56ste Jacr.
Zondag11 December 1881.
N* 1859
VOLGENDE STATIËN:
dit Gent naer
YZEREN WEG.— VERTREKUREN EIT AELST NAER
VERTREKUREN UIT DE
Aen 't geëerd Publiek.
Onverschilligheid en
flauwhertigheid.
Het Steenen Kruis.
Vroeger en heden.
15,500 man in plaets van 12000.
ABONNEMENTPHYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschryving eindigt met 31 December. ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 3J* bladz.50 cent.
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-le-
Comte 5.50 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.55 6.59
dit geeraerdsbergen naer
Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 7.24
8.35 dir. 9.54 11.58 2.58 4.48 5.50 E 8.51
DIT DeNDBRLEEDW NAER
Haeltert, Burst, Herzele, Sotteg. Audenaerde, Ansegem
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20 direct.
dit Sottegem langs denderi.eedw naer
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
dit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lukeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
dit Gent naer Lokerbn, St. Nikolaes en Antwerpen
4.80 7.05 9.25 10.50 2.20 5.25 7.05
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 1.58 7.48
dit Antwerpen (zuid) naer Opwyck, Moorsel eu
Aelst: 5,50 10,04 4,17 7,12
Dendermonde. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38 9.55
Lokeren. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38
Mechelen. 4-56/ 6-431 7-17d 8-12d Exp. l«2e3ekl. 8-45/
1 l-59d l-04d Exp. 1* 2* 3* kl. 2-51d 3-09/ 6-00d
6-38/ 10-06d Exp. 1° 2- 3' kl.
Antw. 4-56t 6-431 7-17d 8-l2dExp. 3 kl. 8-45/ l-04dExp.
1*2* 3* kl. 2-51d 3-09/ 6-00d 6-38/ 10-06d Exp.
1*2* 3* kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 31 7-17 7-50 8-12
E 3 kl. 9-10 10-25 dir. 11-59 1-04 E "3 kl. 2-51 4-57 direct
5-20 E 6-00 8-49 9-11 10-08 E 3 klas.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-lj5d 4-56/ 6-43/ 8-12d
3 klas. 8-45/ 7-50d 9-10d (ll-59d tot Leuven)l-04d
Exp. 1® 2e 3' kl. 2-5ld 5-20d Exp. 1* 2* kl. 6-00d 8-49d
10-08 Exp. 3 kl.
(1) Nota. De letter beteekent langs Termonde en de
Gent, (5-00 's vryd. 7-02 dir. 7-56 E 3 kl. 8-41 9-45
12-21 12-40 2-28 dir. 3-08 3-41 0-00 E 3 kl. 6-12 6-35
8-54 Exp 3 kl. 9-36 12-36
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-21
12-40 2-28 dir. 3 41 0 00 E 1* 2° 3° kl. 6-35 8-54 E 3kl.
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-41
12-21 12-40 3-08 3-41 Exp. 6-12 6-35
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 6-00 7-50 11-59
2-51 6-00
Nmove. Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 6-00 7-50 8-12
11-59 2-51 O-UO 6 00 9-11
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-59 2-51 0-00 6-00
Enghien Braine, Manage,Charleroy, Namen langs Geeraerds
bergen 6 00 0-00 11-59 2-51 0-00 6-00
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel, Opwyck, Mechelen,Antwerpen 5,10 9,30 3,24 6,12
letter d langs Denderleeuw.
Calque Saam.
NAER AELST DIT
Ath 6.49 10.30 1.28 4.09 7.58 9.05
Antw. 5.15 6,40 9,15 9.50 10.50 E. 1* 2* 3® kl. 12-15
3-15 E. l°2°3e kl. 3-54 4.45 5.54 6.50 E. 1*2» 3* kl. 9.(0
Brussel 6.20 direct 7.15 E 3 kl. 7.30 9.00 11.06
11 53 1-50 dir. 1.55 3.02 E 0.00 5.01 5.50 7.05 8.15 E
3 kl. 8.20 11-45.
Dendermonde 7.12 9.41 11.34 2.27 5.27 8.23 10.48
Geeraerdsbergen 7.22 11.08 2.04 4.50 8.33 9.41
Gent 6 24 7.39 E 3 kl. 8.15 9 43 11.07 12.31 E 3kl.
I.55 4-10 dir. 0.00 E 5.06 8.09 dir. 8.18 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.50 1.48 4.29 8.18 9.25
Lokeren 6.38 8.41 10.57 1.48 4.56 7.53
Ninovc 7.55 11.36 2.32 5.18 9.01 10.09
Oostende 0.00E 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0.00
II.12 E 3 kl. 11-55 2.10 0.00 E 3 kl. 6.04
AELST, 10 DECEMBER 1881.
De personen welke, van heden af, een abon
nement aen ons blad, voor 1882, nemen, zullen
te rekenen van 1 December aenstaende de num
mers vóór nieuwjaer te verschynen gratis ont
vangen.
Wy errinneren onze geëerde geabonneerden
voor een gansch jaer, dat alle bekendmakingen,
betrekkelyk het verhuren van buizen en andere
eigendommen, hel te koop bieden van artikels
die hunnen sliel of nyverbeid betreffen de ver
anderingen van woonst, enz., in den Dender-
bode gratis zullen afgekondigd worden, voor
zooveel zy de zes regels niet overtreffen.
Een dagbladscbryver welke zich slechts
bepaelt de ondeugden zyner tegenstrevers te
doen uitschyuen, volbrengt maer gedeeltelyk
de plicht die hy zich heeft opgelegd. Ook de
zwakheden zyner partygenoten mag hy niet
uit het oog verliezen.
Onder de zwakheden die dikwerf in 'tcatho-
lieke leger aengetroffen worden, vindt men op
den eersten rang, de onverschilligheid en de
flauwhertigheid.
En inderdaed, hoevelen zyn er niet die den
H. Godsdienst onzer voorvaderen, hunne in
stellingen en vlaemsche zeden, met harten
ziel zyn toegedaen en die noglhans tegenover
den hoon en smaed, die de voorwerpen onzer
heiligste liefde dagelyks worden toegebracht,
de grootste onverschilligheid aen den dag
leggen
Hoevelen telt men er niet welke, hadden zy
wat meer iever," vlyt, moed en vooral mensch-
lievendheid, tot den groei en bloei, tot den
vooruitgang en de macht onzer denkwyze
zouden bydragen
Hoevelen denken er niet dat zy voldoen met
hunne stem aen decatholieke candidaten te ge
ven en zich voor'toverige te onthouden hunnen
invloed te gebruiken, om door alle mogelyke
maer eerlyke en wettige middels de getal
sterkte onzer partygenoten te vermeerderen
Hoe dikwyls heeft men niet gezien dat zekere
catholieken deflauwhertigheid en klein geestig
heid zoo verre dryven, van persoonlyke kwes-
tiën boven de grondbeginselen of princiepen
te stellen, en aldus den kandidaet waer zy
eene hekel tegen hebben meermaels verschei
dene stemmen en soms den triomf ontrukken
Ahhoe groot is 't getal niet dier flauw-
hertige catholieken die dagelyks hunnen
God hooren vervloeken, den godsdienst, zyne
ce. "«moniëri.zyne priesters,en zyne verdedigers
hooren en zien bespollen, hoonen, begekken
en versmaden en die de onverschillige ol liever
stomme getuigen zyn der verkrachting van
hun eigen geweten
Een dorpsverhael.
«o»—
(5* Vervolg en slot.)
Dikwyls zegt men, dat de zekerheid, al is dio ont
zettend, gcmakkelykcr te verdragen is dan dal pyn-
lyke dobberen tusschon vrees en hoop dóch dit is
slechts in die gevallen waerheid, wanneer de zeker
heid eene eindbeslissing ten gevolge heeft. Anders
was het met Willem gelegen. Uezo bevond zich thans
eens recht in een chaos zonder een uitweg tc zien,
zonder hulp of trools te ontwaren. Grete had einde-
lyk door de openbaring van hel geheim haer hart
verlicht, maer nu drukte de last van het verdriet met
dubbele zwaerle op Willem. Aen rust was dezen
nacht voor hem niet te denken. Met overbaesle
schreden ylde hy het bosch door, berg op en berg
af, altyd verder, zonder er iets van te gevoelen of te
bemerken als de heerslerlakkcn en de doornen zyn
haer dooreenhaelden, zyno kleederen verscheurden,
zyn gezicht geoselden Pynen van anderen aerd ver
vulden hem en zyne geestkracht verzette zich vruch
teloos tegen de onweerstaenbare macht van het lot,
dat hem ter aerde sloeg.
Na langen lyd aldus zonder doel voorlgeyld te zyn
begon zyn lichaem eindelyk vermoeid tc worden,
zoodat hy op een geveldeVi boomstam, die op eeno
vrye plek van het bosch lag, zich neerzette. Hy liet
zyne ellebogen op de kniëen rusten en het hoold in
zyne banden zakken. Eenen geruimen tyd zat hy
aldus, onbewust en ongevoelig, slechts door die éénc
gedachte bezig gehouden, hoe hy zich en Grete, die
hy niet verlaten kon of wilde, tegen ellende en
schande zou vry waren.
Terwylhy daer gezeten was, begon allengs de
morgen aen te breken. Toen de schemering, die het
Weihoe, catholieken, men randt uwe pro-
cessiën aen. of verbiedt ze, men mishandelt
en verwondt de rustige bedevaerders, men
bespot en begekt openbaerlykde godsdienstige
ceremoniën, men onteert en schendt uwe ge
heiligde kerkhoven, men wil u uwe kinders in
goddeloosheid doen opkweeken, men hoont,
lastert en vervolgt uwe priesters en klooster
lingen, men gaet zoo verre zelfs uwen God te
versmaden, en in uw midden treft gy geloofs
genoten aen die lafhertig genoeg zyn om dit
alles schokschouderend te aenschouwen....
Ja, die dit alles laten gebeuren zonder een
woord, een gebaer, eene daed lot verdediging
der heiligste voorwerpen van uwen eerbied
by te brengen
Weihoe, catholieken, het godvergeten geu
zen krapulismus tiert rond u Van 't ongediert
der papen verlosl ons vaderland»Hel schreeuwt:
Versmachten wy calholicismus in 't slyk
Het huilt Vryheid voor allen en in alles be
halve voor de calholieken en dit goddeloos
en dwinglandsch programma, dagelyks op
daden gestaefd, is nog niet vernederend, niet
halelyk genoeg om uw aller verkracht gemoed
op le beuren, om u als een man te doen op-
staen en uw met iever, moed en krachtdadig
heid tegen de liberale godsdienstvervolging,
tegen de liberale dwinglandy te verzetten
Weihoe, catholieken, men telt onder u man
nen die in tegenwoordigheid der huidige
omstandigheden, flauwhertig genoeg zyn, om
zich vari alle politiek te onthouden, die op de
bres niet durven springen daer waer de be
langen van onzen II. Godsdienst en onzer
party het vereischen, en die den godsdiensl-
hatendeu overmoed der geuzen met eene laffe
onverschilligheid aenschouwen
Die onverschilligheid en die flauw..., zeggen
wy liever, lafherligheid, zyn laekbaer zy zyn
de schande onzer eeuw.
Werpt uwe blikken in 't geuzenkamp, en
wat ziet gy Elkeen, groot en klein, arm en
ryk, werkt met onverpoosden iever en moed,
ja, iedereen brengt het zyne by om den R. C.
Godsdienst en zyne dienaren te bespotten, te
vervolgen eu te lasteren, en, indien het moge-
lyk ware, uit de harten der volkeren le roeien.
En zeggen dat er onder de calholieken dui
zenden en duizenden gevonden worden die
den moed, den iever en den geestdrift niet
bezitten om zich hier tegen te verzetten....
Schande Weg dan met die lalhertigheid
Weg met die onverschilligheid Stryden
wy van heden af voor Godsdienst en Vader
land Verdubbelen wy onze werkings
krachten overalgaen wy vooruit in werkda-
digheid toonen wy dat wy overtuigde catho
lieken en Vlamingen zyn die zich deze eertitels
niet schamen en eiken oogenblik bereid zyn,
om in 't harnas te springen tot verdediging
onzer godsdienstige rechten en vryheden die
de geuzen snoodelyk verbeuren willen
Moedig ten stryde dus, en indien wy veree-
nigd zyn en blyven volherden, zal Belgie met
Juni aenstaende zoo niet vooraltyd ten minste
voor vele jaren van't liberael slavenjuk verlost
wezen
licht voorafging, zich over den omlrek uitbreidde,
onlwaeXlen enkele vogels en hieven nog half slaep
dronken, zeer zacht hur. eerste gezang aen. Hoe
lichter hel in het Oosten werd, des te meer levendi
gheid kwam er in het geboomte en de boschjes en
stemden de kleine zangers meer cn meer hunne keel-
jes om de groote vorstin der naluer te verwelkomen.
Weldra fladderden zy lusschen het vochtig geblader
te rond en ontplooiden hun gevederle in de frissche
morgenlucht, die nu de verschillende voorwerpen
reeds duidelyker het onderscheiden. En toen einde
lyk hel roodgouden licht in volle golven uit het
oosten aenstroomde en het aerdryk overdekte, jubel
den en schetterden de kleine schepseltjes, dat het
ver over berg en dal rondklonk.
Ook de menschen waren nu ten deele ontwaekt en
begaven zich naer hun werk. De houlakkers kwamen
uil de hutten in het bosch, waer zy den nacht had
den doorgebracht, om hunnen arbeid te beginnen,
en weldra hoorde men hunne ver kinkende bylslagen
die in de stille der wouden zulk een eigenaerdig
tcoken van leven zyn Een jong houlakker ving zelfs
by zyn werk met heldere slem een hartverheffend
lied aen.
Thans hief Willem het hoofd op, en zag door de
streek rond. Ach, alles was daer vroolyk en licht,
maer in zyn eigene borst zag het er treurig en don
ker uit.
Aen den voet der hoogte zag hy eenen wandelaer,
die reeds op dit vroege morgenuer bedaerd voort-
slapte. Vergiste hy zich, of was die voetgangers Ja
cob Sander niet Waer zou die zoo vroeg in zyn
zondagspak hceogaen En toch was hy hel. Willem
zag het na eenige oogenblikken duidelyk. Verrast
door die ouvcrklaerbare ontmoeting, vergat hy voor
een oogenblik zyn verdriet, en riep hy Jacob luide
by zynen naem.
De* aengeroepene ontstelde blykbaer, en zag ver-
baesd op. In twee, dry groote sprongen was Willem
de hoogte af, en vroeg by aen Jacob, yan waer hy
In 1850, hadden de Belgen le stryden tegen
een protestantsch gouvernement.
Heden hebben de Belgen ie stryden legen
een godsdiensthatend en goddeloos gouver
nement.
I)e protestanten eerbiedigen de godsdienstige
gevoelens.
Onze logiebazen spotten met God,en vervol
gen den Godsdienst en zyne dienaren.
Het protestaniismus was eertyds de Gods
dienst van liet gouvernement.
Hedendae, s worden de Belgen geplaegd
door een goddeloos krapulismus.
Eertyds wierden wy in onze vryheden ver
drukt, door de vreemden, thans worden wy
gebeten door onze eigene 1(hola!) Belgen
enkel met den naem.
Eertyds bewerkten de protestanten koop
handel, nyverbeid en landbouw, en brachten
nederlandsche dikke guldens en rykdoui.'L oze
kassen.
Vandaeg verzuimen onze logiegaslen al die
opbrengstbronnen, en beramen gedurig nipuw
middelen om de armeen zuergewonnene franks
uit onze zakken doen te rollen.
En wy voegen er nog by: Het verwondert ons
niet dat vele ouderlingen thans, uitroepen dat
de revolutie van 1830 welke ons van Holland
afscheurde, onder zedelyk, maer vooral onder
stoffelyk opzicht een ongeluk voor de over-
groote meerderheid van 't Belgische volk is
geweest
Wy lezen in de Gazelle de Liège
Het kontingent voor 1882 is gekend, wy
weten hoeveel het bedraegt, 12,791 man. Wy
kunnen daerdoor berekenen wat het kontigent
zyn zal in 1883 1884, 1885, 1886, 1887 en
1888. Indien men niet aenkondigde dat men
een maximum heeft aengenomen zóó 't cyfer
van 791 man de verliezen voorstelde, veroor-
zaekt door het afsterven, de desertie en het
degradeeren gedurende twee dienstjaren, 1879
1880 en 1880-1881, zouden wy slechts 791 ie
verdeelen hebben door twee, om het cyfer van
het getal ontbrekenden in elk dienstjaer te
hebben, of 396. Wy zouden dus in 1883 een
kontingent hebben van 12,791 man plus 396 of
13,187.
In 1884 een kontingent van 13,187 plus 396 is 13,583
1885 13.583 396 13,979
1886 13.979 396 14,375
1887 14,375 p 396 p 14,771
p 1888 14,771 p 396 15,167
Op eene voorwaerde nogtans, dat geene bes-
mettelyke ziekte het leger treft. Wy spreken
niet van het geval van oorlog, waervoor God
ons moge behoeden. In geval van besmettely-
ke ziekte zou het kontingent het cyfer berei
ken van 16 of 17,000 man. Doch bepalen wy
ons by de gewone cyfers, zy zyn reeds belang-
ryk genoeg.
Verleden jaer kondigde generael Liagre aen,
dat liy een wetsontwerp zou neërleggen, dat
onmiddellyk toepasselyk zyn zou en het kon
tingent op een gemiddeld cyfer zou bepalen.
De minister begreep de ongerymdheid van het
stelsel, waerin het kabinet volhardt. Den dag
kwam en waer hy heenhing. Jacob stond van zynen
kant ook verwonderd, dal hy Willem hier reeds aen-
trofdoch toen hy diens betrokken gelaet en geha
vende kleeding zag, en tegelyk bedacht, d3t Grete's
melancholie ook het hoofd van den armen jongen
kon op hol gebracht hebben, vroeg hy gecne nadere
verklaringen Hy zelf kon echter niet nalaten op Wil-
lem's navraeg iels over zyne eigene plannen le zeg
gen.
Nu ziet men eens, hoe het iemand kan tegen-
loopen, begon hy. Ik ben lang voor zonsopgang uit
Eppstein gegaen, omdat ik niet wilde dat men zou
zien, welke richting ik insloeg, en nu moet ik juist
u in den mond loopen Zelfs myne zusters weten
alleen, dat ik vandaeg uit zou gaen, maer ik heb nie
mand gezegd waerheen. Gy nu zult my wel niet ver
raden
Willem beloofde dal by alles zou stil houden, of
schoon hy in den grond der zaek weinig belang in
Jacob Sanders geheim stelde.
Ik ben het reeds langs voornemens geweest,
vervolgde Jacob met een voorkomen van gewicht,
en ik zou het ook reeds viocger gedaen hebben, In
dien ik vader het verdriet niet had willen besparen,
zoolang het leefde.
Zyt gy dan van plan heen le gaen vroeg Wil
lem met verwondering.
Sedert een jaer ben ik dit reeds van plan, maer
ik heb er om vader's wil geen gevolg aen gegeven.
Nu hy dood is, had ik er wel met Marie over willen
spreken, maer de toestand van Grete weêrhield my.
Thans ga ik er echter op uit om te Frankfort nauw
keurige informaliën in te winnen; van den avond
laet kom ik terug, en dan zullen wy verder zien Als
Grete wéér hersteld en uwe vrouw geworden is,
want ik weet sinds lang dat gy haer lief hebt, zal
Marie er wel geene bedenking tegen maken, en de
kleine Lieze zou ook meêgaen. Wanneer wy alles
verkoopen, zullen wy een aerdige som geld in ons
bezit hebben, en de man, die my hel eers op dit
voor de kiezingen is hel bang het land te ver
schrikken, en het verkiest van vermeerdering
tot vermeerdering te gaen alleen zal het bly
ven het zal niet meer dalen tot 12.000, het
zal niet klimmen tot 15,000. De goë kiezers
kunnen op de eene of andere wyze een refrein
zingen, in dezen zin
Waer kan men beter, zyn, dan onder bes-
tuer der liberalen. Onze openbare vryheden
zyn verminkt onze gemeentevryheden liggen
opstenen, maer het leger groeit en bloeit!
Wy zullen dus, het aenstaende jaer. een
vast kontingent hebben, onveranderlyk be-
paeld op 15,500, 't zy het middencyfer tus-
schen 12,000 man. bet kontingent van 1880,
en 15,000 man, het kontingent van 1888.
Het ministerie vermeerdert dus het kontin
gent met 1,£»00 maxi, of ongeveer
18 O/O (zegge achttien per cent). Het bud-
jet van oorlog zal in dezelfde verhouding ver
houding vermeerderen.
De pij :;nten bereiken reeds overdreven
2,500 tut .,000 fr. Het goevernement
gt«ec zó:.. te werk, dat v; aer. de milicianen het
gevraagde getai piaetsvervaogc: let meer
kan leveren. Het wil den persoonlyken dien t
voor allen, en hei zorgt er voor dat alleen zeer
ryke personen remplacariten kunnen koopen.
Doch het is klaerblykend dat, hoe g' het
kontingent is, hoe meer milicianen er vragen
om vergangen te worden, terwyl het getal
remplapanlen vermindert.
Het kontigent van 't leger is nog vermeer
derd door het ministerie van openbaer onder
wys. De minister heeft de normaelscholen ver
menigvuldigd en doen bevolken. Het getal
leerlingen-normalisten is volstrekt niet in
evendigheid, met de noodwendigheden van 't
lager onderwys.
Er zullen weldra tien kandidaten zyn voor
eene plaels. Maer al die ontelbare kandidaten
onderwyzers zyn van den soldatendienst vry-
gesteld, en andere jongelingen moeten in hun
ne plaets dienen. Voor éénen seminarist vry-
gesteld, zyn er tien leerlingen-onderwyzers
van den dienst ontslagen. En boven de 13,500
man van het vast kontingent, is een kontin
gent noodig, gelyk aen het getal vrygestelde
milicianen.
Terwyl het ministerie, van den eerten kant
bet kontingent vermeerdert in de verhouding
welke wy hebben doen kennen, maekt liet
van de anderen kant de inrichting gereed van
het reserveleger, een klein legerke van
30,000 man, als 't u belieft De maend decem
ber zal niet voorbygaen, zonder dat de parle
mentaire rechterzy het kabinet zal dwingen
uitleggingen le geven. Het land begint genoeg
te hebben van dit stelsel, hetwelk bestaet in
volle kazernen, ledige scholen en overgroote
belastingen. Van 't mililarismus.de verwereld-
lyking van 't onderwys en de vermeerdering
der belastingen, vertegenwoordig door het li
berael ministerie, verlos ons, Heere
"Vei*ooi*<leeIïiig van 't libera
lismus tloor Prins Von Bis
marck.
Prins Yon Bismarck veroordeelde in zyne rede
voering welke hy in de duilsche Kamer op 29 Novem
ber uitsprak, het hedendaegsche liberalismus op zulk
denkbeeld gebracht heeft, zeide het, als wy een
klein kapitaelje hadden, het ons daer gir.ds niet an
ders dan goed kon gaen.
Maer wal heb gy dan oigenlyk op het oog
Waer wilt gy heen vroeg Willem.
Naer Amerika, gaf Jacob ten antwoord.
Een jaer geleden kwam een man uit Franklort le
Eppstein; hy bracht de komplimenten van Antoon
Klein mede, die nu dry jaren in Amerika is, en daer
reeds fortuin gemaeki heeft. Gy had eens moeten
hooren wat hy vertelde' Sedert heb ik het niet meer
uit myn hoold kunnen zetten. Marie is eene sterke
flinke meid, en zal daer eer eenen man krygen dan
hier. Hoe hel echter nog met Grete zal afloopen.weel
ik waerlyk niet. Als die niet heter wordt, gaet het
weêr niet.
Als een vriendelyke zonnestrael in een duister ker
kerhol drongen deze woorden lot Willems hart door.
Wees gerust, zegde hy nu dat moet u niet
weérhouden. Grete zal spoedig weêr vroolyker wer
den, en dan gaet zy meê naer Amerika, èn ik ook.
Daer zullen wy gelukkig zyn, zoo gelukkig als men
schen maer wezen kunnen
Hy kon to nauwernood verder spreken, want zyn
gemoed was zoo vol, dat zyne keel als 't ware werd
toegeschroefd
Nu moet ik lerugkeeren, zegde hy nog na een
oogenblik, opdat zy my te huis niet missen. God zy
met u, Jacob! spreek alles goed af, opdat wy niet
lang meer hier behoeven te blyven. Wy gaen geza-
mentlyk naer Amerika. O God, wat verblydt my dit
Vraeg maer niet, waerom ik er ook heen wil; als hel
eerst zoo ver is, zult gy alles vernemen.
Jacob wilde nog vragen doen,maer Willem weerde
hem met de hand af, en de eerstgenoemde zette dus
zynen weg voort.
Willem zelte zich Ihans op den terugweg.' Hy moest
zich beheerschen, want hy had. wel vleugels willen
bezillen, om sneller te Eppstein te .komen, en van
vreugde willen juichen, zoo vloeide zyn hart oyer 1
eene uitdrukkelyke wyze, dat, wy twyfelen er geen
zins aen, deze veroordeeling de oogen aen vele ver
blinden zal doen openen
Wy gelooven het gepast heden mede te deelen, 't
geen de groote Staetsman over de werkingen en kui
peryen derroode kliek in alle de landen van Europa
zegt.
Luistert geëerde lezers
De achtbare voorige spreker vaerde uit tegen de
voorzeggingen welke aenkondigen dat zoo men hot
zich links waegl, men mei dubbele versnelling naer de
uilerslen loopl Noglhans hy is genoegzaem bekend
met de geschiedenis om te weten dat de girondynen,
even als onze progressisten de ontwikkeling onzer
grondwettige instellingen in den liberalen zin be
trachtten, en dal zy er slechts in gelukten het land naer
de afgronden te voeren.
En later, hebben wy in Frankryk geene eeuwen
oude monarchie, begunstigd met eene zeer redelyke
grondwet, vervolgens een andere monarchie en het
tweode keizerryk zien verdwynen Telkenmale ging
de uiterste grondwettige linkerzyde naer de republiek
over 13 het tc voorzien, dal in eene naderende toe
komst. het koningdom in Frankryk opnieuw mogelyk
worde? En aenziel gy de vernietiging van de erflyke
monarchie niet als een ongeluk voor de Fransche natie f
Voor my, dit is myne meening.
indien in andere landen het Parlemcntarismus de
»ifde noodloiiigo gevolgen niet heeft gehad, 't is dat
u«wolfde onnfhankelvkheid als Frankryk
niel hauu 5 y üai hy aidlen Itelgie
rn Holland ..n<> pflilllrke o'itwik-
kHi!ig bpirefi, «it- i.ci'u ld vrd liandel-
»Jïe»Ii 3 hoLtyL iiudd»-- 7y u. der eene
monarchie zonden leven
Neemt nu halte. Hui ''cniblicanismUs aiMöU er
reeds in vele geesten, ec Lu -V; j ssistnus
is er reeds verre le oo.; gegi
vindt gy in dit land legen de repul
de Alvoorzicnigheid hel niet talryke vu.,
uitsterven? Ziet gy niel dat het gouvernement
heden niet verder meer naer de linkerzyde kan over
hellen zonder in 't republicanismus te vallen
En in Spanje, hebt gy niet een,twee,dry republie
ken te gelykerlyde zien opstaen en zich beslryden 7
Om naer Duilschland terug te keeren, herinnert gy u
niet dat, in T land van Baden, zoo haest de progres
sisten zich nimmer door 't pruissiscbe mililarismus
teruggehouden gevoelden, zy de liberaelsle monar
chie die men kan droomeo, omverreworpen, om het
republiek uit te roepen
Nog eens de geschiedenis en myne lange onder
vinding lalenmytoe te zeggen datde progressistische
politiek ons noodlottiglyk naer de republiek zou lei
den. Maer ik heb reden te hopen dat het gevaer zal
verwyderd worden.
Zietdaer wat prins Von Bismarck over 't heden
daegsche liberalismus zegdeMochle deze licht-
strael aen hoogerband het gevaer doeD begrypen die
't liberalismus aen de monarchien doel loopon 1
ELECTRIEK LICHT.
Reeds meermaels zegden wy een woord over
de electriciteit, die zoo lang bestaet als de we
reld, maer waervan de menschen eertyds de
kracht en de toepassing niet kenden wy spra
ken ook over eene nieuwe vinding in de elec
triciteit, te weten het electriek licht, waarmee
iedereen nu bezig is.
Als ontdekking van de gaven en de kracht
der electriciteit, is het electriek licht eene gan-
sche nieuwe zaek, liet wonder van den dag.
In de tentoonstellingvan electriciteit te Parys,
die nu over korte dagen gesloten is, heeft men
wonderen gezien wegens de electriciteit; als
kracht en als middel tot verlichting.
En loen hy nu opzag, trok het voor 't eerst zyne aen-
dacht.dat de hemel zoo blauw en hel woud zoo groeu
was, zoodat hy volstrekt niel begreep, waerom hy dit
straks niel reeds gezien had.
By zyne terugkomst in Eppstein was hel nog zoo
vroeg, dat niemand hem gemist had. Hy had geene
r-ist vóór dat hy by Sanders was geweest, en met
Grete,die getroost ontwaekt was.afzonderlyk gespro
ken had. Zy waren hel nu spoedig eens, wal hun le
doen stond. Sleehls één mensch in het dorp moest
het geheim nog vernemen, en die eene was Jacob.
Marie en Lieze behoefden nimmer te weten, dat haer
vader oen moordenaer was geweest.
Willem wilde zynen vader om uitkeuring van zyn
moederlyk erfdeel vragen, en dan met dc Sanders
naerAmerika overtrekken. Vooral echter zou Grete,op
het gerecht tc Wiesbaden, onder eed openharen, wat
haer vader haer op zyn sterfbed had toevertrouwd,
opdat de oude man, die in zyne plaets was veroor
deeld, op vrye voelen zou gesteld worden.
Jacob bracht de meest gewenschte berichten mede
Wat hadden ook de vier jonge krachtige menschen
met de reeds aerdig opgegroeide Lieze, die by alle
werkzaemheden de hand leende, le vreezen Zy
kwamen bovendien niet met ledige handen, en Wil
lem had zyne tochten eene ondervinding opgedaen,
die hem eu de anderen lot waerborg strekte, dat zy
niet door den eersten den besten schelm bedrogen
zouden worden.
Het duerde niel lang, of huis en veld waren ver
kocht, en alles was tol het vertrek gereed. Lieze had
reeds in de laelste dageD geen tyd meer gehad, om
met de andere kinderen te spelen, en werd door
deze met een zeker ontzag beschouwd, omdat zy tot
zulke groote dingen uitverkoren was, en naer Ame
rika mede zou gaen. Niemand der dorpeiingen had
het flauwste vermoeden van de ware aenleiding tol
deze landverhuizing.\
Grete was ten gevolge van 't doorgestane leed
nog eenigea tyd zwak en ziekelyk, zoodat de veran;
