De Belasting op den Tabak.
DE SCH00LKEIZER.
werd eene tweede leening aen te gaen van 160
pond parisis.
Daermede wierden de werken tot het jaer
1-109 voortgezet, om dilmael tot 1422 onder
broken te blyven. In den loop van dit laetste
jaer ondernam Marten Van E\ke de plaeising
van zeven eikenhouten vensterramen in den
voorgevel en van twee deuren up de torrekine
boven up tscepenhuus, omme de duuven vut te
sluutenediet doer al vuid maecten.
Het steenhouwwerk werd bezorgd door
meester Jan CLüwiNdaerin geholpen door zynen
zoon, terwél Gyzelbrecht d'Otter den steiger
of trap herstelde en het Belfort voltrokken
wierd waerop men in de maend October 1422
eene voorloopige kap stelde die met stroo werd
gedekt. In 1442 werden nieuwe werken aen 't
Schepenenhuis uitgevoerd.
De werken aen den toren van 't Belfort
werden hervat in 1460,wanneer het magistraet
zekeren Adrvaen Van de Velde naer Valencyn,
Bethune en eene derde Stad afvaerdigde om-
me te dooi bewarpene in potraicturen de manieren
en de fauchoene van den Belfroote tAelst. De
werken wierden met spoed voortgezet. Gerard
Lii-s en zyn gezel Steven, steenhouwers te
Aflligem, ondernamen de levering van de
steenen borstweer of galery, meesterlic ge
houwen naer de manieren van den patrone daeraf
ghemaect, en ontvingen des wege 48 pond
parisis. Jan d'Otter, stadsbouwmeester had
het beleid over de werken, en bekwam, onder
andere, 5 pond over syne moeyte ende arbeyt
van te snidene de scampelioene vanden vors
borstweere. Nog in dit zelfde jaer, werd de
toren gedekt met schaliën en voorzag men
zyne spits van eenen koperen dubbelen arend,
wegende 95 1/2 pond, geleverd door den kete-
laer Jacob Zegiiers, van Mechelen, wien men er
58 pond 4 schellidgen voor betaelde.
Deze arend werd door Nicolaes Pollet, een
verdienstelyke kunstenaer geschilderd en ver
guld. 't Was ook in 't zelfde jaer dat de beiaerd
op Belfort wierd geplaetst.In I575wasde toren
spits nog met den dubbelen arend bekroond.
Het vooruitspringend gedeelte van ons oud
Stadhuis, eertyds het gebied, de pui of bre-
teske geheeten, daer men sheer en y heboden en
de publicatie van den bannen pleicht te doene
(zoo de rekening van 1474-1478 zegt) mocht in
zynen aerd een perel geheeten worden. Het
oorspronkelyk gebouw wierd in 1474 door een
nieuw vervangen, naer de leekeningen van
Joost d'Otter, bouwmeester te Gent, doch ge-
bortig van Aelst. Ongedekt als het bleef kon
het evenwel niet lang aen den tyd en opene
lucht weerstand bieden, en dreigde het, in
1542, tot puin te vallen. Het magistraat besloot
daerop gemeld gebouw naer de oorspronkely-
ke teekening, die op 't Belfort bewaerd wierd,
te laten herstellen, eu ging eene overeenkomst
aen met de meesters Jan Moerman en Nicolaes
Vromme, steenkappers te Gent, by welke zy
zich verbonden al de tot dit werk benoodigde
steenen, behoorlyk uitgehouwen, volgens de
plans en de regels der kunst, nuts de som van
140 pond groote te leveren.
Aen dit ontwerp van herstelling wierd ech
ter geen gevolg gegeven. Men brak de breteske
of gebied in de maend April 1543 af, en men
verving ze door de tegenwoordig nog bestaen-
de, die het volgende jaer voltrokken was.
Nu nog een woord over onze horlogie en
beiaerd.
Het is bewezen dat onze Stad reeds,in 1585,een
stadsuurklok bezat. In 1452 beiaerdde men dag
en nacht voor de geboorte van den prins de
persoon, die met dit werk gelast was, heette
Moenkine den beiaerdere.
De heeren F. De Potter en J. Broeckaert zeg
gen dat niets nogthans aenduidt dat men hier
met eenen regelraatigen beiaerd te doen had
bewogen door een klavier, evenmin als te
Audenaerde alwaer van een dergelyk gelui in
1409 spraek is.Zy denken dat het vermoedelyk
toen zal geweest zyn gelyk heden nog in ceni-
ge dorpen van West-Vlaenderen (en wy voe
gen erby ook van Oost-Vlaenderen en 't
Vlaemsch gedeelte van Brabant) op feest- en
kermistyd altoos geschiedt, namelyk van op de
klokken te slagen om alzoo een rapper en le
vendiger geluid voort te brengen dan door
luiden eu kleppen verkregen kan worden.
Onze oorspronkelyke beiaerd werd, volgens
de hooger genoemde heeren F. De Polter en J.
Broeckaert, niet gemaekt door onzen stadsge
noot Barthelemias Goucke, mekaniekkundige,
gelyk men het tot hiertoe gemeend heeft. Onze
beiaerd wierd, in 1461, gemaekt door eenen
Mechelaer dien de rekening enkel aenduidt on
der de benaming van meester Vranken den or-
loymakere. Als bewys halen zy de stadsreke
ning van 1460-1461 aen. Ziethier wat men in
die rekening aentreft
Betaelt Clause Polet, scepene, over zine
moeyte ende wedden van te treckene te Mech-
line ende te Beudeghem, omme te vernemene
ende te beziene naer zeker wark van orloye
ende slachwark, dier ghemaect hadde meester
Vrank dorloymaker van Mechline.
Mechelen en Beugem (afhangsel van Moorsel
of Bodeghem waren ten dien tyde dus elk
reeds met een klokkenuerwerk begiftigd, dat
de aendachl van onze Schepenen wekte en
waerover Polet die behalve zyne hoedanigheid
van Schepene, een verdienstelyk schilder was,
een gunstig oordeel uitbracht. Het magistraet
aerzelde dan ook geenzins, meester Vrank met
de vervaerdiging van een dergelyk uerwerk te
gelasten.
Item es noch besteet an meester Vranken
den orloymakere van Mechline te maketie ende
leverne, een oorloy, slaende up de clocke en
de appeelkens van den voors beelfroote huere
ende halve huere, vvysende up den wyser ende
den loop vande maene, al wel ende meesterlic
ghemaect als behoort, elc pond omme 111 s.
De stadsrekeningen van Mechelen van 1457-
1458 zeggen ons wie die meester Vranken is.
Zoo leest men
Item betaelt Vrancke Walst smed, van sme
den aen den uerman, van allerhande yserwerc
daer aen ghemaect en ghelevert, en de selve
uerman te reparerene end boven gewonden,
met hem overcomen, comt up XXV s. gr.
mech.
Het gieten der klokken van den beiaerd was
in de onderneming van Frans Walts niet be
grepen. Inderdaed wy zien in de voornoemde
stadsrekening van Aelst, dat Coosen Boydens
en Jacob Heinrix dit zelfde jaer naer Brugge
en Antwerpen reden om er yselaers copere
en inghelsch scotelteu (tin) te koopen, en
dal, naer dien de voors. clocspise tAelst co-
men was, de klokken aldaer ter plaels door
eenen anderen Mechelaer met name Jan Zeelst-
man gegoten werden. De volgende post uit de
stadsrekening maekt ons bekend hoe dit ge
schiedde Den XVI1P» dach van Ougst, als
men de meeste clocke goot, stelden dontfan-
ghers up zekeren prise te wetene zo wie best
blasen ende lanxt up de balghc staen zouden
omme tsmelten vander clocspize, dat die heb
ben zoude een gans, weerdt zynde VI s. Item
deghone daernaesl best zyn devoir doen zoude
dal die hebben zoude II dozine nastelinghe.
Item ende naer tvoors. blasen ende naer dat
de meeste clocke gegoten was, zoo gaven
dontfanghers den blasers tsavonds eene mael-
tyd, daertoe dat waren XVII persone die alle
gheblasen ende gheaerbeyt hadden int fornays.
Ill L V s.
Uit de rekening van 1461-1462 blykt dat het
uerwerk een gewicht had van 1.117 pond ende
aen Wauts betaelde som beliep tot 167 pond
12 schellingen parisis.
Nicolaes Polet werd met de stofleer!rig van
den appel der maeu en der byhoorigheden ge
last. Betaelt Clause Polet, over zyne moeite,
stoffe ende handghedade van te makene di-
verssche bevvarpe ende patroone, dienende
ten weerke van den voors. beelfroote, ende
00c van te varwene, printuerne, stoffeerne
ende verguldcne jeghen dberousten ende uut-
slaen den appele vander manen, den hemele
met sterren, blauwen lazuere, enz.
Het klokkenuerwerk van Aelst was dus een
geheel kunstig toestel, daer het niet alleen uer
en half uer sloeg up de clocke ende appeel
kens maer ook nog van eenen zonnewyzer
was voorzien en den loop van de maen aen-
wees. Bovendien was er nog een personage
op den wyzer die in 1561 door den beeldsny-
der Boudewyn De Vos van Brussel hersteld
en door den brusselschen schilder Gillis vander
E en hu y den, benevens den uerwyzer en 't com-
pas mits de som van 200 gulden verguld en
geverfd werd.
De rekeningen wyzen niet aen tot welk getal
de klokken en appeelkens van 't Belfort
beliepen. Eerst in 1559 vindt men de melding
gemaekt van zeven nieuwe klokken, die Me-
daerd Waghener, van Mechelen, gehouden
was der stede te leveren, accoordt zynde,
omme te spelene ten voorslaeghen, motetten
ofte liedekens naer tsaisoen van den jaere.
Eene halve eeuw later, in 1591, goot een an
dere Mechelaer, met name Van den Glieyn,
vyf nieuwe klokskens voor den beiaerd, terwyl
omtrent dien tyd de beiaerder Gillis Alicourt
het voorslag van den uerwekker stelde en men
den beiaerd bezigde om op de hoogdagen en
heiligdagen de goddelyke diensten in de hoofd
kerk aen te kondigen, de groote klokken dezer
laetste, tydens de gebeurtenissen van 1582 ten
meerderen deele gestolen en gebroken zynde
geweest.
Tot in de tweede helft der XVIP eeuw wier
den er weinige herstellingen aen den beiaerd
toegebracht. I11 1658 betaelde de stad aen Fra
ter Jozef Bury aenveerdt hebbende het maec-
ken van de orloige ende beyaertde som van
900 pond parisis.
In 1714 werd een geheele nieuwe beiaerd
gemaekt. Volgens de overeenkomst ten dien
einde aengegaen met den klokgieter Jan Pau
wels van Gent, den 26 september van 't zelfde
jaer, moest de nieuwe beiaerd uit dry octaven
van 55 klokken bestaen en eene kleine tierce
lager zyn dan degene der abdy van Boudeloo
te Gent. Deze klokken moesten een gezamen-
lyk gewicht hebben van 7000 pond, welke den
aennemer tegen 25 stuivers wisselgeld ieder
pond zouden betaeld worden. De klokken van
den ouden beiaerd, ten getale van negentien,
daeronder de uer- noch halfuerklok begrepen,
en op een gewicht, van 2800 pond geschat
moest hy ten pryze van 12 stuivers het pond
overnemen. Zoodra de beiaerd zou gegoten
zyn, moest de aennemer hem in zyn huis han
gen, en ten zynen koste een klavier maken,om
hem te kunnen spelen de aenveerding mocht
niet eerder plaets hebben dan na dat de zelfde
beiaerd, door deskundigen, in alle zyne deelen
goedgekeurd zou zyn. Dan eerst had hy recht
op de helft van de betaling. Verder moest de
klokgieter den beiaerd naer Aelst voeren, op
de plaets zyner bestemming hangen en hem
nogmaels laten onderzoeken. Werd hy goed
bevonden, dan zou de stad hem ten vollen uit
betalen. De beiaerd moest tegen de aenstaende
kermis geleverd worden en Pauwels hem ge
durende twee jaren goed houden. Die overeen
komst werd stiptelyk uitgevoerd. In 't begin
van 1717 leverde Pauwels nog twee klokken,
a omme den nieuwen beyaert teenemael in syn
perfeclse te stellen.
Een dertigtal jaren later was de beiaerd
grootendeels beschadigd geraekteenige klok
ken speelden niet meer in accoord en dreigden
door hunne zwaerte naer beneden te storten
de lantarens en de trommel waren zoo goed
als versleten en het uerwerk viel stil, zoodat
eene ernstige herstelling noodig geacht wierd.
Het magistraet vertrouwde ten jare 1749 de
verandering en 't verlichten van den beiaerd
toe aen Jacob Page, horlogemaker te Geerards-
bergen mits de som van 1200 gulden. Eenige
basklokken wierden alsdan verkocht, onder
ondere 3 aen Nieuwerkerken.
Bovendien ging het op 30 december van't zelfde
jaer een overeenkomst aen met Georgius du me
rg meesterclock ende beyaertgieter tot Brug-
ge te gieten XXVIII clockcn aen den prys
van 15 stuys. te ponde, ende dat den aenne-
mersal aenveerden.de oude clocken voor de
nieuwe, gewicht voor gewicht, en in cas
datter meer oude spyse gevonden wierde
als nieuwe sal daervooren moeten betalen
adle van thien Sts te ponde.
Op 19 april nam dezelfde du mery het gieten
van 7 basklokken aen tegen 5 1/2 stuivers het
pond brugsch gewicht, courant geld. Volgens
accoord moest du mery dry kleine'klokskens
gratis gieten alsook nog twee andere die te
gieten waren gebleven.
Over dit alles werd in 1852 t» 1854 aen du
mery betaeld eene som van 5,294 guldens
17 3/4 st. 't Zyn deze klokken die gedeeltelyk
komen vernietigd te worden door de brand
ramp van 6 juli jl.
De uerklok gegoten door den vermaerden
Hemony had eenen voortrefïelyken klank op
verzoek van de Kerkmeesters, welke voor de
St-Martenskerk toen juist een nieuw geluid
noodig hadden, werd zy hun door 't magistraet
afgestaen. De verplaetsing der bedoelde klok
geschiedde den 8 mei 1751. Men noemde
ze nu de O-L- Vrouwe of Moutklok, omdat zy
met den last op 't mout van de brouwers ge
steld, was betaeld geworden. Deze last bdstond
in 6 stuivers voor iederen zak mout en werd
nog geheven in 1785, nadat de klok wel twin-
tigmael misschien betaeld was.
Het uerwerk van 't Belfort moest, in 1766,
andermael worden vernieuwd. Antoon Sacré,
horlogemaker woonende alsdan in de Kerkhof-
straet alhier, leverde dit jaer eene nieuwe hor
loge met loop der maen ten pryze van 2,800
gulden en nam 't oude werk voor 400 gulden
over. Dit is de horloge die nu in deze laetste
brand komt vernield te worden.
In den loop dezer week heeft men de klok
ken die na den brand in den toren waren bly
ven hangen, naer beneden gelaten. Zeventien
klokken van alle grootte hebben hunnen klank
behouden, en daer er in 't geheel 58 in onzen
toren hingen, moeten er dus een-en-lwintig
hergoten worden.
Over de schade aen beiaerd en horloge zal
de stad van de verzekerings-maetschappy
St-Michiel, eene som van frs. 5,769-23
ontvangen, en over de schade aen de spits van
de maetschappy De Vereenigde Eiyenaers,
de som van frs. 4,500-00 dus te samen frs.
10,269-25.
Naer wy uit goede bron vernemen zullen de
herstellingswerken aen ons Belfort met den
meesten spoed voortgezet worden,en durft men
verzekeren dat wy toekomende jaer, ter gele
genheid onzer kermis, op nieuw de blyde ac-
coorden van den verlustigenden beiaerd zullen
te hooren krygen.
Ziehier het verzoekschrift, aen de Kamer
van Volksvertegenwoordigers gezonden, door
het komiteit der handelaers, fabrikanten en
kooplieden in tabak.
Aen de Heeren Voorzitter en Leden der Kamer
van Volksvertegenwoordigei s.
Mynheer en.
De neerlegging van het wetsontwerp, strek
kende om de inkomende rechten op den vreem
den tabak te verhoogen en eene accynsbelas-
ting op de birmenlandsche tabakkweekery in
te voeren, heeft in geheel het land eene diepe
en ongelukkiglyk rechtmatige onrust te weeg
gebracht.
De zeehandel, de groote en de kleine handel,
de nyverheid en de landbouw worden allen te-
gelyk riiet alleen gekrenkt, maer daerenboven
bedreigd met eene voortdurende verzwaring
van lasten en zelfs met een aenstaenden en
volkomen ondergang.
Het is op een tydstip van beproeving en on
rust, wanneer de zaken kwynen, de nyverheid
verzwakt, en de landbouw eene hevige krisis
doorstaet, zooals men er misschien nog nooit
een in ons land gezien heeft, en waervan nie
mand hei einde zou durven voorspellen, het is
op dit pynlyk en moeilvk uer, dat wy getroffen
worden in den gang onzer zaken, en, hetgeen
erger is, in de toekomst zelf van onze belangen
en onze positiën.
Gelast door een groot getal onzer medebur
gers, handelaers, fabriekanten en planters, te
Brussel op 9 dezer in algemeene vergadering
vereenigd, ten einde u hunne eenparige grie
ven te doen kennen, komen wy, Mynheeren,
aen uwe aendacht en uwe bezorgdheid voorde
openbare belangen eenige kleine opmerkingen
onderwerpen, die terzelfder tyd onzen angst
uitlegen en rechtveeidigen, zoowel voor het
tegenwoordig oogenblik als voor de toekomst,
tegenover het inzicht dat door het vertoog der
beweegreden, niet verborgen wordt, opvolgent-
lyk zwaerdere lasten in te voeren.
Men moet het bekennen, de gewichtigste
maetregel van het wetsontwerp is de inhuldi
ging eener belasting op de binnenlandsche
plantingen by gebrek aen andere bewyzen,
getrokken uit ai de bestaende denkwyzen en
uit de zeden zelf van ons land, zou het vol
doende zyn, om die beoordeeling te wettigen,
te herinneren dat in 1844, M. Mercier onmach
tig geweest is, die belasting iri de belgisehe
wetgeving te brengen, en dat sedert dien geen
ministerie, dien hoogst impopulairen maetre
gel heeft willen aenwenden, om de hulpbron
den der schatkist te vermeerderen.
Onder het oogpunt vaii den handel, Mynlieè-
ren, zou het wetsontwerp van 27 juni, betreu-
rensweerdige gevolgen na zich slepen.
De handel in tabak heeft eene groote uit
breiding genomen en strekt om van Antwerpen
een der belangrykste markten voor dit artikel
te maken. Hy levert een aenzienlyke lading aen
de stoombootlinies der Vereenigde-Staten, en
het is klaerblyker.d dat eene verzwaring van
rechten weldra den invoer in groote mate zou
verminderen, door dezen te beperken by de
dringende benoodigdheden van het verbruik
dit zou de ondergang zyn van den uitvoer-han-
del in tabak.
De nyverheid, en vooral de fabrikatie van
sigaren, die sedert eenige jaren eene groote
uitbreiding heeft genomen, zou waerlyk voor
België verloren zyn de kleine fabriekanten
zouden gedwongen zyn hun werk te staken en
de groote nyverheid zou verplicht zyn naer een
vreemd land te vluchten, daer zy niet langer
meer op den vaderlandschen grond zou kunnen
bestaen. Inderdaed, de konkurrentie zou on-
mogelyk zyn met onze noorder-buren, en het
eerste gevolg der voorgestelde wet zou dus
zyn, volkomen die bron van het nationael werk
te doen opdroogen.
Die eenige kortbondige opmerkingen toonen
dat de fiskale uitslagen, die men van het nieuw
ontwerp verwacht, niet zullen worden bereikt.
Ook zyn wy overtuigd, Mynheeren, dat gy
zulke talryke belangen niet zult slachtofferen
eu dal de wensch, die in al de provincies van
het land wordt uitgedrukt, weerklank zal vin
den by de Wetgevende Kamers.
Het is dus met een volkomen betrouwen dat
wy u verzoeken, een wetsontwerp te verwer
pen, dat zoo nadeelig is aen de kweekery den
handel en de nyverheid in tabak, zoowel in zyn
grondbegin, als in zyne gevolgen.
Aenveerdt, Mynheeren, de verzekering onzer
eerbiedige hoogachting.
In naem der handelaers, fabriekanten en planters
in tabak.
Voor het Komiteit
De Sekrefaris, De Voorzitter,
Charles VAN DE VIN. Florent PAUWELS.
Brussel, 14 juli 1879.
Tabakshandel-komiteilDe deputatie van
het komiteit der belgisehe handelaers, fabrie
kanten en planters in tabak zyn maendag door
den minister van financiën in gehoor ontvan
gen.
De minister, in overeenstemming met zyne
gedachten van vryhandel, zou, volgens zyn
zeggen, op geen koopwaren verhooging van
rechten vragen, indien de behoeften der schat
kist er hem geen noodzakelykheid van maek-
ten.
Het hoofd van het ministerie van financiën
heeft bepaeld en aen de deputatie verklaerd,
dat hy vóór 1881 geene nieuwe verhooging van
inkomende rechten op den tabak zou vragen
en heeft beloofd de kwestie der fictive entre
pots en die der draw-back of teruggave der
rechten voor bewerkte tabak en sigaren voor
exportalie gedeklareerd, te bestudeeren.
liet komiteit, zyne zending voortzettende,
heelt aen de wetgevende macht een verzoek
schrift ingediend, vragende de verwerping van
het wetsvoorstel.
De memorie, welke het was gelast te ver-
veerdigen, is insgelyks aen de leden der Ka
mers overhandigd.
Geld, geld, geld zoo roept het liberalismus,
en middelerwyl dat het ons miUioenen uit den
zak klopt, smyt het de dure penningen der be
lastingbetalers door hel venster aen zyn vrien
den.
Het schynt dat alles nog niet genoeg belast
is, en de Précurseur stelt nu voor eene belas
ting te heffen op de... pianos.
Waerom niet
Maer het blad vergeet den eerbied dien het
aen de liberale en beschavende pianos ver
schuldigd is pianos, waerop men zoo lang
het vereerde onyediert speelde.
Zou het dus niet beter zyn te zeggen, dat
alle calliolyke pianos, alle orgels de liberale
draei-orgels natuerlyk uitgezonderd en ver
der alle kerk-insirumcnten, voorlaen zouden
belast worden
Zooals wy hel de verledene weck hebben aengc-
kondigd, is men reeds bezig met de stelling tc plael-
sen rond ons afgebrand Belfort
De voorloopige horloge in een der vensters van
ons nieuw stadhuis geplaetst, wordt door de alge
meenheid onzer bevolking te klein gevonden. Men
heeft ons, wel is waer, doen opmerken dal er, op T
oogenblik nergens eene grootere tc vinden was,
maer waerom ze d3n zoo hoog geplaetst dat vele de
uer niet kounen zien
Wy vragen dus, in naem van velen onzer medebur
gers, of het niet mogelyk zoude wezen, de horloge
boven do poort te plaetser. Wy denken dal dit
gemakkclyk kan gedaen worden en men aldus een
groot deel onzer medeburgers zou bevredigen.
De werken aen den yzerenweg Antwerpen-Douai,
sektie Aelst naer Opwyck, gaen goed vooruit. Indien
men met denzelfden spoed blyft werken, dan zal deze
sektie op 't eiude der maend October vast en zeker
kunnen aen den dienst overgeleverd worden.
Wy hopen dal onze achtbare heeren Senateurs en
Volksvertegenwoordigers de noodige voetstappen
zullen aenwenden, om, eens de baen voltrokken,
deze sektie zoohaest mogelyk to zien openen.
Deze sektie zal immers veel bydragcr. tol de ontwik
keling van handel, nyverheid en landbouw en ook
om den bloei onzer wekelyksche markt te vermeer
deren en te verzekeren.
Een onzer geëerde lezers heeft ons eenige bemer
kingen toegestuerd over de artikels van 't Verbond
belrekkelyk den brand van ons Belfort.
Wy zullen onzen gcachten correspondent doen op
merken dat wy de dwaeshcid niet willen begaen tyd,
papier, pen en inkt te verslyten om de verregaciido
dommigheden van meester Eremen en Beenen te we
derleggen. Dommigheden wederleggen immers zich
zelve, en zou het dan geene dwaesbeid wezen hel
eene tweede mael te ondernemen
't Verbond loont zich misnoegd omdat de leerlingen
van het St-Lievensgcslicht alhier, bestierd door de
E. B. der Christelyke Scholen, vrywillig afstand heb
ben gedaen van hunne pryzen, om ccmgzins mede te
werken tot het verspreiden van 't vry catholyk on-
derwys.
Wy begrypen die misnoegdheid van 'l Verbond en
raden ook de bestemming die hel aen die gel
den zou willen geven.
Wy durven wedden dal de misnoegdheid van 't
Verbond onmiddelykzou verrdwynen, moesten de leer
lingen van bedoeld gesticht afstand doen van hunne
pryzer ten voordeele van een heerschap die door 't
Verbond zeer wel gekend is.Die toelage zou hem dik
werf uit verlegenheid kunnen trekken en beletten dat
hy op de door hem te betalen wissels moet schryven:
Geweigerd te betalen omdat de valdag dry dagen later is...
Compris, Verbond?.... Doch als je 'l niet begrypt,
hoor je, Jongen, dan snydt je er maer met uwen
nieuwen papiersnyder een hoekje af en alles zal je
klaer eu duidelyk worden....
De Provincialeraed onzer provincie heeft in zyne
zitting van Donderdag op voorstel van den heer L.De
Saedeleer van Ilaeltert, de volgende buitengewoone
kreditcn voor 't lager onderwys uit het budjet van
4880 geschrabt, te weten
112 duizend frs. voor 't bouwen en meubeleren
van schoollokalen
5 duizend frs. voor de scholen van volwassenen
2 duizend frs. voor de bewaerscholen
2 duizend frs. voor de pensioenen der onderwyzers;
5 honderd frs. voor den pryskamp onder de scho
len voor volwassenen.
Onze Provincialeraed is de eerste die de buitenge
woone kredilen voor 't onderwys uit't budjet schrabt
en geene andere kredilen toestael dan degene
waerloe hy wetlelyk verplicht is. Dat noemt
men werken en met krachtdadigheid werken De
achtbare heeren Leden van onzen Proviucieraed wel
ke deze maetregel hebben gestemd, mogen verze
kerd zyn dat hun gedrag en handelwyze door hunne
catholyke lastgevers zullen toegejuicht worden.
RECHTERLYKE KRONYK.
De volgende heeren van ons arrondissement
zyn door 't lot aengewezen om deel te maken
van den jury voor de tweede reeks der assi
sen otuer provincie welke te Gent zal geopend
worden op 28 juli aenstaende, ondervoor zit-
terschap van den raedsheer Meclielynck.
MM. P. Dommer, handelaer, Aelst.
E. D'Hondt, olieslager, 9
D. Levionnois, fabrikant,
A. Van Assche, stoker,
A. Eliaert, fabrikant, Ninove.
J. De Paepe, notaris, Herzele.
Vrydag 11. heeft het Beroepshof van Gent het
vonnis van onze Koophandels-rechtbank ver
broken waerby den ex-notaris De Vriendt, in
failliet wierd verklaerd. Volgens 't Beroepshof
bestonden er hoegenaemd geene reden om den
ex-notaris De Vriendt in failliet te slagen.Sieur
Vinck van Herdersem die de in de failliet-ver
klaring had gevraegd en M. P.Daeus van Aelst,
welke er tusschen kwam, zyn lot al de onkos
ten der beide processen veroordeeld.
AEN T WERK.
Wy vernemen stellig dat de gemeente-on-
derwyzer van Gysegem, in plaets van, gelyk
wy in een onzer voorgaende nummers zegden,
zyn post van gemeente-onderwyzer te verlaten
nu aen den zeiven vastgekleefd blyft.
Maer troostelyk is 't voor de catholyke zaek
te mogen aenkondigen dat de E. II. Van Impe,
bestierder van 't jongenspensionaet, voorloo-
pig eene ruime zael ter beschikking stelt van
't vrye onderwys. Binnen de zes weken zal de
E. II. Van Impe, op eigene kosten, een gansch
nieuw schoollokael in gereedheid brengen,
waerdoor er ten volle in de behoefte van 't
onderwys te Gysegem zal voorzien zyn.
Dit heet men werken en werken in den vol
len zin des woords, want op den dag dat de
goddelooze rampzalige francmacons-wet uit-
voerbaer is, is de vryheid van 't catholyk on
derwys te Gysegem ten volle gered.
VOLKSKAMER. By de beraedslaging van
't wetsontwerp strekkende om'1 volk nieuwe
zware en verpletterende belastingen op te leg
gen, heeft de achtbare heer Malou ontegen-
sprekelyk bewezen dat die nieuwe belastingen
in 't geheel niet noodig zyn om in de noodwen
digheden te voorzien.
M. Malou zou de ontwerpen van nieuwe be
lastingen willen zien verdragen.
De Senaet is byeengeroepen tegen maen
dag 21 dezer, ten 2 uren.
M. Bara machtigt de kerkfabriek en het
weldadigheidsbureel van Lier de legaten te
aen veerden van den eerw. heer Franck, in
leven onderpastoor in de St-Gummarus-kerk
te Lier. De missen welke daervoor moeten ge
celebreerd worden, mogen echter volgens M.
Bara niet meer betaeld worden dan 1 frank
per mis, alhoewel de testamentmaker den prys
had vastgesteld op 2 frank.
De Etoile speelt nog altyd de rol van
Commèrezy heeft nu weêr eene grrrrrrrrootc
catholyke conspiratie gevonden, aen welker
hoofd een i...ta...li...aen...sehe priester slaet,
om den koning te ver...moor...den Yselyk,
yselyk, yselyk, niet waer Zou de Etoile m'is-
schien eenen slag van den molen weg heb
ben
Brand te Brussel (Nadere byzonderheden.)
- Zooals de dagbladen gemeld hebben, werd de
brand in bet huis 11. 2 der lleuvclstract het eerst be
merkt door groente verkoopers. die zich naer de
vroegmarkl begaven. Een officier van policie werd
onmiddellyk verwittigd en zondt in allcryl het pom-
pierskorps van het stadhuis ter plaetse van den
brand.
pc pompiers trachten eerst langs het naburige
huis in de brandende woning te dringen, doch te
vergeefs de rook deed hen terugwyken en het vuer
luid in weinige oogenblikken eene verschrikkelyke
uitbreiding genomen.
De brandspuiten werden spoedig in werking ge
bracht, en na een half uer was de brand reeds ge
heel en al uitgedoofd De luitenant der pompiers en
etn officier van policie doorzochten aenstonds 't huis
en vonden in de mansardekamer de lyken van vrouw
Kinsbergen en van dry barer kinderen, twee knapen
en een meisje. De vier lyken werden onmiddellyk
naer hel Sl-Pielersgastbuis gebracht.
De oudste zoon alleen Sylvain. oud 14 jaren, is
langs hel dak kunnen ontsnappen. Hy werd aenstonds
na den brand ondervraegd en legde de volgende ver
klaring af:
Mync moeder, myno twee broeders, myne zus
ter en ik bewoonden alleen bet huis wy haddcu
geen dienstboden, en de twee kamers, welke wy
verluierden, waren onbewoond
Wy hadden bet magazyn gesloten omtrent 10
uren en waren omlrent 10 14 ure naer onze slaep-
kamers gegaen. Ik had, zooals gewoonlyk, den gaz-
kompleur zorgvuldig gesloten Myne moeder sliep op
eene kamer der tweede verdieping myne twee
broeders cn ik in de mansarde-kamer, en myne zus-
Ier in een aenpalend vertrek.
Gedurende den nacht ik weet niet omtrent
welk uer werd ik wakker gemaekt, door herbaeld
kloppen op onze deur en door de kreten Brand,
brand.
Moeder is onze kamer binnen gekomen en heeft
de deur opengelalen, zoodal het vertrek onmiddellyk
vervuld was niet rook
Ik heb om hulp geroepen door 't venster langs
de slract, doch ik geloof dat men my niet gehoord
heefthel dreigend gevaer bemerkende, ben ik op
hel dnk geklommen, en werd opgenomen door mej.
Ysenbrant, die het huis n. 8 der Heuvelstraet be
woont.
Sylvain is ontsnapt langs een klein dakvenster,
van waer hy de kornis van het naburig huis heeft be
reikt. Van die plaels heeft hy zyne moeder toegeroe
pen Moedermoedervolgt my 1 komtkomt
volgt my Doch helaes de moeder en de dry kinde
ren, door den rook verstikt zyn levenloos neerge
stort.
Ten prooi aen een verschrikkelyken angst, liep
Sylvain langs de daken voort, naer hot buis n. 8,
van waer men hem nep. Om tot daer te komen, is hy
over een spitsig dak en daerna langs eene goot pioe-
ten kruipen.
Toen de lyken in de mansardekamer gevonden
werden, lag vrouw Kinsbergen op den grond, en
nevens haer bet meisje en een der knapen hel ander
zoontje lag naby het venster dat op de slraet uitgeeft.
Allen hebben eenige brandwonden bekomen en wa
ren geheel zwart gemaekt door den rook.
De oorzaken van den braud zyn tot nu toe onbe
kend Een onderzoek is onmiddellyk ingesteld het
schynt echter reeds zeker dat de brand niet aen
•kwaedwilligheid kan toegeschreven worden.
Het huis is geheel vernield. De woning was verze
kerd voor fr. 25,000.
De vier slachtoffers van den brand der Heuvel
straet zyn allen verstikt.
Men heeft in het Sl-Pieiersgasthuis, de vier lyken
gelegd, liet een nevens hel andere, op den vloer van
het amphitheatre
De vier lyken op den vloer uitgesterkt, bieden een
afgryselyk schouwspel aen de lichamen zyu bedekt
met een wit laken de hoofden alleen zyn ontbloot.
Zy zyn door den rook zwart gemaekt, doch door het
vuer niet geschonden.
De moeder ligt in een hoek die arme vrouw was
slechts 38 jaren oud het was eene goede moeder
voor hare kinderen. Haer echtgenoot is, naer men
zegt, van haer geschieden en woont te Parys.
Toen vrouw Kinsbergen den brand bemerkte, is
zy aenstonds naer de kamer harer kinderen gesneld.
Zy is waerschynlyk op den trap gevallen, want zy
heeft eene grooto wonde aen de kin bekomen. Een
der armen is verdracid, alsof de ongelukkige vrouw,
Een verhael naer het lioogduilsch.
5de vervolg.
De onderwyzor echter legde zachljens zyno hand
op Eliens schouder, en zegde luid
Gy hebt gelyk, myn zoon, de frak, waermede
uw overleden vader, dien ik zeer goed gekend heb,
en die een edel en geleerd man, voor Gods altacr
staen kon, is ook wel goed genoeg, dal zyn zoon
hem in tegenwoordigheid des keizers draegt De
frak maekt den man niet, en geeft noch neemt de eer.
Men kan een groot ellendeling zyn in een met goud
geborduerd kleed, met couden en zilveren sterren
op de borst, cn men kan een edel man zyn in den
besten zin des woords in eene versleten frak, met
lappen op de borstNiemand zal u dan ook hi6r be
spotten, omdat gy arm zyl, want gy hebt een groot
cn goed hart, gy bezit vele kundigheden, en gy zult,
als God wil, eenmael de vreugd en trots onzer in
richting worden
Elien boog zich dankbaer over de baud zyns ouden
en geliefden onderwyzers, en kuste haer, en in do
zael was het heel stil geworden niemand lachte en
fluisterde meer
Daerde hoorde men op eens een ryluig haeslig het
voorplein opryden; de deuren der zael werden scbie-
lyk geopend, en de portier riep builen adem de
keizor komt
Al de scholieren plaelsten zich in de ry en in het
gelid, en hielden de oogen onafgewend op de deur
gericht. E11 thans verscheen, gevolgd door den rec
tor en de voornaemste onderwyzers van hel college,
op den drempel dier deur, een jong, slank man,
