de tael moeien gebruiken, welke de belichte verkozen
heeft. Wil zy in 't fransch pleiten dan stael hel iiaer
vry zich lot de civiele rechtbanken te wenden.
Wanneer verscheidene betichten of verdachten, wegens
wetsovertredingen of wegens misdaden voor de beteuge
lende rechtbanken zullen gebracht worden, en allen de
zelfde tael niet verkiezen, dan zal,in de vlaemschsprekende
provinciën de volkslael moeten gebruikt worden, behalve
dat men den betichten welke slechts de fransche tael
verstaen, oenen vertaler zal moeten geven, en ingevolge
de wettelykc voorschriften volgen ook, behalve het
onderzoek der overtreding of der misdaed, welke uit-
sluitelyk den belichte aengaet, die keus van de fransche
tael zal gedacn hebben.
Eindelinge heeft de middensectie niet ge'aerzeld in
het artikel 8 de straf van vernietiging des gcheelen
gedings te bespreken, voor 't geval dat de gevorderde
afvragingen niet zullen gedaen geweest zyn, en in de
minute van 't gehoor, in de procesverballen der onder
zoeksrechters en der voorzitters van de assisenhoven
niet zullen aengeleekend zyn.
Ziedaer de schikkingen van *t wetsontwerp zoo als
de midden sectie het de Kamer voordraegt.
Wy willen niet staende houden dat wy een volmaekt
werk daergesteld hebben, noch dat hel stemmen dezer
schikkingen al dc klachten der vlacinsche bevolking
zullen uit den weg ruimen wy hebben ons bepaeld tol
recht te doen aen die, welke het openbare gevoelen
met de meeste krachtdadigheid aengewezen heeft, en
welke klaerblykelyke misbruiken daerslellen.
Oprecht is 't geene taelkweslie welke wy willen oplos
sen 'l is wel eerder eene rechts- en menschlievenheids-
kwestie, in welke al de Belgen belang hebben omdat
niemand kan willen dat zyn landgenoot gevonnist worde,
zonder dat dezen ecne volkomen verdediging gewaer-
borgd zy.
De nationale éénheid vloeit uit de eenheid der talen
niet voort, maer wel uit dat gevoelen dat al de Belgen
vóór de wet gelyk zyn, en niet één cénig deel dezer
aen het andere ten offer gegeven worde. Ongelwyfeld
zou een tweedrachlsbron 't gevolg worden, indien men
de vlaemsche Belgen 't recht bleef weigeren van hunne
tael te gebruiken in 'l verdedigen hunner eer, hunner
vryheid en huns levens.
De Vlaming vraegt geene voorrechten; maer hy wil
al de vryheden welke de Grondwet hem beloofd heeft
zc hem verzekeren is een vaderlandminnend werk.
De midden sectie heeft dus hel volgende wetsontwerp
by éénparigheid der zes aenwezigzynde leden aenge-
nomen
Wetsontwerp.
Art. 1. In de provinciën Antwerpen, beide Vlacnders,
Limburg en in de rechterlyke arrondissementen Brussel
cn Leuven, zullen de vervolgen in correklionneclc en
criminele zaken in het vlaemsch gebeuren, onder de
hierna uitgedrukte voorbehoudingen.
Art. 2. Gebeurt de vcrschyning op rcchlslreeksehe
dagvaerding, (I) dan zal de voorzitter, alvorens tot het
hoorén der getuigen over te gaen, (2) den beschuldigde
of zynen gemachtigde (3) ondervragen, om te welen of
Art. 182 des criminelen onderzocks Wetboek.
(2) Art. 153 van 't zelfde Wetboek.
(3) Art. 152 van 't zelfde Wetboek.
het rechtsgeding, in hel vlaemsch of in het fransch, zal
plaels hebben.
Art. 3. In zaken waer de openbare verschyning voor-
afgpgaen is van een voorbereidend onderzoek, zal de
onderzoeksrechter, alvorens lot het hooren van den be
schuldigde, over te gaen, dezen ondervragen over de keus
der tael. (4)
Art. 4. In criminele zaken zal de voorzitter van het
assisenhof, of de rechter doorhem afgevaerdigd, (5) na
den beschuldigde gevraegd te hebben te verklaren of hy
eenen verdediger kiest, en alvorens er hem eenen van
ambtswege aen te duiden, hem vragen of hy in het
fransch of in liet vlaemsch wil verdedigd worden. Heelt
de beschuldigde geenen verdediger en duidt hy het
vlaemsch aen, dan zal de voorzitter hem, van ambtswege,
eenen advokaet geven, in slaet van hem in deze tael te
verdedigen.
Art. 3. In de gevallen, voorzien door vorenstaende
schikkingen, zullen alle akten van rechtspleging, erby
begrepen de pleitredenen en rekwisitoriums, gehouden
worden in de lael door den belichte of den beschuldigde
verkozen. Niettemin zal de vervolgde party, zelfs na
eene der gebruikte talen le hebben verkozen, zynen ver
dediger kunnen machtigen zyne verdediging in de an
dere tael voor te dragen. Die machtiging zal aengetee-
kend worden in het verslag van het verhoor. In dit geval,
zal het vermogen, om gebruik te maken van de bepaeld
verkozen lael, in volle recht behooren aen het openbaer
ministerie en de burgerlyke party, maer alleen gedu
rende den loop der pleitredenen.
Art. G. De tael, in eersten aenleg gebruikt, zal ook in
beroep gebezigd worden, behalve hetgfne over de bc-
pleilingen in hel vorenstaende artikel gezegd wordt. l)e
voorzitters van de beroepshoven en de prokurcurs-genc-
raels by deze hoven zullen, ieder in wat hen betreft, de
noodige maetregelen nemen om de uitvoering dezer
voorschriften te verzekeren.
Art. 7. De burgerlyke party zal zich bedienen van de
tael, door den belichte gebezigd. Zyn er verschillige be
schuldigden, die niet de zelfde tael verkozen hebben,
dan zal de burgerlyke party zich in hel vlaemsch uitdruk
ken, en de rechlpleging gebeuren in die tael; tenzy
voor de overtredingen, die uitsluitelyk de beschuldigden
welke de fransche tael verkozen hebben, aengaen.
Art. 8. Er zal, op straf van nietigheid, rekenschap
gehouden worden van de ondervragingen en antwoor
den, waervan gesproken wordt in de artikels 2, 3 cn 4
der tegenwoordige wet.
Talryke verzoekschriften die met duizenden liand-
teekens bekleed zyn, en uit het grootste getal der
vlaemsche gemeenten van 't Land komen, cn onder welke
wy de vraeg der advokalen van Hof van Beroep van
Gent aentreffen, op welke wy byzonderlyk de aendaeht
inroepen, zyn naer de centrale sectie verzonden geweest;
zy stelt er de neerlegging op het bureel der Kamer
tydens de beraedslaging, van voor.
De Voorzitter,
Df. Verslaggever, Scholl&ert.
V. Van Wambeke.
Art. 91 en volgende van 't zelfde Wetboek.
(5) Art. 293 en volgende van 't zeilde Wetboek.
Aelst, drukk., der geb* Van dc Putte, uiig. van den Dnidcrbodc.
