22de Jaer. Zondag*, 29 Beeember 1867. lV I 116.
u 1at gebeurt er nog?
VERTREKUREN UYT AELST NAER:
m
6 FHAMiS 'S JAEIiS.
VERTREKUREN UYT VOELENDE STATIËN:
HET VOLK ONTWAEKT.
Wat gebeurt er?
Maer l
DEN DENDER-BODE
Dend. 5-25 8-33 12-2 3-15 6-15 §j Gend, (6-05 vrydag) 7-' 3 (E 1e2e 3° kl. 8-32
Lokeren 5-25 8-33 12-25 3-15 6-15 g 8-52 '2-25 12-48' 3-18 6 15 6-30 9-10
Bnis. 7-58 8-31 E(l 23 k1) 8-4-6 11-40 11-57 1-20 Brugge, Ost. 7 03 E 1 2 3 kl). 8-32 8-52 12-25
2-45 5-47 E (1* 2' 3C k>) 5-52 S-50 12-48 6-15 6 30
Mech. 5-9-5 8 31 E(l 23 kl.) 8-33 8-46 11-40 Doornvk, Kortryk, Moescroen, Rvssel (lanes
11-57 1-20 2-45 3-15 5-52 8-50 gj Gend) 8-32 8-52 12-25 12-48 3-18 6 30
An'iw. 5-25 8-31 Efl 23 kl.) 8 33 E(1 23 kl) 8-46 g i BO A 11A 4 Ba
11-40 11-57 1-20 2-45 3 15 5-52 8-50 ffj t° R-bS; (ia"gs. Alh)7 <"f}8 °'00 Alb 5-52
tol Korlryk Zalerd. en Zondag.
7-58 2-45 5-52
f.euv. Thienen Luvk Verv. Landen. 5-25 8-31
8-33 El23kl.) 8-46 11-4') 11 57 3-15 5-52 Ninove, Geersb. Alh,
1-50
Bergen, Quiévrain, Namen,
-38 2-45 5-52
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 3-00 0-00 6-30 7-00
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicojaes, Antwerpen, 6-30 9-30 10-50 2-50 5-35 6-55.
Te Lede staen al de konvoys uytgenomen de Expres. Te Idegem en Santbergen siaen
al de konvoys. Te Gyseghem staen stil al de konvoys. Te Denderleeuw staen al de konvoys
uytgen. de verirekken van Brussel 6-30 8-12 12-15 5-50 0-00 en uyt Aelst 8-31 11-40 1-20 5-47.
Vertrekuren uyl Denderleeuw naer Brussel 8-11 8-59 12-10 2-58 6-05 9-02D-07.
Calque Suiim.
VAN T.OKF.liEN NAER
Dendermnnde, Aelst, 7-05 10-55 1-55 5-00 7-38
Ninove, Gecrnerdshergen, Ath, 7-05 1-55 5-UO ü-00 0-00
vaN ath naf.r
Gee^aerdsb, Ninove, Aelst. Dendc-monde, Lokeren 6-55 8-12 Geerardsh. 10-35 4-15 7-35
Lessen, Geeraerdshergen, Ninove, Aelst 6-55 8-12 Geerards. 10 35 4-15 7-85.
Brussel Gang Denderleeuw) 6-55 10-85 4 15 7 35.
Gend. Bruggse. nstende(langs Aelst). 6-55 8-12 Gend 10-35 4-15 Exp.
van Ronsse naer Aiidonnerde, gend. 8-05 11-25 3-20 4-23 «.-22.
VAN RRtiSSF.T. NAER t
Aelst, Gend, 6 30 E 1 2 3 kl.) 7-30 8-12 11-20 12 15 Exp. 2-14 5-KV 5-80 8-45
Ninove. Geeraordcbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 10-30 2-14 5-10 0-ÖU.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelsl) 7-36 11-33 00-00 2■6>2 5 29 8-18 (langs Meel).) 5-50 8-56 3-36 9
Aelst 7-36 0-01) 11-33 00-00 2-22 5-29 8-18 0-00.
2^» van BRAiNE-i.E-coMTE naer: Engbien, Geer-ardsb, Soltegem, Gend, 6-51 11-04 4-07 7-55.
van gend naer Soltegem, Braine-le Comte, 6-10 0-00 3-25 0-00
AELST, DEK 28 DECEMBER 1867-
Naer mate de schreeuwende onregtveerdig-
heyd, de hatelyke verdrukking en de nullelooze
geidverslinding van het wetsontwerp op de zoo
gezegde hei inrichting van liet leger, ol"t geen
beter gekend is, op het militarismus, bekend
worden, naer mate ook ontwaekt het volk en
laet het zyne mygtige stem hooren om tegen die
plaeg der natiën te protesteeren. Wy zeggen te
gen die plaeg der natiën, omdat de natiën er liaer
zedelyk en stolFelyk vvelzyn moeten aen slagtof-
feren zonder noodzakelykheyd, zonder nut, zon
der voordeel, maer alleenlyk om de ambitie en de
dwaze grillen te voldoen van eeoige hooggeplaet-
ste persöonen, die nooyt den druk, de ongeluk
ken en de tranen der lamiliën gekend hebben en
er zich overigens weynig aen gelegen laten.
M. Coomans. heet de conscipiie of bloedwet
eene verdoemde, eeue vermaleldydde weten by
heeft gelyk, want is er eene wét,onder al de wet
ten van 't land die de vermaledyding en den vloek
<Jes volks inloopt, 't is wel de bloedwet-of lotery
naer menschenvleesch. L)ie zelfde wet boe hate-
iyk «n afschnwelyk zy reeds zy, wilt men nu nog
batelyker, nog alschuwelyker maken, meierde
reeds ondragelyke lasten van te verzwaren en de
verdr.ukkingsmaetregels er van te vermenigvuldi
gen, juyst al wilde men 't volk uytdagen en don
gevJoekten stelregel van alle oude dwingelanden:
«.Zoo wil ik liet hebben wederom doen ver-
ryzen-
Maer het volk ontwaekt, het staet op tegen die
sehandelyke doenwyze. hel zegt dat liet maer al
te lang onder de tyrannieke zweep gezucht beeft
en dat deii tyd gekomen is om wat vryer adem te
balen, om ontslagen te zyn van eenen last, van
eene verpligtiiig die als eenen sclierpstekenden
doorn 'l herte dor familiën doorboort en liet toe
komende van zoo medigen jongeling teenemael
vernietigt.
In de groote citadelle van liet doctrinarisch li-
beralismus, vvaer den alvermogenden geldnacha,
minister Frère, ai de weldaden, al de gunsten, al
de voordeelen van bet liberhatersgouvernement
beeft doen regenen, te Luyk, met een woord, die
troetelpjaets van al de knikkers en ministeriële
slaven, heeft zondag lest. eene ontzaggelyke
volksbetooging plaeis gehad tegen de hatelyke
bloedwet.
Ten gevolge cener groote meeting, was er
kwestie eene monsterpetitie aen de volkskamer
geadresseerd, in eortège naer het stadhuys te
dragen, om aldus de ondersteuning van. het libe -
rael magistraet tegen dit ontwerp van onregt en
schande te erlangen. By het vertrekken uyt het
lokael der Manége was de eortège samengesteld
uyt rond de acht honderd burgers van allen rang;
maer aen het stadhuys gekomen, was de volks-
Cortège tot vier duyzend meuschen vermeerderd,
die allen de petitie by traden en aldus bunnen af
keer tegen de bloedlotory en de verzwaring der
verpletterende militaire lasten luydop te kennen
gaven, ben Burgememeester van Luyk heelt de
depulatie zeer wel ontbaeld en beloofd dal den
gemeenieraed met de grootste aendaelit zal on
derzoeken hoe er aen den volkswil zal konnen
regt gedaen worden.
Daerua beeft de volksmenigte zich wederom
naer het lokael der Manége gerigi, alwaer on-
onmiddelyk nog eene indrukwekkende meeting is
gehouden geweest en waer alles in de grootste
orde en betamelykheyd is algeioopen.
Het volk protesteert tegen de schending zyner
vryheyd, tegen de dwingelandy waerouder men
het meer en meer wilt doen bukken, tegen de
nuttelooze verkwisting van zyn zweet en bloed,
tegen de verkrenking zyner reglen, en 't heeft
gelyk, want als het waer isvgelyk de Constitutie
zegt dat alle magt van 't volk komt, zou bet eene
onverschoonbare dwaesheyd zyn zyne magt niet
te doen gelden, dan byzonderlyk als de opperba-
zen van een gehaét en volksliatend besluer de
verdrukkingdes volks schrikkelyk wilt vergrooten
en hetzelve totael verpletteren.
De magtige kiesgenootschappen van Luyk en
Antwerpen hebben aen al de kieskomiteyten der
bewarende gezindheyd van 't land geschreven om
deze aentesporen dezen akt van algemeenen volks
wil met al hunne magt te ondersteunen en uyt. de
vier hoeken des lands eene luydklinkende piote-
statie tegen den verfoeyelyken bloedinipost te
doen uytgaen.
Te Gend zelfs, waer de liberhatery als de ne-
drigste sclioenpoetster van het doctrinaire minis
terie gehouden word, heelt den voorzitter der li
berale associatie eene uytnoodiging ontvangen
door Jo0 leden, geteekend, ten eynde de uit
drukkingen vast te stellen eener protestatie
tegen het ontwerp van verzwaring der bloed-
eontributie. 'T is den Journal de Gand zelf die
ons zulks mededeelt. Eu zekerl.vk moet den
volkskreet algemeen, krachtig eii beduvdend-
wezen dan dat een blad gelyk den Journal de
Garnlwiens ministerialismus geene palen kent,
er toe moet besluyten zulke aenkondigingen te
doën.
'T is omdat de aenvoerders der liberhaterspar-
ty gevoelen dat dit wetsontwerp van volksver
drukking hunne zetels zal kosten in de kamer
aen al wie er voor stemmen zullen. 'T is omdat
de hatelykheyd van dit ontwerp zoo wel door het
volk begint begrepen te worden, dat alle begoo
cheling oumogelyk is geworden.
GEXERAEL CAMBROXNE.
Den gèkenilen Cambronne, een der dapperste gene
raels van hel eerste keyzerrvk, begon zyne militaire
loopbaen met de nederigste graden.
In 1795 was by kaporael en in garnizoen te Nanles.
Alhoewel by nog maer 2') jaer oud was, had hy ecliler
reeds de betreurensweerdige gewoonte aengènomen,
die zoovele soldaten in hel ongeluk stort de gewoon
te van te drinken en zelfs van zich dikwyls in dronken
schap te vergeten. En daer den snaek het voorkomen
had in 't geheel niet mak te zyn, was het. niet goed hem
tegen te streven, wanneer den wyn zyne reeds le groote
vurigheyd had opgewonden.
Op zekeren dag, dat hy weder dronken was, vergat
hv zich zooverre, dat hy eenen officier sloeg, die hem
een bevel gaf. Hy wierd voor den krygsraed gebragt
cn ter dood veroordeeld, zooals het de regeltucht in
(lergelvke gevallen is.
Den kolonel van zyn regiment had nogtans de kracht-
darligheyd, den moed en de kennissen van den joegen
veroordeelden weten te waerderen. Hy begeeft zich naer
eenen volksvertegenwoordiger, een kommissaris van
het zoogezegde gouvernement, alstoeu te Nanles, en
vraegt hem genade voor Cambroune.
Onmogelyk, antwoord hem den kommissaris. Er
moet een voorbeeld gesteld worden zonder dat is de
regeltucht in het leger verloren. Den kaporael Cnm-
bronne moet sterven.
Den kolonel dringt echter aen, en weel het zoo aen
boord te brengen, dat hy .de gratie van den kaporael
verkrygt, doch onder eene uyldrnkkelyke voorwaarde,
Ramefyk van nooyt meer in zyn leven dronken lè
zyn.
Den braven en weerdigen kolonel begeeft zich ver
volgens naer de militaire gevangenis, doet Cambronne
komen, en zegt hem
Kaporael gv hebt eene groote faut hegaen.
Dat is waer, kolonel ook ziel gy waer ik mv
bevind. Ik zal die fout met myn leven moeten betalen.
Misschien, zegce den kolonel. i
Hoe. misschien Gy kent de strengheyd der mi
litaire wet. Gratie heb ik niét le verwachten Sterven,
door den kop geschoten worden, dit alleen blyft ei my
over.
Neen, myn vriend, gy moet nog niet sterven.
Ik breng u die gratie, die gy niet verhooptmelde
groolste moevte heb ik ze van den kommissaris des
gouvernemenls hekomen. Hy ontslast u var. uwe slraf
en geeft zells u uwen graed weder, doch op éénc voor
waarde
Eene voorwaerde spreek, kolonel, spreek Alles,
alles wil ik doen om myn hoofd le behouden en myne
eer le redden
Deze voorwaerde is, dnt gy u in het toekomende
nooyt meer dronken zult maken.
0, kolonel dal is wal sterk dal is... onmoge
lyk.
Hoe, onmogelyk! om aen de dood te ontsnappen!
Morgen gaet gy gefusilleerd worden morgen is 't met
u gedaen Denk er wel op
Maer, kolonel, om geen stuk meer in mvnei:
kraeg te krygen, is in t noodig dat ik noovl wyn meer
drink: en ik en de fleseh zyn zulke goede, zulke' trouwe
vrienden, dal eenmael als ik het lekkere, de vriend
schap van die flescb gesmaekt heb, zy dan gansch uyl
moet onmergelyk dan van my half weg stil te houden
Ik kan u dus niet beloven ven nooyt meer dronken te
zullen zyn.
Maer, ongelukkige», kunt gy dan niet heioven van
nooyt geenén wyn meer te zullen*drinken
In 't geheel geeneu wyn meerZoo een beetje,
ge weet wel
Neen, in 't geheel geenen wyn meer.
Hum! antwoordde den kaporael, terwyl hv zich
Het ministerie zelf waggelt op zyne grondzüy-
lert gedeeltelyk omdat de eene V wetsontwerp
met geweld willen doordryven, terwyl de andere
voor deszells rampzalige gevolgen ac'lieruytdeyn-
zeu. Want ongeminderd de gedvoclitelyke ver
meerdering der jaerlyksche ligting, scliynt liet
zeker dat dat 70 a 80 millioenen welke aen lorten,
kasteelen, Jonktorens en aerdebarmen te Ant
werpen verknoeyd zyn, volstrekt nutteloos zullen
wezen, indien er niet nog een VYFT1GTAL MIL
LIOENEN voor supplementaire forten by ver-
kvyist worden. Droevig gevolg van eene over-
liaestte onderneming, die wel ligt tot ongeluk eti
verwoesting van g'heel Belgiën zal verstiekkeu,
moest daerdoor den oorlog met al zyne byhoorige
rampen in '1 land gelokt worden.
De francmaponslogie van Antwerpen heeft ook
al in krachtdadige bewoordingen tegen de ver
zwaring der militaire lasten geprotesteerd. Ee-
nige brusselsche francmagons hadden hunne me-
delogiëu aengepord insgelyks te protesteeren
tegen bet ontwerp, en reeds waren twee logiën
van Brussel op liet punt dit burgerregt uyt te
oefenen. Maer eenige maponnieke doctrinaire
kopstukken zyn er tusschen gekomen en hebben
verboden die protestatie te doenSehande
lyke verslaving, die den mensch zoo verre kan
degraderen, dat hy aen zyiie gebeyligdste regten
moet verzaken en blindelings het hoofd bukken
onder de dwingelandige bevelen eener hatelyke
secte die 't land in zyn geestelyk, in zyn slolfelyk
en in zyn zedelyk vvelzyn exploiteert.
Ja, MAER, landgenoten, dil alles en zal er niet.
aen doen, als gy u krachtdadig toont om uwe
regten te verdedigen, als gy durft spreken en
luyde spreken, als gy protesteert en onbe
schroomd protesteert tegen eene wet van mine
en ondergang waermeê het liberhatersmiuisterie
u bedreygt.
Van uwe houding, landgenoten, zullen 't lot
des vaderlands en uw eygeu welzyn afhangen.
Uwe houding zal beslissen of gy uwe kinderen,
tegen hunnen wil en dank, roekeloos zult naer
de kazernen moeten zien sleuren of gy ze in on
gezonde, natte en moerassige forten zult moeten
zien steken om ze, na eenigen tyd, gansch gekre-
veerd door de verdelgende polderkoorts, te liuys
krygen. Van uwe houding zal afhangen ofgy'u
de laetste duyt zult moeten laten afpersen en
daerenboven nog al de gevaren onheylen en gru
welen van den oorlog zult moeten helpen in het
land brengen.
Denkt er maer wel aen, gy allen die nog wer
keloos, bang of onverschillig gebleven zyt, Luyk,
Aulwerpen, Gend, Aelst, Dixmude, Mechelèn,
Brussel en talryke andere steden en dorpen
bebben u gewaerschouwd en bet voorbeeld
gegeven volgt dit voorbeeld in alle ge-
meentens, in alle vlekken, dit is den eenigsten
middel om eene ramp af te weren die u over het
hoofd hangt en waetvan gy de scliroomelvke en
achter 'l oor krabde, dat is gëene kleyne zaek die gy
my daer voorstelt, kolonel. Geeneu wyn meer drinken..
Van myn heel leven niet meer... Nooyt meer drinken...
En hy liet zyn hoofd in zyne heyde handen zinken.
Maei\ kolonel, zoo hervatte hy, indien ik u be
loofde van nooyt meer wyn le zullen'drinken, wie zou
u voor die belofte waerborgen
Uw woord van eer. Anders heb ik niets noodig.
Ik ken u, en weet dat, als gv my uw woord van eer
geeft, gv het zult honden.
En daer den veroordeelden nog met gebogen hoofde
en stilzwygend bleef zitten, vroeg hem den kolonel met
klem
Welnu, Cambronne, wat kiest gy?
Kolonel, antwoordde den kaporael op ernsligen
en doordrongen toon, gy zyt waerlyk te goed voor mv.
Ik dank u voor liet vertrouwen dal. 'gy in my stelt 'ik
waerdeer hetzelve nog meer dan dé gratie die gy'mv
brengt... God hoort ons.
En vervolgens ge hand opstekende, voegde hy er t«v
Ik Cambronne, beloof plcgtig, dat nooyt-een rl tip
pel wyn meer over myne lippen zal komen!., /.vi »y nu
te vreden, kolonel
Ja, myn vriend, zegde h-m dezen mol geroerde
stem, terwyl hv zich'gelukkig achtte deze woorden le
hooren. Ja, ging hy voort, ik ben over u te vreden.
Morgen zvt gv vry. Wees een moedig, een dapper sol
daet, en besleed, ten dienste des vaderlands, bel leven
dat n heden word wedergegeven.
Des anderendaegs trad kaporael Cambronne op nieuw
in hel korps en hernam zyne» dienst.
Vvf-en-lwinlig jaren later was den kaporael
Cambronne generaelCambronne geworden. Hy had
le Waterloo de oude keyzërlvke garde gekommandeerd,
en daer veel moed aen den dag gelegd.
Na den val van hel keyzerrvk naer zvne haerdsieoe
teruggekeerd, leefde hy stil en vreedzaem te, Barys.
rampzalige gevolgen maer wel zourl hegrypen,
als liet zou te late wezen, als uwe magtlieb'bers,
misbruyk makende van uw verlroiivveii, dit nooyt
te hard geschandvlekte wetsontwerp zöudetl
durven stemmen. Als gy zvvygt, toont gy dat gy
hun die magt geeft, als gy spreekt zullen zy we
ten wat gy wilt.
Het koppel neemt alle gelegenheden le haet
oin zyne altvd gistende galle uyt le braken legen
de gene die aen 't kliekske den rug gekeerd heb
benen alzoo gedeeltelyk de oórzaek zvn darhet
kliekske in zyn eygen krot zit te versmachten
O die ondankbaren I roept liet koppel uvt het
kliekske had zooveel voor hun gedaen!...'llè\vcl
koppelke, ziet daer de vruchten van uw hatelvk
fayoritismusMenige burgers, misleyd èn
begoocheld door de schoone liberale beloften
overtuygd dat gy, door uw zoogezegd liberael
bestuer, het welzyn onzer stad gingt bewerken
hadden zich onder uw vaendel geschaerd. Maer
die burgers, na een langdurig geduld van 18
jaren, hebben verstaen dal beloften geene daden
zyn. Zy helmen begrepen dat de liberhatery in
plaets van 't welzyn der stad te bewerken, geen
ander irizigt bad dan de stad, ten profyte van
liaer kliekske, te exploiteren. Zy hebben'evnde-
lyk ondervonden dat de liberhaters, onder liet
masker van volksvrienden en volksverlossers
niet anders zyn dan volksfoppers en verdruk-
kijfs..En ziet, koppel, zy hebben eenen on-
venvjiiiiel.vken walg gekregen van uw hatelvk
favoritismus of közynljeswinkel, en zy hebben
u den rug gekeerd.
Gy beet dit kazakte keer en. Dit staet u vrv, dit
is de uitdrukking van uwe spylige wanhoop,
Maer als eene kazakke averecht aengetrokkpn is
waerom dezelve niet keeren Waeroiu ze niet
aendoen gelyk bet betaemt 'I
En gy zeever', byknns In ai uwe nummers,
koppel, over kam toekeerden, net alsof de kazak-
kekeerders u 't herte toenepen. Hit verwondert
ons geenzius, want ge zoud al wederom, volgens
uwe oude gewoonie, geern uwe eygene wiyli—
heyd aen eens anders rug Vryven. Immers," wat
is schier g'heel 't liberhalerskiiekske anders dan
een samenraepsel van kazakkekeerders?
Hoort eens, koppel Wat zoud gv zeggen van
een mensch die van calholyke ouders, in een
eat.hol.vk land geboren, in de'catholvke kerk -e-
doopl en gevormd, in liet catlioivk' gelool opge
voed en onderwezen is, van een meriscli die van
kindsgebeente als catholyk geleefd en tot zyne
30 of 40 jaren met catholyken verkeerd heeft
wat zoud gy zeggen van dien mensch, die ziel!
naderhand, door de goddëfooze dvvaelredens van
nen vremden francmafon laet d'ooren volbJazen
en op de beiolte van eenig tydelyk voordeel
cn genoot de algemeens vriendschap en nclillng }\in
gewezen kolonel, gebukt door het jaiviigewigi
meer door de vermoeyenissen van den dienst.' was ook
in d-n familiekring teruggekeerd. Hy vvisl dm generael
Caiiiliroiine lo Parys was en wilde hem op zekeren dV-
ten noonmale' verzoeken. Verschevdene oude wanen-
makkers had hy insgelyks uyigenoodigd en bereydde
hun bet heerlykstc nocnmael dal men bedenken'kan
De eereplaels was voor Cambronne, Ier regleizvde vaii
den huvslieer.
Aen tafel gezeten, bood dezen aen Cambronne een
glas ouden, kostbaren wyn aen. dien hy zorgvulcli<»
voor byzondere gelegenheden had bespaerd. Cambronne
bezielden kolonel en vraegt met VeLbaésdheyd en drill-
Wal bied gv my daer aen
Rhynvvyn, generaal, en nog wel byzondere» lek
keren hv is wel hondei'(jr jaer oud. Gv moogt .zeker
zy if er zulkcn in Parys niet aen le trelfen.
En daer Cambronne zich.over deze woorden scheen
te verbitteren, voegde den-kolonel er by
Maer, generael, ik verzeker u dat het uytmunten-
den wyn is. Proef hem liever, en gy zult...
Èn myn woord van eer dan. kolónél, myn Woord
van oer! nep Cambronne uyt, terwyl hy óp'deTafel
sloeg. En Nantes, en de gevangenis,en de bekoinmii»
gratie, en myne pleghge hcloflc Hebl gy du alles ver
gelen, myn goeden vriend Vjoor wie 'hond sy Cnm-
bionne Sedert dien dag is er geen druppel wyn meer
over myne lippen gekomen. Ik bad bet n plêgtig be
loofd, cn ik heb woord gebonden.
Den kolonel bewonderde deze standvastige getrouw
hevd, wachtte zich wel nog aen le dringen, en achtte
zich nndermael gélukkig zulk eenen man voor Vrankr vk
behouden te hebben.
Men betert zich van zyne ondeogden als men zirfks
wilt Onmogelyk is om zoo le zeggen geen woord
en nog minder is hel een christelyk* woord. Alles j*
mogelyk, wanneer men hel krachtdadig will.
