40s,e Jaar.
Zondag20 September I Btto.
V 2056.
HET SLEUTJE.
LIZERENWEG.- VERTREKUREN UIT AELST WAK
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Vlaamsch in onderwijs.
Arme martelaars
DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December.
ANN0NCENPR1JS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op ZAt bladz. 50 cent.
Dendermonde. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48
Lokeren. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48
Mechelen. 4-561 6-361 7-30d 8-Hd^Exp. 1''2'>3" kl. 8-451
li-uod l-04d Exp. 1* 2" 3* kl. 2-51d 3-071 6-451
9-48.1 10-08d Exp. 1" 2" 3* kl.
valvv. 4-561 6-361 7-30d 8-lidExp. 3 kl. 8-451 l-04d Exp
2* 3® kl. 2-5ld 3-071 5-58d 6-451 9-481
10-08d Exp. 1* 2* 3* kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 8-12 E 3 kl8-36
10-25 dir. 12-00 1-04 E 3 kl. J 3 kl
5-18 des zond.) 5-58 en 8-49 direct 9-19 10-18 E.3 kl.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-25d 4-56/6-36/8-12d
E 3 kl. 8-451 8-36d ll-OOd 1-U4d Exp. 1* 2* 3 kl.
2-51d 5-58d 849d direct 9-19d 10 -08 E3 kl.
(1) Nota. De letter 1 beteekent langs Termonde en de
Gent, (5-00's vrijd 7-04dir. 7-55 E 3 kl. 8-45 9-41
12-21 12-40 O-OU dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-01 6-39
8 49 9-50 10-32 Exp 3 kl. en des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-65 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 0-00 dir. 3 08 El" 2" 3" kl. 6-38 8.49
Doornyk, Mouscrou, Korlryk, Ryssel langs (lend) 8-45
12-21 12-40 3-08 3-37 Exp. 6-03 6-19
Doorn. Mouse. Korlryk, Ryss. langs Ath) 5-55 8-1-E.
3 klas tol Denderleeuw 12 00 2-51 5-58
.Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 5-55 7-30 8-12E.3 kl.
tot Dcnderl. 12-00 2-51 5 58 9-16
Bergen, üuiévra.n 5-55 8-12 E tol Dcnderl 12-002-at 5-58
Engbien Brainc, Manage, Charleroi, Namen langs Geeraerds-
beroeti 5-55 12-00 2-51 0-00 5-58
Uerzele, Soliegcm, Nederbrakel en Ronsse, langs Erpe-
Meire. 5.03 7.35 12.15 2.10 6.03
Moorsel,0pwyck,Meclielen,Antwerpen 5,05 9,11 3,21 6,07
letter d langs Denderleeuw.
Culqae Suarn.
NAAR AELST UIT
Ath 6.48 10.24 1.18 4.06 7.57 9.t5
Antw. 5.15 6.29 9,13 9.53 10.50 E. 1"2" 3" kl. 12-22
3-07 E. 1°2"3" kl. 4.15 5.54 6.50 8-25 E. 1"2° 3" kl.
Brussel 6.20 direct 7.18 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08
11 55 1-56 3.00 E 3 kl. 4.43 5.58dir. 7.19 8-10 dir.
8 40 9.52 li. 3 kl. des zondags 11.46
Dendermonde 4-10 'szaterd. 7.07 9.41 11.37 2.29
5.28 8.26 9.14.
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51
Gent6 35 7.39 E 3 kl. 7-46 8.18 9.43 1 1.07 12.31 E 3kl.
1 57 4 04 (4.39 's zondags) 5.06 8.11 dir. 8.26 9.45 E 3 kl.
Leasen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 8.43 10.55 1.44 4.38 7.55 8.40
Ninove 1-55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 5.35 6.20E.3 kl. 9.04 11.12 11.56 en 2 44 E 3 kl.
5 31 dir. 6.Ö5
uit Gent naar
Moortzeele, Sollegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-
le-Cornte 5.52 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59
uit geeraerdsbergen naar
Maria-Lierde, Sollegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd.
7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51
uit Dbnderlbeuw naar
Haellert, Burst, Herzele, Sotteg. Audenaerde, Ansegei»
Korlryk, 6.03 0.00 9.00 12.55 6.11 7.20 direct.
uit Sottbgbm langs denderleeuw naar
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.50 12.06 1.28 5.00 7.50
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. (5.58 's zalerd.) 8.21
12,50 3.07 4.46 9.20
Uit Ronsse langs Nederbrakel, Sollegem, Herzele ei
Erpe-Meire 7.10 12.00 3.40 8.12.
uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel cn
Aelst: 5,45 10,04 4,17 7,12
AELST, 19 SEPTEMBER 1885.
zien de gesteldheid nu der gemoederen en
rekening gehouden van den wensen welken
veel familiën zelf zeer duidelijk hebben geuit,
i de hinderpalen die zullen opkomen, zijn wel
l uit den weg te ruimen.
Niemand zal het betwisten, als wij zeggen
j dat in veel ambten, bij de balie, in het bestuur,
De Bien Public besprak in een diep door- j „^"f^^ë'^stand^ cr'ook veel' personen
dacht schrijven de Vergadering varthe.Da- en bekwaamheid 2ijlti die het bit-
vidsfonds te Stechelen e.n den Vlaamschen terl"k beklagen dat zij, in de vlaamsche taal,
Landdag te Antwerpen alwaar de vlaamsche lonevtinnHiee en zelfs zoo weinit
belangen en vooral de kwestie van t vlaamsch
in 't onderwijs besproken werden
Het voldoening bestatigen wij dat dit voor
naam katholiek orgaan zich bij liet Da-
vidsfonds en den Landdag aansluit om te
bekennen dat liet onderwijs der vlaamsche
taal eene ruimere plaats moet innemen in de
leergangen der onderwijsgestichten.
Eerst stelt de Bien Public de oflicieele scho
len en gestichten aan kant omdat zij meestal
aan de katholieken geene genegenheid en geen
het minste vertrouwen inboezemen. Het blad
bespreekt vervolgens, onder opzicht van 't
onderwijs onzer moedertaal, den toestand der
katholieke scholen gii gestichten, wiens bloei
en vooruitgang alle ware katholieken moet
nauw ter harte liggen en welke, door hunnen
gedurigen vooruitgang op 't gebied van opvoe
ding en onderwijs, moeien toonen dat het
maar te recht is dat zij het vertrouwen der
familiën waardig zijn.
De Bien Public drukt zich volgender wijze
uit
Welnu, men moet het bekennen, de klach
ten welke de vlaamsche beweging aanheft
tegen het programma der studiën en der wijze
van opvoeding, zijn niet zonder reden. Er zijn
ongetwijfeld pogingen gedaan geworden om
in dezen toestand te middelen maar deze
pogingen zijn op verre na niet doeltreffend en
voldoende.
In een land gelijk het onze, waar de taal
en de vaderlandsliefde van Vlaanderen nog zoo
diep geworteld zitten, it liet recht en redelijk te
eischen dat een jongeling die zijne humanitaire of
professionneele studiën gedaan heeft, zoowel in
het Vlaamsch als in het Franscli kunne spreken
en schrijven.
Ongelukkiglijk is dat zoo niet, en 't is met
reden dat de verdedigers der vlaamsche taal
opkomen tegen deze ongelijkheid. Hunne klach
ten werden voorzeker meermaals met welwil
lendheid aanhoord maar het uilen dezer wel
willendheid ziet er toch wat belachelijk uit,
als zij op geene daden uitkomtEn juist om
dat ons onderwijs katholiek en vrij is, moet
het als eene eer gerekend worden, wegens de
besprokene zaak den weg der redelijkheid, der
herstelling en van den wezenlijken vooruit
gang in te slaan.
Moeielijkbeden, tegenspraak, beknibbe
ling, voorzeker zal men er tegen komen. Bij
welke ernstige en nuttige hervorming komt
men er geene tegen Maar dit is zekeringe-
0 letterkundige en zelfs zoo weinig
grammaticale kennisseu hebben. Ehwel, het
is voor ons, het is voor de ouders om t wel
zijn hunner kinderen, het is voor de opper
hoofden van 't vrij onderwijs aandacht en zor-
ge weerd, aan het opkomend geslacht derge
lijke misrekeningen en zulk leed te sparen.
De lieden van versland en praktiscben
geest, zien dan ook genoeg in dat de in te
brengen hervorming zoo moeielijk niet is als
men somtijds wel wil doen gelooven. Er is
maar kwestie niet alles in ééns en op eenen
oogenblik te willen, maar te beginnen van het
begin af aan. Als de studie in *t Vlaamsch op
ernstigen voet zal heringericht zijn in de leegere
klassen, 't zal gemakkelijk vallen ze voort te
zetten in de hoogere leergangen, zoodanig dat
men, op het einde der humaniteilen, een vol
ledig vlaamsch onderwijs zal hebben geno
ten.
Wij hebben vernomen dat men tegen
woordig in verscheidene belgische bisdom
men, alsook bij de Jesuïeten, met veel werk
zaamheid en zorg bezig is met de kwestie der
verbeteringen welke aan het onderwijs kunnen
toegebracht worden Wij rekenen er op, dat
de wenschen van het Davidsfonds en van den
Landdag een welwillend onthaal zullen vinden
bij de mannen van ondervinding, die met dit
werk van herziening en verbetering gelast zijn.
Dezen trouwens hebben te veel gezond ver
stand, om zich te laten afschrikken door eeru-
ge geweldenarijen welke onafscheidbaar zijn
van alle grootsche volksbeweging. Heeft de
sfchoonste boom niet altijd eenige waterscheu
ten, en in het streelend muziek waarmee de
opkomende zon wordt begroet, hoort men, te
midden het gezang der vogels, het gekwek van
den kikvorsch niet Hetgeen hier is in te zien,
't is de algemeenheid der vlaamsche beweging, ge
lijk zij ontsproten is uit het hert zelf onzer be
volking, deze bevolking getrouw aan hare
overleveringen en aan hare vaderentaal, gelijk
zij getrouw is aan haren God.
Het zijn voorzeker de katholieken niet die
de weerde der oude moedertaal mogen mis
kennen In de slechte gelijk in de goede
dagen onzer geschiedenis, was zij altijd de
taal van het nationaal gebed, een schutsel des
geloofs, eene bewaarster der zeden, en heden
ten dage nog, is zij eene sterke vesting tegen
de overweldiging der goddeloosheid en het
inbrengen van uitheemsche bedorvenheid. Zij
is eene beschutting voor nu het hangt van
ons af, er ook eene beschermster voor de toe
komst van te maken.
Wij hebben betrouwen in den goeden geest
onzer Vlaamsche bevolkingen. Met der tijd zal
elke Vlaming eischen dat er verandering kome
in den zoo belachelijken als hatelijken toestand
van 't onderwijs onzer Vlaamsche kinderen.
Immers, met der tijd, zullen zekere Vlaam
sche ouders eindelijk begrijpen dat eene op
voeding en een onderwijs in 't fransch hunne
zonen en dochters, niet alleen aan de spot
ternij hunner medeburgers blootstellen maar
ze tevens in de onbekwaamheid brengen, later
wanneer zij de samenleving zijn ingetreden,
eenig ambt of bediening, goed uitteoefenen....
Hoevele rechters, advokaten, notarissen en
staatsbedienden treft men heden niet aan
welke zich slechts met groote moeite in de
vlaamsche taal kunnen uitdrukken en ze op
eene nog veel gebrekkigere wijze schrijven
En hoevele onder hen lelt men niet die het
zich bitter beklagen het onderwijs in het
vlaamsch niet genoten te hebben
Wij zouden voorbeelden kunnen aanhalen.
Doch laat ons liever den sluier op 't verle-
dene werpen en hopen dat in de toekomst de
ouders het groote nut en voordeel van een
Vlaamsch onderwijs aan hunne kinderen te
verschaffen, zullen waarderen
En waarom niet?... In tegenwoordigheid j In alle geval, ziet men aan welke handen
van alle de dommigheden die de liberale pen- men zijne kinderen toevertrouwt, wanneer
Geen liberaal dag-of weekblad kan men in
handen nemen of men treft er artikels in aan
zoo lang als eenen bierwagen over die arme
martelaars van schoolmeesters en school
meesteressen die 1000 tot 2 en 3000 franks
wachtgeld trekken om niets te doen.
Moest men die gepatenteerde logenfabrikan-
ten gelooven dagelijks sterven er hier en daar
van die ongelukkigen vanhonger en ge
brek, ja, letterlijk van honger en gebrek
Nu, wil men eens weten hoe ongelukkig
toch die martelaren van onderwijzers en on-
lakeien dagelijks uitkramen, mag zich aan nog
erger verwachten
Door het afsterven van den heer liouvez,
raadsheer aan het Hof van cassatie staat thans
weer eene plaats open in dit hoogegerecht-
korps.
Het is zeer begrijpelijk dat de algemeene
aandacht op deze zaak gevestigd is, wanneer
men zich herinnert dat onlangs eene benoe
ming in dit korps eene gevaarlijke wending
dreigde te nemen, in andere woorden, eene
botsing tusschen het Senaat en het Hof te
vreezen was. Wij willen spreken van de be
noeming van M. Piron
Wat zal er nu gebeuren Zal het Hof nu
andermaal eiken katholiek uit zijne rangen
willen verwijderd houden ondanks zijne hooge
verdiensten
Zal het Senaat het geval zich voordoende
nogmaals het hoofd bukken
Zal het gouvernement aan de onrechtveer-
dige eischen van het Hof voldoening geven
Ziedaar wat het katholiek kiezerskorps zich
afvraagt
Wij hopen dat gouvernement en Senaat zich
ditmaal krachtdadiger zullen toonen en het
vaan niet zullen strijken voor de onrechtveer-
dige eischen van 't Cassatiehof, anders ware
er te wanhopen
Onzijdige schoolmeesters.
Verleden donderdag werd zekere Delarge,
waalsche poëet, officieel schoolmeester van
Luik en lid van de Libre pensée, te Herstal be
graven.
Tusschen de redevoeringen, die daar ge
hoord werden, is die van zekeren kollega Mer-
1IUDI U V* Cl UDII, 1 f UIC a II LCnul CU üuiicqw 1
derwijzeressen zijn, men geve acht op t vol- teug merkweerdig, daar zij uitgesproken werd
gende- ------
Een vrijdenkersnesl «Les Soirées populates?
van Verviers. heeft een speelreisje naar Italië
ingericht.
Zestig personen nemen er deel aan.... Op
die 60 telt men 39 onderwijzers en onderwij
zeressen. De onkosten der reis beloopen zon
der de kleine steertjes tot fr. 330 per persoon.
Is dat niet waarlijk ongelukkig zijn van zoo
in plaats van hier in eene school de kinderen want ïiij is overtuigd dal God niets anders is!
te moeten onderwijzen, ginder in het schoone dan ee„ synoniem van rechtveerdigfieid. I tn^an a«er, legoeoe
Italië, evenalsrijkeEiigelschmannen.de eer- -Lm oneaaerm.nei voorstel neer auuei
lijkste, de lraaiste landschappen te mogen
Volgaarne, luidde mij antwoord.
Vele jaren, zoo begon Ferdinand, heb ik in den
vreemde doorgebracht. Eeuigen tijd geleden keerde
ik terug in den schoot mijoer familie, cn ben thans
de baas van de Wilde Maneene afspanning in bet
midden van bel dorp gelegen Veel nieuws en won
dere dingen uil verre oorden deelde ik aan kennis cn
vriend meé, zoodal men mijnen moed en onverschrok
kenheid bewonderde. Dezen namiddag, tor gelegen
heid van 't Nieuwjaar, en ter gelegenheid der vreug
de wegens de verheffing van den Baljuw, was de
Wilde Man weèr opgepropt van volk. Er werd veel
gedronken en bijgevolg ook veel gesproken, een
natuurlijk gevolg, dewijl de prikkelende drank de
tongen losser maakt Het gesprek viel dan eindelijk
ook op hel Sleutje, of zooals het ook genoemd werd,
het spookslot.
Spookslot, ja, de Baljuw, zoo snikte de grijs
aard, kent dat spook zeer welhij weet maar al te
goed dal het zijn oude vader is doch, mijn vriend,
vergeef mij deze onderbreking, cn vervolg uwe ge
schiedenis.
Dit gebouw, hervatte Ferdinand, droeg langen
tijd niet onverdiend den naam van spookslot. Geen
kind, geene vrouw bezat moed genoeg om bij hel
vallen van den avond langs dit gebouw te gaan zon
der het kruisteeken te maken. Des nachts hoorde
men, zoo werd verhaald, in zijnen omtrek slechts
schreewende uilen en andere nachtvogels. Menigeen
haaste zich, zoo werd er bijgevoegd, om m allerijl
de nabijheid dezer schrikwekkende plaats le verla
ten Zulke sloffe en meer andere dienden tot voor
werp van het gesprek, vooral in de lange wintera
vonden. Die sloffe was dezen namiddag in de Wilde
Man ook op 't tapijt gekomen. Ik lachte er meê, gelijk
veel anderen bet eveneens deden, die ook geen ge
loof slaan aan spoken, enz Van kleingeestigen na
tuurlijk, en van lichtgeloovigcn kon ik dien dag geen
vriendschappelijk woord meer opvangenmen meen
de zelfs mij die ontkenning duur betaald te zetten
ziehier hoe
Ik werd door eene menigte volks in de wnae nan
gevraagd, waar ik zoo zeer met veler lichtgeloovig-
heid den spot gedreven had, of ik zelf wet moed ge
noeg bezat om alleen op hel Sleutje te blijven gedu
rende de nacht Eenige lieden wilden zelfs eene
wedding aangaan van 24 kroezen wijn, om mij uit
le dagen éénen nacht op hel zoo geduchtig spookslot
door te brengen. Nooit vond eene weddingschap bij
mij zoo gereedelijken toegang. Na hel sluiten van
deze wedding duurde het geen twee uren meer, of
ik had den vervallen dorpel van het Sleutje overtre
den.
Dit is nu, zoo ging Ferdinand voort, do schering
en inslag mijner binnentreding in dit gebouw, waar
ik in deze kamer eenigen tijd alleen gesleten heb,
totdat ik u, ongelukkige grijsaard, ontmoette, uit
wiens mond ik zoo even vernam, dal gij een vader
zijt, die reeds dertig jaren uit de samenleving van
vriend- en familieschare verbannen zijt door eenen
zoon, welke van gelukwenschen als overstroomd, en
door het volk algemeen toegejuicht wordt, ziedaar,
mijn vriend, aan uw verlangen voldaan, uw wensen
bevredigd en de reden aangetoond waarom ik dit
verblijf ben binnengetreden thans is het aan u den
verderen loop uwer geschiedenis te verhalen
uw jammerlijke toestand, tot dusverre mij bekend,
snijdt mij vreeselijk door de ziel.
Ach zuchtte de uitgemergelde grijsaard, eu
opuieuw rolden er tranen langs zijne gerimoelde
wangen... het zal beter zijn, indien de yerderw'loop
in den naam der luiksche onderwijzers en in
tegenwoordigheid van den schepene van on
derwijs. Ziehier wat hij zegde
Delarge laat ons, behalve zijne dichtwer
ken, een voorbeeld na dat wij moeten volgen.
Getrouw aan de overtuigingen van heel zijn
leven, is hij gevallen zonder het vaandel des
vooruitgangs le verloochenen en met vertrou
wen gaat hij eene ongekende toekomst in,
bewonderen
Hoe dood ongelukkig zijn toch die marte
laren
Wij houden het met onzen konfrater der
Gazelle van Lier, en 2eggen met hem, dat
moest een dier 39 reizigers liet ongeluk heb
ben, gedurende de reis te sterven, de geusche
organen in staat zijn van te durven schrijven
dat hij of zij van honger gestorven is
De Gazette de Liége maakt de volgende aan
merkingen
Dat Delarge, getrouw aan de overtuiging
van gansch zijn leven zou gestorven zijn, gaat
erg mank aan waarheid. Hij heeft zijne jeugd, i
het beste van zijne onderwijzersloopbaan, ver- 1
loochend.
Eer hij in 't officieel onderwijs trad, was
hij er lier op te verklaren, dat hij den gods
dienst onderwees.
men ze naar de onzijdige scholen zendt. Dat
is zoo niet alleen te Luik, maar ook te Brussel,
te Antwerpen en geloof ons, overalHandels
blad.)
De Bien public geeft de tabel der 167 afge
schafte lagere gemeente scholen welke samen
695 leerlingen telden, terwijl de vrije aangeno
men scholen er 21,545 hadden. Van die 167
stonden er 66 geheel leeg, terwijl de 101 ande
ren te samen 693 leerlingen telden, dus 4
kinderen per school, dikwijls de kinderen
van den schoolmeester.
De Kei'kholkwestie voor de
rechtbank.
De burgemeester en volksvertegenwoordi
ger van Dendermonde, M. De Bruyn, is ver
oordeeld tot 300 fr. boete of 3 maanden ge
vangenis, om een vrijdenker te hebben doen
begraven in het ongewijde gedeelte van het
kerkhof.
M. De Bruyn, zal insgelijks het lijk moeten
doen ontgraven en plaatsen in de volgorde der
rei van het gewijde gedeelte.
De rechtbank was samengesteld uit M. De
Witte, onder-voorzitter, MM. Landuyten Pots,
rechters.
i
De aanstaande zittijd.
Volgens den Courrier de Bruxelles, zou M. de
baron d'Anethan, voorzitter van den Senaat,ten
gevolge van zijnen gevorderden ouderdom,
afzien van eene herbenoeming tot 2ijnen hoo-
gen eerepost. Hij zou hierin vervangen worden
door M. den graaf de Merode Westerloo, thans
eerste ondervoorzitter. M. 'T Kint te Rodenbe-
ke zou ;tot de plaats van len ondervoorzitter
opklimmen en op zijne beurt door M. Cogels-
Osy, van Antwerpen, als 2en ondervoorzitter
vervangen worden.
Ook zou het kunnen gebeuren dat de Senaat,
tot de oude gebruiken terugkeerende en den
2e ondervoorzitter in de tegenpartij koos. In dit
geval zou het M. de baron de Labbeville of M.
Balisaux zijn, welke tot die weerdigheid zou
worden benoemd.
Het bureel der Kamer zou geene verande
ring ondergaan.
Zwemkom.
heer
alhier eene
zwemkom tot stand te brengen.
De achtbare Raadsheer trad, bij de ontwik
keling van zijn voorstel, in de volgende bijzon
derheden
De nieuwe zwemkom zal gebouwd worden,
volgens 't plan door den heer Julius Goethals,
stadsbouwmeester, opgemaakt, in de kuip der
stad, ter plaats genaamd Den Ijskelder, op
een grond toebehoorende aan de stad, en ge
legen tusschen de vaart boven het Sas en den
der geschiedenis onder een dikken sluier bedekt J
blijve, totdat de jongste dag van het algemeene ge-1
recht zal aanbreken, waarop niets meer verholert kan
blijven.. Dan zullen de goede werken, die nu bedekt
blijven, of dikwijls als vuige laster uitgekreten wor-
Na ettelijke weêrslrevingen sprak de opgeslotene
Luister, vriend, ik zal u dan mijn verder lot
melden, doch zwijg en spaar toeh in 's Hemels naam
mijnen zoon Zijne handelwijze moge wreed en
wraakroepend zijn... ik het» hem nochtans sedert
vroeger gloeiend hart afgekoeld, en dien gloed
gansch uitgebluscht, waarvan ik eenmaal brandde en
blaakte. Tot die vergevingsgezindheid werd ik vooral
aangespoord door de onderrichtingen die ik vroeger I
dikwijls uit den mond van mijnen geestelijken her-
der vernam in deze eenzaamheid troost de katho-
lieke godsdienst mij vooralik word daardoor voort- j
durend gesteund om niet tot wanhoop over te slaan.
Gave God dat ook mijn zoon den christelijken gods-
dienst steeds nauwkeurig nakome Nog eens, eor
ik den geheelen sluier oplicht, spaar mijn zoon,
alhoewel hij zich aan het vierde der tien Geboden
Gods zoo ijzingwekkend vergrepen heeft, en zijn
eigen vader tot op den avond van zijn leven hier
stcld en naar waarde beloond worden. Voor die
wereldvierschaar zal gedagvaard worden zoowel bij, i
die zich in 't kleinste vergrepen heeft, als de ontaar- i
de.. de vaderbeul.... Elk zal eens met God afrolt e- I
nen en zijne verdiende straf ontvangen, als bij op
de aarde zijne euveldaden niet rechtzinnig uitgeboet
heeft.
Hoe dan viel ik den grijsaard in do rede,
hoe heeft de Baljuw, heeft uw zoon zijne handen
moordend naar u uitgestoken u hot leven willen
benemen
Neen, vriend neenmaar laat mij toch ge
rust ik moet zwijgen reeds dertig jaren heb ik
het moeten verkroppen met het vlijmendsl hartzeer
mijne dagen snellen met rasscheschreden ten einde;
weldra zal 3. dooi .ij 7.gD.men van de aarde! voortdurend opalen en martel!.
want ik ben zeer afgeleefd, en voel dagelijks mijne
krachten verminderen, ik zal de gepleegde wandaad
voortaan blijven zwijgen en ze met mijn lichaam j
naar hel slillo graf laten dragen eens komt de
groote vonnisdag.
Bruichend en kokend stroomde het bloed van Fer-
dinand nu door de aderen, zoodat hij van veront
waardiging uitriep 1
Zwijgen, grijsaard neen dal nimmer. koste
wat het kost, den ganschen loop uwer lotgevallen
wil ik kennen, of ik snel morgen bij hel krieken V3n
den dag naar de overheid dezer plaats, ep zal daar
meêdeelen, voorzoo verre hel mij bekend is, wie gij
zijt, het moge dan ook tot oneer en schande strek
ken van onzen Baljuw, oien sedert lang, eu wel
voornamelijk in de laatste tijden door iedereen de
uitbundigsten lof toegezwaaid wordt. Eenen onge
lukkigen ouderling, zooals gij zijt, wil, ja, moet ik
bevrijden met uwe opsluiting nog langer te verber
gen zou ik ongetwijfeld den vloek des hemels over
mij mij afsmeeken.
hand dreigend naar mij uitsteekt Welnu, begint
gij uwe predikatiën weêr niet Spreekt gij weêr niet
van slechte en goddeloozc vrienden, van schandalige
geldverkwisting? Er zal aan dat gepreek en gezaag
een einde gesteld worden lk zal voortaan een leven
leiden, zooals ik wil. Mannen, komt op Op dal
oogenblik vallen eenige zijner makkers snood
aards even als hij, hel huis binnen, hooien mij, en
dit gebouw, of liever, die toren werd sedertdien tijd
mijne gevangenis.
Daar dit gebouw mij toebehoort, kon mijn zoon
zeer gemakkelijk aan elkeen den toegang tot den
toren vorbieden; zoo kreeg niemand kennis van het
vreeselijk lol waartoe ik reeds zoo langen tijd ver
oordeeld ben. De medewerkers van dit SDOOde
bediijf moeten gewis veel geld ontvangen hebben,
zonder dat zou deze handelwijs niet zoo lang ver
borgen kunnen blijven, noch zeu ik meêdoogenloos
opgesloten zijn.
Om hel volk pebeel en al te begoochelen, beraamde
mijn zoon middelen die de duivel alleen in staat is
aan 's menschen brein voor te stellen. Mijne dood
moest afgekondigd en alom verspreid worden, dan
zoo niemand later de achterdocht koesteren, dat ik
een zoo ongelukkig lot op dezen toren moest onder
gaan-
Dit gorucht van mijnen dood moet weldra heinde
en verre bekend geworden zijn; hiertoe zal men
trouwens alle zorgvnldigheid aan den dag gelegd
Hier zweeg de gevangen een oogenblik en ging
daarna in dezer voege voort
Een lijd lang had mijn zoon, omringd van
ondeugende vriendeu, die godsdienst, eer en plicht
hadden vergelen, eene groote som gelds in drank
en spel verkwist. Niet bitter, maar zachtaardig en
liefderijk en lot welzijn voor zijne toekomst, ver-
maande ik hem bijna dagelijks ik biacht hem onder I hebben, zoodal de personen van den lijkstoet, slechts
i J. i1-A t ...I n int I ,v i 1 fö I il O n nf -JÏ1 V0PD«f«1.
het oog waarheen zijn losbandig leven hem nood
zakelijk moest brengen, en in welken poel van jam
mer cn oneer hij zich ging werpen, lk trachtte hem
tol een ordelijk, spaarzaam en christelijk leven te
brengen Ik bad, ik smeekte, doch mijne vermanin
gen, mijne smeekingen vermochten niets, integen
deel, zij verbitterden hem, en eindelijk liet bij
doorschijnen dat hij dezelve niet langer meer kon
verdragen.
Op zekeren avond, reeds dertig jaren geleden,
komt hij, zoo als naar gewoonte, in dronken toestand
t'huis. Zonder dat ik hem de minste berisping toe
stier, snauwt bij mij bulderend toe, terwijl bij zijne
weinigen uitgenomen, niet twijfelden of zij vergezel
den mijne stoffelijke overblijfselen. Dit alles was
met zooveel doorzicht beraamd, gelijk de spijsver-
zorger tol mijn grooter hartzeer mededeelde, dat
niemand dit sluw bedrog ontdekt heeftde
ettelijke lieden, hiermede bekend, wisten wel tegen
welken prijs zij dit alles met eene dikke gordijn
omslingerd lieten. Later werd dit slot te droevig
voor Jacobsoen' te denken dat in dit zelfde gebouw
zijn vader gevangen zat; hij wilde die treurige ge
dachten van zich verwijderen, maakte daarom het
gebouw onbewoonbaar, en vestigde zich op eonigen
afstand. Wordt voorlgttrt,
