41ste Jaar
Zondag7 Maarf I8JI6
/V° 2060,
HERBERG EN SPEL
IJZEREN WEG.— VERTREKUREN UIT AELST NAAR
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Kerk en Staat
Kwestie der Kerkhoven.
Eerbied voor de dooden.
Financieele toestand.
Besparingen.
DE DENDER-BODE
ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December.
ANN0NCENPR1JS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op 54e blndz. 50 cent.
Gysegem, Audegem, Dendermondc, Zele en Lokeren 4-56
6-36 8-45 41-09 3-07 4-35 K-45 9-48.
Hechclen. 4-561 6-361 7-30d 8-14d Exp. 4* 2° 3® kl. 8-451
12-00d 4-04d Exp. 4* 2® 3* kl. 2-54d 3-07* 6-45/
9-48./ 10-48d Exp. 1* 4' 3* kl.
Antw. 4-56t 6-36: 7-30d 8-44dExp. 3 kl. 8-45/ 1-04d Exp.
4® 2* 3* kl. 2-54d 3-07/ 5-58d 6-45/ 9-48/
40-48d Exp. 4*2*3* kl.
Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 8-11 L 3 kl. 8-36
40-43 dir. 42-00 1-04 E 3 kl. 4-51 4-44 E 3* kl
5-18 des tond.) 5-58 en 8-49 direct 9-19 10-48 R 3 kl.
Leuven, Tbienen, Luik, Verviers 4-55d 4-56/ 6-36/ 8-1 ld
E 3 kl. 8-45/ 8-36d l4-00d l-04d Exp. 1* 2* 3' kl.
2-51d 5-58d 849d direct 9-19d 10 48 E3 kl.
Gapt, (5-00 's vrijd 7-04dir. 7-55 E3 kl. 8-45 9-41
42-24 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-04 6-39
9-50 40-32 Exp 3 kl. en des zondags 42-39
(4) Nota. De letter beteekent langs Temonde en de
Brugge, Oostende. 7-55 Exp. 3 kl. 9-41 42-21
12-40 0-00 dir. 3 08 El* 2* 3* kl. 6-38
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel (langs Gend) 8-45
12-21 12-40 3-08 3-37 Exp. 6-01 6-39
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Ath) 5-52 7-30 8.14
E. 3 klas tot Denderleeuw 12-00 2-51 5-58
Ninove. Geeraerdsbergen, Lessen, Atb 5-52 7-30 8-11
E 3 Kl. tot Denderleeuw 12-00 2-54 5-58 9-46
Bergen, Quiévram 5-52 7-30 8-11 E 3 kl. tot Denderleeuw
42-00 2-54 5-58
Enghien Braine, Manage, Charleroi, Namnn langs Geeraerds
bergen 5-52 7-30 8-11 E 3 kl. lot Denderleeuw 12-00
2-51 0-00 5-58
Herzele, Sottegem, Nederbrakel en Ronsse, langs Erpe-
Meire. 4.58 7.35 42.48 6.03
Moorsel,0pwyck,Mechelen,Antwerpen 5,03 9,08 3,19 b,46
letter d langs Denderleeuw.
Unique Suatn.
«AAR AELST DIT
Ath 6.48 40.24 4.18 4.06 7.57 9.45
Antw. 5.15 6,29 9,13 E 3 kl. 9.53 40.50 E. 3 kl. 12-22
1.10 en 3-07 E.3 kl. 4.15 5.54 6.50 en 8-25 E. 3 kl.
Brussel 6.20 direct 7.18 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08
11 55 1-56 3.00 E 3 kl. 4.53 5.58 dir. 7.19 8 40
9.52 E. 3 kl. (des zondags 11.46)
Dendermonde 4-10 'szaterd. 7.07 9.42 41.34 2.27
5.28 8.26 9.44.
Geeraerdsbergen 7.27 44.05 2.00 4.50 8.39 9.54
Gent 6 35 7.39 E3kl. 7-46 9 43 44.07 42.34 E 3kl.
4 58 4 44 (4.39 's zondags) 5.06 8.41 dir. 8.26 9.45 E 3 kl.
Lessen 7.09 40.45 4.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 8.41 10.57 1.46 4.44 7.55 8.45
Ninove 7.55 41.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 5.35 6.20E.3 kl. 9.08 41.12 14.56 en 2.53 E 3 kl.
6.05
dit Gent naar
Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Rraine-
ifrComte 5.52 8.12E 8.52 44.18 2.20 5.40 6.59
dit geeraerdsbergen naar
Maria-Lierde, Sottegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd.
7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51
dit Dbndbrlebdw naar
Haeltert, Burst, Herzele, Soueg. Audeoaerde, ADsegom
Kortryk, 6.03 0.00 9.01 42.55 6.14 7.20 direct,
dit Sottegem langs denderleeuw naar Aalsi
(5.38 Zaterd.) 7.50 12.06 1.28 5.00 7.ol
Uit Sottegem langs Erpe-Meire. naar Aalst (5.58 's z.
8.00 12,53 4.45 9.44
Uit Ronsse langs Nederbrakel, Sottegem, Herzele e*
Erpe-Meire naar Aalst 6 59 12.00 3.40 8.05.
dit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Moorsei
Aelst5,45 10,04 4,17 7,12
AELST, 6 MAART 1886
Indien de Kerk de eerste is geweest, om
zich, uit liefdadigheid, het lot van de onterfden
der fortuin aan te trekken, zoo ook was zij
de eerste om het onderwijs onder alle de
klassen der samenleving te verspreiden.
Voorzeker aanschouwde de Kerk de ver
spreiding der kristelijke leering als hare voor
naamste taak, edoch zij gevoelde van den
beginne af dat, om de volkeren voor de kris-
telijke geloofsleer ontvankelijk te maken, men
ze daarvoor door maatschappelijk onderwijs
moest bekwamen. Is het op onze dagen nog
de katholieke geestelijkheid niet, die, bezon -
derlijk op den buiten, de ouders aanmaant
opdat zij hunne kinderen zouden ter school
zenden?... In 't Duitsche Keizerrijk beslaat
hel verplichtend onderwijs en de oorzaak dat
dit dwangstelsel zonder al te grooten tegenzin
door de bevolking wordt aanveerd, ligt in het
feit dal de katholieke geestelijkheid de ouders
van het groot nut eener kristene beschaafde
opvoeding en onderwijs weet te overtuigen.
Onbetwistbaar is liet voorden Staalaller-
wenschelijkst dat da jeugd goed onderwezen
en beschaafd worde; doch voor de Kerk is
dit meer dan wenschelijk: het is noodzakelijk.
Immers het is onmogelijk een dom en in
't geheel niet ontwikkeld kind naar behooren
in de godsdienstleer te onderwijzen.
Het zelfde princiep dat de kristenen liefdadig
heid tot de ongelukkigen inboezemt, wekt in
hen ook den iever voor het onderwijs der
kinderen op. Gelijk de goddelijke veropenba
ring ben leert dat hel lijden van gebrek en
armoede een gevolg en eene straf der erfzonde
is, zoo leert zij ook dat de onwetendheid en
de verduistering van het verstand straffen
zijn, die onze eerste vader Adam over zijne
gansche afstammelingschap heeft getrokken.
De Kerk houdt het geven van onderwijs als
een werk van liefdadigheid zoo verdienstrijk
dan het spijzigen der hongerigen, het verple
gen der zieken en het troosten van weduwen
en weezen. Een en ander strekt tot de heeling
der wonden van liet menschdom het eene
voedt het lichaam het andere den geest. Van
daar de rede om de welke de Kerk de geeste
lijke orden goedkeurt en voorstaat welke het
onderwijs der volkeren tot doelwit hebben.
Dit ware overigens niet mogelijk indien de
onwetenden onderwijzen geen werk ware van
krislelijke liefdadigheid
M. Ptrme«,afgeveerdigdevan Charleroi,die voor
©enen gematigden liberaal wil doorgaan, zegt
dat er geen onderscheid moet gemaakt worden
op't kerkhof. Jood, protestant, R. katholiek,
zelfmoordenaar, schelm, vrijdenker of godloo
chenaar en priester, allen moeten neven een
begraven worden.
Dus, om de vrijheid van otigeloovigen, vrij
denkers of godloochenaars te verdedigen moet
de vrijheid der katholieken vertreden worden.
Vertelling van V. Seeburg,
NAGEWERKT DOOR L. MERCELIS.
3' Vervolg.
Met dusdanige gedachten en plannen in hel hoofd,
trok de man, gelukkig als een wolf die een lam komt
te verslinden, de eerste herberg binnen.
Het was Zondag namiddag, en de gelagkamer was
met ontelbare vroolijke gasten opgepropt In eenen
eenzamen hoek, zonder vriend of spreekyezel, zat
do oude pachter van het Kriekenboomhof Droomend
en irfslig zat hij daar zijn zwart aarden pijpken te
rooken, zonder eens acht te slaan op hetgeen in de
xaal omging, en zonder zelfs oen woord lusschen de
luidruchtige gesprekken der overige boeren te wa
gen Zijne zinnen waren geschokt, zijn hart was
gewond en zijne vaderziel bloedde sedert de zoon
huis en dorp verlaten had. liever dan den drift tot
ktartspelen af te leggen, was de vader droevig en
mijmerend geworden. Vroeger was hij de ziel, de
groote man der boerengesprekken Aan de tafel
waar de pachter van het Kriekenboomhof zat, daar
waren al de eerlijkste eigenaars en laodbouweis van
het dorp bijeen, om naar de woorden van den ouden
te luisteren Nu zweeg hij, de man, en zag starziend
en bleek naar de roode sieeoen van den vloer, en
ondervragend en schuddekoppend bezagen de gebu-
een hem, en fezeldea elkander in hel oor dal de oude
pachter dien slag niet overleven zou. Het was won-
Volgens dit stelsel wordt de vrijheid in zake
van begrafenis alleen aan de R. katholieken
ontzegd
Vroeger, zegt M. Pirmezdacht ik er aldus
niet over, maar ik ben wijzer geworden, 't Is
waar, 't zijn maar zotten die nooit van gedacht
veranderen... Maar zou die wijsheid zich bij
M. Pirmez soms niet hebben vertoond sedert
de liberale jannen van Charleroi zijne pooten
wat gekraakt hebben gelijk de knapen hel met
hunne preêkheeren of mulders doen om ze
wat zeerder te doen kruipen
De liberalen hebben dezer dagen weêr eens
getoond tot welke schandalige buitensporig
heden hunnen onverbiddelijken haat tegen
God en zijne Kerk hen kan leiden.
In den nacht van 10 lot 11 februari 11. werd
het kerkhof van Sint-Vaast, in het Walenland
gansch verwoest door eene bende godverge-
lene liberale schurken. De kruisen werden
ten gronde geworpen, de grafsteden werden
in stukken geslagen zonder den minslen eer
bied voor de overledenen wier stoffelijke over
blijfsels aldaar rusten. De deur der kapel van
den Calvarieberg werd met geweld opgebro
ken en het beeld van onzeu gekmisten Zalig
maker onthoofd en aan stukken geslagen
Eenige jaren geleden werden aldaar de graf
steden en kruisen andermaal ten gronde ge
worpen en vernietigd
Niet eenliberale gazet heeft de stem ver
heft om deze wraakroepende lieiligschenderij
te laken Maar wat is 't Geen liberale
schrijvelaar is er te vinden die inwendig aan
deze schelmerij niet toejuicht Men zou ze wel
durven goedkeuren, maar zie dan zouden de
liberale jongens, ten tijde van kiezing, 't volk
niet meer kunnen bedriegen met hunnen diepen
eerbied voor 't H. Geloof onzer vaderen
Wij deelen het belangrijke vertoog meè,
verleden dijnsdag door M. Beernaert in de
Kamer gedaan.
De Kamer zal ongetwijfeld met genoegen
vernemen hoe hel met onzen geldelijken toe
stand gestaan is. (Ja, ja
Het dienstjaar 1883 (liberaal bestuur,) sloot
met een bepaald tekort van 18,252,868 frs.
Het dienstjaar 1884 (nog deels liberaal be
stuur,) sloot met een kleiner tekort het
bedroeg 16,242,900 fr.
Deze verbeterde uitslag moet toegeweien
worden aan de bezuinigingen der regeering.
(De katholieken waren toen aan 't bestuur
gekomen.)
Zoo hebben wij op de gestemde kredieten
eene som van 7,949.457 franks uitgeknipt,
eene som die buitengewoon hoog is.
De Kamer weet dat voor 1885, de begroo
tingen reeds in evenwicht zijn aangeboden
geweest. Nogthans konden wij niet voorzien
of dal evenwicht niet in gevaar zou gebracht
worden, indien de uitgaven grooier waren
dan de gedane ramingen.
M. Graux had de ontvangsten geschat op
een bedrag van 329,346,390 fr.
der zelfs, dal de man op dit uur in de herberg zat.
want na het Lof tot tegen hel vallen van den avond
bleef hij op gewone Zondagen in de kerk, om voor
het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Goeden Raad te
biddeu -, en sedert hij zijn kind, zijnen Joris verloren
bad, was hij gedurig als door eene geheime macht
lol het wonderdadig beeld getrokken geweest. Alle
dagen, in den voor- en namiddag was hij ter kerk
gegaan, om cr uren lang op de kille sleenen met
uitgerekte armen te bidden. Zou men niet gezegd
hebben dat bij in de school der Moeder Gods al het
lijden, al de smerten van zijn doorstoken hert wilde
overgieten
De woekeraar kwam binnen, nam grimlachend
.den hoed af, wierp eeDen oogslag rond de kamer, en
twee slappen vooruitgaande maakte bij eene lichte
buiging en zette zich aan tafel nevens den pachter
Met verlof, kameraad, zegde hij, en zijne
hand nam een stuk zwart brood van de tinnen tcl-
loor die in hel midden der tafel stond, mijn buik
begint dun te slaan en te rommelen. Ik beb al een
heel reisken afgedaan, en de weg was duivelsch
slecht. Niet waar, Kriekcnboompachter, honger heb
ben is eene gezonde ziekte Maar wal zit ge daar
stroef en zuur ld kijken Zou men niet zeggen dal ge
met heel de wereld in proces ligt
De aangesprokene nam langzaam bel pijpken uil
zijnen mond, en wierp eenen scherpen en doordrin
genden blik op den spotter.
Maar, zijl gij de woekeraar niet van het platte
land, daar achter de bergen Wat komt gij hier
zoeken of peist gij dat we Melchior uiet kennen
Melchior fok de schouders op, en antwoordde
!>e handel, miju vriend.
Zoo, de handel Ja we kennen uwen bar.de!.
- Bekommer u met te veel om mij, pachter, gaf
hij ien antwoord eenieder bakt en eet zijn eigen
korstje. Maar ik hub u iels ie zeggen over..
Bij de herziening der begrootingen, hebben
wij dat cijfer 6,782,200 franks verminderd
maar wij lieten ons de zaak nog te schoon
voorstaan de ontvangsten van 1885 zullen
de 313.011.000 franks niet te boven gaan,
dus 13.392,390 frs. min dan de eerste ramin
gen, en 6,850,190 frs. min dan onze kleinste
ramingen.
Deze uitslag is bijna geheel te wijten aan
het spoorwegverkeer, wiens opbrengst met
5.022,000 franks is afgenomen.
Nogthans is niet alleen onze spoorweg door
dien toestand gedrukt. Alle spoorwegmaat
schappijen ondergaan dezelfde misrekening,
en in Frankrijk en Engeland is 't zeilde of nog
erger.
Daaruit ziet gij, Mijnheeren, dat deze toe
stand al onze aandacht en onze zorg moet
wekken. Groote voorzichtigheid en
stipte spaarzaamheid zijn hoogdrin
gend.
Voor 1885 bedroeg de oorspronkelijke ra
ming der uitgaven eene som van 329,905,674
franks.
Wij hebber, die raming 10,502,523 franks
verminderd.
Doch ten gevolge van misrekening op de
ontvangsten van den spoorweg, staan wij
niettemin tegenover een tekort van 5 tot 6
miljoen voor 1885.
Nogihans, daar er voor een bedrag van
4,900,000 (ranks kredieten worden te niet
gedaan, is het zeker dat, niettegenstaande de
crisis, hel tekort van 1885 het miljoen en half
niet zal te boven gaan. (Zeer wel. rechts.) Zon
der onze vermindering der uitgaven, had dit
tekort 17 miljoen beloopen.
Voor 1887 maken wij de begrooting op naar
dezelfde regels die ons in 1886 geleid hebben,
maar eventwel berekenen wij de ontvangsten
weêr wat leeger dan in 1885 en 1886.
Voor de uitgaven hebben wij ons voorloopig
gehouden aan de gewijzigde cijlers die u voor
1884 werden onderworpen.
Ik hoop nog andere besparingen op die be-
groolingen en uitgaven te kunnen doen.
Met een woord, de begrooting van 1887
sluit met een batig slotdoch dat boni zal
nogthans moeten verminderd worden, door
den last der noodige kapitalen tot voortzetting
der openbare werken.
Die werken zeilen het voorwerp zijn van
eene buitengewone begrooting, opgemaakt in
den vorm door ons dit jaar aan eene derge
lijke begrooting gegeven.
Wat de buitengewone begrootingen betreft,
ze zijn gereed en zullen onmiddelijk uitgedeeld
worden. Goedkeuring rechts.)
De redevoering van M. Beernaert beknopt
saamgevat, zegt als volgt1" Als wij aankwa
men, vonden wij een jaarlijksch tekort vau
merkelijke miljoenen. 2° Wij zijn aanstonds
aan 't sparen gegaan. 3° Dit sparen was niet
genoeg, doordien met de slechte jaren, 's
lands inkomen gedurig verminderde op ijze
renwegen en anders. 4° Wij moeten nog altijd
voort sparen en T al uitzoeken. 5° Zonder
groote ongelukken zullen wij, spijts de ver
mindering van inkomen, voor 1887 effen staari
en zelfs iets over hebben. 6° De toestand is
gewichtig en wij moeten er al onze zorg aan
Gij ?aan mij
Ik heb met uwen zoou konnis gemaakt, met
uwen Joris, ge weet wel...
De oude man sidderde en voelde als eene koude
rilling over zijn hert loopen, toen die naam van Joris
in zijne ooren klonk en alsof er een schrikbeeld,
op dit oogenblik voor hem oprees, maakte bij een
afwerend en wild gebaar met de hand, en keerde
den rug tot den woekeraar. Deze zat ie lachen, en
nam, als de wilde tijger behagen in het lijden van
dat vaderhart dat zich, jammerend en muchteloos,
lusschen de klauwen van zijnen vijand afbeulde.
Ge kunt toch wel raden, peis ik, hoe bet met
den jongen zoo al gaal Slecht genoeg, voorzeker.
Hel weinig geld dal hij in zijnen zak had...
Ik had hem meer dan vijftig marken gegeven.
Alles heeft hij verloren, op eenen nacht ver
speeld. Nu moet hij bedelen, of werken gelijk een
slaaf.
Zwaar gelijk een stuk ijzer viel de hand van den
ouden pachter op de tafel; zijne lippen beefden en
zyne oogen, die gloeiend werden, stonden woest in
hunne kassen te draaien.
Hij zal dan werken zuchtte de vader, en zijn
aangezicht werd blauw en ascbkleurig.
Edoch, gij bedriegt u, vader, griBnigde de
andere volgens uw zoon mij zelf gezegd heeft, zal
hij niet werken, maar geld leenen, schulden maken
op bel vaderlijk huis, om te kunnen leven, en niets
te doen dan kaarten. En mij dunkt dat de jongen
gelijk heeft. Waarom zou hij niet verteren en rijk
leven Het Kriekenboomhof zal later zijn erfdeel en
eigendom zijn. Eenue duizenden franken min of
meer, eenige landerijen onteigend, eemge bosschen
verkocht zulieu hem niet belelleu wel ingezeten
pachter te zijn, gelijk zijn vader was Het moet niet
altijd bel bekken aan den ouden stijl zijn en men
kan rijk heeten, me dunkt, zonder een half dorp te
besteden; in andere landen gaat het ook slecht
en nog slechter. 7° Voorzichtigheid,
spaarzaamheid
Sedert eenigen tijd storten de liberale schrij-
velaars met geheele beken krokodillentranen
over het droevige lot van zoovele gemeenten
die nu, ter oorzake van de nieuwe schoolwet,
veel meer te betalen hebben dan onder de ge
doemde wet van 1879.
't Is onbetwistbaar dat vele gemeenten thans
meer betalen voor 't onderwijs dan vroeger.
Doch men mag uit 't oog niet verliezen dat zij,
door de aanneming der vrije scholen, het on
derwijs aan honderden kinderen bezorgen die
het vroeger dank aan de liefdadigheid der
katholieken ontvingen.
L'Escaut» van Antwerpen kondigt aan
gaande dees onderwerp een wel doordacht
schrijven af, 't welk wij hier willen lateu vol
gen
Men weet schrijft L'Escaut, dat het gou
vernement, onder andere besparingen, er eene
van 5 millioen heeft verwezenlijkt, op de
schooluitgaven voor het jaar 1883.
De liberalen betwisten deze spaarzaamheid
of haar bedrag niet.
Ja, zeggen zij, de Staat heeft 5 millioen min
uitgegeven, maar in hetzelfde jaar 1885 hebben
de gemeenten 2 1/2 millioen meer te betalen
gehad dan in 1885.
Wij antwoorden het zij zoo Blijft eene
besparing van 2 1/2 millioen, door de liberalen
zeiven erkend.
Maar bij nader onderzoek van den toestand
bemerkt men gemakkelijk dat de besparing
inderdaad veel meer bedraagt dan 2 1/2 en
zelfs dan 5 millioen.
De inwoners der gemeenten met ledige ofli-
ciëele scholen hadden niet alleen de uitgaven
dezer scholen te betalen bij middel der in
komsten van het gemeentebudjetzij hadden
nog te betalen de uitgaven der vrije school,
welke door al of schier al de kinderen werd
bijgewoond.
Deze laatste betaling gebeurde niet bij mid
del der inkomsten van het hudjet zij werd
ingezameld door het katholiek schoolkomiteit
maar de uilgaven vielen uiet te min ten laste
van de overgroole meerderheid der inwoners,
welke alzoo tweemaal de uitgaven vau de ge-
gemeenten betaalden eens, op nuttige wijze,
voor de vrije school eene tweede maal op
gansch nuttelooze wijze, voor de ledige offici-
ëele school.
Thans, in de gemeenten waar de ledige
scholen afgeschaft zijn, betalen de inwoners
maar eens meer. Het is waar dat de uitgave
op liet budjet grooier is in 1885 dan in 1883
maar als men rekening houdt dat in 1883 de
huisvaders tweemaal betaalden, is het een
feit dat zij in 1883 veel meer hetaalden dan in
1885.
Indien de uitgave van het gemeente
budget voor 1885 met 2 1/2 millioen is ver
meet derd, 't is dat liet getal der leerlingen
verdubbeld, vertiendubbeld is
Indien men de berekening maakt der oflici-
eele schooluitgaven in evenredigheid derleer-
bezitten. Laat uwen zoon gerust zijne jeugd verspe
len, vader het leven is lang genoeg, en uw fortuin
opeten dal kan hij toch niet. Daarbij, liet spel dat
verlaat bij nog in langens niethel is zijn cenig ple
zier, hel is zijn leven Te meer hel is goed dal er ook
eenige van die gasten loopen men moet wat van
alles hebheiizoo komt het geld onder do menschen
Met sidderende hand trok de pachter zijn wambuis
uit, als vreesde hij ouder hel geweld der ontroering,
te verslikken
En heeft mijn zoon niets gezegd dan dat stot
terde hij Niet een groet, niet een woord voor zijnen
vader. Diets om zijne vergiffenis te bekomen. Ha
Van niets klonk liet korten koud antwoord.
Hij heelt uieis gevraagd dan geld. En, geeft gij hem
niet, dan zal ik het hem geven.
Gij Ha mijn ongelukkig kind, hoe diep zijl
gij gevallen
Mei gebroken en verdoofde stem kwamen die
woorden over zijne lippen gekropen. Het was te veel
vooreenen vader, te veel voor zijne liefde. Bleeker
dan de muur stoud de oude pachter van de tafel op,
wankelde door de gelagkamer, strompelde de deur
uil, on viel dan builen kennis op den sleenen dorpel
voor het huis
Eenige oogenblikken later lag de pachter op een
bed in de herberg. Na de eerste ontroering had hem
eeno heyige koorts aangegrepen, en gedurende eene
halve uur afgemarteld Eene halve uur lang was zijn
aangezicht rood en brandend geweest als vuur, wild
cd gloeiend haddeD zijne oogen in hunne hollen
roudgerold ongedurig en zuchtend had hij op het
bed rondgewoeld, en wen zijn hert angstig klopte,en
zijn pols hevig sloeg, hoog er als een blinkende
zweclüruppel aan eU zijner grijze haarpijujes.
De koorts was eindelijk voomij, en eene ziekelij
ke bleekheid had den gloed zijner wangen opgevolgd.
Kwijnend stonden de oogen hem in het hoofd, zijne
lingen welke de officieele scholen bijwonen,
zou men vinden dal men, in 1883, in al de ge
meenten waar de ledige scholen thans afge
schaft zijn, tienmaal en twintigmaal meer be
taalde dan men betaalde in 1885.
De besparing bedraagt dus niet alleen 5
millioen ten voordeele van den Staat, zij is
nog veel aanzienlijker zoo niet voorde gemeen
tebudgetten, ten minste voorde huisvaders,
die in 1883 tweemaal betaalden en in 1885
maar eens betalen.
Er zijn in hel land meer dan 360 officieele
scholen die slechts een twintigtal leerlin
gen, gemiddeld per school bevatten.
Hel is klaar dat die scholen geene diensten
bewijzen in verhouding met de sommen welk
?ij kosten liet gezond verstand heeft ze reeds
veroordeeld en zal ze ook doen verdwijnen.
Wel gezegd
Het- verschil lusschen de twee toestanden is
eenvoudig dit
In 1883, betaalde men voor de -schoolmees
ters, die rentenierden en men betaalde nog
eens voor het onderwijs der kinderen.
In 1885 betaalt men voor het onderwijs der
kinderen en niet voor de renteniers.
Een schoon antwoord.
Dezer dagen kwam de verwereldlijking van
het gasthuis te Bergen op nieuw ter spraak in
den gemeenteraad.
Ziehier de verklaring van M. Hardenpont,
liberaal gemeenteraadslid en Senateur.
Zoo ik de verwereldlijking van het wee-
zenhuis aanneem en goedkeur, is dit het
geval niet met het gasthuis, omdat wij meest
allen, wanneer wij ziek zijn, de hulp en de
zelfopoffering der religieuzen inroepen, en om-
dat ik geene proeven zou willen wagen,
waarvan de armen de eerste slachtoffers
zouden zijn.
Die bekentenis is waarlijk al te kostbaar om
niet meegedeeld te worden.
K1ESKRONIJK.
De provinciale kiezingen zullen plaatsgrij
pen op Zondag 25 Mei aanst., om 9 ure voor
middag. Naar wij vernemen zullen de liberalen
onzer Stad op 1 April aanstaande vergaderen
ten einde te beslissen of ze uil hunne schelp
zullen durven komen ofwel er nog wat dieper
inkruipen.
Het katholiek kieskomiteit van St-Nicolaas
vergaderde, Donderdag 4 Maart.
M. Malou werd als kandidaat voor 't Senaat
en MVan JSaemen, Burgemeester van St-
Nicolaas, als kandidaat voorde Volkskamer in
vervanging van M. Malou uilgeroepen.
Volkskamer.
De Vergadering heeft deze week den rede
twist over liet budjet van inwendige en open
baar onderwijs voortgezet. Het bezonderste
punt ter sprake was de kwestie der kerkho
ven. Verscheidene redenaars voerden het
woord. De merkwaardigste redevoeringen
waren deze uitgesproken door onzen ver-
dienstrijken vertegenwoordiger, M. Woeste.
trekken waren mal en ontspanner., langzaam klopte
hel hart in zijne borst, en tastend streek de rechter
hand over hel klammig voorhoofd, als om de gedach
ten en schikbeelden <Jer ijlkoorts terug te roepen.
Eer de avond begon ie vallen was de onpasselijk
heid voorbij, en droomend en alleen stapte de pach-
tei de dorpsbaan in om naar huis te keeren Voor
hem stond de deur der kerk wage wijd open, en bin
nen het Liev6 Vrouwenbeeld, dal hem scheen toe te
lachen, om oenen laatsten avondgroet te verzoeken..
Ja, het laatste gebed van den beproefden vader zon
voor Maria zijn, en twee minuien later zat hij voor
de voeten van het wonderdadig beeld
Vroeg al wierp de grijze herfstavond zijn schadu
wen over het dal. Bruin, geel en rosachtig stond het
wijde woud aan den voel van den berg, alsof het
met veelkleurige linten zijne halfnaakte takken ver
sierd had de masten en lorkeboomen alleen hadden
hun eeuwig groen bewaard En daar stonden zij, de
eeuwenoude eiken en wilgen, met hunne grauwe
kruin naar den hemel, als eenzame en trouwe wach
ters op het kleine dorpje neer te kijken en door de
openingen hunner bijna onbloote takjes, wierp de
roodafgaande zon de looverglansen van heur weg
stervend licht.
De eigenaar van het Kriekenboomhof zat op de
trappen van hel Onze-Lieve-Vrouwenaltaar. Alles
scheen voor zijne oogen te dansen, alles beefde en
sidderde rond hem krampachtig hield hij zich aan
een kerkstoel vast, terwijl de zucht mijn arme
zoon' over zijne stramme lippen heenkwam.
Hel was alles doodstil in de kerk, en de muren en
gewelf, cn standbeelden en schilderijen schenen
zuciitend den kreet mijn arme zoou te herhalen.
Sill was hel in de kerk, doodstil: ni Is dan het
zwaar tiktakken der hoilogie in den toren, hei klop-
een van een gewond vaderhart, en hel prevelen van
een fezelend zielsgebed. Wordt voortgezet