51ste Jaer. Zondag, 15 Mei 11177. N° 1601.
VOLGENDE STATIËN
uit Gent naer
VERTREKUREN UIT RE
YZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAER
REDEVOERING VAN M. WOESTE.
ABONNEMENTPRYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December. V ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 3J< bladz.SO cent.
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le»
Comte 5.52 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.37 6.59
UIT GZERAERDSBERGEN NAER
Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele cn Gent, 5.15 7.24
9.54 11.59 2.58 5.00 5.50E 8.51
uit Denderleeuw naer j
Haeltert, Burst, Herzele, Sotleg. Audenaerde, ADsegero,
Korlryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20
uit Sottegem langs denderleeuw naer
Aelst, (5.45 *s Zaterd.) 7.49 12.OG 1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.45 7.15 0.00
uit Gent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.30 7.20 9.20 M.50 2.15 5.25 7.05 0.00
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 2.00 7.48
NAER AELST UIT
Ath 6.49 10.30 1.30 4.20 7.58 9.12
Anhv. 5.30 9.50 10.50 E. 1' 2® 3e kl. 12-15 3-15 E. 1°2°
3* U..3-33 4.45 5.50 6.50 E. 1*2» 3* kl.
Brussel 7.20 E.4®2® 3«kl. 7.25 8.1411.06 11.53 1.55 3.02
en 0.00 E 1*2-3e kl.5.01 5.55 8.00 E, 1*2® 3* kl. 8.20
Dendcrmonde 7.18 9.45 11.34 2.25 5.27 8.23 10.47
Geeraerdsbergen 7.27 11.08 2.07 4.58 8.33 9.50
Gent 5.07E 6 32 7.39 E 1® 2*3' kl. 8.25 10.59 12.31 E
1® 2" 3" kl. 1.55 0-00 E 1.2.3. kl. 5.09 8.09 8.14
Q 31 R\p 1« 9° 3e kl
Lessen 7.09 10.50 1.50 4.40 8.18 9.32
Lokeren 6.40 9.00 10.57 1.49 4 50 7.50
Ninove 7.55 11.36 2.35 5.26 9.01 10.18
Oostende 3.50E 6.20E. 1 2 3 kl. 6.25 9.00 11.55 0.00
3.09 El" 2" 3e kl. 6.04 0.00 Exp.
Dcndermondc. 4-58 6-50 8-48 12-25 3-06 6-40 10.05
Lokeren. 4-58 6-50 8-48 12-25 3-06 6-10
Mechelen. 4-581 6-501 7-l9d 8-12d Exp. 1® 2® 3* kl. )l-53d
l-04d Exp. 1® 2* 3* kl. 2-50d 3-061 6-04d 6-401
10-04d Exp. 1® 2e 3® kl.
Anlw. 4-581 6-501 7-19(1 8-l2d Exp. 1® 2® 3® kl. l-04dExp.
1® 2® 3® kl. 2-50d 3-061 6-04d 6-401 10-04d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 40 5-39 E. 7-19 7-50 8-12E.
9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3® kl. 2-50 5-52 Exp. t® 2® 3® kl.
6-04 8-49 9-09 10-04 Exp. 1' i' 3® kl.
Leuven, Tliienen, Luik.Verviers 4-581 5-39d 6-501 cn 8-12d
Exp. 1® 2® 3" kl. 7-50d 9-21d (ll-53d lol Leuvcn)l-04d
Exp. 1® 2® 3® kl. 2-5' d O-OOd Exp. 1® 2® 3® kl. 6-04d 8-49d
10-04 Exp. 3 kl.
(1) Nota De teller 1 beteekent langs Tennonde en d
Genl, (5-00 's vryd.) 7-59El®2«3®k 8-41 8-59 12-22 12-40
3-09 3-41 cn Ö-00 E. 1®2® 3® kl. 6-12 6-40 8-39 E\p.
1® 2® 3® kl. 9-36.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp. t® 2® 3® kl.G-öO 8-59 12-22
12-40 3 41 en 0-00 E 1® 2® 3® kl. 6-40
Doornvk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gcnd) 8-41
12-22 12-40 3-09 3-41 'Exp. *6-12 6-40
Doorn. Mouse. Korlryk, Ryss. (langs Ath) 6-00 7-50 11 53
5-52 6-04
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Alli 6-00 7 50 8-12
11-53 2-50 5-52 6 04 9-09
Bergen, Quiévrain 6-00 8-12 7-50 11-53 2-50 5-52 6-04
Enghicn Braiue, Manage, Charlcrov, Narein langs Geeraerds
bergen 6 00 (-00 11-53 2-50 5-52 6-04
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 12.30 6 02
elter d langs Denderleeuw.
4'iiiqiic Simei.
AELST, !2 MEI 1877.
In zitting van Donderdag 3 Mei, heeft de
achtbare heer Woeste, onze moedige vertegen
woordiger, ter gelegenheid van den redetwist
over de kieshervorming, andermael eene rede
voering uitgesproken, die de liberale socialisten
der linkerzyde nogmaels, doch geweldiger dan
voorgaendelyk, heeft doen grollen dacr hy ook
den duim beter op de wonde drukte. Het spyl
ons deze redevoering gelyk zy uilgesproken
werd hier niet te kunnen wedergeven, mact' wy
zullen pogen beknoplelyk alles mede te deelen
wat M. Woeste heeft gezegd. Ter zake dus
M. Woeste begint met le verklaren dat hel
wetsontwerp, gelyk het door de midden sek-
tie gewyzigd is, aen het dubbel gedacht is ge
trouw gebleven, te welen het geheim der
stemming te verzekeren en de valsche kiezers
uit 't kiezerskorps te verbannen. Mits de voor
behoudingen die hy later zal le kennen geven,
treedt hy hel wetsontwerp by.
Men heeft van verscheidene kanten gezegd,
gaet de spreker voort, dat het wetsontwerp
het bewys oplevert dat de tegenwoordige wet
gevende kamers in haren oorsprong venalscht
zyn, en ook dat het als een triomf van 't
liberalismus op catholieismus moest aenzien
worden. Deze tael is hoogst gevaerlyk zy doet
aen de bevolkingen geloovendat de Kamers
de uitdrukking van den nalionalen wil niet
zyn. Indien zulks de overtuiging des publieks
moest wezen, zou dit overaheene diepe op
schudding doen onlstaen, welke het algemeen
stemrecht zou kuunen voor gevolg hebben, 't
geen ons naer de regeeringslooslieid en van
daer naer 't despotismus moet leiden. De ach-
bare heer Woeste doet opmerken dat liet in
bespreking zynde wetsontwerp, de eersie wet
'niet is die tegen het kiesbedrog zal gemaekt
worden. In 1867, toen het liberalismus aen 't
bewind was, heeft men eene wet tegen het
kiesbedrog gemaekt, en alsdan heeft de libera
le meerderheid en 't Ministerie nogthans niet
aengenomen dat zy met geen regelmatig en
wettig mandaet belast waren. Niet alleen van
in 1867 maer reeds van in 1861, werd er door
de troonrede gevraegd dat het kiesbedrog zou
beteugeld worden, en ik herhael, zegt M.
Woeste, nooit heeft de liberale meerderheid en
het ministerie Frère aengenomen dat de grond
zuilen des bewinds geschokt waren.
NVat meer is, myne achtbare vrienden en ik,
hebben tyderis den redetwist der maend no
vember, verklaerd dal wy eene kieshervor
ming wilden bytreden, omdat er by onze tegen
strevers misbruiken van den ergsten aerd be-
statigd worden en dat, ten andere, alle mid
delen om het geheim der stemming te verze
keren onze denkwyze zouden voordeelig zyn.
Er kan dus geene kwestie zyn van eene ont
binding der wetgevende kamers, na de stem
ming van 't wetsontwerp, gelyk M. Berge het
gevraegd heeft ten andere ik geloof dat deze
ontbinding slechts gevraegd wordt dan door
degenen die er zouden belang by vinden de
lieeren Orts en Jamar uit de kamer te verwy-
deren. (Gegrol der linkerzyde.)
Het wetsontwerp mag ook niet als een ze-
geprael van 't liberalismus op 't catliolicismus
aenschouwd worden. Errinneren wy ons dal
toen het liberalismus eene kieshervorming
eischte, het ontegensprekelyk ten doel had de
onmiddelyke omverwerping van T ministerie
en der meerderheid. En inderdaed, vóór de
kiezingen, was er nergens spraek van eene
kieshervorming. Na de kiezingen werd niet
een misbruik, niet een feil van drukking de
rechtbanken aengeldaegd. Men was er niet in
gelukt het ministerie door het kiezerskorps
omver te werpen en men heeft gepoogd er,
door eene kiesbeweging toe te geraken.
Ook heeft M. Bara zich wel gewacht een
wetsontwerp voor te dragen niettegenslaende
hy eene kieshervorming eischte. Hy vraegde
ook niet dat er maelregelen zouden genomen
worden om de valsche kiezers uil '1 kiezers
korps te doen verdwynen en, wanneer de
lieer Minister van financien voorstelde eene
parlementaire kommissie le benoemen gelast
met het bereiden der voorwaerden op de wel
ke de kieshervorming zou gescheiden, hebben
M. Frère en zyne vrienden onmiddelyk ver
klaerd dat zy van die kommissie geen deel wil
den maken* Het doel schynt er dus dwars
door. Wat men wilde, was eene kiesbeweging
doen ontstaen, die de omverwerping van 'l
Ministerie zou voor gevolg hebben. Ehwel
dit doel heeft men gemist het ministerie en
de meerderheid staen recht, en niets doet
voorzien dat hunnen val nakend is, wel inte
gendeel (liberael geknor.)
Kan het wetsontwerp, in zich zelve be
schouwd, als een triomf van de strydende ele
menten des liberalismus op 't catliolicismus aen
zien worden vraegt de achtbare spreker.
Wel zeker moet men het wetsontwerp als
eene overeenkomst aenschouwen die met de
byna eenparigheid zal gestemd worden, doch
het is niet min waer, dat er niet één maetregel
die tegen de catholvke denkwyze is gericht
of wel tot uitsluilelyk voordeel der liberhatery
strekt, in geschreven staet.
Een zeer meikweerdig deel in den schoot
van 't liberalismus vraegt dat de bekwaemheid
in de plaels van den cyns gesteld worde. De
Iiulépendance Beige stond het voor en zy is alleen
niet, want, in 1870, stelden de heer Demeur
en 10 zyn er vrienden voor de grondwet in
dien zin tewyzigen. Hel schynt my moeilyk
te gelooven dal zy op nieuw hel eenige afdoen
de middel dat, volgens hen, beslaet, om 't kies
bedrog uit te roeien niet zouden voorstellen.
Nevens deze grondwellelyke hervorming,
was eene andere door een nog merkweerdiger
gedeelte onzer tegenstrevers gevraegd, name-
lyk, de stemming by alphabetische orde, een
waer overlegd schelmstuk, dat voor gevolg zou
hebben te beletten dat de buitenkiezers hun
stemrecht regelmatig zouden kunnen uitoefe
nen. Het wetsontwerp wil van dit stelsel niet.
Ik wil niet spreken van de hervorming door
M. Allard voorgeslaen, welke zou strekken tot
het ontzeggen van 't kiesrecht aen de ongelet-
terden. Deze maetregel ontmoet zooveel tegen
stand by onze tegenstrevers als by ons. Overi
gens het is zeer aerdig een zeker deel burgers
het kiesrecht te willen ontzeggen, als men
zich zoo hevig verzet heeft tegen het art. van
't eerste wetsontwerp, 't welk voorstelde het
kiesrecht van de nieuwe schatplichtigen wat
te verschuiven.
Onze tegenstrevers eischtcu niet alleen po
litieke hervormingen, godsdienstige hervor
mingen werden ook vuriglyk gevraegd.
- In de laetste kiezing, is de liberale party
met het ontplooide vaendel van de onafhanke-
lykheid der civiele macht ten stryde getrokken.
Dees vaendel kon haer naer den triomf niet
leiden, om reden niemand, in ons land,de onaf-
hankelykheid der civiele macht bedreigt.
Ook toen het liberalismus, na de kiezingen,
zag dat de onafhankelykheid der civiele macht
hem tot niets gediend had, opende het zyn
arsenael van ronkende woorden, en haelde er
den volgenden volzin uitom 't publiek ten prooi
te werpen, namelyk liet misbruik der heilige
zaken
Van dit princiep voorlgaende, begonnen
eenige soldeniers van T liberalismus godsdien
stige hervormingen le bereiden. M. Goblet, die
de candidaet van gisteren niet is geweest,
maer, volgens belofte, de candidaet van mor
gen zal zyn, verklaerde dat men de geestelyke
invloeden volstrekt moest beteugelen.
Een lid dezer kamer ging verder, M. Le
hardi de Beaulieu vraegde dat het stemrecht
aen de geestelykheid zou ontzegd worden, 't
is te zeggen, dat men haer den stempel van
onweerdigheid en infamieop't voorhoofd zou
drukken. De Flandre libérale keurde de beide
voorstellen goed, doch vondt dat men nog ver
der moest ga en.
Eb wel, zegt de achtbare spreker, niet een
dezer godsdienstige hervormingen zal door
het wetsontwerp bekrachtigd worden. Dus
noch de grondwettelyke, noch de politieke
noch de godsdienstige hervormingen, door de
liberhatery voorgeslaen, hebben plaels gevon
den in 't* wetsontwerp. Ik ben dus ook niet
verwonderd dat zekere gewichtige organen
van 't liberalismus, in hunne weinige oogen-
blikken van rechtzinnigheid, verklaerd hebben
dat het wetsontwerp hen niet bevredigt.
De achtbare redenaer bestatigt hier dat de
liberhatery door den mond van een lid der
kamer, M. Jot hand, in eene vergadering der
liberale associatie te Brussel, en door dezen
van MM. Gits, in den Antwerpschen gemeente-
raed, de voorgestelde kieshervorming eene
achteruitkruipende wet, een party akt, een
wet van uitzonderingen, beleedigend voor het
kiezerskorps der nyverheids- en handelsste
den heeft geheelen. De heer Cuylits ging zoo
verre de wetgevers te durven uitdagen het
artikel in de wet te durven schryven dat het
wraken der getuigen afschaft.
Eb wel, deze uitdaging is aengenomen ge
weest cn het zoo gegispte artikel is in het
wetsontwerp geschreven.
Men mag dus bevestigen, roept M. Woeste
uit, dal het onder alle opzichten, onmogelyk
is, te houden staen dat het wetsontwerp, al
hoewel een overeenkomst zynde, een zege-
prael van 't liberalismus op 't catliolicismus
daerstelt.
Doch, indien ik het wetsontwerp in zich zel
ve onderzoek, gaet M. Woeste voort, zie ik
dat hel twee groote reeksen maelregelen be
helst, welke altyd door onze calholyke denk-
Doch het is enkel een zedelyke invloed,
(liberael getier) vrylyk uitgeoefend en vrylyk
aengenomen (liberael gegrol). Ja, een zedelyke
invloed die op de tydelyke macht niet gesteund
is en zich van geene tydelyke macht kan be
dienen. Ten andere, dè invloed der geestelyk
heid waerover gy klaegt komt voort uit de
heerschappy der religie over de zielen. Zoo
lang de religie over de zielen zal heerschen,
zullen de bevolkingen die voor ons stemmen,
ondanks al de maelregelen die gy ter vryma-
king des kiezers zult in leven roepen, voor
ons blyven stemmen.
De achtbare redenaer haelt hier twee voor
beden van dien aerd aen die zyn gezegde sta
ven. Hy eindigt zyne aenhaling met de liberha-
ters te voorzeggen dat de heerschappy, der
religie op de volkeren zich meer en meer zal
uitbreiden, naer mate hunne aenrandingen
tegen het geloof zullen verdubbelen.
Het is onloochenbaer, zegt de achtbare
spreker, dat er op 't oogenblik, in 't liberale
kamp, eene uitgestrekte samenzwering tegen
de Kerk, tegen de Religie en tegen de gees
telykheid bestaet.
In deze kamer maekt men nog onderscheid
tusschen de religie en de geestelykheid. De
religie wordt geëerbiedigd, maer de geeste
lykheid is alle vermaledydingen weerdig
Denkt gy, heeren, (liberhaters) dat de religie
zal blyven geoefend worden, indien gy de
geestelykheid verwydert Denkt gy dat bevol
kingen zullen blyven de sermoonen bywoonen,
te biecht gaen, hunne kinderen naer den cate
chismus zenden indien de priester die tot dit
alles noodig is, een voorwerp van verachting
wordt Het is onmogelyk het te denken of te
zeggen.
Ook verduiken uwe schryvelaers van hier
buiten het waer doel niet dat zy bereiken wil
len. Zy verklaren openlyk dat zy zielen aen de
Kerk willen ontrukken. Toen M. Bara er op
bofte hier nooit de religie te hebben aenge -
rand, zegde hem de Flandre libérale, dat zyne
lakliek ellendig was.
Niets is zoo onrechtvcerdig dan die gedurige
aenrandingen tegen de geestelykheid Als du
geestelykheid onverschillig blyftvoor de poli
tieke belangen, zegt men haer Gy zyt solda
ten van Roomen Integendeel, indien zy er
zich meè bemoeit, indien zy van hare grond
wettelyke rechten wil gebruik maken, roept
men haer toeAchteruit blyft in uwe ker
ken Wal zy ook zegge, watzy ook doe,
zy heeft altyd ongelyk....
Die houding van 't liberalismus is ondank-
bacr. Onze historie bewystdat de geestelykheid
altyd ten grooten deele aen de vaderlandsche
en verstandelyke ontwikkeling der natie heeft
meegewerkt. In 't begin van 't christene tyd-
vak, was zy het die onze provinciën uit de
barbaerschheid heeft getrokken 't is zy die
over onze provinciën, gelyk over gansch Euro
pa, de fakkel der letteren en wetenschappen
heeft gehouden
In 1830 heeft de geestelykheid tot de revolutie
geholpen en krachtdadig meegewerkt om haer
een behoudend karakter te geven wellicht,
heeren, zal er een dag aenbreken dat een
deel van 't liberalismus zich zal gepraemd vin
den haer en de catholyken de handen toe le
reiken om den vooruitgang derrevolutiomiaire
en socialistische denkbeelden te bestryden.
Dit is, iu 1848,in Frankryk gebeurd. Men roept
my daer zoo even toe dat de geestelykheid de
vryheidsboomen gezegend heeft zy zou ze
lieden nog zegenen omdat er in de natie geene
klas van burgers bestaet die meer aen onze
instellingen en aen 't gegeven woord gehecht
is. (Liberael getier.)
Men sprak gister van den inval der ultra-
montaerische denkbeelden. Dit is eene zonder
linge inbeelding, nu dat de Paus alleenlyk
het Opperhoofd der christene republiek niet
meer is, maer zelfs geene tydelyke macht
meer bezit. Doch waer zyn die ultraniontaen-
sclie denkbeelden te vinden Heeft het minis
terie of de meerderheid eene enkele wet voor
gesteld waerover de linkerzyde zich te bekla
gen liebbe Twee politieke wetsontwerpen
werden voorgesteld het eene op 't liooger
onderwys 't welk door een groot deel liberalen
werd bygetreden en het tegenwoordige dat
schynt met eenparigheid te zullen aengenomen
worden. Indien het liberalismus weder aen
zooveel bekommernis voor de verstandelyke j 't bewind komt, verbind ik my nooit le zullen
belangen des lands niet te vinden dan by u V klagen, indien de liberale opperhooluen niet
wyze zyn nagejaegd geweest. En voor eerst
het ceheim der stemming.
Men heeft in der waerheid in het liberale
kamp zonderlinge gedachten over de gevoe
lens, der catholyken aengaende het geheim
der stemming
Voorzeker, ben ik, in princiep, voorstaen-
der van de openbare stemmingik heb dat
stelsel, 't welk bv de engelschen tot in 1872
bestaen heeft, altyd bewonderd. Een vry man
moet zich zyne stemming niet schamen, het
schaemleroo'd moet hem niet doen blozen als
hy openbaerlyk het mandaet uitoefent wacr-
meê hy bekleed is. Doch ik berken, dal in
den tegenwoordigen toestand onzer politieke
zeden, liet geheim der stemming noodzakelyk
is geworden hierom ook treedt ik al de be
palingen by die ten doel hebben het rechtzin-
niglyk en op eerlyke wyze te verzekeren.
Ook, nauwelyks was er kwestie eene wet
op 't geheim der stemming te maken of wy
ontvingen aenmoedigingen uit al de deelen
des lands. Uil Antwerpen riept men ons toe:
verlost ons van den liberalen hooge handel
uit Charleroi klonk het verlost ons van de
drukking der liberale groote nyverheid uit
Nyvel en Thuin hoorden wy smeeken verlost
ons der plagery var. den liberalen grooten
eigendom. En, in onze vlaemsche arrondisse
menten, in die arrondissementen welke gy
(de liberhaters) altyk onder een valsch dag
licht stelt, zegt men ons Vreest niethoe
heler gy het geheim dor slumming zult verze
keren, hoe grooler zal onze meerderheid zyn
't zyn wy niet die geteekende briefjes gebrui
ken.
Dat begrypt zich. De catholyke denkwyze
heeft noch de openbare stemming, noch de
drukking op de gewetens noodig om le zege
pralen zy vindt hare krachtin de gevoelens
van orde, van vryheid, van bezadigheid des
lands, in de nationale overleveringen die de
bevolkingen zoo nauw aen 'l harte dragen, in
die godsdienstige overtuigingen, welke gy
dagelyks met eene waerlyk onuitlegbare ver
blindheid aenrandt, en waervan wy, het land
weet het wel, op hel oogenblik de eenigsle
verdedigers zyn.
Het is waer, men heeft het van alle zyden
herhaeld dat het wetsontwerp de buitenlieden
van de beheersching der geestelykheid zal ver
lossen.
In der waerheid, men kent wel weinig de
vlaemsche buitenlieden en men spreekt er van
gelyk de blinde van kleuren. Indien de druk
king, welke gy aenklaegt, waerlyk bestaet,
hoe" komt 'net dat men nevens den catholyken
buiten, eenen liberalen huiten vindt Hoe
komt het dat in Henegauw den builen liberael
is en in de Vlaenderen catholyk Dit verschil
is toch wel in '1 verschil van ras niet te vin
den want indien Henegauwen door walen is
bevolkt, de walen der provincie Namen geven
ons de meerderheid en, ten andere de Vla
mingen hebben aen de walen onder 't opzicht
der standvastigheid, van de krachtdadigheid
hunner overtuigingen en van de onafhankelyk
heid der karakters niets te benyden. De bui
tenlieden zyn dikwerf meer verlicht dan de
kleine burgers de groote steden. Liberael ge
ronk) De statistieken bewyzen dat de geleerd -
beid meer verspreid is op den buiten dan in
de steden. De buitenlieden schitteren door
bunnen geest van orde, door een gezond oor
deel en door hunne zedigheid.
't Is by ben niet dat eene socialistische can-
didatuer zou mogelyk zyn (onderbreking) 't is
by lien niet dat men die bevolkingen aentreft
die M. Anspacli ons heeft afgeschilderd, toen
hy de afbraek van hel O. L. V. ter Sneeuw
kwartier te Brussel voorstelde.
lie heeren (liberhaters), wie hoopt gy te
overtuigen met uit te kramen dat de buiten
kiezers aen eene kudde vee gelyken die door
de eigenaers en de geestelykheid naer de
stembus gedreven wordt? Indien, van daeg tot
morgen, die buitenlieden, die gy beschuldigt,
voor uwe candidaten stemden, gy zoudt hen
geene loftuitingen genoeg naer 't hoofd kun
nen zwieren, geene kroonen genoeg kunnen
vlechten gy zoudt hunne scherpzinnigheid,
hun doorzicht, de uitgestrektheid hunner
kennissen roemen. Is het dan eene kwestie
van verstand die ons verdeelt Is er by ons
zoo veel liefde tot de wcreldsche kennissen,
zooveel aengekleefdheid voor de wetenschap,
En van dan af, boe kunt gy dan in het feit van
voor ons te stemmen een teeken van misver
stand, van onredelykheid zien, en in 't deze
van voor u te stemmen een bewys van be
kwaemheid en van politieke doorzichtigheid?
Men spreekt veel van de drukking der gees
telykheid. Zy drukt op den buitenkiezer der-
wyze dat liet liern onmogelyk is, volgens zyn
geweten, te stemmen. Ik zal den invloed der
geestelykheid niet loochenen.
meer politieke weiten voorstellen alsM. Malou
Ik besluit my op dit eerste punt, zegt de
spreker, en verklaer dat ik de bepalingen van
liet wetsontwerp bylreed die het geheim der
stemming verzekeren. Wil dit zeggen dat het
aengenomen stelsel datgene is 't welk ik liefst
zou willen zien invoeren Ik geloof dal het
gaugske en eenige veranderingen aen 't op
stellen der kiezerslysten voldoende was. Ech
ter zou men kunnen aennemen, zoo het voor
gesteld is geweest, dat het officieel kiesbriefje
ten huize zal besteld worden, 't geen niet belet
dat de voorzitter een briefje aen den kiezer
■geeft vóór dat deze laetste zich in 't afzon
derend gangske begeeft.
Wy willen allen twee zaken de eerste dat
men voortaen geen geteekende briefkens kan
maken de tweede, datde kiezer zelvezynkies-
briefje kan maken, beveiligd van allen invloed,
van alle bewaking. liet eerste doel is bereikt
door de officiële briefjes,-het tweede door de
plicht, den kiezer opgelegd, zich af te zon
deren om zyn briefje te maken indien hy het
noodig acht. Ik vrees dat liet voorgestelde
stelsel veel misgrepen zoowel ten nadeele van
ons als ten nadeele der liberalen zal veroor
zaken.
Ik zegde daer zoo even dat bet wetsontwerp
de stemming by alphabetische orde niet zal
invoeren en dat liet een van de reden is waerom
ik liet bytreed. De stemming by alphabetische
orde zou, in tegenwoordigheid van 't afgezon
derd gangske, nog slechts goed zyn om de
buitenkiezers door de kiesagenten der steden
te laten misleiden deze laetste zouden ze om
ringen, hen valsche wegen aenwyzen en ze
hunnen weg doen verliezen om te laet in
't kiesbureel aen te komen en aldus niet te
kunnen stemmen, gelyk liet reeds gebeurd is.
Ik ga verder, en zeg dat de stemming by
alphabetische orde een premie zou zyn aen
't bedrog gegund. Er zyn 800 gemeenten die
min dan 10 kiezers lellen en 1000 die er van
10 tot 25 hebben, nu, verdeelt de kiezers van
die gemeenten in de 50, 40 en 50 kiesbureelen
in de groote arrondissementen en alle nazicht
belrekkelyk de identiteit der kiezers zal on
mogelyk zyn. In 't arrondissement Brussel zyn
er 72 gemeenten en in dit van Antwerpen 52
meng de kiezers van die arrondissementen en
niemand zal zyn gebuer nog kennen. Indien
men de stemming by alphabetische lyst moest
invoeren zou de stemming in de hoofdplaets
des cantons eene ware noodzakelykheid wor
den.
Er is eene tweede rede om de welke ik het
wetsontwerp bytreed, namenlyk, bet verban
nen der valsche stemmers uit T kiezerskorps.
Ten allen tyde, in 1843, in 1861, in 1867, heeft
men de aenwezigheid van valsche kiezers in
't kiezerskorps aengeklaegd. Doch, sedert
eenige jaren, is het maken van valsche kiezers
in de arrondissementen waer er stryd bestaet,
merkelyk aengegroeid. Om het te bewyzen
hoeft men slechts de vermeerdering der kie
zers in zekere arrondissementen te bestatigen.
Nu, de vermeerdering des kiezerskorps was
gemiddeld 9 voor gansch 't land en in dc
arrondissementen van Antwerpen iszy!8°/0
in deze van Doornyk en Thuin 4 en in dit
van Nyvel 13 °/0. Wat maelregelen beeft de
liberale party voorgesteld om de valsche kie
zers uit 't kiezerskorps te verbannen Niet
een M. Bara heeft in zyne redevoering van
November niets in dien zin gevraegd. In de
sectiën hebben de liberale leden tegen den
titel II geprotesteerd, maer hebben niets aen-
gewezen die hem kon vervangen. Men heeft
gezegd dat die protestatien voortkwamen uit
liet art. waerby het nazicht der handelsboeken
toegelaten zou worden. Wat my betreft daer
heb ik nooit voorslaender van geweest, dit
kon ons tot ons doel niet leiden. Ik hoop dus
dat de gunstige bepalingen van den titel II,
weldra door de kamer zullen aengenomen
worden. Ik noem deze bepalingen gunstig,
want de fabricatie van valsche kiezers brengt
onze instellingen in gevaer, doet den cyns
verachten en zou ons eindelyk tol het alge
meen stemrecht brengen.
Men mag bevestigen dat de fabricatie van
valsche kiezers, in deze laetste jaren, aen 't
liberalismus vooral voordeel heeft bygebracht.
Reeds van in 1843, heeft de liberale party, in
deze Kamer de vervalsching der kiezerslysten
aengewezen, en beschuldigde er de catholyken
van. Doch, na onderzoek,werd er bewezen dat
het de liberale party zelve was die de kieslys-
ten vervalschte. Hetgeen men alsdan besta-
tigde beeft zich op nieuw, in deze laetste jaren
voorgedaen, bezonderlyk in de arrondissemen
ten waer de liberale party hoopt te zegepralen
om op nieuw op de kussens te geraken. Ik
hael eenige voorbeelden aen te Gent waren
er, in 1867, 4,085 kiezers en 9 jaren later, in
1876, 5,154le Nyvel is de vermeerdering
van 1860 lot 1872, dus in 12 jaren, slechts
van 548, en van 1872 tot 1875, dus in 3 jaren
was zy van 419, en nogthans waren er een
groot deel oude kiezers van de lysten ge
selt rapd.
Te Antwerpen is het getal kiezers in de
stad, van 1870 lot 1876, met 2,810 ver
meerderd, zoodanig dat men lieden 54 kie
zers per 1000 inwooners telt, terwyl er te
Brussel maer 59, te Gent 57 en te Luik 56 per
1000 zyn. Er zyn dus te Antwerpen een groot
