56sle Jaer
Zondag20 November 1881.
iV 1856.
YZEREN WEG.VERTREKUREN UIT AELST NA ER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Aen 't geëerd Publiek.
Schoolkwestie.
Het Steenen Kruis.
it! OLD!
Mets veranderd.
BODE.
ABONNEMENTPKYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 3118 bladz.50 cent.
4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38 10.C
4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38
Dendermonde.
Lokeren.
Mechelen. 4-56/ 6-43/ 7-lTd 8-12d Exp. l®2®3'kl. 11-57d
l-04d Exp. 1* 2® 3* kl. 2-5ld 3-09/ 6-00d 6-38/
10-06d Exp. 1® 2e 3* kl.
Antw. 4-56t 6-43/ 7-17d 8-12d Exp. 3 kl. l-04dExp.
1® 2® 3® kl. 2-51d 3-09/ 6-00d6-38/ 10-06d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 31 7-17 7-50 8-12
E 3 kl. 9-10 10-25 dir. 11-57 1-04 Eski. 2-51 4-57 direct
5-20 E 6-00 8-19 9-11 10-08 E 3 klas.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-15d 4:56/ 6-43/
8-12d 3 klas. 7-50d 9-iOd (ll-57d tot Leuven) l-04d
Exp. 1® 2® 31 kl. 2-51d 5-20d Exp. 1* 2® kl. 6-00d 8-49d
10-08 Exp. 3 kl.
(1) Nota. De letter beteekent langs Termonde en de
Gent, (5-00 's vryd. 7-02 dir. 7-56 E 3 kl. 8-41 9-45
12-21 12-40 2-28 dir. 3-08 3-41 5-59 E 3 kl. 6-12 6-35
8-54 Exp 3 kl. 9-36 12-36
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-21
12-40 2-28 dir. 3 41 5.59 E 1® 2' 3® kl. 6-35 8-54 E 3kl.
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-41
12-21 12-40 3-08 3-41 Exp. 6-12 6-35
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 6-00 7-50 11-57
2-51 6-00
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Atb 6-00 7-50 8-12
1 1-57 2-51 0-00 6 00 9-11
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-57 2-51 0-00 6-00
Engbien Braine, Manage,Charleroy, Namen langs Geeraerds-
bergen 6 00 (-00 11-57 2-51 0-00 6-00
Soltegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel, Opwyck, Mechelen, Antwerpen 5,10 9,30 3,24 6,12
letter d langs Denderleeuw.
L'uique Sutim.
NAER AELST UIT
Ath 6.49 10.30 1.28 4.09 7.58 9.05
Antw. 5.15 6,40 9,15 9.50 10.50 E. 1' 2® 3® kl. 12-15
3-15 E. 1°2°3® kl. 3-54 4.45 5.54 6.50 E. 1®2° 3® kl. 9.(0
Brussel 6.20 direct 7.15 E 3 kl. 7.20 9.00 11.06
11 53 1-50 dir. 1.55 3.02 E 4.50 5.20 E 5.50 7.05 8.15 E
3 kl. 8.20 11-45.
Dendermonde 7.12 9.40 11.34 2.25 5.27 8.23 10.48
Geeraerdsbergen 7.22 11.08 2.04 4.50 8.33 9.41
Gent 6 24 7.39 E 3 kl. 8.15 9 43 11.07 12.31 E 3kl.
I.55 4-18 dir. 4.48 E 5.06 8.09 dir. 8.18 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.50 1.48 4.29 8.18 9.25
Lokeren 6.40 8.43 10.59 1.50 4.58 7.55
Ninove 7.55 11.36 2.32 5.18 9.01 10.09
Oostende O.OOE 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0.00
II.12 E 3 kl. 11-55 2.10 3.29 E 3 kl. 6.04
uit Gent naer
Moortzecle, Sottegem, Geeraerdb., Engbien, Braine-le-
Corate 5.50 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.55 6.59
UIT GEERAERDSBERGEN NAER
Maria-Lierde, Soltegem, Moortzeele en Gent, 5.15 7.24
9.54 11.58 2.58 4.48 5.50E 8.35 8.51
uit Denderleeuw naer
Haeltert, Burst, Herzele, Sotteg. Audenaerde, Ansegem
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20 direct.
uit Sottegem langs denderleeuw naer
Aelst, (5.38 's Zalerd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
uit Gent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.30 7.05 9.25 1'».50 2.20 5.25 7.05
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 1.58 7.48
uit Antwerpen (zuid) naer Opwyck, Moorsel en
Aelst: 5,50 10,04 4,17 7,12
AELST, 19 NOVEMBER 1881.
De persoonen welke,van heden af,een abon
nement aen ons blad, voor 1882, nemen, zullen
te rekenen van 1 December aenstaende de num
mers vóór nieuwjaer te versehynen gratis ont
vangen.
Wy errinneren onze geëerde geabonneerden
voor een gansch jaer, dat alle bekendmakingen,
betrekkelyk het verhuren van huizen en andere
eigendommen, het te koop bieden van artikels
die hunnen stiel of nyverheid betreften de ver
anderingen van woonst, enz., in den Demier
bode gratis zullen afgekondigd worden, voor
zooveel zy de zes regels niet overtreffen.
Eene aenspraek van Z. E. Kardinael
DEGHAMPS.
Z. H. Mgr. Dechamps, Kardinael-Aertsbis-
schop van Mechelen, heeft in het diocesaen
synode van 1881, eene aenspraek over de
schoolkwestie gehouden, waerin opnieuw, in
bondige en klare bewoordingen, de redenen
worden uiteen gezet, die de Bisschoppen in
tegenwoordigheid der wet van 1879, hebben
doen handelen.
De leugens en lasteringen welke de vrymet-
selary gedurig herhaell, om de houding der
kerkelyke Overheid onder een valsch daglicht
te stellen, maken het noodzakelyk de weder
leggingen insgelyks onverpoosd te herhalen.
Dit heeft onze hooggeachte Kerkvoegd doen
spreken, dit zet ons aen zyne woorden aen
onze lezers over te brengen. Wy zullen ons
bepalen by hetgeen de scholen betreft
De schoolkwestie, in liaer zelve, is zeer een
voudig Zy bestaet alleenlyk in hel woord
onzydigheid, goed of slecht verstaen.
Zekerlyk is het den Slaet mogelyk onzydig
tusschen de scholen te blyven. Hy kan onzydig
zyn tusschen catholieke, protestantsche, jood-
söhe scholen, zoowel als tusschen die der
vrydenkers en der vrymelselaers maer de
school zelf kan onmogelyk onzydig wezen.
De Staet is onzydig tusschen de scholen als
hy aen allen, in verhouding van haren voort
gang en van het getal harer leerlingen, toelagen
verleent. Zoo gebeurt het in Engeland, waer
de Staet by voorbeeld, te Liverpool, de Catho
lieke Normaelschool der Zusters van O. L.
Vrouw van Namen ondersteunt.
Maer de onzydige school, door den Slaet
met het geld van al de burgers onderhouden,
alsof zy alleen aen alle noodwendigheden be
antwoordde, dit is eene leugen. De vrymetse-
lary heeft het woord onzydigheid uitgevonden
om, door deze scholen, hare leeringen met het
geld der Staetskas te verspreiden.
Scholen, die de goddelyke openbaring ver
werpen, zyn scholen van onverschilligheid, zyn
dus scholen tegen God.
Een dorpsverhael.
«o»—
(1° Vervolg.)
Grele en Willem stapten toen een gcruimen lyd
zwygend voort Het meisje gevoelde de zoete be
zorgdheid van de geheime verslandhouding, maer ten
slotte duerde het haer toch te lang, zoodat zyomkeek
met de woorden
Wy zullen op Mario wachten, want die is ver
achtergebleven.
Laet dat zoo maer zyn, antwoordde Willem
haestig, het is my lief wanneer zy ver af is, want ik
wilde u iets zeggci..
Zwygend ging Grete dus wéér voort. Het duerde
nog eene wyl en toen zeide Willem
Ik weel nog niet eens, of gy misschien niet
reeds een vryer hebt.
Neen, zeide Grete met half gesmoorde en be
vende stem.
Wel iiu, bracht ook Willem van zyn kant met
moeite uil, wilt gy my dan hebben.
Grete was niet in slaet dadelyk een antwoord te
geven.
Willem schepte moed, en sloeg zyne oogen naer
haer op, 't geen hy gister zonder erg gedaen had en
thans te nauwernood durfde wagen.
Wilt gy wilt gy, vroeg hy nogmaels met byna
onhoorbare slem, terwyl zy, van baren kant, nauwe-
lyks het ja kon uitbrengen.
Nog gingen zy voort, tol dal Marie hun toeriep dat
zy moesten omkeeren, daer hel anders to laet werd,
en, de daed hy het woord voegende, wendde Marie
zich dadelyk om en stapte dus nu voor hen uit.
De schemering viel op in een boschjo aon do
boorden der beek begon eeu nachlegael te zingen.
Grele neuriede binnensmonds een liedje en Willem
accompagneerde haer. Een over den weg springende
Jtikvorsch deed haer zoo schrikken, dat zy door
De vrymetselary en het liberalismusdathaer
volgt, wil onder den schyn van verdraegzaem-
heid.langzaem den twyfel in de harten der kin
deren aenkweeken, om alzoo tot het ongeloof
te komen.
Zyne Em. haelt een onweerleggelyk voor
beeld aen
Het christendom is een historisch feit; in de
oogen der christenen is het een goddelyk feit
de vrymetselary zegt integendeel dat liet een
menschelyk leit is.
Wat moet de meester nu leeren in de onzy
dige school Als hy een van die twee strekkin
gen leert, gaet hy buiten de vereisclite onzydig
heid
Hy 2a! dusover dat groote feit in de geschie
denis moeten zwygen, en er over zwygen is er
tegen zyn, is anti-chrislelyk zyn.
Hetzelfde is het geval met de zedeleer, die
men in de school niet bespreken kan zonder
de onzydigheid te krenken.
Maer ook men heelt het klaer en duidelyk
gezegd op de kongressen der officieele onder-
wyzers en onderwyzeressen men wil de scheu
ring der rede, en zy, de liberalen, zy willen de
apostels der rede zyn.
Dat is de vernieuwing van den eerediensl,
van de godin der rede, uit den sansculottentyd.
Pius IX van de catholieke scholen sprekende
heeft gezegd
In alle plaetsen en landen waer men het
verderfelyk voornemen zou uitvoeren onzydige
scholen op te richten, en waer de jeugd, in liet
vervolg, blootgesteld zou wezen ellendig het
geloof te verliezen, zou het gewis voor de
Kerk eene strenge verplichting wezen, niet
alleenlyk al hare pogingen aen te wenden om
aen de kinderen eene chnstelyke opvoeding
en een christelyk ondervvys te verschaffen,
maer van er alnog de geloovigen op hunne
hoede tegen te stellen en hen te verklaren dat
zy, in geweten belet zyn dergelyke scholen by
te wonen, die tegen de Catholieke Kerk zyn
ingericht.
Zulks hebben de Bisschoppen in België ge
daen, waerzy voorgehouden hebben dat chris-
telyke ouders hunne kinderen niet aen derge
lyke scholen mogen toevertrouwen of niet mo
gen bydragen ze te stichten of te ondersteunen
en dat het verboden is er in te onderwyzen.
Wat tot hiertoe zekere huisgezinnen ver
blindt is de toestand van zekere onderwyzers
en onderwyzeressen, die voor de wet van
1879 in bediening waren, persoonlyk nog
calholiek zyn en meestal uit intrest, in het
onzydig onderwys zyn gebleven. De Kerk duldt
hunnen toestand, maer in algemeenen regel zyn
zy schuldig,vermits zy de hand leenen aen iels
dat tegen den godsdienst is gericht. Hun
innerlyk geloof doet niets ter zake zy dienen
de vrymetselary en verwyderen de kinderen
van het geloof. Met goedheid, maer ook met
kracht en met volharding, moet de waerheid
aen die onderwyzers en aen de familiën ge
zegd worden. Het zyn wy niet die hun onge-
angst gedwongen werd zich aen Willem vast te
klemmen. Daerna zag Grele naer den hemel, waer
juist eene ster begon te fonkelen.
Zie, sprak zy, dat sterretje ziet op on3 neer.
Wat dat er wel van denken zou
Dat gy een onuoozel schaepje zyt, antwoordde
Willem.
--Spoedig is het kermis, hervatte Grete na een
oogenblik, dat zal dit jaer vroolyk zynen haer
hartje sprong reeds van blydschap op.
Op eens echter werd zy nadenkend er. sprak
Zoo lang vader zoo slecht ligt, moeten wy er
niemand iets van zeggen.
Zonder het eigenlyk bemerkt te hebben waren zy
inlusschen voor Sander's huis gekomen Marie was
hun langs zypaedjes en omwegen daer heen vooruit-
gegaen en do beide minnenden waren, zonder daer
acht op te geven, haer eenvoudig gevolgd. Thans
zegden zy elkander goeden nacht, en gingen de beide
meisjes haestig hef huis binnen. Willem liep nog
eens den gebeelen weg terug, dien zy te zamen
gewandeld hadden, en kwam in eene overgelukkige
stemming eerst laol in de vaderlyke woning terug.
Den volgenden dag was hel zondag, en Willem
achtte het gepast nu den zieken buerman Sander eens
to gaen bezoeken.
In de kerk ontmoette hy Jacob en Marie, en ver
gezelde hen, na afloop van de godsdiensoefening,
naer hun huis Hy zag er thans in zyne steedsche
kleeding byzonder goed uit. Grote stond by zyne
komst aen de deur en lachlte hem reeds van verre
toe, en toen hy haer ter begroeting de hand toereikte,
straeldc er een rein geluk uit beider oogen.
Willem trad binnen, en werd door den ouden man
harlelyk welkom gebeelen.
Gy ziet hoe zwak ik bon geworden, zeide
Sander; en ofschoon uw vader ouder is dan ik, is hy
toch lienmael sterker.
Willem uitte vvederkeerig ecnige vertroostende
woorden, bracht de complimenten van zynen vader
over cn nam, op de uitnoodigingon van den zieke,
plaels, Nu moest hy vertellen van zyne ervaring in
lyk aendoen, het is de wet, die ongelukswet
die voor lien eene wet van vervolging is en
die ze, tot zeker punt, tusschen liet marlelaer-
schap en de geloofsverzaking verplicht te kie
zen.
Dit moet gedurig errinnerd worden, want de
toegevendheid der Kerk, die ze toelaet in het
Staetsonderwys te blyven, kan slechts by uit
zondering en v>or korten tyd worden verleend.
Waerom?Omdat de «gewichtige redenen» voor
dewelke zy in bediening blyven, alleen niet
voldoende zyn,niet eene rede toelatende kwaed
te doen. By deze redenen voegen zich andere
voorwaerden, onder andere, van niettegen
staande de wet van 1879 en de programma's
van den minister van openbaer onderwys,
voort te gaen een christelyk onderwys te
geven.
Nu,met de oude schoolmeesters,kan men de
menschen nog bedriegen door de woorden
mets is veranderd, ofschoon alles reeds veran
derd is maer als eens de schoolmeesters en
schoolmeesterseri uit de nieuwe normaelscho-
len zullen komen afzakken dan, o dan zal
men zien hoe alles veranderd is
Onze groote plicht volgens het woord der
Pauzen Pius IX en Leo XIII is dus waerlyk
christelyke scholen op te richten en te onder
houden en de ouders de strenge plicht voor
oogen te houden er hunne kinders heen te
sturen. Wy moeten ook de. onderwyzers en
onderwyzeressen, die persoonlyk nog catho-
liek zyn, herinneren, dat zy in de zoogezegde
onzydige scholen niet mogen blyven, omdat
deze scholen, volgens de wet van 1879, tegen
het christelyk geloot zyn.
Hierin is geen schyn van opstand tegen het
burgerlyk gezag gelegen. De vryheid van on
derwys is ons gewaerborgd en wy bezitten
het volle recht te bewyzen dat deze scholen
godsdienstig en gene ongodsdienstig zyn. Wy
spreken tot de gewetens en gebruiken hoege-
naemd geen burgerlyke dwang om van die zie
len de vervulling hunner geloofsplichten te
vervullen.
Wy geven deze merkwaerdige aenspraek in
overweging aen de ouders en de onderwyzers.
Zy stelt hun de redenen voor oogen welke de
geestelykheid in de tegenwoordige omstandig
heden doen handelen en zy zullen met ze te
lezen, duidelyker hunne plichten leeren, ken
nen en volbrengen.
'1 Is aen de calholieken van Duilschland, dat
wy.catholieken van Belgie.ons moeten spiege
len, Men weet hoe diep, en sedert 10 jaren,
onze medebroeders van Pruisen vernederd en
verdrukt zyn geworden door eenen staetsman
zoo onverbiddelyk, dat hy den naem ontving
van yzeren man. En al wat in dat land niet
calholiek was, protestanten, joden, liberalen,
geuzen, vrymctselaers juichten die verdruk
king toe. Maer de duitsche catholieken verlo
ren den moed niet. Zy waren het spreekwoord
den vreemde, en Sander kreeg nieuw leven by de
herdenking aen den lyd, toen hy nog jong was ge
weest en builen zyn doip had rondgezworven.
Willem verhaeldc hoe hy op verscheidene plaetsen
gediend had, om zooveel to leeron-, want, zegde hy,
al heeft myn vader wel wat overgegaerd, zoo is het
locb altyd"goed een poosje onder vreemden te zyn.
Jacob verklaarde dat hy ook wel gaerne wat van
de wereld zou willen zien,'maer zyn vader herinnerde
hem, dal hy alle redenen had om thuis te blyven, en
hem, ziekelyken man, ter zyde te staen.
Willem was zeer ver in do wereld geweesthy
was van Nassau tolThuringen gekomen.
Tot hoever? vroeg dc oude Sander.
TotRubla, Eisenach, Mülhausen.
Te Mülhausen was Sander ook geweest.
Vandaer had Willem zich naer Sonderhausen be
geven.
Een lange weg, zegde Sander op eenigszins
vreemden toon.
Men komt een steenen Kruis voorby, als men
niet ver van Mülhausen het bosch ingaet, verliaelde
Willem.
Een kruis zegde Sander. In mynen lyd stond
het daer nog niet.
Dat kan wel zyn, het is er misschien nog niet
lang geplaetst, hernam Willem, 'tls eene sombere
plek, want daer is vroeger iemand vermoord.
Dat was een kolfje naer de hand der jonge lieden.
Jacob vroeg naer byzonderheden van den moord en
het kruis, en de meisjes luisterden met gespannen
nieuwsgierigheid.
Ik ken de geschiedenis van A tol 1, zegde
Willem, want te Mülhausen kan elk kind u die ver
tellen Een reizend werkgezel is op die plaels ver
moord, en de dader zit nog heden in de gevangenis.
De oude Sander, die ondertussciien zoo wit als een
doek was geworden, keek den spreker met strakke
blikken uitvonsehend aen.
Zit hy nog heden? vroeg hy met bevende lippen,
terwyl hy zich in het bed oprichtte.
Zooals ik zeg, verduidelykte Willem. Hy werd
indachtig: Helpt u, en God zal u medehelpen.En
standvastig en moedig leden en streden zy te
zamen.Langzamerhand wiesen zy tegen'hunnen
dwingeland op, zoodanig dat zy hem heden
vlak inde oogen kyken. En zoo sterk is hunne
macht geworden, dat hy, zonder hen, liet niet
meer vol kan houden op zynen zetel van kanse
lier, en dat hy by hen zynen steun gedwongen
is te vragen. Dien steun zullen zy hem verlee-
nen op de vooraf beloofde en onderteekende
voorwaerde. dat hy geen liberael of geus,maer
een christen politiek in 't werk zal leggen.
Zoo ver hebben 't de catholieken in Pruisen,
onder Bismarck, gebracht.
In een ander koninkryk van Duitschland, in
Beieren namelyk, zyn onze catholieke mede
broeders niet min onledig. Daer hebben zy, op
57afgevaerdigden voor den Ryksraed.ol calho
lieken gekozen.
Meer nog. Den 5 dezer, na een woordenstryd
van twee dagen in de Kamer, hebben zy eene
onchristelyke wel over 't onderwys afgeschaft
met 85 legen (53 stemmen.
Eu echter was die schoolwet zoo slecht en
verderfelyk niet, als onze geuzenwet van 1879.
Bygevolg, moed en eendracht Geleden en
gestreden naer het voorbeeld onzer duitsche
broeders,en lang zal het niet aenloopen of onze
geuze pagadders, zoo groote als kleine, zullen
als rook verdwenen zyn.
Helpt u, en God zal u medehelpen
Neen, daer is niets veranderd in onze school,en
wy leeren de kinderen geenkwaed, zingt de school
vos in zyne gemeente, op het ordewoord van
zynen principael.
En tot teeken der waerheid hangt hy heilig-
schendiglyk een kruisbeeld aen den muerzyner
school, en geeft eene schismatieke les van
christelyke leering. Dat strydt veel tegen art.
IV der geuzenwet over het lager onderwys,
welk allen godsdienst uit de school verbant,—
maer 't is slechts te doen om den dommen
boer en burger te foppen.
En voor die schismatieke catechismusles
wordt de gemeente, tegen alle wet en recht,
gedwongen den schoolvos jaerlyks honderd
franken te betalen.
En wanneer hy dien Judaspenning inzakt,
liegt hy tegen zyn knagend geweten in Daer
is immers niets veranderd
En om de wraekstem zyns harten niet ver
der te hooren, ylt hy naer de herberg toe.
De jenever is immers zoo een machtig ding
om vrede en genoegen te schenken.
Daer is dan niets veranderd in de geuzen
school de schoolvos verzekert dat.
Maer ziehier wat anders.
De groote vrymetselaer Piet Van Humbeeck,
heeft een leerboek, gedrukt te Paiys, voorge
schreven aen de cliristerieschooljeugd van ons
Belgie.
Dat boek handelt over de Dierenkunde.
spoedig ontdekt, want de kerel, die den vermoorde
van zyne brieventasch beroofd had, was dom genoeg
zich van het pasport te bedienen, dal daer inzat. Of
hy den ongelukkige om die pas, of om het weinige
geld, dat deze by zich droeg, van het leven beroofd
had, weel men niet.
Dus hebben zy dien kerel gepakt en achter de
traliën gezel vroeg de oude Sander met zulk eene
haesl, dal zyne slem byna heesch klonk Dal is goed
dat zy dien gepakt hebben, dien schelm vervolgde
hy, driftig met zyne vuist op den rand van het bed
slaende.
De jongelingen zagen elkander by die onverwachte
uitbarsting verschrikt acn.
Hebtgy dien man gekend, vader? vroeg Jacob.
De oude scheen die vraeg niet te hooren, maer
ervolgde tegen Willem
Heeft hy bekend en wachtte met spanning op
het antwoord
Willem wist daer niets van, maor had den ver
oordeelde dikwyls gezien, die thans een oud en
zwak man was en geboeid harden arbeid moest ver
richten.
Hy heeft zyn verdiend loon, mompelde Sander
met eene uitdrukking van bevredigden haet op het
gezicht.
Willem vertelde daerop nog meer van zyne reizen
en lotgevallen, en vertrok eerst toen het etensuur
begon te naderen.
De oude Sander drukte hem hartelyk de hand en
scheen vriendelyker jegens hem gestemd te zyn, dan
men nog ooit by hem waergenomen bad. Hy ver
zocht den jongman wéér eens spoedig terug te
komen, en toen Grele nog een oogenblik met hem
aen de deur bleef staen, verklaerde zy vroolyk
Zoodra hy wéér op de been is, zeg ik het hem.
Ofschoon Willem Braun er niet aen dacht, zyn
meisje leedere brieven te schryven, of poëtische
ontboezemingen voor haer uil te storten, was zy
toch het kort begrip van alle aerdsche gelukzalig
heid voor hem. Daer hy elders de vrouwelyke
Het eerste dier van de rangschikking is
de mensch, en wordt gekenmerkt in dezer
voege
Is viervoetig en met nagels voorzien
heeft handen aen de voorste pootenen drieër-
lei tanden in den muil sny, honds-en baek-
tanden. Dit dier is eenig in zyne soort.
En wanneer onze kinderen dit zullen geleerd
hebben, dan kunnen zy de vraeg beantwoor
den Wat is de mensch
Van God, van ziel, van rede, van vryen wil
om het kwaed te vluchten en het goed te be
trachten, van dat al geen enkel woord. Dit
streed immers met art. IV van de geuzenwet
over het lager onderwys.
Voorzeker de schoolvos gaet dit loochenen,
en de lezer misschien het betwyfelen.
Daerom, tot teeken der waerheid, verzen
den wy beiden tot een liberael dagblad van Brus
sel, genaemd I'Europe, welk dit uittreksel van
het goedgekeurd schoolboek opgeeft.
Zoologie. 1° ordre: les Bimanes. Quadru-
pèdes onguiculés ayant des mains aux membres
antérieurs seulement, et des dents de trois sories
incisivescanines et malaires.) Genre unique
Homme.
En daerop volgt, zonder de minste bemer
king, de beschryving van den aep, het zwyn,
den ezel en andere soorten van medebroeders
van den mensch.
O schoolvos, als er niets veranderd is, dan
zyt gy toch schroomlyk veranderd want ik
zweer het zóó heeft uw vader en uwe moe
der u niet opgevoed. Neen, maer gv hebt hun
verzaekt, en dat om een ellendig stuk brood.
HANDEL EN NYVERHEID.
Een eenvoudig middel, dat zeker by duizen
den landbouwers toepassing zal vinden, werd
dezer dagen door een landbouwer gevonden.
Wanneer eeu landbouwer 2 varkens iu één
kot sluit, dan kunnen die dieren het al heel
slechts samen vinden, wanneer zy niet van
één toom zyn. Toch is de landman dikwyls
genoodzaekt twee of meer varkens samen te
laten wonen, omdat zy dan beter dooreten.
Men besmere de varkens wanneer men ze
samen laet, met jeneverdaermede is het met
de vreemdelingschap voor die dieren voor goed
gedaen.
Volgens het Pharmaceutical Journal zou in
Uruguay eene nieuwe soort (niet variëteit, vol
gens het bericht) van aerdappel zyn ontdekt,
die van den gewonen aerdappel zich onder
scheidt door de eigenschap, dat hy op een
vochtigen grond en niet. zooals oorspronke-
lyk, op droog land voorkomt. In het tydschrift
van het Linneaensch genootschap te Parys,
kwam in den laetsten voorzomer reeds een
zeer gunstig bericht over deze nieuwe plant
voor. Botanisch schynt deze tot nu loc nog
niet nauwkeurig bestemd te zyn. Als't waer
is wat van dezen nieuwen aerdappel wordt ge
zegd, dan zou daervan iu menige lage streek
grootelyks party te trekken zyn, en zou ook
wel het gevaer van natte zomers en herfsten,
bevolking der mindere klassen bad leeren kennen,
gevoelde hy zeer goed, dal Grete een onbedorven
hart bezat.
Van haren kant zag Grete in hare kinderlyke on
wetendheid boog legen den man op, die zulke verre
reizen gedaen, enkele meer beschaefde vormen aen-
genomen, en eenige geringe kundigheden verworven
had zy beschouwde hem met die eerbiedige ver
bazing, welke onder alle omstandigheden hel ele
ment schynt te zyn, waerin de vrouwelyke natuer
zich te huis gevoelt. Zy was trolsch op hem, en op
de liefde, die hy haer toedroeg.
Met de genezing van den ouden Sander ging het
inlusschen niet vooruil, ja, hei leed zelfs geen twyfel,
dal hy zeer ernstig ziek was. Grele verliet de kamer
byna niet, en deed slechts eene enkele mael, in
gezelschap van hare zuster Marie, eene wandeling
door hel dorp, waerby Willem zich dan altyd als
derde voegde. Dat waren gelukkige oogenblikken
De andere dorpsmeisjes hadden wel reeds iets
gemerkt, maer wisten nog niet recht of Willem het
oog op Grele, dan wel op Marie had laten vallen.
Ook de oude Braun had vader Sander meermalen
bezocht, en alles scheen tot dusverre goed te loopen.
De beide familiën behoorden lot de welvarendste
van het dorp, en Sander was van oudser de beste
vriend van Braun geweest.
Op zekeren avond voelde Sander zich zeer ontsteld,
zoodal Jacob te paard steeg en naer Soden reed,
om den doctor te halen Deze kwam spoedig, en
gaf onderscheidene voorschriften. Meermalen her-
haelde hy zyn bezoek, maer de oude man werd by
voortduring" zieker, zoodat zyn toestand ernstige
bezorgdheid begon in te boezemen. Dc kinderen uit
het dorp stondcD dikwyls uren lang voor hel huis,
fluisterden geheimzinnig, wezer. naer de deur, en
gaven zich alle moeite om iemand te zien te krygen,
die hun zou kunnen vertellen wat de doctor daer-
binnen toch gedaen had Liesje was dus een voor
werp van de hoogste belangstelling voor de kleinen.
(Wordt voort§exo(.)
