56ste JaerZondag4 December f881. iV° 1858.
VOLGENDE STATIËN:
dit Gent naer
VERTREKUREN UIT DE
YZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAER
Aen 't geëerd Publiek.
Liberale roofzucht.
Het Steenen Kruis.
Beurzenstichtingen.
De onzydige School.
„■■■■nrj
ABONNEMENTPKYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 51 December. ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 5" bladz.50 cent.
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le-
Comte 5.50 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.55 6.59
UIT GEERAERDSBERGEN NAER
Maria-Lierde.Sollegem, Moortzeele en Gent, 5.15 7.24
9.54 11.58 2.58 4.48 5.50E 8.35 8.51
uit Dbndbrleeuw nabr
llaeltert, Burst, Herzele, Sotleg. Audenaerde, Anscgem
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20 direct.
hit Sottegem langs denderleeuw naer
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
uit «ent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.30 7.05 9.25 10.50 2.20 5.25 7.05
Uit Sottegem langs Erpe-Mcire. 7.49 1.58 7.48
uit Antwerpen (zuid) naer Opwyck, Moorsel en
Aelst: 5,50 10,04 4,17 7,12
NAER AELST UIT
Ath 6.49 10.30 1.28 4.09 7.58 9.05
Anlw. 5.15 6,40 9,15 9.50 10.50 E. 1* 2* 3* kl. 12-15
3-15 E. 1°2°3* kl. 3-54 4.45 5.54 6.50 E. 18» 3* kl. 9.00
Brussel 6.20 direct 7.15 E 3 kl. 7.20 9.00 11.06
11 53 1-50 dir. 1.55 3.02 E 4.50 5.20 E 5.50 7.05 8.15 E
3 kl. 8.20 11-45.
Dcndermonde 7.12 9.40 11.34 2.25 5.27 8.23 10.48
Geeraerdsbergen 7.22 11.08 2.04 4.50 8.33 9.41
Gent 6.24 7.39 E 3 kl. 8.15 9 43 11.07 12.31 E 3kl.
I.55 4-18 dir. 4.48 E 5.06 8.09 dir. 8.18 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.50 1.48 4.29 8.18 9.25
Lokeren 6.40 8.43 10.59 1.50 4.58 7.55
Ninove 7.55 11.36 2.32 5.18 9.01 10.09
Oostende O.OOE 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0.00
II.12 E 3 kl. 11-55 2.10 3.29 E 3 kl. 6.04
Dendermonde. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38 10.08
Lokeren. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38
Mechelen. 4-561 6-431 7-17d 8-12d Exp. 1 2® 3® kl. H-57d
l-04d Exp. 1* 2' 3* kl. 2-51 <2 3-091 6-00d 6-381
l0-06d Exp. 1' 2° 3* kl.
Anlw. 4-561 6-431 7-17d 8-l2d Exp. 3 kl. l-04dExp.
1* 2* 3* kl. 2-51d 3-091 6-00d 6-381 10-06d Exp.
1* 2* 3« kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 31 7-17 7-50 8-12
E 3 kl. 9-10 10-25 dir. 11-57 1-04 ESkl. 2-51 4-57 direct
5-20 E 6-00 8-49 9-11 10-08 E 3 klas.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-l'Sd 4-561 6-431
8-12d 3 klas. 7-50d 9-10d (ll-57d lot Leuven) l-04d
Exp. 1e 2° 3' kl. 2-5ld 5-20d Exp. 1* 2* kl. 6-üOd 8-49d
10-08 Exp. 3 kl.
(1) Nota. De letter 1 beteekent langs Tenuonde en de
Gent, (5-00'svryd. 7-02dir. 7-56 E 3 kl. 8-41 9-45
12-21 12-40 2-28 dir. 3-08 3-41 5-59 E 3 kl. 6-12 6-35
8-54 Exp 3 kl. 9-36 12-36
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-21
12-40 2-28 dir. 3 41 5.59 E 2' 3# kl. 6-35 8-54 E 3kl.
Doornvk, Mouscron, Kortrvk, Ryssel (langs Geni8-41
12-21 12-40 3-08 3-41 Èxp. 6-12 6-35
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. langs Alh) 6-00 7-50 11-57
2-51 6-00
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 6-00 7-50 8-12
11-57 2-51 0-00 6 00 9-11
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-57 2-51 0-00 6-00
Enghicn Braine, Manage,Charleroy, Namen langs Geeraerds
bergen 6 00 (-00 11-57 2-31 0-00 6-00
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel, Opwyck, Mechelen,Anlwerpen 5,10 9,30 3,24 6,12
letter d langs Denderleeuw.
Cuique Suuui.
AELST, 3 DECEMBER 1881.
De personen welke, van heden af, een abon
nement aen ons blad, voor 1882, nemen, zullen
te rekenen van 1 December aenstaende de num
mers vóór nieuwjaer te verschynen gratis ont
vangen.
Wy errinneren onze geëerde geabonneerden
voor een ganscli jaer, dat alle bekendmakingen,
betrekkeiyk het verburen van huizen en andere
eigendommen, bel te koop bieden van artikels
die bunnen stiel of nyverheid betreffen de ver
anderingen van woonst, enz., in den Dender-
bocle gratis zullen afgekondigd worden, voor
zooveel zy de zes regels niet overtreffen.
De raiddensectie der Volkskamer gelast met
het onderzoek van 't budjet des ministeries
van justicie, komt met eenparige stemmen
hare besluiten te bekrachtigen aengaende de
afschaffing der vergoedingen uie jaerlyks dooi
den Stael betaeld worden aen de EE. HH. Ka
nunnikken en Sekretarissen der bisdommen.
Verder drukte de sectie den wensch uit dat
de wet welke den Stael verplicht vergoedingen
aen de EE. HH. Onderpastoors te betalen,
gewyzigd worde, zonder nogtbans deze ver
goedingen ten laste der gemeenten ie leggen.
In andere woorden wil dit zeggen Wy hopen
dal er middels of voorwendsels zullen gevon
den worden om de vergoedingen aen de
Onderpastoors radikael af te schaffen.
Het doel dat ons maconniek ministerie in
deze zaek bereiken wil, schynt er dwars door.
Dees jaer schafte het de vergoedingen
aen de leeraers by de seminarien afin 1882
zullen de vergoedingen aen de Kanunnikken
en Sekretarissen verbeurd verklaerd worden
't jaer nadien zal men de Onderpastoors er
van berooven dan zal het de beurt der Pas
toors wezen, en eindelyk deze der Bisschop
pen.... en zoo zal bet maconniek ministerie,
blyft het 't bewind in banden houden, traps-
wyze de schreeuvvendste onrechtveerdigheid,
de schandelykste diefte voltrekken die een
gouvernement of een bezondere plegen kan.
Wy zeggen de schreeuwendste onrechtveer
digheid, de schandelykste dieftemaer die
woorden zyn nog niet sterk genoeg
Immers, wanneer men zich op de uitdruk-
kelykste wyze verbindt tot de betaling van
iets wat men plechtiglyk erkent schuldig
te zyn, en men onttrekt zich aen zyne verbin
tenissen, men weigert bet verschuldigde te
betalen, is dat geene schreeuwende onrecht
veerdigheid, is dat geene schandelyke diefte
Welk eerlyk gemoed kan ons neen toeroepen?
Ehwel, het liberael gouvernement van ons
land omtrekt zich aen zyne uitdrukkelyke ver-
Een dorpsverhael.
«o»—
(4* Vervolg.)
Lieze stelde alle kinderlykc vleieryen in het werk
om Crete die de plaels van moeder by haer vervulde,
uit hare dofte naergeestigheid te wekken, en Marie
wist niet. wat zy denken moest van die buitenge
wone droefenis barer zuster over een sterfgeval,
dat zich sedert lang had lalen voorzien, en reeds
vele malen besproken was. Allengs kwamen er be
kenden en buren Allen spraken over hel treurige
geval, maer hielden zich schuw van Grele terug, dio
zoozichlbaer veranderd was dal iedereen haer als
ziek beschouwde. Sommigen spraken haer eenige
deelnemende woorden toe, doch zy scheen daer on
gevoelig voor te wezen, zoodat de personen, die deze
proef genomen hadden, van oordeel waren, dat het
verlies van haren beminden vader haer versland
verbyslerd had Die arme Grele, zegde men
zy heelt te veel van den ouden man gehouden
Tegen den middag, nadat de pastor er reeds ge
weest was, hoorde men voetstappen op slraet, die
zich nacr het huis richtten. Op ilalgeluid kreeg Cre
te een schok zy sprong van haren stoel, op en toen
zy in den aenkomende, gelyk zy vermoed had, Wil
lem herkende, vloog zy de kamer uit en ylde naer
haer eigen vertrek, dal zy met slot en grendel ver
zekerde.
Willem stond verbaesd, dat hy zyn meisje hier
niet vond, en nadat Marie hem hel een en ander aen
gaende het zonderling gedrag van hare zuster had
medegedeeld, klom hy den trap op, klopte aen Cre
te's kamer en verzocht haer hem binnen te lalen.
Daer by echter geen antwoord ontving, kwam hy
weder naer bencdeu en verontschuldigde Grete's ge
drag, door het vermoeden te opperen, dal het einde
van den ouden Sander misschien zeer indrukwek
kend W33 geweest, en het meisjo wellicht in dien
oestand zou zyn geraekt, omdat zy zich in die oo-
bintenissen.bet weigert datgene te betalen wat
liet plechtiglyk erkend beeft schuldig te wezen,
wanneer bet aen de Bedienaers van den R. C.
Eeredienstde magere vergoedingen ontrooftdie
hen, tot biertoe, onder alle gouvernementen,
uiibelaeld zyn geworden. Ja,door de afschaffing
van die vergoedingen maektonsliberael gouver
nement zich plichtig aen de schreeuwendste
onrechtveerdigheid,aen de schandelykste diefte
die men plegen kan.... En dit zullen wy hier
bewyzen. Ter zake dus
Vóór de revolutie van de jaren 00, ontvingen
de R. C. Geestelyken geene vergoedingen of
jaerwedden van den Staet; zy vroegen niets,zy
hadden de hulp van den Staelnietnoodig,omdat
de kerkelyke goederen genoeg opbrachten om
niet alleen in bun onderhoud, maer ook in alle
de noodwendigheden van den Catbolieken
Eeredienst te voorzien.
Doch op 2 November 1796, sloeg de Nationale
Vergadering van Frankryk (België was toen
reeds by 't fransche Republiek ingelyfd,) de
kerkelyke en geestelyke goederen aen.Zy ver-
klaerde dat alle die goederen ter beschikking
der natie gesteld wierden, op voorwaerde dat de
Staet, naer BEHOOREN, in de noodwendigheden
van den Eeredienst en ook in T onderhoud
zyner Bedienaers zou voorzien.
Het concordaet van 1801, stelt op de uitdruk-
kelykste wyze vast, dat de Staet jaerlyks eene
behoorlyke vergoeding aen de R. C. Geestelyk-
heid moet verzekeren.
Toen, in 1816, Belgie met Holland wierd ver-
eenigd, nam liet proleslantsch bollandsch gou
vernement de verbintenissen op zich, vroeger
door Frankryk betrekkeiyk de betaling der
vergoedingen aen de R. C. Geestelykheid aen-
gegaen. Sprekende van de R. C. Bisschoppen
en Priesters zegt het art. 194 der hollandsche
wetgeving: a De jaerwedden, pensioenen en an-
dere voordeelen, blyven hun gewaerborgd.
Onze roemryke revolutie van 1850, scheurde
Belgie van Holland af. Door onze Grondwet
erkende hel belgische gouvernement, op zyne
beurt, de verplichting van behoorlyke ver
goedingen aen de Bedienaersder Eerediensten
te betalen.
Het art. 117, zegt uitdrukkelyk dat dejaer-
weuden der Bedienaren van den Eerediensten
hunne pensioenen aen den Staet zyn opgelegd.
De liberalen van 't Congres waren zoo diep
overtuigd dat het eene ongehoorde onrecht
veerdigheid zou wezen de Bedienaren der
Eerediensten van hunne vergoedingen te beroo
ven of dezelve te verminderen, dat de heer
Lebeau voorstelde by 'tart. 117 de volgende
bepaling te voegen in geen geval mogen de
jaerwedden der pastoors en dorpsgeestelyken
verminderd worden.
En de heer Rogier, de zelfde Rogier die
thans nog in de Kamer zetelt, riep hem toe
i Die bepaling hoefl er niet bygevoegd te worden
het is voldoende die jaerwedden te waerborgen
a het is klaer dat zy niet kunnen verminderd
worden, zonder dat ware de schikking der wel
belachelyk.
genblikken geheel alleen met hem bevonden had.
liet zal wel overgaen, zegde hy, by zyn vertrek,
laet het maer op zyn beloop, want zy is zoo gevoe
lig.
By de begrafenis van den vader moesten al de kin
deren tegenwoordig zyn, en dan op den terugweg
kon Grele niet beletten, dal Willem zich by haer
voegde. De gebogen gestalte er. het veranderde
voorkomen van het meisje troffen den jonkman zoo
diep, dat by niet in staet was veel te spreken. Nog
altyd, dacht hy, dat het afsterven van den ouden
man haer zoo ontzettend geschokt had, en hy had
er haer des tc liever om.
Doch toen er een aental dagen over de teraerde-
beslclling waren heengegaen, toen de kleine Lieze
weder op destraet ging spelen, alsof er niets ge
beurd was, ja, zich integendeel verheugde in haer
nieuw zwart jakje,'t geen haer door de andere kin
deren benyd wed, en toen cinde'.yk ook Marie hare
tranen had gedroogd, begon men in te zien, dat
Grete's verslagenheid geene voorbygaendc droefenis
was, en dus algemeen aen te nemen, dat de dood
van haren vader hare zinnen had verbyslerd. Hoe
vreemd dit ook ware, kon men aen de overklaerbare
versufling van het meisje geene andere uitlegging
geven. Zy verliet hare kamer byna niet meer dag
en nacht peinsde zy over hare ellende en over den
eed, dien zy haren vader op zyn sterfbed had ge
zworen Zy was geheel in de begrippen der zedelyk-
beid, die men ten platten lande huldigt, opgegroeid,
en een moord, een jaren lang verborgen gebleven
moord, waervoor een ander had geboet, was voor
haer de vreeselykstc misdacd, die iemand kon be-
gaen. Daervoor kon geene vergeving wezen, dat
overdekte eene geheclc lainilie met onuilwischbare
schande, dat vernietigde alle hoop en verscheurde
alle banden der vriendschap Als zy Jacob en Maric
aenzag, als zy Lieze hoorde lachen, ging haer eene
steek door T hart, en wanneer zy aen Willem dacht,
was zy der vertwyfeling naby.
Van dag tot dag had Willem zich met de hoop ge
vleid, dat Grete's treurigheid van voorbygaenden
aerd zou wezen. Daer hy bemerkte, dat zy hem ont
week, viel hy haer niet meer lastig, en ging hy
M. Gendebien, ook een liberael van dien tyd,
vöegde er onmiddelyk by Zy (die
jaerwedden) zyn gewaer-
borgd gelyk alle de andere
scliulden van den Staet.
Zietdaer, geëerde lezers, uittreksels van
wettelyke bepalingen, waerby de belgische
Staet, die de opvolger is van de fransche
zonderbroeken en der nederlandsche regeering,
de plechtige verbintenis beeft aengegaen aen
de Priesters, uit hoofde der vroegere geroofde
kerkelyke en geestelyke goederen, eene be
hoorlyke vergoeding te betalen en te voorzien
in de onkosten van den Eeredienst.
Ten slotte, want ons artikel zou te wyd-
loopig worden voor een weekblad, vragen
wy Heeft het liberael gouvernement van
Belgie zich niet reeds plichtig gemaekt aen
eene schreeuwende onrechtveerdigheid, aen
eene schandelyke dievery met aen de leeraers
by de seminariën devergoedingen te ontrooven
welke hen met alle recht en rede toekomen
En zal liet gouvernement die schreeuwende
onrechtveerdigheid, die schandelyke dievery
niet voltrekken met trapswyze aen alle de
Bedienaers van den R. C. Eeredienst de ma
gere vergoedingen te ontrooven die hen door
alle de gouvernementen, catholieke, protes-
tantsche en liberale, tot biertoe zyn uitbetaeld
geworden
Wy hooren u roepen, landgenoten, ja, aldus
zal het maconniek ministerie zyne dievery
uit haet en wrok tegen de Kerk en barer Die-
naers voltrekken.
Maer zult gy, Landgenoten, dit willen dul
den
Wy gelooven het niet... Met juni aenstaende,
zult gy pael en perk aen den liberalen over
moed weten te stellen, met het gehate en
roofzuchtige liberael ministerie dat ons, ca-
tholieken, als een overwonnen volk behandelt,
door de stembus te verpletteren
Het Verbrekingshof gaf onlangs eene afstraf
fende les aen onze liberale ministers, de ver-
jongers en vernietigers van testamenten en
stichtingen ten voordeele der catholieke goede
werken en 't vrye onderwys.
De liberale beurzen-iripalmers en testament-
verjongers worden door 't Gerecht tot den
eerbied der rechtveerdigheid en van den uiter
sten wil van de testateurs geroepen. Onge-
twyfeld zal bet Gerecht den ingeslagen weg
blyven volgen, en aldus meer dan eene
schreeuwende onrechtveerdigheid der libera
len belet worden.
Wy willen hier 't historische der zaek laten
volgen, opdat onze geëerde lezers zouden kun
nen oordeelen
In 4610 stichtte de kanunnik De Courouble,
ten voordeele der koorknapen van de kathedrale
kerk van Doornyk, verscheidene beurzen voor
de studiën der humaniora. Ten gevolge der
wet op de beurzen, werd het bestuer dier
stichtingen toevertrouwd aen de provinciale
kommissie van Henegouw, uitsluitend samen
gesteld uit liberalen.
Dry koorknapen der kathedrael van Door
nyk vroegen de beurzen in kwestie. De kom
missie weigerde bun de beurzen en grondde
hare weigering juist op het feit, waervan de
stichter eene voorwaerde gemaekt had voor
bet bekomen der beurzen. De moderne wet,
zegde de kommissie, kent geen koorknapen,
en nogthans kende zy ze goed genoeg, om bun
de beurzen te weigeren.
De bestendige deputatie keurde die beslis
sing goed en de weigering werd vervolgens
nog by koninklyk besluit bekrachtigd.
Een der aenvragers M. Hespel trachtte toen
op gerechtelyke wyze te bekomen, wat men
hem op bestuerlyke wyze weigerde. Zyne po
gingen werden met den besten uitslag be
kroond.
De rechtbank van Bergen erkende, dat M.
Hespel zich bevond in de voorwaerden, ver-
eischt door de akte van de stichting De Cou
rouble, en stelde hem in het bezit van de beurs,
die men had geweigerd.
De kommissie der studiebeurzen voorzag
zich in kassalie tegen die beslissing.
Voor het hof trachtte Mr De Mot, advokaet
der kommissie, te bewyzen dat de rechterlyke
Overheid onbevoegd was in zake van beurzen,
en dat eene stichting, ten voordeele van eene
bepaelde klas personen, onwettig was.
Mr De Lantsheere, gewezen minister van
justicie, en die voor M. Hespel pleitte, bewees
van zynen kant de bevoegdheid der rechtban
ken. Hy toonde dat de bepalingen der akte van
stichting moeten in acht genomen wordendat
het beroep van koorknaep geen reden van on-
weerdigheid is en dat by gevolg, M. Hespel,
die zich in de vereischte voorwaerden bevond,
in het bezit der aengevraegde beurs moest ge
steld worden.
De advokaet-generael Mestdagh de Terkiele
vroeg dat het hof de voorziening in kassatie
van de kommissie der beurzen zou aennemen.
Het hof is van dat gedacht niet geweest; Het
beeft de voorziening verworpen en besloten,
dat M. Hespel in het bezit moest blyven van de
beurs. Dit arrest is de veroordeeliug van de
politiek, door het ministerie gevolgd in zake
van beurzenslichtingen, en welke bestaet in de
stichtingen te gebruiken tegen den wil der
stichters, en er juist diegenen van uit te slui
ten, welke deze laetste byzonder hebben wil
len bevoordeelen.
Het bovenstaende arrest stoot onze liberalen
geweldig tegen 't hoold. De liberale drukpers
is woedend omdat bet een wapen van vervol
ging en kwelling tegen de catbolieken uit de
handen van de liberale ministers ziet rukken.
De Echo du Parlement, het gekende orgaen van
't liberael ministerie, roept uitBah als het
Gerecht aen de liberalen belet den laetsten wil
j van eenen testateur te miskennen en het geld
van anderen in te palmen, moet men maer
eene wet maken die ben toelaet lotael mees
ter te spelen.
vyaerom zou men deze wet niet maken
t Zou immers de eerste onrechtveerdige en
schandelyke wet niel wezen die de liberale
meerderheid zou stemmen. De socialisten en
liberalen leeren dat de macht boven bet recht
en derede gaet, en men heeft de macht in han
den.... Maer zal 't volk die onrechtveerdig wet
goedkeuren Neen, duizend mael neen, want
alle ware Belgen haten onrecht, vervolging en
dwinglandy
De onbestaenbaerheid der onzydige School
is een feit dat door niet een enkel beredend
mensch kan geloochend worden. En inder-
daed, by 't minste onderzoek ontdekt men fei
len die deze onzydiglieid omverrewerpen en
bewyzen dat zy slechts tot dekmantel aen de
ongodsdienstigheid, of liever, de goddeloos
heid verstrekt.
By onze nooderburen, waer men, ook de
onzydige School wil invoeren, spot rnen nydig
met die onzydiglieid. De Maes-en Roerbode
brengt ons eene welgelukte charge meé tegen
die zoogezegde onzydigheid.
De Schoolmeester kon onmogelyk les geven
in de geschiedenis, want in meerdan een geval
zou by de onzydiglieid te buiten gaen. Daerom
ook zegt de man dat 't goevernement voortaen
moet zorgen voor neutrale gebeurtenissen
anders moet men 't onderwys der geschiede
nis staken.De meester gaet dus tot 't onderwys
der aerdrykskunde over
ONDERWYZER. Neemt nu uw handboek
voor de aerdrykskunde, Willem, welk eilan
den doen de engelsche schepen gevvoonlyk
aen op reis naer Kaepland en Zuid-Amerika
WILLEM. Naer het Kaepland Sint-Helena
en Ascension naer Zuid-Amerika Sint Pauli
Sint Fernando en Trinidad, meester.
HENDRIK. Wat is dat voor een klerikale»
boel. Meester, ik protesteer tegen de eilanden.
Die eilanden zyn tegen de wetik ben liberael
en geloof aen geen .Heiligen.
PIET. Ascension, wat beteekent dat, mees
ters
ONDERWYZER. Och, jongen, lioü toch
uwen mond Ascension beteekent Hemelvaert.
PIET. Hemelvaert en van wien dan, mees
ter
ONDERW4ZER. Van.... hm. Stilte, jongens!
PIET. Aen den hemel geloof ik ook niet.
meester. Papa zegt ook altyd dood is dood
als een pier.
ONDERWYZER (vödr zich). Wel wie heeft
dat ooit gehoord, dat wil waerachtig de absolu
te neutraliteit Dat zal nog minister worden.
Komaen, ik zal die bengels maer taelles ge
ven, daer ten minste kan men neutrael zyn.
springen.
Maer na eenige oogenblikken liet zy hem los,stond
op en zette zich aan de overzyde op den rand van
het bed.
Ik zal u alles zeggen, Willem, sprak zy, en dat
ben ik ook verplicht, want ik heb het hem in zyn
laetste levensuur gezworen. Geloof echter niet, dat
wy geholpen zyn als gy het weel, want dan is inte
gendeel juist alles voor goed voorby. Ik heb ge
dacht, dat ik het niet over de lippen zou kunnen
krygen en 't eerder zou besterven; en dit zou voor
ons allen wel hel beste zyn geweest. Maer thans kan
ik het niet langer voor u verbergen. Luister dus.
En hierop deelde zy hem alles mede, wat haer
vader op zyn sterfbed haer had toevertrouwd.
Toen zy geëindigd had, stond Willem op, en het
mocht een geluk hcelen, dat hel reeds donker was,
en Grete niet kon zien, hoe bleek hy was.
Vele malen liep hy, met alle macht zyne smart
beslrydende, de kamer op en neder. Meer den eens
wilde hy iets zeggen, maer telkens smoorde eene
diepe zucht zyne woorden en langen tyd bleef hy dus
sprakeloos.
Eindelyk voelde hy kracht om zich voor Grele te
plaetsen en te zeggen
Dal is eer. hardere slag dan alles, wat ik had
kunnen verwachten maer toch is hel goed, dat ik
het weet. Wat er zal moeten gebeuren, kan ik nu
nog niet doorzien, maer wellicht schenkt de goede
God rny licht, war.l Hy alleen kan ons nog helpen,
en als twee elkander zoo liefhebben als gy en ik, zal
Hy ons niet t<* vergeefs laten bidden.
Met die woorden vervvyderde hy zich.
Grete wieip zich voor haer bed neder, bedekte
haer gelaet met de handen en dacht weör aen den
goeden God, dien zy in hare diepste ellende yergeten
had. Langen tyd lag zy aldus geknield, en toen Marie
kwam zien, hoorde zy Grele bittorlyk weenen en
zachtjes bidden. Overtuigd, dat dit het hart van de
ongelukkige zou verlichten, verwyderde Marie zich
weör, zonder haer te storen. Daerna begaf Grete
zieli ter rusto en dezeu nacht kon zy voor de eerste
maelden slaep yallen.
Wordt i/oortgczet.)
slechts zelden naer hare woning om de proef le ne
men of zy tegen hem zou willen spreken. Eindelyk
echter begon de zaek hem vcrdenkelyk voor te ko
men en verzocht hy Marie eens by Grele aen te drin
gen, dat zy hare droefheid zou maligen, of hem al
thans voor een oogenblik le woord zou staen. Het
was nu najaer en dus een drukke tyd op het veld,
zoodat hy niet ve6l tot denken had, en, zoo zyn hart
zeer door dien onverpoosden arbeid wel niet gele
nigd werd, kon het ook niet tot eene ondragelyke
foltering aengroeien.
Eiken 3vond besprak hy by het huiswaerls keeren
met Jacob en Marie, den raedselachtigen toestand,
waerin Grete zich bevond, en eiken morgen hoopte
hy te vernemen, dat zich leekenen van verandering
vertoonden en het meisje naer hem gevraegd had
Dit gebeurde evenwel niet. Grete verrichtte alle
werkzaemheden in huis, zonder eenen voet op straet
te zetten. 7.y wa3 geheel menschenschuvv geworden
en nam dadelyk, als er iemand aenkvvam, do wyk
naer hare kamer. In 'tgeheele dorp zegde men Er
loopt eene streep door die arme Grete.
De kermis was reeds voorbygegaen, zonder dat
Willem Braun of een der kinderen van Sander er deel
aen had genomen. Grete, die nog het vorige jaer de
vroolykste van al de kermisbezoeksters was geweest
zat nu in doffe moedeloosheid op hare kamer, en zog
met schrik eiken nieuwen dag le gemoet, want geen
van alle bracht haer troost ol verlossing.
Op eenen avond was Marie by haer, toen men de
huisdeur hoorde openen. Grete schrikte, maer Marie
voegde haer op ernstigen toon toe Hel is Willem,
die daer komt. Ik kan hel niet langer aenzien boe
het verdriet hem verteert, en heb bem beloofd, dat
ik hem by u zal brengen, opdat hy eindelyk uit uw
eigen mond zal mogen vernemen, wat er is.
De huisdeur werd weder gesloten Willem kwam
den trap op, eer Grete nog een besluit had kunnen
nemtn, liet Marie hem hel vertrek binnen en verwy
derde zich daerop zelve.
Nu was Willem dus met Grete alleen.
Het meisje was by zyn binnentreden iu een hoek
teruggedeinsd en drukte zich sidderend tegen den
muer. Ook Willem moest een oogenblik zyne geest
kracht byeenverzamelen, eer hy bedaerd genoeg
was om haer te kunnen toespreken. Daerop zegdo
hy
Ikkannietlangeruitstaen.dat ik alleen door
anderen van u mag hooren. Zeg my nu eens, Grele,
wat moet er van ons worden Wat heb ik u gedaen
Ik geloof niet, dat uw verstand verbysterd is, zooals
anderen zeggen, maer veeleer dat u iets op het hart
ligt, en dan is hel beter, dat wy er te zamen eens
over spreken. Hebt gy my niet meer lief, of hebt gy
uwen vader op zyn sterfbed beloofd, dat gy my niet
zult nemen
Een zacht gekerm ontsnapte aen Grete's borst..Het
kon geen snikken hceten, want sedert dien ontzet-
lenden dag was het alsof de wanhoop naer haer had
samengeknepen eu tranen noch snikken zouden er
lucht aen hebben gegeven.
Willem deed een stap nader en vatte hare hand.
Hoe ik myn hoofd met nadenken breek, zegde
hy, ik kan niet gissen, wat u deert. Maer zeker is het
dat ik, als gy niet spreken wilt, hel van verdriet zal
besterven. Zeg toch een woordje en helder my de
zaek op.
Tegen den muer, waer Willem vóór Grete stond,
was eene kist geplaetsl, waerin de zusters hare
kleederen hevvaerden. Willem zette zich op de kist
en trok er het meisje op. Zy liet het zich welgevallen
maer wendde hel hoofd af, om hem niet te zian.
Denkt gy nog aen dien avond, toen ik het u
voor T eerst zegde begon hy. 't Is nu zes weken
geleden. Heeft het u niet bevallen Dal was toch een
heerlyke tyd ik zal het nimmer vergeten hoe de
de nachtegael sloeg die nu reeds weg is Alles is
veranderd, en ik weet eigenlyk niet waertoe ik nog
op de wereld ben. Kom, Grele, zeg my, wal u ver
driet doel, zeg liet my toch.
Grete kon zich niet langer bedwingende yskorst
was ontdooid en de stroom van haer verdriet brak
vryelyk door. Zy zou hem nu alles zeggen, maer dan
was het stellig voor altyd afgedaen. Zy wilde hem
nog cenmael van harte hare liefde betuigen, want het
zou immers voor de laetste mael zyn Zy wendde dan
het gelaet naer hem toe, en berstte in een schreien
en snikken los, alsof het hait haer uit de horst zou
