ma
P
50slt J a er.
Sooclag, 15 Februari
wmm
mw mm
YZEilEN WEG.VERTREKUREN UIT A EEST NA ER
VERTREKUREN LIT DE VOLGENDE STATIËN
Aelst, (5.43 's Zaterd.) 7.49 12 06 1.28 5.«0 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikoi.af.s, Lokrrrn en Cent
•MM) 7.15 8.50 10 50 -2.15 3.45 6.35 0 00
i,r (.ent naer Eokeren, St. Nikoiaes f.n Antwerpen
4.25 7.00 9.25 l".50 2.10 5.25 7.05 0.00
Kwestie van 't Ondei-wys.
GERUIT DE LEERJONGEN.
ÏÏ;&UISl byLyds' de deur 'nduwde,
ocbevvepfflv 1 nnFk 1' my zyn0 armen houdende,
ceshk' door den h? bed ui,geslrekL Wy waren byna
kolen o°t0d n8d? "'"I een komfoor vo1 8'oeiende
m>EL Lomï P hel midden der hermetisch
den al?p m hh 1 gep'ae'Sl Ged"rende drie uren wer
den alle, middelen aengewend om ons tot bevvnsizvn
lerug le hrengen, de dok,ols hSEEen mTS"
macl verk aerd, dat hieruit die pyn. op de borst om
stond, Welke my myn gansche leven is bygeblevcn
Ik was toen slechts dryjaer oud.cn ik zou die
treurige merkwaerdigheid myner kindsheid mis
schien nooit te weten gekomen zyn, zoo niet juffrouw
Davidsfonds voordrachten le Niiiove.
ABONKEMENTPRYS 6 FRANKS S J .VERS
iiryving eindigt met 31 I)
l.NISOi\ CEN PRY'S, per drukregelGewone 20
•ent. Rokkimen Ir. 1,00. Vonnissen o;i 3'° klad/. 50
Dendermondc. 4-58 0-50 8-48 12 25 3-06 6-40 9.55
Lokcren. 4-58 G-50 8-48 12-25 3-06 6-22
Mecbelen. 4-581 6-501 7-19,1 8-12<1 Exp. 1*2*3°kl. 1l-53d
1-04d Exp. 1* 2" 3" lil. 2-5' d 3-06/ 6-0id 6-4'!/
1(J-04d Exp. 1° 2° 3* ld.
AoIvy. 4-581 6-501 7-19(1 3-42d Exp 1*2®3°kl. l-04dExp.
le 2® 3' kl. 2-^Ud 3-06/ 6-l)4d6-4« 10-04d Exp.
1* i* 3® kl.
Brussel,langs Denderleeuw. 5 52 E. 7-19 7-50 3-12E. 1' 2" 3'
kl. 9-24 11-53 1-04 E. 1' 2* 3* kl.2-50 5-l8Exp. i*2*3«kl.
6-04 8-49 9-19 10-04 Fxp. 4' 2' 3* kl.
Leuven, Tliienen, Luik,Verviers 4-58/ 5 5?d 6-50/ en 8-19(1
Exp. 1*2* 3* kl. 7-5Cd 'J-24d (ll-53d tol Leuvon)l-04d j
F.xp. I2* 3* kl. 2-5( d 5-18d Exp. 1*2' 3* Id. 6-04d 8-49d Engbie» Braiuc. Manage, C.liurlcroy. Narn-n langs Geeiaerds-
40-04 Exp 3 kl. I bergen G 00 (-00 II-.",3 2-50 5-52 Ü-04
(I) Nota. Be letter l beleekeut langs Tcrmonde en de letter d langs Demtaleeuw.
Genl, (5-00 \s vr\tl.) 7-59El°2'3«k 8-41 8-59 12 22 12-40
3-26 3-51 en 5-33 E. I*23' kl 6 t2 6-40 8 39 Exr.
I* 2*3" kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp I2' 3' kl 8-41 8-59 12-22
12-40 3 51 en 5-33 E I' 2' 3" kl. 6-40
Doornyk, Mouscron, Korlrvk, ftvsscl langs Gend) 8-41
12 22 1-2-40 3-26 3-51 Exp *0-12 6-40
Doorn. Mouse. Ivorlryk, Ryss. [langs ,\lh) 6-00 7-50 11 53
Xmove, Gceracrdshergr-n, Lcss'i
I 1-53 2-30 5-52 <5 n4 9-9
Bergen, Quiévrain 6-00 8-12 7-r
A th
11-53
6-00 7 50 8-12
2 50 5-52 6-04
l'isiqne Snit
NAER AEI.ST tlT
Alh 6 49 10.30 1.40 4 21 7.59 9.12
Anlvv. 5.30 9.50 10.59 E. 1* 2* 3" kl. 12-30 .3-15 E. I°2"
3' kl. 3-33 4.45 5.50 6.50 E. Ie2" 3- ld.
Iliiissél 7.20 II. 1*2' 3e!il. 7.25 8 14 11.06 II 53
eu 4.55 E 12" 3* ld.5.00 5.55 8.0e E. Ie 2° 5" k
Bekderipondc 7.18 9.45 11.31 2.25 5.27 8 23 17
Geeinerdsbcrgoii 7.27 f t.08 2. IS 4.r,s x 33 9..-iii
Gent 5.I2E 6 32 7.39 E 2*3* kl. 8.25 10.59 12.31 V.
1" 3» ld. 1.55 4-42 E 1.2..3. kl. ö.o9 8.09 8.14
9.31 Exp. I* 2° 3* kl.
Lessen 7.09 10.50 2 00 4.40 8.18 9.32
Lokeröri 6.40 9.00 10.(57 1.49 459 7.15.1
Niiiovc 7.55 11.36 2 46 5.26 !'."l 10.18
Oostende 4 10E 6.2'iE. 1 2 .3 ld 6.25 9.U0 11.55 2.13
3 22 El* 2* 3° kl. 6.04 8.1'J Exp.
2.10 3.1-2
kl. 8.-20
uit Gent 0a en
Moort/cele. Solicger, Geeraerrli».. I nglnen, Brain«-lo-
Coiiilo 5.52 8.12f 8.58 11.18 2.-20 5.37 6 59
UIT GKERA" OSBEKGEN NAER
Maria-Lierdc. Sotlegein. Eoortzeelo en Geul, 5 15 7.24
9 54 11.59 2 59 5.00 5.5ÖB 8.51
UIT IlENOEItl.EEUW KA EP
Hnsllnrl, limsi. tlui-zeli-, Sourit. Auile mie, Ans.--co,
Korlryk, 6.17 u.Oü 9.01 12.55 6.1 /.20
UIT SOTTEGEM NAKR
AELST, 12 FEBRUARI !87G.
De liberale drukpers houdt zich op den
oogenblik op nieuw ernstig bezig met de wet
van 1842 op 't lager onderwys.
De heele koppen of progressisten der liberale
party stellen de eenvoudige afschaffing voor
der wetgeving beirekkclyk de lagere volks
scholen. Hunne leus is men moet den priester
als een misdadiger uit de volksscholen verbannen.
Docli de oude pruiken of de gematigden der
liberalepartyaerzelenzooineenstotzulken radi-
kalenmaelregel overleggen Volgens ben moet
men mei meer omzichtigheid tc werkgaen. Men
moet zyno wan* inzichten onder eenen schyn
van genegenheid voor '1 godsdienstig ondêr-
wys behendig welen te verduiken 0111 de fami
lievaders des te gemakkelyker te kunnen
foppen. Want, voegen zy er by, bet openbaer
geweien is tegenstrydig aen de school zonder
God. De christelyke zedeleer en de priester
zoo in eens uit de volksscholen verbannen, zon
dus de oogen aen vele verblindden kunnen
doen openen, en dan zou al wat wy, sedert 30
jaren aengewend hebben om, in zake van on
derwys, tot ons doel le geraken vruchteloos
zvn, en nimmer zouden wy de school zonder
God kunnen tot stand brengen.
Wy moeten stillekens aen trachten liet voor
oordeel ml te roeien dat in 't bert der volks
klassen ingeworteld is, namelyk dat geen
ondei wys bestaet zonder opvoeding en geene
opvoeding degelijk kan zijn zonder Godsdienst.
Zoo lang dit vooroordeel blyft bestaen, zullen
al onze poogingen vruchteloos zyn en blyven.
Zoo spreken de oude pruiken of gematigde
liberalen.
Nu, de gematigde of schynheilige liberalen
zyn onder elkander verdeeld nopens den weg
langs welken zy tol bun waer doel zouden
geiftkcn.
De eersten willen de wel van 1842 behouden
maer ze naer de liberale zienwyzc toepassen.
Volgens dit stelsel, zou de priester in de school
het godsdienstig onderwys mogen blyven ge
ven, maer zou de ouderwyzer de ongodsdien
stigheid, den baet legen God en zyne Kerk ook
mogen aenprediken en daer het menschelvk
hert meer tot liet kwade dan tot liet goede
geneigd is, zou de priester weldra allen invloed
op zyne leerlingen verloren hebben en het
godsdienstig onderwys bygevolg nietig zyn.
De tweeden zouden bet volksonderwys wil
len onzydig maken en bet gansch verwereld-
lyken. Door onzydig maken, verstaen zy het
onderwys zonder christelyke zedeleer, den
priester huiten de school. Alleenlyk zouden
zy de uren der leergangen derwyze willen
laten regelen, dat aen de leerlingen den iyd
overgelaten blyft om liet godsdienstonder
richt ter kerke ol in den tempel by te wooncn.
De lieer De Lavelye, de gekende godshater en
rehgievervolger, pryst dit stelsel aen, en zegt
dat dit bel (-enigste middel is om tot de eiude-
lyke afschaffing van '1 calholyk onderwys te
geraken, want, door eenen schyn van toege-
venheid, voegt liy er by, zou men den onmis-
baren tegenstand der familievaders en der
geestelykheid ontwapenen.
Indien men deze Iwee stelsels met een wei
nig aendacht onderzoekt, zal men weldra over
tuigd zyn, dat alhoewel heide eenen verschil-
ligen weg volgen, zy eindelyk tocli tot het
zelfde doel pogen te geraken, namely k; liet
onderwgs zonder God, '1 is le zeggen, de toe
komende geslachten op den liberalen leest ge
schoeid. En inderdaed, aen den ouderwyzer
zou het in beide gevallen toegelaten zyn, door
heiligschendende redevoeringen, door lage
spotternyen of slechts zinspelingen op de ge
heiligde zaken, datgene te vernietigen wat de
priester, eenige oogenblikkeo le voren, in het
hert zyner jeugdige leerlingen zou geprint
hebben. 1
Ten andere, bet eerste stelsel voorziet, de
goddeloosheid, de ongodsdienstigheid van 't
goevernement, 't welk goddeloos en ongods
dienstig genoeg zou zyn om het in voege te
brengen, en de domheid der ouders welke
blind genoeg zouden zyn om dit liberael stelsel
aen te nemen, terwyl bet tweede stelsel een
onzin, eene hersenschim is. Een onzin, eene
hersenschim, zeggen wy, want het is immers
onmogelyk dat de ouderwyzer de groote zede-
lyke en kristelyke waerheden aen den kant late
welke de grondzuil zyn van alle goede opvoe
ding. Die onzydigheid heeft nergens rechlzin-
niglyk nageleefd geweest. Dit spreekt van
zelve de ouderwyzer is de vriend ol de vyand
des priesters. Is hy zyn vriend, dan is hy hem
behulpzaem in het onderwyzen der kristelyke
leering omdat hy.'als kristen, er al het heilzame
van beseft is hy integendeel zyn vyand, dan
tracht hy, door al de middelen in zyne macht
het zaed van zedelykheid en godsdienstigheid
te versmachten, en dil wel uil haet tegen God
en zyne Kerk. Tot daer wil liet liberalismus het
brengen. Een liberale redenaer heeft het on
langs te Antwerpen uitgeroepen De school
moet de tegenstelling der Kerk worden e.n de
onderwyzer de anti-pastoor, 't is te zeggen de
vyand des pastoors zyn.
lis, 't ware '1 alinea 1 van 'tart. 17 onzer
I grondwet in zynen oprechten zin naleven. De
uitroeping dezer algeheele vrybeid zou een
einde stellen aen alle geschillen hetrekkelyk
het onderwys. Daer de Staet zou ophouden als
onderwyzer, als opvoeder der jeugd op te lie
den, zouden de calholyken en de liberalen
zich niet te beklagen hebben dat hunne cen
ten aen een onderwys besteed worden dat ze
afkeuren en verfoeien. Elke party zou met
hare eigene penningen scholen kunnen slich
ten zoovele zy wil, en aen de familievaders
zou ook de vrybeid gelaten worden voor hunne
kinderen eene opvoeding eu een onderwys
naer hunnen wil te verkiezen, iets wat liën
met het huidige stelsel, tegen alle gezonde
reden, in vele gévallen onmogelyk is of ge
weigerd wordt.
Wy herhalen hel nngmaels de Staet raag
zich met het volksonderwys niet bemoeien
dan daer waer het.vrye onderwys onvolledig
is ol niet tol stand is gebracht.] Zoo wil het
onze grondwet in haren oprechten zin begre
pen. Celyk het art. 17 onzer grondwet heden
begrepen en nageleefd wordt, is de vrybeid
van onderwys welke liet bekrachtigt eene
onwaerheid. Weihoe het onderwys is vry,
zegt men, en de Staet bevecht het, oudermynl
het, doet het ceue doodelyke concurrentie aen
met hetgeld van ons allen. Wy calholyken moe
ten gedoogen dat de Staet met onze penningen
ons vry calholyk onderwys door eene doode
lyke concurrentie bestrydt en wellicht reeds
zou teu onder gebracht hebben, hadden wy er
ons gedurig niet tegen verzet en de vrye
onderwysgeslichleri door onze eigene pennin
gen niet ondersteund. En dat noemt men de
vrybeid van onderwys Wy herhalen hel,
de toekomst, van het godsdienstig onderwys is
in onze handen, en indien wy het van eene
gewisse vernietiging wiilen bévryden, blyft er
ons niels over dan met krachtdadigheid te
blyven aenkloppen en acnkloppen tot dat er
aen onze rechtveerdige eischen voldoening
gegeven en de algeheele vrybeid van onderwys
uitgeroepen worde.
Eens schets uil het Paryzer Volksleven.
Hel OudcrlyLc Huig.
Een ieder, die myne arme moeder kende, Reeft
h.on a®n8cnai"e herinnering van haer behouden. Zv
iaer met°mvn Td' en hlIwdc °P liaer achttiende
SSÏ Z» srhvnlfee" eCr.lyk e" ZeeP knaP ,)0ek-
mcdcr. Zy scbynt eene zeer brave vrouw geweest lo
«yn, maer stierf op haer vyf-en-lwinligstf ae? mv
in de wieg achlcrJalende. ilen vreesde dat myn
Bli?fp."!e.1 °vcrleven zou zyne droefheid was
zoo groot, dal hy door eene zware ziekte werd aen-
geiast, en daerna in eene onoverwinnelvke drocf-
nS'.t8 Verviel- A,lecn de godsdienst had Jacob
Benoit kunnen troosten dan hy was, hclaes, slechts
Christen in uaem, en de tranen, die hy twecmacl in
do week op hel graf royner moeder stortte, waren
noch van hoop, noch van gebeden vergezeld.
„.„;0 dr°efheid ontaerde eindelyk in vreéselyke
JJlIfm°P' J"flrouw Bourguignon, die met ons'op
dezelfde verdieping woonde, verwonderd mvn vader
c "-v dcn ganschen dag gezien te hebbc'n, klopte
onengeri^n avon5 ac" onze deur' die cchler "'el
scheei? ÏÏÏa ST e," Jvan 1)innen loegegrendcld
ingeroeuen i Ue p van flen Poll'l'èagent
Wat blyft er ons, calholyken, in deze om
standigheden over Wat moeten wv doen om
't liberalismus in zyne besluiten aengaende liet
volksonderwys te beslryden en de opkomende
geslachten aen den invloed van de verderflyke
en verpestende liberale leerstelsels te ont
rukken
Er blyft ons niels anders over, om lie'
godsdienstig onderwys voor onze volksklassen'
te behouden, dan allen te gelyk arm en r\k
geeslelyken en vvereldlyken zich lot onze hui
dige ministers, tot onze vertegenwoordigers
in Senaet en Kamers te wenden en hun te
verzoeken of des noods van hun te eischen
dat de algeheele vrybeid van on.derwvs, door
eene wet bekrachtigd worde. Niets ware bil-
lyker, niets ware rechlveerdiger, en wat meer
Bourguignon or my, ongeveer op mvn achtste iaer
alle byzonderheden van verleid had. Hel publiek
verafschuwde myn vader, wegens deze pooging lot
zelfmoord, en hy zwoer dan ook, die nooit meer le
herhalen. Hy hield goed zyn woord, eu langzamer
hand verdween zyne droefgeestigheid hy kree«
weer lust in den arbeid, en scheen gelaten in zyn lok
Doch, lielaes, de ongelukkige zoclu van toen af al
meer en meer zyn troost in vvyn en andere gceslryke
dranken, en in weinige maenden was liv, \an een
arbcidzaem, geschikt werkman, een koflicbuislooper
geworden. Vervolgens ging hy, zeer ondoordacht
een tweede huwclyk aen met eene vrouw, die even-
weinig hart als verstand bezat, en uaerdoor hy dus
nog dieper 111 verval geraakte, zoodal, na de geboorte
van nog twee dochtertjes, de armoede vooiallvd onze
wooning binnentrad. God erbarmc zich over myne
stiefmoeder, maer zy had minstens evenveel schuld
als haer man
\an dien tyd af verkreeg ik de vasle overtuiging
da hei gedrag der moeder nog meer invloed op hel
geluk of ongeluk van het huisgezin oefent, dan dat
van den vader. Met orde er. zuinigheid had mvno
slielmoeder ons ten minste voor de uiiersto ellende
kunnen vrywaren doch zy hield evenveel van linten
en strikken als uiyn vader van den wyn, zoodal onze
begrooting op het volgende neerkwam mvn vader
verdiende vier franken daegshiervan werden er
twee in koffiehuizen en herbergen verteerd, en één
frank ging geregeld naer naeisters en modemaek-
sters, terwyl hel overige in huisluier, bakker, sla«er
enz. moest voorzien. De zuc-ht lot opschik gingbv'
myne stiefmoeder vergezeld van eene slordigheid
zooals men zich die nauwlvks denken kan Na ver
loop van eene uiacnd hing hare japon haer als een
vaotdoek aen liet lyf, en na twee maenden was ze
aen narden. De kleeren van myn vader, van my en
myne zusjes versleten, zonder ooit een borstel of
eene naeld gekend te hebben. Gelukkig had ik van
een k «ermakersjoogen. ecu myner kameraden, ge-
leerd-knoopen aen te zetten, en al te in hel oogval
lende winkelhaken loe le naeien. Had ik r,u ook maer
schoenen kunnen verzolen, dan zou ik ten minste
De afdeeling van liet Davidsfonds die, zes
maanden geleden, in het land van Aalst tot
stand werd gebracht lelt reeds, in de stad
Nmove alleen, negentig leden en, in't kanton
nondeid en vijftig. Dit getal zal in't kort tot
twee honderd klimmen, dank aan de lieeren
Annaert en De Dcucker die, elk 111 een voor
woord van twee heerlijke voordrachten hier
gehouden, ons nog beter met hel doel en het
nut der vlaamsche en godsdienstige inrichting
hebben bekend gemaakt. Met mannen die een
zoo verbeven en heilig gebruik maken van de
welsprekendheid waar God hen mede begaafd
beeft, moet de zaak van liet Davidsfonds, de
zaak der moederin.il, de zaak der christelijke
beschaving vooruit, in weerwil van al het ge
lier en geweld der geuzen van het Willemsfonds
en andere maatschappijen aan de logiën en
den Pruis toegedaan en verkocht.
De heer .1 nnaert in zjjrie voordracht, gehou
den op Onze-Liovc-Vrouw Lichtmis, handelde
over l'apier Hij begon met ons de voor
werpen le leeren kennen waar de menscheii
eerst de geschiedenis op schreven, zooals de
grafnaalden of pyramieden, de muren der graf
kelders, tempels en paleizen. Dc teekens wer
den in den steen gebeiteld of gekapt en maken
liet zoogenaamde beeldschrift of de hierogly-
plien uit. Later, zegde de spreker, schreef men
op eigenlijk papier, 't is te zeggen, op eene
slof vcivaardigd uit de vezels der papyrus-
plant. De naam van papier is dan gebleven,
al ware de stof om op le schrijven daarna ge
maakt. uit boomwol en later, uit lompen, klod
den en vodden, uit strooi, schors, turf, en den
dag van lieden, uit al wal men wil. Vervolgens
liep de verhandeling over de menigvuldige
voorwerpen die van papier gemaakt worden
oyer de hoeveelheid die in ieder land vervaar
digd en verbruikt wordt. Hier stond iedereen
verbaasd over het wonder geheugen van den
spreker. Immers hij haalde reeksen getallen
aan die, zou men zeggen, zonder behulp van
geschrift niet nauwkeurig kunnen uilgesproken
worden. Wij zullen hel ook niet beproeven
hier die getallen mede te deelen T zij genoeg
le zeggen dat men 111 Portugal meest papier
bekladdert en dat men er in Italië minst waar
de aan hecht.
Van liet gebruik kwam de spreker neer op
bet misbruik, en bier werden de scbrijvelaars,
de misbruikers van 't papier die langs alle
kanten en zijden, pest en verderf, geest van
haat en opstand over de maatschappij blazen,
hier werden die wanschepsels, onder de luid
ruchtige toejuichingen der talrijke aanhoorders
111 eene krachtdadige en zielroerende taal ge
laakt gegeesseld en aan den schandpaal
geklonken en nog duurden de toejuichingen
voort en namen, zoo mogelijk, nog toe. wan
neer de spreker, ten slotte, bet Davidslonds
aanwees als een der inrichtingen best geschikt
om.ten onzen dage, het kwaad te bestrijder, en
te bevechten en het goed le weeg te brengen
en le verspreiden.
niet de helft van hel jaer met de voeten in hel water
hebben moeten slnen. Ilcl eten was naer evenredig
heid. Op myn twaelfde jacr onderscheidde 1 k niel
juist gekookt kalf3-van scliapeuvlecschik was al Riv
als de soep maer warm was, en ik volop aardappelen
met azyn kon eten.
Als eene echte stiefmoeder spaerde juffrouw lienotl
my klappen noch oorvegen. Dit was, placht zv tc
zeggen, lot myn wclzyo, opdat ik toch vooral myn
dronkaerd van een vader niet zou navolgen Als
ik my dan, de enkele rhael, dal ik mvn vader nuchter
zag, hy hem daerovcr beklaegde, brak hy in woede
teeen zyne vrouw los myne stiefmoeder schreeuwde
asldan nog harder dan hy myne zusjes begonnen te
schreien, het hondje van juffrouw Bourguignon ving
aen le blaffen, zoodal de buren, ja zells do agenten
van politic, er soms bv te pas moesten komen. 0111
den vrede tc herstellen 'i was werkelyk eene hel in
t klem. Weldra nam ik dan ook het besluit, my nooit
meer le beklagen, cu zooveel mogclyk zulkèn loo
neelen te ontloopen.
Eene myucr groolsle en meest vernederende
gr.even uit dien tyd heb ik lol nogloe verzwegen
myne zusjes hielden niet van my. Zv bleven onver
schillig voor myne liefkoozingen, en als ik met haer
wilde meespelen, liepen zy weg. De oorzaek hiervan
was, dal myne stiefmoeder haer onophoudelyk aen
het versland bracht, dal ik geen echte, doch slechts
een oalvc, broeder was. zoodal ik in de oogen dier
kinderen een klein monster was. Lalcr hebben zv er
mv goed voor schadeloosgesteld Wy laclilen' en
schreiden menigmael 0111 dien zonderlingen liaei,
welke onze kinderjaren gekenmerkt had.
By al dit lyder. naer liehaem en ziel werd nog myne
eigenliefde op 't hevigste gekrenkt. Ik was on"e-
twyfclri het slechtst gekleed, geschoeid, gewasschen
cn meest verwaerloosd kind, niet alleen van onze
slrael en wyk, maer van de voorstad, en misschien
wel van de stad en omstreken. In de week was my
dit vry onversehillg maer wal heb ik op feestdagen
dikwvis in stilte geweend, als ik mvnc kameraedjes
in hun zondagspak met hunne ouders uil wandelen
zag gacn Ik moest toch inderdaed ccn vry goeden
Zondag 5 Februari trad de heer De Beucker
op met zijne verhandeling over het Drietal
in de natuur Eene ontzagbare menigte was
uit geheel het land van Aalst toegestroomd 0111
den beroemden vlaamschen spreker te hooren.
Velen immers kenden dat machtig talent door
'tgcen zij erin de gazellen en tijdschriften
van gelezen hadden. Velen hadden hooren
spreken van dien diepen geleerde die zoo veel
le meer ieders belangstelling gaande maakt
en verwondering wekt, dal hij, om zijne on
eindige kennissen op te doen, bijna bij de
natuur alleen is ter school geweesi, en slechts
de boeken heeft geraadpleegd om le onder
zoeken of zijne waarnemingen overeenstemden
met 't geen er in geleerd wordt. Van den heer
De Beucker kan men met waarheid zeggen dat
hij het kind is zijner eigene werken. Leest in
de Belgische Illustratie van dit jaar de korte
levensbeschrijving van den groolen Vlaming
en gij zult zien hoe de man begonnen is, hoe
hij gewerkt heeft, hoe hoog hij is geklommen,
aerd hebben, om niet afgunstig cn ialocrscli le
worden.
Op zekeren dag, dal ik myn vader uit de herberg
was gacn balen, spraken zyne gezellen schande over
myne kleeding. !ly ging in een winkel, en besteedde
zyn laelste vyfiïanksiuk aen twee ellen zwaer linnen
om da ervan een prachtigen blauwen kiel voor mv lè
lalen maken. Doch, hclaes, dc vaders wikken, eii de
stiefmoeders beschikken Van de kostbare stof werd
een schort voorjuffrouw B=moft gcmnckl, cn slechts
dc snippers werden gebruikt om myn ouden gryzen
kiel tc herstellen.
Op zyn ouden dag kwam er eene volslagen veran
dering in de levenswyze van myn vader, die in den
grond een eerlvk man was hy stierf dan ook als een
goed Christen. Reeds lang heb ik invue stiefmoeder
alles van harte vergeven, en toch wekt, na zestig
jaren, de licrrinnering aen myne kindsclicid eene met
bitterheid vermengde droefenis in mv op. Gelukkig
de kinderen, die eene moeder eu geene stiefmoeder
bezitten Gelukkig die huisgezinnen, wacrvan alle
lcdcu Christen mogen genoemd worden
g:.i zult van do vraarlieid van ons gezegde vol-
komen overtuigd zijn. Is er iemand waardiir
een eerckruis op de borst le dragen, T is voor
zeker Wel M. De Beucker. De verwachting der
aanhoorders was dus groot, maar zij moest
nog verre overtioften worden. Wij zullen het
n,ot wagen de prachtige voordracht over liet
Drietal tn de natuur hier samen le vatten
1. ware ons onmogelijk die lange aaneenscha
keling van wetenschappelijke merkwaardig
heden, van zedelijke bemerkingen, van gees
tige spreuken of zetten, al ware 't maar half
wow te geven Alleen zij gezegd dal de sprc!
Kor de alDoelding der aanbiddelijke Drievul
digheid vond lil de zon, planeten of dwaal
sterren, korteten of staartsterren; in do drii
stalen waar elk dier rijken voor vatbaar is
iQ de di ij hoofdlijnen, enz. Maar dil alles werd'
door den beer De Beucker niet bloot en droo -
opgesomd, maar ontwikkeld op eene meesler-
ijkc en prachtige wijze maai opgehelderd
net de geleerdste bemerkingen maai- ver-
evendigd door de belangwekkendste en gees
tigste toepassingen. Dikwijls werd de spreker
ondei bi okeu door de toejuichingen cn het
liai.dgekhm zijner toehoorders eu soms klon-
?v0 of uurt,e T gelach verschei-
dene minuten lang. Wat sclioone en sierlijke
,l», 'm! ie watvlueien die woorden uit
van mï.' i'l'V" 0,,der- 'T 'S ee» WOUthtr
van geleerdheid, sprak men hier; 't is een
ze Jzaam verschijnsel van lijnen smaak en
sein ander oordeel, hoorde men daar. Nooit
ónder Sf Beesidrilt weten Iteerschen
menkee- a sva" eei,e" spreker eu
I" ,der waarheid zeggen dat de voor-
door t»i dUÜ«lV'J meei'Ja" lweo
till if f !i 1 gevonden werd. Als
f w' m we, n Va" spseekgestoelle
eèn n- i va" llel Uamdsfonds
ee mH I '«SStOnd WeeN
galmde de zaa vat, l /.rre lie Beucker! Leve
den taming!! Leve hel Davidsfonds
HET LEZEN VAN SLECHTE BOEKEN.
p,ers lle,efl onlangs met veel lof
meldlij gemaekt van het werk van den Huit-
sclier Von Hartman..: die PkUosophie dos
ünbeivuszten, een hoek, dat op vele plaetsen
febrvve0!1 iee[' kra,"k:"""geii dan geleerden
seltrjver, deuken doel. Dat Von Hartmaiin
en geen Cod gelooft, is gemakkelyk uit zvn
wm ie bewyzen. welbent was dit voor 'de
Ie bevelen eB" 10 meer om llet ae"
v v,ól0t«ll0er! cen Berl>"scli jongeling
vat i« a IJ jaer kennis gemaekt hy was
hlliograel en gedroeg zich zoo, dat liy noclt
goed noch afkeung van zyn patroon verwierf
Hy deed zyn werk cn ging naer huis als het
algeloopen was. Daer verdiepte hy zich in
lartmanns philosopltie. Deze lezing bracht
hem op het verhingen om zyn leven zonder
arbeid ergens in de eenzaemheid te gaen door-
iin/innto' u"eu li.v ongestoord zou kunnen
nadenken over de vele geheimen, die liet boek
onopgelost liet. Op zekeren dag vroeg hyzvii
medearbeider Dreble hoe hy hel moest aen-
ieggen, om tot zulke eene afzondering te
ScJjooL
Kooit kan ik hel met my zeiven eens worden
over de vraeg, boe ik toch als kind locgang ver
kreeg lot de gemeenlosebool van den heer Philip-
pon. Die school is Ihans noch aen het eind der Lecr-
looiersslracl le vinden, met lir.t ccnige onderscheid,
dal zy nu een schaliën dak heeft.wil gekalkt,en voor
zien is van eene fraeic klok, die zich op een kilo
meter afslands hooren laet. Vóór vyftig jaren was
hel eene akelige, bouwvallige wooning, die dreigde
in le slorlen. Deslyds moest men, gelyk nu, een gc-
luigschrilt, eene geboorteakte enz kunnen overleg
gen, om aen eene gemeenteschool toegelaten te
worden, cn ik ben overtuigd, dat myne ouders daer
ovcr geen oogenblik gedacht hebben. Hel waer-
scliynlykst is, dal ik, den stroom der kinderen vol
gende, plncls genomen heb in een hoek naesl dc
jongens van myn lecflyd, cn men my daer ruslig
heeft laten zillcu. Bevestigen durf ik dil cclilcr niet.
berntner ik my zeer cocd. dal de hoer Philin.
ton, overigens cen iiitmtinlend onderwyzer, nooit
notuin van my nam, c„ my zelden of nooit onder-
dlt N)as ,)em echter niet zeer kualvk to
nemen, daer hy meer dan honderd leerlingen' had
eene al le groole kudde voor één herder,
I.» mackle in dien hoek lamelyk sncllo vorderingen
m liet lezen schryvea, rekenen, ei. vooral in do
aerdnkskundc cn zonder grootspreken durf ik
v i'r llü, l;ckvv10e,,ls,e «"S in myne moeder
taal zóo zebs, dal ik dacrin gerust met de nieeslo
lecrlmgen van het gymnasium had durven ucdyve-
Daer myne ouders Ie arm waren om mv boeken
papier, inkten pennen le koopen. leefde ik var. den
li tC"° lcci,de ik ecnc spraekkunsl, van
den andere een rekenboek altyd raeple ik onder dc
banken de verkreukelde blaodjes wit papier, zelfs
°P' 1,1 111 de" ""hyzynden inktkoker
dompelde ik eene gevonden, tot aen de schacht ver
sleten ganzepen. In hel algemeen helen myne mnk-
I »ny begacii, doch von tyd lol tyd werd ik door
dezen of genen moedooccnloozen knacp dien ee-
krcnkl. De kinderen zyu legenwooidic, zoo wél -Is
vroeger ovenwreedaerd.g-lrotsch als'huunc oudërs
zeue. oe hadteens moeten zien.boe de zoon van den
kantonrechter de zonen van kleermakers en schoen
makers lie handelde, en hoe deze op hunne heurl
laeg op kinderen van kmehts en bediend. neerza
gen. NVqL my betreft, ik was de speelbal, de zonden-
bok der gansche school. Nu kreeg ik een snauw
dan cen stomp deze trok my hy de l.aircn, geim
goo.de myne oude pet in eene der hoogc l.ndcboo-
men van de speelplaels Ofschoon ik er teer uitz-i"
«u myne krachten ontoereikend waren, bekroop my
toch d.kwyls de lust my flink le verdedigen, doch
altyd hield de vrees, myne kleeren tc scheuren
my terug, den oorlog le verklaren ul een gevecht te
leveren. Want wat zou er van my geworden zyn
indien myne mee. dan wydc, en nog op wonder
bare wyzeoni myne boenen hangende broek er by
ingeschoten wart
(wordt voortgezet).
