40s,e Jaar
Zondag, 11 October 1883.
/V 2039.
STEENEN TAFEL.
IJZEREN WEG.VERTREKUREN UIT AELST NAAR
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
De Paus scheidsrechter.
Kiezingen in Frankrijk.
DE DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRIJS 6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December.
ANNONCENPRIJS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklaraen fr. 1,00. Vonnissen op 34" bladz.50 cent.
Dandermonde. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48
Lokeren. 4-56 6-36 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45 9-48 j
Mechelen. 4-56/ 6-36/ 7-30d 8-l2d Exp. 1" 2° 3® kl. 8-4.5/
12-004 l-04d Exp. 1"2" 3"kl. 2-51d 3-07/ 6-45/ j
9-48. 10-08tl Exp. 1' 2® 3* kl.
vniw. 4-561 6-36/ 7-30d 8-l2dExr. Ski. 8-45/ l-04d Exp.
1*2' 3* kl. 2-5ld 3-07/ 5-58d 6-45/ 9-48/!
10-08d Exp. 1° 2* 3" kl.
ilrussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 8-12 E 3 kl. 8-36
10-25 dir. 12-00 1-04 E 3 kl. 2-51 4-35 E 3* kl
5-18 des zond 5-58 en 8-49 direct 9-19 10-18 3 kl.
Leuvon, Tbienen, Luik, Yervicrs'4-25d 4-56/ 6-36/8-l2d
E 3 kl. 8-45/ 8-36d 12-OOd t-04d Exp. 1" 2' 3' ki.
2-51J 5-58d 849d direct 9-19a 10-08 E3 kl.
(1) Nota. De letter t beteekent langs Terrnonde en de
Gent, (5-00 's vrijd 7-04dir. 7-55 E 3 kl. 8-45 9-41
12-21 12-40 O-OUdir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-01 6-39
8 49 9-50 10-32 Exp 3 kl. en des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-55 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 O-OO dir. 3 08 El" 2* 3" kl. 6-38 8.49
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel angs Gend8-45
12-21 12-40 3-08 3-37 Exp. 6-03 6-39
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 5-55 7-30 E.
3 klas tot Denderleeuw 12 00 2-51 .'-58
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Atb 5-55 7-30 12-00 2-51
5-58 9-16
Bergen, Quiévrain 5-55 7-30 12-00 2-51 5-58
Enphien Braine, Manage, Charleroi, Namon langs Geeraerds
bergen 5-55 12 00 2-51 0-00 5-58
Herzele, Soltegem, Nederbrakel en Ronsse, lang3 Erpe-
Meire. 5.03 7.35 12.15 2.10 6.03
Moorsel,0pwyck, Mechelen,Antwerpen 5,05 9,11 3,21 6,07
letter d langs Denderleeuw.
CulqHe Suaui.
NAAR AELST UIT
Ath 6.48 10.24 1.18 4.06 7.57 9.15
Antw. 5.15 6,29 9,13 9.53 10.50 E. 1'2" 3" kl. 12-22
3-07 E. 1°2#3" kl. 4.15 5.54 6.50 8-25 E. 1"2° 3" kl.
Brussel 6.20 direct 7.18 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08
11 55 1-56 3.00 E 3 kl. 4.43 5.58dir. 7.19 8-10 dir.
8 40 9.52 E. 3 kl. des zondags 11.46
Dendermonde 4-10 'szalerd. 7.07 9.41 11.37 2.29
5 28 8.26 9.14.
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51
Gent6 35 7.39 E3 kl. 7-46 8.18 9.43 11.07 12.31 E 3kl.
1.57 4 04 (4.39 's zondags) 5.06 8.11 dir. 8.26 9.45 E 3 kl.
L63S6D 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 8.43 10.55 1.44 4.33 7.55 8.40
Ninovo 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 5.35 6.20E.3 kl. 9.04 11.12 11.56 en 2 44 E 3 kl.
5.31 dir. 6.05
UIT Gbnt naar
Moortzeele, Soltegem, Geeraerdb., Enghien, Braine-
le- Corate 5.52 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.59
UIT GEERABRDSBEROEN NAAR
Maria-Lierde, Soltegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd.'
7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51
UIT DbNDKRLBEUW NAAR J
Haeltert, Burst, Horzele, Solteg. Audenaerde, Aosegem
Kortryk, 6.03 0.00 9.00 12.55 6.11 7.20 direct.
UIT SOTTEGBH LANGS DENDERLEEUW NAAR
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.5C 12.06 1.28 5.00 7.59
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. (5.38 "s zaterd.) 8.91
12,50 3.07 4.46 9.20
Uit Ronsse langs Nederbrakel, Soltegem, Herzele en
Erpe-Meire 7.10 12.00 3.40 8.12.
uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsel en
Aelst: 5,45 10,04 4,17 7,12
AELST, 10 OCTOBER 1885.
Plaatsgebrek liet ons de verledene week niet
toe over eene gebeurtenis te spreken welke
de wereld met verbazing heelt geslagen en
het maconnismus van woede en onverkroppe-
1 ijke spijt doet knarsetanden.
Onze geëerde lezeren hebben reeds hooren
spreken of iets gelezen over het geschil 't welk
ontstaan is tusschen Spanje en het Duitsche
Keizerrijk, betrekkelijk 't bezit of den eigendom
der Carolienen op Philippinsche eilanden in
Oceaniën gelegen.
Ons doel is geenszins deze zaak in alle hare
bezonderheden te behandelen. Wij willen nog-
tans doen bemerken dat deze kwestie, bezon-
derlijk in Spanje, de gemoederen ten zeerste
had opgewonden, bijzooverre dat zware wan
orders in sommige steden plaatsgrepen.
Duitschland integendeel bleef rustig. Gansch
Europa door vreesde men dat deze twist slechts
met de wapenen zou vereffend worden. En
geen wonder van den eenen kant had men
eene oude fiere natie niet al te machtig te
lande maar te vreezen ter zee, en van den
anderen kant het machtige Duitschland over
tuigd van zijne oppermacht.
Men onderhandelde langen tijd, doch men
kwam tot geene beslissing. Prins von Bismarck
stelde eindelijk de bemiddeling van Z. H.
Leo XILI voor en Spanje aanveerde dezen
voorstel.
Z. H. Leo XIII nam op zijne beurt deze
moeielijke zending aan.
In voorige eeuwen traden de Pauzen meer
dan eens als bemiddelaars op in geschillen
welke tusschen de mogendheden waren opge
rezen, en meer dan eens wierden dan ook
bloedige en volksru'inerende oorlogen belet.
Sedert een-aantal jaren had men met dit zoo
voorde volkeren heilzaam gebruik afgebroken.
De Paus in stede van aanhoord te worden,
werd, op bevel der logiën, van zijne Staten
berooid en van de lijst der koningen ge
schrapt. De Paus werd als bemiddelaar, als
scheidsrechter verstooten en 't is juist van dit
oogenblik, dat het begin der groote onrecht-
veerdigheden dagteekent en dat een toestand
van angstige onzekerheid over de wereld
heerscht.
En nog thans gedurig heeft de Paus de mo-
geudheden aangemaand om den Invloed der
Kerk te gebruiken ten einde bevrediging tus
schen de vorsten en katholieke volkeren te
bewerkstelligen. Doch nu heden mag Hij zich
verheugen zijne goede inzichten te mogen uit
oefenen zelfs op verzoek van eene protestant-
sche mogendheid.
De Osservatore Romano deelt hieromtrent
bedenkingen meê waarvan wij er hier eenige
willen laten volgen
Kronijk uit de Zwarte Bergen.
(Vervolg en Slot.)
III.
Elf ure sloeg de klok op den loren van het slot
van Befou. De maan stond aan den hemel, de wolken
door den kouden noorderwind voortgerukt, dreven
langzaam voor haar. Het kasteel was in sombere
stille. Op eene steenen tafel, buiten de wallen van
het adellijk slot, omtrent de poterne of vluchtpoortje,
was een man gezeten, in eenen wijden zwarten
mantel gewikkeld.
Korls nadien liet een geritsel zich hooren in het
kreupelhout dat uabij de wallen stond. Hel bleek
maanlicht viel daar op het zijden onderkleed en het
fluweelen manteltje dat eenen ridder droeg, die
voorzichtig naar de poterne reed.
Aan een enkel venster was er licht. De ridder bond
zijn peerd aan een ijzeren riug in den muur. De
schaduwe der wallen verborg voor hem den man
met zwarten mantel die stil en onbeweegbaar hem
liet betijen.
Margreetsprak de ridder, zich onder het ver
lichte venster plaatsend. De dochter van Coëlmarker
bracht het hoofd buiten dc kamer.
Zijt gij het, vroeg zij.
Ik ben het, werd er geantwoord, Conan van
Plouer, uw echtgenoot.
Een stond later ging de poternepoort open en gaf
doorgang aan de vluchtelinge.
Conan sprong in den zadel. Om te doen als hij,
Sedert lang worden thans de internation-
nale geschillen met de wapenen geslecht; de
degen en het kanon hebben het laatste woord.
Schrikwekkende legers doorkruisen den vas-
I ten grond in Europa, terwijl talrijke oorlogs-
vloten de zeeën doorklieven, de landen ver-
armen en een vrede daarstellen zoo schade-
j lijk als de oorlog zelf.
En nu juist op 't oogenblik dat twee rao-
gendheden hunne legers bereid hebben om
ze in de balans te werpen, steken deze hun
degen in de schede, wenden zich tot den
Paus en zeggen hem
Heilige Vader, uwe rechtschapenheid is
ons een waarborg uwer onpartijdigheid
uwe wijsheid is ons een onderpand uwer
gekende voorzichtigheid waarmede gij uwe
c uitspraak zult doen wij onderwerpen ons
geschil en de beweegreden onzer eischen
o aan uw oordeel. Gij zult beslissen wij onder-
werpen ons aan uwe uitspraak.
De gebeurtenis is groot en zegt veel voor de
toekomst.
Een der grootste mogendheden van de wereld,
een protestantsche mogendheid dan nog, die ja
ren lang reeds tegen deR.K.Kerk eenen onver-
biddelijken strijd voert, duidt den Paus als
scheidsrechter aan in een geschil met eene
katholieke mogendheid.
En men bemerke wel dat deze bemiddeling
niet verzocht wordt op een tijdstip gelijk
weleer, wanneer vorsten en volkeren zich
voor de regeling hunner geschillen aan den H.
Stoel onderworpen, maar wel nu heden dat de
Kerk en haar zienelijk opperhoofd beproevin
gen te onderstaan hebben zoo zij er nooit te
doorworstelen hebben gehad nu heden wan
neer de Paus van zijne staten beroofd tusschen
de muren van 't Valicaan als gevangen leeft
ja, nu heden dat men het Pausdom denkt ver-
worgd te hebben en op 't punt is den laatsten
adem uit te blazen
Deze gebeurtenis is eene bloedige vernede
ring voor hem die zich den koning van Italië
noemt.... Humbert had zich als bemiddelaar
aangeboden, doch zijn aanbod wierd van de
hand gewezen en men verkiest den Paus,
wiens staten hij onrechtveerdiglijkbeheerscht
Het is onbetwistbaar dat men Z. H. den
Paus van Rome opnieuw onder de vorsten
komt te erkennen. Men begrijpt dan ook de
razende woede waarmeê de penlakeiën der
logiën tegen het Pausdom uitvallen. Immers,
sedert lang, dachten zij dat het Pausdom dood
en voor goed begraven was en nu, op eens
staat die gewaande doode uit het graf op, en
gaat als rechter en bemiddelaar tusschen de
vorsten plaatsnemen...
Dit is een terugkeer naar de gebruiken der
middeleeuwen, en zie, dat mocht volgens de
logiegasten niet gebeuren....
Doch ondervindende dat alle het walgelijke
en venijnige slijk dat zij naar 't Pausdom slin
geren de daadzaken niet kunnen veranderen,
pogen de maconnieke scribenten dan ook ze
wilde Margroet de steenen tafel beklimmen, wanneer
een forsche arm haar achteruit wierp. Ter zelfderlijd
ontdeed de oude Coëlmarker, want het was hij, zich
spoedig van zijnen mantel, en sloeg met het plat van
zijn zwaard den verschrikten Conan van Plouer in
het aangezicht.
Verdedig u riep de meester van Befou.
Conan twijfelde dat gevecht scheen hem een
vadermoord.
Verdedig u riep de oude ridder, of bij mijne
ziel, mijn zwaard doorboort uw lijf
Hij hief zijn slagzwaard, maar Conan verroerde
zich niet.
Al was het tegen mijn vader, ik bevrijd mijn
echtgenootriep Margreet's mannenstem.
En het jong meisje, in vurige begeestering, ont
rukte het wapen aan Conan's handen en maakt zich
bereid.
Een snelle en schrikwekkende lichtsprang ont
stond bij 't raken der twee zwaarden Conan beefde
in al zijne lidmaten en maakten hel kruisteeken.
De maan verlichtte vaal en bleek hel aangezicht
van Margreel. Haar glinsterend oog, mei somber
vuur, deed zien dat zij niet wankelen zou in baar
moorddadig besluit.
Een angstkreet ontglipte de keel des grijzaards,
die bet wapen zijne bevende hand liet ontvallen en
bewusteloos op de steenen tafel nederzouk.
Ga, ik vervloek u niet. Moge God in deze
wereld u doen boeten
Het paard vertrok in haastigen tred En Conan
zuchtte en beefde langs dc baan, want de maan, die
overal glinsterde in den kleigrond, deed hem denken
aan de vurige oogen van de vervloekte. De armen
van Margreet, die zijn middenlijf omsloten, ver
brandden en prangden hem de borst Zij, de dochter
van Coëlmarker was gerust en lier te paard gezeten
wanneer zij sprak dan was het om zich te beloven
vau zoo te rijden in den maneschijn, van de geuren
der beide te smaken, en van in de verte de duizelde
diamanten van bet weergekaalsl liebt der keien te
zoo veel mogelijk te doen minachten en te
verkleinen. j
M. von Bismarck, zeggen zij, heeft die be
middeling voorgesteld om destebeler de uit
spraak te kunnen verstooten indien zij voor
Duitschland niet gunstig genoeg wezen zou.
Men beschuldigt dus M. von Bismarck een
oneerlijke rol te spelen in deze zaakde be
middeling zou dus een strik voor den Paus en
voor Spanje wezen?..
Dit is eenvoudig eene van die vuige beschul
digingen waartoe de maconnieke penlakeiën,
in|genepen toestanden, altijd hunne toevlucht
nemen. Doch ware het zoo het feit zelve dat
men den Paus als vorstelijke scheidsrechter
heeft erkend zou hierdoor niet vernietigd
wordeu.
Men begrijpe dan ook zeer goed dat onze
Belgische maconnieke scribenten al hun best
doen om deze gebeurtenis als van gering
belang voor te stellen. Ze zien immers het
schaamterood het voorhoofd overdekken van
hunnen afgod, Z. M. Frère I, de politieke
dwerg, die zich had ingebeeld aan 't Pausdom
den laatsten stoot te hebben gegeven die liet
in 't graf deed rollen
Ten slotte, drukken wij den wensch uit dat
de mogendheden weldra mochten herkennen
dal de Paus niet alleen hoog moet staan in
hunne achting, maar ook aan hun hoofd dient
geplaatst te worden als wereldlijke koning, als
hun leidsman en als hun bemiddelaar, tot heil
en vrede van Staten en Volkeren
De algemeene kiezingen voor 't Wetgevend
korps welke, zondag jl. in alle de fransche de
partementen, plaatsgrepen, mogen als een
schitterende zegepraal voor de Bewarende
Partij aanschouwd worden.
De Republikanen hebben inderdaad eene
harde nederlaaggeleden;een gruot getal repu-
blikaansche kandidaten beien in het stof, ter
wijl de Konservatieven en Radikalen talrijke
zetels veroverden.
Vier ministers en een groot getal voorname
republikaansche politiekers werden deerlijk
afgekookt.
De thans gekende uitslagen geven 187 Kon
servatieven 154 Republikanen en Radikalen, 215
ballotleeringcn. j
De Konservatieven welke in de oude kamer i
ten getalle van 90 zetelden, winnen dus 97 j
zetels.
Naar alle veronderstellingen zullen zij bij de
ballotteeringen nog 55 zetels veroveren. Dit J
zou hunne getalsterkte tot 242 doen klimmen.
De republikaansche gouvernementspartij is
dus op eene gevoelige wijze verzwakt gewor
den en in meer dan eene omstandigheid zal
zij, bestreden door de Konservatieven van de
eene zijde en de Radikalen van de andere zijde,
over geene meerderheid meer beschikken. De
gouvernemenlspartij zal dus 't slechts 't be
wind kunnen bewaren dan op voorwaarde van
een verdrag met de Radikalen te sluiten, in
andere woorden van zich voor een groot deel
aan hunne dwaze eischen te onderwerpen.
De Republikanen schuimen van razende
woede over hunne nederlaag. Zooals naar ge-
woonte besloten zij onmiddelijk hunne toe-
vlucht tot geweldige maatregelen te nemen ten
einde hunne mannen te redden. De redmiddel
denken zij te vinden in de verbanning uit 't
land van alle de pretendenten en van alle de
genen welke door 't volk lot het koningdom
zouden kunnen geroepen worden.
Deze maatregel kenschetst de partij des
gewelds en toont ook aan welke dwaasheden
men zich kan overleveren in een oogenblik
van woede, want wie zou durven loochenen
dal die bannelingen veel gevaarlijker in den
vreemde zouden wezen dan wel binnen 't land
waar men ze van nabij bewaken kan.
Het bewijs dat de Republikanen in de kie
zingen van Zondag hard getroffen zijn, 't is
dat bijna alle hunne organen een beroep doen
op de eendracht en eensgezindheid onder de
verscheidene republikaansche groepen, zonder
de welke de grootste onheilen voor de Repu
bliek te vreezen zijn.
Even als onze Belgische liberalen in 1884,
schrijven de Republikanen hunne nederlaag
toe aan eene oorzaak die wel zekerde wezenlij
ke niet is. De landbouwkrisis zou de oorzaak
wezen van hunr.en tegenspoed... Dwaling de
oorzaak van den alkeer dien 'l fransch volk
tegen de Republikanen voedt, vindt haren oor
sprong in de vervolgingen tegen Kerk, priester
en kloosterling
In de schandalige geldverkwistingen die ten
voordeele der republikaansche vriendjes ge
pleegd worden
In de oorlogspolitiek die niet alleen de finan
ciën verarmt, maar het leger, de kinderen des
volks, in verre afgelegene streken, aan de
grootste gevaren blootstelt
In den staat van minachting en vernedering
waarin de Republiek, Frankrijk vroeger zoo
groot, heeft gestort
In de altijd klimmende macht van 't Sodalis-
mus 't welk de samenleving dreigt ten onder te
brengen.
In de onzekerheid waarin de Republikaan
sche instellingen 't land doen verkeeren
In den ougelukkigen toestand waarin land
bouw,nijverheid en koophandel doordien staat
van zaken zich bevinden....
Ziedaar de ware oorzaken van de harde
nederlaag die de Republikanengeleden hebben
Laat ons hopen dat de Konservatieven uit
hunnen schitterenden zegepraal de meeste
voordeelen zullen weten te trekken, tot heil
van Kerk, Staat en Volk
Die goede curators
De National sprak in Januari lestleden van
de overdrevene sommen, welke door de ge-
failleerden en de ongelukkige schuldeischers
aan de kurators van faillieten moeten betaald
worden.
Hij gaf de namen op van vier van die
goede heeren, die, op tien jaren tijd,
222,861 fr.: 2f9,346 fr.; 186,561 fr. en 135,978
fr. voor dit bij uitstek winstgevende postje,
ontvangen hadden.
Men zegde later dat de National zich be
droeg de vier kurators hadden die bagatelle-
kens, die aalmoes slechts ontvangen in
twaalf jaren tijd.
Het verslag van M. F. Van Humbeeck, voor
zitter. over de werkzaamheden der koophan
delsrechtbank van Brussel gedurende het
dienstjaar 1884-1885, dal thans verschenen is,
geeft aan den National de gelegenheid opnieuw
tegen de misbruiken der koophandelsrecht
banken de stem te verheffen,
De honorariums der kurators van faillie
ten, zegt M. Van Humbeeck in dit verslag,
beliepen slechts 5,61 p. h. op het actief, dat
verwezentlijkt werd.
Op den eersten oogslag schijnt dit 3,61
p. h. inderdaad maar een gering soramekete
zijn, maar die bagatel, dikwijls herhaald, ver
groot aanzienlijk en wordt in twaalf jaren een
koek van 1,629,288 fr., hetgeen per jaar
135,773 fr. uitmaakt en per kurator, jaarlijks,
zonder dat hij daarvoor zijne gewone bezig
heden van advokaat moet verlaten 9,051 in
middencijfer.
Nu, zijn er vijftien kurators en heel waar
schijnlijk waren er ook vijftien om dien koek
van 1,629,288 fr. onder elkander te verdeelen.
Doch er zijn in al die kuratorszaken overal
bevoorrechten, die den koek alleen opsmullen
en aan de anderen slechts de kruimeltjes
overlaten, die nu en dan ter zij vallen.
Sommige advokaten bij de koophandelsrecht
banken kunnen dit jaarlijks inkomen van
9,051 franken voor hun moeielijk kura-
torswerk zeer gering vinden, het is zeker dat
de kooplieden er geheel anders over denken
en spreken.
Waar gaan wij naar toe?
De Nation, het dwaallicht van Brussel, zegt
Wij bedanken de Meuse om de goede wen-
schen, die zij ons toezendt deze zijn ons des
te aangenamer daar wij er de zekerheid in
vinden van de volmaakte eensgezindheid die
tusschen ons heerscht aangaande de noodza
kelijkheid van de herziening der grondwet en
de middelen om toe te geraken.
Die bekentenis is beteekenisvol.
De Meuse is een der gematigste bladen der
liberale opinie. Meer dart eens betreurde het
sommige maatregelen, door zijne vrienden aan
het bestuur genomen. Onlangs nog verdedigde
de Meuse het godsdienstig gevoel,
j Indien zulke dagbladen de verdediging onzer
j grondwet ontvluchtenindien men ze zelfs
meê ziet werken om ous nationaal bolwerk af
te breken, dan mag men zeggen, hoe pijnlijk
die waarheid ook zij, dat de grondwet in het
1 liberale kamp geene aanklevers meer heeft.
De katholieken alleen maken de grondwet-
telijke partij uit.
bewonderen.
Des anderendaags vonden de dienaars van Befou
den ouden heer uitgestrekt op de steenen tafelzij
wilden hem wekken, maar konden niet: ijskoud was
hijde droefheid had hem gedood.
IV.
Margieet was eene slechte dochter geweest zij
werd eene trotsche en beheerschende echtgenoote.
De zwakke Conan moest buigen voor al de willen en
grillen zijner vrouw zelfs van zijnen naam moest
hij afstand doen om dezen van Coëlmarker aan te
nemen zoo /werden de woorden bewaarheid des
heeren van Befou, en was hij gewroken.
Moeten wij zeggen dat Margreel het gedenken aan
God uit baar hart had gejaagd De Kapellaan van het
kasteel van Plouer werd verjaagd, ondanks zijnen
gevorderden ouderdom De winterregen viel door
het vervallen dak van hel kerkje, en ellendig huilde
de wind door de gothieke vensters, wier gekleurde
ruiten gebroken en vernield waren.
De feestzaal integendeel, was dagelijks verlicht
men danste en men zong; gedurig was het feest. Zoo
groeiden Margreet's kinderen op in die lucht, door
dwaasheden verpest; hunne jonge blikken gewend-
den zich van zonder afschrik de ondeugd te beschou
wen.
Margreet was dan ook eene slechte moeder.
Conan stierf omtrent het jaar 1575. Korts nadien,
in eenige maanden, verloor zijne weduwe hare drij
zonen en hare dochter. Jan van Plouer was sinds
lang bij den Heer.
Twintig jaren was bet dan geleden dat de dochter
van Coëlmarker het vaderlijke buis verlaten bad.
Alleen ter wereld, maar geenszins neergeslagen door
al de rampen die baar hadden getroffen, wilde zij
het slot van Befou wederzien.
Het was misschien eene opperste uitdaging van
dat hart, versieend in hel verderf, misschien was
het ook een raad van haren goeden engel, want Gods
mededoogen is grooter dan alle schelmstukken.
Zij kwam, de machtige vrouw, de eenige erfge-
name van twee edele huizenzij kwam, omringd van
ODlelbare vassalen die bij monde op haren doorlochtI
welkom riepen, en van harle vervloeking
Terwijl zij het gewelf doortrok liet zij eenen blik
vallen van onverschillig misprijzen op de steenen
j tafel, de doodsponde van den laalsten meester van
Befou hare lippen openden zich om eene spotternij
te uiten, want zij was niet meer het [meisje dat wij
gekend hebben, goed van harte maar enkel door
trotschheid overmeesterd nu was zij, lager om
lager, onverschillige moeder, plichligc echtgenoote.
vadermoordsterjgeworden.
Hare lippen openden zich, maar geen klank kon
uil haren gorgelhare dienstboden zagen baar ont
steld, zagen haar bleek worden een traan ontrolde
hare oogen, en viel brandend op hare kanten klee
deren.
Jonker, sprak zij tot haren schildknaap, wil den
naam van den pastoor van Befou voegen bij den lijst
der genoodigden op mijn welkom-eetmaal.
De schildknaap deed zich hel bevel hernieuwen,
en alle de aanwezigen waren verwonderd over de
zaak zelve en over den toon waarop zij gezegd was.
Het is twintig jaar en meer, zegde een oud
wapenmakker, dat de edelvrouw met eene zoo zachle
j stem lot geenen harer dienaren meer gesproken
I heeft.
s Op bel banket zette zich de pastoor van Befou aan
de zijde der slotvoogdes.
Des anderdaags was de steenen tafel verdwenen
men verving haar door een gansch nieuw heuveltje.
Maar er gebeurden wel andere veranderingen. De
kapel van Befou werd kostelijk vernieuwd dagelijks
kwam de oude kapellaan van Plouer er de heilige
mis lezen. De naburige kloosters ontvingen groote
geldsommen De drij vierden der fortuin van de
vrouw werden in aalmoesen uitgedeeld.
Elkeen was verwonderd. Dat was eene schitte
rende herstelling. Maar daar de pracht op het slot
6
niet verminderde, dacht men dat de slotvoogdes
meende van enkel door giften hare vergiftenis den
hemel af te koopen.
Boeiveerdigheid eener edele, zegden vassalen
en dienstlieden. Voor mindere zond9n doet men ons
smeeken en bidden en op de borst kloppen, zouden
er hier beneden twee uiiboelingen, en daar boven
twee gerechtigheden zijn
De onwetendheid beschuldigt; de armoede benijdt.
Indien Gods goedertierenheid anders dan oneindig
kon zijn, voor zulke schuldeu des ongeluks zou zij
oneindig, worden
Twintig jaren verliepen. Margreet scheen in de
jaren haars ouderdoms in schijn gelukkig, stil en
zacht te leven. Zij vervulde gestadig alle hare gees
telijke plichten zij was goed, verduldig, meedoo-
gend.
Is het genoeg, om lange jaren schelmerij af te
koopen, van rechtvaardig te zijn gelijk zij die nooit
gezondigd hebben zoo spraken de pachters van
Befou, verstout door de goedheid hunner edelvrouw.
Zij, middervvijl, bereikte het laatste tijdstip eener
doodelijke ziekte.
Zij stierf. En daar zij door vaders zijde of door
haren echtgenoot met al de edellieden van den omtrek
verwant was, was er eenen grooten toeloop op hare
begrafenis. In de zalen, de edellieden op het voorhof,
voerden de zelfde taal
God wille hare zielzegde men het hoofd
schuddende.
En dal wilde zeggen
God beware ons van haar lot in de ander#
wereld.
De deuren der doodkamer gingen open naar oud
gebruik moest elk een druppel wijwater op het lijk
werpen. Eerst traden de naaste bloedverwanten bin
nen, cn een dezer trok de gordijnen dei bedsponde
weg, allen stonden verbaasd de doodskoeis was
ledig.
Al de aanwezigen deinsden vervaard achteruiten
meer dan een, een kruis makend, zegde
