NIEUWS- EN AANXOHDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 7 ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 4 November 1886, 10 centiemen per nummer, 41ste Jaar, N° 2099.
ARONNEMENTPRUS
ANIVONCEAPRIJS
Politiek overzicht.
EEN EDEL HERT.
Doodehand.
Liberale eerloosheid.
Onzijdig onderwijs.
Laudbouw-onderzoek
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagleekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
tr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te beialen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3« bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond.De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Cniqne .Sum
srde
iek,
Ms.
eld.
het
id?
icht
;en e
ln-
25
nen
lid
den
EL,
AELST, 3 OCTOBER 1886.
Men meldt uit Kaïro dat men aldaar uit
goede bron bevestigt dat Frankrijk beslo
ten heeft alle middelen te gebruiken om
Egypte door Engeland te doen ontruimen.
Frankrijk verklaart zich bereid Engeland
in zijn werk van herinrichting te onder
steunen om de ontruiming te vergemakke
lijken.
Men spreekt meer en meer te Parijs van
de aftreding van M. Baïhaut, ministervan
openbare werken; de eenen schrijven deze
aftreding aan gezondheidsreden, de andere
aan politieke oneenigheden toe.
Londen 1 November. Op eene meeting
der socialisten die gisteren avond plaats
greep, werd er besloten dat aangezien
het opperhoofd der politie op hunnen brief
nog niet had geantwoord, zij in hun besluit
bleven volherden van op 9 November,
ondanks het verbod, eenen stoet in te
richten.
De engelsche drukpers volherdt in hare
aanvallen tegen Frankrijk. De Daily Tele
graph tracht te bewijzen dat Frankrijk,
met zijne droomen van revanche, de schuld
is van al de rampen, die Europa bedrei
gen. Frankrijk is onder ander de oorzaak
dat prins Bismark zich in de armen van
Rusland heeft geworpen, en dat Engeland
verplicht is in het Oosten van politiek te
veranderen.
De opening der groole Nationale Ver
gadering had zondag 11. ten -11 ure, te
Tirnova plaats.MM. Stamhouloff enMout-
kouroiï, gevolgd door de officiers van het
garnizoen, namen plaats op de estrade.
M. Stamhouloff las eene troonrede, waar
van de inhoud is als volgt n Na den
troonafstand van prins Alexander, heeft
het gouvernement alles in het werk ge
steld om de inwendigerust te handhaven.
De kiezingen hadden regelmatig plaats.
De gekozenen zullen niet aarzelen eenen
prins aan te stellen, die het land zal be
stieren op den weg des vooruilgangs en
der grootheid van het vaderland.
M. Karaveloff, die te Sofia is gebleven,
heeft zijn handteeken per telegraaf doen
toekomen. De vergadering stelde vervol
gens haar bureel samen. Generaal Kaul-
bars heeft geene niéuwe meêdeeling ge
daan. Ingezien de houdingvan Rusland, zal
de zittijd der Vergadering heel kort zijn.
Men denkt datprins Waldemarzalgekozen
worden.
Tinorva 2 November. Generaal Kaul-
bars legde eene klacht neêr aangaande
de beleediging eenen bulgaarschen
ambtenaar, maar russischen onderdaan
door den prefekt van Sofia aangedaan.
De russische generaal vraagt dat de pre-
Hoogduitsche novelle,
Door L. M.
9* Vervolg.
Frans bezag den vreemdeling met slrakken
blik in het aangezicht, alsof hij reeds de grond
lijnen zocht van zijn portret.
Welnu, ik zal uw verlangen voldoen,
ziehier het gedacht Het is donker avond
verheelt u op den kant van bel groote woud
de bleeke maan werpt haar flauw licht op hel
groen der hoornen, op de zeevlakte verheft
zich langzaam de grijze nevel
Goed Maar de ziel van de schilderij
Dat is een arme jongeling, die bloedend
lusschcn treurende cyclaambloempjes, in het
mos ligt. Een peerd, dat sidderend zijnen adem
op het aangezicht zijns meesters blaast, staat
roerloos nevens hem.
Welk gedacht is dat grinnikte de
vreemdeling, en bij begon te schaterlachen...
Frans werd ontroerd tot in het diepste zijner
zieldie koude, luide schaterlach was
hem niet onbekend.
Goed, maak nu de schildering.
Neen was het kort en bitsig ant-
fekt openbaarlijk verontschuldiging vrage
ofwel afgesteld worde. De toestand blijft
onveranderd. Het gouvernement en de
Vergadering blijven bij het gedacht van
tot de kiezing van eenen prins over te
gaan.
Rome. M. de Schlcezer heeft aan
Z. H. Leo XIII het memorandum ter hand
gesteld 't welk de inzichten van het Duit
sche gouvernement te kennen geeft, be
trekkelijk de geheele herziening der mei-
wetten.
De herziening heeft betrek tot de be
paling van den vorm onder den welken
de notificatie van de benoeming der pas-
toorszal gedaan worden en de uitbreiding
welke aan dien maatregel zal gegeven
worden. Het Duitsche gouvernement be
looft de vrijstelling van den militairen
dienst aan de seminaristen en den terug
keer der kloosterlingen. Het memorandum
handelt verder over andere punten van
minder belang.
Het Vatikaan komt bericht te worden
dat, op aandringen van hel hof van Pekin,
België, Spanje en Italië hunne missionna-
rissen in China onder hunne rechtstreek-
sclie bescherming gaan nemen.
Men weel met welke helsche woede de
liberale intheesten tegen de kloosterlijke
doodehand uitvaren, die zij voorgeven
als de eerste en onbetwistbare oorzaak
van de heerschende crisis en der volks
armoede die er 't gevolg van is
't Zijn de kloosters, schreeuwen zij, die
zich, hierin ons land, zoo talrijk verme
nigvuldigen, die eene der grootste plagen
is van onzen tijd. Zij maken zich meester
van landbouw, nijverheid, koophandel en
eigendommen, in een woord, van alles
wat de levendige krachten eens volks
uitmaakenEn wee ons, indien zij hun
doel bereiken kunnen, dan zullen zij weêr
over ons heerschen en ons onder hunnen
willekeur doen bukken
Ounoodig bijna er bij te voegen dat alle
deze liberale beweeringen en schrikba
rende voorzeggingen, geen bestaan kun
nen vinden dan in het brein van eenen
liberalen dweeper.
Maar die zeilde liberale inktbeesten die
zoo veel vuur en vlam spuwen tegen de
kloosterlijke doodehand, zwijgen nu als
arduinen pilasters over eene andere doo
dehand die in ons land tot stand komt
gebracht te worden. Wij willen spreken
van de socialistische doodehand te Gent
onlangs door de maatschappij Vooruit
gesticht, En deze doodehand is nogthans
veel gemachtiger dan deze der kloosters.
Reeds heeft Vooruit te Gent, tal van
eigendommen aangekocht, waar zij zeke
re stielen en bedrijven uitoefent, waar de
waren aan zulken verminderden prijs
worden afgeleverd dat alle mededing bij
na onmogelijk is. Kleine winkeliers,
ambachtslieden van alle slag zijnhierdoor
woord van Frans.
Zoo dan, drijft gij misschien den spot
met mij Eerst ja, en nu neen Weet wel,
jonge meester, dat ik de landvoogd van Emon-
den ben, en dat hel u veel eer doet, en veel
goud in handen zal geven, voor mij te mogen
werken
Ik dank u voor uw goud, en meer nog
voor uwe eeru dienen dit doe ik niet.
Waarom niet vroeg do landvoogd
vergramd.
Omdat gij die schilderij naar het leven
kentEn Frans zijne oogen schoten vlam
men. Gij zijt geen slecht schutter, heer
voogd, maar altijd toch en treft gij nietHebt
gij mij verstaan Ga nu, en vaarwel
Gij zijt waanzinnig, jongeling. Tet we-
derziens dan
Ja maar niet meer als sluipmoordenaar;
verslaat ge Maar uwe schilderij die zult gij
hebben.
De joqge kunstenaar had juist zijn werk af,
toen op eenen zomermorgend, de graaf
van Breitenstein en zijn nicht bij hem kwa
men.
De oude graaf droogde het zweet van zijn
voorhoofd, wierp zijne handschoenen op de
tafel en zei
Hoor eens, jonge meesters, de voogd van
Emonden heeft mij van u gesproken.
Welnu, heeft hij u ook gezegd hoe ik
hem beleefd ontvangen heb
En hoe gij toch vriendelijk waart,
reeds ten onder gebracht en later is 't de
beurt aan anderen. Het bekend doel van
de mannen van Vooruit is van zich van
alles van nijverheid, van koophandel en
van eigendom meester te maken...
En als er wezenlijkeen gevaar te duch
ten is, dan is het hier wel 'l geval.
En de liberalen zwijgen als ver
smoord
Men denke niet dat wij aannemen dat
de Voomitmannen hun doel zullen berei
ken, neen, tot daar zullen zij nooit gera
ken den natuurlijken afloop der zaken
zal het beletten.
Wat wij hier willen doen uitschijnen
en doen begrijpen, 't is de stilzwijgenheid
der liberale schrijvelaars, over de socia
listische doodehand 't geen bewijst dat
zij tegen de kloosters schreeuwen en tie
ren,niet omdat zij vreezen dat dezen eens
landbouw, nijverheid, koophandel en
eigendom tot dus verre in hun bezit zul
len krijgen, dat. zij alles zullen verheer-
schen, maar wel uit haat tegen God,tegen
zijne Kerk en tegen dezen die hier op
aarde zijne en hare vertegenwoordigers
zijn!
Geene eerlijkere, geene deftigere, geene
rechtzinnigere lieden dan wij, beslaan op
gansch den aardbol roepen de liberale
schrijvelaars uit....
Doch 't spreekwoord zegt van den an
deren kant Wacht u van dezen die ge
durig op hunne eerlijkheid, op hunne
deftigheid en op hunne rechtzinnigheid
boffen, want veelal hebt gij eenen schijn
heilige of bedrieger voor handen. En het
spreekwoord zegt waarheidwij komen
het overigens nogmaals te ondervinden
met de sehrijvelaar uit Den Dendergalm.
In zijn nummer van 17 October 11. be
weerde De Dendergalm dat wij geschre
ven, en dus bekend hadden, dat de in-
•ichling der vrije normaalscholen op vele
plaatsen te wenschen liet.
Wij antwoordden hem dadelijk in ons
volgend nummer dat men een trouwe-
looze sehrijvelaar moest wezen om zulke
onwaarheid te durven neêrschrijven.
Wij daagden hem uit het te kunnen
bewijzen.
Wat doet, de groote liberale alweter
uit Den Dendergalm, nu Zondag lest?...
Hij zegt in deze zaak niet gelogen te
hebben en, tot bewijs, haalt hij eenige
regels van ons artikel Aangenomene
scholenaan. Doch hij vervalscht een enkel
woord, 't geen voldoende is om hem ge
lijk te geven. Luistert, geëerde lezers,wij
schrijven over uit Den Dendergalm
De Denderbode meldt nogthans in zijn
nummer van 14 October De Staats-
aanneming verplicht onze vrije nor
maalscholen van zich onder de waak
zaamheid en het opzicht des gouverne-
raents te stellen, het ministerieel
studieprogramma te volgen en deze
wierp Lisa er tusschen.
Ja, ja, gij zijt een kop van 'nen jongen,
lachte de graaf Maar toch zoo zie ik ze
geerne gij hebt bloed in het lijf Maar zeg
eens, gij hebt den graaf eene schildering be
loofd wacht eens, hoe hiet hij het weer,
Lisa
- Ik weet Diet meer, hij gebruikte eene
zonderlinge uitdrukking.
«Ja, een zot beeld, zegde hij. Leg mij
eens uil wat het is. We hebben het wel ver
diend, met zoo ver te komen
- Zie, daar staat het. Zeg mij of het wel
zoo zot is. Die zotheid heeft mij toch bijna het
loven gekost.
Wel Heer, dat zijl gij zelfdaar- in het
roode mos, nevens dien boom en dal
peerd, wat hebt gij dat schoon geschilderd.
Hebt gij niet overdreven vroeg Lisa,
toen gij dit beeld maaktel
Neen, neen Ik ben nog onder de
waarheid gebleven. Kon ik afschilderen hoe
eene ziel uit het lichaam vliegt, ik hadde het
De maagd ging tot het venster om hare ont-
troering te verbergen
Ja, meester, hernam de graaf, het is
een kunstwerk. Jammer maar dal er geen
wild, geene herten of reebokken, in
het woud loopen.
j Bravo juichtle de graaf. Meester
dat is een vernuftig gedacht. God geve dat gij
haast teenemaal moogt genezen zijn, om weer
I volop te kunnen werken. Maar nu, verschoon
laatste wanorde brengt haar in de nood-
zakelijkheid van soms groote uitgaven
te doen voor instellingen, wetenschap-
pelijke verzamelingen, zalen voor
lichaamsoefeningen, enz. j>
De trouwelooze liberale sehrijvelaar
heelt de woorden en deze laatste voor
waarden, veranderd en hij doet ons val-
schelijk zeggen en deze laatste wanor
de.
Wij vragen het u, geëerde lezers,
moet men de trouweloosheid, de eer
loosheid in persoon niet wezen,moet men
niet bedrieger tot in de ziel en logenaar
tot in 't merg der beenderen wezen om
zich aan dergelijkevervalschingen te dur
ven plichtig te maken
Gij beklaagt u, eerlooze liberale inkt-
beest, dat onze confrater Het Land van
Aalst bij zijne aanhalingen uwe artikels
vervalscht, uwe woorden verdraaidt of
kwalijk uitlegt.... Wij gelooven er geen
enkel woord van... Indien hij er zich
plichtig aan maakt, waarom nagelt gij
hem aan den schandpaal niet, gelijk wij
er u lieden aan nagelen Nu dat zult
gij u wel wachten niet waar
Maar wat is 't, een lafaard die om den
wraakgierigen adam van nen anderen
officieelen lafaard te voldoen, de dooden
uit hun graf haalt is tot alles bekwaam
als er maar duimkruid uitschuift
Het fransch republikeinsche gouverne
ment heeft den onderwijzer van Anost
(Saöne en Loire,) met het eerekruis ver
eerd over de goede houdingzijner school.
Nu, ziethier hoe deopvoeding der jeugd
verstaan en uitgeoefend wordt in deze
model-school.
Het gebruikelijk gebed is afgeschaft en
vervangen door de Marseillaise. De voor
schriften der religie zijn vervangen ge
worden door de burgerlijke zeedleer.
Snotneuzen van negen k tien jaar roepen
luid Weg met de kalotten Ter dood
de klerikalen
Zoo gebeurt liet hier te lande ook in
vele oflicieele of liberale scholen, vooral
in de steden en gemeenten waar de logie-
gasten meester zijn. Men zingt wel is
waar de Marseillaise niet, maar 't zal er
wel later van komen als de radikalen eens
zullen meester wezen, 'tgeen in de groote
steden voor de deur staat. Nu, in afwach
ting wordt van tijd tot tijd in de belgische
liberale scholen van 'l ongediert der papen
gezongen, een gezang nog krapuleuzer
dan de MarseillaiseZiedaar de liberale
onzijdigheid in 't onderwijs
Den Dendergalm zegt dat hij de eerste
niet wil beginnen met de afkondiging van
de gebrandmerkte logiebroers; wij moe
ten te gelijkertijde de gestrafte klooster
lingen doen kennen.
Maar zonder trokken, de kaart op
mij, ik zou eens naar het klooster moeten
gaan De eerweerde Paters hebben mij al zoo
dikwijls verzocht... Gij kunt hier blijven, Lisa,
en wat in den hof wandelen.
En vroolijk ging de graaf naar buiten. Alles
was stil geworden iD het werkhuis, doodstil.
Niets, dan het kloppen van twee edele horten.
Voor het oogenblik. meester, zei
Lisa ten leste,moet ge alles, wat u zou
angst of kommer baren, ter zijde laten. Uwe
gezondheid vraagt dit.
Ge spreekt zoo ernstig, edele gravin
En alles werd weer stil. Zo zeiden niets,
maar dachten veel.
Jonge, gelukkige zielen Zij schonen niet
te weten dat elke roos doornen, elke bloem
kelk vergif, elke geluksbeker bittere druppels,
elke liefde tranen heeft.
V« HOOFDSTUK.
De gloeiende middagzon had den nevel doen
optrekken, en wierp hare milde stralen ver
kwistend neder op het dal. Do hemel was wol
keloos en rein, gelijk eene kinderziel die
van de doopvont komt. Onder het lommer van
den boschkant. over de breede straat, reden
Friedbert en Frans, bezielde afbeeldsels
van herfst en lente.
Beiden zagen er ernstig uitFrans in betoo-
verende droomerijen verdiept, Friedbert een
weinig in kwaden luim, zou men gezegd
hebben.
Zwijgend en napijzend reden zij nevens
tafel en eerlijk gespeeld, roept De Den
dergalm eindelijk uit!....
Zonder trokken!en eerlijk ge
speeld!.. Zoudt gij het niet zeggen dan
Wie kan er nu, in tegenwoordigheid van
alle de schandige leugens en bedriege
rijen, van alle de eerlooze vervalschin
gen, waaraan de schrijvelaars uit Den
Dendergalm zich wekelijks plichtig ma
ken, nu toch een oogenblik vertrouwen
in hen stellen
Wij hebben hierhooger een staaltje
meêgedeeld van hunne eerlooze verval
schingen. Neen, heeren, geen het minste
vertrouwen in u meer, gij eerst en dan
wij... Ten anderen het voorstel gaat van
u uit, dus aan u is eerst de beurt
te Herzele.
De Commissie van het landbouw-onderzoek
heeft zich den 27 October, te Herzele vergaderd
onder hel Voorzitterschap van den beer sena
tor Baron Paul Bethune. Al de leden waren
tegenwoordig. Het ambt van Schrijver werd
vervuld door het jongste lid der Commissie
Baron Felix Bethune, advokaal en landbouw
kundige te Aalst,
De heer Malthys, Burgemeester, neemt plaats
aan het bureel.
De eerste getuige M. KareiDeSmet, brouwer
en landbouwer, vraagt de vermindering der
prijzen van vervoer door den ijzerenweg van
alle landbouwvoortbrengsels. Hij verheft zich
tegen de vervalschingen van allen aard, en
drukt op de noodzakelijkheid eener strenge
wet om die misbruiken te straffen.
De heer De Smet vraagt inkomrechten op vee
en granen. Het is de algemeene wensch van
de landbouwers zijner streek.
De getuige handelt over de verzekering van
het vee, en de huisdieren. Hij vraagt een pro
vinciaal reglement om die verzekeriug in te
richten per kanton.
De staat van hel werkvolk op den builen is
in evenredigheid beter als de staat der kleine
landbouwers. De tijdelijke landverhuizing der
werklieden naar Frankrijk is hier eene alge
meene gewoonte.
M. De Latte Camiel, armmeester, verklaart l«
spreken in naam van schier al de landbouwers
van Herzele.
Hij sluit zich aan bij de wenschen uitgedrukt
door M. De Smet en dringt bijzonder aan op
het inkomend recht voor graan Met de op
brengst der rechten zou men kunnen den land
bouw ontlasten, en de wet op de onderstand-
woonst voor de buitengemeenten wat ver
zachten.
De achtbare getuige drukt ook op de verbe
tering der buurtwegen en de te groote verme-
higvuldiging der herbergen, enz. enz.
M.HillonéDooreman, brouwer en landbouwer,
vraagt eene strenge wet op de vervalsching
der scheidkundige meststoffen, en handelt
over hel planten van boomen rond de akkers,
weiden enz. waarin de wet volgens hem beter
zou moeten voorzien.
Hij spreekt ten voordeele der inkomrechten
op het vee.
De toestand van het werkvolk is verslecht.
Geen wonderal de landbouwers bevinden
zich in den droevigsten toestand. Er is geen
werk te vinden.
elkander, nu weer eens teenemaal tusschen de
boomen, dan weer op den uilersten zoom van
bet woud...
Wij rijden zoo stil, vader, hel moet
welhaast middag zijn, onderbrak Frans.
Zijt gij vermoeid
Neen, integendeel, hel is hier zoo
frisch in het lommer der boomen.
«Frisch, voor het lichaam, ja, maar...»
En frisch ook voor de ziel, vader: vre
de en stil geluk waaien ons tegen bij hetzacht
gesuis dier altijd groene boomen...
Zoodat uwe ziel dan ook tevreden is
Ja, vader, zoo ik meen toch.
Hoe lang zal het duren, mijn lieve droo-
mer
Ik weet het niet. En zijne stem
beefde, en diep zuchtend vroeg hij Waar
rijden wij henen, vader
Naar het kasteel van Breitenstein. De
graaf verlangt ons vandaag te zien. Waarom
Dat weet ik niet. Wij gaan alleenlijk om hem
te voldoen.
Ik weet niet vader, maar ik word toch
zoo vermoeid. De weg is zoo lastig, kloeg
Frans.
Het zal zoo lang niet meer duren, mijn
jongen heb nog een weinig moed. Zijt ge te
zeer afgemat om vandaag terug te keeren, de
graaf zal ons, voor dezen nacht, de gastvrij
heid wel gunneu
De vader had niet verstaan wat zijn zoon
wilde beduiden.
(Wordt voortgezet.