22'le *lacr. Zondag, 16 Aug-usly 1868. A" 1148 VERTREKUREN UYT .IEEST XAER VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN: 6 FRAME'S JAI5RS. LANDGENOTEN, OP UWE HOEDE Oordeelt zelve Wat dunkl er a van, calholyken Dend. 5-20 7-20 8-36 42-25 3-43 6-20 3j Gentl, (6-05 vrvda;?) 7-'6 E 8-34 8-55 42-25 s Lokeren 5-20 7-20 8-36 12-25 3-43 6-20 ij 12-46 3-47 6-20*6-41 9-26 Brussel. 8-0° 8-35 E(1 23 kl)9-43 11-58 42-22 J- Brugge, Ostende, (E 7 06). 8-55 12-46 6-41 2-50 5-48 E (le 2* 3e k') 5-53 8-35 8-55 Doornvk, Kortryk, Moescroorii Kyssel (langs Meeh. 5-20 7-20 8-00 8-35 E1 2 3 kl.) 8-36 Gend) 7-06 (EDooni. uilg.) 8-55 12-46 3-47 9-43 E 11-58 2-5'» 3-43 5-53 6-20 8-55 E 6-41 Antvv. 5-26 7-20 8-00 8-35 E 8-36 9-43 E 14-58 Doorn Ftvss. (langs Ath) 8-00 0-00 Alh 5-53 2-50 3-43 5-53 6-20 8-55 E Si alleenl. tot Kortryk Zaterd. Zond. en Woensd. I.euv. Thienen Luyk Verv. Landen. 5-20 (7-20 Ninove, Geersb. Ath, 6-40 8-00 41-58 2-50 5-53 8-35 E) 8-36 9-43 42-22 3-43 (6-20 E le 2e kl. jg (8-55 Ninove.) van Thienen) jg Bergen, Quiévrain, 6-40 8-00 44-58 2-50 5-53 VAN ANTWEIiPEN NAEK: Lokeren, Gend,* 5-00 7-30 9-00 4 1-00 2-00 4-00 E 6-00 7-30 VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 40-50 2-30 4-20 5-35 8-45. Te Lede staen al de konvoys uytgenomen de Expres. Te Idegem en Santbergen staen al de konvoys. - Te Gyseghem staen stil al de konvoys. Te Denderleeuw slaen al de konvoys uytgen. de vertrekken van Brussel 6-30 8-45 12-06 6-00 0-00 en uyt Aelst 8-35 5-38 5-48 0-00. Vertrekuren uvt Denderleeuw naer Brussel 8-11 8-59 12-40 2-58 6-05 9-02 9-07. Uulqne Suiim. VAN LOKEREN NAER Uendermnnde, Aelst, 7-05 9 10 1100 1-55 5-00 7-30 Ninove, Geeraerdsbergcn, Ath, 7-05 11-00 1-55 0-00 5-00 (7-30 Ninove.) VAN ATH NAEK Geeraerdsh, Ninove. Aelst, Dendernionde, Lokeren 6-55 40-30 4-45 4-36 7-50. Lessen, Geeraerdshergen, Ninove, Aelst 6-55 10-30 1-45 4-36 7-5o' Brussel Gang Denderleeuw) 6-55 10-30 1-45 4-36 7-50. Gend, Brugge, Oslende (langs Aelst). 6-55 10-30 1-45 4-36 7-50. van Bonsse naer Audenaerde, genu. 8-05 41-25 3-20 4-25 8-22 VAN BRUSSEL NAER Aelst, Gend, 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-30 8-15 14-20 42 06 2-10 5-15 6-00 8 20 Ninove. Geeraerdshergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 11-30 2-40 5-15 (8-2U Ninove.) VAN DENDERMONDE NAER Brussel (langs Aelsl) 7-30 11-33 00-00 2 "4 5 30 8-00 Ae,sl 7-35 9-55 f 1 33 00-00 2-24 5-30 8-00 0-00. van braine-le-comte naer: Enghien, Geerardsb, Soltegem, Gend, 6-51 11-04 4-07 7 55 van gend naer Sottegcm, Braine-le Comte, 6-10 0-00 3-25 0-00 AEIiST, l>EN 14 AUGUSTY 18(58. Wilt gy weten waer liet goddeloos en maet- sehappyverdelgend maponniek liberalismus ons poogt naer toe te leyden, let op hetgeen wy hier gaen zeggen en put er de strenge gewetenspligl in van dit verderflyk magonniek liberalismus met .meer kracht, met meer moed, met meer onver- schrokkenheyd dan ooyt te bevechten. Luystert •dan Te Gend is er eene staetsuniversiteyt, waerin <1e studerende jeugd van 't land hare opvoeding «n het vaststellen barer principen voltrekt. Die universiteyt moet gyjaerlyks met uwe in zweet en door spaerzaemheyd gewonnen pennin gen helpen onderhouden. De professors dier uiniversiteyt trekken jaerlyks zes duyzend franks ieder, zonder te rekenen dat eiken leerling hun jiog den leerkoers dien hy volgt afzonderlyk moet betalen. Deze professors zyn talryk en 't is van uw zweet en bloed dat de duyzende eu duyzende franks jaerwedden moeten komen, 't is met uw zweet en bloed dat die mannen schoone paley- zen bewoonen, kiekskensleven hebben en ryk worden alleenlyk om een paer uerkens daegs wat lesse te geven. Nu, alhoewel die staetsuniversiteyt er zoo veel noodig is als 't vylde wiel aen den wagen, ver mits er twee vrye universiteyten bestaeri, daer zouden wy nog over gaen, omdat het toch ver loren geklopt is aeti een doovenmans deur. Maer ""t geen onverdragelyk is, 't geen eene onbetitel- bare schande is voor een catholyk volk, is dat liet met zyne catholyke penningen professors wille blyv.en onderhouden die openlyk opsiaen niet alleen tegen Kerk en Godsdienst, welke zy, in hunne schriften, met modder en slyk bezwal ken en op de hi utaelste wyze durven schand vlekken, maer dat zy er zelfs principen in leeren die de samenleving in hare stevigste grondvestèn doen waggelen en dadelyk zouden doen in puyn storten, byaldien die rampzalige principen moes ten in werking gesteld worden. Daerom roepen wy u andermael toe land genoten, op uwe hoedeen over 't volgende. Professor Laurent uyt de staetsuniversiteyt van Gend is, volgens de belydenis van den maponnieken liberhater Journal de Gandde echte UÏTDRUKKING, DEN WAREN VERTEGENWOORDIGER VAX HET liberalismus. 'T is hy die eenen leerstoel in de OORDEEL NOOYT LIGTZLYN1G. Twee studenten der Hoogeschool van Warschau, gingen door de straet waerin zich koning Sigis- niond's beeld bevind, welks voetstuk gewoonlyk omringd is van eene inenigle vrouwen, die vruch ten, lekkernyeu en alle slach van eetwaren ver- koopen. De twee jongelingen hieven stilstaan, oin iemand te aeiischoiiweu, wiens zonderling voor komen hunne aeudacht gaende maekte. Het was eenen man van vyl'tig lol zestig jaren zyn kleed, dat voorheen zwart was geweest, was grys en kael versleten eenen breeden hoed overschaduwde zyn mager en kleyn gelael hy had het opzigt van eenen gryzaerd, eu uoglhans was zynen stap vast en snel. Hy bleef by een der kramen in de naby- beyd van het beeld staen, kocht een sluyver broodje, at er een deel van, stak het overige in zyne tesch, en vervolgde zynen weg naer het paleys van geuerael Zaionczek, bevelhebber des konings- ryks, die, by afwezigheyd van keyzer Alexander, bet algemeen bestuer over Polen had. Kent gy dien man vroeg eenen der studen ten aen den anderen. Neen, doch te oordeelen naer zyn treurig kleedsel en zyn niet min treurig gelaet, wed ik, dat het eenen aeimeiner van begraefnissen is. Vriend, ge zond uwe wedding verliezen dien man is Stanislas Slaszic. Slaszic riep den student uyt, terwyl hy noginaels den zonderlingen man aenschouwde, wel ken op dit oogeublik het paleys binnentrad. Hoe kan eenen man. die een zoo armzalig opzigt heeft, die in het midden der straet een broodje koopt, zoo maglig eu zoo ryk zyn Hel is nogtans zoo, hernam zynen makker. Dit terugstoolend uylerlyke bedekt eenen der meest invloedh-bbende ministers en eenen der ver- wiaerdste geleerden van Europa. Universiteyt bekleed "t is hy die de hert- en- geestvorniing der jongelingen welke uyt de kol- legien komen moet helpen voltrekken. Nu, luystert hoe dien kerel; in een zyner laetst uytgegevene boekwerken, les études sur humanité, durft spreken, luystert wat hy durft neêrschry- ven en doen drukken Spreekt my van geene overeenkomst meer tus- schen het valsch christendom dat men onder onze ooyen predikt, en de wysbegeerte. Spreekt zelfs noch van vrede, noch van wapenstilstand. Neen, oorlog, en oorlog tot de dood, zie daer onzen kreet tegenover de Kerk, die, in plaets van het geweten te verlichten, het zelve verbastert, die in plaels van den mensch tot God op te heffen, hem vernedert als een dier. (Bludzyde 244 van zyn laetste gevrocht.) En verder: fbladz. 447) Wy hebben deregt- zinnigheyd niet meer van onze driften, maer 'dut de Kerk zich niet bedriege. ...onze driften zyn alt yd die van 17 92 De vryheyd is onzen gods- dienst. Wee aen de Kerk, indien zg ons tegenstand bied!.... Indien zy zulks waegt, dan zullen de mannen der XIXC eeuw zich bezielen met den ingewortel- den haet der Revolutie, en het werk hunner voor- vaderen voltrekken En verder In 1795 wier den de kerken geplunderd, en de altaren ontroofd, maer het was om den schat der Republiek te verryken. En waerlyk wy zien liever de juweelen der heyligen dienen tot onderstand der vryheyd, dan tot voedsel van superstitie en dweepery. By het lezen der heldendaden {sic) van 1795 voelen wy geenen schrik. Wy zouden die wel willen zien herplegen. M. Laurent is logiek na de ongodsdienstig- heyd komt de revolutieen met de revolutie de PLUNDERING en de ROOVERY Eu eyndelyk (vragen wy aen onze lezers om verschooning, indien wy hun die walgelyke gods lasteringen mededeelen, dan is het, om dat wy denken dat het onze pligt is die schynheylige liberhatersche mannen te ontmaskeren.) Het grondgeloofspunt des Christendoms leyd den mensch tot het aenbidden van eenen MEEL- KLONT (beduydende alzoo het eerbiedweerdig Sakrament des Autaers). liet is niet te verwon- deren dat dit den afkeer en de woede alom ver- wekteEn wat waren de buytensporigheden van 1795 anders, dan eene krachtige tegenwer- king, tegen de catholyke superstitiën T is het calholicismus, dat gedurende zoo veel eeuwen de geesten had verbeest, dat den eenigsten pligtigen is, want de Revolutie had Dien man, wiens voorkomen zoo zeer tegen zynen maetschappelyken stand afstak, zjo magtig als hy niets-weerdig scheen, zoo ryk als hy arm voorkwam, was geheel zyn vermogen aen zich zeiven, aen zyne werken en aen zynen geest ver schuldigd. Hy was uyt den nedrigen stand gesproten en had, zeer jong zynde, Polen verlaten, omdat hy kennissen wilde verkrygen. Hy had verscheydene jaren in de hoogeschool van Leipzick en Gollingen doorgebragt, zyne sludieu onder Brisson en d'Au- beuton in het kollegie van Vrankryk voortgezet, de vriendschap van Buffon gewonnen, de Alpen en de Apenynen doorzocht, en was eyndelyk in zyn vaderland teruggekeerd met eenen rykeii oogst van diepe kennissen. Hy wierd welhaest door eenen edelman met de opvoeding van zynen zoon gelast. Dan besloot het staelsbestiier zyne kenuissen le benuttigen, en Slaszic klom allengskens tot de hoogste ambten en de voornuemsle weerdigheden. Door zyne ge woonte van spaerzaemheyd bekwam hy een groot geldelyk vermogen. Vyf honderd lyleygenen be werkten zyne landen en hv bezat groole geldsom men die hy voordeeliglyk wist uyt le zeilen. Wanneer heeft zich iemand boven den stand welken zyne geboorte hem aengewezen had, ver heven, zonder door afgunst en belastering ver volgd le zyn? De kleyngeestigheyd vreekt zich altoos door kwaedspreken, en dit gebeurde ook aen Slaszic. De goede ingezetenen van Warschau waren steeds gereed om elke zyner daden uyt eene schandige of boosaerdige bron le doen spruyten. Eenige lediggangers stonden vergaderd in de nabyheyd der twee studenten. Allen bezagen den minister en ieder wist iets tegen hem uyt te bren gen. -- Wie kan gelooven, dat dit eenen staefsmi- nisteris?sprak eenen edelman, wiens gryzen slechts voor oogwit de geesten te ontslaven 1795 was eenen oorlog tegen de beslaende dwa- liny en Verre van de menschen die hem belegd hebben te vervloeken, hebben wy slechts ons spijt, uyt te drukken, om dat dien oorlog niet bekroond is door u een volkomen zegeprael Dit is eenen kerel die uvt uwe handen eet die beheer heeft over 't leegèr en hooger ouder- wys uwer kinderen I Is dit niet ontëerend, zulke afgryslyke gru welen, zulke snoode goddeloosheden te zien schr.vven in 't midden eener catholyke bevolking, en dit door eenen goddeioozeu dvveepër die met catholyke penningen onderhouden word Ja, dit is niet alleen onlëerend, maer het is hemeltergend, 't is geessels eu straffen uyldageri over een volk by welk zulks gepleegd en geduld word. 'T is daerom dat, in plaets van de pen uyt walg en alkeer te laten vallen, wy dezelve vast houden, um uyt al onze krachten tegen dergelyke abominatien te protesteren er. er opeubaerlyk aen God vergiffenis over te vragen Mogten de ouders, voogden en al die ziellast over jongelingen te dragen hebben de uylgestrekl- heyd van die verschrikkelyke boosheyd begrypeu, konden zy verstaen boe zeer de geessels en straffen des hemels, door zulke openbare gru welen, op eene natie uytgelokt en neergetrokken worden, boe zouden zy zich verhaesten hunne kinderen te trekken uyt eene universiteyt die zulke leeraers in haren schoot bevat I Hoé zou den zy zich verhaesten dien vernielenden kanker, by faule van voedsel, van zelfs te doen verdroo- gen, om niet medepligtig te worden aen de open bare versmading, aen de openbare vermaledydiiig die er door een of meer barer leeraers legen den Zaligmaker en zyne heylige leering uytgebraekt wordenWat er van zy, de catliolvke druk pers zal hare pligt doen met die duyvelsche woede tegen God en zyne Kerk uyt al hare krach ten te schandvlekken 't is aen de ouders en al wie zielenlast dragen hunne pligt Le doen. Zy zyn verwittigd De razende woede van het Verbondzyn bitter spyt en galvolie afjonst kenden zondag lest geene palen. Het bladje geleek aen de helsche furie, zinnebeeld der snoode nydigheyd, die afge schetst staet met eene doornenwisse 'in' de band knevel en ouderwelsclie kleeding de eeuw van koning Sigismond herinnerden. Eertyds, wan neer eenen landvoogd de liooldslad doorreed, ging er voor en achter lieni eenen troep ruvtrrs sol dalen verwyderden de menigte die toesnelde om hem te zien. Maer wat eerbied kan eenen onden gierigaerd inboezemen, die geen hert genoeg heeft om eene koets te bezitten, en die, even als eenen bedelaer, op de straet een broodje uyt de baud eet? Zyn hert sprak eenen anderen onderling is zou hard als de yzereu kist die zvn goud be- sluyt. Eenen armen man zou aen zwie deur van honger sterven, eu hy zou hem nog niet de kleyn- sle aelmoes geven. Hy di aegt nu al tien jaren het zeilde kleed - bemerkte eenen derden. IIy zit op den grond om zyne stoelen niet te verslylen, zegde eenen klevnen jongen met vrank gelael,'en allen beantwoorden die spotteruy met schimpenden lach. Eenen leerling van eene openbare school had eerst, zwygend eu vol veroutweerdiging, die woor den gehoord, welke zyn hen schellen te pynigen ten laetste, zich niet langer kunnende bedwingen' wende hy zich lot den gryzaerd en zegde Eenen man, wiens mildberligheyd gekend is verdient meer eerbied. Wal geeft hel ons hoe hv zich kleed en wal hy eet, indien hy zyn vermogen op eene edele wyze gebniykl I En hoe gebi uvkl liy het De akademie van wetenschappen had eene plaels noodig voor eene boekeni y, en by gebrek van geld koa zy er geene huren Wie schonk haer 1 dan een prachtig paleys Was liet Staszic niet 1 Ja, maer hy is zoo zeer op lol' als op goud uyt. Pollen aenziet den man die de bewegings- met een afsehuwelyk uytgemergeld gezigt, door ploegd met breede rimpels, langswaer geduri» ziltige tranen vloeyen uyt bloedroode oogen, me*t eene wydopengesperde liieeneumuyl en eene kalot van slangen er bovenop, die hun venyn rond zich als met beken uytspuwen op alles wat dit gedrocht omringt. Jn zoo nen vvalgelyken toestel versclieen dit smaedbladje zondag lest, net als was het gedwongen openbare getuvgenis te komen geven en boeie te doen van en over de smeenge driften die in den boezem van deszelfs sphryvelaers gloeven. Voorwaer eene narde straf van een door nyd en afgunst gefolterd gemoed, ölaer te regt is 't dat die ondeugd nen geessel vind in haer eygenzelve en dat zy dezen die ze koestert, als door een langzaem vergift, doet wegsterven. En wacrom al die razende woede, al dit bitier spyt, al die gloeyende nydigheyd en afgunst v an l Verbond'! Enkelyk omdat de negentienden onzer stad eene zoo brillante, eene zoo beteekeriisvolle ovatie gedaen hebiten aen de twee achtbare bur gers, welke liet aelslerscli liberhaterskliekske on eene zoo schandige wyze meende en gerekend had in 't verderf te storten. De ontelbare menigte volks, welke wy op twee dry duyzend naer niet konnen schallen de prachtige ti ioml'koets met vier peerden bespan nen, den onbeschrytlyken geestdrift onzer mede burgers, den aerd der manifestatie,'de lioedani»- lieyd der menigte die er deel aen nam, de aen- genarne muziektoonen, dit alles verscheurt ver prangt en verplettert 't herte der nydige Yerbonds- knoeyers Op dit alles spuwen zy met eerie ongehoorde razerny hun schuymend veuvn ja toL den droessem toe van hun walgelyk binnen ste is1 er uytgevlogenNooyl, wy moeten het met de waerheyd bekennen, beeft de afzigtelvke nydigheyd zich klaerder ontmaskerd en zichzelve een^vreesiykere, eene hardere geesseling toege- MM. Van Wambeke en Verbrugghen zyn langs een inollegat van de bauk der beschuldi«den e- slopen op een rytuyg met vier peerden bespjn- nen jammert het VerbondMaer zegt eens ongelukkige schryvelaers, wie beeft er zelf het mollegat moeten openvroelen om er onze ge achtte vrienden, tegen hunnen dank, tegen hunne protestatie, tegen hunnen wil, door te stampen Wie zyn die inollegatvroètelaersHa 1 dit zult gy wel weten te zwygeuMaer g'en zult toch met konnen zeggen dat het de beschuldigden geweest zyn, want deze hebben zicli uyt al wellen met sterren heelt bedekt als zynen groot sten roem. Wie heeft hem een beeld ópgermt dat zyner vertnaerdheyd weerdig is. Wie heeft den tylel van Canova verkregen om de nagedachtenis van Copernic te eeren Hel is Staszic antwoordde den ouderling en heel Europa is hem daerover dankbaer. Maer jongeling, het is niet by klaren dag dat men de chrisleue liefdadigheyd uytoefent. Wilt gv eenen man kennen, ga dan den gewuonen tram van zvn afzonderlyk leven na. Dien hoogmoedig™ gieri gaard beklaegl in de boeken die hy uvtgeeft de boeren, en zyne uytgeslrekte bezitlingén worden door vyf honderd lyleygenen bewerkt. Ga eens 's morgens naer zyne wooning, dan zult gy aen zyne deur eene arme vrouw, die met nat bekre- lene oogen smeekt, en eenen trotschen uian die haer onmeëdoogend terug sloo', vinden. Zou'dien groolschen schenker van paleyzen, dien'oprechter van prachtige standbeelden niet eerder zvne lyf- eygeue horren moeien beschermen, en zyne ver latene zuster moeten ondersteunen Den jongeling wilde antwoorden, maer niemand luysterde nog. Droevig aengedaen, daer hy aldus hoorde spreken van eenen man. die hem eenen waren en edelmoedig™ vriend was geweest, keer de hy naer zyne nederige wooning terug. Des andefeudaegs ging hy vroeg naer het ver- iilyf zyns weldoeners. Daer vond hy eene wennen de vrouw, die zich over de oumeuschelykheyd van haren broeder hekloeg. Die bevestiging dei' gezegden van den ouderling deed hem een vast hesluyl nemen Staszic had hem in het kollegie geplaelsl en hem de middelen om le sludeeren verschaft. Nu zal hy zyne giften niet meer aenveerdeo hv zal de geschenken verwerpen van eenen man die 'koelbloedig de tranen zyurr zuster kan zien vloeyen. Den geleerden minister, toen hy zyn n gelief-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1868 | | pagina 1