IV 1622.
YZEREN 4VEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
De Koloradokever.
De Professor en zyne Pleegdochter,
Frankryk.
ABONNEMENTPRYS6 FRANKS 'S JAERS. Dc inschryving eindigt met 51 December.
R-B0DË
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 5,le bladz.50 cent.
Dendermonde. 4-55 6-45 8-48 14-25 3-06 6-40 10.05
Lokeren. 4-55 6-45 8-48 14-25 3-06 6-40
Mechclen. 4-55/ 6-45/ 7-19d S-12d Exp. l®2e3®kl H-53d
l-04d Exp. 1® 2" 3® kl. 2-50J 3-06/ 6-Oid 6-40/
10-06rf Exp. i® 2' 3' kl.
Anlw. 4-551 6-45/ 7-19rf 8-12d Exr. 1® 2'3® kl. t-04dExp.
1®2® 3' kl. 2-51'd 3-06/ 6-04d 6-40/ 10-06d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 40 0-00 7-19 7-50 8-12E.
9-24 11-53 1-04 E. 1® 2® 3® kl. 2-50 5-22 Exp. !®2®3<kl.
6-04 8-49 9-09 10-06 Exp. 1® 2' 3® kl.
Leuven, Thicnen, Luik.Verviers 4-40d 4-55/ 6-45/ en 8-12d
Exr. 1® 2® 3® kl. 7-50d 9-24d (ll-53d tot Leuven)l-04d
Exp. 1® 2® 3® kl. 2-50d O-OOd Exp. 1® 2® 3® kl. 6-04d 8-49d
10-06 Exp. 3 kl.
(1) Nota De letter beteekent langs Tennonde en de
Gent, (5-00's vryd.) 7-59El®2'3®k 8-41 9-45 12-22 12-40
3-09 3-41 en 5-31 E. 1®2® 3® kl. 6-12 6-40 0-00 9-36
10-49 Exp. 1® 2® 3® kl.
Brugge, Oostende. 7-59 Exp.t«2®3® kl.ó-00 9-45 12-22
12-40 3 41 en 5-31 E 1® 2' 3® kl. 6-40
Doornyk, Mouscron, Korlrvk, Ryssel (langs Gend) 8-41
12-22 12-40 3-09 3-41 *Exp. 6-12 6-40
Doorn. Mouse. Korlryk, Ryss. (langs Alh) 6-00 7-50 11-53
0-00 6-04
.Nmove, Geeraerdsbergen, Lessen, Alh 6-00 7-50 8-12
11-53 2-50 0-00 6-04 9-09
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-53 2-50 0-00 6-04
Enghien Braine, Manage,Charleroy, Namen langs Geeruerds-
bergen 6 00 (-00 11-53 2-50 0-00 6-04
Sottegem, langs Erpc-Meire. 6.05 (-725's zal12.30 6 02
letter d langs Denderleeuw.
Caique Siinm.
NAER AELST UIT
Ath 6.49 10.30 1.30 4.20 7.58 9.12
Anlw. 5.25 9.50 10.50 E. 1* 2® 3® kl. 12-15 3-15 E. 1°2®
3® kl. 3-33 4.45 5.55 6.50 E. 1®2® 3® kl. 8.55
Brussel 7.20 E.1«2® 3®kl. 7.29 5.00 11.06 11.53 1.55 3.02
en 4.53 E 1® 2-3® kl.5.01 5.55 0.00 8.20 10.10 E, 3 kl.
Dendermonde 7.13 9.45 11.34 2.25 5.27 8.23 10.47
Geeraerdsbergen 7.27 11.08 2.07 4.58 8.33 9.50
Gent 0.00E 6 32 7.39 E 1® 2® 3® kl. 8.25 10.59 12.31 E
1® 2® 3® kl. 1.55 4-50 E 1.2.3. kl. 5.09 8.09 8.14
9.33 Exp. 1® 2° 3® kl.
Lessen 7.09 10.50 1.50 4.40 8.18 9.32
Lokeren 6.35 9.06 10.57 1.49 4.50 7.50
Nmove 7.55 11.36 2.35 5.26 9.01 10.18
Oostende 0.00E 6.20E. 1 2 3 kl. 6.25 9.00 11.55 0.00
3 30 El® 2® 3® kl. 6.04 8.14 Exp.
uit Gent naer
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le*
Comte 5.52 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.59
uit geeraerdsbergen naer
Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 7.24
9.54 11.59 2.58 5.00 5.50E 8.51
uit Denderleeuw naer
Haeltert, Burst, Herzele, Sotleg. Audeoaerde, Ansegero,
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20
uit Sottegem langs denderleeuw naer
Aelst, (5.45 's Zaterd.) 7.49 12.06 0.00 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.40 7.10 8.50 10.55 2.05 3.45 6.35 9.15
uit Gent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.30 7.00 9.25 1O.50 2.15 5.25 7.10 9.10
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 2.00 7.48
AELST, 15 OCTOBER 1877.
Het vluchtschrift door hel ministerie van binnen-
landsche zaken uitgegeven, over den koloradokever
of Dory/,hora Decemlineuta, bevat henevens zeer we-
tcnsweerdigc byzonderheden over hel bestaen en de
geschiedenis van dit schadelyk insekt, ook verschil
lende nuttige racdgevingen 'nen onze landbouwers,
voor 'l geval de koloradokever in onze streken mocht
vcrschvnen, omde voortzetting ervan le bestryden.
In de voorrede wordt gezegd dal ondanks de zorg
vuldige maetvegels, door al de goevcrncmenten ge
nomen, ten einde te beletten dat het gevreesd insekt
den Oceaen zou overkomen, het noglhnns in Pruisen
is verschenen, waerschynlyk in 1876, doch dal het
aldaer slechts dit jaer, na de eerste voortleeling, is
ontdekt. Dil feil bewyst dal de hoop der geleerden,
die geloofden dat de Donjphora zich aen de lucht
streek van Europa niet zou gewennen, ongegrond
was.
Verder wordt in dezelfde voorrede gewezen op de
krachtdadige maelregels, welke onmiddellyk door
het duitsch goevernement werden genomen om het
insekt niet alleen le beletten zicli voort te planten,
maer zelfs om liet zoo mogclyk geheel en al uit le
roeien.
De aengewende middelen bestonden, zooals wy
destyds hebben meegedeeld, vooreerst in helofsny-
den van het aerdappelgroen, waerna men liet veid
overdekte met eene laeg zagemeel en krollen, welke
men met petrool begoot en vervolgens in brand stak
Voor liet vernietigen der larven in den grond, ge
bruikte men bcnzoïle of olie van koollcer, in den
handel gekend onder den naem van naplite.
Ook in Amerika waor meer dan een derde der Ver-
eenigdc Siaten door die plaeg is aengetast, wordt de
koloradokever ernstig bestreden en gelukken de be
zorgde landbouwers er in aerdappels le oogsten door
bel gebruik van zekere middelen.
Hetgeen nu volgt is een uittreksel uit een groot
werk van M. Charles Riley, natuerkundige in den
Slaet Missourri. liet begint met de geschiedenis van
den kolorado-kever in Amerika, alwaer hy algemeen
bekend is onder den naem van aerdappelluis en voor
dc eerste inael den wetenschappelykcn naem van
Donjphora Decemlineata ontving in 1842 van Thomas
Say, een naturalist die opsporingen deed in het Rots
gebergte.
In den beginne voedde hel insekt zich met een
soort van wilden aerdappel Solanum rostralum go-
nacmd doch later toen dc beschaving zich verder
naer hel westen van Amerika uitbreidde, kreeg het
dierke langzamerhand smack in den geleeklen aerd
appel. Weldra breidde de koloradokever zich uit, met
eene gemiddelde snelheid van vyflig mylen (80 kilo
meters^ per jaer later rukte hy vooruil met eene
snelheid van 88 mylen (141 kilomelets) per jaer. Het
zyn niet de larven die vooruit gaen, want deze blv-
ven zitten op de placls waer zy hun voedsel vinden
maer de kever eens lot zyn volmaekten stand geko
men, verzei zich en vliegt in gansehe troepen verder.
Ook wordt het insekt meermacls lusschcn koopwa
ren vervoerd, hetzy per vacrtuig of per spoorweg,
cn komt aldus dikwyls te voorschyn in streken waer
hel lol dan toe niet was gezien.
Aldus heeft het aerdappelvrelend insekt zich ver
spreid over eene oppervlakte van 4,033,500 vierkante
meters, zynde veel meer dan het derde gedeelte der
Vcreenigde-Slaten.
De Dorypliora is veel menigvuldiger in de noorder-
stalen dan in hel zuiden, omdat in dc eerstgenoemde
stalen moer aerdappels worden geteeld en ook om
dat hel insekt moeilyk eene warmte kan verdragen
die dc 100 graden Farcnheit (38 centigraden) over
treft
Oorspronkelijke Novelle
«loor J. VA Ni llEDi-VOORT.
Schryver van Wroeging en GenadeHel Gouden
Bidsnoer, Levenscriliek, enz.
-»)X(—
19® VERVOLG zie onze voorige nummers.
Nora had deze inleiding met ingehouden adem
aengehoord, en als men haer opmerkzaem gadesloeg,
kwam men tol de ontdekking, dat, ofschoon zy het
verhael had begeerd, zy dit evenwel met eene span
ning en gejaegdheid zou aenhooren, welke liacr
grond vonden in dc vrees, dat liaer geachte pleeg
vader, aen wien zy alles verschuldigd was, in waerde
by zyne vrienden zou dalen, eu niet langer meer
aensprack zou mogen maken op de achting, die men
hem lot nutoe steeds had betoondhaer boezem
hygde, en zenuwachtige aendoeinngen bewogen haer
gelaet, toen tante Bels, die allyd meer dan eene
tweede moeder voor haer was geweest, nare treuri
ge mededeelingen op de volgende wyze begon
Toen ik den professor leerde kennen, was hy
pas met zyne vyfjarige pleegdochter in Nederland
aengekomen, en betrok hel buitengoed Vlinder
beek. Men behoefde geen lyn opmerker le zyn, om
lot de ontdekking te komen, dal de bewoners lieden
van rang en stand, en overvloedig met lydclyke mid
delen gezegend waren. De echtgenote die de pro
fessor zich kort na zyne aenkomst had gekozen, was
steeds ziekelyk, en maekte door veronachtzaming
van 's mans belangen eene faul, die zy ondanks
haer zelve beging al dadelyk de komst van eene
huishoudster noodzakclyk en de keuze viel, onder
vele dames, die zich aenmeldden, op my. Kort daer-
De invloed van den Doryphora op de pryzen der
acrdappelen is in Amerika zoo eroot dal, in 1873, te
Sl-Louis deze vrucht werd verkocht aen 2 dollars
(to frank) per schepel van 36 12 liters, den aerdap
pel, die men vroeger aen de beesten voederde, werd
de uitsluilclyke spys der ryken.
Sedert zyne groote uitbreiding, voedt zich de Do
ryphora niet uitsluitend meer met aerdappels, maer
met allerhande planten. Gelyktydig hebben zyn na-
luerlyken aerd en gedaenle verscheidene veranderin
gen ondergaen. Zyne kleur verschilt van het oranje
geel tol het byna zuiver wit.
Zooals wy hooger zegden, voedde zich de Dory
phora in het land vanwaer hy oorspronkelyk is. na-
melyh in donSlact Kolorado uitsluitend niet hel klein
getal, soorten van Solanum, vooral met den Solanum
roslratum, en met den Solanum cornultimwelken hy
nog boven den geleelden aerdappel verkiest. Hy eet
ook lomalen, tabak, belladona, petunias, enz. welke
echter minder van zvnen smaek zyn en waervan hy
zich slechts bedient by gemis aen aerdappelkruid.
Van de acrdappelen geelt de Doryphora allyd de voor
keur aen die, welke de zachtste bladeren hebben.
Men heeft langen lyd beweerd dal het alleen de
larven zyn die eten, doch later is het bewezen dat
zoowel de gevleugelde kever als hel kruipend insekt
de aerdappelvelden aentast en verwoest.
Dc Doryphora heelt ook talryke naluerlyke vyan-
den, welke bet voor den landbouwer nuttig is le
kennen en waeraen by zyne bescherming dient te
vcrlccncn. Een aenlal vogelen verslinden den kolora
dokever zoowel gevleugeld als ir. slaet van larf. De
raef vooral zoekt iiem mot alleen op de aerdappelvel
den maer wroet zelfs in het najaer den grorid om,
ten einde de larven daer op te zoeken. De eenden en
kiekens zyn insgelyks op dil insekt verlekkerd. On
der de viervoetige dieren is er slechts een dat den
doryphora eet, namelyk de gewone pad.
Een groot getal insckten, waeronder vooral de
spinnen met lange pootcn, van hel geslacht Phalan-
gium verslinden de larven anderen, zelfs in de ke
versoort randen de eieren aen.
Ter beslryding van den koloradokever worden vier
middelen opgegeven, te weten 1° bescherming van
zyne naluerlyke vyanden 2° voorzorgmaetrcgelen
3° mekanische middelen om hem le vermelen cn 4°
gebruik van giftige stollen met hetzelfde doel.
Aengaendo hel eerste middel wordt opgemekt dat
het grootste deel der vyanden van den Doryphora
zich niet in Europa bevinden en hel dus nuttig zou
zyn die hier in te voeren.
Als voorzorgmaetregel wordt aengeprezen, in het
najaer het aerdappelkruid in hoopen te zetten de
insekten zullen in groot getal dacrin den winter
komen overbrengen en aldus gemakkelvk kunnen
vernietigd worden. In de lente bekomt men goede
uitslagen door de velden te bezaeien met sneden van
aerdappels met parysgroen doortrokken de dory
phora voedt zich daermeè als hy uit den grond komt
en sterft er gevvoonlyk van. M. James Rivers raedt
liet gebruik acn van een mengsel van assche en kie-
kenmest, rond dc aerdappelstruiken le leggen by het
uitschieten dit stelsel versterkt zoo liet schynt de
plant, tervvyl hel den vyand verwyderd boudt.
Men kan ook de eieren opzoeken welke gemakke-
lyk te vinden zyn op den onderkant van het blad de
vroegste aerdappelen blyven ook hel meest bovryd
daer de Doryphora menigvuldiger wordt naermate
het saizoen meer gevorderd is. Een goed middel is
ook, een veld dat beplant is met aerdappels die een
hard blad hebben te omringen met eenige reien V3n
eene soort wier blad zachter is al de insekten val
len daerop en aldus wordt het zoeken en vernietigen
der eieren vergemakkelykl.
Een der eenvoudigste middels om den Doryphora
te vernietigen is hel afnemen der larven met de
hand dil middel is ook het meest afdoende, op voor-
waerde dal hel op lyd geschiedt. Men verzamelt ge-
op aenvaerdde ik myne betrekking, en ik moet be
kennen dat myn eerste verblyf op Vlinderbeek
niet vele genoeglyke dagen lelde. Mevrouw Gondel-
wald was iemand van een gemelyk humeur, met wie
men, hoe gaerne men dil ook hadde gew ild, op den
langen duer geen vrede kon houden Met den besten
wil, en de inspanning van al myne krachten, gelukte
'l my niet haer le voldoen, en niet zelden onderging
ik verwylen cn berispingen, die zeer onverdiend wa
ren. Dc dienstboden mochten haer dan ook volstrekt
niet lyden. en eene daervan, Nanni Wild, die ons nog
verleden zondag bezocht, gaf haer haet zeer dikwyls
in bittere bewoordingen lucht. Daer meviouw geene
kinderen had, zou men meenen, dat zy voor hare
aengenomen dochter alles had moeien zyn, maer ook
dat onschuldig kind werd dagelyks met smaed beje
gend. Ik kan my geen enkel oogenblik herinneren,
waerop zy haer man eens vriendelyk toesprok altyd
was zy norsch jegens hem, overlaedae hem met ver
wylen, die ever. hard als onverdiend waren, en zelfs
het vleiendst woord uil zyn mond bracht niet de
minste verandering in haer afkeurenswaerdig ge
drag. Eene van hare zwaerdste grieven legen hem
was, dal hy, naer zy beweerde, door hair de man
geworden was, cn de schallen, waerop hy mocht
bogen, meer beminde dan zyne vrouw, die ze had
aengcbrachi. liet ging dan'ook niet om zulk eene
vrouw met onveranderde liefde le blyven beminnen
hoogstens brengt men hel zoo ver, om dusdanig we
zen met toegevendheid lo behandelen, en ondanks
zulk een laeldunkcnd gedrag, haer, omdat hel zoo
moet zyn, dagelyks voor zyne oogen te dulden. De
kwael, waeraen zy lydende was, werd door hare
grimmigheid niet verbeterd, en spoedig kwam er
eene nieuwe bezoeking by zy kreeg toevallen. Dik
wyls ben ik er op aengekomen, dal de professor
haer, wanneer zy in onmacht lag, met de liefderyksle
zorgen verpleegde, nieilegensiaende by een paer
uren vroeger wet haer de grootste onaengenaemhe-
woonlyk de larven in een bak met water om ze
daerna le vernietigen, doch misschien is hel verkies-
baer ze onmiddellyk le verpletteren, naermate men
ze ontmoet. Daerloe heeft men eene kleine lang,
samengesteld uit twee slukskens hout, een vys en
twee leeren riemkens.
In zeer warm wieder is het voldoende de planten te
schudden totdat de larven er afvallen dezo sterven
onfeilbaer op den heetcn grond, daer hel bewezen is
dol zy geene groote hitte kunnen verdragen.
Het boekske geeft verder nog een aenlal werktui
gen op, welke men in Amerika heeft uitgedacht om
den doryphora le vangen en onschadelyk le maken.
Eindelyk wordt als het beste vcrnietingsmiddel,
bel gebruik van parysgroen aenbevolen, doch men
mag dil slof niet zuiver gebruiken daer zy niet alleen
den kever doodt maer ook schadelyk is voor de plant.
Meo heeft echter weldra erkend dat hel parysgroen
gemengd met meel of plaesteren op de planten ge
strooid lerwyl zy bedauwd zyn het insekt kin doo-
den zonder de aerdappelplant lc schaden.
Men gebruikt met liet meeste voordeel liet parys
groen in water opgelost en men besproeit daernieê
do planten, by middel van werktuigen die toelaten op
een korten lyd eene betrekkelyk groote ruimte te be
sproeien.
Dil middel dat in den eerste fel bestreden werd
omdat men vreesde dat de vruchten voortkomende
van aldus besproeide planten wellicht konden be
smet zyn met het lievig vergif dal in het parysgroen
is vervat, wordt nu algemeen gebruikt in Amerika,
daer de ondervinding heeft bewezen dat dc aerdap
pelen aldus gewonnen gerust acn het gebruik kun
nen worden overgeleverd. Men moet echter by de
behandeling van dit middel voorzichtig te werk gaen,
want elk vergif in handen \an onbezonnen persoonen
is gevaerlyk.
Zicdaer een kort overzicht van den inhoud van dat
nuttig boekske, dat zeker de aendachl verdient van
al wie zich in ons land op den landbouw toelegt.
Misschien mogen wy hopen, zooils de schryver het
teil slotte zegt. dat dc koloradokever zich nooit in
Europa zal vestigen, en dal de middelen om hem lo
verdryven, genoeg zullen gekend zyn, om zyne spoe
dige vernietiging te verzekeren.
Niettemin wakkeren wy, met den schryver, onze
landgenoten aen op hunne hoede te zyn, en zich niet
tc laten in slaep wiegen, met dc verzekeringen van
hen die niet gelooven dat het insekt hier leven kan.
Eens zouden zy le lael kunnen ondervinden hoe
kloek en levendig het gestel is van den kolorado- of
aerdappelkever.
HANDEL EN NYVERHEID.
De algemeene uitslag der handelsbeweging
tusschen België en de vreemde landen gedu
rende het jaer 187G, is hooger dan die van
1875.
De algemeene in- en uitvoer te samen be
loopt 4,543,800,000 fr. Dit cyl'er is 117,000,000
fr. of 5 p. h. hooger dan dat van 't vorige jaer.
De koopwaren in België aengevoerd, name
lyk de invoer voor het verbruik, de rechstieek-
sche doorvoeren het entrepot zyn begrepen
in het cyfer fr. 4,543,800,000 voor fr.
2,400,400,000. Er is op dit cyfer eene verhoo
ging van 141,400,000 fr., of 0 p. h. op het cy
fer van invoer van het jaer 1875.
De algemeene handel voor den uitvoer, bel-
gische en vreemde koopwaren te samen,
beloopt 2,083,400,000 Irank. Dit maekt
24,200,000 Ir. of 1 p. h. minder dan het cyfer
van uitvoer voor 1875.
De vreemde produkten, in België gevoerd,
om er verbruikt le worden en de voortbreng-
den had. Hel spreekt vanzelf, dat myn goede meester,
als fier en zelfstandig man, die daerenboven in
Üuilscbland als een zeer gevierd geleerde bekend
stond, zich deze verwylen niet allyd liet welgevallen,
maer ze dikwerf met gestrengheid lerugkaetste Hel
gevolg daervan was, dat er dikwyls zulke hevige
tooneelen plaels vonder., dat vriend en buer er aen
le pis kwamen, en enkele malen liepeo zy zelfs zoo
hoog, dal de politie er zich mede bemoeide, en de
professor onder verdenking kwam, dat hy zyne
vrouw mishandelde.
Toch snelde hy haer allyd te hulp, wanneer zy
door hare gewone kwacl werd aengegrepen die
naluerlyk door de voortdurende huisclyke oneenig-
heid, welke hel bloed by haer nog meer aen hel
koken bracht, eer verergerde dan beterde, en op
zekeren lyd een graed bereikte, die angstverwekkend
was. daer de aengewende artsenyen niets meer op
haer gestel vermochten. Allydstond ereene (lesch spi
ritus in de onnnddeilyke nabyheid van myn meester,
welks gedeeltelyken inhoud hy oogenbhkhelyk by
zyne vrouw aenwendde, wanneer zy aen de telkens
tcrugkcerendc toevallen lydende was. Daer men
zich met lang in het gezelschap van mevrouw kon
bevinden zonder met haer in conflict le komen, liet
ook de professor haer meestal aen zich zelve over,
en zal hy grootste gedeelte van den dag, wanneer hy
geen paerdrecd, in zyne bibliotheek, of werkte in zyn
laboratorium, daer de scheikunde steeds zyne hoofd
studie was. De faem had het den goc gemeente ter
ooren gebracht, of wel men was het op dc eene of
andere wyze te weten gekomen, dal hy ecno volledi
ge kennis der vergiften bezat, cn de snclwerkendsto
tincturen wist te bereiden. Welke nuttige uilwerking
deze wetenschap heeft, kan ik niet beoordeelen, maer
zeker is het, dat er zich verschillende lieden van
eene zeer gunstige reputatie mede bezig hebben ge
houden.
Daer deze pracliscne studie voor de oningewyde
1 selen van zyn eigen bodem en zyne nyverheid,
welke naer bet buitenland gezonden zyn gedu
rende het jaer 1870, vertegenwoordigen eene
weerde van 2,512,400.000 fr.; 't zy eene ver
meerdering van 103,500,000 frank of 4 p. h. op
de uitslagen van 1875.
De totale weerde der vreemde koopwaren, in
liet gebruik gebracht, beloopt tot 1,448,000,000
fr; voor het jaer 1875, beliep die weerde
1,307,100,000 Ir. Het jaer 1870 levert een cy
fer dat vermeerderd is met fr. 141,5000,000 of
11 p. h.
De weerde der uitgevoerde belgische produk
ten beloopt tot 1,003,800,000 fr., 't zy een ver
schil van fr. 38,000,000, of3 p. h. minder dan
in 1875.
De weerde der koopwaren te lande en langs
de rivieren vervoerd in 1870, is 25,500,000 fr.
ol 1 p. b. hooger dan de weerde der koopwa
ren in 1875 op dezelfde wyze vervoerd. Indien
men elke der beide bewegingen afzonderlyk
beschouwt, bevindt men dat er eene verhoo
ging beslaet van 39,200,000 fr. of 3 p. h. voor
den invoer en eene vermindering van 13,700,000
fr. of 1 p. li. voor den uitvoer, tegen 1875.
Het vervoer door zeeschepen voor den in- en
uitvoer vereenigd, is verhoogd met 91,000,000
fr., of 0 p. h. op die van 1875. Afzonderlyk
beschouwd, hebben wy eene vermeerdering
van 102,400,000 fr. of 12 p. h. voor den uitvoer
en eene vermindering van 10,500,000 fr. voor
den uitvoer.
Het proportioneel aendeel van het vervoer te
lande en langs de rivieren, in het geheel der
handelsbeweging, is 04.9 p. It. en dat van het
vervoer per zeeschepen van 55.1 p. li. In 1875
was de verhouding 00.1 p. h. en 55.9. p. h.
In 1800 was de verhouding 05.4 p. h. en 54.0
p. h.
Op 't oogenblik dat het grootste deel onzer
geëerde abonnenten ons N' gaen ontvangen,
zullen, in Frankryk, de kiezingen voor eene
nieuwe Kamer van Afgeveerdigden in vervan
ging van deze die door Maerschalk Mac-Mahon
ontbonden werd, reeds zyn aengevangen.
Het fransche volk, zal alsdan,door zyne plech-*
tigeuitspraek, beslissen ol het, met Mac-Mahon
aen 't hoofd, de proel der republiek wil blyven
nemen tot in 1880, om alsdan den vorm van 't
goevernement delinitivelyk te bepalen, ofwel
zich blindelings in de armen der radikalen met
Gambetta, de woedende waenzinnige, gelyk
wylen M. Thiers hem des tyds heele, als op
perste geleider, te werpen, om eindelyk in de
handen te vallen van de bloedhonden der
Commune van 1871, wieryselyke gruweldaden
gansch de beschaefde wereld, heden nog doen
huiveren.
De Figaro van Parys, deelt ter gelegenheid
der kiezingen een kort verhael meê van de
wanbedryven, waeraen de radikalen zich. in
1871, hebben plichtig gemaekt. In een artikel
Horreurs de la Commune getiteld, herinnert
dit blad de moorden op de generalen Lecomte
en Clément Thomas en op de gyzelaers waer
onder zich den Aertsbissclmp van Parijs en M.
Bonjean, voorzitter van 't Verbrekingshof be
vonden. Verder somt de Figaro de verschillige
gebouwen op, het huis van M. Thiers er on-
huisgenooten veel gevaerlyks in zich had, mocht hel
laboratorium door niemaDd anders dan den professor
bezocht worden, en zelfs waren de dienstboden er
van bevryd, het voor liaer zoo geheimzinnig verblyf
van hun meester schoon le maken, hoewel hel riaer-
acn dikwerf behoefte had dit was evenwel een ar
beid, dien de bekwame chimist zich zelf getroostte,
en dagelyks herhaeldc hy het verbod, dal iemand de
scheikundige werkplaels zou binnentreden. Ily zorg
de er in den regel wel voor, dat de deur goed ge
sloten was, maer enkele malen werd dit door hem
vergelen, en hy achtte '1 dus noodig, nu - cn-dan eens
aen dat verbod te herinneren. Zoo stonden de zaken,
toen cr op zekeren morgend weder eene nieuwe
hevige twist tusschen het eclilpaer ontstond, die de
noodlotligste gevolgen na zich sleepte. Mevrouw
Gondelvvuld was als gewoonlyk do aenleidcnde oor-
zaek, en toen zy meer dan ooit gescholden en ge-
raesd had, viel zy gillende in onmacht, liet aen haer
echtgenoot overlatende, liaer weder uit bare bezwy-
ming by te brengen. Daer er oogcnblikkelyke hulp
noodig was, greep hy weder naer het lleschje met
spiritus, en gaf liaer de noodige hoeveelheid daer
van in. Met ziedenden toorn, doch die liy wcnschlc
te bedwingen by haer ontwaken, ten einde eene
wederinsloriing in voorkomen, verwyderde hy zich.
Nanwlyks vvys hy een kwartieruers in den tiiin, of
werd door een zvner dienstboden geroepen, die den
toestand van mevrouw als zeer zorgwekkend schet
ste. Zich verwonderende dal de ongesteldheid langer
aenhield dan gewoonlyk, begaf hy zich naer de
groene kamer, waer zy lag. en meenendc eene be-
wustelooze vrouw te vinden, ontdekte hy een lyk.
Gerechte hemelzy had zeker vergift ingekre
gen, riep jufvrouw Polfring uit.
Nora had al dien lyd met ingehouden adem zitten
luislereo toon het verhael tot op de hoogte was,
genaderd, beefde zy als een riet, en zeide halfstame-
lend
derbegrepen, die door de communemannen
werden algebrand. De stoffelyke schade door
dit bandieten-goevernement veroorzaekt, be
liep, volgens dit blad, tot de verbazende som
van 807.500,000, zegge acht honderd ze
ven millioenvijf honderd duizend
franks
En zeggen dat onze belgische liberalen de
party die zulk afschuvvelyk galgenaes in zyne
rangen telt, eene zedelyke ondersteuning ver
leent en toejuicht
Wat nu de uitslag der kiezingen zyn zal, dit
blyft een duister raedsel. Nogthans, naer het
oordeel der organen van de bewarende denk-
wyze, mag men grooielyks hopen dat de Can-
didaten van de party der orde, in meerderheid
zegepralend uit de stembus zullen komen.
Dit is overigens de hoop en de wensch van
alle treflelyke lieden, want, moesten de radi
kalen, tegen aller verwachting, de overhand
behalen, dit zou wellicht het voorspel kunnen
wezen van tooneelen die ons de moord.de
brandstichting en de plundering nog akeliger
en afschuwelyker dan in 1871 zouden onder
oogen brengen.
De kiesvergaderingen zyn in Frankryk afgcloopen
en zoowel M Gambetta en zyne vrienden als de par-
lygaogers van hel ministerie, hebben voor het kics-
korps hunne geloofsbelydenis afgelegd. Na die allen
heeft maerschalk Mac-Mahon, nogmaels het woord
genomen cn in een manifest, dat bondig maer krach
tig is opgesteld, nog eens het volk den toestand dui-
delyk voor oogen gelegd. Nu zyn de kiezers genoeg-
zaern ingelicht en kunnen zy met kennis van zaken
uitspraek doen tusschen twee manDen, waervan de
eene de orde en de andere de revolutie vertegen
woordigt. Wy laten hieronder het manifest van maer
schalk Mac-Mahon volgen.
Maerschalk Mac-Mahon,
President der Bepubliek, aen het fransche volk.
Franschen,
Gy gaet stemmen.
De geweldige tael der oppositie heeft alle begoo
cheling doen verdwynen. Geen laster kan de vvaer-
lieid meer verduisteren.
Neen, de republiekeinsche konstitulie is niet in
gevaer.
Neen, het goevernement, hoe vol eerbied het ook
zy voor den Godsdienst, gehoorzaemt niet aen een
zoogezegden klerikalen invloed, en niets is in slaet
om hel meê te slepen in eene politiek welke den
vrede zou in gevaer brengen.
Neen, gy zyl niet bedreigd met een welkdanigen
terugkeer tot de misbruiken van vroegere tyden.
De stryd is tusschen do orde en de wanoide.
Gy hebt reeds uitspraek gedaen.
Gy wilt, door vyandige kiezingen het land niet wer
pen in eene onbekende toekomst van krisissen en
botsingen.
Gy wilt de verzekering der rust zoo buiten als bin
nen het land, de overeenstemming der openbare
machten, de veiligheid voor den arbeid en den handel.
Gy zult stemmen voor dc kandidaten, welke ik uwe
vrye stemmen aenbeveel.
Franschen,
Het uer is gekomen.
Gaet zonder vrees naer dc slembus. Beantwoordt
aen mvnen oproep, en ik,door de konstitulie geplaetst
op eenen post welken de plicht my verbiedt le verla
ten, blyf verantwoordelyk voor de'orde en den vrede.
Dc president der republiek,
Maerschalk MAC-MAHON,
Hertog van Magenta.
En... het was zeker een noodlottig toeval...
Papa had het niet zoo gewild
Ik zal er my wel van wachten, het tegendeel
te beweren, of hem in de verste verte te verdenken,
myn kind, ging de verhaelster voort, doch de po
litie dacht er anders over. De oneenigheid, waerin
het eclilpaer leefde, was haer, zooals wy weten, ter
ooren gekomen, en zy had zicli zelfs een paer malen
gedwongen geacht, op raed van anderen, tusschen
beiden te treden. Toen nu liet plotseling overlyden
van mevrouw Gondelwald bekend werd, ging" het
gerucht als een vuertje rond, dat de professor niet
onschuldig was acn haer dood. Hy word gevangen
genomen, aen een voorloopig verhoor van den on
derzoeksrechter onderworpen, en daer de justitie
door dit alles geen meerder licht in de zaek kreeg,
omdat de beschuldigde bleef ontkennen, in hechtenis
gehouden tol er eene lykschouwing had plaets gevon
den, die de ware oorzaek van het overlyden aen het
licht bracht. Reeds den volgenden dag werd deze
bewerkstelligd, en de verklaring der doktors luidde
a Gestorven door Atropina, een snelwerkend ver
gift. Zooals ik naderhand heb gehoord, gebruikt
men dil om dieren, die men anatomisch onderzoeken
wil, snel le dooden. Hel deed er geen goed aen, dat
hel van algcmeeno bekendheid was, hoe de professor
vergiften wist le bereiden, en meer-en-meer rees het
vermoeden, dal hy schuldig was. Met kalmte en be-
daerdheid bleef hy echter zyn onschuld volhouden
wel stemde hy toe, dat zyne vrouw door vergift ge
storven was evenzeer als hy den inhoud van het
fleschje, dat men in de groene kamer by het lyk had
gevonden, voor atropiii3 erkende hy zeide ook
de ongelukkige daervan te hebben ingegeven, in de
overtuiging, dat liet spiritus bevatte, waermeê de
vloeistof dan ook in kleur en gehalte 'veel Overeen
komst had, maer dat alles mocht niet balen, hy werd
niet geloofd.
(Wordt voortgezet