NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Zondag 12 December 1886,
10 centiemen per nummer.
4Tte Jaar, IV0 2110.
ABONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRMS
BERICHT.
Politiek overzicht.
VLUCHTELINGEN.
Welsoiihverp-Comiians.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en jZaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
tr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te belalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de, Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond.—De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Caique Sawn.
AKLST, 11 DECEMBER 1886.
Alwie een abonnement neemt
op DEN DENDERBODE'voor
'tjaar 1887, zal ons blad vanheden
af tot nieuwjaar kosteloos ontvan
gen.
De inschrijvingen van buiten de
stad Aalst moeten zooveel mogelijk
bij de briefdragers genomen wor
den. 't ls gemakkelijkste en het ze
kerste middel om Den Denderbode
regelmatig te ontvangen.
De prijs voor een jaar is fr. (i.OO
voorop te betalen.
Engeland. Lord Salisbury heeft op
eene konservatieve vereeniging eene re
devoering gehouden. De buitenlandsche
politiek liet hij ter zijde. Hij wenschte
zich geluk met de ondersteuning der oude
liberale hoofden ten opzichte der .Iersche
kwestie.
De konservalieven betrachten geene
oneenigheden met de liberale unionisten.
Zij wenschen alle mogelijke middelen te
vinden die tot eene gezamenlijke werking
leiden, zonder dat iemand zijne politieke
denkwijze moet opofferen.
Wij zijn voornemens, zegde M, Salis
bury, vooreerst het plaatselijk bestuur in
Engeland en in Schotland te regelen en
nadien, op 't gepaste oogenblik, dat van
Ierland.
Wij wenschen den overgang van den
grondeigendom in Engeland te vergemak
kelijken, zonder aan deszelfs rechten
te kort te doen. Aangaande 't reglement
van 't Lagerhuis blijft 't gouvernement
zijne zi«nwijze getrouw. Wij zullen alles
in't werk leggen, zegde hij, om de vrij
heid van het woord te verzekeren, doch
de middelen die voldoende zijn tegen 40
iersche afgeveerdigden zijn het niet tegen
90. Vooraleer deze aangelegenheden kun
nen behandeld worden, zijn er dringender
zaken af te doen, zooals deze betrekkelijk
den toestand in Ierland. Slechts eene
krachtige bestuurlijke wet, kan het voor
teleurstelling behoeden.
Pauselijke Staten. De toestand van
Mgr Jacobini is zoodanig verergerd dat
hij den wensch heeft uitgedrukt van het
ambt van Siaatssekretaris ontheven te
worden.
Z. H. de Paus heeft hierover zijn aller
grootste spijt uitgedrukt en te dier gele
genheid hulde gebracht aan de uitsteken
de diensten door kardinaal Jacobini aan
den H. Stoel bewezen.
Men beweert dat Z. H. Leo XIII een
hulpsekretaris zal benoemen, in plaats
van Mgr Jacobini te vervangen.
DE
-«(„)>.-
2* Vervolg.
Zij richtte pijnlijk het hoofd op, en poogde
te grimlachen «m hem gerust te stellen.
Blijf, Diana, hernam hij, blijfindien gij
henen gaal, dan zal ik niemand meer hebben
wien ik kan zeggen dat ik degene niet ben,
dien men met verachting overlaadt. Hel volk
zal mij opieuw vervolgen en steenen toower-
pen. Degenen die mij kennen zullen mij toe
roepen ln de Theems in de Theems
God, God, riep hel stervende meisje, zelt
gij met mij geen mededoogen hebben Zuil gij
hem voor mijnen dood het verstand niet terug
geven
Intusschenlijd zocht de geneesheer de nota,
welke hel meisje geschreven had, te verstaan.
Hij raadde wtl hier en daar eenige woorden,
maar de zin van het geboel ontsnapte hem. Hij
verliet de kamer om iemand te zoeken die hel
geschrift vertalen kon.
In de herbergzaal komende, koa hij een ge
voel van vreugde niet onderdrukkea. Nevens
de schouw stonden er twee reizigers, die zoo
Duitschland. Uil Francfort wordt
gemeld dat, in tegenwoordigheid van de
ministerieele crisis is Frankrijk, graaf
de Moltke en generaal Bromart de ver
meerdering van 't duitsche leger als ver
zekerd mogen aanschouwen.
Dezer laatste dagen werden, in alle de
deelen van het hertogdom Holstein, soci
alisten aangehouden.
De sociaal-demokraten van Hamburg
en Altona hadden besloten zich naar
het hertogdom te begeven, ten einde
er eene socialistische brochuur te ver
spreiden, gedrukt te Hottingen, bij
Zurich, en tot titel dragen Welke zijn
de hulpmiddelen die de plattelandsche
i bevolkingen van de socialistische de-
mokratie mogen verwachten
De politie met dit plan bekend gemaakt,
trad in groot getal op doch ondanks alle
de genomene maatregelen, konden de so
cialisten duizenden exemplaren, rond
strooien, Aanhoudingen werden gedaan
te Hambourg, Altona en in meer andere
plaatsen.
Het getal der aangehouden personen
beloopt tot 100 't zijn meestal jongelin
gen van 19 tot 22 jaar oud. Op vele plaat
sen werden zij, onmiddelijk na hunne
identiteit bestatigd te hebben, in vrij
heid gesteld.
Men meldt uit Berlijn aan de Patriote
dat de betrekkingen tusschen Duitschland
en Rusland wellicht nog nooit zoo ge
spannen geweest hebben dan heden. Een
feit dezer dagen voorgevallen bewijst het.
De afgezant van Duitschland bekloog zich
bij den russischen minister van inwen
dige over de beleedigende en versma
dende houding der russische drukpers
ten opzichte van Duitschland en de afge
zant kreeg ten antwoord dat de houding
der russische drukpers slechts eene
vergelding was. De duitsche druk
pers maakt hierover de ongunstigste
bemerkingen ten opzichte van 't behoud
des vredes.
Frankrijk. Het fransch ministerie
is, zoo het schijnt, als votet samenge
steld, en zal heden in het officieel blad
worden afgekondigd
M. Goblet, minister van binnenland-
sche zaken en eerediensten, voorzitter
van het kabinetDe Courcelles, buiten
landsche zaken; Dauphin, financiën;
Burdean, onderwijs; Sarrien, justicie
Generaal Boulanger, oorlog; Granet, pos
ten en telegrafenLockroy, koophandel
Millaud, openbare werken Ricard, land
bouw.
Bulgarie. Gadban Effendi heeft de
bulgaarsche regeering meegedeeld dat
Turkeië er eindelijk in gelukt is de wet
tigheid der Sobranje door Rusland te
doen erkennen, onder voorwaarde ech
ter, dat een gemengd ministerie gevormd
en de prins van Mingrelië alsj kandidaat
tot den troon aanveerd worde. De re
geering antwoordde dat zij bereid is hare
personen op te offeren, maar dat de keus
even aangekomen waren zij spraken fransch,
doch op eene wijze die gemakkelijk aantoonde
dal zij van engelschen oorsprong waren, ie
doktor bood ben de nota van Diana aan, met
verzoek van ze te vertalen. En der vreemdelin
gen wierp achteloos de oogen op het papier,
maar nauwelijks had hij den eersten regel
gelezen, als hij het aan des geneesheer terug
gaf.
Een man, die gedwongen is zijn land te
ontvluchten, is mijn landgenoot niet, sprak hij
norsch.
Maar, mijnheer, wat geeft hetgij Kunt
toch niet weigeren deze nota te vertalen het
geldt een grijsaard, die mijne zorgen noodig
heeft, en een jongmeisje, dat gaat sterven.
Den zin van dezen brief niet willen zeggen, is
mij in de onmogelijkheid stellen van hulp te
brengen, van de plichten mijns beroeps en der
menschlieveudheid te vervnllen. Hel is hen
misschien dooden
De twee engelschmans, zouder te antwoor
den, en zelfs alsof zij niets verstaan hadden,
richtten zich op en vorlieten de kamer, om zich
in de eetzaal voor den disch te zetten, dien
men voor hen had opgediend. De geneesheer
keerde verstoord naar de kamer der zieke
terug. Deze bevroedde dat hare nota Diet gelo-
zen was, en een heele traan, de laatste welken
zij storten moest, rolde van baar aanminnig
gelaat. Zij toonde den geneesheer hare oom,
van den Vorst aan de Sobranje toekomt,
zoodat zij in de tweede voorwaarde niet
kan toestemmen.
Oproep der Lcuvcnsche studenten.
Aan de Vlaamsche Kiezers.
Den 17 Oogst 1873 werd er eene wet
gemaakt op het gebruik onzer nederland-
sche taal in beteugelende rechtzaken.
Onze nooit vermoeide taalstrijder M. Ed
ward Coremanshad ze voorgesteld in de
Wetgevende Volkskamer. Volgens de
bepalingen dier wet moet. in de gouwen
West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Ant
werpen, Limburg, en in het rechterlijk
arrondissement Leuven, de rechtspleging
in strafzaken, te rekenen van de eerste ver
schijning van den verdachte voor den rech
ter, in liet Nederlandsch geschieden en het
vonnis in dezelfde taal uitgesproken worden.
Aan die verplichting den leden der Recht
bank opgelegd mocht men slechts uitzon
dering maken wanneer de verdachte zelf
vroeg dat de franschc taal zou gebruikt
worden.
Die wet moest een einde stellen aan
het schreeuwend onrecht dat de vlaam
sche beschuldigden, sedert fjet jaar 1830,
dagelijks ondergingen.
DRIE EN VEERTIG JAAR lang moest
de Vlaming wachten vooraleer hij door
den Wetgever zijn natuurlijk recht erkend
en bekrachtigd zag, in zijn eigene taal
beschuldigd, verdedigd en gevonnist te
worden
Doch eindelijk dacht de vrije Vlaming
zijn recht te hebben verkregen Het arti
kel 6 van de Grondwet Alle Belgen zijn
gelijk voor de wet zou niet langer door
de toepassing op schandelijke wijze
logenachtig gemaakt worden
Edoch, maar al te ras, was het bewe
zen dat de wet van 1873 de belangen van
onze vlaamsche bevolking op strafrech
terlijk gebied nietgenoegzaam vrijwaar
de.
Immers men had gerekend zonder de
moedwillige tegenwerking van baatzuch
tige rechters eti advokaten, die door ons
verfranscht onderwijs verbasterd, hunne
eigene taal niet kenden en te lui of te
weinig menschlievend waren om ze, na
hunne hoogere studiën nog aan te lee-
ren
Wat gebeurde er
De beslaande wet werd verdraaid en
in hare toepassing gekrenkt en verminkt.
Met opentlijken moedwil zoowel als
langs omwegen gelukte men er in de let
ter en den geest dier rechtvaardige wet
tegen te werken.
Inderdaad de wet liet den advokaatdes
beschuldigden, mits dezes toestemming,
vrij de verdediging in 't. fransch voor te
dragen. Men mocht van verlichte en
menschlievenderechtsgeleerden verwach
ten dat zij al het mogelijke zouden gedaan
hebben om de taal der vlaamsche beschul
digden wel aan te leeren en hunne pleit
en met een plichtig en smeekend gebaar, beval
zij hem zijner bescherming aan.
De zinnelooze scheen van dit alles niets te
begrijpen. De vonk van versland, die zich ver
toond had, scheen wederom gansch uitgedoofd.
Angstig bezag hij den geneesheer en mompelde
zijne gewoonlijke woorden Ik ben 't Biet ik
heb niet gedaan wat mij ten laste legt Ik ben
onschuldig Verberg mijHet volk zal mij
steenen toewerpen In de Theems
Eensklaps begon Dmna te beven Zij bief hel
hoofd op, en eene levendige blijdschap blonk
op baar stervend gelaat. In eene naburige kamer
had zij eenige woorden engelsch hooren spre
ken. Zij reikte den dokter het papier over en
deed hem teeker. er de vertaling van te vragen
Hij deed haar verslaan dat men hem reeds
zulks geweigerd had.
Met smartelijke pogingen richtte het jonge
meisje zich op, en, ofschoon do geneesheer
haar zocht te weerhouden, stelde ze hare voe
ten op den vloer, en met onbeschrijflijke moei
te ging of sleepte zij zich tot in de naburige
zaal de kngelschen, niettegenstaande hunne
nationale koelmoedigheid, overscbillige achte
loosheid en wreeJe weigering, konden zich
tegen de ontroering niet verdedigen welke hen
bij het zien van dit stervend schoon meisje be
ving Zij bood hun het geschrift aan, en met
een biddend leeken verzocht zij hun hetzelfve
voor den dokter te vertalen. Een hunner was
reden in die taal uit te spreker.. Men heeft
zich vergist. De meeste advokaten hebben
op listige wijze hunne kliënten omgeklapt,
hen zedelijk gedwongen toe te stemmen
in de verdediging bij middel van het
fransch dat de meeste der beschuldigden
niet verstonden.
Schande, driemaal schande over dege
nen die aldus den Vlaming, en vooral den
minderen man misleiden en de schuld
waren dat hij als een stom stuk hout voor
den rechter verscheen, om over zijne eer
en zijn leven te hooren pleiten zonder er
een enkel woord van te verstaan
Niet alleen de advokaat, maar ook, in
vele gevallen, de Openbare Bechtivorde-
vaar (of Openbaar Ministerie^ ging tegen
de wet in Wondere Rechtsvorderaar
die door zijne fransche beschuldiging
tegen een vlaamschen betichte, begint met
liet heiligste recht van dien betichte te
krenken
Welnu, Vlaamsche Kiezers,wij richten
ons tot U opdat gij zoudt medewerken
om dien ongelukkigen toestand, waarin
gij en uwe vlaamsche taalgenoten _ver-
drukt ligt, te helpen veranderen
Binnen eenigen tijd zal in de Volkska
mer het nieuwe wetsontwerp Coremans,
bestemd om de wet van 1873 te ver
beteren,ter bespreking komen. Wordt
die nieuwe wet gestemd, dan is het on
recht dat gij lijdt verdwenen. Immers
dan is de Openbare Rechtsvorderaar, voor
de vlaamsche rechtbanken,gedwongen zijnen
eisch of beschuldiging in 't vlaamsch uit te
spreken, en zoowel de verdediging door den
advokaat als het vonnis van den rechter,kor
tom de gansche rechtsplegingmoet uil
kracht der verplichtende wet in 't vlaamsch
geschieden
Franschezinde advokaten zullen, van
hunnen invloed op den armen betichte
geen misbruik meer kunnen maken, ten
einde dezen de toepassing af te persen
om in 't fransch te mogen pleiten Eene
toestemming die meest immer, doch met
tegenzin, gegeven wierd De wet zeil zal
dan de gansche Rechtbank verplichten de
taal van het terechtstaande volk te ge
bruiken dan eerst zal de Vlaming onder
dat opzicht inderdaad vrij zijn. Nu, is de
mindere man slaaf van de verfransehing
die de hoogere en geleerde standen bij
middel van 't verbasterd onderwijs heeft
aangegrepen.
Vlaamsche Kiezers
Wij hebben U hierboven de bijzonder
ste bepalingen van de wet-Coremans en
van liet nieuw ontwerp voorgelegd. Het
is klaar als het zonnelicht dat alléén het
nieuw ontwerp uw taal en verdedigings-
recht vrijwaartWij beroepen ons op uw
gezond verstand om uwen steun voor het
wetsontwerp te verkrijgen tegen den dag
der stemming in de Volkskamer. En die
stemmen kan of mag niet langer uitblijven
dan tot onmiddelijk na de bespreking der
begrootingen, dus ten allerlaatste binnen
weinige maanden.
Ons drijft geene eigenbaat gelijk den
meesten hoop der advokaten die tot nu
toe uwe rechten krenkten. Neen, wij ook
zijn, envenals zij, door het duizendmaal
bereid zulks te doen, wanneer hij haar op eens
waggelen en neervallen zag. De geneesheer
kwam toegesneld om haar te ondersteunen. Zij
sprak nog eenige onverstaanbare woorden,
loonde de kamer waar zich de grijsaard be
vond, eu snikte den laatslen adem uit.
God heeft medelijden met het ongelukkig
schepsel gehad, sprak de doktor, terwijl hij
haren pols voolde, hij heeft haar tol 2ich ge
roepen.
Men kan zich gemakkelijk voorbeelden wal
ontroering eeDe dood, in dusdanige omstan
digheden voorgevallen, in dit hotel veroor
zaakte. Terwijl de vrouwen en de twee En
gelschmans zich verwijderden, hielpen de
dienstboden deD dokter het lijk van de jonk
vrouw in de kamer van den grijsaard dragen.
Deze begreep niets van alles wat rondom hem
gebeurde, Al dit volk in de kamer ziende, ging
hij zich in eenen hoek der kamer verbergen,
zijne gewoonlijke kreten herhalende.
Hoe zeer ook aan de doodstooneeleD cn
derzelver schrikkelijke gevolgen gewend, was
de doktor echter diep ontroerd bij hel staren
op het overschot van dit edel kind, wiens blik
nog den zinueloozen grijsaard scheen te zoeken
om hem te beschermen. Hij wierp, mei eerbied
voor zorveel zelfsopofTehug doordrongen, een
linnen over haar,ondanks de dood,nog schoone
gelaat, en hij ging bij den hotelhouder om
met hem te spreken over hetgeen er met den
verwenschte onderwijsstelsel ten deele
verfranscht; maar er stroomt nog genoeg
van het krachtige bloed der vrije, ontem
bare voorvaders door onze aderen, en wij
hebben nog genoeg liefde tot ons volk om
te begrijpen dal het voor ons eene plicht
der menschlievendheid en der vader-
landsmin is, de taal onzer medeburgers,
door eigene studie aan ie leeren om later
in staat te zijn den Vlaming in zijne eige
ne sprake te verdedigen.
Wij wenschen dat alle vlaamsche dag
bladen onzen oproep zouden overnemen,
en dat al wie de pen kan lianteeren niet
nalate liet nieuwe wetsontwerp aan de
lezers uit te leggen en te doen zien hoe
rechlveerdigzijne bepalingen zijn! Gansch
liet land door, moest men meelingen hou
den om het volk bekend te maken met
zijne belangen. De Wetgever moet kun-
nen zien hoe het Vlaamsche Volk maar
enkel recht en rede kent!
Uit alle vlaamsche gewesten moet een
enkele kreet opgaan
Leve 't Wetontwerp Coremans
Schande den Volksvertegenwoordiger die
er (turft tegenstemmen
Wie liet ontwerp niet stemt is een ver
rader, en vertegenwoordigt het Volk niet
meer En daarom zorge men dat hij in de
volgende kiezingen door geene enkele
staatspartij, als kandidaat meer worde
voorgedragen
Vlaamsche Kiezers Wij Vlaamschege-
zinde studenten, steunen op uwe mede
werking telt op de onze
Persoonlijken dienstplicht.
M. Levie heeft zondag in <\e Grondwet
telijke en Konservatieve Vereeniging van
Charleroi ten voordeele van den persoon
lijken dienstplicht gesproken.
M. Parfait Rousseau heeft geantwoord.
De poll werd alsdan geopend en maan
dag avond gesloten. Zie er hier den uit
slag van 87 p. h. verklaren zich tegen
den persoonlijken dienstplicht en 11 p. h.
voor er waren 2 p. li. witte briefkens.
Over de kwestie van het remplacement
lezen wij het volgende in eene bezondere
briefwisseling uit Brussel aan Het Han
delsblad van Antwerpen
Terwijl ik nu toch van het ontwerp-
d'Oultremont spreek, zal ik eene inlich
ting doen kennen die mij uit goede bron
verzekerd wordt.
Weel gij hoeveel personen er zich dit
jaar als remplacanten hebben aangebo
den Zevenmaal meer dan men er kon
aanveerden
Dat men dus niet meer kome zeggen:
er zullen geene soldaten zijn, als men
aan elkeen de vrijheid geelt al of niet
dienst in het leger te nemen.
De feiten bewijzen liet tegendeel.
Er zal geen gebrek aan vrijwilligers
meer zijn, wanneer men hen behoorlijk
zal betalen, wanneer men zal ophouden
hen als het uilschol der samenleving te
behandelen.
ouderling te doen stond.
De hospes was bezig met de rekening to re
gelen van de twee Engelschmans, die op het
punt waren van te vertrekken
Weihoe, mijnlieeren, zei de doktor, een
uwer landgenooten sterft, een grijsaard van
uwe natie blijft zonder bescherming gij kunt
eenige narichten over hem geven en in siede
van het te doen verlaat gij Toulouse.
De twee vreemdelingen, als lieden die ver
veling, lasslighcden cn misschien vertraging
voorzagen, antwoordden niet, betaalden hun
gelag, sprongen in de koets, cn gaven den
koetsier bevel voort te rijden.
Wat gaat gij met dezen grijsaard doen!
vroeg de doktor aan den hotelhouder.
Deze trok de schouders op.
Ik zal iemand om den vrederechter zen
der., sprak hij. Hij zul een proces verbaal op
stellen, de papieren van dien man onderzoeken
en handelen zooals hij het best oordeelt. Denkt
gij dal ik van mijn hotel een hospitaal maken
wil Hel is reeds genoeg een doode te hebben,
ziedaar reeds twee reizigers, die vertrekken
omdat zij zich met een lijk onder hetzelve dak
niet willen bevinden. Indieo er andere klanten
toekwamen, en zoo zij wisten wat er in die
kamer ligt, wees verzekerd dat zij zouden weg
gaan om elders te logecren. God geve dat ik
mij al spoedig van dergelijke gasten ontdoen
kan (Wordt voortgezet.)
