De Indiaensehe Spion.
onze Cies, nu lest te Brussel, door dry kanon
niers vvierd om de lenden gebonden, nooit
voor zynen persoon is gemaekt geweesteen
goedbloed van brouwer had hem immers den
sluijer geleend door zyn nonkel-Burgemeester
zaliger nagelaten
Maer nu, zetten vvy ons verbael voort. De
partydige handelwyze van onzen Cies deed aen
de catholieken bet geduld verliezen en zy be
gonnen dan maer een aria te spelen.... Cies
wierd boos,grolde gelyk een verken en gebood
dat men zou uitscheiden. Nu, op dit zelfde
oogenblik vielen de geuzen vloekende en tie
rende de catholieken met hunne stokken aen.
Onze catiiolieke vrienden, zich in wettige ver
dediging gevoelende, verweerden zich dapper,
geweld wierd tegpn geweld gesteld en de
geuzen waren weldra verplicht in de herberg
van den champetter te vluchten. Toen daegde
de gendarmerie op, met geladen geweer en
bajonnet op den loop, welke met dezelfde
partydigheid handeldezy liet de geuzen maer
slaert en poogde door de rangen der catholie
ken te breken. De Aelstenaers lieten zich niet
verschrikken en hielden kloekmoedig stand.
Toen de geuzen waren verdreven, zetten onze
vrienden hunnen weg voort.
Wat nu de feilen betreft die later zyn voor
vallen daer wil ik u niet overschryven, ik heb
ze niet bygewoond, en kan dus maer spreken
van hooren zeggen. Nogthans mag ik met
zekerheid verklaren, dat zonder de lusschen-
komst van de gendarmerie, alles rustig zou
zyw afgeloopen, want hadden de geuzen op de
Itfiirenmulsen niet gerekend nooit zouden zy
hel gewaegd hebben, onze vrienden aen te
randen, die, zonder overdryving, duizend
tegen één waren. Zekere bladen hebben ge
sproken van geweêrsc!lóten door de gendar
men gelost, daer is niets van, alleen is
't geweer van écn gendarme ter herberg van
den champetter by toeval afgeloopen. liet ont
nemen van een goweer en eener epaulette als
ook het gezegdedat deze voorwerpen alstroléen
wierden rondgedragen isevenminvvaer... Ikzou
u vele bezonderheden kunnen meêdeelen aen-
gaende de proces-verbalen, door de gendarme
rie, legen een aental persoonen opgemaekt,
maer daer wil ik liever over zwygen om reden
bet niet betaemt in de gerechtszaken tusschen
ie komen.
Gelief enz.
XX.
Naer wy vernemen, moeten buiten de getui
gen, sedert dry weken gedaegd, de volgende
persoonen maendag toekomende ook voor de
Enkwest-Kommissie verschynen
1° De E. H. Pastor van Baerdegeni.
2° De lieer Burgemeester van Baerdegem.
3° M. Van der Maelen Louis, oflic. onderw
vanBaerdegem.
4° M. Van den Bossche Edward, te Aelst.
o° M. Alfred DeCoen, te Aelst.
PRIESTERLYKE BENOEMINGEN.
De Eervv. Heer Heirman, pastoor van Laerne,
is pastoor van Wetteren en deken der chris
tenheid benoemd.
De Eerw. Heer D'Hondt, professor in het
college van Geeraerdsbergcn, wordt directeur
van het pensiounaet van Looz in Limburg
by wordt vervangen door den Heer Van Cleem-
put, diaken van hel Seminarie.
Catiiolieke Schoolpenning. Verga
dering der Leden, op Maandag 11 October
om 8 i/a ure stip, ter Estaminet hel Gulden
Vlies,» by de wed. Steppe.
De Zaak van Heule.
Twe Slaehlofl'ers.
Wy lezen in de Cazet van Kortryk Vrydag,
eerste October is een bloedige dag geweest,
een dag van schande voor de geuzen, een dag
van eere voor de catholieke Vlamingen, een
dag van droefheid voor de bloedverwanten
der twee ongelukkige slachtoffers, een dag
van droelheid voor allen die hun land bemin
nen en die bestatigen lot welke geweldena-
ryen de hatelyke schoolwet aenleidt
Vrydag morgend kwam te lieule toe zekere
Bouez, kommissaire-spécial met twee gendar
men. Ziet hier welke omstandigheden aenlei-
ding gegeven hebben aen dit bezoek.
In den Krakeelhock te Heule staet een ge
bouw dat eertyds diende voor leervverkschool,
toebehoorende aen het Bureel van Weldadig
heid. Sedert de sluiting der leervverkschool
was het lokael gebruikt voor zondagschool en
voor vergaderingplaets der jongelingscongre
gatie. Dat en mocht niet zyn voor de aenlian-
gers van onzen Putmaker. Er wierd beklag ge-
daen, en om alle moeielykheden te voorkomen
verliet, over ongeveer een jaer, de zondag
school dit lokael. Maer de domme liaet der
geuzen was nog niet verzaed en er wierd op
alle wyzen gewrocht om het Bureel te ver
plichten liet lokael te ontnemen aen de jonge-
iingscongregatie.
Nu, wierd er een kommissaire-special ge-
naemd om bet lokael te doen ontruimen. Hy
kwam dus af vrydag morgend rond acht ure en
half om zyn schoon en eerlijk werk te verrich
ten.
't Ware dien vent te veel eere aendoen met
hier van hem te spreken.
Hier laten wy het woord aen eenen briefwis-
selaeiooggetuige, die ons gisteren schreef
Een byzondere kominissaris, vergezeld van
twee gendarmen, was alhier aengekomen om
hel lokael te sluiten der Congregatie, waerin
nu van ambtswege eene bederfscbool van meis
jes moet opgericht worden.
Geheel de parochie was te beene om te zien
hoe alles zou afloopen vóór het lokael byzon-
derlyk was de menigte groot, doch kalm en
weerdig. Zeker om door het volk niet te moeten
dringen, ging de kommissaris met de gendar
men binnen ineen huis,vvaervan de hof nevens
de kongregatiezael gelegen is. Door de liaeg
gebroken zynde, kwamen de dry mannen op
den koer der kongregatie, waervan de twee zy-
deuren gesloten waren. By middel van sleutels
die ze meêliadden zyn zy dan langs de eene
deur in de zael binnengedrongen, hebben de
gordynen van de vensters afgerukt en op den
grond geworpen. Dit alles hebben zy verricht
zonder door de menigte, die het gemakkelyk
doen kon, gestoord te wordenDaerna hebben
zy de banken die daer stonden, vóór de tweede
deur opeengehoopt ~en langs de andere deur
builengcgaen die ze met eenmaelslot toegeslo
ten hebben. Eindelyk zyn de mannen aen de
deur gekomen die naer de straet leidt.
Hel volk stond tol togen de deur en door
liet dringen der menigte wierden eenige men-
schen tot in liet deuregat gestoken wanneer de
gendarmen wilden buitengaen.
Dit alles was nog geene aenranding en dat
legt de brutaliteit niet uit met dewelke de gen
darmen met hunne bajonnelteii vooruit sprongen
en losten dan hunne geweeren op bet volk.
Twee mannen storten ten gronde De een Jan
Coquyt, een jongeling van 21 jaer, die wel lien
stappen van het huis stond, krygt eenen kogel
in de hersens De andere, Constant Duyck,
vader van twee kleine kinderen, krygt twee
(waerom herhaeldelyk steken in den zelfdèn
mensch) bajonetsteken in den buik en dan nog
eenen kogel door de linker bil. (Men zegt dat de
kogel van achter is geschoten geweest, dus als
de man zich reeds omgekeerd had
Hier dient gezeid te worden dat de nood
klok reeds sedert eenige oogenblikken geluid
had en dat de menigte gedurig aengroeide. By
liet vallen der twee ongelukkigen, schoot het
volk in eene zeer verstaenbare woede; de kom
missaris en de twee gendarmen kunnen niet
meer weg zy gaen er niet meer levende van
afkomen, wanneer liuneen man ter hulpekomt,
een dier priesters welke door de geuzen gedurig
vervolgd worden, een dier priesters aen welke
de geuzen alle gezag op het volk willen ontrek
ken en die nogtans door hun kleed, door hun
woord alléén, macht hebben op bet volk, ja, op
de woede van bet volk. De beminde onderpas
torvan Heule, de eerweerde heer Yserbytkomt
toegeloopen springt tusschen het volk en de
gendarmen en wekt de veroutweerdigdemenig-
le tot bedaren en dan roept hy lot de gendar
men die woorden Blyfl stil, hetgeen gy riiet
bekomen zult door geweld, zal ik bekomeu
van bet volk. 't Is uwe onderpastor die het
vraegt, zegt hy lot het volk, stilt u, en
verwydert u van hier Gelukkiglyk voor
de dry uitvoerders der lage geuzenwerken, het
volk gehoorzaemt aen de woorden van den
priester. En dat is een dier mannen die de geu
zen zeggen het volk op te maken Bedankt God,
mannen, daler daer een priester was of ge
betaeldet bloed voor bloed 't Was alsdan tien
ure. Men braciil de gekwetsten in een naburig
huis, waer de lieer onderpastor hun de Heilige
Sakramenten bediende. Eenige minuten later
stierf die brave jongeling, Jan Coquyt, in ge
weldige pynen. Constant Duyck wordt in aller-
slecbtsten toestand naer zyne woonst overge-
dregen.
U de liertscheurende tooneelen beschryven
die in de twee buizen plaets jhadden ware on
mogelyk, men boorde niets danvveenen enjam-
meren; de verslagendheid stond opalle wezens
te lezen en tranen blonken in alle oogen.
Dat zyn nog geuzevverken, zei er een
ouderling, «maer de straffe Gods zal neervallen
op deze die ze plegen
Het parket van Kortryk kwam welhaest met
acht gendarmen, en met M. Decock, arrondis-
twee maenden na den bepaelden tyd het huis
heelt bewoond uit oorzake dat hy nergens
eene wooning kon vinden. Hy moet nog heden
de rekening tusschen hem en Pante vereffe
nen.
5e Geinige. Van Ilecke Jan, landbouwer te
Wichelen.
Van Ilecke verliaelt dat Pante hem bedreigd
heeft hem zyne landeryen te ontnemen, indien
hy zyne kinders naer de liberale school niet
zondt. Getuige antwoordde hierop In Gods
naem en Pante beeft hem zyn land ontnomen.
Indien ik geene brave menschen had ontmoet,
ging getuige voort, die my zelfs wat meer land
hebben ter hand gedaen als Pante my ontnam,
dan moest ik myn brood gaen bedelen.
6' Getuige. Heynderickx Hyppoliet, hout
zager te Wichelen.
Getuige bevestigt dat Pante zich, gedurende
zyne afwezigheid, ten zynen huize heeft aenge-
boden. Zyne zuster zegde hem Ik weet waer-
voor gy bier komtonnoodig verder aen te
dringen. Pante antwoordde uw land zal u
ontnomen worden. De zuster van Heynderickx
zegde tot Pante: Gy beschikt over uwe landen,
doch myn broeder beschikt over zyne kinders.
Hierop heeft Pante ons opzegdoen beteeken, en
wat nog erger is, ook aen myne ouders. Ik heb
andere landen in pacht gekregen, maer myne
ouders hebben min gelukkig geweest.
7e Getuige. Galle Leo, landbouwer te
Wichelen.
Pante heeft hem van wege den Burgemeester
van Gent laten weten dat hy te kiezen had tus
schen zyne kinders naer de liberale school te
zenden en zyne landen te behouden, ofwel zyne
kinders naer de cath. school te laten gaen en
zynen opzeg te krygen aldus zal M. de Kerck-
hove zyne vrienden en vyanden leeren ken
nen. Getuige zegt dat hy zyne kinders t' huis
hield niettegenstaende wierd hem zyn land
ontnomen,omdat hy zyne kinders naer de libe
rale school niet zondt. Brave lieden hebben
hem dan ander land bezorgd.
«c Getuige. Goeman Frans, landbouwer te
Wichelen,
Getuige zegt dat Pante en de officieele onder-
wyzer Bosmans hem hebben gevraegd zyne
kinderen uit de cath. school te trekken. Op
zyne weigering, heeft Pante hem opzeg gedaen
van 't land't welk hy van den Burgemeester
van Gent in pacht had. Goeman zegt geen land
in de plaets te hebben bekomen.
9° Getuige. D'Iiooge Clemens, olieslager te
Wichelen.
Getuige herinnert datJuliuske Vau Herre-
weghe heeft verklaerd dat hygetuige,
zoon van den Burgermeester van Wichelen,
zich by de Geyter heeft begeven ('t geen
waer is) en hem zou gezegd hebben Ge
weet, myn vader is Burgermeestei en hy kan
veel voor u bekomen van 't armbureel. Die ver
klaringenvan Van Ilerreweghe zyn valsch tot in
den grond, nooit, zegt getuige, heelt hy die
woorden uitgesproken. Getuige bekent dat hy
De Geyter, als lid der coifferende van den H.
Vincentius, heeft bezocht De Geyter heeft
hem bekend zyn kind naer de cath. school te
hebben gezonden in de hoop door de catho-
lyken in zynen noodmildelyk geholpen te wor
den docii hy heeft zich in zyne hoop bedrogen
gevonden. Later heeft Do Geyter dan zyn
zoontje naer de lib. school gezonden op voor-
waerde dat Van Ilerreweghe hem wekelyks
3 frs. zou betalen en beddegoed geven. Wat 't
Armbureel betreft, verre van hem iets te ont
trekken omdat by zyn kind naer de lib. school
zondt, beeft hy ontvangen in December fr.4,50;
in January fr. 3,50 in February Ir. 8,00 in
Maert fr. 14,00 in april fr. 16,00 en hy is in
Mei gestorven.
Getuige voegt erby dat de bevolking der
cath. scholen is 134 jongens en 240 meisjes
de bewaerschool telt 110 leerlingen. Totael
504 leerlingen.
De officieele onderwyzer Bosmans heeft hier
verklaerd dat de cath. onderwyzer onbekwaem
is het vertrouwen der ouders toont het
tegenovergestelde.
M. Lippens, gelooft dal de vry willige getuigen
de verklaringen der voorige getuigennietmogen
te rechtwyzen.
De heer Voorzitter is van dit gedacht niet.
De heer D'Hooge doet eindelyk opmerken
dal de eerste offic. hulponderwyzer nauwelyks
16 jaer oud is de andere is nog jonger. Geen
van beide heeft de normaelschool gevolgd. De
hoofdonderwyzeres, dochter van den offic.-
onderwyzer, heeft twee jaer geleden hare
eerste communie gedaen De avond
school wordt zeer wel bygewoond alleenlyk
ziet men er leerlingen van 20, 30 en zelfs van
60 en 70 jaer oud. Getuige kent verschiliige
leerlingen die dien ouderdom hebben bereikt.
Na voorlezing wordt 't proces-verbael mits
eene verandering door getuige ondertee-
kend.
(29« VERVOLG ES SLOT.)
XVI.
DE STRAFUITVOERING.
Op liet bepaelde uer verschenen er een vyfliglal
mannon in de open vlakte. Twaelf hunner, niet kara-
bynen gewapend, schaerden zich op ccnc rei dc
anderen liepen ginds en herwaerts en maekten de
noodige toebereidselen voor eeno teroglstelling.
Eensklaps ging er onder hen een kreet van ver
wondering op, toen zy Monowano door Dingle ver-
gozold, zagen naderen. Zy konden niet gclooven, dat
do man, dien zy lot dusverro voor een Indiaen ge
houden hadden,dezelfde was die voor hen stond. Zyn
golaclskleur was veranderd, thans was het oen blanke
met alle trekken van het europcesche ras. Zyn zwart
haer cn zyn licht taeDkleurige tint verrieden alleen
hot indiaensehe bloed. Allen erkenden dat het een
dappere kerel was en meer dan één hart kromp ineen
by do gedachte, dat bet regt eischic zulk een lier en
moedig krygsman ter dood to brengen
De mcoiglo trad achteruit en luisterde met volle
aendacht, toen Dinglo deo jongman op helderen toon
vroeg
Monowano, wilt ge ons zeggen, wie gy zyt
De gevangene trilde van helnoofd lol de voeten,
en opziende, antwoordde hy
Ik hen uw zoon
Onmogelyk is het de ontroering te heschryven,
welke du onverwachte antwoord te weeg bragt De
verkenner stond als door den bliksem getroffen, dc
anderen drongen zich om hem een met eene nieuws
gierigheid, die aen waenzin grensde. Eindelyk ver
mande hy zich on don gevangene naderende, legde
hy zyn arm op diens schouder, beschouwde hem
thans oplettend in het gelaet en zegde
Ja, het is myn zoon Dat zyn de oogen van
zyne moedor... eii hare gelaetstrckken... Wat is hel
al lang geleden dat zy myn lieven kleinen Willie heb
ben meégenomen'...Ja, dit is de uitdrukking zyner
oogen Myn kindWaerom hebt gy niet vroegor
gesproken Moet nu uw arme bejaerdo vader u
iaton doodschieten
Onder deze woorden was Dingle buitengemeen
De zitting wordt om 5 uren geheven om rede
men voor onlusten vreesde. Toen de dry
inkwisiteurs het stadhuis verlieten, wierden zy
opnieuw uitgejouwd en uitgefloten door de
menigte die zich, ondanks den regen,ter merkt
bevondt.
Maendag 11 October aenstaende, zitting om
8 1/4 ure voormiddag.
Gedurendede zitting ontving de heerVoorzit-
terjeenen brief van den beer Claus, geneesheer
alhier, betrekkelyk de verklaring van Charles
Van Gyseghem, als zou zyne moeder, zoo de
geneesbeeren verklaerden, van verdriet zyn
gestorven.
De heer Claus zegt
1° Wat my betreft, heb ik nooit verklaerd
wat de getuige beeft gezegd.
2" Dat voor den grond der zaek zelve, de
verklaring van Van Gyseghem, tegenstrydig is
aen de waerheid. 't Geen in andere woorden
wil zeggen Moeder Van Gyseghem is van iets
anders gestorven.
Onnoodig te zeggen dat M. Willeguet zich
wel gewacht heeft dien brief aen 't publiek te
laten kennen of hem aen 't proces-verbael te
hechten.
Dank aen de. krachtdadige houding van den
Burgemeester onzer stad, is de openbare rust
hier, maendag lest. niet erg gestoord geweest.
Het grootste deel der manifesteerders van den
voormiddag,hadden aen zyn verzoek van uiteen
te gaen, beantwoord. Alleen eenige vreemde
lingen die zich in en voor't estaminet Au
Pavilion bevonden gehoorzaemden niet, niet
tegenstaende hy hen herhaelde malen tot stilte
had aengemaend...Te rekenen van I uer wierd
de openbare rust in den namiddag nergens meer
verstoord. Doch des avonds, rond 8 uren,wierd
zv opnieuw gestoord door de maetschappy
«de liberale Baerdmannen die, voorafgegaen
van eenige barak-muziekanten, al spelende de
straten doorwandeldeToen de stoet ter
groote Merkt verscheen, beval de heer Burge
meester dat het muziek zou ophouden en men
zou uiteengaen. Men bood tegenstand de
polit ie ontnam aen eenigen hunne instrumenten
en 'net zoontje van Menheer Edward Sergeant,
een oflicierken der garde-civiek, die weer een
der stoutste was, wierd aengehouden en naer
de Permanentie geleid. Na eenige krakeelen
ging de stoet uiteen en't liberaelspel had acht.'
Zoo als gewoonlyk hebben de liberale manie-
festeerders 't bureel van Denderbode met Ahou-
geroepen begroet. Men denke nogthans niet dat
wy ons hierover beklagen, neen, integendeel/t
is eene eer voor ons door de liberale schoeliën
beleedigd te worden.
't Bevel door den 'neer Burgemeester aen de
gendarmerie gegeven van zich voortaeu met
de politie in onze straten nimmer te bemoeien,
en zich alleenlyk te bepalen de orde in de ge-
hoorzael der Ènkwest-koniniissie te handha
ven, wordt door alle weldenkende lieden ten
volle goedgekeurd.
En inderdaed sedert het drama van Ileule
mag men zich op de koelbloedigheid der gen
darmerie nimmer betrouwen. Even als te
Heule zou het onbeduidenste feit hier ook aen-
leiding hebben konnen geven lot gevechten die
de dood van persoonen kon veroorzaken.
Verleden maendag wierd hier den Verloren
Maendag gevierd en eene nietigheid kon dien
vrolyken dag in een dag van' rouw doen ver-
andéren. Onze lieer Burgemeester beeft voor
zichtig en wyslyk gehandeld met aen de
gendarmerie alle recht van politie in onze
straten te ontnemen, want vele gendarmen zyn
veel te haestig om van hunne wapens gebruik
te maken. Wy zeggen niet dat al de gendarmen,
die te Aelst tegenwoordig waren, wat liaeslig
zyn om tc schieten en te steken, maer wy
kennen er onder lien, die de handelwyze van
de gendarmen te Heule ten volle goedkeuren,
en zulke lieden zyn, onder dit opzicht, niet ver
te vertrouwen.
Wy herhalen hel de maetregel door den heer
Burgemeester genomen is voorzichtig en wys
hy ontvange er onze innigste bedankingen
over.
Wy hebben den beer Van Wambeke nog te
bedanken over de krachtdadigheid welke hy
getoond heeft in de handhaving zyner rechten
als Burgemeester, met niet te dulden, dat de
Leden der Enkwest-Kommissie zich een enkel,
zelfs een gering deeltje der rechten aenmatigden,
waermeè de wet hem uitsluitelyk bekleedt
De Enkwest-Komnnssie bad aen de gendar
merie 't bevel gegeven, de politie te houden
buiten de gehoorzael.en dit recht had zy niet...
block geworden Peterson geleidde hem naer het
dorp, daer liv uiel wilde, dat die ongelukkige, wiens
hart door de "smart zoo diep was geschokt, dc straf
uitvoering zou aenschouwen van het eenige wezen,
dat hem hel leven kon gelukkig maken. Doch Mans-
field had van de verwarring, die door zulk een won-
derlyke openbaring werd veroorzackl, gebruik
gemaekt, zich naer den kommandant begeven en lot
hem gezegd
is het niet mogelyk, dat Monowano's vonnis, nu
zyne indenditeit bewezen is, wordt ingetrokken
William Dingle, de gevangene, is de eenige hand die
zyn vader aen het leven bindt cn niemand onzer zal
e'en man willen bedroeven, die zyn geheel leven aen
hel wclzyn onzer kolonie heeft toegewyd. Ik kan dc
reden niet gissen, waerom de zoon zyne indentiteit
zoolang heeft verborgen gehouden doch het is niet
mogelyk dat wy, die van God zoovele bowyzen van
goedheid hebhën ontvangen, op onze beurt niet ver
gevensgezind zouden zyn. Ik verzoek u derhalve deu
gevangene in vryheid te stellen.
Russell Mansfield, antwoordde de kommandant
op gcslrengen loon ondanks zyne ontroering, gy hebt
besloten dat deze man zou sterven en ik mag niet
acnnemen, dat dit besluit lichtveerdig is genomen,
bygevolg kan ik u de gunst niet toestaen, die gy
vraegt. Gy, Dingle en de anderen hebt erkend, dat gy
redenen hadt om dezen man voor een spion te ver
klaren en dat het gevacrlyk was hem te laten leven.
De ontdekking zyner iudenlileit verandert niets aen
zyne misdacd en ofschoon de slag die Dingle treil,
niemand zoozeer ter harte kan gaen als my zeiven,
moet ik niettemin myn pligt in het oog houden. De
gevangene moei ter strafplaets worden geleid en myn
luitenant zal zorg dragen, dal alles daer in gereedheid
zy-
Daerna wendde hy zich tot den krygsman met de-
volgende woorden
Voor dat dit vreeselyk doch regtveerdig vonnis
wordt ten uitvoer gebracht, Monowano, wenschte ik
dat gy de misdaden bckendct, waervan men u heeft
beschuldigd. Allen die hier tegenwoordig zyn gcloo
ven thans wel, dat gy geen spion zyt, doch zy denken
dal gy de voorname oorzaek zyt van den moord aen
Mordaunt en zyne metgezellen gepleegd. Een onpar-
tydige jury beeft verklaerd, dat gy de dood verdient,
ik kan my dus niet tegen die uitspraek verzetten.Kunt
't Is de Burgemeester die door de wet met
de politie in de straten is gelast en voor de
handhaving der orde verantwoordelyk blyfl
de heer Van Wambeke zou dus aen zyne plicht
van Burgemeester zyn tekort gebleven, indien
hy de Enkwest-Kommissie zich 't recht van
politic in de stad of een gedeelte der stad bad
laten aenmatigen. Eere zy dus aen onzen heer
Burgemeester
Een vraegske aen M. Lippens, lid der En
kwest-Kommissie?
Zou M. Lippens ons niet willen zeggen ol hy
het is ofwel een anderen M. Lippens, die aen
zekeren Jan Colpaert, landbouwer, woonende in
de Groenstraet, le Wynckelalle de landen die
hy in pacht hield, beeft ontnomen, omdat
gezegde Colpaert, zyn zesjarig kind naer de
liberale of officieele school niet wilde zenden
Colpaert is hierdoor verplicht geweest paerd
en koeien te verkoopen en tydelyk handwer
ker te worden.
Allons, M. Lippens, gy die toch alle drukking
en geweldaendoening zoo diep afkeurt en zoo
streng beoordeeld, help ons eens om ter wete
te komen wie die lieer Lippens is.... Wy weten
bet, gy hebt vele eigendommen in die streek,
doch wy kunnen niet veronderstellen dat gy,
die hier te Aelst, gedurig alle drukking en
dwang afkeurt u aen dergelyke feiten te Wync
kel zoude hebben durven pfiebtig maken, en
daerom, zeg ons wie die lieer Lippens is en in
alle geval dat gy het toch niet zyt, want 't ware
te sterk
Men schryft ons uit Hofstads
Ik moet beginnen met u te zeggen dat zekere
dagbladen,zoowel catholieken dan liberalen, de
zoogezegde onlusten le Hofstade wat straf
overschreeuwd hebben. Ik zal my dus bepalen
de feiten onder hun waer daglicht te stellen en
dit zoo kortbondig mogelyk.
Gelyk gy hebt acngekondigd was hel zondag
de plechtige wyding onzer catholieke school
en dit was eene ware feestdag voor onze ge
meente, die wy allen wilden vieren. De plech
tigheid der weiding, welker beschryving ik
niet wil aenvangenuit vrees dat myn brief zou te
lang worden, is in de beste orde afgeloopen.
Het overige van den dag zoude ook rustig zyn
voorbygegaen, had onze gemeente geenen
Cies Mattliys, als Burgemeester gehad.
En inderdaed, zonder de tusschenkomst van
den Burgemeester, die, onder voorwendsel de
openbare rust te handhaven, welke geenszins
gevaer liep, aen de catholieken 't gebruik van
den openbaren weg verbood, zou alles stil en
rustig zyn voorbygegaen.
Bovendien verbood Cies, zonder eenig recht,
vlaggen uit te hangen, muziek le spelen en
zich in groepen te vergaderen, behalve voor
den Godsdienstigen stoet welken zich van de
kerk naer de cath. school moest begeven. En
om zyne bevelen te doen eerbiedigen had onze
Cies de hulp ingeroepen van de gendarmen
van Aelst en Dendermonde.
Nu, velen staken eene vlag uit op de hoornen
hunner hovingen en onmiddelyk deed onze
Cies tegen de overtreders zyner bevelen, pro
ces-verbael opstellen. Reeds bad hy zeven
proces-verbalen verklaerd en ging hy tot hel
achtste over, eer men onzen Cies kon doen
begrypen dal hy hoegenaemd geen recht had
het lleeschen der nationale of andere vlaggen
te verbieden.
Alsdan trok onze Cies den catholieken stoet
van Aelst te gemoet en verbood alle geluid
makende betooging. De aelstenaers gehoor
zaemden gelyk brave jongens. Doch toen zy
aen de herberg de Valk kwamen, ontmoet
ten zy eene talryke bende geuzen ten meerde
ren deele van Aelst en elders, die begonneu
te schreeuwen Leve de Burgemeester! Foert
voor de catholieken Slaegt ze dood enz. enz.
De Aelstenaers zagen met verachting op
hunne beleedigers neêr en onze Cies, in plaets
van 'l liberael gespuis, dat hem bewierookte,
pogen tot den eerbied der wet te dwingen
lach tie hy de geuzen tegen gelyk een kalf dat
zoetemelk heeft gedronken en gi oette hen vriende-
lyk met de hand....
Men zegt dat onze Cies de liberale beleedi
gers tot rust en vrede niet dorst aenmarien,
omdat hy zyne nankinsclie broek en vooral
zynen sluijer niet aen bad. Maer hy bad wel
zynen sluijer niet aen om proces-verbael te
verklaren aen do persoonen die eene vlag
hadden uitgestoken.
Ik geloof dat onze Cies zyne nankinsclie
broek niet had aengetrokken uit vrees van ze
te bevuilen en zynen sluijer om dc lenden niet
had, omdat er* geene kanonniers waren om
hem rond zynen jeneverzak te binden.... Want
het is genoegzaem geweien dat de sluijer dien
gy iels acnvocrcn ten bewyze dal gy aen Mordaunt's
moord geen deel hebt genomen
Laet Mordaunt zelf spreken, zegde Monowano,
daer ginds komt hy aen,
By deze woorden wees dc gevangene met zyne
hand in de richting der rivier. Aller oogen richtten
zich dacreen en raon bespeurde in de verte op den
Ohio een vacrtuig, dat langzaem hol dorp naderde.
Op zulk een afstand kon men onmogelyk zien, wie er
in waren; doch dc gevangene had met zooveel zeker
heid gesproken, dat men de uitvoering opscliorsle
totdat het feil was opgehelderd.
De, menigte die zich om den krygsman verdrong,
liep nu naer de rivier en wachtte met ongeduld de
aenkomstder boot af.Mcn kan er zich geen denkbeeld
van maken in welk een staet vau overspanning allen
verkeerden; de jonge Dingle alleen had zyne gewone
kalmto behouden. Men kon reeds de wille zeilen, die
in de stralen der zon blonken, zeer goed onderschei
den, doch de bemanning kon men nog niet in het oog
krygen. Eindelyk sprong Jenkins, de ongeduldigste
van allen, in de hoogte en zwaeide met zyn hoed
Ik wist wel dat het Mordaunt was, hy zelf staet
aen hel roer. Ziel gy niet, hoe Uy ons allerlei teekens
geeft. En daer hebt gy Caswell Brill ook, die met de
anderen roeit.
Hetgeen hy zegde was maer al le waer Eenige
oogenblikken'later slapten Mordaunt met al zyne
manschappen, Brilt er onder begrepen, aen wal. Na
velen hunner niet een handdruk te hebben verwel
komd, vraegde Mordaunt aen den kommandant wie
die man was, die daer door schildwachten omringd
stond.
Dat is Monowano,antvvoorude hy, hy is ter dood
veroordeeld, omdat hy de rol van spion heeft gespeeld
en u met uwe makkers in dc macht der Indianen
heeft doen vallen.
Mordaunt naderde den jongman en stak hem de
hand toe
Dank, Monowano zegde hy, aen u hebben wy
ons leven tc danken. Men beschuldigt u dat gy een
spion zyt laet men u onmiddelyk in vryheid stellen,
trouwer vriend dan gy hebben wy nooit gehad.
Weinige woorden waren voldoende om uil te leg
gen wat er gebeurd was Mordaunt vertelde dat
Monowano hem korten tyd na dc scheiding der twee
booten had gewaerschuvvd, dat hel geklots hunner
riemen was gehoord door ccnc talryke bende India
nen cn dal deze hen thans met eenagroote kano
zochten. De jonge krygsman hem en dc zyner. vervol
gens naer dc monding eener rivier gebracht, die zich
in den Ohio ontlast. Op het oogenblik dat zy er in
liepen, kwamen zy juist de kano voorby, die zy tracht
ten te onlloopeu. Huil leven hing thans van dc snel
heid van hun vaertuig af. Monowano die hen tot dus
verre al zwemmende was voorgegacn, sprong in de
boot cn nam hel roer in handen, Mordaunt greep een
der nemen L>e duisternis was zoo groot, dat zy hunne
vyanden op twintig passen afslands niet konden zien.
Dank zy de suelle vaert, die zy in hunnen angst aen
de boot gaven, kwamen zy binnen weinige minuten
aenmerkclyk vooruil en bracht Monowano hen spoe
dig onder het struikgewas, niet verre van een ander
riviertje, zooals zy later bemerkten.
Daer ried Monowano hen aen om aen wal te gaen,
de boot werd naer de andere rivier getrokken cn daer
gingen zy weer scheep, met oogmerk naar de kolonie
terug le keeren, want na al wal Mordaunt reeds had
ondervonden, had hy tol den terugtocht besloten.
Monowano verliet hen om de bemanmug der andere
boot ter hulp le snellen en zeiten hunnen weg voort.
's Nachts hoorden zy geweerschoten en 's mor-
gends zagen zy Casswell aen den oever staen, die zy
by hen opnamen. Deze deelde hun den aenval der
Indianen mee en zegde hun dal hy met twee of dry
andere hel leven aen de schandere handelwyze van
Monowano le danken had.
Toen Mordaunt had uitgesproken, trad William
Dingle, zooals wyhem voorlaen zuilen noemen, voor-
vvaerls en begon zyne geschiedenis le vertellen.
Hv zegde hoe, toen zyne moeder by zyns vaders
afwezigheid ter dood werd gebracht, hy door du
Indianen werd meegenomen en te midden der Shaw-
nies werd grootgebracht. Zyne moeder behoorde tot
den stam der Wyandots. Zy hadden haer vermoord,
omdatzymeteen blanke was gehuwd. Onder dezelfde
tent mei Tecumsch groeide hy op cn zoodra hy zyno
jongelingsjaren had bereikt, dwong men hem le
zweren, zich"1 by de blanken nimmer bekend te maken,
op straffe van gemarteld te worden, ja zelfs de dood
te ondergaen. Men tatoeëerde zyn gezicht, hy nam de
kleeding der Indianen aen enzy waren overtuigd, dal
hy hun volkomen genegen was. Toen zy zyne bcwon-
pereusweerdigo vlugheid bemerkten, sloegen zy hem
voor hun spion le willen worden en hynam hiermede
genoegen met het doel de blanken vau dienst le zyn.
Nooit was zyn vader of zyne natie uit zyn geheugen
gegaen en hy had besloten aen beiden diensten tc
bewyzen, als zulks in zyne magi was. Daer hy levens
verpligt was den schyn van verkleefdheid aen dc
Indianen le behouden, had hy naluerlyk menigmael
groot gevaergeloopen, doch allyd was hy slim genoeg
geweest om zich er uit le redden, by deze laetsle
gelegenheid hadden zy hem echter gevangen in een
nel, wacruit hy onmogelyk kon ontsnappen.
Hyhaeldenu verschillende omstandigheden aen,
waeruit dtudclyk bleek, dat de blanken geen regt
hadden, om hem als een spion aen te merken. Uy
voegde er by, dat hy menigmael op het punt had ge-
staen, zich aen zyu blanken vader bekend te
maken, doch dat zyn eed hem hiervan had terugge
houden cn dal hy dit zoolang had verschoven, tot dal
hel hem onmogelyk was nog langer le zwygen.
BESLUIT.
Eerst twee jaer later vertelde William Dingle aen
zyne vrouw, hoe weinig het gescheeld had, dat hy in
dc open vlakte voor hunne hut was doodgeschoten.
Hel was dien avond koud en stil en Maude was als
verslyfd van schrik, toen zy hem de byzondertieden
van dit vreeselyk tooneelzoo vroolyk hoorde heschry
ven. Doch hel vuer knetterde in den baerd en terwyl
hy beurtelings zyne lieve vrouw en zyn vader, den
ouden verkenner, aenzag, A'oegde hy er by
Gelukkig is die tyd voorby en zyn thans allen
overtuigd dal Monowano hun vriend is.
Zyn leven lang behield de jonge Dinglc iels van het
Indiaensch karakter. Het was zyne gewoonte veellyds
eene figuerlyke tael le bezigen en zich in een gezel
schap sul en del tig le gedragen. II y hield niet op in
het vervolg den blanken blykenvan zyne toegenegen
heid te geven, door hun nog gewichtiger diensten tc
bewyzen dan die waerover wy reeds gesproken
hebben.
Getrouw aen zyne belofte zag Dick Dingle van hel
verspieden af, nu hy zyn zoon had weergevonden. De
overige dagen zyns levens bracht hy met hein door
en toen zyne kleinkinderen groot werden, wisthy zo
tc vermaken met zyne vertelseltjes en sprookjes. Hy
bereikte een zeer hoogen ouderdom en zyne nage
dachtenis is nog in zegening by de gezinnen die gind-
sche oorden bewonen. EINDE.
