Ü5'c Jacp. Zondag-, 2i> October i860. iV Htffl
VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN:
VERTREKUREN UYT AELST NAER
5L
Mflch MO tm 8 00 8-f^ t "ff) 8-36 SNoS' ",0eSC''0Cr''
A-50^Vm°3 mVsI'e8"'169"43 E H"38 I °T" *r\^S Mh> 8 0ft«-°» A«» S-K>
6 FRANKS 'S JAERS.
NU9IOETHETER DOOR
Wanl,
TAML MIETJE.
En ziet
Huyehelaers
Zelfden deessem
^teoc^hS tdez"e
"S^!Zcalb0'yke sM - WW"s
dé?T0,ée!viL,>1'^r«eBlyk 3p"ek'
Xni^aiér' "y de de-
ÉR-BODE.
"«i ir?;3i f B™^- 0slcl"le' (E 7 06). 8-58 IS-« 6-4!
9-43 E tl-58 2-58 3-13 3-53 6-20 8-55 E 1 «41 (EDoorn. uitg.) 8-55 12-46 3-47
- 5 88 208-55 E I alleen], lol Kortryk Zalcrd. Zohd. en Woensd
l.env. rinenen Luyk Verv. Landen. 3-20 (7-20 Ninove, Geersb 4ih 6-10 s-on Li au™ - -0
3-35 E) 8-36 9-43 12-22 3-13 (6-20 F. 1» 1,1. (K-55 Ninove.) '#8WM °8 2"S° D"33
riiienen) s Oergen, Quiévrain, 6-1 f 8-00 14-58 2-50 5-53
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-00 7-30 9-00 11-00 2-00 4-00 E 6-01) 7-30
van GEND NAER Lokeren, Sl-NIcolaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 °-30 4-"o s 35 8 1''
Te Lede slaen al de konvoys uytgenomen de Expres. - Te Idegem cn SantËeegek sl'aeli
al de konvoys.- Te Gvseghem stnen stil al de konvoys. -Te Denderleeuwslaen al de konvovs
livtgen. de vertrekken van Brussel 6-30 8-15 12-06 6-00 0-00 en uvt Aelsl 8 33 3 3R 5 is n en
Vertrekuren uyl Denderleeuw naer Brussel 8-11 8-59 1^10 2-58 6-03 s"-02 M7
Dendermnnde, Aelst,
Ninove, Geeracrdsbcrgen, Alh,
VAN LOKEREN NAER.
7-05
9 10 11 00 1-55 5-00 7-30
4-55 0-00 5-00 (7-30 Ninove.)
6-55 10-30
6-55 10-30
6-55 10-30
6-55 10-30
8-05 11-25
1 -45 4-36 7-50.
1-45 4-36 7-50.
1-45 4-36 7-50.
1-45 4-36 7-50.
3-20 4-25 8-22.
Calque Saum.
7-05 11-00
VAN ATH NAER
Geeraerrisb, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren
Lessen, Geeraerdsbérgen, Ninove, Aelst
Brussel (lang Denderleeuw)
Gend. Brugge, Ostende (langs Aelst).
van Ronsse naer Audenaerde, gend.
VAN BRUSSEL NAER
VAN DENDERMONDE NAER
Brosse! (langs Aelst) 7.30 f ,.33
7-35 9-55 11-33 00,00 2-24 5-30 8-00 0-00
W VAN brAtNE-LE-coMTE naer; Enghieo, Geerardsb, Soltegem, Gend, 6-51 11-04 4-07 7-55
van gend naer Sotlegem, Bramo-le Coime, 6-10 0 001-25 O-OO
AELST, DEN 24 OCTOBEli 1868.
Ofschoon hier allergewigtigste 'nationale be
langen, sedert ettelyke jaren, op de deerlykste
wyze, verwaerloosd zyu, zooals de hervorming
en vermindering der contribulien, de afschaffing
der armverdrukkende lasten op het zout, de
gelykvormigheyd der biiefporten, de veiautvvoor-
delykheyd van ministers en regters, de hervor
ming dei kóophandelsregtbauken, de wvziging
of afschaffing der volksruinereude pensioen
wetten en veel meer andere zaken van de drin
gendste uoodzakelykheyd, zal men, in de aen-
staende zittingen der belgisehe kamers, wederom
liet klerikael spook zien ontgraven
In plaets van over de wezenlyke belangen van
't land, over de verbetering van 't lot der onder
de lasten, gedrukte Belgen te beraedslagen, zal
er bovenarms op 't klerikael getrommeld worden:
paters en nonnen, kwezels en kwezelaers, pas
tors en onderpastors, alle zullen door de zweep-
ryen gedreven worden tot de bisschoppen toe
zullen hun paen krjtgen, want het wetsontwerp
op de kerkfabrieken zal aenleydiug tot alles
stevenMaer de wezenlyke belangen der
lannlien, de verkwistingen van 's lands pennin
gen, den netelachtigen toestand van Europa,
de gebeurtenissen die op handen zyn eu ons
land bedreygen, dit alles zyn beuzelingen in
d'oogen der maponnieke liberhatery, dit alles
zal moeten yvykeii voor liet len beene versleten
deuntje van Uberael en klerikael!!
Ce zult het hooren en zien, landgenoten, er
zullen disc'oersen par meter afgegeven worden
om deliberate gapers optevyzen dat de kerk
geen goed mag bezitten, dat 't gouvernement'treat
heeft die goederen in te palmen, dat 't gouver
nement dé kerkbestierders moei benoemen om
het even of deze francrnapons. vrvdeukers, soli-
dairen ol godloochenaers zyn. immers, 't zal
eeiieri krygstogt in regel zyntegen 't klerikael
want het bevelwoord is in de francmapons-
logien gegeven dat dit mael den grooten siag
moet gegeven worden om den catholyken invloed
gansch en g'heel voor goed te vernietigen en
het maponmek gebroed teenemael meester te
maken van ALLES
Niettegenstaende de luiyohelary der liberhaters,
die, om aen 't schotelken te geraken, in den
beginne, in herbei gen, in gazetten, in brochuren
lil redevoeringen enz. gedurig uytkraemden
den burgemeester op 't stailhuys en den pastor in
de kerk, was 't nogtlians de kerk die bun voor-
naemste mikpunt was. Daervan moesten zy mees
ter worden wat het ook kosten mogt. Geene
middels mouten gespaerd worden om allengskens
alles onder d'hand te krygeu, om over alles en in
altes baes te zyn. Het klerikael spook, den zooge
zegden geheymen invloed, de liclitverdooving, de
geestverstomping, de achteruytkruypery en hon
derd andere dwaesheden wierden gedurig voor-
uytgezet om de slechte in hunne slechtheyd
te voeden en te behouden, en om de ouverschil-
Eene oorspronkelijke novelle van J. G. L. Mahümer.
VIII.
Het was een heerlykeu herfstmorgen. De natuor bood
dien gloed e» die schakering van kleuren aen welke
door rykdom vergoed wat ze aen frischhevd en vollievd
van'tjonge lentegroen Ie kort schiet. Öp den straal-
weg, waerae.n het buylentje Eygen Rust geleden
was, vielen de goudgele hlaeren van de liudeboomeu
eu wareu er herfstdraden in menigte. Ondanks 't uvt-
inkkend weder vertoonde zich slecbis eeueu wande-
laer op den weg.
Het zy dat de he.elyke natuer hem »o dien weemoe-
(tigeu toestand bragi, vvaerin een herfsltooneel ons zoo
ligt vermag te stemmen, het zy dat by, diep in ge
dachten verzonken, zich-zèlven van nieis bewust was -
den armoedig gekleeden man stond elk oogeublik stil
en peyns.de, of zag treurig in 't rond.
Toen hy aen 'l.hek van Eygen Rust v genaderd
was cn aen de bel trok. trilde zyne hand en men
oy den tuynmbh verzocht om iemand der bewooners
te spreken, heefden zyne lippen.
Een oogenblik later bevond zich den vremdeling in
een net, eeuvoudig gemeubeld vertrek, waerin des
ouden Kees in eenen armstoel, met eene» grooten bril
gewapend, zyu Martinet zat te lezen.
Ga zitten, mynheer, wat is er van uwen dienst
Den vremdeling moest zich aen den stoel vastklem
men, toen; deu ouden Kees hem toesprak, 'l scheen
lige, de slappe of halve catholyken tot de liber
hatery te doen overgaen. Al die middelen, hoe
(lom, hoe ongerymd, hoe beestig zelfs zy ook
waren, hebben aen de liberhaters gelukt, omdat
ay met eene duyvelsche hardnekkigheyd gedurig
en aenhoudeöd geëxploiteerd zyn geworden, om
dat de massa's, altyd meer genegen om 't kwaed
te gelooven dan het goed, de waerschouwingen
van klaerziende en aen 't goed verkleefde per-
soonen niet hebben aenhoord, en, door hare
sttmmen, de hardnekkige vyanden van 'tgoed in
a hand hebben gewerkt om alles te beheerschen.
Wat is er van gekomen
Den muponuieken iiberhatersboel is meester ge
worden van de staetskas
Meester van de plaetsen en bedieningen
Meester van 't onderwys
Meester van de liefdad'igheyd
Meester van de testamenten
Meester van de studiebeurzen
Meester van d'arm- en hospieengoederen
Meester van de gemeentekassen
Meester van de subsidien
Meester van de kerkhoven
Immers, den maponnieken boel is van alles
meester geworden, uytgenomen van de kerken
en bare goederenDeze alleen zyn tot nu
toe nog aen zyne dwiugelandige overheerschiug
ontsnapt. Doch het ontwerp ligt gereed, 't zal
met den aenstaenden wetgevenden zittyd voor
den beetel komen onder alle slacb van voor
wendsels zal de liberale meerderheyd knikken,
de wet zal doorgaen, en 't spel zal gespeeld zon.
(Zou Bouvier zeggen.)
Zoo ten minste denken de kopstukken der
francmaponsMaer of het spel zal houden,
dit is eene andere zaek de bisschoppen zyn no,r
daer, en zonder twyfel zullende liberale inpal
men, zonder deze gerekend hebben
Dit is t geen wy vast verhopen, ja, wy zien
er zelfs den stronkeisteen in waerover het kliek-
librrahsmus zal stroukeien en 2ich den nekke
breken.
in Beigieu zouden aenkomen, 't is te zeggen deze
goede religieusen uyt onsvry Belgien te jagen.
Het Spaenscli banditen liberalismus verbant
deze rite aen 't zelve mishagen en slikt hunne
goederen in.
Het belgisch liberalismus verhaest zich van
meester Bara, op voorhand, een dekreet te vra
gen van uytdryving tegen weeriooze paters,
welke van alles beroofd, by hunne medebroeders
een stuk brood komen vragenEn dit heet
men verdraegzaemheyd foey
T IS du at dry weken dat wy nieuwsgierig 't Verbond
doorzoeken om t knoeyerke te vinden mei zyne geiraea-
de d'scussie over 't onderwys van Sieur HÖrsmuns en
Juttr. Eoletd. Maer die niet le vinden is, is 'l knoeyerke
Waer zou l venlje dan zitten Zou liet nog bezig zvn
mei aen zyne discussie le knoeyeu Indien 't zoo is
t is wel, wy zullen onze discussie maer voortzetten'
zy zal nera misschien wat helpen.
Zoodan, ventje, volgens me slem der daedzaken
vinder, wy voor de school van S'Horsmans, op't kon-
S'. "iP fls van e"De" luysterryken uylslag, eenen
luystenyken pasco, en in plaets van vyf gekroonde, gelyk
gy geschreven hebt, eene groole O Waren wy in
de plaets van t knoeyerke, wy zoudeD Sr Horsmans
aenradet) eene petitie aen den minister te zenden, om
liezen te bewilligen wat mi er pryzen Ier kamp te stel
en en aldus wal meer kans aen S' Horsmans school
te geven. Hoeveel pryzeu zouden or moeten zvn om
zeker te wezen dal deze school niet blootgedeeld zal zyn'
■Verscheydene ambtenaers, zegt den LiëneoLs
wier namen op den abonnentenregister van
t laer o0 gevonden zyn geweest, hebben bevel
ontvangen seffens hun abonnement op te zeg-en.
Dat men zich niet inbeelde dat zulks een
afzonderlyk ieyt is. Van over lang is 't aen
d ambtenaers verboden de Paix le lezen Bit
verdienstelyk weekblad staet in den ministeiielen
index met roode letters aengeteekend.
Ziet daer onze liberhaters aen 't werk
Die gasten hebben gedurig het woord vryheyd
in den mond, vryheyd der drukpers, myheyd van
denkwijzeMaer wee aen deze die niet deu
ken gelyk zy
Een liberhatersblad stelt voor de wet van 1835
toe te passen aen de Jesuiten welke uyt Spanje
alsof hot geheele vertrek met hem ronddraeyde Hv
zette zich neer en sprak zenuwachtig
Ik kom u mynheer, eeuig nieuws brengen van
zekeren Louis Roland
Van Louis Roland riep den ouden stotterend
van verbazing eu aendoeuing uyt, terwy] hy byno van
zynen stoel opvloog. En de handen in elkaér slaende
tervvyl t gryze hoold voortdurend van ontsteltenis
schudde, herhaelde hy van Louis Rolandwal jaren
zyu er sedert al verloope»
Den vremdeling had intusschen met moeyte zyne
tranen weêrhouden. Hy vermande zich echter en g'ing
voort. Ik heb hem in Noord-Amerika leereD kennen
en by myn vertrek naer Holland verzocht bv my onder
zoek naer zyne faunlie te doen om by uiyne"terugkoui3t
aldaer, alles te kunnen vertellen.
Dal sprak hy met eeno van aendoening bevende slem
waeraen by echter zoo veel mogclyk eeo onverschiL
ligen iuoo trachtte te geven.
Kees baelde den rooden zakdoek voor dea dae en
moest zytitn bril eeus afnemen, daerop drukte hy dien
weer goed op den neus en antwoordde
m.l niet kwalyk, mynheer, 'dal eenen ouden
man nug zoo kinderachtig is, maer weel ey al die
jaren hebben wy levorgeefs getracht iels van hem te
vernemen er zyn bneven geschreven, oproepingen
in de couranten gepiaetstniets hielp, nietsEimiu
hooren wy eyndelyk dal hy nog leeft! Zeg my, om 's he-
mels naem, hoe gaet bet met Roland, is hy gelukkig
T is hem mei voordeelig gegacn hy heeft van
alles ondernomen, doch mets is hem gelukt Maer dik-
werl in zyoo sombere buyen bekende hv mv dat hv
Er waren dit jaer 30 pryzen voor f05 mededingers.
Wa en er 40 geweest hoeveel zou er de school van
S Horsmans gehad hebben geenen eenen
Waren er SU pryzen geweest, hoeveel zou die school
er dan gehad hebben geenen eenen
Wareu er OU geweest, hoeveel zou zy er dan gehad
hebben Ha haddeD er 00 pryzen geweest, dan zou
8 Hoismaus school een prysken bekomen hebben.
Doch een enkel prysken, en dit nog voor eene school
vau eerste kategone, 'I is weynig, als men ziel dat er
zooveel scholen van luicede en derde kalegorie versohev-
de pryzen gewonnen hebben, alhoewel er maer 3i
pryzen waren.
.Maer hadden er nu eens zooveel prvzen geweest als
er mededingers waren, ho sapperdonders dan zou-
Z?S, meded'»«ers van S' Horsmans
school elk nen prys bekomen hebben, is 't aen 'l hoold
met, t is aen den sleert, maer dit zou niets ter zaek
doen; want waer nen eerster, is, moet er nen lesten
zyn, alle plaetsen moeten vervuld wezen
Wy laten l knoeyerke op dezen voorstel mediteren
en onderzoeken of het niet beter zou gedaen hebben
va» m Horsmans school le zwygen, in plaats vau den
sloutünk le spelen eu eene discussie uvt te dagen
waeraen hy zoo deerlyk zyne kneukels verbrand.
Een woordje nu over bet tweede punt onzer dis
cussie. Het knoeyerke had ons beroepen op hel terrevn
van t godsdienstig onderwys. Welnu, hoeverre staet
l manneke met zyne discussie Kan liet ons niet zeggen
om welke redens M. den Deken eenen priester weygert
J? J le'?,,s sch0ül Of mogen die redens niet
gekend zyn Wy veisiaen dit zooveel te min, daer
knoeyerke die zaek eerst iieett aeugeroerd en ons
en vele ouders den mond heelt opengetrokken om deze
geg.'Oudde vragen te doen. Wat zit er daeronder Ant-
geen geluk verdiende. Schryven kon noch durfde hv
doch voor alles moest ik zyne moeder on u trachten
uyt te vorscben en beyden om vergiBenis smeeken
BY duf ™eet, waer zyne moeder woont...n sprak
den vremdeling met eene zonderlinge verheffing van
zinnigenbuys -y hiaiih
1'li? v!'!""ia,fn "lan kromP ineen van sniert en bedekte
met bejdc banden zyn gelaet. Eene poos bleef liet
mmi eXyf" 1 l0°" o»<ta.
«Ja, al twintig jaren lang. 'T was bard, eenen vroes-
sclyken slag. Zy is er eene oude vrouw geworden
en ofschoon zy kalm en stil schynt, blyfi zy voortdurend
zinneluos. I is verschrikkelyk, mynheer I v
Den vremdeling knikte slechts en bleef somber voor
h Sprah u'y 00k vau Marlha' "we
dochter, die hy zoo ongelukkig had geuiaekt meer
nog sprak hy over u, dien hy dood waende. Doch
gebeyrazinn.g en vremd, dat ik my dit alles mol im-
delyk verklaren kon.
Ja, mynheer Roland had groole schuld, er is eenen
^geweest vvaerin ik my niet kan voorstellen dank
hem dit alles nog eonmacl zou kunnen vergeven
maer ik ben oud, heet oud gewprdeu, en op myne jaren
eert uien de dingen anders inzien, ze.y den ouden
kalmer. Ook Martha, ging hy voort, beeft dit
alles lan,, vergeven, zy is gelukkig in haer kind, baren
karei, die voor ons beyden alles is. Beeft mynbeer
V»°0"l ^e"s' By slouien discussievrager, of wel bekent
dfsel oo^'f de" "'r026'0" Bespeeld en bov^dfcn
?4cEe™k'g™a^tTebLISe" wiWe'
oogcnbrhk'SlrWïJUf' C<?,eta met hare -^hoot voor den
te T algemeen.3Prekei1 de l,bl;rala ^hofeo
Wy vragen of de geestelyke overheyd eenec Driester
kan geven aen eene school die door liberalen geslicht
eu beschut is? En wy antwoorden aS fen ware
I h. ruf'Ve °"S k0" belvyze" dat zulke schout geen#
Maer, zal 't knoeyerke ons vragen, heeft de goesle-
IhccVu ey ''e om le lwy'elen of bet gedsdien.
stig onderwys, in eene liberale school, zyne bevlznrae
viuchien zou konnen voortbrengen
En wy zullen hem antwoorden de geestelvke over-
heyd kan daerloe somtyds zeer gegrondde redens heb
ben Bevyyst eens, knoeyerke, dat tv er Sé kan
hebben in zekere gevallen. By voorbeeld onderslef
eens dat er eene liberale school is, waer dé méésters
meesterssen uw Verbond, lezeD, fiat zv ilotir'ïiw*
gestadige aeuvallen tegen den calhoWke? 'gbdSt
hunnen geest talen verdraeyen, bv z"oo verre ïat zw
eyndelyk in uwe liberale dunkwyze nieédeelen dal zo
out zj, cetyk gy, don Paus uytmakeo voor nen ver
ndlvfr eu "a" dwingeland, onze bisschoppen voor
t1,"4-; db priesters en religieuéep Zr
Cailiokki k! ntIS i «e|y* By. de leering der
Ulholjke Kcik doen doorgaen vóór eené verbasterd ft
en vervalschte leering, wat dunkt u, knoeyerke zon
in dit geval, de geestelyke overheyd gecne redens'
de siffionl wui la "et Bodsdienltig goSer^SfS
<le school van zulke meesters of meeslerssen 'zvee
Bejtama vruchtou zou koupen voortbrengen Pcvst
i l t.' Beva', godsdienstig onderwin,
onmogelyk in zulke school naer weerde zou geacht
e» beschut wezen' Peyst gy niet ,fat he.Vne
voor de geestelyke overheyd de noodige voorzeilen
AMn'n" T K'|lyke »0«valli|gliedeii le voorkomen
Ailons, knoeyerke, wees nen keer regtzining ee
ons uw gedacht regluyl, of. bekent dal mve Tos&tó-
W> wScn.' 3CUSSie ee"e kolussal,; dwacsifeyd is;f.
Zoo luns als minister Bafa geene.i priester kan
doen ophangen vooi' de zaek van Sl-Denys zat
Hy geene i ust hebben. Zoo wy het re«ds betoon
den, liet eemg doelwit van allé de knevelarven
van alle de willekeurigheden, door zyne knechten
„epleegd, heeft geen ander doel, da'n van eenen
p ist.gen onder de priesters le vinden en dus
in den aenstaenden wetgevenden zittyd no"-
komeiL1' k,enka8' sPoolt "oor den dag 4e
Handelsblad bespreekt die dolzinnigheyd
voegenwn jusluie in d« volgende
De huyszoekingen, in de zaek van St-Denvs
duren vooit; de slrengheyd gaet haren gang'
Het schynt dat men, kost wat kost, eenen pries-
tci moet hebben, dien men, by de aenstaende
opening der Kamer, als brandstichter aen den
schandpaei wilt zeiten.
Indien men daerin gelukken kon en met
wat kwaden wil, zoo als de doklrinairen ligteKk
aen den dag leggen, gelukt men in veel (fingen
- «O», '"e,n, aen hel klerikael spook eene nieuwe
aentiekkelykheyd hebben gegeven.
Roland u noovt eens vertrouwelyk zyn vroceer leven
ver eld vroeg Kees, bang om zich misscbiL le ver
praten. Maer wacht eens Martha zal niet minder
belangstellend zyn dan ik, om iels van mvnbeer Roland
te vernemen bovendien kan ze alles beier onthouden
wanl mei den ouden dag komen de gebreken ook ee
ik ben niet meer wat ik vroeger was, mynheer
Toen Kees de deur gesiolen bad, stond den vremds
ling op en begaf z,oh naer open vensier der ml
kanier, die uylzng op den fraeyen Boomgaerd ee verder
opbouw-en weylaftden Toen hy dat ruslig. la.idafvk
tale reel aenselioiiwde, die stille genoot, welke aS
door i geritsel der vallende blaeren en 'I gezang dw
voge en verbroken wierd toen hv dat kalm few
besefte en du met zyne eygene woelige, ja misdadiS
loopbaen vergeleek, mei zyn zondig leven, dal
ellendig was beengevloden, rolden hem de tranen iivi
de oogen. Al zyne daden stonden hem als eene ouvér
klaerbare loovermagi voor den geesthy zag w'ai bv
had kunnen zyn - eu wat hy geworden was Toto
vouwde hy voor l eerst sedert lal van jaren dè handen
murmelde iels dal naer een gebed geleek cn
Toen by zicb omwendde, slond Kee.i, on" Marlha'.
arm geleund, in 'l vertrek, Zy waren onopgbnierH
binneogekoraeD en liaddeo hem niet in zvn gea-'. k«
willen stooren.
Üoch locn Marlba hemic 'l gelaet zag, traihv om
steldeemge schreden achlernyi. Den vreaidcüni kon
zich echter met langer bedwingen, en zich im "S
hertsloglelyk gebaer tol Kees wondende, riep hy «Uiv
