56ste Jaer.
Zondag19 Maert 1889.
iV° 1835.
TÏD1S HIT
YZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAER
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Liberale foppery.
Ons afsterven eu hun
afsterven.
Werk der
nuttelooz.e papieren.
DE DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRYS6 FRANKS 'S JAERS. De inschrvving eindigt met 31 December.
ANNONCENPRYS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op bladz.50 cent.
Dsndermonde. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38 9.55
Lokeren. 4-56 6-43 8-45 12-22 3-09 6-38
Mecheleo. 4-561 6-431 7-i7d 8-12d Exp. 4* 1*3I'M. 8-451
li-59d l-04d Exp. 1*2* 3*kl. 2-51d 3-09/ 6-00d
6-38/ l0-06d Exp. I* 2* 3* kl.
Antw. 4-561 6-43/ 7-17d 8-12dExp. 3 kl. 8-45/ l-04dExp.
4«2* 3* kl. 2-5id 3-09/ 6-00d 6-38/ l0-06d Exp.
4* 3* kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 31 7-17 7-50 8-12
E 3 kl. 9-10 10-25 dir. 11-59 1-04 E Jkl. 2-51 4-57 direct
5-20 E 6-00 8-49 9-11 10-08 E 3 klas.
Leuven, Tbicnen, Luik, Verviers 4-15d 4-56/6-43/8-12d
3 klas. 8-45/ 7-50d 9-10d (ll-59d tot Leuven)l-04d
Exp.4* 2* 3* kl. 2-51d5-20d Exp. 1' 2« kl. 6-OOd 8-49d
10-08 Exp. 3 kl
Ï-08 txp. a Kl.
(1) Nota. De letter beteekent langs Termonde en de
Gent, (5-00's vryd. 7-02 dir. 7-56 E 3 kl. 8-41 9-45
12-21 12-40 2-28 dir. 3-08 3-41 0-00 E 3 kl. 6-12 6-35
8-54 Exp 3 kl. 9-36 12-36
BrggK, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-45 12-21
12-40 2-28 dir. 3.41 0 00 E 1* 2* 3* kl. 6-35 8-54 E 3kl.
Doornyk, Mouscrou, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-41
12-21 12-40 3-08 3-41 Exp. 6-12 6-35
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 6-00 7-50 11-59
2-51 6-00
Ninove. Geeraerdsbergen, Lessen, Alh 6-00 7-50 8-12
11-59 2-51 0-00 6 00 9-11 A
Bergen, Quiévrain 6-00 7-50 8-12 11-59 2-51 0-00 6-00
Engbien Braine, Manage, Charleroy, Namen langs Geeraerds
bergen 6 00 0-00 11-59 2-51 0-00 6-00 xiQOftAAa
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25's zat12.30 6.02
Moorsel,0pwyck,Meckelen,Antwerpen5,10 9,30 3,24 6,12
letter d langs Denderleeuw.
Calque Saam.
NAER AELST DIT
Ath 6.49 10.30 1.28 4.09 7.58 9.05
Anlw. 5.15 6,40 9,15 9.50 10.50 E. 1* 2' 3* kl. 12-15
3-15 E. 1°2#3* kl. 3-54 4.45 5.54 6.50 E. V 2» 3* kl. 9.00
Brussel 6.20 direct 7.15 E 3 kl. 7.30 9.00 11.06
U 53 1-50 dir. 1.55 3.02 E 0.00 5.01 5.50 7.17 8.15 E
Ski. 8.20 11-45.
Dendermonde 7.12 9.41 11.34 2.27 5.27 8.23 10.48
Geeraerdsbergen 7.22 11.08 2.04 4.50 8.33 9.41
Gent 6 24 7.39 E 3 kl. 8.15 9.43 11.07 12.31 E 3kl.
I.55 4-10 dir. 0.00 E 5.06 8.09 dir. 8.18 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.50 1.48 4.29 8.18 9.25
Lokeren 6.38 8.41 10.57 1.48 4.56 7.53
Ninove 7.55 11.36 2.32 5.18 9.01 10.09
Oostende 0.00E 6.04 6.20E. 1 2 3 kl. 9.00 0.00 0.00
II.12 E 3 kl. 11-55 2.10 0.00 E 3 kl. 6.04
DIT GBNT NAER
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Engbien, Braine-le*
Comte 5.50 8.12E 8.58 11.18 2.20 5.40 6.55 6.59
DIT GEERAERDSBERGIUi NAER
Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 7.24
8.35 dir. 9 54 11.58 2.58 4.48 5.50 E 8.51
dit Dendrrleeüw nabr
Haeltert, Burst, Herzele, Solteg. Audenaerde, Aosegem
Kortryk, 6.17 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20 direct.
dit Sottegem langs denderleeuw naer
Aelst, (5.38 's Zalerd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
dit Antwerpen naer St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.50 7.15 8.50 10.55 2.05 3.50 7.15
dit Gent naer Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpbn
4.30 7.05 9.25 10.50 2.20 5.25 7.05
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.49 1.58 7.48
dit Antwerpen (zuid) naer Opwyck, Moorsel eu
Aelst: 5,50 10,04 4,17 7,12
AELST, 18 JIAERT 1882.
Het liberalismus verschalkt het land wanneer
het zich met eene zoogezegde zending van
nationale verdediging bekleedt. Gansclt zyne
politieke gedragslyn is niets anders dan de ge
stadige en stelselmatige verloochening en mis
kenning van den geest en tekst onzer grond
wet.
Het liberalismus aenschouwt onze grondwet
als eene doode letter. Alle de daden onzer
ministers zyn hedendaegs op eene verouderde
wetgeving gesteund, en een beklagenswaerdige
geest heeft onze oprechte belgische overleve
ringen vervangen.
Onze instellingen zyn op de bestuerverdee-
ling of decentralisatie gegrond,en 't liberalismus
wil de centralisatie lot het uiterste, het maekt
er zyn stelsel van.
Het Congres heeft gewild dal het Hoogere
Bestuer zich zoo weinig mogelyk,zou bemoeien
met alles wat door de vryheid kon tot stand
gebracht worden, en het liberalismus zoekt de
gouvernementeele moeialery gedurig te ont
wikkelen.
De Staetkundigeonafhankelykheid heeft,vol
gens onze nationale overleveringen.de zelfs-
regeering van provincie en gemeente tot eersten
grondslag, en 't liberalismus vernietigt dien
grondslag met alle openbare machten onder de
dwinglandsche voogdy van 't Staetsbestuer te
stellen.
Het Congres wilde de eerediensten vry en
geëerbiedigd, en 't liberalismus wil het catho-
licismus onderdrukken, en, men heeft het
gezegd, het versmaden, onteerea en in 't slyk
versmachten.
Het Congres bekrachtigde de vryheid van
onderwys en 't liberalismus bevecht haer als
tegenstrydig aeu 't algemeen belang het wil
haer versmooren.
Het Congres riep de vryheid van vereeniging
uit, en 't liberalismus kondigt óns door zyne
penneknechtenaen dat de kloosters en de gods
dienstige gestichten zich, vroeg of laet, aen
het toezich van den Staet mogen verwachten.
Het Congres kondigde de vryheid af van zyne
gedachten in alles en over alles openbaerlvk
te mogen uitdrukken, en *t liberalismus zette
een slot op den mond der priesters op den
predikstoel.
Het Congres gaf ons 't vecht de ceremoniën
van onzen H. Godsdienst in 't openbaer uit te
oefenen, en 't liberalismus verbiedt onze pro-
cessien en bedevaerten, het schendt en ont
heiligt onze gewyde kerkhoven.
Het liberalismus neemt de verdediging der
grondwet tot voorwendsel, om haer destebeter
konnen te miskennen, te hervormen en te ver-
krenken en zoo haren val voor te bereiden
Zietdaer de waerheid
Om ze te erkennen en te verkonden zyn er
geene langdurige redetwisten of vermoeiende
opzoekingen noodig. Werpt een oogslag in den
Moniteur, volgt de werkzaemheden der Kamers
op, leest een liberael blad.'t eerste 't beste, en
beoordeelt den handel en wandel der dwing
landen die tot ons ongeluk en tot schande des
lands, 't bewind in handen houden
Willekeur van 't goeverne*
ment dei* nationale
verdediging.
Onder dezen titel kondigt, het Journal de
Bruxelles een brief af van M. Victor Jacobs,
volksvertegenwoordiger, aen M. Rolin-Jacque-
myns, minister van binnenlandsche zaken
M. de minister, zoo schryft M. Jacobs, gy
hebt ten opzichte van zes provinciën, 't is ie
zeggen, van de twee derden van het land,
beteugelende maetregelen genomen, die vol
gens u, de stipte uitvoering der wetten zyn,
en volgens my, de roekelooze schennis ervan.
Gy hebt den raed van lydelyken weêrstand,
die ik aen die provinciën heb gegeven, wette
loos genoemd ik heb gezegd dat uwe aens-
>raek om hare meewerking te bekomen voor
tetgeen zy oordeelen eene schennis der wet
te zyn, despotiek was. De meerderheid der
Kamer heeft u in de parlementaire omheining
het laetste woord toegekendgy zult niet
slecht vinden dal ik in de dagbladen ant-
woorde.
Hoe kunt gy, M. de minister, in een vry
land eischen dal de provinciale en gemeente-
lyke overheden lydelyk gehoorzamen aen al de
koninklyke besluiten en hunne meewerking
verleenen aen de beslissingen van het goever-
nement, die strydig zyn met de wet. Al had
het goevernement honderdmael door zyne bes
luiten de wet geschonden, nog zouden,volgens
u, de provinciale en gemeentelyke overheden
lydelyk moeten gehoorzamen.
Haer hebben zy dan geen trouw gezworen
aen de grondwet en de wetten En heeft elk
vry man de soldaet uitgezonderd hel
recht niet alleen aen de overheid te gehoorza
men, wanneer deze de wet eerbiedigt
Gy haelt art. 89 der provinciale wet aen,
volgens hetwelk de provinciale overheden,
onder geen voorwendsel, mogen weigeren zich
te gedragen naer "de besluiten, inhoudende
vernietiging of opschorsing hunner daden.
Dit schynt u even afdoende als art. 28 van het
krygsstrafwetboek, waerin gezegd wordt
De militair die zal weigeren te gehoorzamen
aen de bevelen van zyn overste, of met inzicht
zich onthouden ze uit te voeren, zal gestraft
worden met....
De vergelyking der twee teksten had u
moeten inlichten. De eerste verbiedt de han
delenden weêrstand hy verbiedt aen de pro
vinciale overheid de vernietigde of opgeschor
te besluiten uit te voeren. Hei artikel beveelt
niet, het vraegt de meêwerking niet. De twee
de tekst daerentegen straft zelfs den lydenden
weêrstand, de onthouding hy efscht de mée-
werking.
Art. 89 der provinciale wet eischt alleen
dat de vernietigde of opgeschorste beslissing
als niet bestaende zou beschouwd worden. Er
is een afgrond tusschen de onthouding welke
de wet vraegt, en de meêwerking die de mi
nister eischt.
Ik betwist het recht der wetgevende
macht niet, om den weêrstand der provinciale
overheid te overwinnen, in een byzonder
geval, het uitvoerend bewind te machtigen,
zich by middel van commissuires spéciaux in de
)laels dier overheid te stellen. In een vry
and kan er echter geen spraek van zyn, de pro
vinciale eu gemeentelyke overlieden de schan-
delyke verplichting op te leggen, tegen haren
eed in, hare meêwerking, ik was op het punt te
zeggen, hare medeplichtigheid te verleenen
aen de uitvoering van eene daed, die zy als
onwettelyk beschouwen.
Inliet kongres gingen MM. Van Meenen,
Destouvelles, De Leeu\y, Lebègue en Trente-
saux nog verderzy wilden de provinciale en
gemeentelyke overheden verplichten de wetlig-
leid te onderzoeken van al de besluiten, waer-
voor 't goevernement hare meêwerking eischt.
Gy ziet M. de minister, dat ik in goed
gezelschap ben gy zult in gezelschap blyven
met Napoleon I en koning Willem, echte toon
beelden van het regeeringstelsel dat gy aenbe-
veelt.
Ik heb ten uwen laste een twaeltal on
wettigheden (dit wil zeggen een twaelftal ver
schillende soorten van onwettigheden) aenge-
haeld. In uw autwoord komt gy slechts terug
op dry ervan. Wy zullen dus de overige maer
ter zy laten.
j> Ik heb den tekst gevraegd, krachtens
welken gy de provinciën verplicht op elk ba
rer budjetten een krediet voor het lager on
derwys te schryven, dat ten minste gelyk is
met dat der budjetten van 1878. De artikels J59
der provinciale wet en 54 der wet van 1879,
die gy aenhaelt, geven u het recht niet dat gy
u aenmatigt het is dus zonder recht dat het
goevernement zes onzer provinciën geweld
aendoet.
lk heb bewezen dat artikel 88 der pro
vinciale wet slechts ééne enkele verlenging
toelaet van het uitstel van veertig dagen, aen
het goevernement verleend om zyne goedkeu
ring te weigeren aen de provinciale budjetten.
Vóör M. Rolin was er geen enkel voorbeeld
van omwerking, van wyziging van een provin
cial budjet, na het verloop van den wettigen
tyd van uitstel. Onder dat opzicht, M. de mi
nister, zyt gy uitvinder.
Gy houdt staende, dat het goevernement
het recht heeft de artikels der provinciale
budjetten te wyzigen. Art. 87 der provinciale
wet zegt nogtans uitdrukkelyk «De beraed-
slagingen (onderworpen aen de koninklyke
goedkeuring) zullen, zoo er reden toe bestaet,
goedgekeurd worden, zooals zy door den raed
gestemd zyn en zonder wyzingen.
Gy antwoordt dat verscheidenen uwer
voorgangers artikels van provinciale budjetten
hebben gewyzigd. Dit is soms gebeurd met de
toestemming der bestendige deputatien, en
dan nog slechts werd die verandering gebracht
aen het elastiek artikel deronvoorziene ont
vangsten, en om het evenwicht van het bud
jet te herstellen, ten gevolge van eene inschry
Pil het dagboek van den burger Drouet, eerst
gevangene in de Porie libre
en later in de Conciergerie.
uO»
Opgelicht uit de club op de quai Voltaire, waer
my openlyk over Robespierre's wreedheden had uit
gelaten, werd ik door dry gewapende lieden in eene
koets geworpen en naer de gevangenis Port libre
vervoerd, gevolgd door eene menigte s3nsculoites
die my, onder 't wuiven hunner roode mutsen en 't
zwaeien hunner pieken, met de dood bedreigden, en
die, toen de gevangenisdeuren [achter my gesloten
werden, nitriepen: «r<i ira, ca ira! alweer een bootje
voor de heilige guillotine.
Doch zoodra ik my in de gevangenis bevond, ge
voelde ik my in geonen deole zoo ongelukkig als ik
gevreesd had Onze goede oude cipier, Brulus Benoit,
was zoo boscheiden en toegevend als hy wezen kon.
Üaerenboven had ik 't genoegen hier mync oude
vrienden, den markies do Fleury en den graef de
Mirepoix en vooral den dapperen en beminnenswaor-
digen ouden maerschalk de Money acn to treffen om
niet te spreken van den abt Bazire, de hertogin de
Meieville en anderen. Derhalve haperde 'l niet aen
goed gezelschap in de Port libre. Wy waren met ons
tienen in een vertreken gingen als broeders met
elkahrom; ieder veegde op zyn beurt de kamer,
baelde water, en was by 't koken behulpzaem, ter-
wyl ieder levens op zyne beurt de dagelyksche uit-
gaef van veertig sous betaelde De onvermogenden
werden hierin by inschryving te gemoet gekömen.
De mannelyke gevangenen betrokken een groot
gebouw van dry verdiepingen, met een langen gang
en op elke verdieping tweo-en-derlig cellen aen 'l
eind van eiken gang bevond zich een groote kachel.
De eerste verdieping heette de eenheidskamerde
Iweede de republikeinschc kamer en de derde de
sansculotten. De dames bewoonden een afzonderlyk
gebouw, dal met eene yzeren deur voorzien en door
schildwachten bewaekt werd doch des avonds
waren wy allen te zamen. Op de eerste verdieping
was een ruime salon, waer wy aen zes tafels,elk van
zeslieu couverts, alen Des avonds namen de dames
aen eene kleine tafel plaets, waer zy zaten te bor
duren ofte breien; terwyl de hecren aen eene groo-
tere tafel, bardop lazen, schreven of luisterden.Onder
lezen werd een diep stilzwygen bewaerd. Daerop
volgde een klein souper waerby eenieder zyn best
deed om te vergeten dat hy in de gevangenis was, en
zyna medegezellen zoo aengenaem mogelyk trachtte
bezig te houden. Op die wyze haddeu wy grooter ge-
lykenis met eene familieparty op een oud kasleel.dan
met eene bende ongelukkigen die tol een spoedigen
dood gedoemd waren. Ten zeven ure kwamen de
dames binnen en werd alsdan dc gazel gelezen cn
twee onzer die de viool speelden, droegen daerop
stukken uit Rameau's en Luili's opera's voor.
Wy hadden toestemming om in do tuinen te wande
len, "waer wy, nadat onze namen waren afgelezen
tot elf uer mochten blyven.Hel was het kloosterplein
vroeger de begraefplaels der monnikken, waer vier
groote eiken en eenige lindenboomen ons heerlyk
lommer schonken.
In dit aengenaem gezelschap was de oude maer
schalk de Money, onze eerste muziekant, myn beste
vriend.
In zyn [kastanjebruinen rok van vierkante snede
't lange zwart satynen vest,zyne witte zyden kousen,
en schoon gepoederd hoofd, en een onlzaggelyken
hoed in zyn linkerhand, was hy 'l volkomen portret
eens edelmans van 'l oude regiem. Hy bekommerde
I zic'n weinig of de Jacobynen hun gal legen de zilve-
i ren gespen uitbraekten, en droeg ze getrouw; terwyl
hy een afschrik had van alle drykleurige kokarden,
sjerpen of carmagnoolsche kleederdrachi.
Het gebeurde op den tweeden dag myner inhech
tenisneming dat ik den ouden, moedigen kryger
onder 't gewicht van een grooten eemer water zag
ving van ambtswege eener verplichtende
uitgave die vergeten was. Uwe voorgangers
hadden ongelyk dat te doen, doch die voor
gaenden inroepen om den oorlog, dien gy
tegen de provinciale overheden voert, te
rechtveerdigen, dat is handelen zooals een
schuldenaer die, na ten achteren geweest te
zyn by de vervaldagen met de toestemming
van den schuldeischer of door onachtzaemheid,
die voorgaenden zou inroepen om zyne ver
plichtingen niet meer te vervullen.
Nooit hebben uwe voorgangers de provin
ciën geweld aengedaen tot het oogenblik dat
gy hen hebt opgevolgd, had men in België nooit
aen de provinciale en gemeentelyke overhe
den het recht betwist zich te onthouden van
daden, die zy strydig oordeelden met de wet
en den eed dien zy hebben afgelegd. Gy hebt
schoon te zeggen en te doen, besluit M. Jacobs
zy zullen zich nooit verlagen tot den rol dier
gemeenten van het eerste keizerryk, die, vol
gens de uitdrukking van M. Laboulaye, deden
denken aen de pelotons, die vooruit stapten op
het bevel van marcheen stil stonden op het
bevel van halte
Spreekt niet van onzedooden zoo als \yy van
de uwen spreken Hunne bestemming is niet
dezelfde. Uwe dooden zullen zooals gy meent
en bekent, blyven steken onder de aerde; de
onze vinden er vleugelen om naer 't Gods on
eindige te zweven.
De dood voor u, vrydenkers en vrymetse-
laers.dat is het einde vanalles.dat is hetfeest-
mael dat ophoudt, dat is de spysverteriiig die
slilblyft, dat is de flesch die geledigd is, dat is
het lekker gebraed waer slechts de beenderen
van overblyven dat is de kostelyke sigaer die
opgerookt is, dat is de pyp die breekt,'t is ein-
delyk de straf, de angst, want 't is het einde.
Voor u is het kerkhof maer eene plaets van
verrotting, waer alles wat er overblyft van
twee wezens die elkander bemind hebben niets
meer is dan het beleefd bezoek dat de afgryse-
lyke lykwormen zich van de eene zerk naer de
andere brengen.
Voor ons is het de wachtzael, het marmeren
bed waer men gaet slapen, het eeuwig en bly-
moedig wederzien afwachtende.
Paul de Cassagnac.
DAVIDSFONDS. AFDEELING NINOVE.
Op Zondag 49 Maart aanstaande, zal, in liet
lokaal De Keizer, om 6 ure 's avonds, eene
voordracht gehouden worden door den Heer
August D'Hooghe, handelaar te Sint-Nikolaas
Onderwerp,
liet Liberalismus eu de
Vrijheid.
Honderden voorwerpen treft men op de
wereld aen, die in zich zelve genomen geene
of zeer weinige weerde hebben,en hierom door
elkeen verstooten worden, maer die, werden
zy zorgvuldig vergaerd en te hoop gebracht,
dan eene soms aenzienlyke weerde zouden ver-
krygen.... Ja, hoevele nietige voorwerpen ziet
men dagelyks niet verloren gaen, welke, ver
zameld, dikwerf groote sommen zouden op
brengen, die tot het eene of het andere goed
werk kunnen gebruikt worden
Onder de voorwerpen die meest zonder
eenig nut of profyt verloren gaen, treft men,
de oude of nultelooze papieren aen. Hoevele
honderden, ja, hoevele duizenden kilos gaen.
er jaerlyks niet verloren Wy hoeven maer
ons eigen zelve te raedplegen om te weten wat
er met die honderden, die duizenden kilos
oude papieren dagelyks gedaen wordt... Krygt
iemand een stuk papier, eene gelezene gazet,
enz, enz, onder de handen, wat doet hy?...
Om er zich dadelyk van te ontmaken, perst hy,
het met de handen tot eenen bal, en werpt
hem dan ter straet of in 't vuer, zonder er eens
op na te denken, dat indien alle die papieren
vergaerd wierden, zy op 't einde der maend
eene mand zouden vullen, en dat dan alle die
manden te samen, op 't einde des jaers, eene
groote hoeveelheid zouden vormen die eene
niet te verstooten waerde verbeelden.
Waerom zouden wy, catholieken, alle onze
nuttelooze papieren niet kunnen bewaren ten
voordeele van een goed werk Waerom zou
men in ieder catholiek huishouden geene mand
kunnen plaetsen in den eenen of andere ver
loren hoek, waer alle de reeds gebruikte of
oude papieren zouden vergaerd worden VVae-
rom zouden wy dit niet kunnen doen Dit is
immers toch zoo moeielyk, toch zoo lastig
niet.... Laet ons dus, catholieke Medeburgers
den volgende oproep van den catholieken
Schoolpenning gunstig beantwoorden. Zeggen
wy niet't is der moeite niet weerd errin-
neren wy ons 't spreekwoord 't welk zegt
Vele kleintjes maken een groot
Bekreunen wy ons ook niet met de spolter-
nyen onzer liberale vyanden, die, 't is waer,
zooveel moeite niet hebben dan wy om geld te
slaen voor hunne scholen.... Zy hebben de
openbare geldkassen ten hunnen dienste, wel
ke zy op vele plaetsen reeds tot op den bodem
hebben platgetrokken, en soms, zoo verre
gaen nog bovendien datgene in te slokken
wat den arme alleen toekomt. En God weet,
tot welke middelen zy hunnen toevlucht zou
den nemen, moesten zy in eenen toestand
gelyk aen den onzen verkeeren Zouden zy
dan moed genoeg hebben, om al dat geld
byeen te brengen die de stichting en 'l onder
houd onzer scholen vereischen Staken wy
hier onze bemerkingenen laten wy nu den
omzendbrief volgen, welken de Commissie tot
onze catholieke Medeburgers richt.
Ziethier dezen omzendbrief
zwoegen, waervan ik hem met geweld ontlasten
wilde, in weerwl van zyr.e betuiging dat die inspan
ning hem goed deed en dat de zwaerte niets betee-
kende.
Echter stond hy my 't aenvegen der kamer afcn
een half uer lang sloeg ik hem met eerbiedig mede-
lyden ter sluiks gade terwyl by, met gebogen hoofd,
onze ruwe tafels en stoelen zuiverde met de zorg en
yver een kofl'yhuisknecht waerdig lliermeè liet ik
hembegaen, doch toen hy een kookpan begon tc
poetsen, ons zilver ging schoonmaken, en T eenvou
dig maet loebereiden, kon ik't niet langer aenzien
Toen welde al myn eerbied voor zyn lcefiyd in myr
hart op;'en de gedacht aeo myn goeden ouden vader,
die vau des raaerscbalks ouderdom was, bracht my
tranen in de oogen.
Ik sloop naer hem loc en bood hem mync diensten
als koksmaet aen-, met een vriendelyken glimlaeh
boog dc maerschalk en bedankte my als een echt
hoveling. Eeo oogenblik later waren wy druk in onze
kookery verdiept, en mei het snyden van ajuinen
bezig.T Was koddig om te zien op wat wyze de maer
schalk zyne handboorden omsloeg om de ajuinen te
schillen; aerdig om dc vroolykheid gade te slaen
waermeè hy de ellendige gevangenislaek 't karakter
van een picnic zocht te geven. Weldra nam zyn ge
sprek een vertrouwelyker wending.
uDruklde gevangenschap u erg, monsieur Drouet?-»
vroeg de maerschalk, terwyl hy uaer 't zout greep en
't even zorgvuldig strooide als Valei ooit gedaen had.
't Is boegenaemd niets, wanneer men 't wysgeerig
beschouwt. Verbeeld u dal het eene vrywillige op
sluiting is,dan zyt gy op eenmaelzoo vry als monsieur
Robespierre in persoon.Juist wilde ik antwoorden
dat myne filosofie zich nog niet naer de omstandig
heden geschikt had, hoe aengenaem het gezelschap
in de Port libre ook was, toen de abt Bazire kwam
I aendrentelen
Bravo, waerde maerschalkzeide hy, en bravo
monsieur Drouet! Hoe kunnen wy ons over de tafel
J van Port libre boklagen wanneer zulke koks er zorg
voor dragen! Goed nieuws, goed nieuws, mes amis
is heden de jaerdag van 't innemen der Bastille De
glorieryke dag die de groote mannen binnenieide die
nu deze gevangenis met onschuldige edellieden vul
len! Ik en de dames in de gevangenis hebben besloten
dien behoorlyk te vieren, met een bal u la victime,een
der meest gezochte uilvindingen van dit glorieryk
tydperk. De dames zullen zich met 't roode kleed der
der guillotine-dagen tooienen niemand zal mogen
dansen, ten zy hy reeds iemand zyner belrekkiDgen
door dien scherpen hervormer van 't menschelyk
geslacht verloren hebbe. Maerschalk de Money, uw
viool zullen wy niet kunnen missen.
Ik ben er trotsch op, zei de maerschalk. Wy
moeten de gevangenis met bloemen sieren, of wy
zullen ons doodelyk vervelen De beste muziek van
Rameau en Lulli is lieden avond ter uwer beschik
king. Wees zoo goed dit aen de dames te zeggen.
Op dit oogenblik trad Jazard, een droDken, luie
cipiersknecht dien de goede Benoit zelfs vreesde,den
gang op, mei een grooten hond achter zyne hielen,
eene kruik in de eene hand, een grooten bos sleutels
in dc andere, en eenen grooten sabel die aeu zyne
zyde sleepte.
De maerschalk was juist met zyne kookery klaer,
waschte zyne handen, en, zyne viool van dcrzelver
plaets in z'yn slaepverlrek gehaeld hebbende, zette hy
zich neër om wat te spelen.Jazard bleef slaen toen hy
zich tegenover den maerschalk bevond, en zag hem
met een oubeschaemden blik aen.
Eh bien zei dc lummel, gy schynt nog al schik
in uw leven te hebben, oude heer Men zou denken
dat gy te Versailles of op een van Capet's feesten
waerl, met uw gezang. Waerom speelt gy de Car
magnole niet eens dat noem ik eerst muziek of die jolige
I Marseillaise? Gy weet misschien niet wat er voor v
in 't zuer ligt,anders zoudt gy zoo vrolyk niet spelen
Hebt gy wel eens van den abbé hooren;spreken en van
't geen de dappere burgers hem gedaen hebben
De maerschalk zag ten slotte op, doch scheen zeer
i kalm. Marsch, lummel,zeide by do°r uwe
slem zou ik byna valsch spelen.
Die kalmte van den ouden hoveling verbitterde
Jazard. Pas op, zeide hy pas op, oude
koningsman. of ik zal uw aenklagen.en uw opsluiten
totdat de guillotine uw beet krygt, hoor.
Een oogenblik later wierp ik den ellendeling op den
grond,en sloeg hem met de platte zy van zyneu eigen
sabel.
Door 't geschreeuw van den lummel kwam Benoit
spoedig toegeloopen, doch deze was hel volstrekt
niet met hem eens.
Wat' weer die oude streken, Jazard,om bedaerde
menschen te kwellen Snel, den gang uitgy hebt
hier niets te verrichten. Gy zyt alleen geschikt om
galeislaven te bewaken,zooals gy vroeger deed.
Spoedig den gang uit vooruitof ik zal de wacht
halen.
Morrende, bedreigingen mompelende van ons allen
te zullen aenklagen, verwyderde zich Jazard. Benoit
bleef nog eeu oogenblik achter om zich te veront
schuldigen. Jazard is dronken, zeide hy, en
heeft by 'Ispelcn verloren wanneer hy nuchter blyft
is by zoo kwaed niet. De soldaten geven hem zeker
sterken drank.
Dc avond kwam en de vreugde begon. De taiels
waren opgeruimd en de groote salon was inderdaed
tot eene vry dragelyko danszael ingericht. Wy waren
allen even vrolyk en luidruchtig alsof wy een fèlt
champêlre bywoonden. Er heerschte een argeloos
lachend gefluister toen de hertogin de Mereville de
kamer binnentrad, gevolgd door aide dames, in 't
onheilspellend rood gekleed. De abbé had er op aen-
gedrongen dat wy allen kleine zilveren guillotinen
aen onze knoopsgaten zouden dragen. De menuetten
werden gedanst met eene hoiïelyke gratie die Tria
non waerdig was. De maerschalk zelf opende 't bal
met dc hertogin, en 't was prachtig om hem 't dry-
kantig hoedje te zien afnemen en buigen.Daerop bcgal
hy zich tot bet orkest, en deed ons twee schoone
stukjes van zyn eigen compositie hooren.
(Wordt voortgezet.)
