59s,e Jaar Zonday25 December 1885 /V° 1945. IJZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAAR VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN: OPROEP V'aimsche Volk en aan al de Vereerders Hendrik CONSCIENCE. TIE IDTTTTIR,. Reserve-leger. Onze liberale gelukkigmakers Te Charleroi. DE DENDER-BODE ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 51 December. ANNONCENPR1JS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklarnen fr. 1,00. Vonnissen op 3"14 bladz. 50 cent. bendermonde. 4-56 6-35 8-45 11-09 3-09 6-40 <0.08 Lokeren. 4-56 6-35 8-45 11-09 3-09 6-40 Mechelen. 4-561 6-351 7-30d 8-12d Exp. 1*2*3*kl. 8-45/ 1 l-59d l-04d Exp. 1* 2* 3* ki. 2-5id 3-09/ 6-40/ 10-08d Exp. 1* 2' 3* kl. Anlw. 4-561 6-351 7-30d 8-12dExp. 3 kl. 8-45/ 1-04dExp. 1*2* 3* kl. 2-5ld 3-09/ 5-58d6-4i»/10-08d Exp. 1* 2* 3* kl. Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 0-00 8-12 E 3 kl. 9-13 10-25 dir. 11-59 1-04 E3 kl. 2-51 0-00 E 3* kl (5-18 des zondags) 5-58 8-49 direct 9-16 10-08 E 3 klas. Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-25d 4-56/6-38/8-l2d E 3 kl. 8-45/ O-OOd 9-13J (tl-59d tot Leuven)1-04d Exp. 1*2* 3* kl. 2-51<f 5-58d 8-49d direct 9-16d 10 08 E 3 kl. (1) Nota De letter beteekent langs Termonde en d Gent, (5-00 's vrijd 7-04 dir. 7-56 E 3 kl. 8-45 9-41 12-21 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-04 6-38 8-49 9-38 10-20 Exp 3 kl. en des zondags 12-39 Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-41 12-21 12-40 0-00 dir. 3 08 El* 2* 3* kl. 6-38 Doorhyk, Mouscrou, Kortryk, Ryssel langs Gend) 8-47 12-21 12-40 3-08 3-38 Exp. 6-04 6-38 Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 5-55 8-12 E. 3 klas tot Denderleeuw 11-59 2-51 6-00 Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 5-55 7-30 8-1 ïE.3 kl. tot Denderl 11-59 2-51 6-00 9-16 Bergen, Quiévrain 5-55 8-12 E tot Denderl. 11-59 2-51 5-58 Enghien Braine, Manage, Charleroi, Namen lanys Geeraerds bergen 5-55 H-59 2-51 0-00 5-58 Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02 Moorsel,Opwyck,Mecbclen,Antwerpen 5,07 9,27 3/21 6,09 letter d langs Denderleeuw. CulqHe Snniii. WAAR AELST UIT Ath 6.48 10.19 1.18 4.16 7-52 9.15 Antw. 5.15 6,30 9,15 9.50 10.50 E. 1'2* 3* d. 12-22 3-15 E. l°2°3e kl. 3-54 4.44 5.54 6.50 E. 1*2U 3* kl. Brussel 6.19 direct 7.15 E 3 kl. 7.30 9.00 11.06 11.55 1-55 3.00 E 3 kl. 4.52 5.55dir. 7.17 8-24en 9.4ü E. 3 kl. des zondags 11.45 Dendermonde 7.07 9.41 11.35 2.28 5.28 8.25 10.56 Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51 Gent 6 35 7.39 E 3 kl. 8.15 9 43 1 1.06 12.31 E 3kl. 1.55 5.06 8.11 dir. 8.23 9.35 E 3 kl. Lessen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35 Lokeren 6.33 8.45 10.57 1.46 4.44 7.52 Ninove 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19 Oostende 6.04 6.19E. 3 kl. 9.03 11.12E 3 kl. 11.54 6.05 uit Gbnt naar Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb.,Enghien, Br?ine-.e- Comte 5.47 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59 UIT GEERAERDSBERGEN NAAR Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd. 7.2.1 8.35 dir. 9.54 11.58 4.42 5.50 E 8.51 uit Denderleeuw naar Haelterl, Burst, Hczele, Solteg. Audenaerde, Ansegem Kortryk, 6.12 O.Uü 9.01 12.55 3.11 7.20 direct. uit Sottegem langs denderleeuw naar Aelst, (5.38 's Zalord.) 7.5L' 12.06 1.28 5.00 7.48 uit Antwerpen naar St. Nikolaes, Lokeren en Gent 4.40 7.12 8.52 10.55 2.05 3.45 5.12 E 3 kl.6-35 8-00 9-10 E uit Gbnt naar Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen 4.25 7.05 8.00E 9.22 1<».50 2.20 4-15 E 2kl.5.25 7,15 Uit Sottegem langs Erpe-Meire. 7.50 1.40 7.4» uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel en Aelst: 5,45 10,04 4,17 7,12 AELST, VL DECEMBER 1885. Hoofdcomiteit voor het Praalgraf van Conscience j aan het VAN Den 40 September 18h3 ontrukte de dood ons den innig geliefden en hoogvereerden schrijver Hendrik Conscience. Het ligt nog in aller geheugen hoe, weinige dagen nadien, duizenden, ingetogen en rou wend, hem r.aar zijne laatste rustplaats, op het Kielkerkhof te Antwerpen, begeleidden. Het was de derde maal, dat den grooten en goeden man door zijne laalgenooten eene openbare hulde gebracht werd. In 1881, bij het verschijnen van het honderdste deel zijner werkeu, waren uit alle gewesten van het Vlaamsche land zijne vereerders te Brussel samengestroomd, om hem een plechtig blijk te geven van hunne hoogachting en erkentelijk heid twee jaren later was eene niet minder dichte schaar in feeslelijken stoet voorbij het standbeeld getogen, dat hem op een van Ant- werpens pleinen door zijne medeburgers werd opgericht. Een heilige plicht blijft ons, Vlamingen, jegens den betreurden afgestorvene te vervul len. Op de plek, waar zijne asch rust, moet een gedenkteeken oprijzen, zijns en onzer waardig. Naar dit praalgraf zullen onze kinde ren en de kinderen onzer kinderen in beevaart heengaan, om het aandenken te vieren van hem, die leefde en werkte lot opbeuring van zijn volk, tot instandhouding van onze taal en van onzen stam. Om Conscience die laatste eer te bewijzen, om bem die laatste schuld van dankbaarheid te betalen, is in Antwerpen een Comiteit tot stand gekomen. Samengesteld uit mannen, verschillend van denkwijze over andere vraag punten, maar eensgezind in verkleefdheid aan onze moedertaal en hoogachting voor den schitterendsten beoefenaar onzer letterkunde, richt het zich ook tot de Vlamingen van alle gezindheid, tot de vereerders van den grooten schrijver uit alle gewesten van ons land en van het buitenland, vragende dat ieder het zijne bijdrage voor Conscience's gedenkteeken. Tot de Vlamingen in het bijzonder zegt het Herdenkt wat ons volk was, toen Conscience begon te schrijven hoe weinig het nog zijne taal eerbiedigde hoe weinig het nog onthou den had van zijn roemrijk verleden hoe diep het reeds ontaard was, en hoe weerloos het blootstond aan nog ergere verbastering en verdrukking. Herdenkt wat Conscience teweegbracht. Aan zijn volk, het lezen ontwend, gaf hij boeken, die door honderdduizenden werden 11* Vervolg Zeer zeker zal ik het vergelen riep de juslicie raad haar Da. Ik heb volstrekt gene reden om er mij raeé te bemoeien, mijn geld weg te werpen en mij te l.iten uitlachen. Doe wat gij wilt, red u zoo goed en zoo kwaad als gij kunt, ik wil er niets meé te maken hebben. Met rasse schreden snelde hij heen, en wie hem gehoord had, hoe hij in zich zelvcu gromde, wie gezien had hoe driftig hij in zijne kamer op en neer liep en zijne dienstboden met opvliegende woorden de geringste nalatigheid verweet, zou moeielijk ge dacht hebben dan hij, toen helden volgenden morgen 9 ure sloeg, de trappen van het gerechlhuis opklim men en zich naar het lokaal zou begeven, waar de verkoop moest plaats hebben. ¥11. 't Lokaal, waar de verkoop zou plaats hebben, was een groot, donker vertrek waarvan de smalle ven sterramen met ijzeren traliën waren voorzien. Tegen den muur waren planken aangebracht, waarop akten en hypotheken lagen aan het verdere eind van het vertrek stond eene balie, die het heiligdom van het andere gedeelte afscheidde achter die balie, zal een beer, die zijn rood, bolwaugig gelaal liet leunen op eene had met vijf vleezige, van ringen voorziene vin gers, en die juist schaterde van lachen, toen de heer Helm binnenkwam Hij was in gesprek met een anderen heer, die over de balie heen Doog en met beide ellebogen op leundo. Deze laatste persoon stemde met hel lachen van den roodwangigen beer in, terwijl hij metzijne eene hand door zijue weinige recht overeiud staande haren gelezen. De namen onzer groote mannen uit het voorgeslacht herstelde hij in eer, en om gaf hij met eenen glans, dien de eeuwen niet meer zullen doen verbleeken hunne daden deed hij bewonderen, en de zucht om naar hun voorbeeld te strijden voor eigen bestaan deed hij in ons gemoed ontwaken. Hij leerde ons gemoed ontwaken. Hij leerde ons ook ons zei ven kennen in die gemoedelijke zedeschetsen, ontleend aan het leven van het Vlaamsche volk in de stad en op het land. Hij veropenbaarde ons de schoonheid onzer moedertaal, en deed ze ons liefhebben en verdedigen als het koste lijkste erfdeel der vaderen, als het stevigste bolwerk onzer zelfstandigheid. In den vreemde deed hij onze letterkunde hoogachten en wekte hij belangstelling op voor het Vlaamsche volk, eens zoo roemrijk bekend doorgansch Europa, later zoo jammer lijk miskend en vergeten. Al deze diensten aan zijne taalgenoolen be wezen, heel dien langen levensloop gewijd aan het goede en schoone, kunnen wij niet naar waarde vergelden. Maar laten wij doen wat in onze macht staatdat niemand zijne bijdrage, hoe gering ook, onthoude, opdat het praalgraf van Conscience een gedenkteeken weze, hem opgericht door gansch zijn volk, en opdat deze hulde zooveel mogelijk geëvenredigd zij aan de liefde, die hij ons toedroeg, aan de liefde, die wij voor hem gevoelen en aan de dankbaar heid, die wij hem schuldig zijn. HET COMITEIT Voorzitters Jan Van Beers, Jan De Laet. Ondervoorzitters Julius De Geyter, Lamb. Van Ryswijck, Emm. Rosseels, Geeraard Schoiers. Sekretarissen Edward Van Bergen, Jul. Van Herendaal, G. J. Kroes, Max Roosen. Penningmeesters Jan De Cleer, T. F. Markel- bach. Leden Jan Adriaensen, Peter Benoit, J. 1. De Beucker, H. Van den Bosch, F. Jos. Van den Branden, Edm. Campers, Henri Claes, J. Cogels-Osy, Edw. Corematis, Arthur Cor- nette, Edw. Dujardin, Jan Florus, Lodewijk Mathot, August Michiels, Pol De Mont, P. Van der Ouderaa, Aug. Snieders, Frans Willems. Antwerpen, 1 December 1885. N. B. Voor alle mededeelingen gelieve men zich te wenden tot het Hoofdcomiteit voor het Praalgraf van Conscience, Museum Plantin-Moretus, Antwer pen. Binnen weinige dagen zal het Comiteit in- schrijvingslijsten rondzenden en inlichtingen over de wijze, waarop deze dienen in omloop gebracht te worden. Een zeer belangrijke redetwist ontstond vrijdag der verledene week in de Volkskamer ter gelegenheid der bespreking van 't wetsont werp betrekkelijk 't jaarlijks kontingeut des legers. Hetkontingent voor 1884 zou, volgens voor stel des gouvernemenls, tot 13,325 manschap pen beloopen. streek, en zijne scherpe stem zooveel mogelijk in hield als had hij niet gaarne dat een derde hoorde, hetgeen bij met den man achter de balie sprak. T Zal een goede koop zijn. Als ik met koopen moest, zou ik hier gloeiend ijzer aanraken. Alle scherts ter zijde, Rusluit, lachtle de heer achter de balie, het is het dubbel van de som weerd; maar er zal niemand komen, die meer biedt. Binnen vijf minuten is het negen ure. Maar twee minuten meer, riep M. Rustuil, zijn uurwerk uithalende en mijn horloge gaal voorhel is negen ure geslagen op de groote torenklok. Wij zullen er zoo gauw mogelijk een eind aan maken, en er dan eens lekker op gaan ontbijten. Geduld, hernam de andere. Wal zijl gij onge duldig, Rusluit, anders hebt gij nooit zulk een baast, en gij kunt zekergenoeg zijn van dezen kans ik ben evenwel verplicht mij nauwkeurig aan den lijd te houden Komaan antwoordde de speculant, sla toe, beste vriend. Er komt niemand waartoe dient het langer te wachten Wij kennen elkander immers Bij die woorden kwam M. Helm binnen, wiens drooge hoest eene eleclriscbe uitwerking op M. Rus- tuit had. Hij verhief zich in zijne volle lengte en wierp een vernietigenden blik op de magere, mis vormde gestalte van den ouden heer, die bijna nede rig voor hem boog en allerminzaamst glimlachte Op dien glimlach herstelde M. Rusluit zich van zijn schrik, en met zijne gewone vrijmoedigheid riep bij luid lachend Zoowaar ik leef, de juslicieraad Helm Goeden morgeu, M Helm. Wel, wel, gij wordt opoieuw jong Wij hebben elkaar in lang niet gezien. Dat hinderde mij ook verschrikkelijk, begon de oude heer, hem hartelijk de hand drukkende. En hier komen wij nu zoo onverwachts bij elkander, ging de heer Rusluit voortbergen en dalen ontmoeten elkander niet, maar menschen wel; zeker een gelukkig toeval Of hebt gij plan het huis i te koopen Daarmeê zult gij mij een dienst, een grooten dienst bewijzen. De middensektie stelde voor of ten minste had durven voorstellen dit totaal met 23 man schappen te verminderen En generaal Bloempol-Gratry stemde hierin toe Onze achtbare vertegenwoordiger, M. Woeste, nam vooreerst het woord en bewees dat de vermindering door de middensektie voorge steld en door't ministerie aangenomen, onbe duidend was, en dat zelfs, ondanks die ver mindering, het kontingeut van 1884 nog 154 manschappen meer zal tellen dan dit van 1885. Verder verklaarde bij, dal de gedurige ver zwaringen der militaire lasten, de onrecht- veerdige afschaffing van den vrijdom der gees telijkheid en alsook de invoering van de politiek in 't leger, de Rechterzijde in de noodzakelijk heid brachten tegen het wetsontwerp op 't kontingent te stemmen. De achtbare heer Notlwmb protesteerde op zijne beurt tegen de politieke maatregelen die in deze laatste tijden door het ministerie, ten opzichte van 't leger wierden genomen. Wij hebben, zegde M Nothomb, het leger zoo liel dan wie ook. Wij willen dat liet boven de partijtwisten en de partijbelangen verheven blijve. Doch verscheidene maaire- a gelen hebben dit karakter aan ,'t leger out- nomen; vooreerst {moeten wij de afschaffing der militaire aalmoeseniers aanhalen, een maatregel welke strekt tol de vernietiging van 't godsdienstig gevoel zonder 't welk er nooit een goed leger bestaan zal.... a Wij hebben u destijds verwittigd en ge- zegd riep bij uit, dat die maatregel noodlot- lig was, omdat gij aan 't leger zijne beste «f vrienden zoudt ontrukken. Later hebt gij om 50 milicianen te win- c nen, den vrijdom der geestelijkheid afge- schaften aldus de catholieke gevoelens des o volks gekrenkt. a Meer nogboven alle die kwellingen hebt gij de politiek in 't leger doen dringen, met gevaar 't leger in twee vijandelijke kampen te verdeelen e« het te ontredderen. In die omstandigheid blijft er ons niets over dan ons bij de stemming te onthouden doch 't zal voor de laatste maal wezen, indien gij in uwe noodlottige politiek volhardt. Ja, indien gij iu uwe betreurenswaardige poli- tiek blijlt volherden, zullen wij voortaan a tegen de wet op 't kontingent moeten stem- men. Deze woorden werden door gansch de Rech terzijde goedgekeurd. Verscheidene andere leden lieten eene niet min krachtdadige protestalie hooren, Wij willen ook de redevoeringen uitgespro ken door eenige leden der linkerzijde aan kant laten, het zou ons te verre leiden. Wij roepen alleenlijk de aandacht in op de twee volgende verklaringen die den heer Frère deed. Na zich bitterlijk beklaagd te hebben over het gedrag der minderheid welke weigert het kontingent te stemmen en haar eindelijk van gebrek aan vaderlandsliefde te hebben be schuldigd, zegde hij onder andere Luistert wel, Landgenoten O, antwoordde Helm, om u een dienst te bewij zen, zou ik alles doenWat is het voor een huis een huis dat verkocht wordt Dat weet gij niet een, en toch wilt gij mij dien dier.sl bewijzen Het is maar bij wijze van spreken, niet waarmaar ik heb een dankbaar hart. Het is 't oud bouwvallig huis, dat aan den koopman Lork behoord heeft. Een schoon heerenhuis, met hof en nevensge- bouwen, hernam do heer Helm. Maar alles in verval, viel Rustuil in. De men- schon hebben er als heidenen huis gehouden. Slecht volk vroeg-de oude heer Door en door gemeen volk fluisterde de spe culant. De oude kon zijn fortuin niet bijeenhouden, de weduwe en kinderen brengen er de rest door. Geene orde, geen geweten, geen nadenken. Er is eene schoone dochter heb ik gehoord. De lieer Rusluit beantwoordde den blik van den ouden heer met een veelbeduidend schouderophalen: Wal men schoon noemt, antvvoorde hij maar vol inbeeldingen daarbij lichtzinnig en aanmatigend. Zij deugt dus niet veel? Niets riep de speculantminder dan niets een meisje voor wie men bang zou worden. Daar slaat het eiudelijk negen ure, heer assessor, ging bij voort, zich weer naar de balie wendende Mijn bod hebt gij, en wijl er niemand bier verschenen is, die meêbiedt, hebt gij maar toe te slaan, of mijnheer de juslicieraad, ha ha de lieer juslicieraad moest een bod op hel ongelukkig huis willen doen. Wat hebt gij dan geboden? vroeg de oude heer. Twintig duizend gulden, het bedrag der hypot heek, die op het buis staal, antwoordde de assessor. De oude heer dacht een oogenblik na, terwijl bij zijne doordringende grijze oogen op hel spitse lachen de gelaat van den speculant sloeg Dan zal ik vier-en twintig duizend geven sprak bij met een vriendelijk lache, terwijl hij Rusluit ver trouwelijk toeknikte. Schrijf maar op, vier-en-lwintig Het wetsontwerp op de nationale reserve, zegde hij, dat, hoop ik, binnen kort zal neêr- gelegd worden, bepaalt dat alleen de wel- hebbende klassen zullen moeten optrekken. De reserve zal samengesteld zijn uit degenen die zich hebben doen vervangen, ook uit degenen welke aan de militie ontsnapt zijnde, de middelen bezitten om zich, op eigene kosten, uit te rusten, in andere wuor- den, kleedingen, wapens, enz., te verschaf- fett. Alleen de behoeftige klassen der samen- o leving zullen vrijstelling genieten. Dus, Landgenoten, geene verdere uitleg- ging is noodig. om u de bovenstaande ver klaring van M. Frère, goed ie doen begrijpen En later VVij erkennen, voegde M. Frère er verder bij, dat zekere toestanden onvereenigbaar zijn. Indien de persoonlijke dienst bestond en wij geene plaatsvervanging luidden, in- dien de seminaristen en de bedienaars der eerediensten in het leger moesten dienen, zouden zij het evenmin kunnen als in de burgerwacht. Links. Men lijft ze tegenwoordig in M. I'rère. 't Is een stelsel dat ik niet goed keur, dat valt in onze zeden niet, dat is niet pratisch Deze verklaring in den mond van onzen eer sten minister is gewichtig en zal voorzeker de radiKalen niet verblijden. Volgens ons, levert zij 't bewijs op dat men, in hoogere sferen de radikale eischen, waaraan W. Frère, ten einde de eensgezindheid onder de liberalen te bewa ren, reeds zooveel heeft toegegeven, met kracht dadigheid begint te vers'.ooten. De radikalen eischen dat tot den laaisten priester tot den laatslen paap toe, bij 't leger zouden ingelijfd worden,en M. Frère. die vroe ger hunne denkwijze hieromtrent deelde, ver klaart nu heden dal hij dit stelsel niet goed keurt, dat het in onze zeden niet valt, dat het niet praktisch is Wie begrijpt de oorzaak van dezen plotselin- gen ommekeer niet De verledene week riepen wij de aandacht onzer geëerde lezeren in op eene openhertige bekentenis welke de Flandre libérale in haar financieel overzicht deed, betrekkelijk den hoogst gespannen toestand waarin land bouw, nijverheid en koophandel hedendaagsch verkeeren. Nu. heden willen wij hen andermaal onder de oogen brengen wat de correspondent van La Meuse van Luik, een verslaafde libe rale schrijvelaar, aan dit blad over de heer- schende krïsis schrijft Wij doorleven eene krisis in de nijverheid in de financiën en in den koophandel waar- van weinige voorbeelden in 't verledene te vinden zijn, en die in de geesten eene onhe te twislbare ongerustheid onderhoudt. Wan- neer en hoe zal men er uitgeraken? 'tls 't geen de scherpzinnigste staatsman ons niet zeggen kan. duizend, mijnheor. Wal hoe riep Rusluit verstijfd van schrik is dat u ernst? Wilt gij inderdaad? Beste vriend, fluisterde de oude heer hartelijk ik wil u voor alle schade vrijwaren u hel oude hoekje afkoopen, om u le bewijzen wat ik voor u gevoel. Ik zou u de handen kunnen kussen, antwoordde de speculant op denzellden toon, terwijl zijnegroene oogen van nijdigheid flikkerden maar uw bod is eilaas niet geldig. Is het zoo niot heer assessor' vroeg bij luid. leder, die eeu bod doet, moet bet noodige geld bij zich hebben, om ten minste een vierde gedeelte der koopsom te kunnen betalen. Zoo is het zeker, antwoordde de assessoreer ik uw bod opschrijf, M. Helm, moet ik mij kunnen overtuigen of gij de vereisebte som bij u hebt. Ziel gij, vriend, ziet gij, daardoor lijdt uwe harte lijke deelneming schipbreuk. Goddank neen antwoordde de oude heer ver genoegd, ik heb zeer toevallig geld bij mij, zooveel zeffs dal alle bedenkingen van den assessor er meê ophoudeu. Hij tastte in zijnen zak, haalde er een pakje papie ren te voorschijn, trok het roode draadje, dat den omslag vasthield, over, en reikte den inhoud aan den assessor. Overtuig u nu zelf, mijnheer, het zijn echte banknoten, die aan uwen twijfel misschien een eind zullen maken. De assessor bezag de banknoten en durfde niets meer ter gunste van zijnen vriend den speculant in het midden brengen. Er is meer dan genoeg, ant woordde hij. Vier-en twintig duizend gulden dus eenmaal... andermaal Zes en twintig duizend riep de heer Rusluit. Ha, ha ik durf het niet op mij nemen, u zooveel schade te berokkenen, fluisterde hij den heer Helm toe. Liever wil ik er zelf bij lijden Schrijf op, zes-en- twinting duizend, assessor. Eerlijk duurt hel langst i lk kan niet dulden dal een vriend om mijnentwil zijn i geld verliest. Dus M. Frère, de groote liberale minister en zijne riiet min groote sleepdragers Rara, Rolin, Olin, Van Humbeeck weten niet, zelfs als zij alle hunne scherpzinnigheid te samen leggen, wanneer en hoe wij uit de heerschende kri sis zullen geraken, die de drij vierden onzer bevolkingen, weldra tot den bedelzak zal ge bracht hebben Wij zijn nogthans geen staatsman, verre van daar,en wij zeggen dat men met niet veel scherp zinnigheid moet begaald zijn, om te hegrijpen dat het slechts mogelijk is uit de huidige krisis te geraken dan op voorwaarde dat het liberaal ministerie 'i welk hier tot ons ongeluk, sedert 5 jaren, Iieerscht, aan de deur worde gezet.... Indien wij, gedurendedeze vijf laatste jaren, een ministerie aan 't bewind hadden gezien, T welk onze millioenen, in plaats van ze aan den schoolstrijd te verkwisten, aan de bestrij ding van de krisis had besteedt, voorzeker zou zij, wellicht niet gansch, dan toch ten meer deren deele verdwenen zijn Ja, geene andere redplank blijft er ons over, dan een catholiek ministerie aanstellen, 't welk zonder de noodzakelijke belangen van 't openbaar onderwijs te verwaarloozen, er zich zal op toe leggen alle de millioenen die lieden aan 't officieel onderwijs worden verkwist, te besteden aan de ontwikkeling van Landbouw, Nijverheid en Koophandel welke alleen de welvaart van allen kan verzekeren Mr Picard, de gekende progressist, heeft le Charleroi eene voordraclitgeliouden, waarin hij breedvoerig gesproken heeft over den politie- ken toestand van België. Desprekerzegl niet Ie clerical, voila l'ennemi maar le doctrinaire, voilu l'ennemide vijand die men bestrijden moet is de doktrinaire pruiketi partij. Die partij vergeet alle grondbeginsels, allen vooruitgang om enkel legen de klerikale» te blaften, hetgeen, zegt M. Picart, aan het volk en de samenleving geen bloed zal bijzetten. Overigens de liberalen hebben dezelfde fou ten als de klerikalen, en wij, progressisten, wij vallen op die lesten om de eersten te belie ven, terwijl de liberalen dezelfde fouten begaan als de klerikalen. Men zegt dat de klerikalen aan eenen bisschop gehoorzamen maar de doktrinaire partij heeft wel een anderen primaat, wel een anderen bisschop in parlibus infidelium namelijk M. Frère Men verwijt dat de geestelijke gestichten rijk worden en veel invloed uitoelenen doch watinvloed oefenen de groote doktrinaire familien uit in zekere gemeenten Men klaagt de doode hand der kloosters aan, en wat is dan de doode hand der nijverheidsge- nootscliappen Men onttrekt de Sacramenten inde kerk aan lien, die de wetten der Kerk niet volgen; maar de doktrinaire klik ontneemt veel meer namelijk het brood als men haar niet blinde lings gehoorzaamt. Maar ik wil nu eens een verlies lijden, heer Rusluit Hel is mij een waar genot om uwent wil iels op het spel le zeilen. Achl-en-lwinlig duizend gulden dus, heer assessor. Om Gods wil, lieve jusliticraad, hernam de speculant, zijne bevende hand op den arm van den heer Helm leggende bedenk toch wat gij doet. Het bezit van hnizen is een vloek Wie weet, wat er gebeuren kan Er kan oorlog, nieuwe belastingen komen Negen-en-twinlig duizend geef ik, daar Schrijf op derug duizend riep de oude heer met krachtige stem. Dertig duizend gulden, al zou hel lol mijn laaisten cent kosten, gij zult uwen zin niet hebben, edelmoedige vriend. Ik zal u toonen, dat ik om uwentwil oorlognoch grondbelasting vrees. Is hel mogelijk riep de speculant met een lie- geraclnigen blik. En als ik dan zeg twee-en-dertig duizend Dan zeg ik vier-en-dertig duizend, antwoordde deheer Helm fier. Dwaasheid, viel Rusluit in Ik begrijp er niets van hot gaal hier niet richlig toe. De oude heer schudde hardnekkig met zijn hoofd Zes-en-dcrtig duizend, heer assessor, riep Rust- uit woedend biedt nu maar zooveel gij wilt, als gij mij hel huis niet wilt laten. Hoe, hadt gij het zelf willen houden, goede Rusluit vroeg de heer Helm metverwonderde goed- hertigheid. Het kan mij niet schelen, antwoordde de specu lant nijdig. Nu eerst scheen hij te bedenken, wat bij in liet vuur zijner wraakzucht begonnen had Hij verviel in een diep gepeins maar al zijne spieren waren in beweging bij had meer geboden dan het huis zelfs in een gunsligen lijd weerd was. Als gij het dan volstrekt hebben wilt, en door niets le bewegen zijl van uw voornemen af te zien, neem het dan, riep bij eindelijk met goedhertigu vastberaden heid. (Wordt voortgezet).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1883 | | pagina 1