40s,e Jaar.
Zondag15 September Iff 115
/V 2053.
HET SLEUTJE.
IJZEREN WEG.VERTREKUREN UIT A EES'!' NAAR
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
De belastingen worden
niet verminderd
School verw oesti ng.
Lager onderwijs.
Prijskampen. Vrij Onderwijs.
DE DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRIJS 6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 51 December.
ANN0NCENPR1JS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op S4" bladz.50 cent.
Dendermonde. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48
Lokeren. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48
Hechclen. 4-561 6-361 7-30d 8-12.1 Exp. l4 24 34 kl. 8-451
14-0Üd l-04d Exp. 1* 2e 3* kl. 2-51d 3-07/ 6-451
9-48.1 l0-08d Exp. 1'2* 3' kl.
Antw. 4-561 6-36t 7-30d 8-l4dExp. 3 kl. 8-451 l-04d Exp.
i4 2® 3* kl. 2-51 d 3-071 5-58d 6-451 9-48/
10-08d Exp. le 2* 34 kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 8-12 E 3 kl 8 36
9-10 10-25 dir. 12-00 1-04 EH kl. 2-51 4-35 E 3'kl
5-18 des sond.) 5-58 en 8-49 direct 9-19 10-18 E 3 kl.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-25d 4-56/6-3618-l2d
E 3 kl. 8-45/ 0-00d 9-09d 12-00d l-ü4d Exp.142"3-
kl. 2-51d 5-58d 849d direct 9-19d 10-08 E 3 kl.
(4) Nota. De letter 1 beteekeut langs Termonde en de
Gent, (5-00's vi ijd 7-04 dir. 7-55 E 3 kl. 8-45 9-41
12-21 1-2-40 0-00 dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-01 6-39
8.49 9-50 10-32 Exp 3 kl. cn des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-55 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 0-00 dir 3 08 E I4 24 3' kl. 6-38 8.49
Üoornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-45
12-21 12-40 3-08 3-37 Exp. 6-03 6-39
Doorn. Mouse. Kortryk, Kyss. langs Alh) 5-55 8-12 E.
3 klas lol Denderleeuw 12 00 -2-51 f-58
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Alh 5-55 7-30 8-12E.3 kl.
tot Denderl. 12-00 2-51 5 58 9-16
Bergen, Quiévrain 5 55 8-12 E tot Denderl. 12-002-51 .-.-58
Enghicn Braine, Manage, Charleroi, Namen langs Geeraerds
bergen 5-55 12 00 2-51 0-00 5-58
Herzele, Soltegem, Nederbrakel en Ronsse, langs arpe-
Meire 5.03 7.35 12.15 2.10 6.03
Moorsel, Opwyck, Mecbelen,Antwerpen 5,05 9,11 3,216,07
letter d langs Denderleeuw.
Unique Siinm.
NAAR AELST DIT
Atb 6.48 10.24 1.18 4.06 7.57 9.15
Anlw. 5.15 6,29 9,13 9.53 10.50 E. 1' 24 34 kl. 12-22
3-07 E. t°2434 kl. 4.15 5.54 6.50 8-25 E. t42° 34 kl.
Brussel 6.20 direct 7.18 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08
11 55 1-56 3.00 E 3 kl. 4.43 5.58 dir. 7.19 8-10 dir.
8 40 9.52 E. 3 kl. des zondags 11.46
Dendermonde 410 'sïalerd. 7.07 9.41 11.37 2.29
5 28 8.26 9.14
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51
Gent6 35 7.39 E3 kl 7-46 8.18 9 43 1 1.07 12.31 E3kl.
1 57 4 04 (4.39 's zondags) 5.06 8.11 dir. 8.26 9.45 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 8.43 10.55 1.44 4 38 7.55 8.40
Ninove 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 5.35 6.20E.3 kl. 9.04 11 12 11.56 en 2 44 E 3 kl.
5 31 dir. 6.05
uit Gent naar
Moortzeele, Soltegem, Geeraerdb., Enghien, Braiw
le-Comle 5.52 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59
uit geerabrdsbergbn naar
Maria-Lierde, Soltegem, Moortzeele on Gent, 5.15 vryJ.
7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51
uit Denderleeuw naar
Hae'tert, Burst, Herzele, Sotteg. Audenaerde, Ansegem
Kortryk, 6.03 0.U0 9.00 12.55 6.11 7.20 direct.
UIT SOTTBGBM LANGS DENDERLEEUW NAAR
Aclst, (5.38 's Zaterd.) 7.50 12.UG 1.28 5.00 7.56
Uit Soltegem langs Erpe-Meire. (5.33 *s zaterd.) 8.61
12,50 3.07 4.to 9.20
Uit Ronsse langs Nederbrakel, Soltegem, Herzele ei
Erpe-Meire 7.10 12.00 3.40 8.12.
uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel en
Aelsl5,45 10,04 4,17 7,11
AELST, 12 SEPTEMBER 1885.
De katholieken, zeggen de liberalen, ten
einde 't bewind le kunnen veroveren, deden
de plechtige belofte de gespaarzaamhetd overal
en in alles in te voeren, om aldus de belas
tingen te kunnen verminderen. Doch nu zij
't bewind in handen hebben, vergeten zij
hunne plechtige belofte, want tot hiertoe heb
ben zij de belastingen met geen enkel cen-
tiemke verminderd
Ziedaar den thema dien de liberale schrij-
velaars op alle mogelijke toonen, en lot ver
velens toe voor hunne lezeren, herhalen.
Wij bekennen dat de liberale schrijvelaars
hierin eenigzins waarheid sprekende druk
kende belastingen die 't gevallene liberaal
ministerie ons op den hals heelt geladen, zijn
blijven beslaan, maar aan wie anders de
schuld dan aan dezen die ze tot stand hebben
gebracht
Men bemerke wel dat de erfenis door 't
gevloekt liberaal ministerie achtergelaten en
welke onze katholieke ministers hebben moe
ien aannemen, verre was van schitterend te
wezen.
Wie zou durven betwisten dat de schande
lijke geldverkwistingen ter oorzakc van den
onvaderlandschen schoolstrijd en ook van nog
andere dwaze ondernemingen waarin 't liberaal
ministerie zich blindelings heeft geworpen,
onze Staatsfinancieelen bij zooverre hadden
geschokt dat het Staatsbankroet zich reeds in
de verte vertoonde. Ja, 't is erkend en geweten
dat niet alleen de hedendaagsclie fortuin des
lands bedreigd maar zelfs de toekomst verpand
is.
Wat staat er in die omstandigheden voor
onze katholieke ministers anders tc doen, dan
de openbare diensten te verzekeren en de
openbare werken te voltrekken die met eene
ongehoorde dwaze lichtzinnigheid door 't ge-
wezene liberaal ministerie, werden ontworpen
en aangevangen?... Al wat ons katholiek
ministerie voor 't oogenblik kan doen isde
Staatsfinanciën uit de kwade nesten trekken
waarin Frère-Bara en CD,t ze gedompeld heb
ben, zonder de belastingen te moeten verzwa
ren die reeds zoo loodzwaar op ons wegen.
Leeft het katholieke ministerie niet getrouw
zijn programma na?... Wordt het land niet
met de meeste zuinigheid bestierd Verre
van zich te werpen in 't onbekende met alle
de gevaren die er aan verwant zijn. gaat het
stil en voorzichtig vooruit, tot dat betere dagen
zullen aanbreken. Edoch, het zal slechts stap
voor stap wezen dat onze katholieke ministers
alle de misbruiken zullen kunnen uitroeien,
alle de ongehoorde geldverspillingen zullen
kunnen insparen die het evenwicht der Staats
financiën zoo zeer schokten. De weg dien onze
ministers moeten volgen, moet met de aller
grootst^ voorzichtigheid en oplettenheid be
wandeld worden, en willen loopen ware van
aard om alles in gevaar te brengen.
Later wanneer het werk van herstelling
't welk slechts is begonnen, zal voltrokken
wezen, wanneet' tal van misbruiken schadelijk
voor onze financiën zullen uitgeroeid zijn, ja
later, wanneer de zuigpiji en zullen algesne-
den zijn waarmeê zekere liberale slokops de
i schatkist gedurig plattrekken, wanneer zekere
j liberale neefjes en kozijntjes 't Staatsgeldscho-
j telke van voor den neus zullen genomen ge-
worden zijn en nimmer kunnen lekken, dan
voorzeker zullen onze ministers het niet langer
meer uitstellen de openbare belastingen te
verminderen en aldus het algemeen welzijn
eeniger mate te verbeteren.
J De liberale schrijvelaars begrijpen niet dat
I met de katholieke ministers 't verwijt toe te
1 brengen dat zij aan hunne belofte van lasten-
1 vermindering ontrouw zijn,zij op hunne eigene
mannen schieten, 't Zijn immers hunne hoold-
mannen die 't land in nesten brachten door
hunne schandalige geldverspillingen, dwaas
heden en daden van slecht bestuur.... en....
't Volk ziet en gevoelt maar al te wel dat het
de katholieken zijn, welke, dank aan hunne
vaderlandsliefde, dank hunnen iever en hunne
zelfsopofferingen, 't Vaderland eindelijk zullen
redden uit de afgronden waarin het door de
liberalen gedompeld wierd
Hier, bij het vunr neêrgezeten, hoopte ik uit den
mond van dien onbekende zijn droevig lol te leeren
kennen.
Daar bij den oprakelenden vuurhaard schonk ik
hem mijn laatslen wijn in, waarvan hij met dank
baarheid gebruik maakte hij gevoelde er zijne
zwakke krachten door herleven. Zoo had ik eindelijk
geheel zijn vertrouwen gewonnen.
Vriend, sprak ik nu tot hem, verhaal mij uw
droevig lot, waarom gij hier opgesloten zijt, wat die
keten beduidt, nog zoo stevig vastgesmeed om het
been van een afgeleefden man
Gaarne zal ik u mijne geschiedenis openbaar
maken, was het antwoord, maar meldt mij eerst hoe
komt gij zeifin dezen bouw? Want meer dan dertig
jaren is 't geleden dat ik in zulke nabijheid dusdani-
gen liefdevollen sterveling ontmoet heb: slechts mijn
spijsverzorger en bijwijlen nog een ander persoon
komen hier, doch beider taal is tegen mij barsch en
bijtend.
Hoe t.... in dertig jaren is geen mensch hier
De liberale schrijvelaars zijn onvertroosl-
baargedurig blijven zij met geheele rivieren
krokodillentranen storten over de wreedaar
dige verwoesting die de eene oflicieele school
na de andere doet vallen.
De Etoile Bekje riep dezer dagen krijschend
j uit dat er reeds 167 gemeenten machtiging
I hadden bekomen om hare eenige gemeente-
school afteschaffen en welke gemeenten te
j samen eene bevolking van 226 duizend zielen
i teilen... Hoe schrikwekkend toch
Wij zullen de onvertroostbare liberale scri
benten doen opmerken dal, in het ondethavige
geval, niet het algemeen totaal der bevolking
dezer gemeenten moet in achtgenomen worden,
maar wel 't getal der leerlingen die de afge
schafte scholen bijwoonden.
Deze afgeschafte scholen telden ieder ge
middeld drij leerlingen en in de meeste gevallen
dan nog de kinderen van den onderwijzer.
Ze lelden le samen nog geen 1000 leerlingen
welke allen, zonder eenige moeite, plaats zullen
vinden in de vrije aangenomene scholen.
En wat meer is, de 167 scholen waren zooveel
huizen bewoond door eene soort van lieden,
die op de kosten des lands leefden en hunnen
ledigen tijd moesten slijten met konijnen te
kweeken, canarie-vogelen op een orgeltje te
leeren zingen, pijpen te doorrooken, te eten,
te drinken, te wandelen en een gat in den dag
te slapen....
En die soort van luirikken verslonden jaar
lijks een millioen franks die voor 't volk geen
het minste nut opleverden, iets wat bijgevolg
eene schandalige geldverspilling daarstelde
En die luirikken zou men hebben moeten
blijven behouden!.... Ja dat millioen franks
zou men jaarlijks, volgens de Eloile en andere
liberale dagbladen, hebben moeten blijven ver-
geweest, tenzij een barsche spijsverzorger met nog
een tweeden persoon,even hardvochtig en stuursch!.
en gij zijl hier ai dien lijd opgesloten
Niemand anders heb ik sedert die lange jaren
in dezen bouw gezien, waar ik het grootste gedeelte
nog met dezen keten aan een muurriug in de toren
kamer vastgckluisterd ben geweest. Slechts nu en
dan ontsluit de oppasser van het Sleulje dien ring en
laat mij dan daarboven eenige vrijheid, doch niet
verder dan die kamer reikt kan ik gebruik maken van
die gunst. Als naar gewoonte kwam de oppasser
dezen namiddag wcér in den torenkamer in ruwe
woorden barste hij legen mij los hij was woedend
gelijk een getergde slier brommend en schuimend,
alsof een duivelenheir zijn hart was binnengetrokken
wierp hij bet voedsel mij met minachting loc.
's Mans handelwijze verried weldra eene bijna
volkomene dronkenschap, hetwelk zijne waggelende
beenen genoegzaam aanduidden. Spoedig verliet hij
mijin het weggaan strompelde hij ter oorzake zijner
dronkenschap over den dorpel mijner kamer in den
toren. Hij zwijmelde ten gronde zijn val bracht mij
een geluk aan, dat oe bescbonkene niet wist of zeker
nog niet weet, want anders zou gewis geen grijsaard
hier bij het weldoend vuur neêrgezeten zijn. De
sleutel, om den reeds gemelden muurring te openen,
waaraan ik mei deze keten gevestigd word, rolde bij
hen neertuimelen uit zijn grijzen mantel. Die sleutel
gleed nochtans vergenoeg in mijne kamer, zoodat hij
onder mijn bereik kwam. Door den drank zoozeer
bevangen merkte devorslerhet gemis van dien sleutel
niet op, eveneens vergal hij dc deur van den bene
den-torentrap ie sluiten, met N° 11 geteekend.
Dat is nu de reden waarom ik vandaag na zoo lan
gen tijd, dien toren de eerste maal heb kunnen afsuk-
kelen, die vervelende plaats een oogenblik cjlsnap-
pen. Verhaal mij nu, vriend thans op uwe beurt,
spillen tot ondergang der Staats-en Gemeente
lijke financiën
Indien er iets schrikwekkend is, 't is wel
dien eisch
De schoolverwoesting waarover de liberale
logenpapieren zoo troosteloos blijven jamme
ren bestaat niet. De ledige scholen die werden
afgeschaft, zijn vervangen geworden door vrije
aangenomene scholen die aan het toezicht van
den Staat zijn onderworpen en bijgevolg de
wettelijke waarborgen en de beste voorwaar
den opleveren.
Op vele plaatsen zijn de vrije scholen afge
schaft geworden bij zoo verre dat de bevolking
der officieele scholen 50,000 leerlingen grooter
is dan onder 't afgekookt liberaal ministerie.
Waar is de schoolverwoesting?... En on
danks het klaar en duidelijk bewezen zij, dat
die schoolverwoesting niet bestaal, zullen de
liberale schrijvelaars blijven voortgaan
er dagen en nachten over te krijschen, om
aldus hunne vuige leugens en hunne haatvolle
lasteringen tegen het ministerie te kunnen
blijven uitbraken
De Moniteur bevat het volgende bericht
In gevolge ministerieel besluit van 16 Octo
ber 1884, zal de ju rij welke in 1885 gelast was
over te gaan lot hel exaam voorzien bij art. 8
der wet van 20 September 1884, opvolgenllijk
zitting houden, te rekenen van 5 October aan
staande 1
1° In de normalescbool voor onderwijzers
le Gent, voor de aspirant-onderwijzers der
vlaamsciie gemeenten
2° In de normale afdeeling voor onderwij
zeressen te Brugge, voor de aspirant-onder
wijzeressen der vlaamsciie gemeenten.
De personen welke verlangen dit exaam af
te leggen, moeten hunne aanvraag, vóór 20
September te laatslen, toezenden aan den lieer
minister van binnenlandsche zaken en open-
baar ouderwijs.
Deze aanvraag moet den naam, de voorna-
men, den dag en de plaats der geboorte, tiet
bedrijf en ue woonplaats aanduiden van den
aanvrager, alsook ot hij tot de vlaamsciie of i
de vvaalsche gemeenten behoort.
Indien de belanghebbende reeds gedurende
vijf jaren, voor de uitveerdiging der wet van
20 September 1884 hel ambt van onderwijzer
heelt uitgeoefend en verlangt le genieten van
de meer praktische proef, voorbehouden aan
hen die zich in deze voorwaavden bevinden,
zal hij bij zijne aanvraag getuigschriften voe- j
gen gewaarmerkt door den burgemeester der
gemeente en den duur van zijn ambt als onder- j
wijzer vaststellende.
De aanvragers zullen, ten bekwamen tijde,
opgeroepen worden door den voorzitter der
jurij.
ümrwr
Verdelging van den Veenmol of Mestworm.
De heer Jotemps schrijft in liet Bulletin du j
Journal d'Agriculture Eenige jaren geleden
stelde eene bekendmaking van een blad uil
Lyons mij in gemeenschap met een'schrande-
ren landbouwer uit Bearn, den beer Sassus, i
die dacht een onfeilbaar en goedkoop middel
te hebben uilgevonden voor de vernieling der
mestvvermen. De beer Sassus beweerde 40
50 wormen per uur te dooden, en hij vroeg
maar weinig om bet geheim te openbaren. Ik
liet hem ten mijnent ontbieden, en hij vol
bracht zijne belofte.
De mestworm maakt zijn nest in een
gat waarvan de diepte verschilt volgens den
aard van den grond rondom dit gat stralen
de wegen uit, langs welke bij zijne verwoes
tingen aanricht. Het geldt de ontdekking van
het loodrecht gat waarin het insect zich op
houdt. Ziellier hoe de heer Sassus te werk
ging bij middel van een breed plat en scherp
snijdend houweel neemt men den grond op
met kleine lagen ter diepte van 2 tot 3 centi
meters dit werk opent de loodrechte gaten
als men er aldus een aantal heelt blootgelegd,
neemt men een gieter met gekromdeu bek,
waarin voorafgaandelijk een oplossing van
zeepwater is gedaan men giet alsdan de
waarde van vier tot vijf lepels in elk gat, en
eenige minuten nadien, als het gat bewoond
is, komt de mestworm half dood aan de opper
vlakte gekropen, om er zich te doen verplette
ren. Is de oplossing van zeepwater te sterk,
kan hel insect niet uitkomen en sterft in de
diepte van den put. Als een loodrecht gat ont
bloot is, en de opening elfen gelijk den loop
van een geweer mag men zeker zijn dat bet
gal bewoond is en de worm zal vernield wor
den. Bij middel van 10 centiemen zeep, kan
men honderd mestwormen ombrengen.
De Moniteur van maandag bevat de uilslagen
van de bijzondere prijskampen van vlaamsciie
taal.
Wij hebben de leerlingen onzer provincie
doen kermen, doch kunnen ons niet onthou
den eenen blik op den algemeenen uilslag te
werpen en met genoegen op te merken dat
alweer onze vrije gestichten de proef met
klank doorstaan hebben.
Voor de tweede latijnsche vinden wij de 24
eervolle melding toegekend aan M. Cyrille van
Durme Exaerde, van het gepatroneerd kollegie
van Eecloo.
M. Ed. Goedertier van Lede, van hetzelfde
geslicht bekwam eene 4C eervolle melding.
Maar liet is vooral in de latijnsche rethorika
dat onze geestelijke gestichten hebben getoond
op de hoogte hunner taak te zijn. Op de 9 be
noemingen lellen zij er niet minder dan G,
waaronder de twee eerste prijzen.
Ziehier den uitslag van dezen prijskamp.
Latijnsche Rethorika. le M. Fr. Smets, van
Casleele, gepatroneerd kollegie van Gheel
M. Cam. Vanderwalle, van Lopliem, gepatro
neerd kollegie van Tliielt 2e M. Gustaaf Geu-
den, koninklijk atheneum van Mecbelen 3e
M. H. Van llaelst, van Zuiddorpe, gepatro
neerd kollegie van Eecloo M. Em. Waxwei-
len, van het koninklijk atheneum van Meche-
len 4e M. Willem Van Neylen, van Antwer
pen, gepatroneerd kollegie van Gheel 5e M.
Aug. Keersmaekers, van Bouwel, gepatroneerd
kollegie van Herenthals 6e M. Jan Duqué,
koninklijk atheneum van Hasselt M Alf.
Govaerts, van St-Truyen, gepatroneerd kolle
gie van St-Truyen.
Zulke uitslagen hebben geene verdere be
spreking noodig. Wij onderwerpen die aan
het oordeel dergenen die onze gestichten wil
len belasteren.
j Wet op de koopvernietigend»
gebreken,
j Ziehier, volgens koninklijk besluit van 3
september, de gebreken, waaraan de verkoch
te dieren moeten onderworpen zijn om de ver
nietiging van eenen koop of verwisseling te
i wettigen. Voor de peerden hel rot, de worm,
periodieke ontsteking van de oogen (zoo de
weerde van het dier de 300 fr. te boven gaat)
i Rundvee Runderpest, besmettelijke long-
j ziekte, teering of pokken, onzuivering zoo het
kalven geen plaats heeft gehad in den stal van
den kooper (indien de weerde van het dier
meer bedraagt dan 150 fr.)
Schapen Runderpest, schaapspokken cla-
velé es.)
Deze beide ziekten, bij een enkel schaap
waargenomen, zal de koopvernietiging van de
geheele kudde die het merk van den verkoo-
per draagt, ten gevolge hebben.
Voor de besmettelijke longziekte is het tijd
verloop dat eene reklamatie geldig maakt, be
paald op 50 dagen voor de oogontsteking op
28, en voor de andere ziekten op 9 dagen.
Dit besluit is uitvoerbaar verklaard te be
ginnen van 7 september.
^tVereld tentoonstelling.
De Moniteur kondigt de eerste lijsten mede
van personen en instellingen die op de ten-
toonstelling van Antwerpen onderscheidingen
l bekomen hebben. Wij vinden daarin onder
andere
Eerste sektie. Onderwijs.-Diplomas van
j gouden medaliën, aan de normale scholen van
Carlsburg en Malonne, bestuurd door de Broe
ders der Christelijke Scholen.
Diploma van zilveren medalie Gesticht van
de Broeders der Chrislene Scholen te Aelst.
Diplomas van bronzen medaliën Gesticht
van de Broeders te Mechelen gesticht der
i doofstomme meisjes te Gent.
j Inrichting van het lager onderwijs. Eerediplo-
j ma Nijverheidsschool vau Gent.
j Diploma van gouden medaliënLeerwerk-
i huizen van Oost- en Westvlaanderen nijver-
heidsschool van Kortrijk gestichten van de
Broeders der Chrislene Scholen,
j Inrichting van hel hooger onderwijs. Diploma
van goeden medalie: Mutualiteit van handel
en nijverheid, te Gent.
Diploma van bronzen medalie Maatschappij
St-Eloile Gent.
Hulde aan De Do.
Op Dijnsdag 25 Oogst verleden, stierf de
j zeer eerw. Leonardus De Bo, pastor-deken van
Poperinghe.
Een groote Vlaming was 't, die Vlaanderen
j heeft bezongen, vereerd, verheven.
Een vlaamsch geleerde was 't, die de
vlaamsciie taal met veel eèlgesteente heeft
verrijkt.
wat dat gejubbel cn die feestzang beteekenen, die
gedurende den dag uil den verre verte mij in de
ooren geklonken zijn, daarboven op den torenkamer?
Zeg mij, boe gij in dit slot binnengetreden zijt, mis
schien zal het mijn lijden verminderen.
Grijsaard sprak ik tot hem, deernis met het
lijden van eenenman van zoo hoogejaien bevangt mij;
ben ik bij machte uwe beproevingsdagen te eindigen
of uwe smarten te lenigen, mijn wensch en vurigst
verlangen zullen verwezenlijkt worden aan uw ge
vraagd verlangen wordt nu gehoor gegeven. Luistert:
De gemeentenaren, zeide Ferdinand,zijn in vreugde
over de verheffing van onzen baljuw, geheeten Jacob-
soen, lol eene hoogere waardigheid, alsmede over
hel Nieuwjaar, bij welke gelegenheid men aan vriend
en kennis zijn heilwensch brengt, en menigeen zijne
lippen in den drank drukt.
Hoe nep de grijsaard, zichtbaar getroffen uit,
terwijl hij achteruit sprong alsof hij met zijnen voel
op eene adder had gelrapt, of met een elcctrieke
schok in aanraking kwam, boel... leeft Jacobsoen
nog gelukkig is hij verhoogd in waardigheid
Ja, en mei eenparige tevredenheid des volks...
Hij staat hoog aangeschreven als een man die met
rechtschapenheid eenieders belangen weet te bevor
deren, de klachten der weduwen en weezen naar
recht en rede wil verdedigen, de welskrachlers naar
eisch beteugelen en straffen, de deugdzaioen op
waren prijs stellen, met óén woord, hij is de
geachte in engeren, dc beminde in wijdereu kring
hij is een uilgelezen uil velen zoo, zegt men, was
hij steeds, ja zelfs van af zijne eerste levensjaren.
Ja, herhaalde de grijsaard met diepen zucht, ja.
een uitgelezen uit velen
Hierna bei hij weemoedig zijn hoofd neêrzijgcn in
de rechterhand," terwijl hij zijn linker uitstak naar
het half verbrand hout, om het vuur nieuwe brand
stof te geven.
Hij verheven in nieuwe waardigheid, ging de
ouderling voort, en dat nog wel met de eenparige
tevredenheid dezer gemeente gave God dat hij
gelukkig zij, en dal 's Hemels zegen over hem neêr-
dale gave God, dat... maar neen, ik moet en zal
zwijgen.
Hier werden zijne woorde door tranen onderschept
en afgebroken.
Geruimen tijd had Ferdinand uit de Wilde Man
welsprekend zijne geschiedenis voortgezet, zoodat
zijne keel heesch geworden was. Na een goeden teug
genomen te hebben, hetgeen ook de reizigers trouw
navolgden kon bij met nieuwen moed zijn verhaal
voortzetten.
Dal ik mijne hooge verwondering moest uit
drukken, hernam Ferdinand zijne geschiedenis, reeds
bij de zoo treurige inleiding dezer historie zal bij
niemand bevreemding wekken. Ik voelde mij meer
cn meer geprikkeld om eene nauwere kennismakmg
met dien wonderbaren ouderling aan te knoopen, die
zoo zichtbaar met Jacobsoen scheen ingenomen te
zijn daarom waagde ik de vraag waarom ligt de
baljuw u zoo zeer aan 't harte Waarom bekommert
gij u zoodanig over het lot van eenen vreemdeling,
of ten minste over iemand, dien gij in dertig jaren
niet gezien, en misschien nimmer gekend hebt.
Bevatten uwe woorden waarheid, dal gij namelijk
zoo langen lijd van de samenleving onzer naluurge-
nooten afgezonderd zijt, en niemand gedurende dit
geheel tijdverloop hebt knnnen aanschouwen dan
uwen oppasser en nog eenen anderen persoon, die
toch zeker Jacobsoen niet zal wezen, dan gaat hel
ver boven hel bereik van miju versland, waarom gij
zoo groote vooringeuomenneid en belangslellieg voor
den Baljuw verraadt, en wal beduidt die uitroep
Gave God dat hij gelukkig zij
Mijn vriend nokte de grijsaard, mag ik op uw
vertrouwen rekenen op een diep geheim
Steun met volle gerustheid op mijn vertrouwen
zoo zeer als op den degen, welke aan mijne zijde
bevestigd is, en dien velo jaren zoo roemvol gedragen
heb, gaf ik den ouderling tot geruststellend antwoord
het geheim zal zijn als dat van een kerkhof.
Welaan dan de man dien gij Jacobsoen noemt,
is niemand anders dan mijn eigen zoon mijn naam
luidt Jacob.
Bij het vernemen van die woorden meende ik
onder een overzwaren last verpletterd te worden, en
ik stamelde..., onze Baljuw de zoon van een gevan
gen grijsaard de zoon van een afgetobden vader,
met een ijzeren kelen geboeid Walspreek ik
dan met dien zoo diep beklagenswaardigen vader
Is dan Jacob niet sedert lange jaren overleden, toen
een hevige geraaktheid hem aantastte, en die kwaal
hem van de aarde wegnam? Hebbende klokken baren
lijkgalm over zijn levenloos gebeente niet laten weg
sterven Ja, mij dunkt bei, ik zie nog die treurige
lijkstatie, die diepo droefheid op zoo veler aangezich
ten, ik herinner mij dit alles nog zeer goed, ofschoon
het reeds langer dan 't vierde eener eeuw moet gele
den zijn, of beb ik mij zeiven bedrogen of zouden
misschien anderen mij om den tuin geleid hebben
Geloof mij, mijn vriend Ik ben de vader, de
ongelukkige vader van den Baljuw... doch bezit uwe
ziel in lijdzaamheid, onderdruk uwe gloeiende ver
ontwaardiging over de handelwijs, u lot hiertoe be
kend liet zal genoeg zijn u te verzekeren dat gij
met mij geen deernis, noch medelijden moet hebben.
Genoeg tot dusverre verhaal mij nu ook de reden
waarom men u in dit slot toegelaten heeft.
Wordt voerlgesttf
