«Jaer.
1
Si
YZEREN WEG.- VERTKEKIDKES EST ATLST SAE5'.
VERTREKUREN LIT D55 VOL
Het hooger Onderwijs-
GElillIT DE LEERJONGEN1-
Liberale tegeaslrydighedcïi.
i.\a
SZ3M^s£2?
De inscbryviug eiudiut mei 3! December.
AN'N'ON'CEN1RYS, p.
kregel
ABONNEMENTPRYS: 6 FRANKS 'S J.VERS.
Oendermonde. 4-58*0-50 8-48 12 25 3-06 6-40 0.55
Lokeren. 4-5S 6-5U 8-48 12-ï.o 3-116 6--2
Mechelen. 4-581 6-501 7-l9</ 8-12rf Exp. 1®2®3®kl. lt-53d
l-04d Exp. I® 2® 3® 1,1. 2-5' d 3-06/ 6-Old 6-4(7
10-04'/ Exp. le 2® 3® 1,1.
Anlw. 4-581 6-501 7-I9.J 8-lid Exp.' I® 2® 3® kl. 1-0id Exp.
t«2® 3e kl. 2-50d 3-06/ 6-C4d6-4l»M0-04d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel,/««tfS DeiiJniceuw. 5 52E. 7-19 7-50 8-12E. 1e 2® 3®
kl. 9-24 1 1-53 1-04 E. 1° 2® 3® 1,1.2-50 5-18Exp. 1® 2' 3® kl.
6-04 8-49 9-: 9 10-U4 t'xp. 1' 2® 3° kl.
Leuven, Tliienen, Luik.Verviers -1-58/ 5 5?d 6-50/ en 8-'2d
Exp. I® 2® 3® 1,1. 7-5Cd 9-24d (ll-53d lo! Leuven) l-04r/
F/xp. 1® 2' 3® kl. 2-5( d 5-l8d Exp. 1® 2® 3® kl. 6-04d 8-49d
10-04 Exp 3 kl.
(1) Nota. Dc letter beteekcnl langs Temonde en tl:
Gent, (5-00 's vrvd 7-59Et®2'3®k 8-48-59 12 2-2 12-40
3-26 3-5! en Ö-OU E. 4«2® 3® kl. 6-12 6-40 8 39 Exp.
I® 2® 3® kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp. I® 2'3® 1,1 8-41 ï-59 12-22
12-40 3 51 en 5-33 E 1® 2® 3® kl. 6-40
Doornyk, Mouscrou, Kortrvk, Byssel (langs Geud) 8 41
12 22 12-40 3-26 3-51 "Exp. 0-12 6-40
Doorn. Mouse. KorLryk, Rvss. (langs Ath) 6-uO 7-50 11 53
5-52 6-04
Nmove. Gceraerdsbnrgen, I.essen, Alh 6-00 7 50 8-12
1 1-53 2-5't 5-52 04 9-00
Bergen, Quióvram 6-ü0 8-12 7 '0 11-53 "2-50 5-52 6-04
Enghicn Rininc; Manage, Clmrleroy, N;iiïn langs Geeraerds-
beryen 6 00 ,<-00 ii- 3 2 5-52 6-04
letter d langs bcuderleestui.
Alh
>.30
KAER AEI.ST I IT
j 49 10 30 1.40 4 2
[0.5a E. I' 2" 3® kl. 12-3
>8.14 11.06
4.38
Anlw
3® kl. 3-35 4.45 5.5" 6.5" E
Brussel 7 20 F..1'2® 3®kl. 7.2
en 4.55 E 1' 2" 3® 1,1.5.00 5.55 x.'
Dendennonrie 7.18 9.43 11.34 *2.2
Geeraerdsl ergen 7.27 11.08 2.1
Geul 5.12E 6 32 7.39 E 1® 2®3'kl. 8
l® 2' 3® kl. 1.55 4-12 E 1.2.3. kl.
9.31 Exr. 1® 2® 3® 1,1.
Lessen 7.09 10.50 2 00 4.4-0
Lel,eren 6.40 9.00 10.57 1.49
Ninöve 7.55 11.36 2 46 5.26
Oostende 4.10Ë 6.2eE. I 2 3 kl. 6.23 9.00
3 22 El® 2® 3® 1,1. 6.04 8.10 Exp.
10.39 12.31 E
!J9 8.09 8 14
10.18
"2.13
8.58 11.18 2.20 5 51
ir.'tr.A OSBEÏIGEX NA EP,
L-i in. "ioortzecle en Oi
.9 5.00 5.50E 8.51
Demiep.i.f.kuw X'AEP
11.
lorlBurst,
jrtryk, 6.17
A n Je
O.*
::do, Anscgsro,
UT SOTTEGEM NAER
Aelsi, (5-4> 's Znlerd.) 7.49 2.' 6 I.
irr Antwerpen naer St. Nikolaks, Lor
O.0O 7.15 8.50 1' 50 2.15 3 it
i'it Gent naeii Lokkeen. Sr. Nikola us
4.23 7.lil) 9.25 l'VbO 82.10 5.25
S 5.!'0 7. Is
IIHN EN (7: XT
en Antwerpen
T. i'S 0.00
AS LST, 8 APMI. 8870.
Onze Kamer van Volksvertegenwoordigers
lioudt zich op den oogenblik onledig met de
zoo ernstige kwestie van 't hooger onderwys.
Na lang streven hoopt men nu eindelyk tol de
vryheid le geraken gelyk onze grondwet ze
uitroept, 't is te zeggen, dat liet hooger onder
wys van alle voogdy van den Slael zal ont
heven zyn. Voortaen zullen de onderwysge-
stichtende vryheid genieten van teonderwyzen
gelyk zy hel geraedzaemst vinden voor de
belangen hunner leerlingen.
Deze maetregel wordt door een groot deel
der liberale linkerzyde lievig bevochten, om
dat hy aen 't catliolyk onderwys tot groot
voordeel zal strekken. Doch van den anderen
kant ontmoet men in de rangen der liberale
Kamerleden vooiv-taendcrs der vryheid van
't hooger onderwys welke zich by de catlio-
lyke afg. veerdigden aensluilen,omdat zy over
tuigd zyn, dat alhoewel deze vryheid eeuig
voordeel aen de cailiolyke hoogere onderwys-
gesticliteu zal \erschafien, hare stichting clan
tot reclitveerdigen billy k zal zyn.
Wat ons betreft wy juichen aen den hoogst
noodzakelyken maetregel loe. De Denderbode
heeft reeds van over 50 jaren de vryheid van
onderwys voorgestaan en verdedigd. Ook heeft
hy de vaste hoop die vryheid eens voor het
middelbaer- en lager onderwys te zien uit
roepen en aldus door eene wet le zien be
krachtigen 't geen hy reeds honderd mael
heeft neergeschreven, te weten rlat de Slaet
onbevoegd is om als opvoeder en onderwijzer op
te heden, en dat het Staetsbesluer ziejp alleen-
lyk met liet onderwys mag bemoeien daer
waer er geene vrye onderwysgeslichten be-
siaen. Wal meer is, het huidig stelsel is de
onrechtvecrdiglieid zelve men verplicht ons,
catholyken, te belalcn voor een onderwys
tegenstrydig aen onzen 11. Godsdienst, dat
allen waren calholyke moet verfoeien.
Onmogelyk is hel ons den redetwist, zelfs
zeer verkort, weêr te geven welke teil dezen
opzichte in de Volkskamcr heeft plaets gehad.
Doch, ten einde onze geëerde lezers in staet
te stellen zich over deze kwestie een denk
beeld te kunnen vormen, hopen wy hen aen-
genaem te wezen met den verkorten inhoud
mede te deelen der voorstellen welke door de
midden sektie der Kamer zyn aengenomen
en die het Goevernement is bygetreden
Elk gesticht van hooger onderwys zal
voortaen diplomas van bekwaemheid aen zyne
leerlingen kunnen afleveren zonder dat het
Staetshestuer in het exaem lussclienkomt.
De diplomas afgeleverd, lictzy door de
verschillende fakulteiten der Staatsuniversi
teiten, hetzy door vrye onderwysgeslichten,
zullen, vooraleer wettige kracht le hebben,
geboekt worden door cene bezondete kom
missie, waervan de zetel te Brussel zal zyn.
Deze kommissie zal samengesteld zyn uit twee
Raedsheeren aen liet hof van kassatie, twee
Leden der koninklyke Akademie van genees
kunde,twee Lederi van de klas van letterkunde
en van de klas der wetenschappen van de
koninklyke Akademie, allen door hel goever-
Eene schets uit het Paryzer Volksleven.
8sl® VERVOLG ZIE OKS VORIG NUMMER.
Gerrit, zeide hy, op zekeren dag, in tegen
woordigheid van al de werklieden, laet ons eens
redenceren waerom zyi gy zoo hardnekkig in hel
vieren van den Zondag?
En waerom zyi gy halsstarrig genoeg, den
Macndag te blyven vieren, Dubai »Lvas 'niyne
wedervraeg.
Dot is niet hetzelfde, jongenlief.
Gy wilt zeker zeggen, dat gy niet zulke
goede reden hebt als ik.
In hel geheel niet; myne redenen wegen
ten minste legen do uwe op.
En welke redenen zyn dal dan .7
Welnu, vooreerst vier ik den Maendag, om
dat ik er plezier in heb.
Een zwakke grond, Dubalalle dwazen vin
den behagen in hunne dvvaesheden.
Vervolgens, ging hy voort, is het mvne
overtuiging, dal men den dag der rust naer wille
keur kiezen kan. Laet ons eens redeneeren. Wan
delen en andere genoegens zyn even goed op Zondag
als op andere dagen macr zoo ik den Zonda« niet
vier, dan is dit, omdal ik niet aen het jezulelismus
wil gehoorzamen, noch gelyk wil zyn aen eene
mass3 oiinoozclo vrouwen, die mccncn dat zy ver
doemd zyn, indien zy daegs na Zaterdag eene naeld
insteken
Veroorlof my u le zeggen, Dubal, dat de Jezuïe
ten Inerby volstrekt niet betrokken zyn. Gy weel,
nement benoemd voor dén jaer. Gecne profes
sors van liet hooger onderwys kunnen van die
kommissie deel maken.
De kommissie zal zelf, in haren schoot,
haren voorzitter en haren sekretaris benoe
men. Zy zal niet kunnen beraedslagen lenzy
vyf barer leden acnvvezig zyn. In geval van
gelykheid van stemmen zal de stem des voor
zitters overwegend zyn. De kommissie zal
geene andere zending hebben, dan zich le
verzekeren-of de diplomas uilgaen van een
gesticht van hooger onderwys en afgeleverd
zyn na een exaem overdo stoffen en in de
voorwaerden voorgeschreven door de wet op
liet hooger onderwys.
Ingevolge de wet zal als geslicht van hooger
onderwys beschouwd worden, elke fakulteit
onder.vyzeude,hetzy de vvysbegeerie en letter
kunde, hetzy de naluerkundige en Wiskundige
wetenschappen, de rechten of de geneeskunde
en waervan het program al de stoffen bevat,
welke voor ieder dezer vakken door de wet
zyn voorgeschreven.
De diplomas zullen onderteekend zyn door
ieder der professors die liet exaem hebben
bygewoond en tegengeteekend door den be-
stuerder van het onderwysgesticht. Zy zullen
de stoffen aenduiden, welke het onderwerp
van liet exaem hebben uiigemaekt en beves
tigen dat de voorwaerden der welaengaende
den duer der studiën en de openbarlieid der
examen zyn in acht genomen. De diplomas
van doktor iu genees- heel- en vroedkunde,
zullen daerenboven vermelden dat de drager
met vlyt en goed gevolg, gedurende ten minste
twee jaren, te rekenen van hel lydstip waerop
by den graed van kandidact heelt bekomen,
de verschillende leergangen der kliniek ge
volgd heelt.
Do drager van een diploma van apotheker
zal, by middel van certiOkalen, gezien en goed
gekeurd door de provinciale geneeskundige
kommissie zyuer provincie of door den alge -
mecnen inspekteur van den gezondheidsdienst
hy liet leger, bewyzen dat hy twee jaren lecr-
tyd in eene apothekery heeft gedacn.
Hel diploma van kandidael-uotaris, dat
van kandidact en van doktor in de naluerlyke
wetenschappen, van kandidact in de genees
kunde van den eersten graed van doktoraet
in he'zelfde vak en van kandidact-apotheker
zullen vermelden dat de dragers-dezer diplo
mas de praktische examen hebben mulerguen,
voorgeschreven by de artikels 9, 12, 13, 14,
15 en 1G op hel hooger onderwys.
De onderteekenaers van cerlifikalcn eu
diplomas die feilen zouden bevestigen welke
door die stukken moeten bestatigd worden en
die later zouden valscïi bevonden worden,
zullen de straffen inloopen bepaeld hy art. 203
van liet strafwetboek. Zy die geen diploma
zullen bezitten, afgeleverd door een gesticht
van hooger onderwys, alsook degenen wier
diploma niet zou aenveerd zyn, zullen zich
kunnen aenbieden voor eenen centralen jury,
ingesteld door de zorgen van liet goeverne
ment en zitting houdende le Brussel. Ten dien
einde zal liet goevernement elk jaer, voor
iederen graed, indien zulks noodig geoor
deeld wordt, een byzonderen jury benoemen,
die zal samengesleld zyn in dier voege dal de
professors van liet onderwys door den Staet
helaeld ol ondersteund en die van liet byzon-
der onderwys er in gelyk getal deel van maken.
evengoed als ik, dal do wet van dc heiliging des
Zondags zoo oud is als de Kei k zelve, en deze is
1590 jaren ouder dan de Jezuïeten. Wat is daaren
tegen uwe heiliging van den Maendag eene nieuwe,
ongeiyinde, in eene of andere kroeg ontsproten
gewooule, die zieli ten gevolge van de zwakheid oer
patroons, de ongodsdienstigheid der belh -nicls en
de naiipery ven dc mecsie mcnschcn, heeft voort
geplant.
Gc gact builen ons onderwerp, Gei ril,
zeidc bubal, merkbaar verbluft
Niet waer! niet waer! riepen ecnige gezel
len Bravo, Gerrit Ily doel 'i goed, dc kleine
Ily heeft den wysgeer verslagen
Door deze vleiende lofiuigingen acngemoedigd,
ging ik voortDe vrouwen, die den Zondag
vieren, zyn geene onnoozelen, rnaer Christinnen.
En in elk goval slaen zy niet alleen: in de Vcreemgde-
Stalen, in Engeland, iri Nederland, in Duilscliland,
in Italië en Spanje wordt nooit, laet ik macr zeggen
byna nooit, op dien dag gewerkt. Zelfs is hel nog
geene uilgemaekto zaek, dat in Frankryk de maen-
dagliouders de meerderheid uitmaken. Wal al sleden
en dorpen zyn er niet, waer ues Zondags niet alleen
allo arbeid slilstaet, rnaer waer ook de kerken over-
vuld zyn
Ik herh,iel hel u, Gerrit, ge zyi geheel buiten
de kwestie laet ons eens redeneeren.
Daerop begon hy zulk een lastbaren, langdradigen
onzin uit tc kramen, dat ik my van elk verstandig
antwoord ontslagen rekende, en alle knechts begon
nen le roepen
Genoog, genoeg
Op hel lydstip, dat de rekening van hel vorige jaer
werd afgesloten, ontvingen de gezameulyke knechts
eene toelage van too franken. Met eenparige stem
men werd nu besloten, dal dit geld voor een feesl-
mael, van ruim drie franken per hoofd, gebruikt zou
Het goevernement zal die mactregels nemen
welke voor cle instelling; en de wi lling dier
jurys zullen noodig zyn. De voorzitter van
eiken jury zal builen liet onderwyzeud korps
gekozen worden.
Er zyn geene lieden hy wien meer tegen-
strydigheden in hunne woorden en daden
ontmoet worden dan by de liberalen, in twee
gewichtige zaken treffen wy die legenslrydig-
heden het meest aen, te welen I" in de op
voeding en 7 onderwijs hunner kinderen, en -2°
als zy op'tpunt zyn de eeuwigheid in te heden.
Hooi t ze eens roepen en licre:i in hunne
vergaderingen, kroegen en dagbladen dat het
catliolyk onderwys hy den mensch den geest
verstompt en verbeest.
Hoort ze eens uitvallen tegen de geestelyk-
lieid geen hoon, geen smaed is bitter genoeg
om ze ermeê te bejegenen. De priesters wor
den als volksbedriegers uitgescholden die den
Hemel beloven en met de hel. bedreigen welke
zaken beide niet bestaen. Er is immers geen
God, en na de dood is alles dood. Al wat de
geestelyklieid hier omtrent vertelt is rnaer
gekwek van eene zwarte kraei, roepen de libe
ralen uit.
Zoolang tiet rnaer roepen, lieren, vervloeken
en verweiischen is tegen de catholyke onder
wysgeslichten eu de papen, zyn er nog al vele
liberalen die peper geven en zeer sterk peper
geven, fdaer er zyn twee omstandigheden in
de welke zy, niet legcuslaemle i.vl geweld dat
zy zich zelve aendoen, toch op zjn libe.raels
niet kunnen handelen, en aldus hunne daden
j mei hunne woorden in tegenstrydighcid stellen.
De eerste omstandigheid is a's I. untie km -
j deren van ouderdom zyn o e naer de school
j of 't collegie gezonden te worden.
Zy raden hunne.wei kliedert, pachters en al
I dezen op wie zy eenigen invloed hebben wel
i aen hunne kinderen naer de geuzen of liberale
j scholen lè zenden, rnaer wat hunne eigene
kinders betreft, zy zien eu kennen van naby
de zure vruchten die hel gcusehe ol liberale
ondenvvs dagelyks voortsbrengt, en, ge vcr-
staet, ze zien hunne kinders te getu ue en ze
zenden hunne jongens hy de paters ol de
broérkens en hunne meisjes hy <io nomiekens
waer men hen den geest verstompt om niet te
zeggen verbeest.. En als hen iemand hunner
parlygenolen deze tegenstrydighcid hunner
woorden met hunne daden doel gevoelen,
roepen zy hem zoo dapper als de weerlicht loe:
En de vrouw 'T zou la guerre zyn moest ik
myne kinderen naer eene liberale school zen
den zie ik ben voor de vrede in 't huishouden,
enz
Al uilvluchlsels, hecrcn liberalenGy
vertrouwt de opvoeding en "t onderwys uwer
kinderen aen de geestelyke gestichten toe
omdat alle hunne leerlingen, huilen een zeer
zeldzame uitzondering, braef, zedig, welop
gevoed en onderwezen aen hunne ouders
worden terug gegeven, terwyl dc liberale
onderwysgeslichten u wellicht kinderen zouden
weèrzenden die vroeg ol laet cle eerste nagels
uwer doodkiste zouden worden, 't is le zeg
gen, kerels zonder gelool noch zeden, gods-
worden. Verder kwam men overem, dal tiet mael in
De «ouden Ketel en, gelyk te denken is, op een
Macndag zou gehouden worden. Ine laelsto omstan
digheid zou my onverschillig geweest zyn, zoo die
Macndag niet daags voor Onzc-Licve-Vrunuc-Hernel-
vaert, en dus op een vigiliedag, gevallen was. Toen
ik dit inzag, was liet reeds Zondag, en h\gevolg le
laet om te verzoeken het feext op een anderen dag tc
stellen. De rcslauralichouder vertoonde reeds de
vcrschiliinde soorten van wild, dal al gi plukt of uit-
gehacld was, of wel klacrlag om aen liet spil gebra
den te worden. Van daer ging ik naer den lieer M ir-
j lm, myn biechtvader, om ie verzoeken, of hv my in
dit byzondere geval dispensatie kon geven.
1 Hel deed pastoor Martin zeer leed, le moeten ver-
Klaren, dat ik, alleen op voorwaerde van geen vlees® h
hoegenaemd aen le roeren, aen dit mael mocht
deelnemen. Dit was zooveel als gezegd, dal ik er
met heen moest gaen macr de heer Martin bracht
my op een goed denkbeeld, dat my anders waer-
schynlyk niet ingevallen zou zyn.
Ge behoeft uwen kameraden nu nog niet te
verwittigen, dal gy aen het mael geeii deel zult ne
men, zeide hy, op vriendelyken loon ge zoudl u
daerdoor slechts aen moeilykheden en spollernyen
blootstellen, en u bovendien wacrschynlyk de ver
nedering van uwe geldclykc bydrage lenig le ont
vangen op den hals halen. Houd u dus stil, en zend,
ongeveer één uur voordat men zich aen tafel zal
zetten, eene boodschap, dat ge verhinderd geworden
zyl liet mael by le wonen. Tegen dien lyd kunt gy
licht 'teen of ander voorwendsel uitdenken.
Zoo gezegd, zoo gedaen. en ik verscheen roet
'k geloof echter, dal men de beweegreden myner
afwezigheid wel vermoed bad. want kort daerna
redeneerde Dubal over de dweeperyco hygeloovigheid
van mensebcn, die zich verbeelden, door visch te
eten God te vereeren.
lasteraars, dronkaerds, onluclitigaerds die
t eer, lorluin en gezondheid met Lolos gaen
j verbrassen en aen hunne Ininilie lol schande
strekken. Gy weet, heeren liberalen, dat liet
goddeloos liberael onderwys zulke vruchten
ten meerderen deele voortsbrengt, en dal
alleen is de oorzaek waerom gy de opvoeding
uwer kinderen aen de liberale onderwjsge-
sticlnen niet durft toevertrouwen. Eu indien
gy zooveel bezorgdheid had voor de kinderen
van den armen werkman, van uwe pachters
eu van al deze op welke gy eenigen invloed
hebt, als voor uwe eigene kinderen, dan zoudl
gy die lieden niet raJ«n, ja, soms verplichten
hunne kinderen naer eene school te zenden
waer gy de uwen, uit liefde en genegenheid
lot hen, niet durft naerloe zenden. Maer wat j
is 't De ikzucht, die liberale plaeg, mnekt u j
onverschillig aen 't lot der kinderen uwer on-
derdanen en pachters, gy moet u liberael I
loonen, macr ge doel liet, schelmen die ge zyi,
ten koste van uwen armen werkman, van j
lieden op wien gy invloed hebt. Gy verplicht j
uwen arincn werkman zyne kinders te zenden
naer een brandpunt van verderf dat gy voor j
uwe eigene kinderen vlucht als de pesi. Doch j
vroeg of laet zuil gy die liandelvvyze boeten,
Als de'werkende klassen, dank aen 't liberael
onderwys, allen eerbied voor de Godheid, voor
de 11. Kerk hare leeiing en hare geestelyklieid
zullen verloten hebben, dan zal het uer der
hoeling slagen en wy voorzeggen het u zij zal
ijzingwekkend en akelig zyn.
Dc tweede omstandigheid is als de liberalen J
Peetje de Doet» stillckens zien naderen om ze
meê naer d'ecuvviglieid te sleuren. Dan over- j
deuken zyn hun ongodsdienstig en nog al ge- i
meenlyk baldadig leven. De blinddoek valt
van voor hunne oogen en ze zien de vvaerheid
van wat naderbyEn eindelyk, ja, eindelyk
zyn zy vetheugd en achten zich gelukkig van i'
één dier zwarte kraaien hun sterfbed te zien
naderen wclkcrgekwek leugens en vofksbediog
was toen zy gezond waren. Dit ziet men hier
en overal dagelyks gebeuren. Wy hebben de
bovenstaande regelen niet neergeschreven met j
het inzicht de liberalen hierin ongelyk lege-
ven, van eindelyk de oogen voor 't licht der
waarheid te openen, 't is immers hater laet j
dan nooit, nee i, ons inzicht is alleenlyk aen I
de libellen te loonen hoe hunne woorden en
werken gedurig met elkander in legensirydig-
lieid zyn en tevens het volk le leeren hoe hoog
zy de liberale leeringen hoeven le schatten.
BEL GI5CEI
OP SIK LÏBERASLS.
De belgiscbe gast vryheid is ten allen lyde
en overal ten hoogste geroemd geweest. Lie
den welke uil hoofde hunner godsdienstleer
of politieke denkbeelden uil hun vaderland
verbannen zyn of de vervolgingen en kwellin
gen ontvlucht waren, vonden er eene verze
kerde schuilplaels. Slechts deze die zich aen
wanbedryveii hadden plichlig gemaekt of een
gedrag leidden van aerd om de openbare rust
en or-le te schenden werden alleen de gast-
vrylieid op helgisclien bodem geweigerd. Nie
mand heelt tot hiertoe de gast vryheid in dien
zin begrepen, willen afschaffen of beletten
catliolykeu en liberalen zyn omtrent dit punt
Laet ons eens reéenecren en philosophecren,»
zcule liy wal kun hel ilen Schepper aller dingen
schelen, of gy vleesch of viseti cel
Die lactate woorden trrimierden my acn een
aerdig verliael, rial dc lieer Méchin ons in den cathc-
cliismus verteld had, en ik kou my niet van lachen
weerhouden
Nu, Gerrit, 'l schvnt, dal gy myne woorden
al heel hespolletyk vindt, om er zoo over tc lachen,
knorde Dubal, die, hoe vvysgeerig ook, toch niet
geerne voor den gek gohoudeu werd.
Ik laeli mei om uwe woorden, maer om een
alleraerèigsl verliael, dal zy my le binnen brengen.»
Wczeiilyk uerdig?» riep Lerouge uil zyn hoek,
verte I hu ons dun eens
v Neen, ge zoudl denken, dal myne vertelling
cer.e cnliek op uw fceslmael van verleden Maendug
was, en dan zoudl ge u misschien boos nn ken.
Wel, wel, deukt hy zoo slecht ever ons, die
Gerrit zeido Lerouge. Ik beloof u, dal niemand
zich beleedigd zal gevoelen, nietwaer, jongens
Neen, zeker niet. Hel verliael, Gerrit, hul ver
bad riepen allen eenparig.
Nu, my welmacr bedenkt, dal ge er zeiven
om gevraegd hebt. En ik begon aldus
Men moei de biiilenpasloors in zeker opzicht
i wantrouwen. Met hun eenvoudig, bescheiden eu leuk
j uiterlyk, ziel men dikwyls, boe zy jeugdige sakl-
I jonkers kunnen beetnemen.
Dil was ook liet geval met den pasloor der Sic-
j lirsule, die in hel hotel De zilveren arend met
zyn i;ond Finol achter zich, aen lafcl zat Tegenover
hem zat een dikke lieer, die een handig voersuyder
was. In minder lyds dan men een aerdappel schelt,
sneed hy een kapoen in stukken. Een aerdig talent
voorwaer, doch waervan men geen misbruik maken
moet, en waerop men zich vooral niets moei talen
I voorstaeu.
I
lot hiertoe ten meerderen deele altyd eens
geweest.
Dodi heden is de zienswyze van 't liberalis-
mus in dil vak ganseli veranderd. Dit komt
liet ons op de duidelykste wyze le toonen.
Z'clliicr hoe
Mgr. Martin van Paderborn, een der ver
bannen dtiitsche Bisschoppen,welke om hunne
getrouwigheid acn dc Catliolykc Lcrk vervol
ging lydeii, is, cenige dagen g:j!ód"c:i, op duur-
reis zynde naer 't vrye Engeland, ie 'Luik
afgestapt en heelt er dc cathedrael van Et-
Paulus bezocht.
Deze gebeurtenis doet ds scliryvelaers van
de hactvolle en goddclooze Flandre libê.ale
in eene uitzinnige woede ontsteken zy huilt
en blaft gelyk een razende hleekersliond.
liet goevernement, zoo roept en tiert dc
Flandre libéralemoet die ge ware a Uoog-
waardigheid cv. n als een communard het
land uitjagen, of wel zal men dulden dat een
a vreemdeling gebruik mnekt van zyn verbtyf
a in Belgie om twist en beweging te stoken
M. Von Bismarck, vergeten wy hel niét,
a is niet geduldig van amd, en't i-> niet voor-
a zichlig urn 'hem acn te zetten, diplomatische
notas te zenden.
Zoo verstael 'lliberalismusoma zoo geroom
de gasLvrylieid in ons vaderland.
Een onder alle opzichten deftige, eerlyke en
ccrbiedweerdige priester, wiens eenige mis-
daed is van zich niet te willen onderwerpen
aen willekeurige hevelen uit iiaet tegen de
calholyke Kerk en hare leering gegeven
Een bisschop welke de verbanning verkiest
liever dan zyucn eed van getrouwigheid die
hy aen de II. Kerk gezworen heeft, lo verbre
ken
Een moedige kamper der gewelensvryheid
voor de welke de liberalen, zoo ze het ten
minst0 zeggen, onophoudend stryden
Zoo een heid /.au, volgens hen, sohnndiglyk
uil ons land mod e verjaegd worden, terwyl
die zeilde liberalen moord eu brand schreeu
wen als hei eene of't andere wangedroehielyk
w ezen, de een of de andere liederfyke fransche
communard, die door zyn slecht gedrag onze
gastvryhekl miskent, over de grenzen gezet
wordt.
Dc moordenaars der fransche commit no
vinden verdedigers hy de liberalen maer eene
moedige en heldhaftige prins der li. Kerk niet.
Als men de laetste zisnede Jer Flandre
liberale aendachtig leest dan ziet men zoo klaer
als den dag wat hel liberalismus zou gedaen
li e i. i" d het aen't staetsroer geweestOm
hunnen lieer en meester ion Sis mark plesicr
te doen, of liever hem de zolen te lekken, zou
den de liberale ministers Mgr. Marii/i van
Paderborn als schelm en dief door aanhouden
en hem met dc gewapende macht over de
grens leiden hebben.
Moesten de liberalen in Juni de overhand
behalen, hoe lang zou het duren ol de pruis-
sischo en zwitsersche wetten van kwelling en
vervolging zouden hier in 1 vr n geroepen wor
den en de gevangenissen te k! in wezen om
de Bisschoppen, piieslcrs. kloosterlingen en
catholyken ie bevatten? Wy hopen dat de
kiezers zuilen klaer zien en aen bun v;. mrhud
eene droevige godsdienst-vervolging zullen
sparen.
Dc dikke beer slak een vleugel acn dc punt der
I voorsiiyvoik, en bood dion den pastoor aen, die cr
echter voor bc-dankic.
i Macr cel gy dan niets, Pasloor?» zcide do
ander.
Dank u, was liet antwoord 'l is Vrydag,
en dus ontlioudingsdag.
Groote Hemel zyl «y nog vin dien stempel
hernam de dikke heer. Denkt gy dan, dat God zich
cr over hckomineri, of de mensek \l .cb of visci»
cel Wy voor ons, iuiiben veel l:r -i, vtrkuvnuV
dcnklu-i Ideii van de godheid. Zoon., i gy cr
overdenken. Kom, neem dilhontjo eens acn,
j dc wysgeer voort, de vork met lu-t sinakclyk i:
gebraden knippcvlcugtilju rog ül'y.! vasiboiw
Dc pastoor logde nu hel aangeboden stiff j
zyn bord, en zich naer zyn houd wendende,
steeds achlor lieni lag, bood hy dezen het boii'je a
dal in een oogwenk opgehapt en naer hinn. n gc
was.
Nu, pasloor, wal doel gy daer?» ,j0 p.
Wol, myn waarde heer, ik Wihi.j eens wt t<
of Finol een even fyu wysgeer was als gy Ni' v
ge. dat iiy'l is, en zich over.weinig vis gy om
Vrydag en de geboden der kerk kal o: nart.
Er oi.lstond een algemeen geschater, lol zei s
de keuken.
Nauvvlyks had ik myn verliael ton eindt, of Dubal
zeide
v Wel, wal bewysl dal r.li Laet ons eens rede
nceren.
Neen, laet ons verder niet rrdenecron, sprak
Lerouge, on houden wy ous aen het verbael van
Gerrit Wie heelt u dal vurtelo, jongen
Een pastoor, Lerouge
?\'u, die pastoor was alles behalee uon.
(worst voortgezet).
