5Sste Jaer.
Zonda&, 51 October iJlllö.
M° 1781.
l'ZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NA ER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Brief van H. Leo XIII.
Het Goochelaerskind.
't Schooienkwest.
Godslasteraers.
£&m. Wte-
ABONNEMENTPRYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 3"1® bladz.50 cent.
Dendermonde. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-43 9.38
Lokeren. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-43 9.38
Mcchelen. 4-56/ 6-43t 1-17d 8-12d Exp. 1e2«3*kl 11-57d
1-OMExp. f 2* 3* kl. 2-51d 3-09/ ö-00d 6-43/
I0-06d Exp. 1* f i' kl.
Antw 4-561 6-431 7-17d 8-l2d Exp. 3 kl. l-04dExp.
1« 2' 3* kl. 2-51d 3-09/ 6-ü0d6-43/ 10-06d Exp.
le 2* 3" kl.
Rrnssol lanns Denderleeuw. 5 20 7-17 7 50 8-12
E 3 kl. 9-10 10-21 dir. 11-57 1-04 ESkl.S-51 5-20 E 2 kl.
6-00 8-49 9-11 10-06 F. 3 klas.
Des zondags morgens 8-02 E 3 kl.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-40d 4-56/ 6-43/
8-12d 3 klas. 7-50d 9-lÜd (H-o7d lol Leuven) l-04d
Exp 1' 2'3'kl. 2-51do-20dExp. kl. 6-0üd 8-49d
10-06 Exp. 3 kl.
(1) Nota De loiter beteekeut langs Termonde en de
Gent, (5-00's vryd.) 7-02 dir. 7-56 E 3 kl. 8-41 9-45
12-22 12-40 3-09 3-41 en 5-34 E 3 kl. 6-12 6-40 8-54
Exp 3 kl. 9-36
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-22
12-40 3 41 en 5-34 Et* 2- 3- kl. 6-40 8-54 E 3kl.
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-41
12-22 12-40 3-09 3-41 Exp. 6-12 6-40
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. langs Alh) 6-00 7-50 11-57
0-00 6-00
Ninove, Geeraerdsbcrgen, Lessen, Alh 6-00 7-50 8-12
11-57 2-51 O-l'O 6 00 9-11
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 1 1-57 2-51 0-00 6-00
Enghien Brainc, Manage,Charleroy, Namen langs Geeraerds
bcrgen 6 00 1-00 11-57 2-51 0-00 6-00
Sotlegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel, Opvvyck, Meubelen, Antwerpen 5,03 9;23 3,13 6,12
letter d langs Denderleeuw.
Unique Suuir
NAER AELST UIT
Ath 6.49 10.30 1.30 4.09 7.58 9.05
Antvv. 5.25 6,50 9,15 9.50 10.50 E. 1* 2* 3a kl. 12-15
3-15 E. l°2°3e kl. 3-56 4 45 5.55 6.50 E. 1" 2° 3* kl. 9.10
Brussel 6.20 direct 7.20 E 3 kl. 7.25 9.00 11.06
11 53 1.55 3.02 5.01 5.50 7.05 8.15 E. 3 kl.
8.20.
Des zondags 's nachts 12-07 E 3 kl.
Dendermonde 7.12 9.33 11.34 2.25 5.27 8.23 10.47
Geeraerdsbcrgen 7.27 11.08 2.03 4.50 8.33 9.41
Gent 6 24 7.39 E 3 kl. 8.15 9.43dir. 11.04 12.31 E3kl.
I.55 4-38 en 4-48 E Ski. 5 06 8.09 8.18 9.33 E 3kl.
Lessen 7.09 10.50 1.50 4.29 8.(8 9.25
Lokeren 6.40 8.40 10.59 1.54 4.56 7.55
Ninove 7.-55 11.36 2.34 5.18 9.01 10.09
Oostende 0.00E 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0.00
II.12 E 3 kl. 11-55 O.00 E 3 kl. 6.04
uit Gent nabr
Moorlzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le«
Comte 5.50 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.59
UIT G2ERAERDSBERGEN NAER
Maria-Lierdo.Sollegem, Moorlzeele en Gent, 5.15 7.24
9.54 11.59 2.58 4.48 5.50E 8.51
uit Denderleeuw nabr
Haeltert, Burst, Herzele, Sotteg. Audenaerde, ADsegem
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.09 7.20 direct.
uit Sottegem langs denderleeuw nabr
Aelst, (5.38 's Zalerd.) 7.49 12.06 0.00 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokerkn en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
uit Gent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.30 7.05 9.25 1O.50 2.20 5.25 7.05
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 1.58 7.48
uit Mechelen naer Opwyck, Moorsel en Aelst
6,30 10,55 4,40 7,45
AELST, 30 OCTOBER IS80.
Ten gevolge der opschorsing van de diplo
matische beirekkingen van ons liberael goe-
vernement met den II. Stoel,richtten 10<> Dag
en Weekbladen van ons Land, een adres tot
Z. II. Leo XIII, in het welk zy hunne diepe
verontweerdiging le kennen gaven over de
bloedige beleedigingen die Hem, door het
maconniek ministerie dat ons beheerscht,
werden aengedaen.
De Üenderbode heeft zich ook by zyne Con
fraters aengesloten.
De heer Delmerhoofdopsteller van den
Counier de Druxelles werd de taek opge
legd, in naem der belgische catholieke Druk
pers, het adres den II. Vader te behandigen.
Wy laten hier de antwoord volgen welke
Z. H. Leo XIII den heer Delmer heelt toege
zonden
i Aen Onze geliefde zonen A. Delmer en de
andere Opstellers der catholieke Bladen van
het koningryk België,
te Brussel.
LEO XIII, Paus.
Aen Onze geliefde zonen, heil en aposto-
j> lischen zegen
Onlangs heeft men Ons uw adres over-
handigd, waerin gy uwe gehechtheid en
kinderlyke liefde jegens den H. Sloel te
i> kennen geelt. Met vreugde, zeer beminde
9 zonen, zien Wy daerin uwe edele gevoelens
van geloof en liefde voor den Stoel van
s Petrus, en levens den eerbied, welken gy
aen den dag legt om altyd aen uwe zoo voor-
t beeldige Herders getrouw te blyven. Deze
uitdrukking uwer gedachten toont aen,
dat Wy veel goeds van uwe christelyke
deugd kunnen verwachten.
Gy weet zeer wel, beminde zonen, wat
gedurende de laelste tyden, in uw Vader-
land, legen den catholieken Godsdienst be-
9 werkt isgy weet ook tot welke losbandig-
beid de goddelooze drukpers is gekomen,
om laster op laster, beleediging op beleedi-
ging te stapelen. Niets, hoe heilig en verlie-
ven het ook weze, blyft van haren onbe-
schaemden laster vry.
Gy vindt dus slof genoeg om le schryven.
Wy kunnen u niet genoeg tot yver opwekken.
Hoe verachtelyker de middelen zyn die men
in het werk stelt om de Kerk van Christus
te vervolgen, des te meer moeten die aen-
vallen u tot eensgezindheid, kracht en stand-
vastigheid stemmen. Gy moet uit al uwe
macht de Kerk tegen die snoode aenvallen
verdedigen.
Wy zyn verzekerd dat dit uwe gevoelens
zyn, zeer beminde zonen Wy smeeken den
Heer dat Hy uwen geest verlichte, uw hart
versterke en u in elke onderneming Zyne
hulp verleene.
Om die hemelsche hulp te verkryge», en
om u de zekere waerborg Onzer vaderlyke
welwillendheid te geven, schenken Wy aen
u allen te samen, en aen ieder in het byzon-
der, Onzen apostolischen zegen
Gegeven te Rome, by Sl-Pi eter,
9 October 1880.
in het derde jaer van Ons Pontificaet,
LEO XIII. Paus.
TAFEREELEN UIT MARLITT's VERHAEL.
Het Geheim der oude Jufvrouw:
Zeg toch in 's hemels naem vvaer ge naertoc
wil, Heiwind.
Naor X, als gy hel goed vindtklonk het ant
woord half uitdagend, half spottend
Maer die weg loopt toch niet over den berg! Gy
weel niets van, Heiwig Stil, ik wil uitstappen Ik
bedank er ti voor my te laten omwerpen en my de
rJ>eenen to breken wilt gy ophouden
Omwerpen?... Dat zou toch voor 'teerst van
inyn en zyn wilde hy zeker zeggen, toen een yse-
ïyko on hok den mond des sprekers dedeu
version net i en oogenblik hoorde men .hel snuiven
er een paerd, toen sloeg het dier als
razoiic op hol.
D ter nebben wy hetnu! morde eindelyk.de eerslc
Spreker, '.oen hy op het natte, pas omgeploegde land
vveêr overoind stond. He, Hclvvig! Bölim Leeft
nog
hriep Heiwig, met ver van hem en voelde op
den natten grond naer zyne pruik. Alle spotlust, alle
vertrouwen was uit zyne slem verdwenen. Ook het
derde slachtoffer riclite zich eindelyk vloekend en
kermend op, want zyne geweldige dikte had hem on-
weêrstaenbaer naer den grond getrokken. Eindelyk
was de houding, vvaeraon men den mensch het best
kennen kan hernomen de dry gevallenen stonden
recht en bespraken nu wat er eigenlyk gebeurd was
en wat thans moest worden gedaen.
Het ryluig, waorin de dry heeren des morgens
Deze antwoord, zegt de Courrier de Brux-
elles is voor ons en onze confraters eene
krachtige aenmoediging tot voïherding in den
stryd welken wy voor God, Vaderland en
Vryheid voeren.
Ja, ons schikkende naer de zoo wyze raed-
gevingen van den H. Vader, en gesterkt door
Zynen Apostolischen Zegen, zullen wy, onder
de leiding onzer Bisschoppen, met meeriever
dan ooit, den goeden stryd voeren tegen de
helsche leerstelsels der maeonnieke slaven,
die niet strekken dan om de catholieke samen
leving te verdelgen en op hare puinen de
heerschappy der beest te vestigen, in andere
woorden"ons naer de veraclitelykste bar-
baerschheid terug te voeren.
Stryden wy dan onverpoosd den goeden
stryd tot dat wy eindelyk zegepralen over de
vyanden van God en Kerk, Vaderland en
Vryheid
De heer De Vigneeen der dry inkwisiteurs,
die hier le Aelst, zetelden, riep in de Volks
kamer uit
Hel Schooienkwest zal de wraekneming
wezen der liberalen op de catholieken
En inderdaed eene wraekneming is het,
want wie de verslagen der zittingen gehouden
le Aelslte Bruggete Audenaerdete tirton,
te Kortryk, te Florenville, enz., enz,, met aen-
dachligheid heeft gevolgd, zal men met ons
moeten bekennen dal liet schooienkwest eene
lange beschuldigingsakt is, door de liberalen,
uit wraek tegen de catholieken opgesteld, in
den welken overal dezelfde beschuldigden en
dezelfde aenklagers verschynen,welke laelsten
dan ook overal verklaringen afleggen van den
zelfden aerd.
Het schooienkwest is ingesteld om den
zcJclyken en stoffelyken toestand van 't on-
derwys in 't algemeen, te onderzoeken, 't is
te zeggen, dat men niet alleen naer den toe
stand van 't officieel onderwys. maer ook naer
dien van 't vrye onderwys moet vernemen.
Maer wat gebeurt er
Ehweldit doet men nietMen bekom
mert zich met den zedelyken en stoffelyken
toestand van 't vrye onderwys niet; al wat
men wil doen is pogen te beyvyzen dat de staet
van verlatenheid waerin de oflicieele, of liever,
liberale scholen verkeeren aen de drukking
en vervolgingen der catholieken, aen weige
ring der sakramenten toe te schryven is.
Indien een getuige het waegde den bloeien-
den toestand van 't vrye onderwys in zyne
gemeente tegen over don staet van verlaten
heid waerin 't liberael onderwys verkeert, te
stellen, onmiddelyk wierd hem door de inkwi
siteurs den mond gestopt. Men verboodt hem,
onder bedreiging van gevang en boete, nog
verder over dit onderwerp te spreken.
En dat gebeurt in een land van vryheid voor
allen, waer de grondwet voorschryft dal het
aen elkeen toegelaten is zyne denkwyze over
alles vrylyk te uiten
Indien de inkwisiteurs waerlyk den toestand
van 't onderwys, seder! de bloedwet van 1879,
hadden willen doen kennen, dan moesten zy
hunne woonplaets, het stadje X, verlaten hadden, om
le gaen jagen, lag by de ongelukkige berghelling ten
ondersten boven, en slak de vier wielen naer de wol
ken, zooals de dry personen seffens zagen de hoef
slag van hel vluchtende peerd was reeds lang in de
verte verdoofd en een stikdonkere nacht bedekte de
treurige gevolgen van hel te grootc zelfvertrouwen
des heeren Uelwig.
Wy kunnen hier dezen nacht niet blyven lael
ons maken dat wy optrekken, sprak Uelwig op waer-
scbuwenden toon.
Ja, nu moet ge nog kommandeeren morde de
dikke, die zich middelcrwyl overtuigd had, dat niet
een van zyne ribben,maer de stukken van zyuschoone
pypenkop het hangen knarsend geluid by zyne borst
kas veroorzaeklcn. Gy hebt goed kommandeeren,
nu ge door uwe lichtziunighcidiwee vaders van buis
gezinnen byna vermoord hebt. Zeer zeker wil ik dezen
nacht niet hier blyven, gy moet zien dal gy raed
vindt. Ik ga zonder licht hier niet weg, al kwamen er
tien poerden om my le halen. Ik zink tot over de
knieen in den modder, en de lucht is hier zoo vochtig
dal ik er een half jaer lang hel rhumatism van kryg
py moogl het verantwoorden, Heiwig Maer ik zal
zoo zot niet zyn tusschen die duizend gaten en sloten
die deze gezegende plaels heeft aen te bieden, armen
cn beunen te breken.
Wees niet dwaes, doktor, zegde de derde. Gy
kunt hier toch niet blyven staen als een wegwyzer
terwyl Heiwig en ik naer de stad zien te komen om
hulp lo halen Ik had al lang gezien dat onze knappe
I koetsier te veel links sluerde. Wy g3en nu bel land
dwars door, rechts, dan komen wy op den ryweg,
daer sta ik voor in. Maeknu geene bedenkingen meer;
denk aen vrouw en kind, die nu misschien zitten te
jammeren en te weenen, omdat gy uiel by de boter-
melkpnp verschynt.
j De dikke doktor bromde nog iets van beroerd lus-
aen de getuigen van allen rang, Priesters,
Burgemeesters, School vossen, enz. de vragen
hebben gesteld
1° Waerl gy'over de wet van 1842 le vrede
hebt gy er geene grieven tegen in te brengen
2" Wat denkt gy over de wet van 1879; hebt
gy er eenige grieven tegen in te brengen
Maer, neendie vragen stelde men niet
En waerom
Omdat byna al de Priesters en Burgemees
ters en zonder twyfel eenige rechtzinnige
onderwyzers, zouden verklaerd hebben, dat de
wei van 1842 hen ten uiterste voldeed, en,
dat de wet van 1879, om hare ongodsdiensti
ge, of liever, goddelooze strekkingen door de
overgroote meerderheid der familièn veroor
deeld en verlaten wierd, en ook de eerste
oorzaek is van al de cneenigheden, twisten,
enz., die heden in steden en gemeenten heer-
sclien.
Zietdaer waerom de inkwisiteurs zich wel
hebben gewacht die vragen te stellen.
Men heeft altyd met groot geschal uitgeba
zuind dat het enkwest zou onpartydig wezen.
Wie eene enkele zitting der inkwisitie heeft
bygewóond, kan over de oiiparlydigheid der
leden oordeelen.... Zy zullen met ons moeten
zeggen, dat de parlydige handelwyze der in
kwisiteurs soms de diepste verontweerdiging
by dc deftige lieden deed onlstaen.
Ja, met verontweerdiging zag men dat de
olïicieele schoolmeesters^ door de inkwisi
teurs als geholpen wienreri, om hen de ge-
wenschte verklaringen tegen de Geestelykheid
en gekende catholieken te doen afleggen...
Men dreef het soms zoo ver hen de antwoor
den in den mond te leggen, door de vragen
Met waer, de Pastor heeft dat of 't geen
gedaen of gepredikt
En de schoolvos, die de rol van liberale
spioen en anti-pastor vervult, antwoordde
Ja, Mynlieer de Voorzitter, dit heeft de
a Pastor wezenlyk gedaen, of gepredikt.
Indien er integendeel een priester of catho-
liek voor de inkwisiteurs verscheen, wierd hy
als een ware beschuldigde behandeld... Men
ondervraegde hem als beschuldigde en niet als
getuige... Men stelde hein gedurig listige
vragen, men hield hem op de pynbarik in
de hoop, hem in zyne woorden te vangen,
onvrywillig bekentenissen te doen afleggen of
't geheim der biecht te schenden.
De verklaringen der schoolvossen wierden
altyd zorgvuldig en met de meeste voorzich
tigheid in 't proces-verbael geschreven, terwyl
die der Priesters en catholieken byna altyd
vei'keerdelyk aengeboekt waren en moesten
veranderd worden.
Vele voorheelden zouden wy kunnen aenha-
len doch dit zou ons tc verre leiden.
Een voorbeeld nogthans willen wy aenhalen
die de parlydige handelwyze der inkwisiteurs
beter zal blootleggen
MM. Reyniersen Pr net, onderwyzers te Aelst,
verschenen beiden voor de inkwisiteurs en
klaegden eenige feiten aen van weigering van
onderstand ten laste van zekere armbezoekers
onzer stad... Deze heeren noemden niemand
zy haelden noch de namen der verdrukte arme
lieden, noch dezen der armbezoekers-verdruk-
schcn de tanden, maer ging toch met de anderen meê.
Hel was zwaer werk De klotlen bleven zoo dik als
een vuist aen dejachtleerzen hangen, en telkens kwam
een in'i onzeker zoekenden voel, in een diepen plas
terecht, zoodat hel water hun lot aen de ooren spatte.
Zy kwamen nogthans zonder erge ongelukken op den
ryweg cn liepen nu dapper cu welgemoed voort
Zelfs de doktor kreeg langzamerhand zyn humeur
terug en neuriede met zyn vrccselyke basstem Nooit
hebben wy meer plezier gehad, enz
Toen zy dicht by de slad kwamen, steeg er een
licht in de duisternis op, dat in vliegende vaert op de
wandelaer afkwam Heiwig herkende in het breede
goedig lachend gelaet, dat boven denlantccrn uitstak,
zynen knecht Hendrik.
Hemel, mynheer! zyt gy bet eindelyk riep hy.
Mevrouw denkt dat gy bier of daer dood ligt
Hoe weet myn vrouw reeds, dat wy een ongeluk
gehad hebben.
- Ja, zie, mynheer, er is van avond een wagen met
kermisvolk gekomen, de goede jongen begreep
tooneelspelcrs, goochelaers, koordendansers enz
alles onder die eene benaming, cn loen de wagen
i voor de Leeuw stilhield, stond ons peerd, onze Vos,
er achteracn, alsol hy er by hoorde. De weerd kent
hem en heeft hem aenslonds thuis gebracht. Maer nu
de schrik van mevrouw Zy hoeft my seffens uitge
zonden met den lanteern en Rika moest kamillentbec
bereiden.
Kamillen My dunkt dal een glas warme wyn ol
warm bier beter wezen zou.
Ja, dacht ik maer ge weet dat mevrouw....
Nu, 't is goed Hendrik, T is goed ga nu maer
vooruit mei die lanleern. Wy willen maken dat we
thuis komen.
Op de markt gingen de dry deelgenoten in T onge
luk na ecu stommen handdruk van olkaer deze om zyne
kamillen te gaen drinken,^en de twee andoren melde
kers aen. De. heer Voorzitter wachte zich wel
te eischen dat men eigen namen zou aenhalen.
De E. H. onderpastoor Van Landeghem van
Schoonaerde, klaegde ook feiten van drukking
aen door de agenten van 't goevernemenl en
den Burgemeester van Gent gepleegd.... Hy
noemde ook niemand doch 'twas uit vrees van
verdere vervolging.
Maar wat gebeurde er De heer Voorzitter
geboodt hem de persoonen te noemen, zeggen
de,dal zyne verklaringen zonderde namen der
vervolgden en vervolgers te noemen van geen
der waerde waren....
Waerom geboodt de heer Voorzitter aen de
heeren Reyniers cn Prael niet de namen der
verdruktenen verdrukkers openbaerlyk te noe
men Waerom zegde hy hen ook niet dat
hunne verklaringen, in dezer voege gedaen,
geene waerde hadden
Gy begrypt het, geëerde lezers, de verkla
ringen der onderwyzers van Aelst, zyn voor-
deelig aen 't liberalismus, en deze van den
E. H. Van Landeghem waren nadeelig
Nog beter; de twee aelstersche onderwyzers
zocht men in hunne woorden niet te vangen,
enden E. H. onderpastoor welDoch daer
zyn zy niet in gelukt
Het aria van niets is veranderd wierd ook
met schynheilige stem door de onderwyzers
gezongen. En indien de eene ol de andere
offtcieele wat lang wachte het aria aen te hef
fen, dan was de Voorzitter daer om hem den
toon in te blazen, door de vraeg
IViel waer, niets is veranderd in uwe school
Dan antwoordde de schoolvos oogenblikke-
lyk
Oh neen, mynheer de Voorzitter, niets is ver
anderd; ik leer den Catechismus zooals voorgaen-
delykalleenlijk leer ik nog den tekst, maer geef
geene uitleggingen meer.
Nu, niets is veranderd, zegt gy.... Maer als er
niets veranderd is, waerom dan die wel ge-
maekt?Waerom, als het godsdienstig onderwys
't zelfde is van 't gene onder de wet van 1842
gegeven wierd, ja waerom, moest men dan den
priester uit de school verbannnen Indien de
geestelykheid ten opzichte van 't godsdienstig
onderwys onder de wet van 1842, niet meer
eischte dan er heden gedaen wordt, waerom
dan haer toezicht afschaffen?... De waerheid
is dal gy, liberalen, het toezicht der Geeste
lykheid hebt afgeschaft, om rede gy een onder
wys wil verduiken, waertegen Zy, om zyne
goddelooze strekkingen, zou protesteren.
Zietdaer de waerheid en niets dan de waer
heid
Wy begrypen u, heeren liberalen, indien gy
lieden het godsdienstig onderwys, en dit in
stryd met de uitdrukkelyke voorschrifien der
wet, in de liberale of ofiicieefe scholen laet
geven, is het alleen om, door eenen bereken
den valschen schyn van godsdienstigheid, de
kortzichtige lieden, die niet verder zien dan
hunnen neus lang is,te verschalken...Vele zul
ke kortzichtige lieden ontmoet men niet, want
men zou moeten dommer dan dom wezen om
niet te begrypen, dat het hypokriet aria van
niets is veranderd valsch is tot in den
grond....
En inderdaed, wat verklaerden byna al de
oflicieele slaven van Pietje Faro, den minister
van openbaer verderf
zwaermoedige verzekering dat hun te huis eene bed-
predikatie wachtte. Want dc dames hadden cenen
grooten hekel aen het edeljachtvermack barer mans,
en lag nu de buit, het ecnig verzoeningsmiddel, ver
pletterd onder hel omgevallen ryluig,on hel met slyk
en vuil bedekte jachtkosluem veranderde gewis reeds
dc eerste omarming in een uitbersting van toorn.
Den volgenden morgend waren aen alle boeken de,r
stralen roode billellcn aengeplakl, die de komst van
den beroemden gooclielaer Orlowsky en zyne wonder
bare kunsienmakeryon aenkondigden. Eene jonge
vrouw ging van huis lot huis om kaertjes voor de
representatie aen to bieden.
Zy was zeer schoon, die vrouw met hare blonde
haerlokken en hare schoone gestalte vol adel cn be
valligheid doch haer schoon gelaet was bleok, zoo
bleek als de dood, zegden dc menschen, en wanneer
zy hare goudblonde wimpers opsloeg, wat niet veel
gebeurde, zag men eene aendoenlyk zachte weemoe
dige uitdrukking in de dohkerbruine oogen
Zoo kwam zy ook aen hel buis van Heiwig, het
aenzienlyksle op de markt.
Mevrouw riep Hendrik, in dc groote beneden
kamer, terwyl hy den blinkenden knop der wit ge
verfde deur in de hand hield, daer is de goachelaers-
vrouvv.
Wat wilt zy riep eene strenge vrouwenstem.
Haer man speelt morgenen zy wilde geerneeen
kaert acn mevrouw verkoopen.
Wy zyn falsoenlyke menschen en hebben geen
geld voor zulke duivelskunstenzendt liaer weg,
Hendrik.
De knecht sloot de deur vveêrhy krabte zich ach
ter de ooren en zette een verlegen gezichtwant de
goochelaersvrouw moest ieder woord gehoord
hebben.
Zy bleef nog een oogenblik verwonderd voor hem
taen een hoogrood bad de bleekheid van haer gc-
Zy verklaerden dat zy den tekst van den
catechismus, zonder eenige verdere uillegging
aenleeren.
Dit wil toch zeker wel zeggen dat zy voor-
tyds de lessen aen hunne leerlingen uitlegden,
opdat zy ze beter zouden begrypen.
Ehwel, als dit zoo is, dan leeren de oflici
eele onderwyzers den catechismus aen hunne
scholieren, juist als of zy een papegaei, eene
exster of eene spreeuw leerden klappen.... Die
vogelen kan men met een weinig geduld,
woorden en zelfs volzinnen doen uitgalmen,
maar verstaen niets van 't geen zy zeggen...,en
zoo ook leert men de scholieren der oflicieele
scholen geheele catechismuslessen opzeg
gen waervan zy geen gebenedyd woord ver
staen en waervan zy zich later nooit iets zullen
herinneren....
En dan durft men schynheiliglyk houden
staen dat niets veranderd is, zonder eens te
denken dat men zich zelve op de ontegenspre-
kelykste wyze logenstraft
Ten slolte zeggen wy, dat dees partydig en
belachelyk enkwest, alleen feilen heeft vastge
steld die, sedert vele maenden, in de liberale
dag- en weekbladen waren aengeklaegd ge
weest... Al de aengeklaegde feiten vvierden
op de stelligste wyze door de catholieke be
schuldigden gelogenstraft; zoodanig dat het
enkwest geene zedelyke waerde heeft en
slechts mag acnschouwd worden als een be
lachelyk comediespel. dat op eene behendige
wyze ten tooneele werd opgevoerd Wy
alleen zeggen dit niet, neen, vele doorzichtige
liberalen zeggen het met ons
Een blad uit Henegouwen Vnivers de Char
leroi deelt ons de volgende daedzaek mede
Eene schrikkelyke gebeurtenis, beter, eene
blykbare straf des hemels, komt de omstreken
van Th. onzer provincie in de uiterste versla
genheid te dompelen. Er leefde daer een
werkman met name B. Verre van tot eer en
onderstand zynsbuisgezins te strekken,diende
by zyne familie tot schande en schade. Ware
kroegprófeet, bracht hij veelal zynen tyd door
in drinken, vloeken en uitvallen tegen God,
priester en Kerk, terwyl zyne arme vrouw en
kinderen le vergeefs naar een stuk brood
zochten.
Vrydag 11. 8 October, om 3 uren namiddag
bevond hy zich op het veld met een ander
werkman S. Een zwaer onweder hing over de
vlakte bliksemschichten doorkloven de lucht
en vergingen in een akelig doudergedommel
de regen viel in stroomen uit de lucht.
Beide werklieden zochten eene schuil-
plaets naby een buys op eeuigen afstand gele
gen. De wind loeide al heviger en het onweder
kwam naderby. S. maekte meer dan eens het
teeken des heilig kruys, terwyl B. niet ophield
te schetsen en te vloeken. Op eens verschynt
de hemel als in vlam, ratelende donders bul
deren in liet luchtruim.
«Zie, zegt B. in zyne ongelooflyke ver-
waendheiddie bliksem van God zal my niet...
Hy was verpletterd en viel te midden van een
yseljk gekraek op den grond neder; het vuer
des hemels had hem aen het hoofd geraekt, en
zyne tong verscheurd 's Anderdaegs droeg
lact vervangen cneen diepe zucht ontsnapte aen hare
borst...
Daer werd eensklaps een klein venster open ge
schoven, dal in het voorhuis uitkwam eene onder
drukte slem vroeg om een biljet, nam het aen en er
viel eenen daelder in de hard der jonge vrouw.
Eer zy nog kon opzien, was het venster wéér dicht
en eene groene gordyn hing andcrmael dicht legen
dc ruiten. Hendrik opende met eene linksche buiging
en een goedharligen glimlach de voordeur, de vrouw
ging naer buiten en zette haren weg vol doornon en
distels voort.
De knecht nam de gepoetste leerzen, welke hy
vroeger, hy de veschyning der vrouw,had neergezet,
wéér op en trad in de kamer van zynen heer, die nu
in hel volle daglicht, een klein oud man met een
mager en bleek, doch zeer goedhartig gezicht bleek
te zyn.
Och, mynheer, meende Hendrik, nadat hy de
leerzen op hunne plaets had gezet, het doet me pio-
zier dat gy ecu kaertje genomen hebt. Het arme
mensch zag er zoo treurend en lydend uil, dat ik er
meêlyden mee kreeg, al moge haer man zyn brood
dan ook mei ecrlyk verdienen.... Hy zal hier echter
geen geluk hebben denk er maer aen wat ik zeg,
mynheer
Waerom dan niet
Wel, omdat Vos, ons peerd, sich aen hunnen
wagen gespannen heeft alsof hy er toe behoorde. Dat
wil niets goeds zeggen het beest kwam juist van
eene ongeluksplae/s Let er maer op, mynheer, die
menschen hebben hier geen geluk.
Hy schudde zyn dik hoofd, doch daer zyn beerni ets
op de profecie antwoordde, ging hy de kamer weêr
uil en legde in den gang de mat voor de kamer van
mevrouw Heiwig recht; want de vreemde vrouw had
er.... by ongeluk met den voet tegen gestooten.
(Wordt voortgezet.)