58ste Jaar
Zondag16 September 1885.
iV# 1951.
Dood van Hendrik Conscience.
ÏJZEREXWEG. VERTREKEREX I I AELST WAR
VERTREKEREX UIT DE VOLGEXDE STATIEX
5 September 1885.
EENE KALE JUFFER
DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inscbrij.ing eindigt met 31 December.
ANNONCENPRIJS, per drukregel -. Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 3" bladz. 50 cent.
Dendermonde. 4-56 6-35 8-45 11-09 3-09 6-40 10.08
Lokeren. 4-56 6-35 8-45 11-09 3-09 6-40
Mechelen. 4-561 6-351 7-30d 8-1 id Exp. !®2®3«kl. 8-451
lt-59d l-04d Exp. 1®2® 3®kl. 2-51d 3-09/ 5-08d
6-401 10-08d Exp. le 2® 3' kl.
xntw. 4-56t 6-35/ 7-30d 8-t2dExf. 3 kl. 8-451 l-04dExp.
1® 2e 3® kl. 2-51d 3-091 5-58d 6-4uH0-08d Exp.
1® 2® 3® kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 0-00 8-12
E 3 kl.9-13 10-25 dir. 11-59 1-04 ES kl. 2-51 5-05 E 3' kl
(5-18 des zondags) 5-58 8-49 direct 9-16 10-08 E 3 klas.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-25d 4-561 6-38/ 8-12d
E3 kl. 8-451 0-0Od 9-13d (li-59d tol LeuveD)t-04d
Exp. 1® 2® 3® kl. 2-51d 5-58d 8 49d direct 9-1 Ga 10 08 E
3 kl.
(i) Nota. De letter 1 beteekenl tangs Termonde en d
Gent, (5-00 's vrijd 7-04dir. 7-56 E 3 kl. 8-44 9-41
12-21 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 5-59 E 3kl. 6-04 6-38
8-49 Exp 3 kl. 9-38 en des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 0-00 dir. 3 38 5 59 E 1® 2® 3® kl. 6-38
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel langs Gend) 8-47
12-21 12-40 3-08 3-38 Exp. 6-04 6-38
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. langs Alh) 5-55 8-12 E.
3 klas tol Denderleeuw 1 1-59 2-51 6-00
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Alh 5-55 7-30 8-42E 3 kl.
lol Denderl. 11-59 2-51 6 00 9-11
Bergen, Quiévram 5-55 8-12 E lot Denderl. 11-»9 2-51 5-58
Enghien Braiue, Manage, Charleroi, Nanmn langs Geeraerds
bergen 5-55 H-59 2-51 0-00 5-58
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 s zal12.30 6.02
Moorsel.Opwyck,Mechelen,Antwerpen 5,07 9,27 3,21 6,09
letter d langs Denderleeuw.
t iilque
Suoin.
NAAR AELST UIT
Alh 6.48 10.19 1.18 4.08 7.57 9.15
Aniw. 5.15 6,30 9,15 9.50 10.50 E. 1® 2® 3* jl. 12-22
3-15 E. 1°2°3® kl. 3-54 4.44 5.54 6.50 E. 1® 2° 3® kl.
Brussel 6.19 direct 7.15 E 3 kl. 7.30 9.00 11.06
11.55 1-55 3.00 E 3 kl. 4.52 5.55dir. 7.17 8.10 E3 kl.
8-24 en des zondags 11.45
Dendermonde 7.07 9.41 11.35 2.27 5.28 8.24 10,54
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.48
Genl 6 35 7.39 E3 kl. 8.15 9 43 11.06 12.31 E 3kl.
1.55 5.06 8.11 dir. 8.23 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.25
Lokeren 6.33 8.48 10.57 1.46 4.41 7.52
Ninove 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 6.04 6.19E. 3 kl. 9.00 11.12E 3 kl. 11.54 6.04
uit Gent naar
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb.,Enghien, Braine-le-
Comte 5.47 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59
DIT GKBRAERDSBERGBN NAAR
Maria-Lierde, Sollegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd.
7.2i 8.35 dir. 9.54 11.58 2.58 5.50 E 8.51
uit Denderleeuw naar
llaeltert. Burst, He^zele, Sotteg. Audenaerde, Ansegem
Kortryk, 6.12 0.00 9.01 12.55 6.C9 7.20 direct.
uit Sottegem langs denderleeuw naar
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.49 12.06 1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naar St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.40 7.12 8.52 10.55 2.05 3.45 5.12 E 3 kl.6-35 8-00
9-10 E
uit Gent naar Lokeren, St. Nikolabs en Antwerpbn
4.25 7.05 8.00E 9.22 10.50 2.20 4-15 E 2kl.5.25 7,15
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.50 1.58 7.48
dit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel en
Aelst: 5,50 10,04 4,17 7,12
Hendrik Conscience, de dichtervolle schrijver, wiens faam we
reldberoemd is, en welke het vlaamsche volk van Noord en Zuid,
twee jaren geleden, te Brussel, zoo glansrijk huldigde en vereerde,
wien het zeldzaam geluk besehoren was, gedurende zijn leven, zijn
standbeeld, in zijne geboorleslad, te midden der algemeene toe
juichingen te zien oprichten, is niet meer
De «eniale en zoo geliefkoosde volksschrijver heeft maandag 11.
ten 5 1/2 ure namiddag, het lijdelijke met het eeuwige verwisseld,
bezield met die godsdienstige gevoelens welke in alle zijne schritten
doorstralen.
De dood van Conscience, alhoewel sedert lang voorzien, zal het
hart van eiken waren Vlaming met rouw en smart vervullen.
En geen wonder de Vlamingen verliezen in hem een vader, een
patriarch, de moedigste onder de kampers voor onze vlaamsche
taalrechten en letterkunde.
Ja veel, veel deed Conscience voor onze taalrechten, voor de
ontvoogding onzer letterkunde, en jammer is het dat lnj de zon van
den volledigen zegepraal, welke hij in de verte heeft zien opdagen,
niet heeft konnen begroeten.
Geen schrijver vond meer ondersteuning, meer weêrklank, meer
toegenegenheid bij 't volk dan hij.
Geen schrijver ook in Europa kan op zooveel vermaardheid roe
menEn zijne vermaardheid, zijne roem zullen altijd blijven
duren ijzer, staal, brons kunnen vergaan, maar zijne schritten
nooit deze zullen voortleven van geslacht tot geslacht, en wanneer
eeuwen over zijn grafzuilen vervlogen zijn, zullen zijne godsdienst-
minnende en vaderlandslievende vertellingen nog de herten der
Vlamingen van liefde voor godsdienst, moedertaal en vrijheid doen
ontvlammeno
En nu zeggen wij met 't Handelsblad Bust, zacht, Conscience, in
den schoot van den barmhartiger! God in wien gij ge oold, ver
trouwd hebt., en dien. gij j{altijd,j uwe, '/bewonderende liefde hebt
toegewijd
Ziethier eenige bijzonderheden welke de
brusselsclie dagbladen meêdeelen over het
overlijden van den beroemden romanschrijver.
«Conscience is maandag namiddag ten 5 i a ure,
overleden Wij ontvingen do droevige lijding savonds
ten 7 1/2 ure Aanstonds hebben wij ons naar nel
Museum-Wierlz begeven, waarvan de overledene
bewaarder was.
Daar werden wij ingeleid in de zaal der beneden
verdieping, die de kamer der herinneringen gewor
den is. Aan de muren dier kamer zijn portretten,
schilderijen en gravuren opgehangen, huldebewijzcn
van vrienden-kunstenaars en die verschillende loo-
neelen voorstellen, genomen uit dc werken van den
schrijver.
Het is met ecu gevoel van diepe droefheid dat
wij daar die lauwerkronen mei hunne treffende
opschriften ontmoeten, en vooral het geschilderd
portret van den schrijver, voorgesteld in al de kracht
van den ouderdom, 26 jaar geleden, toen hij Korlrijk
bewoonde
Wij zullen de droefheid der familie niet beschrij
ven Wij hebben Mev. Conscience gezien, de uitmun
tende gezellin van den beroemden overledene, Mev.
Marie Anlheunis, zijne dochter, M Antheums, zijn
schoonzoon, door de droefheid ter neer geslagen, en
als vernietigd door de slapelooze nachten.
Wij troffen er ook devrienden van den overledene
aan, die zich gehaast hadden om aan de diepbeproef-
de familie den troost van hunne oude vriendschap
aan te bieden.
Men laat ons toe in de naburige kamer, waar het
lijk van den volksschrijver rust. De magerheid van
dit lichaam, dat uitgemergeld aangezicht, die fijngc-
worden handen toonen welk lijden Conscience heeft
onderstaan. Het gezicht nogtans heeft ecne uitdruk
king van groole zielskalmle.
liet lijk is dijnsdag in de salon gebracht, die in
rouwkapel veranderd was.
Van de leden zelf van zijne familie hebben wij de
volgende bijzonderheden vernomen over de laatsle
oogenblikken van den dierbaren overledene.
Tot do laatste minuut heeft Conscience al zijne
tegenwoordigheid van geest behouden. Hij spral. met
de leden zijner familie; zijne stem was zwak, doch
nog verstaanbaar. Hij sprak met kalmte over het
einde dat hij voelde naderen. De wel der natuur
moet uitgevoerd worden, zegde hij.
Den dag van zijne dood, kwamen zijne drie j
kleinkinderen, de twee zoontjes en het dochlerkevan
M. Antheums, hem tuilen van zijne uitverkorene
bloemen brengen. Terwijl hij met hen sprak, vond hij
er vermaak in op zijn bed de viooltjes, de reseda's en
de witte roozen uil te spreiden; hij lachte de kinderen
loc en sprak hun over hunne spelen inel zijne gewone
goedhartigheid.
In den nacht van zondag tot maandag, vernam hij
voortdurend naar zijne vrienden van Anlwerpeu en
met eeive merkweerdiee duidelijkheid, maakte hij een
overzicht van dc verschillende tijdvakken van zijn
leven, le beginnen van zijne leërste jeugd.
De doodstrijd begon maandag, ten een uur. Hij
was lang en buitengewoon pijnlijk. Men had mogen
hopen dat na zulke lange ziekte, hel lichaam geen
weerstand meer zou bieden aan den laatslen aanval
en flat Conscience zou inslapen als een licht dat
uitdooft. Doch de levenskracht was nog groot in den
zieke en de ziel streed lang in dien strijd, waarin zij
de bovenhand moest hebben
Tot het laatste oogenblik herkende Conscience
de personen die hem naderden, en toen het woord
hem begaf, toen zijne tong belemmerd werd, zegde
hij hun nog vaarwel met de oogen. Hij had hel uur
van zijne dood voorzegd van bij de eerste aanvallen
van den doodstrijd.
Zijne laatste woorden waren Breydel, De
Koninck, Brugge,
De doodstrijd had bijna zes uren geduurd.
Sedert twee jaar had Conscience niets meer
uitgegeven. Hij had een roman begonnen, getiteld
de Duivel; hij heeft hem niet kunnen voleinden
Ten gevolge eener reis die hij verleden jaar naar
Rochefort deed, verergerde zijn toestand. Hij genas,
doch die beterschap bleef met duren, en sedert ver
scheidene maanden, verliet hij het huis met hij
kwam nog eokel in den hof van het Museum-Wiertz.
Later kon hij zelfs in den hof niet meer gaan
uitrusten De ziekte hield hem vaslgekluisterd lus-
schen dc vier muren zijner kamer
M Julius Hoste is door Conscience aangewezen
als teslamenluitvoerder.
De geneesheeren van Conscience waren de
doktors De Roubaix, Thiriard, Joux en Hauben. Het
is doktor Hanben die de laatsle oogenblikken van den
romanschrijver heeft bijgewoond.
Dr Hauben legt als volgt de ziekte uit, waaraan
Conscience leed.
Conscience bezwijkt ten gevolge van eene zwel
ling van den ondermaugmond, van die plaats der
maag waar dit laatste orgaan in den darm overgaat.
Het voedsel, na dc vertering, kon niet meer in den
darm komen, omdat het tegengehouden was door
hel gezwel welk den ondermond der maag versperde
De groote schrijver is van uitputting gestorven.
Het is dezelfde ziekte waaraan Napoleon III en de
graaf de Chambord bezweken zijn.
De zieke leed sedert veischeidene jaren aan
slechte spijsverleering. Conscience hield zich veel
met geneeskundige studiën bezig. Hij bozatcene
volledige bibliotheek van gences-en heelkunde. Zijne
liefde lot dc natuurwetenschappen dreef hom aan om
allerhande proefnemingen te doen. Hij plukte aldus
alle soorten van planten, die hij deed stoven en opat,
bij wijze van proefneming. Eens dal hij op de visch-
vangst was, al hij eene rauwe forel op het dier,
het lichaam, zegde hij, moet aan den engel, den
geest, gehoorzamen.
Eene andere oorzaak, die de werkingen der
maag moest stooren, is dal hij met veel eetlust at en
dat hij onmiddellijk daarna zich aan hel werk stelde,
hel lichaam voorover gebogen, eene houding die den
omloop m den buik belemmert Toen hij de Kerels
van Vlaanderen schreef, heeft hij zes maanden lang
zijne kamer niet verlaten hij slikte haastig zijn
Novelle van A. V. BULTYNCK.
Overgenomen uit de Belgische Illustratie.
8® Vervolg en slot.
U, beer baron, verzoek ik den ring te behouden
of liever hem aan mejuffer Elisa, wier eigendom bij
is, torug te geven. Wees overtuigd dal ik nooit uit
uwe handen eene vergoeding zal aanvaarden voor
do mij aangedane oneer, eene vergoeding waarmede
gij denkt het recht tc koopen, mij opnieuw uit do
hoogte uwer verachting le beschouwen.
Dit gezegd hebbende, liet Maria den baron met
zijne dochter alleen en begaf zich terug naar hare
kamer. Daar zeeg zij uitgeput op eenen stoel neder.
Hare eer was gewroken, ja, maar somberen dreigend
scheen de toekomst haar aan te staren.
Groot was echter hare verwondering toen zij Elisa,
weinig lijd daarna, kalm en glimlachend bare kamer
zag binnen treden llcl meisje kwam recht op haar
toe en nam haar vleiend bij de hand.
Maria, sprak zij, hel gedrag mijns vaders ten
uwen opzichte en hel besluit dal gij daarop genomen
hebt, zou mij in elke andere omstandigheid ten uiter
ste bedroefd hebben. Thans echter beslaat daar geene
reden voor, want ik ben zoo gelukkig u te kunnen
melden dat gij, indien gij wilt, mijns vaders bescher
ming niet langer noodig hebt en de toekomst gerust
te gemoet ziel.
Maar, mejuffer, wat meent gij daarmeë Ik
begrijp u niet.
Dat geloof ik, goedo vriendin, doch ik wil dui
delijk zijn Verneem dus dal ik, le X. bij mijne vrien
din, iemand ontmoet heb die zeer veel belang in u
stelt, en die.
Mijn God wie mag dat zijn
Gelief mij te laten uitspreken. En die, zegde
ik, en die niets zoo vurig verlangt dan dat het hem
toegelaten zij, morgen middag u hier te komen
vinden.
Zijn naam, mejuffer, zeg mij wie hij is.
Zijn naam, Maria, is Hendrik, en dc tijdingen
die hij u brengt zullen u gelukkig maken, ik twijfel
er niet aan.
Hendrik hij Maar weet hij dnn niet meer dat
ik bepaald geweigerd heb bem te aanhooren
De reden dier weigering kan eens ophouden te
bestaan, Maria. Wat er van zij, ik heb hem in uwen
naam toegestaan hier morgen te komen.
O, indien dal zijn kon, mejufferIn alle geval
heb dank, ja, ik gevoel het, hij zal mij geluk aan
brengen.
IX.
Hendrik had, na weigering van Maria, een te diepen
eerbied gekoesterd voor het eergevoel dat dezelve
ingaf, om langer aan le dringen. Toen hij vernam
dat zij de dienst van M P. verlaten had, verwaar-
loosde hij niets om te vernemen waar zij heen
1 gegaan was, en zoohaast hij wist waar zij zich op-
I hield, was hij terug naar Antwerpen gekeerd Daar
gekomen, begaf hij zich recht naar hel huis van den
1 vriend van Maria's vader en vernam daar hoe het met
de zaken van dezen laatslen stond. Na gehoord te
I hebben dat de krankzinnige langzaam beterde, ver-
i haalde hij aan dien vriend zijnegansclie geschiedenis
I met Maria en won welhaast geheel en al zijn vertrou
wen. Do vriend vertelde hem ook dat hij, die geene
kennis van zaken had, sedert de vereffening der
failliet in 'l bezit der boeken van zijnen vriend
gekomen was en daar nooit een oog had ingeslagen.
Dat nieuws deed een licht opgaan voor de oogen van
Hendrik, die meer dan eens reeds gehoord had dat
Maria's vader tijdens zijne bankbreuk, de schuld
eiseher van talrijke handelshuizen in den vreemde
was, die in dien tijd slecht of in 't geheel niet betaal
den en die later terug zouden opgekomen zijn. Dat
wilde hij met eigen oogen nazien, en wie weet
Hendrik vond zich in zijne verwachting niet
bedrogen. Hij nam nota van het tekort der failliet
en vergeleek de kapitalen welke konden geëischt
worden, indien eene krachtdadige hand de zaken
der failliet in handen nam. Hij wendde pogingen aan
om daartoe door de rechthebbenden aangesteld te
worden en verkreeg den gevvenschtcn uilslag. Wel
dra, met zijne volmacht gewapend, ving bij eene
drukke briefwisseling aan, riep lang vergeten betwis
tingen in hel leven en slaagde in al die ondernemingen
zoodanig, dat hij zich weldra in staat zag de schuld-
eischeis der failliet voluit le betalen en zelfs nog een
gering kapitaal overhield.
Toen de vriend van den gewezen koophandelaar
die goede tijdingen vernam, dacht hij het geraad
zaam, nu do krankzinnige zoozeer aan de beterhand
was. eens te beproeven of dit nieuws op hem een
goeden indruk zou maken. Dit deed hij met de
grootste voorzichtigheid, eerst vragende wal hij zou
doen indien hij een middel wist om al zijne schulden
te vereffenen, dan meldende dal dn middel gevonden
was en eindelijk den zieke de gaosche waarheid
touverlrouwende. De man hoorde alles bedaard aan
I en toen hij het laatste vernam, sprong hij verrukt op
en zegde
Mijn God een lloers verdwijnt van voor mijne
middag- en zijn avondmaal op, dat de knecht hem
's morgens en 's avonds bracht.
Zulke leelwijze moest natuurlijk het krachtigste
gestel ondermijnen.
Een ander dagblad verhaalt de dood als volgt
De doodstrijd is ten een uur namiddag begonnen
Dc zieke heeft weinig geleden en is gestorven in 't
volle bezit van zijn versland. Den dag te voren was
hij onderhevig geweest aan brakingen, die hem ver
schrikkelijke pijnen deden lijden. Hij was als door
zichtig geworden van magerheid.
Zijne gedachten als ontlost van alle stoffelijkheid,
hadden sedert eenigen tijd eene ongemeene uitbrei
ding, een bovenmenschelijk karakter aangenomen.
Hij was voorzeker niet in een staat van geestver
rukking, doch eene algemeene prikkeling der ver
slandvermogens maakte hem bijna ongevoelig aan
zijn lijden, hoe schrikkelijk het ook was.
Hij wist dal zijn einde naderde, en hij sprak er
over zonder schrik en zonder blijf Conscience aanbad
ijne kleinkinderen Hendrik, Rertha en Karei Antheu-
Zijn laatste oogenblik voelende naderen, had hij
den wenscb uitgedrukt dat zij bij hem zouden blijven
Hendrik, de oudste, heeft den moed gehad aan het
verlangen van zijn grootvader le voldoen, doch de
twee jongste, in tranen stikkende, zijn verplicht
geweest in de naburige kamer to gaan.
Toen de groote romanschrijver den laatslen adem
„.tblies, had hij nevens zich zijne echtgenoote, zijne
dochter getrouwd met M. Anlheunis, hun oudsten
zoon Hendrik en M Julius Hoste, een ouden vriend
van den huize.
Juist ten 5 1/2 ure had eene lichte zenuwtrekking,
eene onbemerkbare stuiptrekking plaats Conscience
was niet meer.
De ziekte, die hem heeft weggerukt, duurde sedert
vijftien maanden. Hel was een kankerachtig gezwel
der maag. De zieke, voor wie men zorgvuldig de
ernsligheid dier aandoening had verborgen, had ze
bij toeval vernomen en sedert dan had hij geen rust
meer. Hij kocht geneeskundige boeken, deed op
zichzelven proefnemingen, die dikwijls schadelijk
iren.
De twee geneesheeren die hem verzorgden, konden
zijne overtuiging niet aan '1 wankelen brengen.
Conscience wist dat hij verloren was. en bet vaste
gedacht van zijne dood heeft den eindafloop verhaast.
Hij heeft een agenda nagelaten die nooit zal
uitgegeven worden, en waarin hij dag voor dag,
den vooruitgang zijner verschrikkelijke ziekte op-
teeker.de Hij hield veel aan dien agenda, dien hij
met eene jaloersche bezorgdheid bewaarde.
Hij verloor nogthans niets van die onveranderlijke
...geborene vroolijkheid. Altijd mei zijne bloemen
bezig, had hij hel ontwerp opgeval eene serre te
houwen bij zijne woning. Wij hebben verscheideno
stukken schrijnwerkerij gezien, die hij met eigen
hand voor die serre gemaakt had.
Conscience was vooral bezorgd voor den jongen
Hendrik Anlheunis, thans 12 jaar oud. Op 3 juni
laatstleden was hij naar Vorst gereisd, om den
uilslag te kenneu van den prijskamp der lagere
scholen, waaraan zijn jonge beschermer had deel
genomen.
Hel is bij zijne terugkomst uit Vorst, dat hij de
eerste dier bloedspuwingen had, die zijne gezond
heid zoo erg gekrenkt hebben.
Wij lezen nog in de Indépendance
Het lijk rust in de kamer aan den iukom, rechts
in den gang. De handen zijn over de borst gekruist.
Het aangezicht is diep ingevallen aan de wangen
en de slapen. De mond is niet vervrongen. Het
voorhoofd is bleek als was.
Het was omtrent Paaschen laatstleden. Con
science was reeds zeer ziek, ofschoon hij
zijnen toestand niet teenemaal begreep. Hij
sprak nog gedurig van eene reis naar het zui
den, van eene verandering van woning hij
wilde, zegde hij, den zomer in de vrije natuur
doorbrengen, en toen wij hem, op zijne boven
kamer gezeten van het Museum-Wiertz, wezen
op den vrijen omtrek met open hemel en
liooge boomen, en zegden Maar gij zijthier
in de opene en vrije lucht.antwoordde hij
glimlachend .- Neen ik moet in de volle rust
en verre van de stad zijn.
Omtrent dien tijd, legde de onderpastoor, de
eerw. h. Vereecken, die zijn geliefden klein
zoon tot de eerste H. Communie voorbereid
had, een bezoek bij den schrijver af en het
was hij zeil, die tot dezen zegde c Mijnheer
de onderpastoor, zoudl gij mijne biecht willen
hooren
Den volgenden dag voldeed Conscience "aan
die heilige plicht en den dag nadien werd
hem de H. Communie gebracht.
De eerw. h. Vereecken bleef den achtbaren
man gedurende zijne langdurige ziekte bezoe
ken.
In de laatste maanden van zijn lijden, ver
langde hij het meeste naar zijne oude vrien
den van Antwerpen, met wie hij gelukkige
dagen in Voor Taal en Kunst had doorgebracht.
Zij bezochten hem dan ook herhaalde malen,
en hij toonde in alles dat hij geen enkel van
zijne herinneringen had vaarwel gezegd.
Volgens den Court ier de Bruxelles, vervulde
Conscience nog kort voor zijne dood, op nieuw
zijne godsdienstige plichten.
Donderdag werden te Elsene bij Brussel de
lijkplechtigheden van den gevierden vlaam-
scgen schrijver Conscience te midden van
eenen grooten volksloeloop gecelebreerd. Vele
nolabiliteiten, geleerden, letterkundigen, vrien
den, vlaamsche kringen en genootschappen
met hunne standaards en kartels omhuld in
rouwfloers en immortellenkronen dragende,
ware opgekomen om hulde aan zijne nagedach
tenis te brengen.
De rouw wierd geleid door den schoonzoon
en kleinzoon van den overledene, M. Anlheunis
en zijn zoon.
Om 11 uren, haalde de Geestelijkheid van
Elsene het lijk uit.
De militaire eer wierd bewezen door 't gar
nizoen van Brussel.
De St. Bonifaciuskerk was met veel smaak
versierd, en-was wel drij maal te eng om de
menigte te bevatten welke uit alle oorden was
toegestroomd.
Hel lijk werd in den gemeentelijke grafkel
der van Elsene bijgezet, van waar het zondag
aanslaande naar Antwerpen zal overgevoerd
worden.
E?"De Nederduitsche Bond van Antwerpen,ver
zoekt dringend alle vlaamsche maatschappijen
en kringen uit het binnenland, deel te nemen,
met gefloersd vaandel ol kartel, aan den lijk
stoet van den beroemden Hendrik Conscience,
te Antwerpen, op zondag 16 dezer.
Morgen Zondag 16 September, zal de plech
tige begravenis van Hendrik Conscience te
Antwerpen plaatsgrijpen. De onkosten zullen
oogen ik zie alles, alles terugMijne vrouw, helaas!
die is dood.
Dan verviel hij in ecne droeve neêrslachtigheid,
doch beurde zich aanstonds weder op en vroeg
En Maria waar is zij leeft zij nog Op het
bevestigend antwoord zegde hij Ga haar verwitti
gen dat ik haar verlang te zien en slechts op haar
wacht om volkomen genezen te zijn.
Sinds dien dag had men aan hem geene de minste
krankzinnigheid meer bemerkt. Alleen was hij zeer
afgemat van geest en lichaam en had noodig opge
beurd te worden om te herstellen.
Hendrik had zich volgaarne belast met Maria te
gaan vinden en haar die tijdingen over te brengen.
Hij twijfelde niet of zij zou bereid zijn aanstonds
haren vader te gaan bezoeken en de reden harer
vroegere weigering niet meer bestaande, vleide hij
zich met de hoop dat zij er thans wel in toestemmen
zou zijne echtgenoote te worden.
Hij was op weg om zich naar het kasteel te Lom-
merdale le begeven toen hij te X. stilhield om een
bezoek af te leggen bij eenen vriend, met wien hij
in hetzelfde kollegie gestudeerd had.
Een zonderling toeval had gewild dat die vriend
juist de man was der vriendin van Elisa van Lom-
merdale, welke laatste hij bij zijne aankomst aantrof
en aan welke hij, na vernomen te hebben hoe innig
zij met Maria verbonden was, alles had bekend ge
maakt. Hij sprak dus met de dochter van den baron
af, dat hij Maria slechts zou gaan vinden, daags na
bare afreis, en dat zij dien lusschentijd zou gebruiken
om aan Maria de reden zijner komst uit te leggen.
De dochter van den in zijne eer herstelden ban
kroetier was derhalve genoegzaam voorbereid toen
zij Hendrik des anderen daags vroolijk den breeden
rijweg zag komen opgestapt. Nauwelijks had hij
aangebeld, of zij liep hem te gemoet, valte hem bij
de hand, welke zij op haar hart drukte, en riep uit
Heb dank Hendrik,heb dank, nooit zal ik vergelen
wat gij voor mijnen vader gedaan hebt.
Een uur later voerde het rijtuig vau den baron van
Lommerdale, op Ehsa's bevel, Hendrik en Maria naar
dc naastbij gelegene spoorwegstalie, tot waar Elisa
hen vergezelde. Daar scheidden de beide vriendinnen
na eene leedere omhelzing van elkander, met de
belofte nimmer elkander te vergeten en zich zoo
spoedig mogelijk wéér te zien. Toen de spoortrein
vertrokken was, reed Elisa, in treurige stemming,
terug naar het zomerverblijf der famillie van Lom
mei dale, doch zij trooste zich met de gedachte dat
hare goede vriendin thane«volkomen gelukkig was.
Toevallig hief zij hel deksel op van eene inge
maakte kas, welke zich in het rijtuig bevond, tot bet
bergen van allerlei voorwerpen, die op reis werden
meëgenomen, en even toevallig vond zij daarin een
doosje. Zij trok dit open hel bevatte eenige juwee-
len der barones, waaronder het halssnoer waarvoor
Maria zooveel geleden had,
Maria vond haren vader terug bijna volkomen
hersteld van zijne vreeselijke ziekte. Zij werd de
echtgenoote van Hendrik en met hun drieën betrok
ken zij de woning waar Maria geboren werd en hare
gelukkige kinderjaren had gesleten. Daar zou zij
thans leven als de gelukkige echtgenoote van een
der geachtste houlkooplleden der stad.
En telken jare gaat zij eenige dagen verblijven op
bet zomerhof van den baron van Lommerdale, die
haar daartoe zelf uilnoodigl, want zijne dochter
heeft hem tol hetero gedachten gebracht. Telken
jare vinden Maria en Elisa de dagen te kort welke zij
daar samen kunnen overbrengen, want zij zijn trouwe
vriendinnen gebleven.
EINDE.
