50s,e Jaer.
Zondof, S3 Jnli 1876.
I I1!
£1
etfflSl In
YZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NA ER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
REPARATION JUDICIAÏHE.
Liberale leerstelsels en de
liiezingen.
C® U» i
ABONNEMENTPRYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 51 December.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamcn fr. d.OU. Vonnissen op 51'" blad/.. 50 cm.
Dcndcrmondc. 4-58 6-50 8-48 IS-25 3-06 C-40 10.05
Lokeren. 4-58 6-50 8-48 12-25 3-06 6-40
Mechelen. 4-581 6-501 7-l9d 8-12d Exp. 1®2®3®kl. 11-53(1
l-04d Exp. 1® 2e 3' kl. 2-50<l 3-061 6-0id 6-401
10-04d Exp. 1® 2® 3® kl.
Anlw. 4-581 6-501 7-19d 8-l^d Exp. 1® 2e 3® kl. 1-04dExp.
1' 2' 3" kl. 2-50(13-061 6-04d6-40110-04d Exp.
le 2C 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 40 5-52 E. 7-19 7-50 8-12E.
9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3- kl. 2-50 5-52 Exp. (®2®3®kl.
6-04 8-49 9-09 10-04 Fxp. 1: 2' 3° kl.
Leuven, Thicnen, Luik,Verviers 4-581 5-5'2d 6-501 en 8-12d
Exp. 1" 2e 3e kl. 7-50d 9-24d (ll-53d tol Lcuven)l-04d
Exp. 1' 2' 3" kl. 2-5< d O-OOd Exp. 1® 2' 3C kl. 6-04d 8-49d
10-04 Exp 3 kl.
(1) Nota. De letter 1 bclcckciit langs Tcrmonde en de
Gent, (5-00 'svryd.) 7-59El®2®3®k 8-41 8-59 12-22 12-40
3-09 3-41 en 0-00 E. 1®2® 3® kl. 6-12 6-40 8-39 Exp.
1° 2® 3e kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exr.l®2®3® kl.ó-00 8-59 12-22
12-40 3 41 en 0-00 E le 2' 3® kl. 6-40
Doornyk, Mouscron, Kortrvk, Rvssel (langs Gcnd) 8 41
12 22 12-40 3-09 3 1 'Exp. 6-12 6-40
Doorn. Mouse. Kortryk, Itvss. (lungs Alli) 6-00 7-50 11-53
5-52 6 04
Nmove, Geeraerdslicrgen. I.esscu, Atl) 6-00 7 50 8-12
1 1-53 2-50 5-52 6 04 9-u9
Bergen, Quiévrain 6-00 8-12 7-fO 11-53 2-50 5-52 6-04
Engliien Braiiic, Manage. Cliarleroy, Naren langs Geeracrds-
bergen 6 00 -OU 11-53 2-50 5-52 6-nl
Sotlegom, langs Erpc-Mcirc. 5.52 12.30 6 02
letter d langs Denderleeuw.
(Tiiqii
NAER AF.I.ST l'IT
Ath 6.49 10.30 1.30 4.20 7.58 9.12
Anlw. 5.30 9.50 10.50 I'2» 3° kl. 12 15 3-15 E. i®2®
3' kl. 3-33 4.45 5.50 6.50 E. I® 2° 3® kl.
Brussel 7.20 E.1®2® 3®kl. 7.25 8.14 11.06 11.53 1.55 3.02
en 0.00 E l'2tf3ekl.5.01 5.55 8.00 E. I®2®3® kl. 8.20
Dendcrmonde 7.18 9.45 11.34 2.25 5.27 8 23 10.47
Gccracrdsbcrgcn 7.27 11.08 2.07 4.58 8 33 9.50
Gent 5.I2E 6 32 7.39 E 1® 2'3®kl. 8.25 10.59 12.31 E
1® 2® 3® kl. 1.55 0-00 E 1.2.3. kl. 5.09 8.09 8.14
9.31 Exp. I'2a30kl.
Lessen 7.09 10.50 1.50 4.40 8. IS 9.32
Lokcren 6.40 9.00 10.57 1.49 4 50 7.5»
Nmove 7.55 11.36 2.35 5.26 9.01 10.18
Ooslcnde4.10E6.20E. I 2 3 kl 6.25 9.00 11.55 Ü.OO
3 09 EL® 2' 3® kl. 6.04 O.Oü Exp.
vit Gent naer
Moorlzccle. Sottcgem, Geeraerdl)., Enghien, Braine-le-
Comlo 5.52 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.37 6.59
UIT GEERAKKDSBERGEN NAER
Maria-Lierde, Sotlegom, Moorlzccle c.i Gent, 5 15 7.24
9 54 11.59 2.58 5.00 5.50E 8.51
uit Denderleeuw naep
Ilaellcrt, Durst, llerzelc, Sotteg. Audcr.acrde, Anscgero,
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.69 7.20
uit Sotteceji I.ANf.S DENDERI.EEUW NAÏR
Aclst, (5.45 's Zatcrd.) 7.49 12.1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikoi.af.s, I.okeren en Gent
4.40 7.15 8.50 10.50 2.05 3.45 6.15 9 10
uit Gent naer Lokeren, St. Nikoi.aes en Antwerpen
4.25 7.0IJ 9.25 1'».50 2 10 5.25 7.05 9.05
lit Sottcgem langs Erpe-Meire. 7.19 2.00 7.48
AELST, 22 JULI I87G.
Nous Leopold II, Roi des Beiges,
A tous, présents et venir, faisons savoir:
Le Tribunal de première instance, séant
a Termonde, arrondissement judiciaire de la
province dc la Flandre Oriëntale, première
cliambre, a rendu le jugement suivaul
En cause de Monisieur Paul Baron Be-
thune, propriétaire el Senateur, de Monsieur
Francois .MontiIs, docteur en médecine, Con-
seiller Communal, de .Monsieur Guslave Dc
Coen-Van der Noot, banquier, de Monsieur
Abel De Clippele, Commissaire d'arrondisse-
ment, le premier Président et les autres
Membres tie la Commission administrative
des Hospices civils de la ville d'Alost, tous
doiïiiciliés en la dile ville. demandeurs repré-
-senlés parMaitre Limpens, avoué.
Contre Gommaire De Vos, éditeur impri-
rneur dc la gazette Het Verbond van Aelst,
défendeur, représenlé par Maitre Eyerman.
Après avoir inutilemenl tenlc la voie dc
la conciliation, les demandeurs assignèrent
par exploit du deux N'ovembre mil buit cent
septante-cinq, diiment enregistré, le défen-
deur devant ce Tribunal, pour et allendu que
le journal Het Verbond van Aelst édilé
;i Alost par le susdit Gommaire De Vos,
<5oniiunt dans son numéro du dix-neuf Sep-
tembre mil liuit cent septante-cinq, numéro
mille cinq cent trois, un article commeucant
jiar ces motsOnze godshuizen et finis-
satil par ceux-ci eene oog in T zeil tc hou
den a dans lequel l'auleur dillame les deman
deurs en leurqualilé susdile d'administrateurs
des hospices, de la manière la plus éhontée
que l'auleur y accuse les diis membres d'avoir
negligé ions leurs. devoirs les plus sacrés,
se jouer de l'honneur el de la vertu en con-
liant les orpbélins aux frères de Marie qu'on
y ajoule etrrontement que les demandeurs
ii'out pas le droit, comme administrateurs des
hospices, de coulter les orphelins it la garde
des homtnes que tout le monde méprise a
cause de leurs turpitudes y voir et entendre
déclarer l'article susvisé dilTamatoire et calom-
nieux, en conséquence le délèndcur con-
damné telle somme que le Tribunal appré-
ciera pour les frais des piésentes, cvalués
par les demandeurs la somme de cinq cenis
francs.
Voir autoriser les demandeurs a faire
inserer le jugement a intervcnir dans qualre
journaux de la province a leur choix el jusqu'a
concurrence d'une somme de mille francs,
le tout avec condamnation a lous les dépens.
Conclusions fondces sur les lois dc la
matière et tous autres a faire valoir au besoin
devant le Tribunal.
Sur celte assignation lc défendeur ayant
constitué avoué, piit des conclusions qu'il
signilia a la pariie adverse. La cause ayant été
plaidée l'audience du 10 Février 1870 par
O. L. VROUW VAN HANSWYCK.
Hanswyck was eerlyds, (teil minste van in de 10Jo
eeuw) slechts ccn gehucht, gelegen tegen de Dvlo,
huilen dc Loveaschc poort, cn mackle met Muysen
éóne cn dezelfde parochie uit.
Er stond alsdan op die plaets eene kapel ter cere
van den II. Lambcrius cn de II. Catharina, wacr-
schynlyk van den tyd af dat deze streek door den II.
Rumoldus bekeerd werd.
Hel is in die kapel dat hel Mirakuleus Beeld van
O. L. Vrouw van llauswyck eerst werd vereerd,
omtrent hel jaer 988, gelyk het blykl uil de oude
schriltcn van het Melropolitaen Kapittel.
Eene oude overlevering zegt dal dil Beeld door
eene wondere schikking van Gods voorzienigheid aldaer
gekomen is
Ziethicr die overlevering, welke Icencmacl beves
tigd is door de geschiedschryvers van O.-L.-O. van
Ilanswyck
Een schip geladen met verschillende waren, cn
met hel Mirakuleus Beeld, vaerde opwaerls naer
Meehelen. Gekomen lot achter de oude kapel \an
Hanswyck, werd het eensklaps tegengehouden
door eene onzichtbare macht ofschcon het water
daer diep genoeg was, en men een deel van de
vracht ailoslte, dat men er peerdcu aenspande
cn alle andere middelen in het werk stelde, niets
konde 't schip doen voorlgaen. De schippers ver-
steld en verslagen over dit wonderbaer voorval,
dachten eindelyk aen het-Beeld dat zy aen boord
hadden, cn vroegen zich af of God misschien deze
plaets niet verkozen zou hebben tol verheffing van
zyne II. Moeder. Zy besloten dan van hei Beeld
dadelyk af le zetten, èu met hetzelve de kapel van
Hanswyck te vcreeron Nauwelyks vvas du besluit
ten uitvoer gebracht of het schip lag vlot, kon gc-
makkelyk met dc overige vracht voorlgctrokken
border, en op zyne bestemming geraken. De
overlevering voegt er by dal die kostbare schal,
w groote hlydscliap der inwooners van Hanswyck
eoMuysen, ondei hen is gebleven.'»
les avocals des parlies, celles-ci persislèrent
respeclivement dans leurs moyens et conclu
sions signifiées el deposées ;i l'audience.
Ei le 17 Février 187G, le Tribunal prononca
le jugement suivant:
Harlies ouies cn leurs moycus et con
clusions.
Vu les pièces du procés
Attendu qu'il s'agit de décider si l'article
que conlient le journal Het Verbond
édilé a Alost, dans son numéro du dix neuf
Septembre dix buit cent sepiante cinq tel
qu'on enadonné lecture a l'audience, commen-
<;ant par les mols Onze godshuizen et
buissant, par ceux-cieene oog in 't zeil
te houden est dilfamaloire et calomnieux
pour les demandeurs et s'ils sont fondés a
s'en plaindrc.
Attendu qu'il sufbt de lire l'article in-
criminé pour se convaincre qu'il ne s'y agit
pas d'une critique loyale, et licite d'un acte
d'une administration publique, en discutant
la thèse, comme e'est le droit de la presse,
si au point de vue moral unc direction laïque
est plus avantageuse h l'éducation des orpbé
lins qu'unc direction religieuse, mais qu'on
y fait des imputations méebantes dont le but
évident est de reudre odieux el d'exposer k
la baine et au mépris de leurs concitoyens
ceux qui en sont l'objet.
Qu'en effet on y reproclie avec un cynis
me revoltant aux membres de la commission
des Hospices dc fouler aux pieds leurs devoirs
les plus sacrés et de se jouer de l'honneur
et de la vertu cn confiant la direction des
orpbélins a des frères, k ces hommes qui
tous les jours donnent lc spectacle de la plus
dégoutante immoralité k ces hommes qui
tous les jours ont a répondre devant la justice
de bestialités pratiquées sur leurs élèves.
Allendu que c'est k bon droit que les
demandeurs se plaignent de ces imputations
comme altentatoires a leur bonneur et qu'ils
en réclament uue equitable réparalion.
Attendu .que la somme de cinq cents
francs qu'ils demandent de ce chef n'est pas
exagérée.
Attendu qu'il y a lieu d'accordcr aussi
aux demandeurs une réparalion pour le pre
judice moral qu'ils ont soufferl par la publi-
cilé donnée k l'article dilfamaloire.
Attendu que celte réparalion sera sulïï-
sante par l'insertion du présent jugement
dans quatre journaux de la province au cboix
des demandeurs.
Par ces motifs. Le Tribunal. Sans
s'arréter aux fins et moyens du défendeur
dans lesquels il est dcelaré ni recevable ni
londé. Dit pour droitque Particle incri-
miné est dilfamaloire ct calomnieux pour les
demandeurs condamne Ie défendeur k
payer aux demandeurs a litre de dommages-
iniérêts la somme de cinq cents francs.
Aulorise les demandeurs k faire insérer
le présent jugement dans quatre journaux
a leur cboix et aux frais du défendeur jusqu'a
concurrence de cinq cenis francs.
In liet jaer 1-288, werd Hanswyck van Muysen ge
scheiden en lol ccne parochie verheven dc bestie
ring dcrzelvc werd toevertrouwd aen dc Bcligicuzcn
van liet orde der Dal scholieren, herkomstig uit liet
klooster van Zoul-Leeuw Aenstonds bouwden zy
ccn klooster cn eene groote kerk naesl dc oude
kapel, en het is van dan byzondcrlvk dal dc god
vrucht tol 0 L. Vrouw van Ilanswyck, zich op eene
builengewoone wyzc begonnen is lc verspreiden.
De geschiedenis verhack hoe in de .\IVd® eeuw zoo
groote menigten van bedevaerders lol liet Mirakuleus
Beeld van 0. L. V. van Ilanswyck kwamen, dal cr
somtyds dry a vier honderd, by gebrek aen herber
gen, op de stralen moesten vernachten. Ook vcrsehil-
lige Pausen, byzonderlyk Bonifacius VIII cn Eugcni-
us lil, lichben hel klooster en de kerk van Hanswyck
melde grootste gunsten vereerd.
In hel jaer 1566 werden de kerk en hel klooster
van Hanswyck door de becldstormers geplunderd,
cn, in hel jaer 1572, door de soldalen van den Prins
van Oranje, mei vele ballen doorschoten eindelyk,
in 1579 of 1580, ten gronde afgebrand door dc ll'ol-
landsche Geuzen, die er de overhlyfsels van in sche
pen geladen weg gevoerd hebben.
Dc Religieuzen kwamen naer Mechelen gevlucht
in eonige huizen by de Leuvensche poort, openden
nldaer eeue bidplaets, en verstaken het Mirakuleus
Beeld ouder die poort in eencn diepen kelder, waerin
het gedurende 5 jaren verborgen is geblever (I5S0-
1585).
Na die ongelukkige lyden, bouwden de Religieu
zen, op den grond wacr heden de pastory staet,
eene kleine kerk, welke, den 16 September 1647,
gewyd door Z. H. Gaspard Nemius, Bisschop van
Antwerpen, doch wclhaesl vervangen werd door den
legenwoordigcn tempel.
liet plan van dit merkweerdig gebouw werd ge^
mackt door ccuen leerling van Rubens, den vermeer
den beeldhouwer Lucas Fayd'herhe, geboortig van
Mechelen, en uitgevoerd onder zyn beslier. De
eerste steen wei d er van gelegd, den 10 .Mei 1663,
door Z. D. II Mgr Creusen Aartsbisschop van Mcchc-
Condamne le défendeur aux dépens laxées
a qautre vingl ireize francs Irois centimes
non compris Ie coül de l'expédilion du pré
sent jugement.
Ainsi fait, jugé ct prononcé h l'audience
publique de ce Tribunal, le dix sept Février
dix buit cent sepiante six, première cbambre,
ou siègeaient Messieurs ScbelIe.Uens Prési
dent, Gondry el Landuyl Juges, Timmerman
Subslilut, Procureur du Uöi, Tb. Bogaert
Greflier, adjoint surnuméraire.
(Signé) J. E. SCHELLEKEN'S,
TIL BOGAERT.
Mandons et ordonnons :'t lous buissiers
;t ce requis de. metlre le présent jugement
h execution.
A nos Procureurs générnux ct a nos Pro
cureurs prés les Tribtmaux dc premièie in
stance d'y tenir la main.
A lous commandants el officiers de la
force publique d'y préier main forte lots
qu'ils en seronl légalemenl requis.
En foi dc quoi le présent jugement :t été
signé ct scellé du scéau de ce Tribunal.
Pour expéditiou conforme.
Le Greflier,
VAN STAPPEN.
Le sieur De Vos ayant interjeté appel de ce
jugement, la Cour par arrêt du 25 Juin 1870 a
declaré l'appel non recevable avec dépens.
De libcrbalersdoor de welgckondilionneerde
klopping die zy den 13 Juni jl. ontvangen
bebben, met verbystering geslagen, blyven
zoeken en zoeken naer de ware oorzaken die
hunne party in den grond bebben geboord.
In bunne dag- en weekbladeren scbryvcn zy
ellelange artikels néér, dc eene om bunne
nederiaeg aen eene gebrekkige inrichting hun
ner stryd mach ten, de andere aen de overrom
peling der steden door den buiten toe le schry-
ven, terwyl wcér andere zeggen, dal zy alleen
te vinden is in de onvoorzichtigheid der pro
gressisten of heethoofden, die, door eene le
vroeglydige bekendmaking van T libcrael pro
gramma, den rustmimienden burger bebben
afgeschrikt.
Indien men den toesland der zaken wel
doorgrondt, moet men openlyk bekennen dat
de beweringen der laelsteu juist zyn, T is le
zeggen, dat de bovengemelde onvoorzichtig
heid der progressisten den schitterender, zege-
prael der catholyke en bewarende denkwyze
heeft voorbereid en verwezenlykt.
Doch boe die onvoorzichtigheid by libcr-
lialers uitleggen, zy die zich voor de verstan
digste, de bekwaemslc, dc vernuftigste, de
geeslrykste, de geleerdste, de bcscbeidenstc
lieden des lands dagclyks willen doen door
ga en
len doch het was macr in 1678 dat die schoonc
kork bekwaem was om voor den kerkelyken dienst
gebruikt te worden. Dcu 39 Mei, tweeden Sinxcn-
dag, bracht men cr Irel Allerheiligste Sacrament cn
hel Mirakuleus Hcc-KI in over; den 13 Juli 1687,
gansch voltrokken zvnde, is zy gezegend geweest
door den Zeer Eerw. lieer Joannes Cuypcrs S T L.
kanunnik gradueel en deken van de Metropolitanc
kerk en den 6 October 1737, werd zy plcchliglyk
gewyd door Z. E. der Kardinael Tlionias-Philippus
Aerisbisschop van Mechelen. Al de inwooners, ryk
en arm hielpen met «lc grootste milddadigheid lol
hel voltooien van dit Heiligdom, zoo dat hetzelve een
waer gedenkstuk is van dc groote godsvrucht der
Mcchelarcn van dien tyd voor 0 L Vrouw van llnns-
In hel jaer 1784 werd hel klooster van Hanswyck
vernietigd door den keizer Joscphus II doch "dc
kerk, parochiekerk zyndc, werd met hel mirakuleus
Beeld bewaerd. Van dan af werd de parochie van
Hanswyck door de wercldlykc geoslclykheid be
stierd.
In hel jaer 1799, ten lyde der Franschc Ou wente
ling, werd de kerk met alle dc meubels verkocht als
nalioi.ael goed, doch, gelyk aen de geuzen in de 16"1®
eeuw, ontsnapte hel mirakuleus Beeld aen de Fran-
sclie heiligschcndeis het was reeds sedert den 19
Mei 1797 weggevlucht. Beurtelings werd hel in vc-r-
schilligc huizen verborgen, onder anderen, zonder
den •minsten twvlfcl, in bel huis heden bewoond
door de Jufvrouwen Van de Voorde, Ilanswyckstraet,
by den edeler, heer DeJonghe, cn later ook, zoo men
zegt, by Hendrik Van Camp, koopman in wynen, die
na de dood van den heer De Jonghe (2-> Januari 1799)
hel zelfde huis bewoonde. Men zegt nog dal hel
beeld insgelyks verborgen is geweest by Cornelius
Franciscus Leys, polhakker iu dc Oudc-Brusselslraet,
by Petrus Geeus, m de Ceilenstrael in hel buis nu be
woond door den Heer Van der Auwcra beenhouwer,
en by De Harre, ilanswyckstraet, in het huis nu be
woond door Mynheer den Notaris zyncn klem-zoon
eindelyk den 6 Juli 1802 werd hel in de kerk terug-
Voor ons welke aen de Godheid gclooven, is
dit niet moeilyk om uil tc leggen, want de
band Gods toont zich ziclitbaer in deze zaek
voor al wie de oogen openen wil. Bewyzen wy
ons scliryven
Eene waerheidsvolle spreuk zegt Quos
perdere vult Deus prius demeiüal\; Deze die God
wil verderven slaegt liy mei verblindheid
Nu,God wil liet liberalismus verderven,en God
heeft bet, dan ook met verblindheid geslagen.
Die verblindheid is onlooclienbaer en onbe-
twislbaer.
En inderdaed, moet dc liberale party niet to-
tael met verblindheid geslagen zyn geweest om
de onvoorzichtigheid zoo verre te dryven, van,
langen tyd vóór deij.kiozingeti, hel pliariseön-
masker af le leggen en zyn afziclilelyk wezen
aen 't volk tc loonen gelyk liet inderdaed is.
Kan men meer verblind zyn als men, gelyk
de liberale party, de kleederen van T Ivf schudt
die hare afscliuwelyke naektlieid verbergen
Is de verblindheid niet" onbelwistbacr als
men zelve aen 't volk den weg loont langs
waer men de huidige samenleving onvermy-
delyk in de diepste afgronden voeren moet?
Moet de verblindheid niet volslagen zyn als
men zyne balleryen derwyze ontbloot, dat de
minst klaerzienden klaer en duidelyk kunnen
ontwaren wat men verdelgen afbreken, totacl
vergruizen wil
De straffe Gods is onlooclienbaer als men
dc bandelwyze cn houding van "t liberalismus
van naby nagaet.
Ja, liet liberalismus moet met verblindheid
geslagen zyn
1" Om uit lc roepen het liberalismus is de
vnjdenkery vf't is niets
2" Om dagelyks te bewyzen dat bet liberalis
mus alle godsdienstig princiep, alle gedacht
van religie vyandig is
5° Om aen 'I volk te loonen dat liet de
onverzoenbare tegenstrever is van 't R. G.
Geloof
4° Om onoplioudelyk God, de II. Kerk, bare
leering en hare Sacramenten, de lien geboden
Gods, de vyf geboden der II. Kerk, den Hemel,
bet vagevuer, de bel, de onsilerfclyklieid dei-
ziel, de onfeilbaerheid des Pauzes enz. te dur
ven loochenen
5" Om onverpoosd met de conciliën, mot de
encyklicken, met de processien, met liet lyde-
lyke der eerediensten, met de Bisschoppen,
met de priesters, met de kloosterlingen, niet
de kerkhoven, met liet geestclyk huwely'k,
met de zondngrusl, met de vastendagen, enz.
scliandiglyk den spot te dryven.
0° Om openlyk toe tc juichen aen dc kerk
vervolging in Duilschland en Zwitserland, er
hy voegende dat die landen ons voorbeelden
geven die bier dienen nageleefd le worden
15° Om zich schaemteloos te verheugen in
den roof der kloostergoederen in Italien en de
verbanning cn veroordeelingen tegen de duil-
sclie en zwitserschc Bisschoppen, priesters
en kloosterlingen van beide geslachten uitge
sproken.
gebracht tol groote vreugd der inwooners 1
Mechelen.
Ten allen tyde zyn er voor het Beeld van 0. I.
Vrouw groote wonderen geschied Dc geleerde
schryver Thomas Canlipratanus, Suflïagaen van den
Bisseliop van Kameryk, verhaell reeds voor hel jaer
1260 hoc if aria in Ilanswyck zeer vele mirakelen he
it tnond had.
lu een oud schrift van het klooster van Ijanswyek,
van hel jaer 1355, wordt cr molding gcmaekl van
den toeloop van onlallykc niensehen lot het Beeld van
O L. Vrouw van llausuyck door mirakelen, oudheid
ui rermaerdheid zea bekend cn dan leest men
de volgeride woorden De menigte mirakelen die in
Ilanswyck geschied zyn, is zoo groot dal daerran
groote hoeken gemackt zyn. Cornelius Columhanus
Vranckx, in een schrift dal hy, in hel jaer l60o, over
0. I.. Vrouw uitgaf, spreekt van een hoek in pjrfa
ment wiierin dc mirakelen van 0. L. Vrouw van
Ilanswyck acngclcèkciid waren dit boek zc-gt die
geleerden schryver, is van de geuzen gevonden en
vernietigd geweest uil den Imel dien zij dragen op God,
zyne Lieve Hoeder cn alle Heiligen.
Men kan nog de volgende sebryvers nazien die
alle ccnpaiiglvk zeggen dai O. L. Vrouw van Hans
wyck vermaerd is door ccn grobl gelul mirakelen
J. D. Gramayc a° I6t'9, Philippus Berlaimonl S. J.
1618, Guilielmus Gazet 1614, Cofvenerius 1625,
Augusliuus Wichmans 1632, Godefridos Wrcys 1655,
Aiiguslinus Van Opstal 1655. Petrus Croon 1670,
Cornelius Van Gestel 1725, Petrus Sire 173S, enz.
In de archieven van 't klooster vond men aengc-
tcekend hoe. in hel jaer 127-2, Mechelen schiolyk
verlost werd van inlandschon oorlog, en van eene
schrikkclyke ziekte, na dal men liet Mirakeleus
Dceld proeessieswyzc had rondgedragen. Het is lol
erkentenis van die groote wcldaed dat dc sclioone
en hartroerende Processie van Ilanswyck, die jaer-
lyks op den 2®" Sinxendag plaets heeft, werd inge
steld.
7" Om de catholyke bevolkingen zoo gedurig
le durven tegenwerken cn verhinderen in de
vrye uitoefenen van bunnen 11. Godsdienst,
't is le zeggen, met bunne gewydde kerkhoven
le ontecren en te schenden, do processien of
bcdevaertcn te belemmeren, scbandelyk aen
te randen en met brutael geweld uiieente-
dryven.
8" Om liet-cntliolyk onderwys. door alle tot
zelfs de afkeurlykste en halelyksle middelen,
te willen doen verdwynen om bet te vervan
gen door liet wereldlyk onderwys, -'t is le
zeggen, een onderwys. dat de opkomende ge
slachten aen den lieilznmen invloed der Kerk
zou onttrekken cn eene samenleving van vry-
denkers te weegbrengen;
9" Om al tyd en overal le builen cn te
schreeuwen Weg mei de kloosters.' Van 'l on-
yedierl der papen verlost ons Vaderland! enz.
enz.;
10° Om openbaerlyk de oriafliankelykc zedc-
leer le durven voorstaen, liet bywy Ischap aen
te moedigen en de losbandigheid voor te staen;
11° Om in alle omstandigheden de apostaten,
dc heiligschenners, de kerk vervolgers, 't is
gelyk waer zy zich vertoonen, al ware liet in
't diepste van Japan, op te hemelen en le ver-
heerlyken.
En f2" Om dagelyks in zyne nieuwsbladen,
boekwerken en schriften uit le roepen dal
deze die in onboetveerdigheid als een ware
ongeloovige of vrydenker sterven en met de
oneer van eene burgerlyke begravcnis in de
aerde gedolven worden, eene daed van oprecht
I i betal ism u s daei si ellen
Zieldacr de oritegensprekelyke bewyzen van
de verblindheid waermeê God de liliei haters
geslagen beeft.
liadde de Allerhoogste hor deze straffe niet
overgezonden, nooit zouden zy de afschuvve-
lykheid der liberale lecrsielsels aen 'i \ollt
zoo ziclitbaer, zoo tasthaer lilootgelegd hebben.
Aen de goddölyke Voorzienigheid, zyn wy,
catliolyken, onzen scliiiierendeii zegepr'acl van
15 Juni verschuldigd. De liberlialers zullen
dil betwislen, doch indien zy de oogen voor
de waerbeid wilden openen, zouden zy weldra
ondervinden dat zy hunne nederiaeg alleen
toe te scliryven hebben aen Gods stralTe. aen
de verblindheid waermeê hy hen geslagen
heeft, en waerdoor zy gelyk de Schrifteer
zegl, bogen gehad hebben om niet lc zien en
ooren om niet te liooren.
Het wereldlyk,
kosteloos verplichtend onderwys.
Het verzoekschrift 't welk de Onderriihlinys'
bond aen al de Provincialeraden des la rids
heeft loegestuerd, len einde hen eencn wensch
ten voordcele van 't wereldlyk, kosteloos en ver
plichtend onderwys te doen uitdrukken, is overal
zeer slecht onlliaeld geweest.
Het lot dat gezegd verzoekschrift in de
zes Provincialeraden waer de catliolyken de
meerderheid hebben te verwachten stondt,
was voor niemand een gebeiin iedereen wist
Dc geschiedenis zegl dat men in algcmeene ram
pen do gewoonte had van hel mirakuleus Beeld pro
eessieswyzc naer de Mclropolilane kerk te dragen,
en dal ten gevolge de stad, verscheidene malen, van
de pest cn van andere plngei: verlost is geweest,
namelyk is 5636, 1618. 1666, 1668 en 1669.
Wal aengacl de wonderbare genezingen on andere
huilcngcwoonc gunsten welke hyzond( rc persoono»
verkregen hebben, inen kan die ten decle vinden in
dc geschiedenissen van 0 L. Viouw van Hanswyck.
Ton gevolge van de versehilligc plunderingen welke
de Kerk en liet Klooster van Ilanswyck ondergae»
hebben, cn byzonderlyk misschien ten gevolge der
vernietiging van dil huis door dcu Keizer Joscphus
II, zyn de hewysstukkcn van die bovcnnaliicrlyko
gunsten ten groolcn deele verloren of vernietigd ge
worden. Nogllians, dank aen do mildadigheid van
oenen godvruchtige» heer van Mechelen, ia de kerk
van Hanswyck wederom in hezit gekomen van de
manuscripten of de proces-verbalen Yan zes wonder
bare genezingen, voorgevallen in de 16,!® 17J® cn 18d®
eeuwen, te weten r van Barbara Vair den Berge,
klooslcrnon to Antwerpen, Iti Juni 159*2. 2° van
Anna Verschoeren van Kessct hy Lier, 6 Maori 1672.
3° Van Catharina van dc II. Thcresin, Icekczusler
der ongcschociidc Carmclilerssen, 20 Mi i <695.
4" Van den jongen Baron Ludovieus Garolus Theodo
ras Der Vicq de Cumptich, le Meehelen, I7IO. 5®
Vail Isabella Slylaerts, huisvrouw var. Joannes Ver
stappen, tc Mechelen, 172S. 6° Van Livinus Gomyn
soldael. le Mechelen, 1737.
Doch met allcciT in de vorige eeuwen, macr nog in
onze tyd enju /.clfs in deze laelsle jaren, heeft men
voor hel Mirakuleus Beeld van Ilanswyck de wonder
baarste genezingen en anrlera gunsten verkregen.
Maria blyft alzoo toonen dal Ilanswyck eene van
die plaelsen is waer Zy op eene byzondere wyee wil
vereerd worden. Hel is dan ook niet zonder reden
dal de getoovigen met zon groot betrouwen lot du
Heiligdom komen om hulp en troost tc vinden in alle
hunne noodwendigheden, cn dat onze II. Vader de
Taus van Rome aen O. L. Vrouw van Hanswyck de
groole eer der kroning heeft toegewezen.
EINDE.