i i otl.
ik
iï
Zondag, 10 January II
fe&gg
:,ste f
<lc
tl a er
VERTREK UREN I VI A EI.S 3 XAEII
VERTREKUREN UYT VOEGENDE STATIE*S
ZAEK VAX ST.-DEXYS.
TOOVERIIEKSE N
Spreker Cumont.
Dend
l.okcrr.n
Br
5-20 7-50 8-38 15-23 3-13 6-20 f£ G
5-20 7-20 8-38 12-25 3-15 6-20 V»
nd, (6-03 vrvdag) 7-f'6 E 8-31 8-30 12-25
12-46 3-15 fi-20 6-41 0-26
K 7 06). 8-30 12-46 6-41
Moescroen, Rysscl (langs
M oo
E I
riiss. 6-10 8-0" 8-35 (El 23k')9-43 12-12 1-14 Brugge, Oslcndc,
E 2-50 5-48 (E 1e 2e 3® k') 3-53 8-35 8-55 vw Doornyk, Korlryl
oh. 5-20 7-20 8-00 8-35» (E I 23kl) 8-36 9-43 gj Genij) 7-06 (EDoorn. uitq.l 8-50 12-46 3-15
-14 E 2-50 3-13 5-53 G-20 (E 8-35 8-55 9-51j| 5.41
vv. 5-20 7-20 8-00 8-35 E 8-36 9-43 E I-14E Doorn. Rvss. (langs Alli) s-OOO-OO Aih 5-53
2-50 3-13 5-53 0-20 (E 8-35 8-55 9-5!)
Keuv. Tliienen Euvk Verv. Landen. 3-20 (7-20 Nino'
8-35 E) 8-36 9-43 12 12 1-14 E 3-13 (6-20 E gj uy
1® 2" kl. van Tliienen) (8-35 8 55 E I 2 kl.) |T ncrgi
ml. tol Korlryk Zalerd. Zond. en WoensiE
Ninovc, Geersh. Alh. 6-10 s-00 (12-12 Doornyk
2-50) 5-53 (8-55 Ninove.)
jj liergen, Quióvrain, 6-10 8-06 12 12 2-50 5-53
VAN ANTWERPEN NA ER: Lokeren, Gend, 7-30 9-00 E 11-00 2-30 5-00 E 0-00 7-30
VAN GEND NAER Lokcren, Sl Nicolaes, Antwerpen. 4-40 7-20 9-30 E 10-50 2-30 5-35 E 0-00.
Te Lede slacn al de konvoys uylgenomcn de Expres. Te Idkc.em en Santbergen siacn
al de konvoys. Te Gyseghem slaen stil al de konvoys. Te Denderleeuwslaen al de konvoys
uylgcn.de vertrekken van Brussel 6-30 8-10 12-06 6-00 0-00 en uyt Aelsl 8 39 1-14 5-48 5-35.
Afrcys van Denderleeuw naer Ninovc. 9-12 's avonds.
('iiiqiir fttiiim.
G FRA\TK™S JAliRS.
9 10 11 00 1-55 5-00 7-30
1-55 0-00 5-Ó0 (7-30 lilhovë.)'
4-36
4-3|}
4 36
4-3li
4-25
7 50.
7-50.
W-
7-50.
8-22
va:? i.oKf.ren nafii
Dendcrmonde, Aelsl. ,7-0
Ninove, Geeraerdsliergeu, Atli, 7-05 11-00
VAN ATtl NA KB 1
Gceraerdsb, Ninove, Aelsl. Dende' tnnnd»Lókercii 6-55 10-30 1 45
Lessen, Gecraerdshergen. Ninove. Aelsl 6-55 10-30 1-45
Brussel (lang Dpnderlecpvy) 6-55 lfl-30 1-45
Gend. Brugge. Oslendc (langs Aelsl). 6-55 10-30 1-45
van Ronssc naeb Audenaerde, genii. 8-Ö5 11-25 3-20
VAN nnl'SSRI. NAF.R
Aelsl, Gend. 6-27 E I 2 3 kl.) 7-28 8-08 11-20 ,i2 02 2-io 5-15 5-57 8 20
Ninove. Geeracrdèbergen, Alli (langs Denderleeuw), 7-28 11-20 2-10 5-f5 (8-20 Niliove
VAN PKNDERMONDE NA kit
Brussel (langs Aelsl) 1-35 11-33 00-00 2-«4 5 29 8-00
Aelsl 7-35 9 55 1! 33 00-00 2-24 5-29 8-00 O-O».
van BRAINE-1.E-COMTE naer: Engli, Geer, Sol, Gend, 6-52 9-06 1 i-08 2-08 4-28 5-27 8-05'
van gend naer Sotlcgcm, Braine-!e Cómte, 6-05 8-io 910 I1-28 2-2» 7-00 E
AKLST, OEI* 9 JANUARY 18G9.
Ziellier nog eenige inlichtingen uyt het Vlaem-
sclie Landover de zaek van St.-Denys.
Het dagblad van den lieer Bara meld, dat
'de raedkamer by de rechtbank van Korlryk naer
de Kamer van beschuldiging verzonden heelt
1" Frederik Van de Putie 2° Virginie Tack,
weduwe Morel 5" Camille Van Overscbelde
4° Julius De Poortere 5° Van den Bergbe,
liytgever van Jan ;50 6° den onderpastoor
Van Eecke, allen beticht als daders ol mede
plichtigen in de brandstichtingen van St.-Denys.
Gezegd blad meld dat er een bevel van
vryspraek voor de andere betichten is gege
ven. Wie die betichten zyn, durl't bet niet
zeggen zyne lezers mogeu niet weten dat de
gebroeders Delplancque in vryheyd gesteld zyn,
na eene willekeurige gevangenis van dry maen-
den en tien dagen ondergaen te hebben.
't Is nu de Kamer van beschuldiging by bel
Beroepshof van Gend, die, binnen eenige dagen,
uyispraek zal doen over bet lol der zes boven
gemelde persoonen.
Frederik Von de Putto is den knev wachter, die
ie St.-Denys eene zoo aerdige rol heelt gespeeld;
by beticht de weduwe Morel van brandstich
ting, iets wat ze hardnekkig loochent.
CamiJle Van Overscbelde is den trommelaer
van liet calholyk muziek den beer Dumor-
lier beeft iu de Kamer bekend gemaekt wat
men aen Van Overschelde ten laste legt twee
maenden vooraleer er brand ontstond le St.-
Denys, bad hy, op den fesiival te Moen, op
bevel der gebroeders Delplancque, voor vyf
centiemen solferstekken gekocht, om de pypen
on cigaren der muzikanten te ontsteken, en
daer er overbleven, lieten de becren Delplancque
hem ze houden. Solferstekken in uwen zak
hebben, wanneer bet twee maenden nadien
brand, is zeker een groot schelmstuk maer
indien bel parket van Kortryk de persoonen
moet doen aenbouden, die solferstekken op zich
dragen in de gemeenten, waer er later brand
ontstaet, dan moet het nieuwe gevangenissen
doen bouwen, want de bestaende zouden voor
zeker te kleyn zyn.
Julius De Poortere word beschuldigd van met
zyne vrouw over bout te hebben geklapt by
is blokmaker van bedryf, en den persoon die hem
beticht, is de dienstmeyd van den herbergier De
Vos, den makker van den schepene Delbecque.
Wat de heeren Van den Bergbe en Van Eecke
aengael zy mogen gerust de uyispraek van
liet gerecht afwachten hunne zaek is reeds
ten hunnen voordeele door de openbare denk-
wyze gevonnist, en dit vonnis zal door den
jury niet verbroken worden.
Wal de gebroeders Delplancque aengael, deze
zyn, zooals wy eergisteren zegden, in vryheyd
gesteld doch slechts na maenden en maen
den onschuldig achter de traliën der magistra-
tuer-Bara gezeten te hebben onschuldig, want
DE TWEE
1.
Geen vooroordeel Ier wereld is smadelyker en
verdrietiger voor bejaarde vrouvvspersoonen, dau dal,
wat den bygeioovigen het rechl schynl ie geven om
haer eenen scheldnaam loe le werpen, die niets
minder beduyilcn moet dan dal zy omgang hebben
niet den B007EN GEEST, welken baer in siael stelt om
kwaed le doen aen allen zonder onderschcyil, die
met haer in aenraking komen. Dat vooroordeel, of
liever dal zondig bygeloof besiael nog, en wie weet
hoe veel zielsverdriet menige goede oude ondcrsiaet.
die soms alleen om haren door ouderdom gebogen
rnggegracl of hare perkamentc huyd niet den
diep vcrachtelyken naem van heks bestempeld word.
Dit balelyk, zondig vooroordeel le beslrydcn door
bewyzen van het onbcslaenbare der machi welke men
die wezens toekenl, ligt niet in ons plan. Maer wy
geven deze omgewerkte bydrage, om nog eens meer
aen le toonen hoe hitter onrecbtvcerdig bet volk soms
degenen bejegent, wier levensloop hoe geheymzin-
zig overigens ook niet toelael liacr van de minste
maelschappclvke ondeugd te verdenken, en die des
niettegenstaande gebrandmerkt worden met eene be
naming, welke haer tot eencn afschrik mnekt voor
kinderen en lichtgeloovigc lieden, en lot een voor-
er is niets ion bunnen laste gevonden, en zy
moeten leenemael vreemd zyn aen bet feyt
zoo niet, bad men de deuren van hunne ge
vangenis niet geopend.
De ludêpendaiice herneemt van daeg wéér iets
of wat van bare onafliankelyklieyd, en vraegt
in zekeren zin, rekenschap aen de magistra-
tuer-Bara over bare ongehoorde en onaenneem-
lyke handelwys. Hel misbruyk der preven
tieve gevangenis, zegt de lndcpendance, word
bier in dit gevaleen wezenlyk schandael.
Dry maenden preventieve gevangenis, op
gelegd aen menscben, die door den rechter van
instructie zells niet kunnen in beschuldiging
gesteld worden dat zou niet moeten mogelyk
zyn in een beschaefd land, dat zich bEroemt, rui
men TE HEBBEN YOOll DE l'EIISOONLVKE VHYHEYD.
Wy pleylen hier de zaek der gebroeders
Delplancque niet die overigens geene advoca
ten noodig hebben, dewyl zy niet voor de assi
sen verschynen wy vei dediyen hier het algemeen
belang, en wy dringen by alle onze confraters aen,
zonder verwyl met ons de spoedige en totale her
vorming te vragen van de wetgeving op de pre
ventieve gevangenis
Wy willen de rechten en belangen van den
persoon niet opofferen aen die van de samen
leving; maer boe eerbiedweerdig bet maelschap-
pelyk belang ook zy, wy kunnen niet toelaten
dat bel boven elk andere reden gael dat, om
lid IC vracrbcrgcTTy mon <lo oci-eUa regels der
reebtveerdigbeyd over bet hoofd ziet.
De vryheyd is in alle geval eenen eygen-
dom, zelfs den gebeyligdsten van allen, en als zy
zonder reden miskend is geworden, dan moet
den eygenacr schadevergoeding bekomen. Aen
de samenleving alle rechten, alle magt geven,
omdat zy de sterkste is, dal is eene hatelyke
onrechtveerdigheyd begaen.
t»e schadevergoeding dat is denken wy
den sleutel van bet raedsel der preventieve
gevangenis. Als er eene schadevergoeding zal
verzekerd zyn, aen al degenen, die preventief
in de gevangenis gesleken en, voor de debatten
vrygelaten of viygesproken worden door den
bevoegden rechter, dan zullen de rechters met
meer voorbehouding en voorziebtigheyd gebruyk
maken van de macht, waermcé zy bekleed zyn.
Ja, de schndeloosiclling zou iets zyn maer
niet alles. Doch bet zou de magislratuer-Bara
altyd wat omzichtiger maken, tne, volgens bet
ministerieel blad, de preventieve gevangenis in
dit geval tot op de boogie van liet schandael
brengt
M' V. Cumont heelt GESPROKEN
Zondag 20 december om II uren bad den
grrrooooien Jeff de vriendekens en 'l volk doen
byeentrommelen op T siadhuys, en heelt aldaer
eene solemnele zitling gehouden, om, in boe-
danigheyd van kommissioimaris van 't gouver
nement, aen dry of vier jongens der middelbare
school van Sieur Horsmans eenige afgezondene
pryzekes uyt 't algemeen konkoers uyt te deelen.
werp van medelyden voor den onbevooroordeelden
genoegzaam verlichten toeschouwer, die zuchtende
uylrocpl Hoeveel duyslernis heerschl er nog in dc
19dc eeuw
Op eencn winteravond van het jaer 1621, landde
eenen veerman aen den linker oever der Seine te
l'arys met zyn boolje, waerin met hem twee zwarte
vrouwengeslaeltei) gezeten waren. Krom gebogen dooi
den ouderdom en de vermoeyenissen van een zorg
vol leven en met hunne rimpelige aengeziehten, half
verdoken onder zwarte mantels welke zy over pik
zwarte kleederen droegen, zagen zy er uyt als twee
spookgcsiacllcn, en liet was niet le verwonderen dat
den schipper sidderde zoo dikwyls hy, by de opha-
ling zyner roeyspaoen, zich voorovcrbuygetide, me j
zyn hoofd hare aengczichleii naderde. Ook hy wis1
het, dal de beyde vrouwen, voor welke hy een soor1
van angstig ontzag had, de gansche stad door ais
een pacr ongeluksvogels bekend stonden, en over
het algemeen, onder hel volk van den geiingereii
stand, de looverheksen run St Denis werder geheelen.
Uauwelyks was den schipper met eenen diepen
zucht aen wal gesprongen en had hy 7 booijo vast
gelegd, of de oudste der twee, welke niet dan met
eenige uiöeyte den trap der veerkade opgeklommen
was, haelde een muntstuk uyt haren zak en reykle
het met de woorden Daer is uweu vecrloon, vriend!
aen den schipper over.
Ik dank u wel, juffrouw, was hel antwoord,
doe er morgen maer een aclmoes medeik wil uw
geld niet.
Neem het aen vriend en doe dan zelf de ael-
moes, zy zal u geluk aanbrengen, zeyde de zwarte.
'T is Ier dezer gelegenbeyd dat M. V. Cumont
gesproken, en zich, zegt bet Verbond, Van de tack
van SPREKER mymsehoots en meest er lyk gekwe
ten heelt.
Het bladje deelt triomlantelyk 's SPREKERS
lofschrift mede.
Op liet lezen van dit factum, dachten wy eerst
anders niet te doen dan ons artikel van 27 sep
tember lest te herbalen, waerin wy dit belng-
ehelyk triomfgeroep en de volstrekte nülllleyt
van zulken triomf zonneklaer deden uytschyHbn.
Maer, peysden wy dan, spreker Cumont is nëri
man van importantie, die wel een artikeltje
h part weerd is.
Uyt gansch 's SPREKERS lofschrift onlleeuen
wy slechts de volgende zinsnede, die er't \oor-
naemste van bevat, en daerom de uytdi ukkiug
der loutere waerheyd zyn moet.
Dit jaer, zegt spreker Cumont, bekleed de
a school van Aelsl DEN ZESDEN RANG onder
het opzigt der bekrooniny in den openbaren prys-
kampzy prykt aen den EERSTEN tusselien al
a de vlaemsclit plaetselykheden
Den ZESDEN rang Den EERSTEN rang
Wel spreker, sprekerboe zyl gy daeraen gc-
raekt?Deze woorden alleen bewyzen ten
vollen, olwel dat gy niet weet wat gy zegt
(want wy willen niet zeggen dat gy liegt), olwel
dat gy uwe redevoering hebt doen opstellen door
eenen uwer pennelekkers die gansch vremd aen
de z.iek is.
Inderdaed, boe is 't mogelyk, dat een man die
met diskoersen paradeert in den gemeeouleraed,
een man die spreekt namens de commissie, zulke
klaerblykende valschheden voor T publiek kan
komen uytkramen??!Neem den Sl om leur van
IG september lesi, spreker werp eeuén enkelen
oogslag op de namen der scholieren en gestich
ten die 't officieel blad alkondigi, en ge zult daer
tot achter uwe ooren schacmrood slaen
Twee konkoersen worden in den Mooi tem be
loond hel een der leerlingen van derde jaer,
bet andere der veterans.
In bei konkoers der veterans krvgen 23 ge
stichten elk eenen prys voor eenen hunner leer
lingen, en daermeê al.
Ziet bier de namen der gaslichten volgens
bunnen rqng, zooals zy in den Monileur staen
1 Rccuh.
2 Brugge.
5 Gosselies.
4 Rochefort.
5 Spa.
G Eokcren.
7 lloudcng-Aimeries.
8 Rteulx.
5) Soiguies.
10 Waremme.
11 Waremme.
H'"s Peruwelz.
13 llerve.
I3IK S' Hubert
15 Jodoigne.
10 Siavalot.
10" S' Hubert
18 Rocbelort.
18"' Waremme.
20 AELST.
Hevvel, spi eker, waer bekleed bier de scbole
van Aelsl den ZESDEN rang? Aelsl staet op
NUMERO TWINTIG
Waer prykt zy op den eersten tusschcn al de
vlaemsche plaetselykheden Zy draegt den steert
achter Brugge en Lokeren, de eenigste die bier
genoemd zyn O spreker
Voor bet algemeen konkoers der leerlingen
van derde jaer waren 10 pryzen en 20 accessits
Wat, geluk riep den schipper. Doodcngeld
brengt geen geluk aen. Gy meent zeker dat ik u
niet ken oude tooverkolongeluksvogel Baek me
mei aen of ik smyl u in 'l water Behoud uw gein
maer, ik begeer hel nieteu bovoudicn 7 is doo
dcngeld
Behoort gy ook al lot degenen die ons verachten,,
ofschoon wy niemand ccnig kwaed gedaen hebben?
'lis wel ongelukkig, zuchtte de vrouw Er moet
toch iemand zyn die de dooden aflegt en hy de lyken
waekl. I'as maer op, voegde zy er op eenen zachien
half drcygenden, half spollenden toon by, dal wy
niet al spoedig eenen goeden sluyver aen u verdie
nen, door u het doodskleed aen le doen
Den schipper werd kwaed over deze propheti&cbe
bedreyging dio hem met angst vervulde.
Wat durft gy daar zeggen, oude tooverkol riep
hy. Gy zult my noch dood noch levend in uw klauwen
krygen Uwe ziel zal lang vóór de mync naer den
eeuwigen afgrond gacn
God vergeve hel u man zuchtte dc jongste.
Kom Zuster, hel ons gaen.
Gy zult niet gaen herroept eerst uwe bedreyging,
zeyde den schipper, mei gcbaldtn vuyst voor de beyde
weérlootbn Springinde. Too\erheksenOngeluksvo
gels zoo noemt u de heele stad.
Wat is dal hier? vroeg eenen jongman die juyst
voorby kwam, en de hand aen zynen degen sloeg om
de zwakken le verdedigen.
Hel is niets Mynheer, zeyde de oudste op scliucb-
teren loon dien schipper geeft ons den seheldmun,
dien de gansche stad ons geeltzegt hy.
voorop verleeitd. De 10 pryzen zyn iii verdfcMIug
gewonnen dooi 30 leerlingen van 15 verschillige
gestichten en de 20 accessits door 50 leèrlilmen
van 35 gestichten zoodal door de verdèeliug
bet getal der pryzen op 30, én 't getal der aeeës-
sils op 50 gerezen is.
Ziel nier wederom u.u deii Monileur de Hamëii
der gestichten, volgens hübnën rang, niet bet
getal beloüiiingeu
1 Soigniés 0 pry zén 1 dcc.
2 Brussel 1 id.
5 Hoey 4 id. 1 acc.
4 Gosselies I id.
5 Hoiideng-AimerieS 2 id. 3 ace.
15 Mecbelfetl 1 id.
7 Tliuiif 1 id. 1 acc.
8 Uökereii 2 id.
9 Virtóh 1 id.
10 Limbiirg 1 id. 2 acc.
11 Brugge' 2 id.
12 Jodoigne 2 id. 1 acc.
13 Veurne I id.
14 Visé 1 id. 1 acc:
15 Antwerpen 1 id.
16 Nieuvvpoort 1 acc.
17 Peruwelz 1 acc.
18 Rochefort 5 acc.
19 Leuven 1 acc.
20 Ronsse 1 ace.
21 Sl Hubert acc.
22 Paturages t
23 Dinant acc.
24 AELST sectssUs
25 Turnhout 1 acc
25'"' belles aCc.
27 Stavelot i aëc.
27:"" Andennes 2 aee:
27"r Lier i abc.
30 Rraine-le-Gomtë 1 ace.
31 S' Gh'ufslain 3 aeë.
32 Pecq 2 acc.
53 Fosses i acc.
51 Spa l ace.
35 Beaumniu 1 acc.
Deze 55 gosilMiien hebben, zoo mér? ~oitvoor'
litinui' leerliiigert een loiael van 50' pryzen'en
50 acccssils bekorden. Maer eyla'ës men tfioet
wel lol aen 7 21" gëêlicbt en lot aén den &4"®"
bekroobdeb leerling afdalen, vooraleer bicn de
arme school van Meester Horsmans tegenkomt,
en dit nog zonder prys, doch met 3 accfissHjes,
jnysl gelyk 6'1 Chuislain, en een beelje beter dan
l'eeg. En voor de voorgaende 23 gestichten,
bclionren 5 aen de eerste categorie, 9 aen de
tweede, aen de derde en 2 zyn gemeeiilescbo-
len, lerwyl AELST; het ëenigste ijler eefste Cate
gorie is dat zoo beSëbaëfndelyk leege staet.
U spreker spieker wtfer zyt gy riü met uwed
zesden rang onder de gestichten
Viermaal 6 is 24, eri Aelst staet op den VIER
EN TWINTIGSTEN rang der gestichten: en 9
inaeJ 6 is 54, en Aelst slaët op den VIER EN
VVF riGSTEN der bekroondè scholieren.
En wal zullen wy eyndelyk nog eens zeggen
van den eersten rang, op welkefl spreker Aelst
doet pryken onder alle vlaetdsfebe plaetselyk
heden Zyn dan Mcebelen, Lokefën, Limburg,
Schippersprak den jongman, het fs hiel wel
gedaen arme vrouwen le bejeedigen Hadden zy iï hiel
genoemd en ik u niet voor eenen veerman erkend, zoo
zou ik u voor eenen dief of baldadige» gehouden en
al» zoodanig behandeld hebben.
Mynheerzoy den schipper, die twee durven my
hedreygen omdat ik hun geld niet w il ai noemen Hoc
vind gy dut
'T is oumogclyk. schipper
'T is de waerheyd Mynheer, zegde eene der vrou
wen. Dren schipper wilt ons geld niet omdat het doo
dcngeld is en buytendien omdat bel van ons komt,
ofechoon ous geld zooveel weerd is als dal vau andere
nieuschen.
liet geld der dooden riep den FChipprr' Mynheer
erk,cnl gy ze niet liet zyn de twee oude looverheksen
van Sl. Denis! Morgen hecht ik eencn gowydeiV palmiak
aen mvnen mast om my le behoeden tegCn de onheylen
welke my zoudon kunnen overkomen doordien ik ze
in mynen boot genomen hel». En hiermede macklc hy
een kruys, sprong in den hoot en sLik van wal.
Kom at-n. wat beduvd dat nu vroeg den jongnein
op eenen hallspoltendco loon. Dien man is gek of eehèn
bygeioovigen. Wacrom- denkt hy dal uwe tegenwoor-
digheyd hem in 7 ongclsk zal storlcn
Dal weel 'k met Myulicer nooyl bfeblibn wy
iemand het minste leed gedaen, zeyde eene der vrou
wen, terwyl zy hel iuuusIuk opraeplc dbt den schipper
veracht had.
Deo jongman, ziende dit de beyde zwarte. vrouWs-
persooneu /.eer bang waren, vergezelde haer lot in de
voorstad Sl Doms alwaer de twee zusters, woonden
iu oen mdërig. doch zindelyk huvzeke, daf eoliter èeu-
