511"" J aer.
Zondag, 6 Augmsli 1876.
Mf' I oil I
HET PLEEGKIND.
i
YZEREN WEG.VERTREKUREN U2T AELST NA ER
VERTREKUREN UIT B
VOLGENDE
Reparation Jadiciaire.
Beknopt uittreksel
Kwestie va 11 't onderwyS.
CÜ.T" - J
DEND
^^S^^SS^^^^msiSBeaf^BiBaa
ABONNEMENTPRYSG FRANKS 'S JAERS. De inscluyving eindigt mei 31 December.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Rekiamcn fr. 1,00. Vonmsseri op 5blad/. SO cent.
Dendermonde. 4-58 6-30 8-4S 12 25 3-06 6-40 10.05
Lokeren. 4-58 6-50 8-48 12-25 3-06 6-40
Mcclielen. 4-586-501 7-1 Oil 8-12d Exp. 1«2®3»kl. 11 -53d
1-04d Exp. I8 2® 3® kl. 2-50d 3-06/ 0-Oid 6-40/
10-04d Exp. 1® 2® 3' kl.
Anlvv. 4-5816-50/ 7-19d 8-1-d Exp. 1® 2® 3® kl. l-04dExp.
1' 2® 3® kl. 2-50d 3-06/ 6-04d6-40/ 10-04d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 40 5-52 E. 7-19 7-50 8-12E.
9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3® kl. 2-50 5-52 Exp. 1® 2® 3® kl.
6-04 8-49 9-19 10-04 FXp. 1' 2' 3® kL
Leuven, T hi en en, Luik,Venders 4-58/ 5 52d 6-50/ en 8-12d
•Exp. le2®3® kl. 7-50d 9-24d (ll-53d to! Leuven)I-04d
Exp. 1® 2® 3® kl. 2-5'd O-OOd Exp. 1® 2' 3® kl. 6-04d 8-iPd
10-04 Exp 3 kl.
(1) Nota. De loiter beleekenl langs Termonde cn de
Genl, (5-00's vryd.) 7-59El®2«3®k 8-41 8-59 12-22 12-40
3-09 3-41 en 0-00 E. 1®2® 3® kl. 6-12 6-40 8-39 Exp.
1® 2® 3® kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp. I" 2® 3® kl.6-00 8-59 12-22
12-40 3 41 en 0-00 E 1® 2® 3' kl. 6-40
Doornyk, Mouscron, Korlrvk, P.vssel (langs Gend) 8-41
12 22 12-40 3-09 3-41 Exp. *6-12 6-40
Doorn. .Mouse. Korlryk, Rvss. (langs Alh) 6-00 7-50 11-53
5-52 6 04
Ninove. Geeraerdshcrgen, Lessen, Alh 6-00 7 50 8-12
1 1-53 2-50 5-52 6 04 9-"9
Bergen, Quiévrain 6-00 8-12 7-e0 11-53 2 50 5-52 6-04
Enghicn Braiuc, Manage,Charleroy, Narcm lungs Gccraerds-
bergen 6 00 -00 11-53 2-30 5-52 6-04
Soltegen), langs Erpe-Meire. 6 05 12.30 6 02
letter d langs Denderleeuw.
l iiiijiie §nm«i
NAER AF.I.ST UIT
Alh 6.49 10.30 1 30 4.21 7.5S 9.
Anlw. 5.30 9.50 10.50 E I' 2' 3® 1.1. 12 15 3-15 E. 1'
3® kl. 3-33 4.45 5.5" 0.50 E. I® 2® 3* kl.
Brussel 7.20 E.1®2® 3®kl. 7.25 8.14 11.06 11 53 1.553.
en 0.00 E 1®2"3® kl.5.01 5.55 S.fm E. 1® 2® 3® kl. 8.
Dendermonde 7.18 9.45 11 34 2.25 5 27 8.23 10,
Geeraerdshergeu 7.27 II.OS 2.07 4.58 8 33 9.
Gent 5.12E 6 32 7.39 E t® 2®3®kl. 8.25 10.59 12.3
i® 2® 3® kl 1.55 0-00 E 1.2.3. kl. 5.C9 8.09 8.
9.31 Exp. 1® 2° 3® kl.
Lessen 7.0:) 10.50 1 50 4.40 8.18 9.
I.okeren 6.40 9.00 10.57 1.49 4 50 7.
Ninove 7.55 11.36 2.35 5.26 9.61 10.
Oostende 4.10E 6.20E. 1 2 3 kl 6.25 9.00 11.55 0.
3 09 El' 2® 3® kl. 6.04 0.00 Exp.
li it Gent naer
Moortzccle. Sottegem, Gecraerdb., Enghicn, Brai
Comte 5.52 8.12E 8.58 11.IS 2.20 5.37 6 59
l'IT UEERAERDSBEllGEN NAER
.Vlaria-I.ierdo.Sotlcgom, .Moorlzeele en Gent, 5 1.5
9 54 11.59 2.58 5.00 5.50E 8.51
uit Dexderi.f.euw naer
ilnelteri. Buist, Ilerzeie, Solleg. Audenaei'de, Ansi
Korlryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.19 7 20
l IT SOTTEGEM LANGS ill'NDERLELTW NAER
Aclst, 45 's Zalerd.) 7.49 12.(6 1.28 5.U0
ut Antwerpen naer St. Nikoi.aes, Lokeren en
4.40 7.15 8.50 10.50 2.05 3.15 6.35
hit Gent naer Lokeren, St. Nikoi.aes en Ant a
4.23 7.UO 9.25 1".50 2.10 5.23 7 «15
Gil Sollegcm langs Erpe-Jleirc. 7.19 2.00
7.48
Gent
9 Id
9.03
7.48
AELST, 5 AUGLSTI 1876.
Nous Leopold II, Roi des Beiges,
A lous, presents el it venir, faisons savoir:
Le Tribunal de première instance, séant
a Termonde, arrondissement judiciaire de la
province de la Flandre Oriëntale, première
cltambre, a rendu le jugement suivant
En cause de ln Liévin L»e Pauw, 2"Julicn
De Sadeleer, 3" Louis Baeyens,- 4° Pierre De
Conirck, o° Julien-G. Roelandts, 0° Lotus
De Ti ;boert, 7° Frederic Speelman, 8" Ch.-L.
Joncqueré, 9" Cliarles-Louis Braeckman, 10*
Pierre Van Scheltergem lous Frères de .Marie,
domicilies a Alost, demandeurs réprésentés
par Main e Litnpens, avoué.
Co ntre
Monsieur Gommairc De Vos, imprimeur-
étlileur de la gazelle Hel Verbond van Aalst
défendeur réprésenté par Maitre Eyerman.
Après avoir tenlé vainement la voie de
la conciliation, les demandeurs assignèrént
par exploit du deux Novembre dix buit cent
seplante cinq enregistré, le défendeur devant
ce iribunal, pour et attendu que les deman
deurs constitués en association pour la con
fection d'ornements d'église el le service des
malades domicile, out été chargés par l'Ad-
ministration des Hospices Civils de la ville
d'Alost, de la surveillance et des soins a
(Jomicr aux orphélins de cette ville, et que
deux des frères demandeurs les sicurs Pierre
De Coriinck et Charles Braeckman, out été
spécialemenl désignés a cel elïetque dans
son numéro du dix neui Seplembre dix buit
cent seplante cinq, numéro quinze cent trois,
le journal Het Verbond van Aalst édité
par le défendeur, contient un article com-
mencant par ces mots Onze Godsbuizen
et fmissaul par ccux-ci eene oog in 't zeil
le houden dans lequel les demandeurs sont
sufïisamment désignés, outragés et calom-
niés de la manière la plus bonteuseque
dans le numéro du trois Octobre suivant
numéro quinze cent cinq, le mème journal
au lieu de reconnaitre loyalement ses erreurs,
et de les retracter, persisie it calomnier
les demandeurs dans Partiele cornmeiifant
par ces mots Wist gij et finissanl par
wij vervullen eene Heilige plicht que de
pareilles colomtties quoique inspirant un dé
gout h tout homme honnéle et sensé, exposent
les demandeurs non settlement au mépris de
lours concitoyens mais a des dommages-inlé-
rêts; y voir et entendre déclarer injurieux et
calomnieux les deux articles sus\isés, en con
sequence le défendeur se voir condamner
payer aux demandeurs la somme de mille
francs, a litre de dommages-intérêts et a
voir auloriser ceux-ci faire publier le juge
ment it intervenir dans quatre journaux it leur
choix et aflicher aux endroits ordinaires dc
la ville d'Alost, et ce jusqu'a concurrence de
la somme de buit cents francs, le tout uvee
condamnation aux dépens de l'instance.
Conclusions fondées sur les faits et aulres
moyens it faire valoir au besoin devant 1c
Tribunal.
Sur cette assignation le défendeur ayant
constitué avoué pril de conclusions qu'il
Eene oorspronkelyhe novelle door Mina.
I VERVOLG ZIE ONS VORIG NUMMER.
De beschermer van Kaeije dus niet dood dus
gecne erfenis. Welk ecne ontdekking voor het dorp,
welk een uilgebrcid veld voor nieuwe bespiegelin
gen Jammer dat juist nu men zich op zulk ecne
goede hoogte bevond om de waerheid om het spoor
te komen, de luelH een zeer donker gezicht tegen
de babbelacrslers begon tc trekken, lo de verte liet
de donder zyn gerommel liooren en zware regen-
droppelen vielen op de in Zondagsplunje gestoken
vergadering neder. Er bestoet,gclyk de ondervinding
leert, geen beier middel om de opgewondenheid van
hel volk todoen bedaren dan cene tiksche regenbui
menig oproer, waertegen kracht van wapenen niets
zou hebben vermocht, is daerdoor in de geboorte
gestuit, en de vreedzame bewooners van W., of
schoon zy op dit oogonblik dc kenmerkende kalmte
Van hel Ilollandsch karakter misten, waren nog op
verre na geen oproerlingen. Gelyk eerst de longen
111 radheid hadden gewedyverd, repten zich thans
om stryd de voelen, cn binnen tien minuten was hel
zoo rustig op het kerkplein, alsor zich daor nooit
een geluid had doen hooren.
Ondertusschcn hadden do dry persoonen dio on
willekeurig de oorzack van zoo veel beweging waren
Wnecst, bcdaerd den weg huiswacrls voortgezel.
"e\ had zy op wio hel 't meest gemunt was, de
^sicringen vernomen dio men tegen haer uitte, cn
CpJerzy die niet duidclyk verstond, daer kon zy al
noeP uit blikken en gebaren opmaken doch zy
signifia ii la partie demanderesse. La cause
ayant élé plaidée it Paudience du 10 Février
1876 par les avocats des parties, celles-ci
persisièrent respeclivemeul dans leurs moyens
et conclusions signiftées et deposées a Pau
dience.
Sur quoi le Tribunal rendit, le 17 Février
le jugement suivant
Parties ou'tes en leurs moyens et con
clusions
Vu les pieces du procés
Attendu qu'il s'agil dc décider si Partiele
que contient le journal Het Verbond édité
it Alost dans son numéro du dix i.euf Sep
lembre dix buit cent seplante cinq tel qu'on
en a donné lecture a Paudience, cornmencant
par les mots Onze Godsbuizen ét finissant
par ceux-ci eene oog in 'l zeil le houden
est dilfamaloire et calomnieux pour les de
mandeurs.
Attendu que pour avoir le droit de pour-
suivre en justice la reparation du prejudice
souffert, il n'est pas nécessaire en matière
d'atiaque par la voie de la presse que la per-
sonne altaquée soit nominathement désignée
ou que ces imputations soient faiies d'une
manière directe il sulfit que la généralité
des lecteurs n'ait pu se méprendre sur la
personnalité de ceux contre lesquels les alia -
ques soul dirigées et quo les auaques soient
faiies, sous forme d'insinualions qui dans
leur généralité englobent les personnes it la
considéralion et a Pbonneur desquelles on
a voulu porter atteinte.
Attendu qu'il suflit de lire Partiele incri-
miné pour se convaincre du but, que son
auteur it voulu aüeindre
Qu'il est évident qu'a Poccasion de la
nouvelle direction donnée a l'orphelinat d'Alost,
Pauteur de Partiele a voulu vouer ii Pexécration
publique la corporalion religieuse des Fréres
de Marie qui venaient d'en prendre la direc
tion
Qu'a eet effet il signale méebamment les
acles immoraux dont quelques membres des
corporations religieuses ont pu se rendre
coupables fait entrevoir les dangers aux-
quels sont exposés les orphélins dont l'édu-
cation est confiée aux frères, et représente
les corporations des frères comme si tons
les membres élaient infectés des mémes vices.
Attendu que de telles insinuations sont
diffamatoires et calomnieuses pour ceux qui
en sont l'objetQue c'est a bon droit que
les demandeurs s'en plaignent et demandent
reparation du préjudice souffert.
Attendu que ce préjudice peut être évalué
a cinq cents francs.
Attendu qu'il y a lieu aussi d'ordonner
Ia publicité du présent jugement comme repa
ration du préjudice moral soulïei t par la publi
cité qu'a reeu Partiele incriminé.
Attendu que les frais des insertions, dans
les journaux peuvenl être limilés it cinq cents
francs.
Par ccs motifs le Tribunal sans avoir
égard aux fins et moyens du défendeur, dit
que Particle ci-dexsus est diffamatoire et
calomnieux pour les demandeurs
Condamne le défendeur a payer aux
demandeurs it litre de dommages-intérêts Ia
somme de cinq cents francs.
Autorise les demandeurs a faire insurer
Ie présent jugement dans quatre journaux
vergenoegde zich met een minachtend schouder
ophalen en trad, zonder do minste verandering in
houding of gelact, met het meisje acn hare hand cn
bare moeder op zyde, dc bicede baan in die naer
liet woonhuis geleidde. 'Val zy wcrkclyk zoo slecht
als waervoor men haer uitkreetwas zy door een
langdurig vcrblyf in de stad bedorven cn zag zy nu
met aenmatiging neder op hen die vroeger haers
gclyken waren Was hier dc stom des volks dc
stemme Gods, of wel was zy het slachtoffer van
dwaling cn vooroordeclen, die vooral in den boeren
stand zoo moeielyk .zvn uil le roeien, omdat zy in
den harden grond van slyfhoofdighcid en onkunde
wortel hebben geschoten Eene vluchtigo schels
van haer leven zal het antwoord op die vragen zyn,
en licht verspreiden by hel duister van zoo v'cle'
vermoedens
Tol dat einde verzoeken wy den lezer met ons dry
en twintig jaren terug le gaen
Geef hier de poes, ik wil ze hebben, geef hier
zeg ik u.
Och, Anlje, lactze mv nog een beeijc houden,
liet goede dier is zoo gce'rnc by my, en straks heb
ge liet toch maer kwacd gedaen.
pal raekt u niet, ik wil met poes spelen. En
als ik haer by de ooren wil trekken zal ik het u niet
eerst vragen.
L11 de daed by het woord voegende, strekte de
kleine zesjarige dwingeland reeds de handjes uit,
om bare bedreiging onmiddellyk le volvoeren, maer
zusje had de beweging bemerkt, en met ecne nog
snellere manoeuvre voorkomen, door poes met kop
en al in haer voorschool le wikkelen.
Pas op, Anlje, sprak ze nog steeds op zaclit-
zinoigen loon, zoo kryg ge niets van my gedaen.
Als ge my belooft zoel le zyn en bet beest met te
plagen
a leur elioix et aux frais du défendeur jusqu'a
concurrence de cinq cents francs.
Condamne le défendeur aux dépens taxées
it qautre vingt treizc francs trois centimes
non compris le coüt de l'expédilion du pré
sent jugement.
Ainsi fail, jugé et prononcé a Paudience
publique de ce Tribunal, lc dix sepl Février
dix liuit cent seplanie six, première cliambre,
oit siègeaient Messieurs Scltellekens Prési
dent, Gondry el Landuyt Juges, Timmerman
Subslilut, Procureur du Roi, Th. Uogaert
Greflier, adjoint surrjuméraire.
(Signé) J. E. SCHELDEKENS,
TH. BOGAERT.
Mandons et ordonnons a lous liuissiers
a ce requis do mettre le présent jugement
a execution.
A nos Procureurs généraux et a nos Pro
cureurs prés les Tribunaux de première in
stance d'y tenir la main.
A tous commandants el olïïciers de la
force publique d'y prêter main forte lors
qit'ils en seronl légalement requis..
En foi de quoi le présent jugement a élé
signé et scellé du seéau de ce Tribunal.
Pour expedition conlortne.
Le Greffier,
VAN STAPPEN.
Appel ayant été interjelé de cc jugement
par le sieur De Vos, la cour par arret du 23
Juin 187G, déclara Tappet non recevable, avee
condamnation aux dépens.
uit de redevoering over de zaken van
St-Denys, ter Volkskamer, door den
heer Reynaert, in zitting van 28 Fe
bruari 1872 uitgesproken, den heer
Julius Bara, de zonderlinge verdedi
ger der openbare zedelykheid opge
dragen.
M. Reynaert.
Gy zwygt nu, M. Bara; 'l is hier dat uwe
legenspraek zou te pas komen.
En eindclyk, voor het Assisenhof, vóór de
uitspraek van don jury. een \loed van scheld- I
woorden tegen de irelTelykste persoonen en 1
na dit alles, als bekrooning van dat schandelyk 1
werk, de veroordeeling van eenen irefïél\ken
huisvader tot vyf jaren opsluiting, cn de ver- j
oordeeling tot vyllien en tien jaren d wan gar- 1
beid van twee andere persoonen, die nu nog 1
in de gevangenis zuchten, en op wier plichlig- j
beid nog een verschrikkelyke twyfel weegt1
Oh hoeveel beter bad M. Bara gedaen, in
die schande van zijn ministerie niet te roeren,
en voor uwe oogen niet le brengen dit ellen
dig schouwspel en drie droevige errimieriiigen
van al die schaemtelooshedeu
M. Bara. Gy liegt en gy weet dat gy
liegt (onderbreking).
Rechts. Tol do orde
M. Bara. Ik leg myn gedacht uit, Myne
Heeren. M. Reynaert zegt dal de zaek van St-
Denzs door my ingegeven of besluerd is ge
weest dit zyn letterlyk de woorden van M.
Reynaert, en zy staen geschreven.
Maer dit is geheel valsch noch
mondelings, noch schriftelyk heb ik
het minste hevel, het minste bericht
gegeven in de zaek van St-Denys
nooit heb ik van iets kennis moeten
geven.
M. Reynaert. Ik zeg 11, M. Bara, dat ik
u met schaemle kan overladen.
Men heelt hel u gezegd gy hebt het vcrlc-
dene vergeten
Maer gy hebt nog wat mèer vergeten gy
hebt uw eigen geschrift vergoten
Weet gy dan niet meer, dat erin de Reken
kamer eene rekening van. verschollen en kos
ten beslaet, voor reizen van den Procureur-
Gcnerael van Gent en den Procureur des Ro
llings van Kortryk Weet gy dan niet meer dat
die twee magistraten by u gekomen zyn, en
dat gy met eigene hand, op 't stuk,
waervan ik spreek, geschreven hebt,
dat ze naer Erussei zyn gekomen, om
met u te onderhandelen over de zaek
van St-Benys
De rekening van verschonen van den Procu
reur des Konings van Korlryk, zegt in volle
letteren
Reis naei' Brussel om te handelen
u met M. den Minister van justicie
over de zaek van St-Denys.
Gansch uw gedrag moet uitkomen, M. Bara!
Hel land moet weten, wie die zoogezegde \er-
dediger der openbare zedelykheid is De gor-
dyn moet openschuiven, geheel 't land moet
zien en weten, wie en wat gy zvt
En gy loochent dat de Procureur-Genernel
van Gent en de Procureur des Konings te
Kortryk u raed zyn komen vragen En gy
loochent dat de Procureur-Generael vyfticn
keeren by u is gekomen om over de zaek van
St-Denys te handelen
Wat uwe scheldwoorden aengaet, M. Bara,
ik zeg enkelik veracht ze
Wy dragen het bovenslaen.de den lieer Julius
Bara op, om onze geëerde landgenoten te erin-
neren waertoe de parlyhaet de liberhaters
leiden kan.
Dc kwestie van 't onderwys is onbelwistbaer
één van deze omtrent de welke catholyken cn
liberalen het meest verdeeld zyn.
De catholyken willen de vrylieid van onder
was behouden en nen de scholen haren
godsdienstigên en zedelyken luchtkring laten,
terwyl de liberhaters integendeel die vrylieid
in dwang willen veranderen en de scholen
verwereldiyken, '1 is te zeggen, haren gods
dienst-gen en zedelyken luchtkring onlnemeri.
Nu, by dc \erschillige beweegredens die de
liberhaters leu voordeele van "t kosteloos,
wereldlijk en verplichtend onderwijs vooruilzct-
teu, komt liet orgaen der genlsche progres
sisten, la Flandre libérale, c-en nieuw te voegen
't welk ons met de ware inzichten der mapon-
nieke liberhatenj bekend maekt.
De hervorming die hel kosteloos, wereldlijk
en verplichtend onderwas moet le weegbrengen,
scliryll de Flamlre liberale is hoogst drin-
Ik wil poes hebben, sc!ircetiv;de bel eigen
zinnige kind en st.'imple met hier kleine voelen 0,1
den grond. Geef bier of ik zal het moeder zeggen,
als zy Thuis komt.
Dit bietste was een dwangmiddel waervoor ge-
woonlyk de redcncerkracbt van Kacljc zwichtte.
Moeder bad liaer immers altyd ingeprent dal de
oudste de wvssle moet zyn met andere woorden
belteekende dit in den mond van vrouw Tlijeijs dal
de twee jaer oudere zuster, die de goedheid m zaclil-
aerdigheid zelve was, alles moest locgeven aen dc
nukken van hel lastige bedorven lievelingetje. Anna
bad met een versland boven hare jaren dien toestand
begrepen en trok er by alle gelegenheden voordeel
van lvaeijc bad er zich niet legen verzet, en be
schouwde als een recht wal cigcnlyk cene onbillyk-
lieicl was. I11 dit bvzondere geval echter bad 'de
bedreiging van het aen moeder te zeggen zoo veel
kracht niet, of zy bleef nog acrzclen door toe te
geven zou zy de arme poes aen mishandeling bloot
stellen, en daerom beproefde zy nog een lusschen -
weg.
Hoor eens, Anne, .1 sprak ze, ge vonat dat
roode kralen rmgcnlje toch zoo schoon, dat ik van
dezen morgeucl heb gekregen daer, hael bel maer
van myn vinger, gc moogt het houden, maer lact
poesje nog wat op myn schoot.
lk wil geen ring, ik wil poes hebben, was
liet eenige antwoord "dal nu met zulk een stortvloed
van tranen, zulk een gegil co geslamp vergezeld
ging, dat Kaeije vreesde dat haer zuster zich een
ongeluk zon doen, en in hare radeloosheid op het
punt stond toe tc geven, toen er plotseling eene
zware klop op de deur gehoord werd.
Daer hebt go T al, riep Kaclje, daer is dc
boeman, die de stoute kinderen Komt halen, cn
mcleen sprong zy naer de deur om die le openen.
Poes mnckle dal zy wegkwam Anlje kroop in ccn
hoek der kamer, doch keek iiicllemiii slcelsgewys
naer de deur of de aengekondigde Vteesselyko ver-
schyning wcrkclyk zoo binncnircden.
Wy welen niet of de persoon, die zich nu op den
drempel vertoonde, aen de voorstelling boaniwooide
die de opgcwomleue kinderlyke verbeelding zich
van den boeman vormt Ernstig genoeg zag liy er
uit in zynen longen zwarten jas, met zyne lange
magere geslalle. met zyn bleek gelaet," dat nog
hle< Kcr scheen door hel glanzig zwarte hair dat liet
omgaf, maer afschrikwekkend was liy niet in 't minst.
Een enkele blik op zyne nog jeugdige welgevormde
wezenstrekken, een enkele opslag van zyn donker
oog, vvaerin cene onmctelykc diepte van goedheid
en weemoed lag, was voldoende om voor bemin
te nemen. Kaeije zag hein dan ook geheel onbe
vreesd aen cn vroeg naer zyn verlangen
Als ik een oogenblikjc bier kon schuilen, lief
kind, zoudt ge my ccnp groots dienst doen. Ik ben
op mync wandeling wat al te ver van de stad afge-
dwaeld, cn nu word ik door een onwcêrsbui over
vallen, gewapend met een 'slok die my niet belet
doornat lc worden.
Kom binnen mynheer, sprak zy op vriende-
Ijken loon, cn lerwvl zy hem een stoel aenbood cn
van zyn natten hoed en zyn stok ontlaslle, zag hy
in het vertrekje rond. Het had een boerscli doch nel
aeuzien. Weinig meubelen waren cr le vinden, maer
alles blonk van zindelykheid. De vloer was met fyn
zand bestrooid langs'dcn brceden schoorsteenrand
stonden de gebruikclykc versierselen borden cn
kopjes, afgewisseld door blinkend gcscliuerde melk
kannen.
Dal is zeker uw zuster, sprak de heer, toen
by by hel rondzien in de Kamer do kleino had ont-
vvaerd, 111 een hoek gedoken, vvneruil zy nog niet
durfde le voorschyn komen.
gend, omdat zy geroepen is, by ryken eii
armen, den.invloed der Kerk door deze van
de school te bevechten. '1 Geen in andere
woorden zeggen wil ecne bevolking door het
valholiiisinus verbeest ontvoogden.
Die bekentenis der a Flandre libérale is
goud waerd, want zy toont ons ontegenspre-
kelyk dal hol niet zoo zeer de bestryding van
de onweienheid is die de voorstaenders van
den schooldwang in het schild voeren, maer
wel het monopdlium van '1 onderwvs in de
Handen van den Staet te stellen, om', doóV de
school, den heilznmen invloed der Kerk te be
vechten, en zoo stillekens den de opkomende
geslachten tot in het merg der beenderen te
vergoddeloozen:
De strekkingen lot de vernietiging der vry
lieid var» onderwys zyn onbelwistbaer by dc
liberhaters.
En indefdaed, ziet rncn niet, dat, in de
steden en gemeen 1 en waer 't libero lismus de
bnes is, zekere hartelooze lieden armoede,
ziekie en ellende ieri hunnen diensle roepen
om de huisvaders te dwingen hunne kinderen
uit de vrye calholyke scholen te trekken en ze
naer de stads- of gemeentescholen le zenden.
En dan willen de liberhaters zich als de
apostels der vrylieid voor allen en in allés
doen doorgaen
Wal schandelyk mag genoemd worden, is
dal dc liberhaters alle vaderlandsliefde over
boord smyten en de Delgen als liet domste,
liet verbeesiste ondér dc volkeren van Europa
voorstellen omdat zy den schooldwang in
hunne wetten nog niet hebben geschreven.
Volgens hen, is hel duilsche volk het eerste
onder de volkeren, want daer alleen is, dank
aen den schooldwang, beschaefdheid, zedelyk
heid aen geleerdheid gepaerd, algemeen'te
vinden.
Dit is eene groole dwaling wdnl de onder
vinding op de onlegensprekelykste statistieken
gesteund, leert ons dat het openbaer onderwys
in ons Vaderland meer uitgebreid is dan in
zekere deelen van Duitschland waer de school
dwang heerscht.
De wetenschappen, het onderwys in een
woord, hebben dus geen dwang noodig tot
bare verspreiding. Het stelsel van vrylieid
'twellc hier lieden heerscht, levert in 't alge
meen zulke goede vruchten op dan hel dwan"--
stelsel. 0
Maer daer ligt de knoop niet voor dc liber
hatersWat geeft het hun dat het volk
onderwezen, geleerd zy?.... Wy antwoorden
niets Al wat de niacotiniekc liberbatery
beoogt, is bier een stelsel in te voeren dat
rechtstreeks legen onze zeden sloot omdat het
aen den huisvader zyne vrylieid, zyn gezag
berooft, 0111 des te gemakkelyker, tegen zynen
wil cn dank, de zielen zyncr kinderen aen de
11. Kerk te omrukken, 't is le zeggen, ze lol
vi ydenkers, godverloocltenaers, religiehaters,
priesiersvervolgers en bescliimpers le vormen,'
en aldus lot de vernietiging der christene
samenleving le geraken.
De liberale voorstaenders vr.n den school
dwang beweeren ook dat de vrylieid van ge
weien door het wereldlijk, kosteloos cn verplieh-
Iend onderwys niet zou miskend of geschonden
worden.
Kaclje beanlvvoo'.ddo dit bevestigend, vertelde den
beer op zyne vragen boe zy cn haer zuster heetten
dal bare moeder vrouw Bijers werd genoemd cn
heden,'daer hel merkldag was, naer dc stad oirr
boter en ciers tc verkooprn, lietgcen iedere weck
twecmael gebeurde, wanneer zy op liet luns cn haer
zuster moest passen.
En waer is uw vader ging de lieer voor/,
die meer dan gewoone belangstelling voor de sercligc
snapster begon Ie koesleren, VTanl by hield geen
oog van haer afgewond, en liet scheen alsof zyn
gclael helderder, zyne slem opgeruimder wis ge
worden, sedert by mol haer sprak.
Vader is reeds lang naer onzen iieven Heer
gegaen 0 liet was zulk een droevige lyd toen hy
stierf en moeder mv zcide dat wy hem nooit wc Cr
zonder» zien. Vader is ook nooit weer teruggekomen,
maer toch kunnen w y hem wel eens bozen kun, daer
ginder op het kerkhof, weet gy. Daer is hel niets
akelig dc schoonste bloemen staen er in den grond,
en dc liefste vogels zingen ervader moet 111 dien
heerlyken tuin wel zacht slapen.
Met een dweepaclitigen blik sloeg zy bare grootc
blauwe oogen op, en er was iels engelachtigs in dat
zachte gelaet, dat ccn verborgen sciial van lie.'de en
poezy in het Kinderlylc hartje verried.
De vreemdeling zuchttehare oogen, hetzclfdu
blonde bair, dezefde trekken, mompelde hy. Toen
als uil ecu droom ontwakende, vatte hy plotseling
hel gesprek weder op
Gy moet uwen vader zeer lief hebben gehad en
hem nog missenwal zondl ge cr van zeggen als
11 op nieuw een vader werd gegeven
Kacljc zag hem verbéesd acn de mogclykhenf
van een anderen vader was nog nooil in haer brein
opgekomen, cn toen zc er van hoorde spreken,
scheen hel liacr als iels ongeloofelyks 10e.
(wordt voortgezet.)
