40ste Jaar
Zondag, 21 December 111114.
ZV° 1097.
DE ERFENIS.
IJZEREN WEG. VERTREKUREN UIT VEEST NAAR
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
De Drukpers.
De Vijand.
Omzendbrief aan de Gouverneurs.
ABONNEMENTPRIJS 6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December
ANNONCENPRIJS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 34® bladz. 50 cent.
Dendermonlc. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-4d
Lokeren. 4-56 6-36 8-45 41-09 3-07 4-35 6-4v
Mechelen. 4-561 6-36/ 7-30d 8-12d Exp. 1®2® 3* kl. 8-
12-OOd l-04d Exp. i®2« 3* kl. 2-5ld 3-071 6
9-40.1 t0-08d Exp. 1® 2" 3* kl.
votw 4-361 6-36l 7-30d 8-HdExp. 3kl. 8-451 t-04d
1® 2® 3® kl. 2-5td 3-07/ 5-58d 6-45/ 1
i0-08d Exp. 1*2® 3® kl.
8 russel, langs DcnJirlceuw. 4 251-3» 0-00 8-12 E
Q.jQ dir. 12-00 1-04 E i kl. 2-51 4-3-» E
5-18 des zond.) 5-58 en 8-49 direct 9-16 10-18 E 3 kl
Leuven Thicnen, Luik, Venders 4-25d 4-56/ 6-36/ 8
E 3 kl 8-45/ O-OOd 9-09d 12-OOd l-04d Exp.1®
kl. 2-51d 3-S8d 849d direct 9-16d 10-08 E 3 kl.
(1) Nota. De letter beteekeul langs Termonde
9-40
9-40
45/
45/
Exp.
9-40/
3 kl
3' kl
-12d
2® 3®
(5-00 's vrijd 7 04 dir. 7-56 E 3 kl. 8-45 9-41
12-21 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-04 6-39
8.49 9-38 10-32 Exp 3 kl. en des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 0-00 dir. 3 08 El® 2® 3® kl. 6-38 8.49
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel langs Gend) 8-47
12-21 12-40 3-03 3-39 Exp. 6-04 6-38
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. langs Ath5-55 8-12 E.
3 klas tol Denderleeuw 12 00 '2-51 6-00
Ninove. Geeraerdsbcrgen, Lessen, Ath 5-5-i 7-30 8-12E.3 kl.
tot Denderl. 12-00 2-51 6-00 9-16
Bergen, Quióvrain 5-55 8-1-2 E tot Denderl. 12-002-51 5-58
Enghien Braine, Manage, Charleroi, Namen langs Geeraerds-
bergen 5-55 12 00 2-51 0-00 5-58 aAc
Sottegcm, langs Erpe-Mciro. 6.05 (7-25 s zat12.30 6.02
Moorscl.Opwyck.Mcchelcn,Antwerpen5,07 9,11 3,21 6,07
letter d langs Denderleeuw.
Calque Suum.
NAAR ARLST UIT
Ath 6.48 10.24 1.18 4.06 7.57 9.15
Antw. 5.15 6,30 9,13 9.50 10.50 E. 1*2® 3® kl. 12-22
3-07 1°2°3® kl. 4.42 5.54 6.50 8-25 E. 1®2» 3® kl.
Brussel 6.20 direct 7.15 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08
1t 55 1-58 3.O0 E 3 kl. 4.43 G.58dir. 7.13 8-26 en
9.52 E. 3 kl. des zondags 11.46
Dendermonde 5-09 'szaterd. 7.07 9.41 11.37 2.28
5 28 8.26 9.14.
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51
Gent 6 35 7.39 E 3 kl, 8.18 9.43 11.07 12.31 E 3kl.
1.55 4 04 (4.39 's zondags) 5.05 8.11 dir. 8.23 9.45 E 3 kl.
Lossen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 9.14 10.57 1.46 4.44 7.55
Ninove 7-55 11.33 2.28 5.18 9.67 10.19
Oostende 6.04 6.19E.3 kl. 9.03 11.12 en 2 43E 3 kl.6.05
uit Gent naar
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb.,Enghien, Braine-le
Corate 5.47 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59
UIT GEERAERDSBERGEN NAAR
Maria-I.ierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd.
7.2i 8.35 dir. 9.54 11.58 4.18 5.50 E 8.51
uit Denderleeuw naar j
Haellert, Burst, Horzele, Sotleg. Auütnacrde, Ansegen»
Kortryk, 6.12 0.00 9.01 12.55 6.11 7.20 direct,
uit Sottegem langs denderleeuw naar
Aelst, (5.38 's Zalerd.) 7.50 12.06 1.28 5.00 7.48
uit Antwerpen naar St. Nikolaes, Lokersn en Gent
4.40 7.12 8.52 10.55 2.05 3.45 5.13 E 3 kl. 6-3« 8-00
9-10 E
uit Gent naar Lokeren, St. Nikolaes en Antwerpen
4.40 7.08 S.0ÜE 9.22 10.50 2.20 4-15 E 2kl.5.25 7,19
Uit Sottegem langs Erpe-Mcire. (5.58 's zaterd.) 7.5ft
1.40 7.4*
uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel on
Aelst: 5,45 10,04 4,17 7,12
AEEST, 20 DECEMBER 1884.
liet is een onbetwistbaar feit dat de Druk
persbeden eene macht is geworden, welke
veel goed maar ook schroomelijk veel kwaad
stichten kan.
En inderdaad, de Drukpers beschikt op
onze dagen over het lot van keizerrijken,
koningdommen, keizers, koningen, prinsen
en vorsten, zij slicht en vernietigt ze, zij
verheit en werpt ze ten gronde volgens de
belangen die zij dient....
"De Drukpers redt of doodigt een volk,
omdat zij de zeden zuivert of verderft.
De Drukpers, in een woord, is de vreese-
lijkste vijandin of de dapperste voorvechtster
van Samenleving en Godsdienst.
De Vrijmetselarij heelt altijd hare macht
weten te waarderen en er met eene wonder
bare behendigheid en standvastige hardnek
kigheid weten van gebruik te maken.
De Katholieke Bewarende Partij vergeet niet
alleen de Drukpers, maar bevecht haar soms
ten onrechte. Menig voorbeeld zouden wij
kunnen aanhalen.
Geene goede werken kan men aanhalen ol
de katholieke iever, ondersteuning en zelfop
offering stralen er door.Aan de Drukpers alleen
weigert zij soms de geringste ondersteuning.
Deze handelwijze is hoogst te betreuren
want Godsdienst, Vaderland en Volk lijden en
kwijnen er door.
Heden dat de strijd tegen de vijanden van
God en zijner Kerk ten bevigsten is, zouden
vele katholieken hunne te groote onverschil
ligheid jegens de katholieke Drukpers moeten
aan kant schuiven.
Dadelijks verspreiden de liberale dagbladen
met geheele wagenvrachten logentaal en laste
ring over 't land, ja, dagelijks versmaden, be-
gekken en bespotten zij wat ons op aarde 't
dierbaarst is, en met duizenden en duizenden
katholieken treft men aan die weigeren het
hunne bij te brengen, om die maconnieke god
deloosheden te bestrijden eu de waarheid in
zijne helderheid te doen schitteren.
Zullen de katholieken in die betreurlijke
houding blijven volhei den
Wij hopen, neen....
Immers alle katholieken van goeden wil,
kunnen in de maat hunner krachten de katho
lieke Drukpers voorstaan en bevoordeelden,
met haar inlichtingen te verschaffen, haar bij
vrienden en keunissen aan te bevelen, met
haar aankondigingen te bezorgen, met nooit
anders dan katholieke dagbladen te koopen in
de statiën en ze openbaarlijk op de treinen en
in de herbergen te lezen.
Wie weigert zulks te doen is een flauwher-
tige katholiek, een persoon dien naam on
waardig.
Katholieken, verspreidt de katholieke Dag
en weekbladen, prijst ze aan, bevoordeeligt
ze zooveel het in uwe macht is, bezorgt ze
goede inlichtingen en gij zult eenen onschat-
baren dienst bewezen hebben aan de groole
zaak van Godsdienst, Samenleving en Vader
land.
Vooruit dus Willen is kunnen
hare inzichtenen geheime plannen te onder-
wijzen, onbeschaamder dat ooit bevestigd had. j Iets wat jnsge]jjks dient opgemerkt te wor-
Dat men door de volgende artikelen van den, is hel verbond hetwelk de belgische jo-
Op 'i oogenblik dat de Vrijmetselaars Logien
hunne geheime samenkomsten vermenigvul
digden om te beramen over de laatste schik
kingen nopens de aanstaande straatpolitiek,
is het niet ongepast, meenen wij, de strek
kingen der Vrijmetselarij bloot te leggen.
't Is daarom dat wij heden den beruchten
decaloog der logie willen openbaren, wiens
lezing genoegzaam het doel hetwelk die ge
heimzinnige en kwaadwillige secte beoogt, zal
doen uitschijnen.
Ziehier het stuk
I. De staatkundige en godsdienstige vraag
punten moeten het voorwerp der aan-
houdende werkzaamheden der onder
elkander heimelijk verbon-
dene logien uil ma ken.
II. De logien moeten in hunne betrekkin
gen onderling en met de geheime genoot
schappen van den vreemde derwijze in
gericht zijn dat zij, gelijkvormig aan de ge
it slotene overeenkomsten aan eene en de-
zeilde beweging gehoorzamen.
III. De statuten of overeenkomsten ma
ken eene opperste u<et uit, welke niemand
mag onderzoeken noch besprekendeware
vrijmetselaar moet zichvoor
lien buigen eu zich blindc-
liu£s onderwerpen.
IV. De vraagpunten aan de dagorde zijn
De opvoeding van het volk, het openbaar
<t onderwijs, de openbare liefdadigheid, de
vrijheid van eerediensten.
Door hunne inrichting, moet de opvoe-
ding van liet volk en liet openbaar onder-
o wijs van den staat en door den onderworpen
staat van den gelieimzinnigen vrijmetse-
c laars invloed afhangen.
Wat de vrijheid van den katholieken gods-
te dienst betreft, deze moet uit de Grondwet
verbannen worden 1° door de on
derdrukking der vrijheid van het woord in
den predikstoel 2° dooi de vernietiging der
vrijheid om zich in een godsdienstig
doel te vereenigen.
a V. Desnoods, moet het programma door
geweld verwezenlijkt worden.
Opperste wet't is te zeggen, de lijdelijke,
slaafsche, blindelingschc gehoorzaamheid.
Wat heeft dat geuzen volkje toch gelijk van
ons te komen spreken van vrijheid van ge
weten en vooral van vrijheid van onderzoek
Wat heeft het gelijk de katholieken te be
spotten en hun hunne gehoorzaamheid aan de
leerlingen der Kerk te verwijten
Toen in 1874, hel Groot-Oosten (G*.* O-.')
van België, de logien van Antwerpen, Aalst,
Luik, Leuven, Verviers. Bergen en Brussel
over den vrijmetselaars dwang van hel onder
wijs raadpleegde, behelsde hun antwoord de
vijl volgende artikelen waarin men den uit-
drukkelijken wil der vrijmetselarij om zich
van het kind meester te maken en het volgens
gemelden kataloog er over oordeele
VI. Verplichting voorden nader of voor
de moeder weduwe van met geweld hun
ne kinderen naar de vrijmetselaars-
scliool te sturen.
VII. Afschaffing van alle godsdienstig on-
der wijs.
VIII. Opschrijving der namen der nnlati-
ge ouders op een bord openbaar voor het
gemeentehuis tentoongesteld
IX. "Verooi'deelïng der ouders
tot eene geldboete van 100 fr. hoogstens
in geval van nielbetaling, tot dwangar-
beid van een lot dertig dagen, of tot eene
gevangenisstraf van een tot vijf
dagen
X. Als laatste middel, onttrekking
o van liet kind aan liet vaderlijk ge-
o zag
Zou men niet zeggen dat al die rimram door
eene vurige liefde voor de vrijheid is ingege
ven
En welke schoone budgetten in deficiet in
't vooruitzicht
De dwang in liet openbare leven, de dwang
naast de haardstede, de geheiligde rechten
van den huisvader vernietigd, ziedaar wal wij
van zulk monsterachtig programma te ver
wachten hebben.
Herlees overigens dat programma, artikel
per artikel, en gij zult moeten bekennen dat
liet in de liberale partij, toen zij aan hel be
wind was, een puntelijken en nauwkeurigen
uitvoerder heelt gevonden.
Van 1878 lót 1884 vooral, hadden onze te
genstrevers, hel gedeelte betrekkelijk de al
macht van den Staat, reeds verwezenlijkt en
met rassche schreden liep het naar het ver
plichtend onderwijs dal, in weerwil der hol
klinkende volzinnen waarmeê men liet om
sluiert, de onbeschaamste en stelligste ver
nietiging der vrijheid is.
Gelukkiglijk heeft de kiezing van den 10
Juni de liberale partij in hare ontwerpen te
gengehouden door haar schandelijk van het
bewind te jagen.
Ook begrijpen wij thans beter dan ooit, de
tranen eu liet knarsetanden der liberalen
aan de Logie verslaafd wijl door de aan
komst der katholieken aan bet bewind, en de
afkondiging der schoolwet van M. Jacobs
de gevloekte wet zooals zij ze noemen
de vrijheid moordende ontwerpen der Logie
verijdeld worden.
Tijdens de laatste gemeentekiezingen be
weerden de vrijmetselaars van de Logie, les
Amis Philanthropes \an Brussel dat de vrijheid
van den huisvader geene waarde heeft, en dat
de Slaat altoos de Staat in de noodwen
digheden van de opvoeding der kinderen moet
voorzien.
De wil van den huisvader 't is voorwaar
iets schoons
De geldboete, de gevangenis, de kinderroof
desnoods ziedaar andere peper
den met de vrijmetselarij hebben gesloten. De
joden even als de vrijmetselaars zijn immers
met denzelfden onverzoenlijken haat jegens
iiet katholicismus bezield
't Is aldus dat in 1866, tijdstip waarop in de
Logien de plannen en ontwerpen der onzijdige
scholen beraamd werden, de groote rabbi van
België, M. Astruc, op de begrafenis van zijnen
geloofsgenoot Berend, reeds het verbond van
het jodendom met de vrijmetselarij openlijk
uitriep.
Heden is het een bewezen feit; iedereen
weet immers hoe zwaar liet joodsche goud in
de weegschaal der kiezing gedurende de laat
ste tijden gewogen heeft.
In tegenwoordigheid van zulke strekkingen
en zulke veropenbaringen, moeten wij, katho-
lijken, al onze macht, al onze krachtdadigheid
en al onze vaderlandsliefde gebruiken om aan
de pogingen te wederstaan der vrijmetselarij
welke hand in hand gaat met hel jodendom
om het bewind.... en de openbare schatkist te
veroveren. (Patriote.)
3® VERVOLG.
Hel is wonder, hoe een goed woord, op lijd en
stond gesproken, aan een lijdend hcrle goed kan
doen. Notburga, over eenen oogenblik zoo zwaar
moedig cn droefgeestig, gevoelde zich op eens veel
lichter; zij was de zelfde vrouw niet meer Daar
even nog, was het zoo somber in hare ziel en zoo
zwart hel was er plotseling helder en vroolijk in
geworden. Ook bad zij, te Heilig Kruis, in volle
gelatenheid, in volle vertrouwen en kinderlijke
overgevingj aan den wil des Heeren.
Eo wal had haar dan zooveel troost in haar lijden,
zooveel verlichting in hare smerlen gegeven
Het gedacht vooreerst, van eenen goeden zaak
waarnemer, waarvan M. pastoor haar gesproken
had, en wel voornamelijk zijn lesto goede raad
Men kan veel als men er voorslaatZijn best doen
en op God betrouwen.
Onnoodig te zeggen dat, in het heén-en weêrgaan,
Notelken gedurig dc leste woorden van den herder
in het hoofd had Een man van vertrouwendie hel
alt een doet uit liefde Gods.
Het is waar, er bevonden zich in de kleine ge
meente, nog al veel brave en eerlijke mannen, die
gereed waren, uit liefde Gods, een sacrificie te doen;
maar de meeste waren al zoozeer gevraagd en over
lastledereen weet, ten andere Eene goede man
is goud weerd.
Notburga verloor nochtans den moed niet en sprak
die lieden over haar inzicht en haren toestand.
Het viel uit zoo als zij gevreesd hadZe wilden
wel, de lieden, maarzo en konden niet gevoeglijk
de beste wil van den wereld heeft toch zijne palen...
En daar zat zij alleen, Notburga, niemand vond zij,
om haar te helpenWal begonnen Hei beste
was, dacht zc, nog eens met den dorpsherder over
de zaak te spreken. Zoo gezegd, zoo gedaan Ze
ging naar de pastorij er, vei telde hoe zij gevaren
was.
Dc herder bedacht zich een wijl, tweemaal ging
hij zijne kamer op en neder, en ten leste stil staan
de Hoor, vrouw Notburga, zegde hij, ga naai
den ouden wijnkoopman, en spreek hem over uwe
zaak.
Naar den ouden wijnkoopman, zei Notelken
verlegen; ja dat is een brave man, maar zou deze
wel eene arme weduwe willen aantrekker.
Ik twijfel cr met aan, viel de herder haar
in de rede, hel is een allereerlijkst man ik weet
wel, zijn handel, zijn huishouden, zijn hof en zijne
akkers, geven hem de handenvol; maar om dienst
te bewijzen is hij altijd gereed, en om u, met raad
en daad zelf ter hulp ie komen, daar zal hij wel ge
legenheid voor vinden....
Daarbij, onthoud wel, Notburga, zelf moet ge mcè
werken, zelf zorgen, zelf overleggen Als men er
voorstaal, dan gaal hel toch.
Daarenboven het mangelt u niet aan versland en
Verdeeling der school-subsidiën.
Uit eenen omzendbrief van den minister van
binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs,
verschenen in den Moniteur van maandag laatst
blijkt het volgende
De onkosten van het lager onderwijs zijn ten
laste der gemeenten. De Staat en de provincie
verleenen geene subsidiën, tenzij als de ge
meente aan haar onderwijs eene som besteedt
ten minste gelijk aan de inkomsten van vier
addilionneele centiemen op het voornaam
inkomen der rechtstreeksche belasting.
Het gouvernement heeft aan de Kamers
voorgesteld in het budjet van 1885 een krediet
te schrijven van 6,325,000 frank, om de ge
meenten de gewone onkosten van hel lager
onderwijs te helpen dragen.
De verdeeling dier som zal als volgt geschie
den Geene gemeente zal min ontvangen dan
de drie vijfden (60 t. h.) van hetgeen zij ont
ving in 1885, noch min dan 600 frank.
Elke gemeente die in 1883 min dan eene
frank per inwoner ontvangen heelt, zal eene
subsidie bekomen gelijk aan diegene van 1883.
zonder dat ze echter min dan 600 frank zal
mogen zijn.
Om de subsidie van minimum 600 frank te
kunnen genieten, inoet de gemeente ten minste
eene lagere school tot haar uilsluilelijk gebruik
bezitten, hetzij eene gemeente of aangenomene 1
school.
In algemeenen regel, zal de subsidie van
den Staat het dubbel niet mogen te boven gaan
van het aandeel der gemeente in de onkosten
van den gewonen dienst van het lager onder
wijs.
De beste grondslag tot de verdeeling der
subsidiën is de bevolking der gemeente. Haar
geldelijke toestand zal hierbij ook in aanmer
king genomen worden.
De Staat moet besparingen doen om zijn
budjet in evenwicht te brengen het is dus
onmogelijk meer dar.de drie vijfden, ten minste
toe te kennen aan de gemeenten, die tot hier
toe bijzonderlijk begunstigd werden. Om nut-
telooze hulpgelden te vermijden, is het goed
van eersten al vast te stellen dat geene enkele
gemeente meer zal ontvangen dan de subsidie
welke zij in 1883 van den Staat genoten heeft.
Wanneer twee naburige gemeenten zich
vereenigen om eene gemeente of aangenomene
school te stichten en te onderhouden, zullen
zij te samen eene subsidie van ten minste 600
frank ontvangen, als of zij maar eene gemeente
uitmaakten.
De subsidie zal ook in evenredigheid zijn
der onkosten welke eene gemeente zich voor
het lager onderwijs oplegt.
Veronderstellende dat al de gemeenten in
de gewone onkosten van het onderwijs voor
zien van eene som die het cijfer van vier
addilionneele centiemen overtreft, en als er
van geene andere omstandigheden zou reke
ning gehouden worden, zoo zullen de gevolgen
van het nieuw stelsel zijn
568 gemeenten zouden voort subsidiën ge
nieten ten minste gelijk aan die welke zij nu
ontvangen. Zulks zou het geval zijn met Turn
hout, Leuven, nijvel, Biugge, Kortrijk, Dix-
mude, Veurne, Bousselaere. Thielt, IJ peren,
Audenaerde. Aelst, Eecloo.Siut-Nikolaas Den
dermonde, Bergen, Zoningen, Doornijk, om
slechts van de hoofdplaatsen van arrondisse
ment te spreken de andere gemee/nen zullen
min ontvangen, dan de subsidie van 1883, zon
der dat noglhans de tusschenkomst van den
Staat beneden de 60 t. h. van die subsidie mag
uitmaken.
liet gouvernement zal in 't kort de regels
doen kennen welke het voornemens is te vol-
volgen bij het toekennen van subsidiën aan
bewaar- en avondscholen.
Uit den omzendbrief van M. Thonnissen aan
de gouverneurs, welken wij hier hooger meê-
deelen, kan men opmaken op wat onrechtveer-
dige wijze de subsidiën van den Staat voor het
lager onderwijs verdeelJ worden.
De vlaamsche provinciën tellen 2,418,802
inwoners en ontvangen 2,582,021 fr. 53 c., dat
is 1 fr. 7 c. per inwonerde waalsche
provinciën tellen 2,219,484 inwoners en genie
ten 4,539,812 fr., dal is 1 fr. 95 c. of in andere
woorden, bijna het dubbel.
Dat schreeuwend onrecht kon niet behouden
worden.
Hervormingen.
't Is opmerkelijk hoe een paar maanden vol
doende zijn geweest om het O Vandenpeere-
boom in de straten te doen wegsterven 't is
zelden dat men het boom boom nog hoort.
bekwaamheid, in de school waart ge van de aller-
cersten
Kort cu goed, ga tot hem, zeg hem cc-nen goeden
dag van mij, voeg er bij dal ik u gestuurd heb, en
leg hem openlijk uwen toestand uit
Veertien dagen daarna, werd dc oude koopman als
voogd ol zaakwaarnemer aangesteld, van Notburga
Hartman, en haren minderjarigen zoon Jozef.
Dc oude pastoor had gelijk, de wijnkoopman, uil
enkele goedheid, nam dc voogdij, te samen mol de
verantwoordelijkheid, op hem, met raad cn daad,
zegde hij aan Notelken, zal ik u helpen waar
ikkan.cn wees niet oogerust voor liet overige, ik
en zal mij met uw huishoudelijk leven niet meer
bemoeien dan het noodig is; ge blijft ge volledig
vrij dit is best voor ons beiden
Notburga vond goed haar huis en landgoed te ver-
koopen ze en kende zelf niets van der. landbouw,
en eer Jozef bekwaam «oude zijn, moesten er nog
vele, vele jaren verloopen In den beginne vond ze
nog wel wal bezwarenis in dit zoo haastig verkoo-
pen, maar heur besluit was genomen en zij voerde
hel uit.. Zoo begon zij met zelf te overleggen en
vooruit tc zien, de pastoor had haar immers gezegd:
zorg zelf De wijnkoopman werd geraadpleegd,
en huis, haaf en landgoed werd verkocht, en gunstig
verkocht. Notburga ging iu het dorp, op dc gemeen
teplaats voor de kerk, een huizeken bewonen, daler
echt lief en vroolijk uitzag.
111® HOOFDSTUK.
He kleine Jozef.
weduwe. Dat is niet moeilijk te raden zij leefde,
niet Jozef, zeer spaarzaam; moeder en zoon waren
altijd eenvoudig en arm, maar zienlijk toch cn zuiver
gekleed. Zoo ook was hel thuis; het noodzakelijke
en nielg meer; van onnullighcden en was geene
spraak. Van den morgend toldenavönd werkte moe
der Notburga onvermoeibaar met scheer en naald.
Ze zag er nooit zeer blijde uit maar nooit kwam er
de minste klacht over hare lippen. Daarbij kwam hel,
dat do meeste dorpsbewoners Notelken voor niet
zeer bemiddeld aanzagen eene geringe spaarzame
weduwe, dachten ze, die moeite heeft om met hard
werken den kost te krijgen. Eene eerlijke vrouw, in
een woord, die met vlijtig werken slillekens ja
maar toch deftig door de wereld kwam.
Anderen waren van een ander gedacht en zegden
haar vader was rijk, en hij de erfdeeling moet ze.
ten minste een paar duizenden franks voor haar
paart gehad hebben. Het is waar, Fridolin en bezat
niets dan een landgoed dat zwaar belast was, maar
allcngskens wa3 hij cr toch loc geraakt, vele schub
den te dekken, en eemge lasten af te leggen. Nol
burga inlusschen had zelf veel verdiend, en huis en
akker gunstig verkocht. In een woord, zoo dacht
mco Notelken moest zeker ecnige duizenden in kar
hebben. Zoo klappen de menschen. Was het zóó
Hei volk is gewoon hel goed en hel kwaad in zijne
gesprekken to overdrijven, bijzonder als er spraak
is van jonge weduwen iets noglhans is er gewoon
lijk waar van hetgeen algemeen in den mond van
heel de bevolking eens dorps is.
Niemand en vond meer aantrekkelijkheid en
rêugde in de nieuwe woning, dan de kleine Jozef.
Hoe ging het nn, in het kleine huishouden der want
S Vroeger zag het er thuis droevig en eenzaam uit,
want moeders woning was ver afgelegen. Geen weg
Hoe zullen wij die plotselinge verandering
uitleggen.
Dal is zeer eenvoudig men heeft het volk
an boom... boom doen zingen, eer het volk den
boom kende.
En nu het volk ziet wat heilzame vruchten
die boom oplevert, nu trekt het volk zich be
schaamd terug, het betreurt er met sleenen
te hebben naar gesmeien, het spottend relrein
houdt op en de erkentenis van het misleide
volk geeft zich openlijk lucht.
liep er nevens die verlaten woning, en zelden kwam
er een vreemdeling langs daar; niets dan soms een
vermoeide cn verdoolde reiziger, of een arme bede
laar, dit was al wat cr soms te zien en te booren
was'. In liet dorp, op hel plein voor de kerk, was er
alle dagen wat nieuws. Vrienden en kameraden waren
or genoeg! En met Sl Marten en op kermisdag, don
was het een leven De koorddansers hingen een
lan" zeel in de lucht, en spanden het langs over het
lorp, van het eene dak aan het andere vast De
loochclaars cn turnkunstenaars stonden, langs op
en néér de huizen; de dierenbokken aan den uithoek
vau holdorp, en hcloveiige van de dorpplaals was
me! kramen en ar.dere zeldzaamheden ingenomen.
Kleine Jozef en was juist geen buitengewoon kind
geen bedorvelmg, maar ook geen engel was hij
met stouter of slechter dan kinderen van zijnen
ouderdom, hij en was toch niet veel heler dan zij....
Door iels noglhans behaalde hij op allen de over
hand hij was buitengewoon levendig. Alles leefde en
bewoog zich aan hem, armen, beencn en hoofd, het
was allemaal gedurig in beweging golijk kwikzilver.
Op den tijd dal andere kinderen é*n kleedsel versle
ten, had hij er ten minste twee noodig. Geen won
der dan, dal hij ondanks al de zorgen van moeder,
altijd bijna met gelapte broeken on frakken moest
loopen. Moeders zeggen, moeders bidden, moeders
s'rallen, hot was alles te vergeefs. Hel deed denjou-
ccn zelf leed, maar hel was hem volkomen onmoge
lijk eenen avond thuis le komen, zonder dat er iels
aan' zim kleedsel of verhakkeld, of verscheurd o.
ten minste bevuild was. Het was een echte rak
ker 1...
(Wordt voortgezet.)
