Februari
I48i»
DE ZWARTE FRiTS
YZEREN WEG.— VERTREKUREN LU Al 1ST NNER
VER REKLREIM LIT DE VOLGENDE STATIËN
Godsdienst in 't leger
Chrislelyke Scholen.
ABONNEMKNTPRYS6 KRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December. ANNONOENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Rcklamen fr. 1,0U. Vonnissen op bladz. 50 cent.
Dendermondo. 5-05 6-50 8-48 12 2a 3-06 6-40 9.55
Lokeren. 5-05 6-5i> 8-48 12-25 3-06 6-22
Hechelon. 5-051 6-501 7-09rf8-t2d Exp. 1®2®3®hl. M-53d
1-04d Exp. 1' 2* 3* kl. 2-5«'d 3-061 0-OOd 6-4»
9-48d Exp. 1' 4* 3® kl.
Aotv*. 5-051 6-501 7-09(1 8-12d Exp !®2*3®kl. l-04dExp.
1*2® 3® kl. 2-50d 3-06/ 0-0Ud 6-40/ 9-48d Lxp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. Y> 52E. 7-197-50 8-I2E. 1® 2* 3®
kl. 9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3® kl 2-50 (M OExp. 1® 2® 3® kl.
6-24 8-49 9-< 9 9-50 »'xp. 1® 2® 3° kl.
Leuven, Thiencn, Luik, Verviers 5-05/6-50/ 6-'*2d en 8-12d
Exp 1* 2® 3® kl 7-5id 9-24d <ll-53d In' 1.euven)l-04d
Exp. 1' 2® 3® kl. 2-5' d l -OüdExp. I® 2' 3® kl. 6-24d (8-49d
tot Thienen)
(1) Nota. De letter belcekeiil langs Termonde en de
Gent. (5-00 's vrvcl 7 59E"4'3'k x. X «J 12 22 -2-4
3-26 3-51 ii "-•• E 1*2® 3' kl 6 20 6-4't 8 39 Exp
I® 2® 3® kl 9-36
Brugge, Oostende. 7-S9 Exp I® 2* 3® kl 8-41 8 59 12-22
12-40 .3 51 en i'-OD El* 2' 3* kl. 6-40
Doornvk, Mouscron, Kortrvk, Ryssel langs Ceml) 8 41
12 22 12-40 (3 26 lot lȏin/.e)'3 51 Exp. 6 20 6-40
Doorn. Mouse. Korlryk, llyss. (langs Alh) 6-»U 7-5'l 11 53
0 00 5-52
Ninove. Geeraerdsbrrgen, Lessen. Alh 6-00 8-12 7 50
1 1-53 2-5'i 5-52 9-o6
Bergen, Quióvrain 6 uO 8-12 7 .'0 11-53 2-50 5-52
Enghien Riaiue, Manage, Charlerov. Nanvn Ir.nys Geeraerds-
bergen G 00 i -OU 11 .3 2-50 5-52
letter d langs Denderleeuw.
NAER AC! ST UIT
Alh 6 49 10 38 1 48 4 28 7.58 9.12
Anlw 5.40 9.5 10.M' E. 1*2* 3® kl. 12-30 3-15 E. 1°2°
•3' kl. 1-33 4.45 5.5» 6.50 E. 1*2° Z- kl.
Brussel 7.2i> E. 1*2® 3®kl 7.26 8.14 11.06 11 53 2.1" 3.12
en O.U El® 2" 3" kl.5.09 8.55 x. E. 2® 3® kl. 8.20
Dendcrmönde 7.23 9.55 11.34 2.25 5 27 8 "28 10.47.
Geeraerdsbergcn ".27 11.08 2.IX 4.58 8 33 9.60
Geul 5.4' E 6 157 39 E I® '2® 3® kl 8.29 10.59 12.31 E
I' 2* 3* kl I 55 om E 1 2.3. kl. 5.29 8.09 8.14
9 17 E\P l® 2® 3® kl.
Lessen 7.o:l l«) 50 2 Oi 4 4 8 18 9.Si
Lokeren 6.50 9.n9 11.57 t 49 4 5» 7 5
Ninove 7.55 1136 2 46 5 26 9 1«'.I8
Oostende 4 1PF. 6 2'E I 2 3 kl 6 28 9.00 11.55 2.13
0 00 El® t3* kl. 6.04 7.55 Exp
uit Gent naer
Moortzeele. Soltegem, Geernerdb., Enghton, Craine-Ie-
Comle 5.52 8.12E 8 58 11.18 2.10 5 34 6.59
UIT uekraf.udsbercen naer
Marin-Lierde, Sollegem, Moorlzeeleen Geut, 5.15 7.94
9 49 11.59 8.59 5.00 5.50E 8.51
uit Denderleeuw naer
Haellerl. Burst, llerzele, Sollug. Audenaerde, Ansage»,
Korlryk, 6.17 u.nii 9.01 12.55 6.09 7.20
uit Sottecem naer
Aelst, (5.45 '3 Zaterd.) 7 49 1.28 5.05 7.55
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4 50 7.15 8.50 1U 50 2.15 3.45 7.10 0 00
Uit Gent naer I.okf.ren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.23 7.00 9.25 t".50 2.45 5.30 6.55 0.00
AELST, 20 FEBRUARI 1875.
Sedert jaren en jaren heeft men liet leger in
ons Land gevormd en hervormd 't getal man
schappen, diensljaren, oeleningen, wapens,
kleedy, alles heelt men vermeerderd en trach
ten te verbeteieii de zedelyke loestaud des
legers alleen is unaengeraekt gebleven, nielte-
genstaende liet van het allergrootste gewicht
is voor de ouders en hel Vadeiland.
God dankt men dwingt onze soldaten niet
goddeloos te zjn inaer geelt men hun wel al
't mogelyk gemak om hunne godsdienstige
plichten te vervullen Zorgt men wel voor de
zedelykheid welke in hel't leger heerschen
moet Er bestaen, wel is waei', vele ordo-
nantien nopens dit punt. door de Ministers
van oorlog voorgehouden, maer hoe worden
zy ten uitvoer gebracht Meer dan eens
hebben wy sol.laten hooien klagen dat zy met
den besten wil der wereld in tie onmogelyk-
heid waren, niet alleen des Zondags de H. Mis
le hooren, maer zelfs hunnen Paesschen te
houden. En tot slaving hebben wy en onze
confraters der calholvke drukpers onlangs de
aendaent des lieeren Ministers niet moeien in
roepen op <le bewegingen der troepen welke
vóóral op zon- eu heiligdagen bevolen wer
den Deze Loestaud is betreurendswaerdig
eu zou dienen veranderd te worden
Weihoe wy vragen het, een Belg, een jon
geling, wiens bloed men voor '1 Vaderland
vraegl, welken men aeu de zoete vreugden
vau 't iamilieleven ontiuki, dien men acn eetie
strenge regeltucht, aeu karweien, enz., onder
werpt. zou liy, hierom, het recht verloren heli-
ben zyne godsdienstige gevoelens te vol
doen Wel neen, zal men ons antwoor
den.... Maer vvaerom bezorgt men hem dan de
gelegenheid niet zynegodsdiensiigeplichten te
kunnen volbrengen gelyk in hel Vaderlyke
huis Wat meer- is, zouden de ouders aen
wie men, in naem des Vaderlands, hunne zo
nen ontneemt, soms de steun der gansche fa
milie, hel icclit niet In bben le eischen dat de
Slaet voor '1 zedelyke en godsdienstige welzyn
hunner kindeten zorge? Waer kan een vadèr
heden inlichtirigen nemen nopens hel zedelyk
en godsdienstig gedrag zyns kinds by 't leger
ingelyfd. Waer vindt hy hulp en bystand om
zedelykheid en deugd in het hert zyns kinds le
bewaren Nergens want de weinige aelmocze-
niers welke by ons leger bestaen zyn immers
ontoereikend om den zedelykcn toestand des
legers te bewaken.
En noglhans is liet eene allerstrengste plicht
van den Slaet voor de zedelykheid des legers
te zorgen. De Slaet maekt zich meester der
jongelingen zoo haest zy den vereischten
Een verhael uit de duilsche bergen.
-)X(-
41'® VERVOLG. ZIE ONS VOORIG NUMMER
Dit is eene afgezondene van don graef Lausky.
zeide de priester, die gekomen is, om u naer de
byzonderheden van de geschiedenis uwer jeugd en
naer al hclgene gy u daeromlrenl le binnen kunt
brengen, te ondervragen Ik behoef u dus met le
zeggen van hoeveel aenhelang het voor u is, dal gy
io dit stuk de zuivere waerheid zegt.
Viciorin boog zich stilzwygeud. terwyl hy de hand
op de horst legde, en, op het zien van dm vreemde
ling en hel hoorni van den naam zyns vermeenden
vaders, hevig ontroer.! scheen te worden.
Ook de oude graef b- schouwde hem met eene
xic tbare verwarring, en begon hem vervolgens
streng en nauw keurig, maer niet zonder hardheid
in zyneii loon en blikken, le ondervragen. L>e gevan
gene antwoordde met veel eerbied «n zachtzinnig
heid. Allengskens begon de slrnigheid in bel wi-zeu
van den vader le verminderen iiaermale zyne blikken
langer op den ongelukkige rust. 11, in wiens voor
komen en houding eene verhevi nene en edele denk-
wys doorsiraeld maer zyne verwarring vermeer
derde m> t ulk lc-ken, dat i.e gevang-110 opgaf, en
veranderde eindelik in den hevigslen ivveestryd.
Alles komt overeen, alles riep hy met eeno
uttdru king der grootste smart. er ontbreekt slechts
nog één teeken, om het onge uk en de schande van
eeneu ede lei: grysaerd buiten twyfel te stellen.
Op dezen uitroep trad Victorin verbleekt terug.
De verloren zoon van den graef Lausky, ver
volgd.- hy, moet een lidteckeii aeu het voorhoofd
hebben, dat hy overhield van eenen zwaren val,
welken hy 111 zyn vierde jaer gedaen lie. ftkunt gy
ook dal n
Een schiclyk rood overtuigde by d<ze woorden hel
gezicht van den ongelukkige by schoof, niet eene
berende hand, de bruine lokken van hel boogo voor
hoofd weg, en hel idluekm kwam le vooischyn
God, God. hy is hel hel is myn zoon riep
de graef op eenen loon, die genoegzaeni bewees,
coo xyn Lart verbryzeld was, bedekte zyn aeiige-
ourierdom hebben bereikt^hy dwingt ze bet
Vaderland le dienen en stelt/iel. aldus in de
plaels van den familievader aen den Slaet
dus te zorgen dal de soldalen eene zedelyke
onderrichting ontvangen en hun de gelegen
heid verschaft worde hunne godsdienstige
plichten te kunnen volbrengen.
\N ie heeft er meer den invloed van den
Godsdienst noodig dan de soldaten
Het liberalismus b wveert dal de ka/ern eene
school van verzedelvkiiig is.... Groote God,
welke wonderspreuk Men zou dit konnen
aennemen ware het niet dat de ondervinding
ons juist hel legenstrydige bewysl. Al wie.hel
kazernlevf-n kent, zal veeleer zeggen dal het
eene school van verderf is. Want. wat hoort
en ziet men inde kazernen? Onbermheriig
gevloek, onkuischheid in woorden en werken.
En waer om moet men doorgaens den soldaet
buiten de kazeru, is het niet iu de slechtst
belaemde kroegen
Ja, 't verderf heerscht in 't leger op eene
groote schael. Hoevele jongelingen hebben
wy niet gekend, kuisch en zachtaerdig, oh-
denlanig en werkzaem, ganscli van zedelyke
en godsdienstige gevoelens doordrongen,wel
ke door '1 lol lol den dienst geroep, n wier-
den, en. na eetiigen ivd 111 de kazenn overge
bracht te hebben.... Quuuium mululus ab Ulo...
Zy waren gansch onkennelyk. zy hadden alle
gevoelens van zedelykheid en godsdienstig
heid verloren en wierden de verleiders hunner
gfboorleplaels, de schande hunner ouders en
de eerste nagels hunner doodkist. Zekerlyk
zyn er uitzonderingen, maer zoo zelden dat zy
al> een wonder moeten aenzien worden. Uil
kan ook niet anders. Men treedt in de kazern
op het tydstip des levens dat de driften woe-
denste zyn men is aen zich zelveu overgela
ten. beroofd van goeden raed, medegesleept
door het kwaed vooroordeel, wederhouden
van het goede door 't slecht voorbeeld en de
spotlernyen der oudere soldaten.
Die geest Van onzedelykheid en ongodsdien
stigheid die in 't leger heerschen moeten kost
wal kost bestreden worden. Ten dien einde
zou men een korps alinoe/.enic-rs moeten in
richten dal met de zedelyke en godsdienstige
belangen der Caiholyken soldaten zou belast
zyn. Welk goed zou een aelmoezeni.-r, welke
by na dagelyks met de sol.laen zou verkeeren,
niet teweegbrengen? Aenhoewle jongelin
gen zouden zyne rae-igevingen en vennaniu-
gen niet heilzaein zyn En ook ware dit ni.-t
het belang van den Slaet 'bis van ons allen
Welke zyn ten allen tyde de moedigste en ge-
boorzaeinsie soldaten ge eest Deze welke
hunne zedelyke en godsdienstige gevoelens
behouden hebben. Te» tyde der bloedige pa-
rysische commune welke soldaten waren liet
die hunne wapens teji dienste der onwente-
ling stelden Waren bel dezen niet die geloof
on zeden verloren hadden Gelyk men ziet
ziebt met eeno lievige beweging, van den herkende
zoon af
Vader! ach myn va or schreeuwde Viclo
rin, strekte de ainien uil, maer waggelde verbleekt
tciug, toen by deszells gebaer van afschuw 2ag
doch in hetzelfde oogenhlik sprong Luitgarde, die,
legen bel einde van du oud- rzock, onln-mi-rkl nader
getreden was, op h< m toe, sloeg har.- lu ide ainn-n
0111 hem heen. en rit-p Nu dan. als uw vader u
verwerptals de geboele wereld u verhiel, iu ver-
laei u metwant ik ben aen u verloofd, ik ben uwe
bruid
De ongelukkige zag hacr met stervende blikken
aen, en zeeg onmachiig in pater Augustyu's armen
neder. Zy legden hem op zyn slrooileger neder en
deden hun best, om zyne levensgeesten weder op le
W« kkeo
De oude graef keerde zich eindelvk langzaem naer
deze groep om, en zag den hleeken jongeling, die
zyne Lekken droog, die zyn eenigste zo on was, als
eenen stervende in de handen van vreemden Dit
tooneel brak zvn harl. hy vloog op hem toe, omarm
de hein met tranen en riep
Hy is loc», myn zoon, myn eenigst, myn geliefd
kind Ontwaek. oniwaek, myn Victorin, myn zoon
ue slem der vaderliefde wekte «ie hyna versiorve-
no levensgeesten op. Victorin opende de oogen, zyns
vaders li.-fderyk en met tranen bevochtigd gelael
was liet eer-te voorwerp dal zy ontmoetten doch
buiten stael om le spreken, gleed hy van zyn leger
af voor zyne voeb-n neder, lei wyl hy zyne knieën
omaimdc, en, onder het storten van heele tranen,
liggen bleef.
Du graef boog zich neder om hem op le richten,
en ontving den opryzenden zoon aen zyn vaderhart.
Luitgard, eu pater Aogusiyn stonden, on.ler het stor
ten van stille tranen en gebeden, naest hen.
Het duurde lang eer de lievige storm der aendoe-
nuigen vau de beide gelukkigen en levens onge-
lukkigen genoeg bedaerd was. om over hunne om
staudig'.eden te kunnen spru'en Victorin verhaelde
nu zynun levensloop oprecht en bedaerd, maer lo.-n
hy acn liet tydvak van zyn leven als roover kwam,
had hy zynen vader, om lielzelve met slilzwygen te
mogen voorliygaen, doch beiuigde plechtig, dat zvnc
hand, sedert dal hy Luitgarde, voor de eerste mael
„ezieu had, geen bloed vergoten had.
is liet hoogst noodzakclyk cn ware bet hoogst
voordeelig bier in Belgie ook eene wet in le
ven te roepen die de zedelyklifeid des legers
zou verzekeren en aen de Calliolyke soldaten
zou toelaten de oefeningen van bunnen H.
Godsdienst by te woonen. Fraukryk lieefl ons
reeds bet voorbeeld gegeven en eene gods-
diesl-wet in voege gebracht, en. volgens bet
jongste verslag des lieeren Ministers van oor
log, beeft deze wet reeds de beste uilslagen
opgeleverd. Wy hopen dat ons catholyk mi
nisterie, deze gewichtige kwestie waervan 't
geluk of T ongeluk des Vaderlands en van zoo
vele familiën afliangl de voetstappen van 't
fransclie goevernement zal volgen en bier ook
eene wet zal in levenroepen die den lucht
kring dien in de kazernen heerscht .zuiveren
en van alle verdere verpesting bevryden zal.
A. V. G.
EENE STATISTIEK.
Op den oogenblik dat de openbare aendaebt
zoo grootelyks op 't onderwys gevestigd is,
dal alles wordt aengewend o:n liet te versprei
den en le verbetereren, zal het wellicht niet
zonder belang wezen een tafereel der uitslagen
door de leerlingen van de Broeders eer Glnis-
telyke Scholen bekomen, van die moedi e
mannen welke de eerste kampvechters van 't
volksonderwys geweest zyn onze lezeren
voor oogen te leggen.
De volgende cyfers zeggen genoegzaem dat
bet met alleenlyk te Parys en in Fraukryk, in
Amerika en te Weenen is. waer de opzichters
der scholen in 1874 verklaerden. dat bet kei-
zerlyke weezenliuis, bestuurd door de Bloe
ders van de Ciiris'elyke Schob n, onder alle
opzichten eene model school was, met oen
woord, dat liet niet alleenlyk in den vreemde
is dat de Broeders zieli ter hoogte hunner
zending gehouden hebben, maer dat zy bv
ons ook, in Belgie, goede uilslagen bekomen
hebben waer'tegen niets anders te zeggen valt
dan dat zy te weinig gekend zyn.
Wy achten ons gelukkig ons eene staiistiek
le hebben kunnen bezorgen der voortreff.-lvke
uilsiagen welke door hunne leerlingen, vóór
de onderscheidene helgische jurys, gedurende
't schooljaer 1873-74,zyn bekomen geweest.
Middelbaer onderwys
8 Leerlingen zyn in de hoogschool van Leu
ven aengenomen geweest om er den leergang
van bu-gerlyke genie le volgen.
i Leerling li. ell met undersell- i-ling liet
ex.iein vau ieeijing-op ichter van bruggen eu
wegen oudergaen.
1 Leerling heeft bet aennemitigsexaeni aen
de School der Mynen te l.uik oudergaen.
4 Leerlingen weiden aengenomen in de
Myneiiscbool te Bergen.
2 Leerlingen zyn aen de algemeene kunst
scholen van Brussel en Aken toegelaten ge
weest.
Dc vader hoorde hem diep getroffen aen doch de
gedachte, dal i.ei inisschi. n nii.geiyk zou zyn, den
verbeterden, den efcnigen zoon lc redden, school
hem 111 de zitl n w.-rd met elke uil.irukking van
den laelslen, waerin een edel karakier doorstia.-lde,
levendiger Hy wilde naer Weenen loopen. om zich
voor de voeten van Ferdinand >e wei pen, en h.-m om
genade voor zynen zoon le hidden.
Maer dezen voorslag verwierp Viciorin mei eene
soort van afschrik. Hy wilde niet langer leven, zyne
ziel was te overkiopt mei afschuwi-lyke hc-inneiin
gen, hy beschouwde de dood als het eenigste mid
del, om Gods vertoornde g< rechligheid, den ge
schonden burgerplicht en zyn eigen geweten le vol
doen Maer hy vera cht zynen vader, om door zyn
aenzien en goede vrienden ie bewerken, dal hem
vergund werd zonder martelingen eene schiely-
ke en minder smarielyke dood door het zweerd
te oudergaen
Graef Lausky en Luitgarde hadden niet lang le
huis geweest, of de oom en zyn zoon kwamen nisge-
lyksaen. Met gemie mindere vreugde clan verwonde
ring vondt Martiuits den vriend in zyne woning wcêr.
Nu kwam hel spoedig tot eene verklaring. Wel is
waer, maekien de onaengename omslandighedeu,
die uit de betrekking van Lu Igarde tot Frederik en
Viciorin voortvloeiden, alsm-de de teleurgestelde
verwaehliiigen, v\elke men lang en met recht go
koesierd had, gevoegd by het medelyden met den
toestand van zynen zoon, den ouden Mniiinils eerst
misnoegd, ja vergramd maer weldra kregen belcro
gevoelens de overhand
Hy herkende 111 deze gcheelc gebeurtenis een hoo-
ger besiuer, dat de plannen en verwachtingen, der
stervelingen naer verkiezing regell ook kon hy te
gen de, wettigheid van Luilgarrie's eers e verloving,
die de vurigste wensch zyner stervende zusier ge
weest was, niets iiibn ngen.-nocb dd macht eener
liefde veroordeelen, die. van het eerste oogenblik af,
dal zy het voorwerp daervan had loeren kennen, in
weê vvil van alle gevaren, kwade vermoedens en
scheiding, getrouw en siandvaslig gebleven was,
en dus ais eene verbindlenis moest aengemerkt wor
den. waervan de grond reeds vooraf in beider liar-
ten was gi legd geweest.
Hy gaf dus eindelyk aen Lansky's voorstellingen
gehoor, sprak zelf met zynen zoon. Frederik en gaf
20 Leerlingen ondergingen liet aennemings-
exaem by de besturen der yzerenwegeii,posten
en telegrafen
40 Leerlingen hebben het exaem van land
meter voor de verscheidene jurys afgelegd.
56JLeerlingen-onderwyzersTiebbeti liet uit-
gangsexaem voor den jury der normaelscho-
len oudergaen
17 bekwamen een diploma van 1" graed
31 2"
8 a 3"
Dus*.in de weinige geslicliten'van middel
baer onderwys welke de Bloeders, besturen,
worden er 141 leerlingen geteld wier studiën
door de onderscheidene openbare jurys zyn
bekrachtigd geweest. Indien mende boom aen
zyne vruchten kenl, mag men? niet twyfelen
dat degene welke ze zoo goed en zoo overvloe
dig voortbrengt van geeuen uitmuntenden
natuer zou zyn.} De jaerlyksclie prys van 100
franks voor de beste opstellen, uitgeschreven
door liet letterkundig blad le Maitre popu
laire is dees jaer door de lieeren Eil. I'ellier
en Ad. Eslas, leerlingen aen 't pensionnaet
der Broeders le Jemappes, behaeid geweest.
Lager onderwys.
In de offlcieele kampslryden tusschen dc
lagere scholenen aen de welke slechts dry
scholen der Broeders hebben deelgenomen,
behaelden zy 1 prys van uitmuntendheid,
5 eerste pryzen, 1 tweede, 1 derde, 1 vylde,
1 achtste; hunne andere medekampers hebben
by na allen accessits of eervolle meldingen be
komen.
Iu de kampslryden welke de Broeders lus-
schen hunnen scholen ingericht hebben, en
wier programma meer uitgebreid is dan deze
der ofptcieele kampslryden, hebben UI leer
lingen op 287, welke ten minste de 2/3 der
punten \ereenigd luidden, ter belooniug prach
tige pryzen ontvangen
Onder de scholen van volwassen door de
Broeders bestierd, hebben er twee aen de
offlcieele kampslryden deel genomen, en te
zamen behuehl de 2 pryzen van uitmuntend
heid 1 tweede prys, 1 vyfde, 1 zevenste,
1 dei tiende. 4 viei tiende, 1 vyflieiide en 1
negentiende.
Zulke uitslagen hebben geene verdere uit
leggingen noodig. Zy bewyzen dat de Broe
ders der Clirisleiyke Scholen een groot aen-
deel hebben in de verpletterende zegepralen
met <l-' welke bet godsdienstig ondeiwys jaer-
lyks aen /yne vyanden, aen zyne lasieraers
en aen de vomslaenders \an 't Slaeis- of
GemeT'iileniiderwys antwoordt, die den Gods
dienst uit de scholen willen verbannen en den
ken dat het voldoende is groote sommen te
besteden om 't onderwys te verspreiden, om
zich van de opkomende geslachten meester te
maken en voor allyd de goede uilslagen van
'l vry en godsdienstig onderwys twyfelachlig
te maken en le'Overtreffen. (Ami de l'Ordre.)
>b, mb -km
hem le kennen dat helgene, waerloe hy op dc rtis
lierwaerts roods rat dzacm gedacht had hem voor lc
bereiden, thans vast en zeker was.
Frederik stelde, dit. hoorende zich als wanhopig
aen Hy legde in gcharen un woorden; ja in dun loon
zyner stem alle hlyken eener dit po treurigheid aen
den dag, zag Luitgarde bewegelyk aen cn tracbilc
haer door klagen, bewyzen en vcrwyl' 11 ic doen he-
grypen. dal de kapilrin der roovets, die woeste ke-
rei, welke onder schelmen en vrybuiters opgewas
sen ge.ene opvoeding, get 11 onderwys genoten had,
met hem.hy mocht dan honderd mael een grael Lans-
ky zyn, toch niet le vergelvken was
In hei ecrsi griefden deze gesprekken Luitgarde
geweldig; doel) allengskens werd zy daeiaen ge
woon «-11 deed, alsof zy dezelve niet hoorde
Zoo stonden de zaken, toen Viclorm's vonnis ge
vuld en hem de dood door hel zweerd tegen den
derden morgen werd aengezi-gd. Ofschoon men nu
Luitgarde van du schiikkulyk nii-uvvs 111 de voorzich
tigste uitdrukkingen kennis gaf. bezweken echter
op hel hooren daervan hare krachten onder du lang
durige inspanning, en zy viel in eéne onmacht,
waeriiil zy eerst na eene geruime poos tot zichzeive
kwam.
Maer wetende, dal de tyd. welken haer vriend
nog op de wereld leven mocht, zeer kon was, zoo
spande zy al hare krachten weder in, om zich zoo
lang op du heen lc houden, en smet Kle haren oom
om de vergunning, dat zy de laelsle dagen met den
verloofde barer kini'schheid, welken hare zalige
moeder haer had -toegedacht, in hel gezelschap van
den geusleUkc mocht doorbreng- n.
De graef Marliuiis schudde h«-i hoofd, en Frederik
stond verslagen V'iolo in hoorde dit voornemen met
eene verrukking van ilankbaerhuid en zyn vader om
armde Luitgarde mul tranen Graef Mariinils liet zich
overhalen,om zyne nicht le vergezellen en levens den
ongelukkigen zoon van zynen vriend te leeren ken
nen, die in de wereld eu ook in zyn huis zoo veel
onrust veroorzaekl had.
Met eene groote vooringenomenheid hel rad hy de
kamer vau den gevangene, die. van het oogenblik
zyner veroordeel! 11 g af, naer gewoonte, meer vry-
heid genoot, beter hehauheld werd 11, volgens zy
nen vvcnsch, eenvoudig, maer overeenkomstig zynen
rang, gekleod was.
LOUISA LATE AU.
I)e geneeskundige Akademie en de liberale druk
pers.
De naem van Louisa Lateau is alom door
gedrongen. De engelsche, amerikaensche en
fransche drukpers heelt er zich meé bezig ge
houden, en iu Duiischhi'id is over haer een
hevig geschil oiilstaeii, tusschen professor
Rohling. van Munster,-ftl. Majunke. hooldre-
dakleur der Gennania, en professor Virchow,
een der kopstukken der materialistische
school van Berlyn. Dit arm meisje, dat vreed-
zaem in haer huisje leed eu die alleen onbe
wust is van het gerucht dat rond baren naem
wordt gemaekt, deelt met M. von Bismark de
aendaclit eu de openbare nieuwsgierigheid in
liet duilsche ryk.
G.^durende verscheidene jaren is het kundig
geschreven en gewetensvol boek van profes
sor Lefelw re, der Universiteit van Leuven, on
beantwoord gebleven. De vrydenkery durfde*
dit onderwerp niet aenraken en liet grootste
gedeelte onzer rationalistische geneesheeren
wachtten zich wel naer Bois d'Haine te gaen
en de feiten zelve te onderzoeken zy waren
grootelyks bevreesd een bovennatuer'lyke we
zen op hunnen weg te zullen ontmoeten.
Sedert een jaer heeft onze koniuklyke ge
neeskundige akademie er zicht meé onledig
gehouden. De geneesheeren Charbonnier en
Boëns hadden haer twee tnemoriën over
Louisa Lateau overhandigd, de akademie be
noemde eene kommissie gelast met een ver
slag over deze tnemoriën op te stellen, en dok
ier NVarlomont, als verslaggever gekozen,
deedt, in gezelschap van verscheidene zyner
kollegas, een ernstig onderzoek le Bois d'Hai
ne. Verleden zaterdag werd liet verslag vau
doktor Warlomonl aen de akademie overhan-
digd.
Deze zittting was met een zeker ongeduld ie
gemoet gezien.
De kommissie was samengesteld uil de dok
ters Crocq, Mascart en NVarlomont
De zael der zittingen was vol. In de menigte
bemeikle men veel studenten der vrye univer
siteit van Brussel en de reporters der liberale
drukpers.
M. de dokter NVarlomont gaf lezing van het
verslag. Dit uitgebreid werk is in dry deelen
verdeeld.
I11 het eerste deel gaf de kommissie verslag
over de proefnemingen, welke zy gedaen heeft
voor het onderzoek en liet besludeeren der
verscbynsels. De hand van Louisa Lateau
werd in een glazen bol gesteken, waeraen
eene mouw vau verlakt linnen was vaslgc-
maekt welke men boven de hand en aen bet
bovendeel van den arm toezegelde.
Het verslag stelt vast dat deze proefnemin -
gen gedaen werden in aide mogelyke voor-
waerden van vrybeid, voor de leden der kom
missie wanneer die lieeren liet verlangden
Zyn deflig voorkomen, waerin de moed van eenen
herouwbebbendon zoiniaer zich met een aengeboro-
nen truts mengde, gepaerd mei dc stille hedaerdheid
en de heilige weerde, welke hel ongeluk allvd aen
eenen sterveling hyzel, trollen het hart van den
grai fhy omarmde den eens gebaten jongeling
recht hartul> k, en verzekerde bem van zyne volko-
mene vergiitems.
Dozen dagen den volgenden brachten Luitgarde,
graef I.ansky cn pater Auguslyn hyna geheel by Vic
iorin door Luilgardc hield zich, nu l inspanning van
al hare krachten, op de heen, ofschoon zy inwendig
wel gevoelde, hoezeer deze reeks van hevige aen-
doeninge» hare gezondheid ondcrmxnde, en wel
vermoede, wal daeivan hel gevolg zou zyn, zoodra
hel beslissend oogenhlik eerst daer was.
Den volgenden morgen vergezelde pnlcr Auguslyn
den aen zyn opzicht bevolen jongeling met eene
diepe treurigheid en heilige aendouning naer do
sirafptaels Viciorin was zeer bedaerd.
Bezig met God en het op handen zyndc gevyichligO
oogenblik ging hy slil en bedaerd door de gapende
menigte heen. die zyne schoonheid, zyne jeugd cn
zyn z.ichthaer berouw met tranen beweende. Op de
gH-uchiplaets gekomen, belaste hy uen ge sleljko
nog den laelslen heiligen groet aen zynen vader en
zyne geliefde over te brengen, hel zich den doek,
dien Luitgarde voor hem gi-schikt had,voor de oogen
Innden.en binnen weinige minuten stond zyne ziel voor
God.die dedaden enoogmerken metzvner omstandig
heden én betrekkingen heler doorziet, en de door
lydcn gezuiverde ziel mol vaderlyke barmhartigheid
oordeelt.
Niet lang dserna kwam pater Auguslyn cn legde
blek cn sprakeloos den ongelukkigen* doek uit
had zy begeerd in hare hand. Op het zien daervan
brak haer hel hart Zy kwynde ccluer nog uen geruj-
men tyd, en er verliepen nog eunigu weken, eur het
haitzeur den dracd van haer bloeiend, jeugdig leven
had doorgtknaugd.
Doch een paer maenden na Victorin'» dood stierf
zy zacht en opgeruimd op denzelfden morgen, waer-
op hy deze wereld verlaten had, terwyl zyn uaern en
de verzekering, dal zyn gezaligde geest "voor haer
zweefde, de laclste woorden waren, met welke zy
haren bruidegom id een beter vaderland volgde.
EINDE
