29SU! Jaer. Zondags It Augusti 187 J.
►9,
VOLGENDE ST.VI'IRX
Aelsl, (5.45 's Zalcrd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
bit Antwerpen naer St. Nikoi.a&s, I.okeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10 50 2.15 3.45 7.10 0 00
uit Gent naer Lokeren, St. Nikoi.aes en Antwerpen
4.25 7.00 9.25 l'».£i0 2.45 5.30 0.55 0.00
VERTREKUREN UIT DE
YZEREN AY'EG.— VERTREKUREN UIT AELST NAER
Het vieren van den Zondag.
HET VERVALLEN HUIS,
a9P b,Vv èn mèï
Davidsfonds.
ABONNEMENTPRYSC FRANKS 'S JAERS. - De inscliryving eindigt met 31 December. y ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Rekbmen Ir. 1,00. Vonnissen op 3"" bind/.. SO cent.
Hit Cent naer
Moortzccle. Sotlcgem, Gceraerdb., Englncn, Braino le-
Conilc 5.52 8.1-2E 8 .18 11.18 2.20 .187 0.59
uit geerafrdsdergen naer
Maria-Lierde.Soliegem, Moortzccle cn Gent, fi i r; a
9 54 11.59 2 59 5.U0 5.50E 8.51
uit Denderleeuw NAER
llacllcrl. Burst, llcrzele, Solteg. Audcnaerde, Ansegoin
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.00 7.20
BIT SOTTGGEU NAER
NAER AEI.ST UIT
All) 6.49 10 30 1 40 4.20 7.58 9.12
Antw. 5 30 9.50 10.50 E. 1'2® 3® kl. 12-30 3-15 E. l°2°
3' kl. 3-33 4.45 5.50 6.50 E. 1®2" 3- kl.
Brussel 7.20 E.I'2" 3®kl. 7.25 8.14 11.06 11.53 2.10 3.12
en 4.55 E 4e2" 3® kl.5.00 5.55 S.Ou E. 1«2e 3e kl.8.20 j
Drndcrmondc 7.IS 9.45 11.34 2.25 5.27 8 23 10.47
Gecraerdsbcrgen 7.27 11.08 2.18 4.58 8.33 9.50
Gent 5.I2E 6 32 7.39 E 1® 2*3'kl 8.25 10.59 12.31 E
1® 2e 3* kl. 1.55 4-42 E 1.2.3. kl. 5.09 8.09 8.14
9.31 Exp. 1® 2«3® kl
Lessen 7.09 10.50 2 00 4.40 8 18 9 32
Lokeren 6.40 9.00 10.57 1.49 4 50 7.50
Ninove 7.55 11.36 2.46 5.26 9.01 10.18
Oostende 4.10E 6.20E. 1 2 3 kl. 6.25 9.00 11.55 2.13
3 22 El® 2® 3® kl. 6.04 8.10 Exp.
Pcndcrmonde. 4-58 6-50 8-48 12 25 3-06 6-40 9.55
Lokeren. 4-58 6-50 8-48 12-25 3-06 6-22
Mecliclen. 4-58/ 6-501 7-l9rf 8-12d Exp. !®2®3*kl. 11-53d
1-04d Exp. 1' 2e 3® kl. 2-5" d 3-06/ 6-01d 6-40/
10-04d Exp. 1® 2® 3® kl.
Anlw. 4-581 6-50/ 7-l9d 8-l2d Exp. 1® 2® 3® kl. 1-04dExr.
1® 2® 3® kl. 2-50d 3-06/ 6-04d6-4l'/ 10-04d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel,/««</s Denderleeuw. 5 52E. 7-19 7-50 8-12E. le 2® 3®
kl. 9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3®kl.2-50 5-18Exp. I® 2® 3' kl.
6-04 8-49 9-09 10-04 Fxp. 1® 2® 3° kl.
Leuven, Thienen, Luik.Verviers 4-58/ 5-5id 6-50/ en 8-l2rf
Exp. 1® 2® 3® kl. 7-50d 9-24d (H-53d lot Leuven)l-04d
Exp. 1® 2® 3® kl. 2-5(d 5-l8dExp. I® 2® 3® kl. 6-OM 8-49d
10-04 Exp. 3 kl.
(1) Nota. Do letter bcteekenl langs Tcrmonde en de
Gent, (5-00's vryfl.) 7-59Et®2«3®k 8-41 8-59 12-22 12-40
3-26 3-51 en 5-33 E. t®2® 3® kl. 6-12 6-40 8 39 Exp.
1® 2® 3® kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp.f 2'3® kl.8-41 8-59 12-22
12-40 3 51 cn 5-33 E I® 2' 3® kl. 6-40
Doornyk, Mouscron, Korlrvk, Rvssel (langs Cend) 8-41
12 22 12-40 3-26 3-51 Exp. 6-12 6-40
Doom. Mouse. Kortryk, Rvss. (tangs Ath) 6-00 7-50 II 53
5-52 6 04
Ninove, Gecracrdsbcrgcn, Lessen, Ath 6-00 7-50 8-12
11-53 2-50 5-52 6 04 9-09
Bergen, Quiévrain 6-00 8-12 7-50 11-53 2-50 5-52 6-04
Engbien Braine, Manage,Ghorlcroy, Namen langs Gccraerds-
bergen 6 00 (-00 11-53 2-50 5-52 6-04
letter d langs Denderleeuw.
.SIIII lil.
AELST, 7 AUGUSTI 1875.
De Flandre libérale, het orgaen der macon-
nieke liberhaters, heeft onlangs hekend dat
het tegen de Calholyke Kerk en hare leeringen
is dat het liberalismus den oorlog heeft ver-
klaerd, en dit met het doelwit van Ilaer zoovele
zielen mogelyk te ontrukken. Het vernietigen
van de zondagrust wordt door de liberhaters
als het zekerste middel aenschouwd om by
duizende werkmanszielen aen de Catholykè
Kerk te ontrukken en aldus 'l ryk van Satan
te versterken. Het vieren van den zondag
wordt heden in de steden, ja, zelfs in de dor
pen overtreden en de godsdienst-oefeningen
verlaten. Het geestelyk voedsel wordt aen de
ziel ontrukt en 't lichaem van de noodige rust
beroofd. Voortyds bepaelde men zich in vele
werkhuizen en magazynen, uit berekenden
haet tegen de Calholyke Religie, het zondag
werk te doen duren tot zoo lang er missen van
ohligatie gecelebreerd wierden, doch heden
duert het tot zoolang er godsdienstige oefenin
gen geschieden men werkt des zondags
zoovele uren dan de andere dagen der weck.
Aldus hebben de maconnieke liberhaters de
verzekering dat de arme werklieden hunne
plichten jegens God en de Kerk niet hebben
gekweten en allengskens totael aen de Calho
lyke Religie zullen ontrukt worden en blyven..
De vryheid van 't kwade is verzekerd, terwyl
de vi'yhftid van 't. goede gnnse.h gestremd ïc
Het overtreden van de zondagrust is niet
alleeulyk de vernietiging der zedclyke en slof-
felyke gezondheid des volks, maer levens de
vernietiging der familien en van de godsdienst-
vryheid. De ondervinding leert dat het zondag
wérk of de afschaffing der rust op den zeven
sten dag de menschelyke krachten onlaerden.
Men heeft meermaels bestatigd dal in de stre
ken waer er vele fabrieken beslaen die des
zondags werken, de lichaemsgestalle der be
volking, zoowel voor 't mannelyk als vrouwe
lyk geslacht, grootelyks verminderd, ontaerd
en verzwakt is.
Men bezoeke die streken en men zal er met
honderden persoonen ontmoeten bleek van
aenschyn, mager, afgemat, versleten op nog
jeugdigen leeftyd en zoo klein van gestalte dat
men zich te midden der hottentotten zou
wanen. In vele dier streken is het zoo verre
gekomen, vooral in Frankryk en in eenige stre
ken van ons Land, dat men zich, voor de na
tionale milicie, nauwelyks de vereischte man
nen kan verschaffen,en dan nog voor 't voet volk
De schoonste en kloekste manschappen wor
den door de streken opgeleverd waer de land
bouw de eenige nyverheid der bevolking is,
omdat de zondag er geëerbiedigd en geheiligd
wordt.
De zondagrust is dus onontbeerlyk voor den
werkenden mensch zoowel onder 't zedelyke
als onder 't stoffelyke opzicht zyner gezond
heid. Want in de nauwkeurige viering van den
zondag zal de werkman niet alleen de gezond
heid maer ook den weg der Kerk vinden, waer
liy het geeslesbrood tot verlichting zyner ziel
zal ontvangen benevens de vertroostingen
welke hem de ellenden van dit leven met eene
chrislelyke onderwerping zullen leeren verdu
ren.
EEN VERHAAL VIT HET LEVEN.
Door HEADY.
6d' VERVOLG ZIE ONS VORIG NUMMER.
Gy specldet daer eene zeer lafTo rol, Ver
meulen, door op die wyze eene zieke, uitgeputte
vrouw aen le vallen, merkte de priester aen, nadat
hy reeds hel pad had ingeslagen, dat naer dan groo-
ter. weg leidde. Na weinige minuten waren zy voor
een lieve, kleine wooning gekomen, die middenin
een fraei aengelegden tuin lag. De priester opende
de tuindeur, en nam alscheid van den notaris.
Ik wench u goeden avond ik geloof, dat
ge my verteld hebt, dat gy over een paer dagen
naer Scheveningen gaet. Indien ge ooit weer op
Slralcnslein komt, zult ge welen, waer gy my kunt
vinden hier is myne wooning.
En de vvaerdige man beschouwde met genoegen
het tooneel, dat hem omgaf.
Indien ik ooit weer op Slralcnslein kom
herhaelde Vermeulen, met een hoonenden glimlach.
Welnu, hel is goed 't scbyiil wel, dal gy niet wilt
inzien, hoe de zakeri eigenlyk slacn maer den tyd
zal het leeren. Goeden avond, mynheer Kamps
Nog eenige oogenblikken bleef de priesler den
man nastaren, en wierp daerna weder een weltevre
den blik op zyne nederige pastorie, die er ook van
binnen zeer lief uitzag door de zorgen van de nyverc
cn spaerzame jufvrouw Wildberg, zyne huishoud
ster.
Het buis, zoowel als hel kleino gebouw daer-
En zeggen dat onze calholyke Ministers en
vele bestuerders van sleden cn gemeenten de
zondagrust openbaerlyk laten overtreden, dit
heilzaem en behoudend princiep voor de sa
menleving miskennen en aldus 'l maconniek
liberalismus in de hand werken. Wy willen
hier niet spreken van de bedienden der post,
van de spoorwegen en meer anderen die des
zondags eenen dienst moeien verrichten, maer
van de werklieden aen de openbare werken
van den Staet en der gemeenten gebezigd.
YVaerom zouden het goevernement, en de
gemeentebesturen in 'i belang van den werk
man en der samenleving in het kohier van las
ten der te aenbesteden openbare werken niet
kunnen vaststellen dat de werken nooit des
zondags mogen gebeuren, en by geval de
werken dringendheidshalve niet mogen onder
broken worden, zy op zulke wyze moeten ge
regeld zyn dat elkeen de vryheid hebbe zyne
godsdienstige plichten te Volbrengen
Onzes dunkens ware dit niet onmogelyk en
zouden de werken noch in slechtere voor-
waerden noch veel later voltrokken zyn. Die
des zondags werkt slempt gemeeniyk den
maendag en soms den dynsdag by, en na een
of twee dagen slempery wordt er slecht en
maer half gewerkt.
In het leger gaet het niet heter daer ook
worden de catholykè jongelingen de vryheid
van geweten ontzegd. Zekere regimentsover
sten regelen den zondag-dienst derwyze dat
ffiemand de kazerne kan verlaten dan wanneer
is eene ware schande! Men verplicht ons,
jonge Belgen, uit kracht der Grondwet, Koning
en Vaderland te dienen, er des noods ons
bloed voor te storten en men ontneemt ons
een recht, 't welk door die zeilde grondwet
wordt uitgeroepen, namelyk van den Koning
der Koningen, den beheerscher van gansch de
wereld te dienen, leeeren en te loven. Aen die
schandelyke onteering van den zondag moet
kost wat kost een einde komen, wil men de ca-
tholyken, de voorstaenders des ministeries niet
ontmoedigen.
De goevernementen en de gemeentebesturen
zullen aen den Opperrechter eene strenge
rekening te geven hebben voor het slecht
voorbeeld 't welk ze geven en ook omdat zy
het kwaed niet hebben te keer gegaen dat zy
in macht waren tegen le werken.
Men zal ons wellicht tegenwerpen dat wy
onder 't beheer eener grondwet leven welke
de vryheid van geweten bekrachtigt.... Ja,
dat is eene waerlieid doch 't is juist omdat
de grondwet ons die vryheid schenkt, dat
wy de volle vryheid eischen om eene andere
en opperste grondwet, door God zeiven inge
steld, sliptelyk te kunnen naleven.
Maer waerom moet men denzondag nemen
voor den zeveusten rustdag Wat verschil be-
staet er tusschen deze twee dagen die elkander
onmiddelyk opvolgen
Dit hoort men byna altyd door de liberhaters
vragen als men de kwestie der zondagrust
ergens behandelt. Doch reeds honderd mael
is er hun geantwoord geworden: dat de zeven-
ste dag aengewezeu is om te rusten door
Hem welke aen alles gebiedt. De zevenste
dag of rustdag is eene goddelyke instelling, en
meermaels hebben de liberale godsdienstha-
nast, was nog nieuw. De Van Stralen's waren niet
altyd calholyk geweest, wat ook de voorname oor-
zaek was, dat de gemeente arm was en nog vele
mocilykheden te doorworstelen bad. Gelukkig woon
den iiï den omtrek eenige welgestelde boeren, zoo
dot de goede pastoor niet van alle hulpmiddelen be
roofd bleef. Het was een heerlyke avond. De onder-
g3ende zon wierp hare rozenkleurige stralen op het
zedige kerkgebouw, waer de priesler binnen ging,
en verspreidde haer zacht licht over het wil marme
ren altoer, waervoor de godslamp brandde, om ge
tuigenis af te leggen van Hem, die daer in hel taber
nakel rustte.
Eene wyle knielde Pater Kamps voor het allaer
neder. Hy bad, doch niet alleen voor zich zelvcn
neen zy, die hem dierbaar waren, en voor wie hy
een onbekende vriend wilde zyn, werden evenmin
door hem vergelen, als de man, die hem zooeven
had verlaten, en wiens hart vol was van afschuwe-
lyken hartstocht. Dacrop sloot hy het gebouw zorg
vuldig, en ging zyne wooniug binnen, waer jufvrouw
Wildberg, om de waerheid te zeggen, niet geheel op
haer gemak was, omdat Paler Kamps de veranderin
gen niet bewonderde,welke zy in de wooning aenge-
brachl had. Gedurende do weinige uren, die hy
afwezig was geweest, locb, had zy sneeuwwitte
gordynen voor dc vensters gehangen, en kleeden
van niet al te dure slof in do kamers op den vloer
gelegd. Het vertrek, wacraon zy, na dat van den
eervvaerden Pater, dc meeste zorg besteedde, was
dc keuken. De houten vloer was zeer zindelyk de
schappen stonden vol aerdewerk de schoorsteen
mantel prykte met helder geschuerde linnen borden,
eu de muer was behangen met allerlei voorwerpen
van koper en blik, die voor hel huishoudelyk gebruik
bestemd waren.
Iers, de liberale Kerk vervolgers, en de libe
rale volksverdrukkers gepoogd dien zevensten
rustdag af te schaffen, doch altyd heeft hy aen
de verschillige aenvallcn wederstaen en einde-
lyk gezegevierd. De bloedhonden der fransche
revolutie van 1789 wilden den zondag met ge
weld afschaffen en hem vervangen door den
decadi of tienden dag, maer hunne nieuwig
heid heeft moeten onderdoen voor de kracht
van 't goadelyk gebod.
Indien de liberhaters het verschil willen
kennen tusschen de zondag- en de maendag-
rust dat ze deze twee rusten vergelyken en ze
zullen ondervinden, dat de werklieden welke
den zondag vieren en wel hunne chrislelyke
plichten kwyten, goede en voor hunne mees
ters getrouwe werklieden zyn, trelfelyke en
brave huisvaders welke hunne vrouw eeren,
hun huishouden beminnen en hunne kinderen
in de vrees des Heeren opvoeden om er nut
tige leden der maetschappy van le vormen.
Terwyl de maendagvierders gemeeniyk zatlap
pen, ondeugdige kerels zyn die naer God noch
zyn gebod omzien cn die den betreurensweer-
digen moed hebben, in kolen en kaveeten,
met hunne eer en deugd, 't bloed en 't leven
van vrouw en kinderen te verbrassen. Zy
ontzien hunne eigene gezondheid of welvaert
nietdoor die aenhoudende slemperven, wor
den zy oud, afgemat, zwak op nog* jeudigeu
leeftyd, byna onbekwam hun werk behoorlyk
te verrichten. En dan als lipr slempen ,hèq
vrouw en kinderen de openbare liefdadigheid
gaen al te smeeken.
De ondervinding van alle dagen is daer om
de bevveenclyke waerheid van ons schryven te
bewyzen.
Wat middels moeten gebruikt worden om-
dien rampzaligen kanker te bestryden die de
hedendaegsche samenleving ondermynl twee
middels dienen hiertoe aengeprezen te wor
den.
1° Overal genootschappen stichten welke
tot uitsluitelyk doel hebben de viering van de
zondagrust te doen eerbiedigen. In vele plaet-
senzyn reeds deze lofiëlyke instellingen in volle
werking en leveren er de beste uilslagen op.
Onze moeder stad, even als de andere steden
en gemeenten, heelt ook behoefte zulk eene
instelling in haer midden te zieu stichten. Dat
men de handen aen 't werk sla en op weinigen
tyd zal men by honderden deelnemers tellen.
2° Nooit geene Scnateurs, Volksvertegen
woordigers, Provincialen- en Cemeenteraeds-
leden kiezen dan op de uitdrukkelvke belofte
op 't woord van eer gedacn, elk ministerie en
bestuer te zullen bestryden 't wik het vieren
van den zondag laet onteeren en aldus aen
gansch 't land het slecht voorbeeld geeft. Het
slecht voorbeeld dat van hoogerhand komt
sleept de betreurensweerdigste gevolgen na
zich. Dus, landgenoten, geen stem meer gege
ven dan aen de voorstaenders (er viering van
den zondagwant hoe wil men die kwael uit
roeien als de mannen welke am 't hoofd des
bestuers staen, de eerste zyn )m het gebod
Gods te overtreden.
Dio arme Pater Kamps Toen hy luiten slondt.had
hy de netheid bewonderd van zyne Kleine wooniug,
die hem na zyne vele zwerftochten Ityd zoo aenlok-
kelyk voorkwam. Maer andere gedaliten waren by
hem opgekomen, en zoodoende ws hy de paslory
binnengetreden, zonder een vriendilyk woord van
goedkeuring voor zyne oplettende luishoudsler, die
niets anders lol beiooning vroeg, dan een woord
van lof, maer daer dan ook zeer op ;estold was.
Hoe vindt ge nu, dat de kaaers er uitzien,
mynbeer vroeg zy, met een blik van zelfvoldoe
ning rondziende.
Ik zei, dat gy wcêr druk bzig geweest zyt,
jufvrouw Wildberggy hebt indedaed wonderen
verricht sedert dezen morgen
De priester drukte door een enkecn goedkeuren
den blik zyn dank uit, toen hy bmerkle, wat de
yverige vrouw had gedaen, die, wduwe van een
klein koopman, blyde was, dal zy b den priester als
huishoudster eene plaats had gevaden. Zy kende
zyn smack zeer goed, en had daerm, by al de be
slommeringen van don dag, nog ld gevonden om
zyne boeken uil le pakken, en die.ioo goed zy kon,
in dc nette boekenkasten te placlso, welke achterin
de kamer stonden. Bovendien bad y dry vazen met
verschc bloemen gevuldterwyl dor dc open vens
ters de geur van do rozen en resea-bedden binnen
drong.
Beste jufvrouw Wildberg, ;y verdient myn
oprechten dank, zeide by, nadat iy de titels der
boeken nagezien had, en bemerkt, dal de goedo
vrouw vermoeid scheen le zyn naer ik vrees, dat
gy niet genoeg voor u zelve gezord hebt, terwyl gy
aen zulke kleinigheden dacht, cihierby wees hy
naer de boeken cn de bloemen. 'ok vooronderstel
ik, dal gy, om myne beurs tc spaen, a! dat werk
De afschaffing der Koophandelkamers
en der Landbouw komicen.
De Koophandelkamers hebben geleefd dat
zij in vrede rusten
Ik ben niet gesteld of bevoegd om den in
vloed te kennen welken deze koilegien op den
toestand en voorspoed des handels uitgeoe
fend hebben, noch om de uitwerksels te voor
zien welke derzelver afschaffing zal te weeg
brengen alleenlijk bestatig ik, dat dc Wetge
ving en 't Staatsbestuur haar beslaan overbodig,
nutteloos en schadelijk moeten geoordeeld
hebben, om zoo eenen grondigen maatregel
ten haren opzichte te nemen, welke ten ande
ren weinig of geene rekiamen onder de wezen
lijke handelaars verwekt heeft.
Naar mijn gevoelen leidt deze afschaffing
onvermijdelijk tot de ontbinding der wettige
Landbouw-afdeelingen welker bestaan men
thans min dan vroeger door goede redenen
kan verrechtvaardigen en doordeechle belang
hebbenden, in den huidigen staat barer inrich
ting, volslreks onnuttig geoordeeld worden.
Dat liet mij, als landbouwer, toegelaten zij
mijne zienwijze dies aangaande neèr te schrij
ven.
Ik zal het verhaal niet doen van de inrich
ting der Landbouw-komicen, welke misschien
met mij ter wereld kwamen, noch de ovcr-
grootc, voor den landbouw vruchlelooze, uit
gaven aanhalen welke dezelve veroorzaakt
de nietigheid hunner werkzaamheden onder
hel opzicht der belangen van den landbouw en
van den buiten.
Wanneer ik voor de eerste maal de zitting
eener Landbouw-afdeeling bijwoonde, was ik
zeer verwonderd van de zonderlinge deelne
mers welke ik aldaar ontmoette. In plaats van
mij in gezelschap te vinden van beroepsgenoo-
ten,was ik bijna uitsluilelijk omringd van per
soonen, meest allen stedelingen, schrijvelaars
enz. door kamaraadschap ingelijfd en die,
alhoewel treffelijke lièn, aan den landbouw
teenemanl vreemd of door verouderde vooroor-
deelen zelfs vijandig, vóór den zeiven geene
hoegenaamdc bezorgdheid gevoelen kotinen.
Men oordeele van dan over de gesteldheid
dezer vergadering en den wind welke er blaas-
de. De boeren, de buitenmenscben werden er
niet zelden miskend en, waarom zou ik het niet
zeggen, veracht, enz zelfs hoorde ik in zekere
zitting de Voorzitter, op zijnen zetel, een
deuntje verhalen welk geen ander doel had.
En, gelijk er zich in alle kudden schurftige
schapen bevinden, vondt men ook landlièn,
welke zich geloofden te verheffen, met hunne
medebroeders te helpen belachen, hier aan
deel te nemen en toe te juichen. Niet waar het
was aanlokkend voor de landbouwers om
aldaar te verschijnen....!
Aldus samengesteld uit aan den landbouw
vreemde élémenten en welke zonder eenige der
noodige kennissen te bezitten aan de boeren
willen les geven en over hun een slach van
voogdij uitoefenen bestuurd door onwaar
dige hoofden welke bijna altijd uit persoone-
lijke of staatkundige welvoegelijkheid handel
den, konnen de Landbouw-afdeelingen onder
geene opzichten voor de wezenlijke vertegen
woordiging der moedernijverheid doorgaan,
noch aan dezelve de hulp en bescherming
weder alleen gcdacn hebt. Brave ziel, laet bel my u
toch doen begrvpen, dal ik niet wil, dal gy u zoo
aftobt. Gy weet immers wel, dat ik niet alleen van
deze gemeente behoef tc leven
Maer zoover zal het toch spoedig komen,
antwoordde jufvrouw Wildberg, indien gy zoo
voorlgacl met uwe lieldadigbeid. Zoolang ik werken
kan, zal ik dus voor u sparen cn wanneer ik niet
meer kan, is het altyd nog vroeg genoeg, om hulp te
zockpn voor Elisabeth Wildberg.
Met deze woorden verliet zy de kamer, nadat zy
de lamp acngcslokcn en de gordynen voor dc vens
ters neergelaten bad.
De priester liep eenige malen, in diep nadenken
verzonken, de kamer op en-neder, en opendo dnerop
een kleinen schryflesscnaer van fraei ingelegd hout,
bet eenige artikel van waerde, dal by, behalvo zyne
boeken, scheen te bezitten. Hy haelde een pakket
brieven le voorschyn, die reeds zeer oud schenen,
en alsof ze sinds menig jaer zorgvuldig bewaerd
waren want de inkt was geel, en dc letters byna
onleesbaar. Tusschen de brieven lag cenc lok grvs
haer, die hy langen tyd met treurig gelact beschouw
de vvoorna hy hel pakje weer zorgvuldig op zyne
plaots legdo.
Toen by der lessenacr weder wilde sluiten, scheen
by zich plotseling te bezinnen, en opende een klein
doosje van gedreven zilver, waerin zich oen portret
bevondt.Hci was bet beeld eener dame van ongeveer
middelbaren leeftyd. Dc beeltenis scheen zeer gely-
kend te wezen want dc schilder had zyne lack ge
trouw volbracht, daer hy dc droeve uitdrukking, die
over het gelael verspreid lag, niet had vergelen. Ho
oogen van den priester werden vochtig, terwyl by er
nucr Koek.
Dc gelaatstrekken van de dame, welke dat por-
brengen welke zij noodig heeft, noch bovenal
de genegenheid en trouw der landlièn bezitten.
Ook welke verbeteringen en uilvindingen zijn
wij aan de wettige Landbouw-maatschappij
verschuldigd....? Waar zijn de doenwijzen,
door haar ingebracht welke onze nijverheid
vooruitgang en voorspoed hebben bijgezet....
Welke zijn dc wettige, bestuurlijke maatregelen,
fiscale-en douanen tarieven, openbarp wei hen,
door haar toedoen ten voordeele des landbouws
en van den builen bewerkstelligd....? Heeft zij
over 10 a Jö jaren gehoor gegeven aan onze
klachten wanneer wij bet begin dier vrees
wekkende landverhuizing naer dc steden deden
opmerken...., iels beproeld, aanbevolen of
voorgesteld om dezen landbouw vernielenden
stroom tc matigen of in te houden.... En nu,
dat wij in weerwil baar (legenslrijdiglijk mei
al andere nijverheden welke schitteren door
baren voorspoed ca vooruitgangkwijnen
om niet te zeggen leenemaal vervallen zijn,
welke maatregels beraamt of neemt zij, welke
vragen of voorstellen doet zij, aan wicn het
behoort, toekomen om ons te redden of herop-
tebeumt.... Neen, ik zeg het met overtuiging,
de wettige Landbouw-maatschappij heelt liet
doel harer inrichting niet bereikt; hare zen
ding niet weten te vervullen en aldus de wan
trouw der landlièn ten vollen vcrrechivaar-
digd.
In deze gelegenheid aarzel ik niet do ont
binding der landbouw-afdeelingen, (zoo niet
hare grondige herinrichting) aantcbevelen.
Haar bes taan, welk jaarlijks groole kosten ree
ling en infB'férdi 11 gi'aiTèriüdiVr'itidlfw-Tciï11gen
welke op behoorlijken voet, onafhangclijk van
het Staatsbestuur ingericht en uit wezenlijke
belanghebbenden samengesteld, de ware ver
tegenwoordiging van den landbouw zouden
zijn en in deze hoedanigheid dc groole belan
gen behartigen welke men tot heden zoo zeer
verwaarloosd heeft.
Ik voorzie dat dit voorstel den tegenstand
zal ontmoeten van de beslaande besturen der
Landbouw-maatschappijen welke eene plaats
zullen zoeken te behouden die hun eenig
aanzien geeft cn hunnen persoonelijken of
staatkundigen hoogmoed vieidt; doch de
landbouwers denken er anders over, door
ondervinding overtuigd, dat deze verga
deringen, welke dan nog in vele plaatsen
slechts op het papier heslaan, nooit cenig op
merkelijk goed aan hunne nijverheid hebben
toegebracht. I. v.
Zondag heeft te Leuven de eerste vergade
ring van 't hoofdbestuer plaets gehad. Meer
dan vyf en twintig leden waren tegenwoordig.
Aen de dagorde stond het vracgstuk van de
uitgave der boeken.
De meeste leden waren van oordeel, dal
liet Fonds zooveel mogelyk boeken dient uit
tc geven, dat dit het hoofddoel der verceniging
blyven moet.
Voor dit jaer worden er twee uitgaven ge
reed gemaekt, te weten een historisch roman
van D' Sniederde Geuzen in Kempen, gelyk
wy gemeld hebben en eene andere van pole
mist hen aerd.
In de eerste maend van 1870 zullen worden
uitgegeven eene op historische documenten
trcl moest voorstellen, cn dio klncrblykclyk zeer
geacht werd door Pator Kamps, geloken sprekend
op die van baron Van Stralen.
HOOFDSTUK IV.
De menigte toeschouwers, Margnrcta Engerbof zoo
plotseling in de golven zagen verdwyncn, waren
verslyfd van schrik. Weder bemerkten zy de gestalte
van hel arme meisje boven de oppervlakte van het
water opnieuw zagen zy bel doodsblcekc gelael, in
begrepen inner al to good, dal ccn oogenblik later
haer l"l beslist zou vvczen.
Doch terwyl ieder daer in bange verwachting
slondt, om getuige tc zvn van -. nik een treurig, on
verwacht einde, ontstond opeens eene groole bewe
ging onder de onsiandcrs. Voordal mm tyd had Ie
vragen, wat er gebeurde, had zk.Ii oen jonkman in
zee geworpen, en zwom naer de plaets, waer Marga-
rcta gezonken was. Nogmaols verscheen de gestalte
van het bcwustelooze meisje boven de golven maer
nu werd zy ook, te midden der vreugdekreten van
byna de gebccle bevolking, naer hel strand gedra
gen
Bleek en zonder bewuslzyn werd Mnrgnrch door
Eduard Van Stralen op hel strand nodergelegd; cn
onderwyl maekten eenige andere persoonen hneslig
de noodige toebereidselen, om haer naer huis te
brengen. 7,ooals gevvoonlyk by dcigelyke gelegenhe
den gebeurt, was hare moeder niet in sloot, de be
hulpzame hand te bicden zy slondt,in hare overmaot
van smart, uil le vareri legen het ondeugende kind,
dal het loven harer dochter in zulk ccn groot gevacr
gebracht had.
(WORDT VOORTGEZET).
