41s,e Jaar. Zondag4 April 1886. /V° 2064. HERBERG EN SPEL IJZEREN WEG. VERTREKUREN UIT AELST NAAR VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN Gevolgen en Plichtigheid. Exaaiu van kiesbevoegdheid. De onlusten in Relgie in den Duitschen Rijksdag. DE DENDER-BODE. ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December. ANN0NCENPR1JS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op blade.50 cent. Gysegera, Audegem, Dendermonde, Zele en Lokeren 4-56 6-36 8-45 41-09 3-07 4-35 6-45 9-48. Uechelen. 4-561 6-361 7-30d 8-ltd Exp. 4"ï*3ekl. 8-451 14-00d i-04d Exp. 1«2« 3*kl. 2-51 d 3-071 6-451 9-48.1 10-18d Exp. le 4» 3* kl. Mtw. 4-561 6-361 7-30d 8-lldExp. 3 kl. 8-451 l-04d Exp. 4* 28 V kl. 2-51d 3-071 5-58d 6-451 9-481 10-18d Exp. 1-2- 3" kl. Brussel, langs Denderleeuw. 4 25 7-30 8-14 E3 kl. 8-36 40-25 dir. 42-00 1-04 E 'i kl. 2-51 4-44 E 3* kl 5-18 des zond.) 5-58 en 8-49 direct 9-49 10-48 E 3 kl. Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-25d 4-5616-361 8-lld E 3 kl. 8-451 8-36d 12-OOd l-04d Exp. 2* 3* kl. 2-5ld 5-58d 849d direct 9-19a 10 18 E 3 kl. Gent. (5-00's vrijd 7-04 dir. 7-55 E 3 kl. 8-45 9-41 12-21 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 E 3kl. 6-01 6-39 9-50 40-32 Exp 3 kl. en des zondags 42-39 (4) No Ti. De letter 1 beteekent langs Temondc ea de Brugge, Oostende. 7-55 Exp. 3 kl. 9-41 12-21 12-40 0-00 dir. 3 08 E 4* 2* 3* kl. 6-38 Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel langs Gcnd) 8-45 12-21 12-40 3-08 3-37 Exp. 6-04 6-39 Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langs Alh) 5-52 7-30 8.11 E. 3 klas tot Denderleeuw 42-00 2-51 5-58 Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Ath 5-52 7-30 8-11 E 3 kl. tot Denderleeuw 12-00 2-51 5-58 9-16 Bergen, Quiévrain 5-52 7-30 8-11 E 3 kl. tot Denderleeuw 42-00 2-54 5-58 Enghien Braine, Manage, Charleroi, Namen langs Geeraerds bergen 5-52 7-30 8-11 E 3 kl. tot Denderleeuw 12-00 2-51 0-00 5-58 Herzele, Sottegem, Nederbrakel en Ronsse, langs Erpe- Meire. 4.58 7.35 12.18 6.03 Moorsel,0pwyck,Mechelen,Antwerpen 5,03 9,08 3,19 6,16 letter d langs Denderleeuw. Calque Sanm. NAAR AELST UIT Ath 6.48 10.24 1.18 4.06 7.57 9.15 Anlw. 5.15 6,29 9,13 E 3 kl. 9.53 10.50 E. 3 kl. 12-22 1.10 en 3-07 E.3 kl. 4.15 5.54 6.50 en 8-25 E. 3 kl. Brussel 6.20 direct 7.18 E 3 kl. 7.31 9.00 11.08 11 55 1-56 3.00 E 3 kl. 4.53 5.58 dir. 7.19 8 40 9.52 E. 3 kl. (des zondags 11.46) Dendermonde 4-10 'szaterd. 7.07 9.42 11.34 2.27 5.28 8.26 9.14. Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51 Gent 6.35 7.39 E 3 kl. 7-46 9.43 11.07 12.31 E 3kl. 1 58 4 14 (4.39 's zondags) 5.06 8.11 dir. 8.26 9.45 E 3 kl. Lessen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35 Lokeren 6.33 8.45 10.57 1.46 4.44 7.55 8.45 Ninove 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19 Oostende 5.35 6.20E.3kl. 9.08 11.12 11.56 en 2.53 E 3 kl. 6.05 uit Gent naar Moortzeele, Sottegem, Geeraerdb., Enghien, Braiie- le-Comto 5.52 8.12E 8.52 11.18 2.20 5.40 6.52 UIT GEERAERDSBERGEN NAAR Maria-Lierde.Sotlegem, Moortzeele en Gent, 5.15 vryd 7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51 UIT DbnDBRLEEUW NAAR Haeltert, Burst, Herzele, Soileg. Audenaerde, Asiejem Kortryk, 6.03 0.00 9.01 12.55 6.U 7.20 direct, uit Sottegem langs denderleeuw naar Aalst (5.38 's Zaterd.) 7.5C 12.06 t.28 5.00 7.31 Uit Sottegem langs Erpe-Meire. naar Aalst (5.33 a 8.00 12,53 4.45 9.11 Uit Ronsse langs Nederbrakel, Sottegem, Herzele sa Erpe-Meire naar Aalst 6.59 12.00 3.40 8.05. uit Antwerpen (zuid) naar Opwyck, Mooreei aa Aelsl: 5,45 10,04 4,17 7,12 AELST, 3 APRIL 1886. De werkstakingen in 'i Walenland loopen, naar luid van de laatste berichten, op haar einde. Indien de zoogezegde volksvrienden die haar door hunne verdervende leerstelsels en dui- velsche aanhitsingen hebben verwekt, nu hare gevolgen aanschouwen, zullen zij inwendig toch moeten bekennen dat zij het lot van den verdwaalden werkman nog droeviger en ellen diger hebben gemaakt. En inderdaad, de nationale nijverheid is ten meederen deele vernietigd, ten uitsluite- lijken profijte van den vreemdeling die ons reeds zulke harde concurrentie aandoet. Vele werkhuizen zullen langen tijd in stil stand, groote kapitalen onvruchtbaar blij ven en millioeneu irauks daghuren verloren zijn. Ja, duizenden en duizenden werklieden zullen geruimen tijd zonder werk blijven, 't geen in vele huisgezinnen de ellendigste armoede zal doen ontstaan. Aan deze lieden blijft er niets anders over dan in den vreemde het brood te gaan zoeken, en zoo zullen vele onzer nijverheden zich aldaar gaan verplanten tol groot nadeel van den nationalen rijkdom. Vaders, zoons en broeders zijn onder de moorddadige kogels der bewaarders van orde eu rust gevallen of gewond vrouwen en kin deren hebben echtgenoot en vader verloren huisvaders zitten in de gevangenis.... en hier door werden duizenden oogelukkigen gemaakt adn de welke niets anders overblijft dan den bedelstaf op te nemen. En men kan deuken met welk verbitterd hart de schurken zullen vervloekt worden, die door hunne opslokerijen al die ellende, al dien weedom veroorzaakten... Maar die groote liberale heeren bekomme ren er zich zoo veel meê als met 't jaar 60 zij hebben hun leven niet gewaagd noch er een enkele centiem bij verloren; heden gelijk vroe ger zullen zij hun leventje in overvloed, ver maak en plezier overbrengen Wanneer zullen onze werklieden dan toch eens de oogeu openen en zien en begrijpen dat zij de speelpoppen zijn die zekere heeren in 't werk brengen om aldus aan eereambt of bediening te geraken Hebben onze werklieden nu nog geene voor beelden genoeg gehad Hoevele ziet men er in 't land niet die langs den rug der gefopte werklieden eereambt of bediening hebben be klommen en die nu dat ze goed gezeten zijn, met klank hunne botten aan hen vagen Wanneer zal meri dart toch de oogen ope nen en willen klaar zien 't Is waarlijk wonder, alle die eindelooze jeremiaden in de liberale of geusche dagbladen te vinden over de gruwelijke misdaden en schelmstukken die door de werkstakers ge- Vertelling van V. Seeburg, nagewerkt door L. MERCEL1S. 7' Vervolg. Geen wonder dan dat geluk en familievrede van bet Kriekenboomhof verdwenen warende zaken namen er meer en meer eene bedenkelijke wending, en zichtbaar kwam de eerst zoo bloeiende pachterij in verval en achteruitgang. De jonge boerin, van geheime zielesmert verknaagd, lag meermalen le bod, het liederlijk en ongebonden leven van haren echtgenoot le betreuren. Joris was gedurig van buis, en de knechten en werkliedeu, door het oog van hunnen meester niet bewaakt, en door zijne wijze bevelen niet aangevoerd, gingen bunnen da- gelijkschen gang, en deden het werk in huis, op veld en iD deu stal volgens dal hunne goesting het meêbracbl. De akker3 werden minder goed onder houden, de beesten bij tijde en omijde besteld, het huishouden slechter nagezien, en geheel de zwaai en draai van bel Kriekenboombof in zijnen vroegeren welstand achteruit gedaan. Joris had zich meermalen reeds gedwongen ge zien overgrooie geldsommen uit de spaarlade te nemen om zijnen onverzaadbaren drift tol hel spel in le willigen en de schulden van bel dagelijksch gebruik in boerderij en huisbouden te betalen. Dikwijls zelfs bad hij groote leeningen gedaan, om buiten de weet zijner vrouw oude schulden te ver effenen, en nieuw speelgeld in zijnen geldbeugel te krijgen. De woekeraar, dien wij kennen, had zich als een verleidende duivel aan Joris verbonden, en hem al vaster en vaster in zijne vangnetten pleegd werden. Maar kom, laat ons eens zien wie de meeste schuld heeft in alle de bedreven misdaden en schelmstukken!... Wie hiist de werklieden op Wie verdedigt de socialistische leerstelsels? Wie strooit met duizenden zedeverdervende en revolutionnaire boekjes rond Wie leert dat de tien geboden Gods slechts goed zijn voor dommerikken en oude wijveu Wie leert dat de catechismus een onzedig boek is Wie roept gedurig dat de rijke klassen den werkman het bloed en zweet afpersen Wie bazuint gedurig uit, dat het werkvolk zoowel als de rijken, recht heelt op geld en genot Wie houdt staan dat er na de dood niets meer bestaat, er bijvoegende dat er niemand uit de andere wereld terugkomt Wie zegt op alle toonen dat er van dit leven moet geprofileerd worden, en dat het don'.me- rikken en ezels zijn die er anders over denken? Ja, wie is 't die dit alles doet De liberale schrijvelaars, de liberale of maconnieke redenaars,... Welnu, heeren liberalen, schrijvelaars, re denaars en verspreiders van boekjes, de ver dwaalde werklieden die men in 't Walenland heeft aan 't werk gezien, hebben slechts uwe lessen in toepassing gebracht Waarom dan al die biltere weeklachten Gij hebt gedacht dat de verdwaalde werk lieden uwe lessen op de Bisschoppen, pries ters, kloosterlingen en katholieke eigenaars alleen zouden toegepast hebben.... Immers ge hadt ze toch zoo goed als de uitzuigers van 't volk afgeschilderd. Maar zie zij hebben ze op dezen toegepast die u ondersteunden in uw werk van volksverder!. Ten andere 't werd u duizend maal voorzegd, dal wanneer 't volk den eerien of anderen dag zou in opstand komen ook de geldkoffers der rijke liberalen, zouden aangerand worden Zal deze les de oogen aan de liberalen ope nen Wij hopen het.... maar gelooven het niet De aanstaande zittijd voor het examen van kiesbevoegdheid is bepaald op zaterdag 17, zondag 18 eu maandag 19 April 1886, 's mor gens ten 9 ure. Op elke dier dagen zal eene avondzitting kunnen worden gehouden, die ten 5 ure aan vangt. Iedere zitting zal, de voorbereidende werk zaamheden niet medegerekend, hoogstens 3 uren duren. Omzendbrief aan de heeren Gouverneurs der provinciën. Heer gouverneur. Ik heb den aanstaanden zittijd voor het exa men van kiesbevoegdheid op 17, 18 en 19 April bepaald. gekluisterd. Overal bespiedde en vervolgde hij zijn slachtoffer Was Joris in hel kaarlspel ongelukkig, hetgeen helaas maar al te dikwijls gebeurde, dan was die booze verleider daar om sommen op sommen, honderden en duizenden franken te ver schieten en zijne speeldrift aan te stoken. Joris en dacht niet eens lol welke ontzaggelijke som die her haalde leeningen geklommen waren de woekeraar on sprak er nooit van aan den lichlzinnigen jongen, maar thuis hield hij zooveel te nauwkeuriger nota van alles, om op uur en lijd van zijnen oogelukkigen schuldenaar den lesten penning weer te eischen. Als de som hem eventwel groot en rond genoeg scheen, werd hij lastiger en moeielijker in zijne geldverschotlen, en begon hij Joris tot teruggaaf van het hem geleende geld aan te manen. De valsche vriend van vroeger werd een onverbid delijke schuldeischer. Meent gij misschien, sprak de valschaard tot Joris, als deze hem naar nieuwe sommen vroeg, Meent ge dat mijn geldzak niet leeg geraakt] en ik de duizenden maar op tc scheppen heb gelijk men het water uit eene beek put. Of peist ge dat huishouden, onderhoud van vrouw en kinderen mij niets kosten Mij dunkt dal ge over mij niette klagen hebt, mijn vriend ik heb u zoo langen lijd op borg gelnend dat gij er mij nooit dankbaarheid genoeg zult voor kunnen bewijzen. Daarom zoudl gij mij groot plezier doen mij zoohaast mogelijk de geleende sommen met de intresten derzelve Ier hand te stellen. Maar uwe intresten beloopen zoo hoog!.... verzette Joris soms op vrecsachtigen loon. Wat antwoordde de andere dan, gelooft ge wellicht dat een man, zooals ik, die vijftig keeren in '1 jaar zijn geld met gewin kan rond en omzetten, zich met vier of vijf per cent vergenoegen kan Neen t Neen, mijn beste, gij betaalt mij al wat ik u geleend heb, en al wat ik met het verscholen geld elders had kunnen winnen 1.... Krachtens artikel 2 van het koninklijk be sluit van 2 October 1883, moeten de kandida ten hunne aanvraag om inschrijving, met de bewijsstukken, minstens tien dagen vóór het examen, doen toekomen aan het gemeentebe stuur hunner woonplaats. Het is noodig de gemeentebesturen uwer provincie zoo spoedig mogelijk, dooreen in het Bestuurlijk Blad te plaatsen bericht, uit le noodigen ter kennis van de bewoners hunner gemeente te brengen, dat de aanvragen om in schrijving voor het exaam, te beginnen van heden tol den 7 April zullen worden aangeno men dat elke aanvraag schriftelijk moet ge schieden, dat de geboorteakte van den kandi daat er moet bij zijn, en dat zij moet vermel den 1° de taal(Fransch,Vlaamsch of Duitsch) in welke de kandidaat voornemens is het examen af te leggen, en 2° of hij, op de hem aan te duiden dagteekening, het examen 's morgens of's avonds wenscht te ondergaan. De kandidaten die het examen 's zondags wenschen af te leggen, kunnen dat in hetzelfde verzoek uitdrukken waarbij zij hunne inschrij ving aanvragen er zal zooveel mogelijk van dat verlangen rekening worden gehouden. Op den 8 April zal elk gemeentebestuur de aanvragen en daarbij behooreude stukken ver zamelen, eene naar alphabetische orde ge rangschikte naamlijst der kandidaten daarbij voegen, en dat alles richten tot den voorzit ter van den jury van 't kanton. Op u, heer gouverneur, rust de taak na le gaan, of de bij de vorige zittijden opgedane ondervinding toelaat de naamlijst der aanvra gers die ieder gemeentebestuur uwer provin cie u zou moeten toezenden, voor wat u aan gaat, vooral met het oog op de beroepsjurys, zonder nadeel op te heffen. De minister van binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs, Thonissen. Wie moet de sehaê betalen Met het oog op de vernielingen in het Walenland, werd die vraag dezer dagen meer dan eens gedaan. Het wetboek geeft het antwoord Iedere gemeente is verantwoordelijk voor de overtredingen, die met geweld op haar grondgebied door gewapende of niet gewapen de samenscholingen worden gepleegd, hetzij tegen nationale of bijzondere eigendommen, alsook voor de schaêvergoeding, waartoe deze overtredingen aanleiding geven. Indien de samenscholingen bestonden uit inwoners van verschillende gemeenten, daar zijn ook al deze gemeenten verantwoordelijk. Wanneer de samenscholingen bestonden uit personen, die vreemd zijn aan het grond gebied der gemeente, waar de overtreding werden gepleegd, zal deze gemeente van alle verantwoordelijkheid ontheven zijn, indien zij al de maatregelen heeft genomen welke zij in hare macht had, ten einde de samenscholingen te voorkomen eu er de deelnemers van te doen kennen. Wanneer een persoon, in de gemeente woonachtig of niet, ten gevolge van samen- Te vergeefs zocht de arme Joris eenen uitweg. Ha hij voelde nu dat hij onder de hand van den woeke raar lag, en le vergeefs naar een middel zocht om uil die slavernij vrij le komen. Hoe dien vervelenden schuldeischer voldoen Na lang zoeken scheen het middel gevonden. Het kerkfabriek van zijn dorp had eene rent van vijf dui zend marken af te leggen voorzekere vaste goederen, die de eerste bezitters van het Kriekenboomhof aan de kerk gemaakt hadden, Ha of hel hem tegenspande en pijnigde, hij eens de rijkste de welhebbendste pachter van hel dorp, om eene leening te moeten bedelen Maar nood breekt wettenzegt men, en kost wal kost moest de ongelukkige zijn hoofd nederleggen, en zijnen hoog moed breken... Daarbij, hij zou aan zijne vrienden en kennissen zeggen dat hij van zin was, met die leening, zijne boerderij nog te vergrooten, en eenige verbeteringen aan het pachthof toe te brengen. Waarom zou men zulks niet gelooven De slechte toestand zijner zaken was eventwel le algemeeu gekend, en niemand gaf geloof aan zijne verzinsels. Aao eenen lichlzinnigen kaartspeler, die zijn goed verkwist, en kunnen wij niet leenen, zei de voorzitter van het kerkfabriek. En Joris moest met ledige handen naar huis keeren. Vol woede en razernij ging hij aan de deur van den vrederechter aankloppen, om door toedoen der wet het afleggen der rent te eischen. Mijne voorouders hebben zooveel geld aan kerk en pastoors gegeven en is mijn pachthof dan niet groot en schoon genoeg om met eenige duizen den le kunnen belast worden Of is de eigenaar van het oude Kriekenboomhof dan geen vertrouwen meer weerd Zoo sprak de raaskalende Joris bij den ge rechtsdienaar. Ernstig en droevig wierp deze eenen langen blik op den spreker. Geerne I Ja, met twee handen zou men het ge scholingen aldaar zal uitgeplunderd, mishan deld of vermoord zijn, zullen al de inwoners dier gemeente aan hem, of aan zijne weduwe en kinderen, schaêvergoeding moeten betalen. Wanneer ten gevolge van samenscholin gen, een burger tot betalen werd gedwongen indien hij bestolen of geplunderd werd op bet grondgebied eener gemeente, zullen al de in woners dier gemeente gehouden zijn die schaê le vergoeden, in dezelfde natuur als de geplun derde en gestolen voorwerpen, of er den prijs van ie betalen aan het dubbel hunner weerde en aan den koers van den dag, waarop de plundering plaats had. Dijnsdag vond in den Duitschen Rijksdag de tweede bespreking plaats der wetten ter be teugeling van het socialismus. Men weet dal de bondsregeering had voor gesteld de vroeger in voege zijnde wetten tot 30 september 1888 te verlengen, doch dit ont werp werd door de kommissie, op voorstel van M. Windthorst, verworpen. De onlusten in Belgie hebben den achtbaren leader der duitsche katholieken de oogen geopend en hem doen zien. dat er door goed heid en welwillendheid bij die heeren socia listen, niets te winnen is dan onheil en ver derf. Ook heefl hij dan dijnsdag zijn voorstel gewijzigd en de regeering verzocht 1° een wetsontwerp voor te leggen, om den Staat en de Maatschappij te beschutten legen de ge varen die de socialistische beweging oplevert; 2° daar de middelen van Rijk en Staat niet toereikend zijn om het streven der sociaal- demokratie in zijne grond-oorzaak te treffen, en den wortel van het kwaad slechts kan uit geroeid worden, wanneer de godsdienst wéér om dieper en wijder in het hart der duitsche natie zal kunnen doorbrengen, de regeering toelate, dat al de katholieke gemeenschappen, als weleer, hunne heilzame werking mogen uitoefenen, tot voortplanting en bevordering van het kristelijke geloof in het duitsche volk. Minister VON PUTTKAMER betreurt dat M. Windthorst zich niet bepaald bij de regee ring heeft aangesloten ter verlenging der wetten, doch brengt tevens hulde aan zijne goede inzichten en zijne vaderlandsliefde. Spreker zegt dal het afstemmen der maat- gelen eene groote verantwoordelijkheid roepl op het hoofd dergenen, die zich tegen de wetten der beteugeling zouden verklaren, en legt dit nader uit als volgt Ik heb de overtui ging, mijnheeren, dat de tegenwoordige dis- kussie niet kan gevoerd worden zonder een oog te werpen op de gebeurtenissen, die zich aan onze grenzen, in het zwaar beproefde Belgie voordoen. (Algemeene aandacht.) Ik zal mij onthouden de wetgeving of de regeering van ons gebuurland te bespreken, of er eenige kritiek op te maken. De belgische regeering voert thans den strijd voor de openbare rust in Europa, en wij hopen dat zij weldra, want het is hoogst noodig, die benden misdadigers den nek zal kunnen breken. vraagde geld aan uwen braven vader gegeven heb ben. Maar aan u Zoo Eo waarom aan mij niet Omdat gij een verachtelijke speler, een gewe- tenlooze verkwister zijlals gij nog eenigen tijd dien gang gaat dan vervalt ge nog lot armoede en... den bedelzak De paehter werd bleek als de muur Had Mijnheer pastoor hem zoo iets gezegd, dan had hij er meê gelachen en de woorden in de wind geslagen. De pastoors immers, zoo dacht hij, waren er maar om sermoontjes te maken, en wee dengene op wie de geestelijken bet gemunt hebben.. Maar dat een man van het gerecht, een wetsdoktor hem zoo iets zeide, dat pakte, dal pijnigde hem. Zou het dan waar zijn Pachter van het Kriekenboomhof, hernam de beambte na eene poos stilzwijgen, uw vader was een der eerlijkste, der braafste en meest geachte mannen uit den ronde. Helaas, dit kan men van u niet zeggen. En wie is er de schuld van Gij alleen. Uwe zaken gaan achteruit; gij en wordt noch goed gezien noch bemind en zelf hebt ge geen plezier op aarde. Wie is er verantwoordelijk voor Gij alleen Hebt gij geene brave vrouw; geen allerliefste kindje. Is de naam van bet Kriekenboomhof met alom ge kend, en mogeD uwe bezittingen met die van vele edellieden niet vergeleken worden Is dit niet ge noeg om gelukkig te zijn En nochtans gij en zijl het niet. Van deD morgend tot den avond in de her berg zitten, tusscben eenen hoop verachtelijke kaartspelers uwen tijd en uwe gezondheid, hon derden, ja, duizenden per jaar verspelen uwe scboone boederij door vreemde handen laten berid deren en meenen dat daar uw geluk in is Pachter, gij wandelt op den weg die naar het tijdelijk en eeuwig verderf geleidt Gij rolt, gelijk de looden kogel die van den berg vliegt, immer sneller en snel ler, tot dat hij op den grond ligt... Hel ongeluk zal, komen, pachter, het staat aan uwe deur en gij zeil, Belgie is een land waar al de partijen, de socialisten en zelfs de anarchisten inbegrepen, eene onbegrensde vrijheid van drukpers en vereeniging bezitten, en het is buiten allen twijfel, dat een wezenlijk deel der oorzaken van dezen burgerkrijg want ik heb het recht den opstand aldus te bestempelen in het misbruik ligt dat van deze vrijheden wordt gemaakt. En, terwijl het bloed stroomde, terwijl de vlammen van dien burgeroorlog nog woedden, konden nog duizende gevaarlijke dag-en weekbladen tusscben de menigte wor den uitgestrooid, konden nog groote meetin gen plaatsgrijpen, waarin het volk nog werd aangevuurd*tot moord eu brand, tot plunderen en vernielen Ik wil u slechts een voorbeeld aanhalen Opal de oproerlingen, die door de policie of de troepen werden aangehouden, vond men een rood brochuur, den katechismus des volks, dat vrij is verschenen met de namen van schrijver, drukker en uitgever. Dit brochuur is met duizenden uitgedeeld.-Welnu, mij dunkens is het strafbaar, daar hst de schaamtelooste beleedigingen richt tegen koning Leopold II. Minister von Puttkamer doet daarna eene humoristische verhandeling over dit roode brochuur, en denkt de meening te mogen uiten, dat, liadde de belgische wetgeving, even als de duitsche, aan de overheden de macht gege ven, al die bewegingen bij hun ontstaan, te dempen, al die dag-en weekbladen aan te sla gen, en die meetingen te verbieden, waarin de anarchistische denkbeelden worden toege» juicht, men nooit de verschrikkelijke feiten had gezien, die Belgie thans in schrik en het Walenland in ellende dompelen. M. von Puttkamer denkt het daarna niet ongepast, als guten Schüler van prins von Bismark, eenen uitval te doen tegen het roomsch-katholieke geloof, omdat dit den godsnienst is van de werkstakers in Bel gie Dat is dan ook eenen uitval tegen het Centrum, waarop M. WINDTHORST antwoordt met te verkla ren dat minister von Puttkamer den toestand Belgie niet zeer goed schijnt te kennen. Daar heerschte, over een paar jaren de liberale en vrijmetselaarspartij in meester, en ik blijf bij mijne gedachte, zegt spreker, dat de schuld van de huidige feiten, op de regeeringspolitiek va i M. Frère-Orban terug valt. Laat de tegen woordige regeeriug van Frankrijk den weg voortbewandelen welke zij thans heeft inge slagen, ik beloof u den opstand van Charleroi in 't groot bij onze fransche naburen te zien plaatsgrijpen. De leerstelsels van Voltaire en Rousseau vinden nog aanhangers in alle klassen, de werking der liberalen, vooral van de vrijmet selaars is nog overgroot, en drukt loodzwaar op het volk. Mijnheeren, ingevolge van den uitval van M. von Puttkamer, ben ik ook gedwongen mij klaar uit te drukken. Ik wil geenzins de gru weldaden in Belgie verschoonen. Ik betreur, dat die ongelukkige werklieden, zich door valsche en misdadige opstokingeu hebben laten overhalen, datgene te verbrijzelen en te vernietigen, wat hun het dagelijks brood moet gij alleen, gij zijl de schuld van alles. Diep liet Joris den kop op de borst hangen. De woorden van den braven vrederechter raakten zijn hert, en vlogen als gloeiende pijlen door zijne ziel. Ja, hij bekende het maar al te wel, hij had misdaan, en zeer misdaan. Edoch, hij en had de wilskracht niet om op de baan terug te keeren, en kende maar a! le goed de zwakheid van zijn zoo diep be dorven hert. Mijnheer, sprak hij, en zijne stem begon te beven lk zie mijne fout en voel dat gij het goed voor hebt met uwe zalige vermaning, Edoch, hel is te laat nu kan ik den wagen op de baan niet meer tegen- of terughouden. Daartoe zou ik sterke handen en veel geld noodig hebben. Maar eenieder veracht den diepgevallen kaartspeleren ja, ik ben verachte lijk 1... Niemand wH mij helpen I Welaan ik verga dan.... Sta niet op tegen God, mijn vriend, en klaag zoo bitter niet over ons noodlot. Een man is er die u kan helpen en die man Hier zweeg de staatsman. Joris bezag hem ondervragend in de oogen. Die man zijl bij zelf Ik Neen, mijnheer, ik ben onmachtig mij zelva uit de ellende le trekken le diep ben ik gevalles, te diep Bij die woorden werd de vrederechter ongedul dig. Meent gij misschien, sprak hij, dat gij een beter mensch zult worden eens dat men u de gevraagde tien duizend marken ter hand stelt Neen Geld kas u niet beteren, maar lijden moet ge, en hard lijden. Ga naar huis, zet uwe dienstboden en dagloonerf aan het werk, die zelfs uwe boerderij na, en be waak uwe onderdanen werk mede van den morgend lot den avond, spaar en wroet, maar bijzonder ver mijd de herberg en het spel Het is niet te laatGij kunt nog recht komen, maar gij zelf, gij moet h«l duen. (Woedt voortokzit.)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1886 | | pagina 1