:3
54ste Jaer.
mm^,
Spgl IfigTl^
S-W
YZEREN WEG - VERTREKUREN UIT VEEST VIA ER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Aeist, (5.38 s Zaterd.) 7.49 12.06 0.00 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokerbn en Gent
4.50 ..15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
Ü,T i un NAER Jokeren, St. Nikolaes en Antwbrpen
4.30 7.Ou 9.25 10.50 2.20 5.25 7.05
Uit Sotlegem langs Erpo-Meire. 7.49 1.58 7.48
uit Mechelen naer Opwyck, Moorsel en Aeist
6,30 10,55 4,40 7,45
Vrydenkerskongres.
De Indiaensche Spion.
Ojiderwyzerskongres.
iiSiJSiiJ
ABONNEMENfPRYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December.
Dendermonde. 4-56 6-43 8-45 12-27 3-09 6-43 9.38
Lokeren. 4-56 6-43 8-45 12-27 3-09 6-43 9.38
Mechelen. 4-56/ 6-43/ 7-17tf 8-12d Exp. 1" 2® 3° kl. 1 i-57d
l-04d Exp. 1" 2® 3' kl. 2-5 ld 3-09/ 6-0üd 6-43/
10-06d Exp. 1® 2® 3" kl.
\utw. 4-56t 6-431 7-17d 8-02 en 8-12d Exp. 3 kl. l-04dExp.
1® 2® 3® kl. 2-5id 3-09/ 6-OOd 6-43/ 10-06d Exp.
1® 2® 3° kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 40 7-17 7-50 8-02 eu 8-12
E 3 kl. 9-t>8 10-21 dir. 11-57 1-04 E 3 kl."2-51 3-10 E 3 kl.
5-20 E 2 klas. 6-00 8-49 9-11 10-06 K 3 klas. Des zon
dags 8.59 's avonds houdt stil in de tusschenslatien.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-40d 4-56/ 6-43/ 8-02 en
8-12d 3 klas. 7-50d 9-08d (1l-57d lol Leuven) l-04d
Exp. 1° 2® 3LI. 2-5ld i-10d Exp. lu2® 3® k). 6-OOd 8-49d
10-06 Exp. 3 kl.
(1) Nota Dc letter betcekent langs Termonde en d<
Genl,(5-00 's vryd.) 7-05dir. 7-41 eu7-56 E3kl. 8-41 9-45
12-22 12-40 3-09 3-41 en 5-34 E 3 kl. 6-12 6-40 8-54
Exp 3 kl. 9-36 12-02 direct.
Brugge, Oostende. 7-41 en 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-22
12-40 3 41 en 0-00 El® 2® 3® kl. 6-40
Doornyk, Mouscrou, Kortryk, Ryssel. langs Gend) 8-41
12-22 12-40 3-09 3-41 Exp. 6-12 6-40
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. {langs Alh) 6-00 7-50 11-57
0-00 6-00
Nmove. Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 6-00 7-50 8-12
1 i-57 2-51 0-00 6 00 9-11
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-57 2-51 0-00 6-00
Enghien Braine, Manage, Charleroy, Namen langs Geeraerds
bergen 6 00 t -00 11-57 5-51 0-00 6-00
Sotlegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel, Opwyck, Mechelen,Anlwci pen 5,03 9.20 3,13 6,12
letter d langs Denderleeuw.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op od° bladz.50 cent.
Caique Stnrsn.
HASH AELST UIT
Ath 6.49 10.30 4.17 4.09 7.58 9.05
Antw. 5.25 6,50 9,15 9.50 40.50 E. 1'2® 3® kl. 12-15
3-15 E. 1®2®3® kl. 3-50 4.45 5.55 6.50 S. 1®2® 3® kl. 9.1-0
Brussel 6.20 direct 7-05 en 7.20 3 kl. 7.25 9.00 11.06
11 53 1.55 3.02 en 4 55 E 3 kl. 5.01 5.55 7.05 8.15 E.
3 kl. 8.20 en 11-15 direct. Des zondags 3,20 namid
dag 12,02's nachts houdt slil inde tusschenslatien.
Dendermonde 7.12 9.33 11.34 2.25 5.27 8.23 10.47
Geeraerdsbergen 7.27 11.08 2.00 4.50 8.33 9.41
Gent 6.24 7-29 en 7.39 E 3 kl. 8.15 11.04 12.31 E3kl.
I.554-38 eu 4-48 E 3kl. 5.06 8.09 8.48 9.33 E 3kl.
Lessen 7.09 10.50 1.37 4.29 8.18 9.25
Lokcrcn 6.10 8.40 10.59 1.54 4.56 7.55
Ninove 7.55 11.36 2.28 5.18 9.01 10.09
Oostende O.OOE 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0 00
II.05 E 3 kl. 11-55 3.30 E 3 kl. 6.04
uit Gent naer
Moe: ueelo, Soltegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le»
Comte o.oO 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.59
dit GBERAERDSBRRGEN KAER
Maria-Lierde,Sotlegem, Moortzeeleen Gent, 5.15 7 24
9.54 11.59 2.58 4.48 5.50E 8.51
uit Denderleeuw naer .-
HaeUert, Burst, Ilerzele, Sotteg. Audenaerde, Ausegem.
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.09 7.20
ooS?TTF'GEM LANG5 DENDERLEEUW NAER
AELST, li SEPTEMBER 4880.
liet vrydenkerskongres dat lor gelegenheid
van 't schitterend (?!-{-!? jaer 1880, ie Brussel,
werd gehouden, bewyst ons- op de ontegen-
sprekelykste wyze dat liet Journal de Gand
eene vvaërheid uitriep toen het schreel
Het liberalismus is de vrydenkery
of 't is niets
Men ziet het ter oogen uit dat de liberale
drukpers bevel heeft ontvangen van 't vryden
kerskongres niet te gewagen, want alle liberale
organen zwygener over als versmoord, liet zou
immers te geyaerlyk wezen beraedslagingen
meê te deelen, die de ware princiepen, de
verzuchtingen en 't eindelyke doel die het
maeonniek liberalismus bereiken, wil gansch
blootleggen..Doch dit zal niet baten,
indien de liberale bladen zwygen, wy, catho-
lieken, zullen het niet doen 'i volk moet
weien wat de maeonnieke liberalen in 't schild
voeren
Onrnogelyk is 'l ons een volledig verslag
over dit kongres af te kondigen, wy zullen ons
dus bepalen de voornaemste punten te behan
delen.
Hel art. 4, van 't dagorde luidde als volgt
IV. 1 an de zedeleer. Noodzakelijkheid van
in onze tegenwoordige samenleving, de zedeleer
te grondvesten en te onderwijzen buiten alle gods
dienstig grondbeginsel.
Dit artikel werd met eenparigheid byge-
treden.
De zedeleer mag, volgens de vrydenkers,
op geen godsdienstig grondbeginsel gestaefd
zyn. De christelyke zedeleer moet dus uit de
wereld verbannen worden. Dit art. van liet
programma der vrydenkery beeft reeds een
begin van uitvoering gevond'en in de ongeluks
wet van 1879. En inderdaed, bedoelde wet,
scliryft voor dat de zedeleer, buiten alle gods
dienstig grondbeginsel, in de officieele lagere
scholen moet onderwezen worden.... Zou men
er dan nog een oogenblik kunnen aen twy-
felen dal er, in de olïicieele, of liever, liberale
lagere scholen, eenen dampkring van ongods
dienstigheid en godverloochening heerscht?....
Bericht aen de catholieke ouders
Handelende over de opvoeding en 't onder-
wys der vrouw, beslist het vrydenkerskongres,
dat men aen dit geslacht alles moet onder-
wyzen, behalve dat wat mer: God heet.
By gevolg moet men de meisjes in alle vak
keu onderwyzen behalve in den Godsdienst....
De vrouw moet dus tot eene vrydenkster ge
vormd worden zy ook moet, even als de
mannen, god verloochenen, zyne Heiligen ver
smaden en de godsdienstige ceremonien, de
gebeden, de HH. Sacramenten verwerpen en
bespottenJa, de vrydenkers willen dat
hunne vrouwen, even als zy, God vervloeken
en vermaledyden.
En waerom moet de vrouw tot eene vry
denkster gevormd worden Omdat zy hare
(26° vervolg).
Do celaireur ging dncrop lot Monowano eu Jen
kins by zeide hun dal hy een vriend ontmoet had,
die op sterven lag, wiens verlangen het was gedu
rende zyne laelste ©ogenblikken mei hem alleen te
zyn. De beide mannen en Maudc gingen nu op een
afsland en beloofden dal zy op hem zouden wachten.
Wat zyt gv toch goed, Pick, zegde de sterven
de, toen by Dingle weer by zich zag.
Spreek daer niet over... Hickman. Ik zal my
ook gelukkig achten als ik iemand by my hob, wan
neer ik sterfhy die dezen dic-nsl' mèl voor een
ander over heeft wanneer hem dit mogelyk is, is nog
onmenschelyker dan een Shawuie. Maer hoe komt
gy aen die wond, Hickman
Ik was in dc boot toen zy ons overvielen. Zoo
dra ik zag dat het met ons gedaen was, deed ik een
sprong en nam de vlucht. Een hunner volgde my tot
hierop deze plnels had ik een vreeselyken worste
ling met hem, hy is reeds dood, doch my heeft hy
ook den genadeslag gegeven.
En welke rol beeft Monowano by den acnval
gespeeld
Dat is moeilyk te zeggen, Dick ik weel niet
wat ik van licrn denken moet. Ik heb hem geen enke
len slag zien toebrengen, en toch geloor ik dat hy
een der aenvoerders is. Ik geloof dat hy dc oorzaek
van Mordaunt's dood is.
Watzyn die ook dood vroeg Dingle.
Ik geloof van ja ik kan het echter niet met
zekerheid zeggen. Zy hadden een balt dozyn schedels
van blanken aen hunne gordels toen ze ons hebben
aengeyallendaer deze schedels pas afgestroopt
kinderen met de moedermelk den haet tegen
God en zyne Kerk zou inboezemen en de heer-
schappy der vrydenkery aldus stillekens aen
zou gevestigd wordenWy laten onze
geëerde lezers oordeelen welke samenleving
de vrydenkers willen tot stand brengen.
De kongresmannen van Antwerpenvan
Brussel, van Verviers, en uit den Borinage
verklaerden dal zy als programma aennemen
Afschaffing van den Godsdienst in 't. onderwijs,
in 't bezondere en in 'l publiek leven.
Een woordje uitleg zal bier niet ten onpasse
komen. Wat de afschaffing van den Godsdienst
in 't onderwys betreft, dit deel van 't vryden-
kersprogramma is reeds een voltrokken feit,
dat wy nimmer hoeven te bewyzen.
Nu,wat willen devrydenkers door de a fscha/ling
van den Godsdienst in't bezondere leven beduiden?
Zy zouden willen dat elkeen buiten allen gods
dienst zou geboren worden, leven en sterven.
Dus, geboren worden zonder doopsel,leven zon
der God, den Schepper van't Heelal, te loven en
te bedanken, altyd zyne slechte drillen zyne
menschelyke bedorvene naluer voldoen, van
het leven onophoudelyk genieten zonder zich
met Godswetten, de geboden der H. Kerk
en by gevolg, der menschelyke wetten te be-
kreumien, 't is te zeggen leven gelyk eene
beest, om dan eindelyk ook (e sterven gelyk
men geleefd heelt, 't is te zeggen als eene
beest!Zietdaer wat de vrydenkers door de
afschaffing van den Godsdienst in t bezonder
leven verstaen
Hel derde puntafschaffing van den Gods
dienst in 't publick leven blyft nu nog over....
Wat bedoelen de vrydenkers hierdoor?....
Verwydering uit dc wetten van alles wat
eenigzins aen 't goddelyk recht raekt
Volkomcne scheiding van Kerk en Staet,
in andere woorden, alschaffing van 't budjet
der EeredienstenDe Staet zou dus in het
i',.bouwen, herstellen eu onderhouden der
godsdienstige gebouwen nimmer tusscheu-
komeu en de Bisschoppen en priesters zouden
de magere rente onttrokken worden, die de
Staet in rechte verplicht is hen te betalen, in
vergoeding der talryke landgoederen, enz., die
aen de kerken en kloosters, in de jaren 90,
wierden ontroofd.
Men begrypl gemakkelyk tot welk einde
de vrydenkers of liberalen willen geraken.
Zy denken, de vrydenkers, dat indien er geene
kerken meer gebouwd en hersteld worden,
indien de geestelykheid van den Staet de rente
niet meer ontvangt die hy haer gehouden is
te betalen, kerken en priesters zullen verdwy-
nen eu de lieerscliappy der beest dan voor
goed en zonder eenige tegenspraek zal geves
tigd zynZietdaer 't doel dat de vryden
kers bereiken willen Dwaesheid, eene
oneindige dwaesheid is 't zulks te durven
verhopen,want lang zullen die fiere godshaters
onder 't groene tapyt verdwenen zyn, wanneer
Godstempels zullen blyven rechlslaen en er
de stemmen der gezalfden des Hoeren, welke
zyne leering en geboden verkonden, zullen in
weergalmen
M. Arnould gemeenteraedslid te Schaerbeek,
by Brussel, doet den invloed uitschynen die
waren, besloot ik er uit, dat het dio van Mordaunt
en van zvne reisgenooten moesten zyn.
Het kan zyn, doch als er een stryd heeft plaets
gehad, dan bevreemdt het me, dat ik er mets van ge
hoord heb.
Zy zullen ze overvallen en verslagen hebben
voor de onzen den tyd hadden om zich tc verdedigen.
Het zal een vrecselyke slag voor Maude zyn, Dick, en
ik zou liaer zulk droevig nieuws niet geerne over
brengen. O ik kan byna geen adem meer habn.
Waerzyt gy dan toch gewond, Hickman
Hier aen myne zyde, daer heeft hy zyn mes
ingestoolen. Maer houd u daermeê moer nici bezig.
Ik heb een verband op de wond gelegd en dat zal
voldoende zyn lot het laetste oogenblik. Keer my een
beetje om, Dick.
Dingle legde den ongelukkige in eene minder ver
moeiende houding vcrvolgons vroeg by hem
Kan ik nog iels voor u doen Hebt gy niet het
een of ander in de kolonie te zeggen
Ik heb er een broêr.wy waren weezen en
wy hebben geen bloedverwanten. Deel hem mede al
wat er gebeurd is... Zeg hem dat wy alles hebben
gedaen, wat in ons vermogen was...
Dat is onnoodig, viel Dingle hem in de rede.
Wy kennen elkaer, Hickman, ze zullen wel begrypen,
dat ze u zoo gemakkelyk niet gekregen hebben
Toch sta ik er op, Dick, vertel hein onze ge
schiedenis. Breng hem de groeten van een stervende
over. Anders heb ik u juist uiets te zeggen. Wat dien
Monowano aengael, Dick, weet gy wat ik van hem
denk
Nu
Ik geloot dat hy een blanke of een mesties is.
Hy heeft ons eens het leven gered, dat weet ik, maer
dat neemt niet weg, dat wy gerust mogen aennemen,
dat hy meer menschen van kant heeft geholpen
dan aen de dood ontrukt.
Dat geloof ik ook stellig on zoodra wy weer in
de kolonie zyn, dan zal hy gefusilleerd worden. Tot I
de vrydenkers uitoefenen op de politiek en
bestatigd verder de richting die zy aen de
liberale beweging geven.
Kan men op eene klare en duidelykere wyze
doen begrypen dat de vrydenkery, anders ge
noemd dc mayonnieke logic, de ziel is van de
liberale politiek en bygevolgde geheime macht
die hare handlangers doet handelen en wan
delen 1
En inderdaed, wat ziet en boort men
De logie beval dat onze gewydde kerkhoven
zouden ontheiligd worden door de begravenis
van gekende godverloocbeuaers,vrylevers,enz.
en hare trawanten gehoorzaemden.
De "logie besloot de Catholieke Kerk in den
grafkuil le stooten en hare handlangers die
heden de ministerieele zetels bekleedeu, vol
deden onmiddelyk aen haer besluit met de
ongodsdienstige, of liever, goddelooze wet op
't lager onderwys in 't leven te roepen.
De logie eischfe dat onze diplomatische
betrekkingen met 't Vatikaen zouden afgebro
ken worden en onmiddelyk wierden gemeene
listen, lagen en kuiperyeu in 't werk gelegd
om de logie te voldoen. Na eenige maenden,
zond minister Frère, uit hoofde eener dubbel
zinnige handelwyze die niet dan in zyne her
senpan en ook in die zyner aenbidders voor
een plaetsken of kruisken bestaet, den paus-
lyken afgezant wegen de logiemannen
waren voldaen
De logie.... maer nu genoeg, ons artikel zou
te lang worden.
Nog meer Een kongreslied van Verviers
zegde dat, men vergeve ons die yslyke gods
lasteringen onder de oogen onzer geëerde
lezers te brengen, dat God de ouzedelgkheid,
de dwingelandij en de verlag ing van den mensch
is
En de gansche vergadering juicht die helscke
godslasteringen meteen luidruchtig handge
klap toe.
\Vv vragen het, hoe is 't mogelyk tot zulken
hoogen graed van goddeloosheid te klimmen
zonder van den duivel ingeblazen te zyn
Wat dan nog 't wondersle van al is, is dat
de kerel die zulke wraekroepende godslaste
ringen uitbraken, als de pioniers van den voor
uitgang en de fakkels der beschaving gevierd
worden
Voor ons, zyn het slechts ongelukkiger,
goddeloozen.die in hunnen dornmen overmoed
en dpor de hel aengedreven legen God opstaen
en die op die wyze, in plaets van vooruit le
gaen, de samenleving naer de barbaerschheid
terugvoeren.
Men weet het, de zonen der duisternis zyn
arglistiger dan deze van 't licht. In 't versprei
den hunner godshatende leerstelsels gaen de
vrydenkers met arglistigheid, met sluwheid om.
Luistert, hoe zekere heer Boëns ons de han
delwyze der logie doet kennen
Wy geven voordrachten over de wetenschappen
en die voordrachtenzyn vol gedachten gericht
tegen het bestaen van God en zoo verliest
het volk zachtjes het Geloof....
Gy begrypt, geëerde lezers, neen, zy komen
zoo niet van den eersten, keer brutael weg
zeggen Er bestaet geen God. Zy leggen het
dusverre hobben ze hem uiet durven aenklagen. Zy
hebben hem wel dikwyls over zyne geboorte onder-
vraegd, doch nooit heeft hy een bevredigend ant
woord gegeven bovendien hebben we hem lang
genoeg onder onze oogen geduld, dal moet maer een
einde nemen.
Kon ik nog maer zoolang blyven lev6n, tot ik
wist wie by is, en waer hy van daen komt, maer
dat zal met gaen. Zoodra gy hem onder handen
krygt, moet ge eeDS beproeven of ge zyDe huidskleur
kunt veranderen, door die met water fiks al' te was-
schen. Gy weet nog wel hoe lang wy dachten, dat
de vrouw van Jim Peterson eene indiaensche was.
Met hem zou bet ook wel eens zoo kunnen zyn.
Dal zal opgehelderd worden als wy weer thuis
zyn. Zoudt gy geen kracht genoeg hebben om naer
de kolonie te loopen en tc wachten met sterven tot
dat wy licht hadden in deze zaek vroeg de verken
ner, dio als het ware zich by de ge jachte aen dit
onderzoek verheugde.
Neen, Dick, antwoordde Hickman met een trou-
rigen glimlach, liet is zelfs verwonderlyk, dal ik lot
zoo lang heb geleefd. Ik heb vrecssolyk geleden, zoo
als gy zekor wel hebt opgemerkt.
Ja, ja... ik kan het niet ontkennen, gy hebt ccn
geduebton steek gekregen... Begint de pyn nog niet
af te nemen
Ik heb tol dusverre het bloed dat uit myne
wond vloeide kunnen sluiten, en dal schynl my tot
lieden in het leven te hebben gehouden, maer nu is
het gedaen, ik zou nog wel aen Maudc willen zeg
gen.. i
Wat
Neen, dat zoude niotgoed zvn... dat zou haer
verschrikken. Vrienden, opgepaststilde India
nen...
Dingle merkte dat hy ylde en trachtte hem in eene
minder lastige houding le plaetsen. De arme drom
mel drukte zyn verband tegen de wond en het bloed
vloeide niet meer zoo snel.
scliynheilig aen boord langzamerhand leggen
zy een werkend vergift in 't hert en den geest
der aenhoorders Deze iaetste behooren ten
meerendeele tot de volksklas en bemerken
niet dmdelyk waer 't vergift schuilten zy
luisteren, zy overwegen, redeneren er te
samen over, en beginnen te Iwyfelen,
en daer zy sicchts eene onbeduidende of geene
geleerdheid bezitten zyn zy niet in staet om
de drogredenen van de goddelooze sprekertjes
te wederleggen, en eindigen zy met gelool en
zeden te verliezen en byna onopgemerkt in
eenen afgrond van goddeloosheid en zede-
verderl te storten.
Wie ooit de voordrachten hier en elders
door de zorgen van Willemsfonds gehouden,
heeft öygewoond, kan getuigen dat het wel op
zulke wyze is dat men 't hert en den geest des
werkmans zoekt te vergoddeloozen en te ver
derven.
Broeder Francolin stelde het vraegpunt
I voor Hoe zullen wy er toegeraken om den
I Vader te beletten, gebruik te maken van zyn ge-
waend reikt, omhei geweten van zyn kind ge
weld aen te doen, door het den catechismus
te leer en, zelfs in den schoot zyner familie
Wel dan, men wil den Vader beletten zyne
kinderen te leeren bidden, hen in de christe
lyke leering te onderwyzenWaerom wel,
om er des te gemakkelyker in de school, vry
denkers van te vormen. Gelyk men ziet ist
altyd de godverloochening die de liberalen of
vrydenkers lot riehtsooe, hebben.
Nu te slotte, halen wy onder andere nog
den voorstel van broeder Schlager aen
Dees heerschap wil de onzydigheid, of beter
gezegd, dc goddeloosheid der scholen, het Ver
bod aen den priester van het huwelijk m te zege
nen, van te onderwyzen, van de dooden te begra
ven hy vraegt de verwereldlijking der kerkhoven
en ascht dat men verbieden zou den eed te doen
voor de rechtbanken.
Do laetste vraegpunten zullen toekomende
jaer m T kongres te Parys te houden, bespro
ken worden. Wat ons betreft, wy hoeven hier
geene uitleggingen by te voegen, elkeen zal
begrypen tot welk einde broeder Schlager wil
geraken.
Zietdaer, geëerde lezers, een staelke van 't
geen er iw '1 Vrydenkerskongres verhandeld is
geworden
Oordeelt nu of wy "t recht niet hebben te
zeggen dat het Journal de Gand, eene
groote waerheid uitriep toen het neerschreef
Het liberalismus is de vrydenkery of'l is niets
Wy hebben onze geëerde lezers hierhooger
eenige byzonderheden meegedeeld over 't vry
denkerskongres, doch ons nummer van heden
zou niet volledig zyn, moesten wy nalaten over
•t onderwyzerskongres te spreken.
Wy zullen dus slechts een deel der beraed-
slagmg laten volgen, 't welk aen elkeen zal
bewyzen dat in 't onderwyzerskongres de
zelfde ongodsdienstige leerstelsels wierden
verdedigd als in 't vrydenkerskongres.
loeu Dingle zyn hoold ophiof deed hy zyne oogen
Hauw open en zag verbaesd rond. Dikwyls" bleef zvn
oog strak op het gelaet van den verkenner gevestigd,
zonder dat men kon merken dat by by zyne kennis
was dan deed hy zyn best weer om achter zich te
zien, alsof by bang was en zag ten slotte zyn makker
weer aen. Langzamerhand werden zvn oogen leven
diger. Een glimlach zweefde op zvno lippen ën In
deed zyn mond half open.
Ik heb gedroomd, niet waer, Dick vroeg hv.
Een beetje.
Wal heb ik gezegd
Niets gy spraekt V3n Maude, en er was iets
dat gy haer wilde zeggen.
Heb ik ook gezegd wat dat was vroeg hy met
buitengewone belangstelling.
Neen, gy dacht, dat gy in eene boot waerl en
dal gy tol de mannen spraekt. Dat is alles wat w
gezegd hebt.
Ha i die droom komt my al te binnen.... Maer...
Wilt gy voor my een kuil graven Zal u dat niet tc
zwaer vallen
De aerde is hier zeer hard met den tomahawk
van Monowano, myu mes en myne handen, z3l dat
wel gaen.
Welnu graet' dan een kuil hier aen myu rech
terkant als ik er in lig, moet gy dien goed vullen,
want als zy myn spoor ontdekken, zullen zy my op
graven om myn schedel le hebben.
Vertrouw gerust op ons.
Ik heb ze niets meèr te vragendenk er aen
niets acn Maude tc zeggen.... myn broero God
erbarm u myner
Zyne oogon sloten zich. hy had opgehoudou te
leven.
Dingle wachtte nog een poos om te zien of hy nog
een enkel toeken van leven gaf, toen hy zich vervol
gens overtuigd had dat hy dood was, strekte hy hein
op den grond uit. Hy bemerkte toen dat by verscbei-
de andere wonden had gekregen, waervau hy niets
Luistert, geëerde lezers
Men besprak de betrekkingen tusschen mees
ter eu meesteres met vader en moeder, met
de familie. Hoort naer de gezegden en de reden
van de hoeren onderwyzers De vaders, de
moeders kennen er niets van om hunne kinde
ren op te voeden, zy zyn zelve dwaes en heb
ben opvoeding noodig. Wy moeten den zoon
opvoeden en er eenen burger van maken wy
moeten de dochter opvoeden ener de vrouw
der samenleving van maken. Maer de familie
is daervoor dikwyls in den weg, de vader en
de moeder willen zich met de opvoeding van
hunne kinders moeien. Dat mag niet, dat kan
niet, daer moet in voorzien worden, en de
middel is van het onderwys gratis te geven en
verplichtend te maken.
Zoo, men ziet het, de heeren hebben niet
veel betrouwen in hun eigen zeiven zy willen
eerst aen'okken door gratis, en toen de ver
plichting bezigen, als het nog niet gaet.
Een der heeren onderwyzers vindt het zeer
waer, dat vader en moeder in den weg staen
van den on :erwyzer. Toen het kind thuis
komt, vraegt vader en moeder of de meester
dit en dat niet geleerd heeft dat kwaed is. De
officiële onderwyzers boezemen aen veel fami-
liën schrik in, zegt hy. (Geroep dat is waer
dat -is waer N Ewel, wy zullen werken en strv-
deu.
Dezelfde spreker gaet nog voortVele, zegt
hy, is er nog te doen. Wy spreken geheele
dagen tot de kinders van onze vrye instellin-
gen, van onze onafh.v.ikelykheid, van vader-
1 'hefde. En ziet, als er te loten is, zyn alle
vaders en moeders benauwd, en wie maer kan
ontvlucht de kazern. Dat is de vaderlandsliefde
van de belgische familien
Wy, Mynheeren, wy moeten den ouden
mensen bestryden.de oude meeningen, deoude
gebruiken, de verkeerde denkbeelden. En wy
moeten daertoe geschikte boeken verspreiden,
gelyk men dat in t Luiksclte doet. Als wy
alles zullen veranderd en vernieuwd hebben,
dnn zal het gaen in de huisgezinnen Wy
zullen de familien verlichten, raed geven, be
sturen, geleiden, wy zullen hare verlossers
en hare meesters zyn. {Luide bravos onder de
meesteressen.} En als 't alzoo zal zyn gebeurd,
dan zal het kind konnen gaen, leven, groot
worden, en zelfs geenen priester noodig heb
ben by het sterfbed. De vergadering juicht
luide toe, en eenige- damesonderwyzeressen
hoed afvvenschen den spreker... geluk.
Zoo, dat is vastgesteld by de heeren en de
dameu van liet van humbeecksehe schoolwe
zen zy zullen het kind opvoeden, zy zullen
den wille van vader en moeder wel klein kry-
gen, zy zullen de familie hervormen en al die
verouderde dingen uitroeien, zy zullen de ge
leiders en geleidsters, de meesters en meeste
ressen zyn. Jamaer, de vraeg wierd ook ge
steld, als de heeren onderwyzers en damen
onderwyzeressen hoed afnu toch zulke
verbazend groote mannen en vrouwen moeten
worden, is er daer niets voor noodig, ziel ge
alzoo, in dat. vooruitzicht Ja zeker. En wat
dan wel 1° Elke onderwyzer mag niet te veel
kinders in zyne klas hebben. (Op zyn gemak,
natuerlyk.) 2^ Er moeten meer scholen en
onderwyzers komen. 3° Het onderwys moet
had gezegd. Het was zeker dat hy een vreeselvken
stryd had gehad, en zyn '.even met moed had verde
digd Zyne klecren waren aen Harden gescheurd cn
de verkenner kon niet begrypen hoe hy nog zoolang
na den stryd had kunnen leven.
Hy riep Jenkins en Monowano en zoodra deze by
hem waren, verhaelde hy hun do byzondorheden van
de dood des sluermans, zonder ie'ts le zeggen van
het lot dat de boot van Mordaunt had ondergaeD, en
hy gaf hun den laelsten wensch van den overledene
te kennen. Alle dry gingen daerop dadelyk aen het
werk. Dingle met zyn mes, Monowano met zvn toma
hawk. Naermate men dieper gaefde, hielp* Jenkins
met zyne handen, en het werk ging vlugger van de
hand, dan zy gedacht hadden.
In den tyd van tweo uren waren ze gereed.... de
kuil was thans diep genoeg. Men legde het lvk er in
en bedekte het zorgvuldig. Het gras dat er af was
genomen werd er weder in geplaets en men Kon niet
bespeuren dat de aerde op die plaets was omge
woeld. Opdat men op deze plaets nog minder arg-
waen zou koesteren, sneed Dingle eenige takjes af
on plantte ze op het graf. Dat alles werd zoo kunstig
uitgevoerd dat hel geoefondste oog hier Diets byzon-
ders had kunnen vermoeden.
De reizigers hadden voor den stuerman alies ge
daen wat zy konden en zetten hunneu tocht naer de
kolonie verder voort. Maor hun hart was beklemd
door hetgeen zy gezien hadden en stilzwygond wan
deldon zy vorder. Zy begrepen dat Hickman's lot elk
oogenblik het hunne kon worden. Het woud dat zy
doortrokken werd door benden Indianen doorkruist,
die met de ieverigste volharding hun spoor zouden
volgen.
Zy stonden met stil voor dat de duisternis het
woud omhulde en de nacht aenving. Toen sloegen
zy hun bivak op in eene vallei, en zy maekten zich
al gereed om zich den volgenden morgen onverwyld
op raarsch te begeven.
(Wordt voortgezet