Het Poslhotel.
DE KLEINE NAPOLEON.
Samenspraek.
Nemen wy vooreerst onze godsdienstige of
zedelyke belangen.
Wy hebben hier tc Aelst, gedurende 18 jaren
een liberael bestuer gehad, wy hebben het aen
't werk gezien, wierd den Godsdienst hier met
meer vryheid uitgeoefend dan heden
Wy antwoorden, neen integendeel, want de
liberalen lieten geene gelegenheid ontsnappen
om de ceremoniën van onzen H. Godsdienst
te dwarsboomen getuige de wyding van ons
gemeente-kerkhof wacrtegen de liberhaters
zich hardnekkig verzetledën en welke, dank
aen onze huidige catholyke Raedsheeren, is
kunnen verwezenlykt worden.
Waren de menschen braver, deugdzamer en
zedelyker onder 't afgekookt liberael Bestuer
dan onder 't huidige catholyke
Geenszins....
Was 't volksonderwys hier meer uitgebreid
of beter ingericht onder 't gevallen liberael
Bestuer dan onder 't catholyke
YVeèral niet
Men ziet het, de liberhaters hebben ons geen
hoegenaemd zedelyk voordeel bygebracht, en
zy zyn in de onmogelykheid ons zelfs een
spellepuntje te verschaffen.
Integendeel, de liberale heerschappy kan
ons niet anders dan volksbederf en bygevolg
zedelyk verval by brengen.
En men betwiste onze bcweering want de
groote sleden Brussel, Antwerpen, Gent en
byna gansch de provincie Henegauw waer de
liberhaters, sedeit lang, heerschen, zyn er het
levendig bewys van. Geene voorbeelden zyn
hier noodig aen te halen wy hoeven slechts
van zedebederf en zedelyk verval te spreken
om onze geëerde Medeburgers, zich al de af-
sehuwelyke misdaden, rampen en onheilen te
doen errinneren die aldaer byna dagelyks ge
pleegd worden en de nieuwsbladen vervul-
len.
En hoe ging het hier ten tydc der liberale
heerschappy onder betrek der vryheid
Waren wy. Burgers van Aelst, meer vry on
der't liberael Bestuer dan onder 't huidige
catholyke?
Wy hooren u antwoorden heden hebben
wy meer vryheid dan onder de liberale heer
schappy. Nu, ten minste wordt iedereen om
zyne denkwyze gerust gelaten, terwyl onder
de gevloekte meesterschap der liberalen den
burger die anders dorst denken dan de opper
hoofden van den dag, door honderde onnoem
bare knevelaryen, gedurig geplaegd wierden.
Men errinnert zich nog wel den broodpegel
waermeê de bakkers, verdacht van voor de
catholyke kandidaten te kiezen, vervolgd wier
den.... Wy zouden honderde gevallen kunnen
aenhalen waerin catholyken om hunne poli
tieke denkwyze vervolgd werden, doch dit al
les ligt nog te versch in 't geheugen der Aelste-
naers om ze hier te moeten aenhalen.
En nu onderzoeken wy de stoffelyke be-
langen.
Hebben wy meer contnbutien betaeld onder
gegaen, maer hoe gebeurde het ten tyde der
liberale heerschappy?
Men ging ook leeningen aen maer men had
hiermee niet genoeg, gelyk de catholyken,
men vermeerderde ter zelldertyd gedurig de
opcenten en kadasterfranken.
Maer wat is 't lieden worden onze gelden
aen nuttige openbare werken besteed, terwyl
zy, tydens de liberale heerschappy, door sub
sidien aen goddelooze conferencien, aen ver-
lydende theaterspelen, aen vogelspikkers en
aen meer andere dwaesheden wierden ver
slonden.
De afgekookte liberalen roepen altyd dat de
openbare werken die door hen werden lot
stand gebracht niet zichtbaer zyn daer het
meest onderaerdsche goten zyn....
Dit betwisten wy geenzins, doch wy houden
siaen dal de catholyke regeering op haer tien
jarig bestier byna zooveel goten heeft gelegd
dan de liberalen, indien men de verhouding
tusschen het getal jaren bestuer in acht neemt
Maer wat hebben de liberalen bier nog lol
stand gebracht
De nieuwe straten omtrent de statie, iets
waer ze moesten aen gewonnen hebben in
plaets van er aen te verteeren, hadden zy bet
wyslyk aen boord gelegdEr zyn immers
liberale vriendekens die dit genoegzaem ir,
hunne zakken hebben gewaer geworden
En wat is er verder nog
Wel zy hebben bet slachthuis, dien waren
toren van Babel, op eene plaets gebouwd die
den toegang hoogst gevaerlyk maekt en de
Meisjesschool aen de gentschepoort.
Is dit alles Wel, ik zou het liaest gaen
vergeten.... zy hebben ook de overdekte hop-
merkt gemaekt, een soort van Policbinellekot
dat tegen den gevel der oude Carmelietenkerk
is geplakt. Dit policbinellekot beeft eene som
van vyf duizend franks verslonden en liet beeft
nog ooit een briezelke voordeel aen onze hop-
merkt bygebracht.... Zulke zaken mag men
met den naem van geldverspilling bestempe
len. De liberale schreeuwen tegen de overdekte
Botermerkt, maer wy zullen bewyzen met onbe-
wistbare cvfers dat, sedert hare oprichting,
niet alleen onze Botermerkt in belangrykheid
heeft aengewonnen maer zy bovendien aen
onze neeringdoende medeburgers veel voor
deel beeft bygebracht.
de catholyke regeering dan onder de liberale?
Integendeel wy hebben min te betalen gehad
om rede de 2 0/o op het kadastrael inkomen,
in 1867, is afgeschaft geweest. Wy hebben uil
dien hoefde op deze twaelf laetste jaren eene
som van fr. 162,549,51 min betaeld.
En de openbare werken; zyn zy onder de
catholyke regeering verwaerloosd geweest
Geenszins, want het huidige catholyk Be
stuer heeft op de 10 jaren dal het op 'i stad
huis zetelt aen werken van openbaer nut, van
verlraeiing en van gezondmaking een som van
lrs. 658,641,01 besteed terwyl de liberalen er
tvdens hunne heerschappy van 18 jaren er
maer frs. 551,601,72 aen besteden.
Hebben onze buitenwyken, gedurende deze
laetste 10 jaren door 't catholyk Bestuer in
hunne belangen miskend ol geslachtotl'erd ge
weest gelvk ten tyde der liberalen
De duizende meters kasseiweg die door de
catholyke regeering op Mylbeek en Schaerbeek
zyn gemaekt geweest en welke men nog aen t
maken is, getuigen genoegzaem dat zy de ware
belangen onzer medeburgers der buitenwyken
ter harte neemt.
Wat verschil tydens de achtienjange libe
rale heerschappy, wierden er op Mylbeek en
Schaerbeek om ongeveer 1800 frs. kasseiwegen
gemaekt, 't geen de bagatelle van 100 frs. s
jaers geeft en tydens het tienjarig catholyke
Bestuer voor eene som van meer dan 225 dui
zend franks ol 22 duizend 500 franks 's jaers...
't Verschil is lastbaer niet waer. Medeburgers.
De kuip van de stad wierd hierom niet \er-
waerloosd. Verscheidene werken van open
baer nut, van verlraeiing en van gezondmaking
wierden tot stand gebracht. Buiten liet leggen
van onderaerdsche goten, in de verschillige
•vyken tellen wy: het Posthutel, de overdekte Bo
termerktde scholen op Mylbeek,de werken aen de
Keizer lykeplaets,aen de Graenmerkt,aen de Visch-
merktaen 't Statieplein, aen de Werf, enz. enz
De opening van verscheidene straten waeron-
der de Albert -Liénartstraet. Zware herstellings
werken en nuttige veranderingen die aen de
sladsgebouwen werden toegebracht, enz. enz.
Dit alles heeft het catholyk Bestuer verricht,
zonder nieuwe lasten de burgery te moeten
opleggen, integendeel met ze van de 2 0/0 op't
kadastrael inkomen te verlossen.
Onze liberale tegenstrevers of liever vyan-
den roepen, ja, maer gy liebt leeningen aenge-
gaen om die werken te verrichten.
Dat is waer, er is eene geringe leening aen-
Zietdaer, geëerde Medeburgers, eens onder
zocht wat zedelvk en stoffelyk welzyn de libe
ralen ons op bun achtienjang bestuer en de
catholyken op bun tienjarig hebben byge
bracht.
Het verschil ten voordeele der catholyken is
tastbaer. Ook hebben wy de overtuiging dat
gy, Medeburgers, de liberale kiesbrakken, met
al hunnen prulpraet zult naer de maen zen
den en hen vlakaf zeggen onnoodig jon
gens, uwe liberale candidaten luer te komen
aenpryzen, ze zyn hier immers gekend. Wy
weten hoe het hier ging ten tyde dal t hbera-
lismus hier op ons stadhuis troonde wy heb
ben er onzen buik nog van vol....
Wy, Aelstenaers, zouden nog dommer zyn
dan de ezel, indien wy ons eene tweede mael
door de liberalen gelyk een veroverd volk, lie
ten uitbuiten ten voordeele van de vriendekens
en kozyuljcs die hier, gedurende achtienjaren,
aen de stadskas als gulzige bloedzuigevs aen-
kleetden.
Neen, zoo dom zyn wy met wy willen net
vaderlyk Bestuer behouden 't welk wy 't geluk
hebben heden te bezitten.... Weg met de libe
rale uitbuiters... weg! weg!....
uyverheid, van 't algemeen nut en gemak, een
Posthötel op te richten.
Dit gedacht wierd door den Gemeeuteraed
met eenparigheid bygetreden. Catholyken en
liberalen erkenden de nntegensprekelykc nut
tigheid en 't voordeel van een Posthötel in 't
midden der stad.
Wylen M. .4. Van Laiujenliove, thans burge
meester, toonde zich groote voorstaender van
dit ontwerp. In verscheidene onderhandelin
gen welke liy hierover met onze heeren Volks
vertegenwoordigers en bezonderlyk met onze
nooit genoeg betreurde volksvriend, wylcn
M. Albert Liénarl, bad, aerzelde hy niet te er-
klaren, dat de stad zich eene opoffering moest
getroosten om van 't goeverncmenl het ge-
vraegde Poslhótel te verkrygen.
Het Gemeentebesluer trad onmiddelvk in
onderhandeling met 'i goevernement.
Lang en lang onderhandelde men om te ver
krygen dat de Staet clen noodigen grond zou
betalen ol vergoeden.
Eindelyk wierd er besloten zich een laetste
mael tot den beer Minister van openbare wer
ken te wenden. De Gemeeuteraed benoemde
twee algeveerdigden naer den heer Minister,
MM. Van Wambeke en De Byek en de overige
leden wierden verzocht zich by hen te vervoe
gen. MM. Van Wambeke en Mon/ils, vergezeld
van M. Stevens, stadsbouwmeester, begaven
zich naer de hoofdstad, alwaer zy, volgens
afspraek, M. De Byck zouden ontmoeten.
M. De Byck had wel zyn woord gegeven zich
in 't ministerie te laten vinden, maer die er
zich niet liet zien, was M. De Byck en nogthans
M. De Byck bevondl zich dien dag te Brussel.
Na eene langdurige bespreking der zaek
•erkregen de heeren algeveerdigden de over
tuiging dat het goevernement, in geen geval,
de waerde des gronds noodig voor 't opbouwen
van 't Posthötel verslond te betalen.
u Wy willen wel, zegde de heer Minister
Aelst, een Posthutel bouwen, maer nooit zouden
i> wy het door ons aen de Kamers voor te dragen
wetsontwerp kunnen billijken, indien de stad,
welke wy willen bevoordeeligen, de opoffering
der waerde van den noodigen grond niet wil
doen.
De heeren Van Wambeke en Monfils deden al
wat in hunne macht was om den heer Minister
te bewegen, doch bet was vruchteloos.
De Gemeenteraed besloot alsdan het plan
derwyze te wyzigen dat men zoo min mogelyk
aen den Staet zou afstaen en den overigen
grond zoo voordeelig mogelyk te verkoopen.
Dit gewyzigde plan wierd naer Brussel ge
zonden en men sprak byna van 't Posthötel
niel meer.
stellig het Posthötel op te bouwen indien gy my
den noodigen grond met kosteloos afstaet.
Nu, dc eene dit niet willen en de andere dal
weigeren, moest de Slad er eindelyk van af
zien, dit is onbetwistbaer
En wal zou de Slad dan eindelyk met haren
grond aangevangen hebben. Wel ze moest
hem ten groolslen deele in de liopmerkt inly-
ven en dan was zy haren grond zonder eenig
nut en voordeel kwyt daer deze openbare
plaets meer dan groot genoeg is.
Heeft ons, catholyk Gemeentebestuer, wel
gehandeld? Wy aerzelen niet met de over-
groole meerderheid onzer medeburgers, ja, te
roepen... Ja, men heeft wel gehandeld, daer
zyn de liberalen inwendig van overtuigd, maer
iQ mogen het zich niet laten blyken; ze moeten
den afstand van grond voor liet Posthötel
ntegendeel uit partybelang beknibbelen.
De liberalen keuren ook het alignement af
en noemen nel eenen kemel. Maer waerom
zy bet eenen kemel noemen, dat hebben zy
nog nooit gezegd.
't Verbond schreeuwt en tiertmen heeft op
de llopmerkt eenen kemel gemaekt. Zeggen men
heeft een kemel gemaekt zonder uit te leggen
waerin by bestaet, dat kan den domsten koe-
jongen van gansch Vlaenderen.... Waerin be
staet hy, Verbond Is het wellicht omdat de
buizen, eigendommen van M. II. Lecleicq, op
't alignement niet staen?Wel, gebeurt dat
niet dagelyks overal in de straten of op de
openbare plaetsen waer een nieuw alignement
bevolen is? Gaet naer Gent, naer Brussel,
met een woord overal, en ge zult zulke kemels
met honderden ontmoeten
Zietdaer, geëerde Medeburgers, onlegen-
sprekelyk bewezen dal de beknibbelingen on
zer libéralen legen den kosleloozen afstand
van grond voor het Posthötel, in 't geheel niet
gegrond zyn en zy zelfs hoogst armzalig mo
gen geheeten worden.
Ook, wy bebben er de overtuiging van, be
kreunen onze weldenkende medeburgers zich
bitter weinig met 't gesjouwel van de dwazer-
rikken uit 't Verbond; zy hebben te wel onder
vonden wat al voordeel, nul en gemak het
Posthötel, ben sedert byna 5 jaren, verschaft
heeft en zullen het huidige catholyk Bestuer
er altyd erkenlelyk over blyven.
Verledene week hebben wy de kwestie der
afbraek onzer kazern behandeld, heden deze
van 't Posthötel, toekomende week spreken
wy over de overdekte Botermerkt en zoo zullen
wy beurtelings al de beknibbelingen vergrui
zen die de liberale kliekjannen, legen de daden
en werken onzer hedendaegsche administratie
met de meeste trouweloosheid laten hooren.
Wy hebben in ons voorig nummer bel his
torische errinnerd der feilen en omstandig
heden die met de afbraek onzer kazern voor
uitery in verband staen. Wy bewezen tevens
op de* ontegensprekelykste wyze dat had het
kiezerskorps, in 1866, de liberalen van ons stad
huis niet afgekegeld, zy, op een min of meer
verwyderd tydsiip, de kazern ook zouden heb
ben afgebroken om er de nieuwe straet, nu de
Alben-Liénartstraet, aen te leggen waervan zy
destyds de opening gedekreteerd hadden.
Nu beden, willen wy bet historische errin
neren der leiten en omstandigheden die met
de opbouwing van ons Posthötel gepaerd gaen
en onbetwistbaer bewyzen dat de verfraeiing
en bet nut en gemak dat het Poslhótel aen
onze burgery en bezonderlyk aen onze nyve-
raers en handelaers bybrengt, en voor altyd
zal blyven bybrengen, wel de geringe opoffe
ring weerd is die de stad er voor gedaen heeft.
Wy zullen doen uilschynen dat de slad den
"rónd van 't afgebroken hotel der dry konin
gen, noch voor haer noch voor de burgery niet
•oordeeliger gebruiken kon.
Ter zake dus.
Een dorpsverhael.
2" VERYOI.G.
\*?L
De jacht, waeracn ook eeno dame deel genomen
had, was ten 3 uren des namiddags geëindigd.
Een prachtige maeltyd vereenigde de voorname
gasten uit de stad, die den zoon des burgemeesters
met hun bezoek vereerd hadden, in de groote zael
van diens vaders woning. De zon neigde reeds ten
ondergang, en ook de ryke maeltyd liep ten einde,
doch des te meer werden de flesscben champagne
ontkurkt.
Dc burgemeester had zich verdrietig van tafel ver
wyderd. Misschien gevoelde hy zich in 'i uitgezocht
gezelschap zyns zoons niel te huis misschien ook
was hem uit het dikwyls gevulde wynglas iels in 'l
hoofd gekomen, dat al zyne gedachten bezig hield,
ol misschien was 't een en 't ander le zamen, dat den
ouden burgemeester zoo zonde" ling deed handelen.
In zyne kamer gekomen zynde, nam hy het ge
weer met dubbelen loop van den muer. Hierop deed
hy zich door eenen zyner bedienden eene goeie
hoeveelheid kruit brengen, vermengde dit met eene
dubbe'.8 lading hagel, en vulde daermede dc beide
loopen van zyn geweer. Zoo zegde hy met eene
zekere voldoening tol zichzelvon, dat zal genoeg zyn
om den vlegel zyn glad gezicht te bederven Ik zal
hem eens leeren, my in den weg (c komen. Dit
zeggende, lung hy het geweer over den schouder en
Na een nog al lang tydverloop, wierden de
onderhandelingen hernomen.
Intussclientyd was M. Wasseige door M.
Moncheur. vervangen.
Nieuwe algeveerdigden, MM. Van Wambeke,
thans burgemeester, en Bethune, vergezeld
van MM. de Naeyer en Verbrugghcn, onze Volks
vertegenwoordigers, begaven zich naer ft mi
nisterie en de lieer Moncheur gaf hen dezelfde
verzekeringen welke hy aen den beer Burge
meester, eeuige dagen te voren, gegeven bad,en
er wierd besloten dat een bouwmeester van
i ministerie op nieuw de plaets zou bezichti
gen cn een deiinitif plan vaststellen, indien de
Gemeeuteraed den noodigen grond gratis aen den
Staet zou afstaen.
De uemeenieraeit m buitengewuune zuung
•ergaderd, besloot dat den noodigen grond
.oor T opbouwen van een Posthötel aen den
Staet gratis zou afgestaen worden.
De liberale minderheid bestreedt dezen kos
tcloozen afstand, beweerende dat de Staet den
grond zou dienen te betalen.
Deze tegenkanting verwonderde iedereen
daer de minderheid zich altyd van de nuttig
heid, van 't voordeel,van T gemak dat een Post-
ötel in 't midden der stad aen handel en ny-
erlieid zou opleveren, bad overtuigd geloond.
M. Monfils merkte te recht op dat de slad
geene te groote opofferingen deedt. Wat staet
er ons te doen, vraegde hy. 't goevernement
lelt als uitdrukkelyke voorwaerde \an aen-
eerdiug dal den noodigen grond hem koste
loos algesiaen wordt.
Indien wy weigeren den grond af te staen
wat zal er gebeuren?... De Staet zal geen Post
hötel bouwen. En wat zullen wy dan met den
grond aen vangen
Hem, niet fttin of meer, dan ten grootsten
deele in de openbare plaets inlyven.
Wat zal dien grond dan aen de Stad op
brengen en wat voordeel zullen de inwooners
er uit trekken
GeenDus, indien den grond ten groot
sten deele toch voor de Stad verloren is, is het
dan niet meer dan noodzakelyk dat wy hem
aen den Staet afstaen om er een Poslhótel op
te bouwen die aen iedereen gemak en voordeel
bybrengen zal?
Toen, in 1871, liet aloude Hotel der Dry
Koningen in openbare veiling gebracht werd.
was l'iel algemeen gevoelen dat de stad, in i
belang der verfraeiing van dit kwartier, dcQr
eigendom moest aenkoopen.
De stad kocht dezen eigendom aen en de
afbraek wierd besloten.
Byna onmiddelyk rees het gedacht onder
onze bevolking op, het goevernement te ver
zoeken aldaer, in T belang van handel en
sloop langzaem en voorzichtig door het park.
De oude Kenting was een lang en inager man.
van ongeveer vyf-en-zesligjarigen ouderdom. Zyn
dun, grys haer bedekte slechts zynen schedel. Aen
zyne rechte houding en zynen krygshaftigen snor-
baeid kan men den ouden krygsman herkennen.
By eenen eik, in de nabyheid van eenen kruisweg,
die door het park liep, bleef hy staen, en plaelste
zich in hindcrlaeg, ofliever, op do loer. Van de plek,
waer by stond en die slechts door het meertje van
den molen gescheiden was, kon hy juist de vensters
van den molen zien, welke de stralen van de onder
gaende zon weerkaelslen.
In zyne woning bleef men inlussch6n ongestoord
feest vieren. Onder de gasten was een jong mensch,
die door zyn goed uilerlyk zeer de opmerkzaemheid
trok. Hy was door den jongen Renting aen diens
vader als graef van Busveld voorgesteld. En indcr-
daed hy den eersten aenhlik zou ieder hem, wegens
zvn gunstig voorkomen, zyne fiere en toch onge-
dwongene houding, eer voorden prins dan vooreen
graef gehouden hebben.
De schoone dame, welke des morgens aen
jacht deel genomen had, bevond zich aen zynezyde.
Zy was den burgemeester voorgesteld als jufvrouw
MalVollne, dc dochter der ryke modiste Duval,
bruid van den graef, die haer om naren rykdom
hare schoonheid zynen naem zou schenken.
Malvoline was "voorzeker zeer bekoorlyk. Hare
hoogst beleefde manieren boeiden bv de eerste ont
moeting, al mochten ook eenige haror woorden en
bewegingen al to ongedwongen schyncn, en dc blik
ken, welke zy aen dc aenwezigc heeren toewierp,
Begrypt gy dat, Medeburgers, de liberalen
erkennen de noodzakkelyk, 't nut, 't voordeel,
l gemak dat het Posthötel aen handel en ny-
veT'heid oplevert en ze beknibbelen den kosle
loozen afstand aen den Staet vaneen deel grond
voortskomende van het voorheen hölel der
dry koningen.
Zy beweeren dat de Staet dien grond zou
moeten betalen of ten minste er intrest voor
opbrengen. Maer de Staet zegde: «ik weiger
Picter. Frans, go zit daer mei den Dcnderbode
in d'handen, is er nieuws, Vriend
Frans. Ja, ik heb daer de kwestie der afbraek
van dc kazern en al 't overige gelezen, en ik moet
bekennen dal de Dcnderbode gelyk heeft.
Pieter. Wal zegt hy zoo al
Frans. Wel hy bewyst gelyk twee en twee,
vier maekt, dal waren de liberalen aen 'l Stadsbe-
stuer gebleven, zy, met der tyd, ook de kazern zou
den Lebben afgebroken, acngezien zy de opening
eener nieuwe straet los door de kazern gedekreteerd
hadden.
Jank Ik heb dal gelezen cn ook üc samen
spraek over de petitie om hier een kazern te bouwen.
Wel gelapccrd, zeg ik Lilcmans krygt een felle
beet, niaer hy verdient ze; waerom poogt hy de
menschen al die dommigheden wys te maken
Frans. Pachter, Jan, zegt veel waerheid.
Pieter. Ja, maer z' hebben by my geweest met
hunne petitie en men verklacrde my dal er geen po
litiek belang achter zat.
jack. Hoe is 't mogelyk, dit met gewaei te wor
den. Wel als er geen politiek belang achter zit, wae
rom hebben zy dan lot nu toe gewacht, nu dat de
kiezing op handen is, om met hunne petitie voor den
dag le komon Als zy het vvacrlyk goed mecnen met
die kwestie, dan moesten zy daermeê van over twee
maenden afkomen. Enfin, lees maer aendachlig wal
er in den Dcnderbode over die petitie gezegd wordt
en ge zult bekennen dat hy gelyk heeft Heeft er
iemand van uw beide 't Verbond gelezen
Frans. Ik toch niet, ik neem dal vuilblad nooit
in hand. Ik ben geen liefhebber van smeerige arti
kels, tegen het II. Sacrament der biecht cn meer an
dere vuiligheden. Ik zou het zelfs met geene lang
durven aenraken.
Pieter. lk heb het gelezen
Jaek. En wat vertelt hy zoo al
P-eter. Nen hoop dommigheden cn ezelaryen,
die te grof zyn. Stinkerke cn meester Poolen cn Ooren
moeten gepatenteerde kwispels zyn
Frans. Wat zeggen zy zoo al
Pieter. Wel ik heb alles niel onthouden wie
steekt zich al dien dwazen rimram in 't hoofd. Al wat
ik weet is dat het woord Dcnderbode byna in eiken
regel voorkomt..
Jnek. - De Dcnderbode moet de jongens zwaer op
t hert drukken. Poogt't Stinkerke zyne artikels met
te wederleggen
Pieter. Wat zou hy wel kuunen is immers
meer dan willen....
jaek. Maer gy en inner l u toch 't een en l an
der
Pieter. Ja, tochZe vragen daer aen den
Denderbode of'l waer is dat de slad 70 duizend franks
aeD eenen grond op den Dam besteedt
- „ns. - Wel dat ze dat aen Van Gyseghem, den
landmeter, gaen vragen ze zyn er immers goeden
vriend meè Hy heeft de gronden en huizen aldaer
met den architècte Stevens, in zynen tyd ook nen
goeden vriend der 1-beralon, geprezen. En de slad
heeft de bedoelde gronden betaeld gelyk ze die twee
goede vrienden der liberalen geprezen hebben.
jack. Wal willen ze dan met pol lekke ry zeggen?
eer onvoegzaem dan lieftallig genoemd worden.
Nadat men van tafel was opgeslaen, begon een
waegspel, dat alle gasten rond dc groote ronde tale,
vereenigde.
Graef van Busveld hield de bank. Men speelde voor
veel geld, want de wyn l.ad do hartstochten der
gaston reeds met weinig opgewekt. De jonge Ren
ting scheen zeer ongelukkig te spelen, want reeds
verscheidene malen waren de geldrollen, welke hy
voor zich uitgeschud had, in de bank overgegaen.
Hy had juist weêr zyn laetste geldstuk verloren en
verliet op nieuw de zael om een nieuwen voorraed
le balen.
Een groot gedeelte der gasten uit den omtrek
specldo even ongelukkig. Slechts zy, die met den
graef uit dc slad waren gekomen, waren gelukkig.
Des te meer voordeel h3d de houder der bank, en
de gcldstapcls, welke in alle muntsoorten voor hem
lageu, namen hand over hand toe.
De longe Kenting, die nu weder in de zael was
gekonien, speelde heden ook minder oplettend dan
hy gewoon was. Toen hy wederom, en nu inderdaed,
zyn laetste verloren had, riep hy zynen knecht, en
Duisterde hem haestig iets in liet oor.
De bediende, die ook zyn deel van de feestvreugde
scheen eenotea te hebben, stamelde eon onverstaen-
baer antwoord, cn verliet waggelend dezaei.
Malvoiiiie Klaegde over onverdragelyke warmte, en
verliet de zael. Weldra werd zy door don zoon des
burgemeesters gevolgd, hetgeca door de gasten met
werd opgemerkt, daer allen to zeer in het spel ver
diept waren, om op :o(s anders te letten, wat in de
zael omging.
Fians. Dat weel ik niet, dat moeten ze acn Cha-
rel ook maer eens ragen En wat zegt hy vordor
nog, loet eens hooren
Pieter. Moester Bremen cn Dcenen ligt daer te
tieren Dcnderbode ge liegt, ge laslerl, omdat hy ge
schreven heeft en houdt staen dat cr liberale ambte
naren zyn afgesteld voor s'.rafbaer plichtverzuim.
Jack. Wel, hy heeft den Dcnderbode, met een
procés voor laster bedreigd, waer blyven zy
Frans. Ta, la, la, wal weet die rare vogel die
hier wel pas van gisteren is overgewaeidAls
agenten van politie hunnen post verlaten, verzuimen
zy dan misschien hunne plicht niel T is te dom...
Is dat al
Picler. Ach neen, hy ligt daer zoo altyd te
f leren over hel sluiten der herbergen die, volgens
hem, des zondags ook zouden mogen den gansehen
nacht opeiiblyven.
Jack. Dat fiy dit eens by myne vrouw komt zeg
gen, zc krabt hem d'oogcn uil. Wat, zou zy hem
zeggen, nen maetregel beknibbelen die alleen geno
men is om dc vechlpartyen en andere baldadigheden
le beletten, dal is onmcnsclielyk Weet gy niet,
ongelukkige, dat alle goede moeders dien maetregel
goedkeuren Want, hoeveel, moeders zyn er niet
die voorlyds des zondagnachts,soms lot op den mor-
gend, zalen ie weenen omdat hunne kinderen niet
t'huis kwamen en zy zich een ongeluk inbeelden
Pieter. Dat is waer en wy moeten bekennen
dal de vechtparlyc-n, sedert dien, des zondags-nachts,
byna lolael hebben opgehouden. My dunkt dat hel
tót 1*2 uren al heel wel is, en die thans nog zyne
goestc niet heeft, kan maer t'buis nog nen pot pak
kenEn daerby waer zit men gemecnlyk na den
twalven, dan in Kroegen of slecht befaemde huizen
Fians. T Verwondert my niet dal dc liberalen
legen het zondagsche sluiten der herbergen om 12
uren'snachts opkomen, is 't onderdo kroeghouders cn
gepatenteerde dronkaerds niet dal zy hnnne aenhan
gers meest tellen 9. Aliens Picler, weet gy nog wat?
Pieter. Wel ja. er staet daer eene dommigheid
in 't Verbond die le grof is, enfin, nen schooljongen
van d'eerste broek zou ze niet begaen. Ge weet dal
de Denderbode over acht dagen geschreven heeft dat
ons catholyk Bestuer, gedurende deze laetste tien
jaren, eene som van meer dan 225 duizend franks aen
kasseivvcrkcn op Mylbeek on Schaerbeek hoeft be
steed, terwyl de afgekookte liberalen er op 18 jaren
slechts 1800 frs. voor uitstaken. Ehwel, 't Stinkerke,
zegt dal dit wel der moeite weerd is van op een
budjet van over de 373 duizend frs. maer jaerlyks
2 duizend, *250 frs. aen kassciwerken op die gehuch
ten toe te staen.
Jaak. Wat, dommerikZoo 2*25 duizend franks
op 10 jaren, maekt maer twee dutsend twee honderd
vijftig franks 'sjaers By my maekt dilTWEE en twintig
duizend vyf iioNDERD franks Oh die ezelHoe
durft zoo nen onnoozelen kwispel van leeningen en
rekeningen komen spreken Dal ik in zyn plaets
ware, ik durfde my van schaemte niel meer laten
zien. Zoo dom zyn, hoe is 't mogelyk!!... Ach heere,
vergeef bel den Snul hy weel niet wat hy zegt!
Frans. Dat zyn jaunen om eene slad meê in te
nemen. Maer Pieter, jongen, is er daer niets over de
Hospicien?
pieter. Zwyg cr van, Frans, want 't is le
schandalig
Frans - Leg hel eens uit
Picter. Vooreerst beweert men, in dit artikel,
dal er ten tyde der liberalen meer ponsionnarissen
in onze godshuizen waren dan heden. Men vracgt
aen den Denderbode waerby het komt dat er over
twee jaer, in 1876, maer 32 weezenjongens geteld
wierden
Frans. De Denderbode zal niet lang naer zyne
antwoord moeten zoeken. Errinnert gy u dien op
stand met meer die in 't jongensweezenhuis, op't
einde van I873, heeft plaets gehad; ge weel wel,
toen de weczenjongens aen 'l opspelen waren, en
dal zy, M. Bogaerts, den apotheker, welke lydelyk
het opzicht over hen had, na 't licht uitgeblazen tc
hebben, al dc voorwerpen die hen onder de handen
vielen naer 'i hoofd wierpen?
Jaak. Ja, ik errinner my dit; eenige der oudste
hebben dan moeten 't geslicht verlaten. Ja. ja, ik
errinner hel my heel goed nu, de weezenjongens
speelden op hunnen pool, omd3t zy nimmer, zoouls
ten ti/de der liberalen, tol laet in den nacht mochten
uitzitten enz. Dit was korts na dat do ongelukkige
Van Winckel, die in staet van dronkenschap wa«
binnen gekomen, tusschen de twee poorten hul
peloos is gestorven.
Frans. - Die opstandsgeest heerscht nog altyd
in 't jongensweezenhuis en men vreest le recht dat
de ouderen, die den vrocgeron tyd van al tc groote
vrvheid betreuren, den jongeren dien opslandsgcest
zouden inblazen, daerom heeft, in 1876, 't
getal weczenjongens geringer geweest dan voorige
jaren.
Pieter De Commissie heeft volgens my zeer
„yslyk gehandeld, maer ze vragen in 't Verbond ook
waervoor dc weczenjongens in 'l gcsicht zelf eenen
stiel aenleeren?
Frans. Dal is zeer eenvoudig1° om ze van de
straet te houden en ze niet moeten toe le vertrouwen
aen liberale meesters die dc jongens tot in bel merg
der beenderen konncn bederven; 2° omdat zy, in
zekere huishoudens, als kindermeissens gebruikt
wicrden.cn 3° omdat zekere meesters zoodanig wei
nig aen de weezenjongens betaelden, dat jongous
van t6 a 17 jaren, die reeds ver in huunen stiel ge
vorderd waren, maer eenige cents daegs wonnen.
j(iu]i_ En dc weezenjongens, werkten 't meest
by liberalen, cn verstael gy nu waarom zy tegen 't
binnenwerken zyn. Zc zyn zy immers voor de baet
nietDe Kommissie heeft gelyk gehad aen die ex
ploitatie een einde te stellen. Nu, leeren zy binnen
nen trod'eiviipn «tint f'.n dit. is veel beter!
Mina, de dochter van den molenaer, zat nog in
haer kamertje, en trachtte haor beangst gemoed door
irancn lucht te geven. Verscheidene malen stond zy
op hel punt haren geliefden neef Hendrik te gemoct
te "aen, om hem op le zoeken, doch telkens had zy
daervan moeten afzien, wyl hel nog tc licht was, en
zy dus vreesde door haren vader gezien te zullen
worden.
Zoo ver haer gezicht reikte, overzag zy de met
sneeuw bedekte velden en wegen, zonder het ge
ringste spoor te ontdekken, dal haer de komst had
kunnen aenkondigen van den beminde, wiens onbe-
grypelyk lang uilblyvcn haer juist heden met eenen
buitengewonen angst en bezorgbeid vervulde.
De molenaer was alleen in de groote woonkamer
gebleven. De gedachte aen de dood had hem nog met
verlaten en onwillekeurig had zy hem zynen neef
Hendrik met al diens voortroffelyke eigenschappen
weder voor den geest gebracht, en het speet hem
reeds dezen, hoewel in diens afwezigheid cn in eene
slechte luim, misschien vcrongelykl te hebben.
De deur werd geopend en de knecht van den jon
gen Renting trad binnen. Dit bracht Hagers dadclyk
tot andere gedachten.
Zoo, Steven riep hv, t is goed dal ge u laet
zien. Brengt ge my sneppen
Neen, stotterde Steven, die wandelend v.as
binnengekomen ik breng niets ik wil wal hebben.
Zyn er vandaeg geene sneppen geschoten
Ja.
En gy brengt cr my geen
Necti.
huis nen treft'elyken stiel cn dit is veel beter
Frans. Maer, Pieter, ik heb daer zoo iets hoo
ien rammelen van scbandelyke lasteringen die in
dien artikel tegen onze catholyke Sladhuishecren
üilgebraekl worden.
Picler. Ja, 't is schandalig en wy zullen ccds
zien of onze Sladhuisheeren aen meester Poolen en
Ooren, zullen toelaten den vollen teugel te vieren
RL-n z\ne schandelvke, halelyke en ccrlooze laster
zucht* waermeC hy ze bemodderl. Wy zullen eens
zien of zy de onbegrypelyke zwakheid zullen hebben
zich door dien sehryvelaer ten prooi tc laten werpen
acn dc blinde driften van dc arme en, om zoo lo zeg
gen, weinig beredende menschen, met namelyk
onze geachte Sladhuisheeren, als aruivcrdrukkers,
als ontucedoogcnde tymiiiieii van onze armo
Maer 't was toch groote jacht
Ja.
En de jonge heer heeft u niet bevolen my oen
pacr sneppen te brengen
Neen.
De molenaer zweeg.
Sedert de opening v3n de jacht had hy nog geen
enkele snep van het landgoed ontvangen, hoewel
men daer toch zeer goed moest welen, dat sneppen
zyne lievolingslekkcrny waren. Hy zou wel door niets
ter wereld le bewegen zyn geweest, om deze dure
lekkerny te koopen, wat hy toch zeer goed had kun
nen doen daertoe had hy zyn geld te liefdoch by
meende aenspraek le kunnen maken op deze oplet
tendheid van de zyde des burgemeesters cn van diens
zoon, en hy zag in dit verzuim le meer eene beleedi-
gende. veronachtzaming, daer by zeer goed wist, dat
heden op hel landgoed een groot gastmael gegeven
werd, dat alleen zvn podogra hem verhinderd had,
by te wonen.
En wat wilt gy dan vroeg hy daerna op
baerschen loon.
lk kom geld balen, antwoordde Steven.
T Spvt me, ik kan u niet helpen.
Kom, gc zult dat immers den burgemeester
niet weigeren
'i Spyt me.
Ik kom ook eigenlijk niel voor den burgemees
ter...
lk kan u niet helpen.
üc jonge heer wil geld hebben.
Die kan ook niets krvgen.
(Wordt voortgezet.)
