NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Zondag 24 April 1887,
10 centiemen per nummer.
41ste Jaar, N° 1248.
ABONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS
Politiek overzicht.
GOD UITGEDAAGD
Onze scholen.
Kiesrecht voor soldaten.
Werk der gevangenen.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3-bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond.De onkosten der kwitantiën door de Post.
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calqnt 9w
AELST, 23 APRIL 1887.
Frankrijk. De Vnivers kondigt den
latijnschen, en terzelfder tijd den fran-
schen tekst af, van de pauselijke Memorie
aan Mgr. Krementz.
De H. Vader wijst op zijne vroegere
brieven aan den keizer, den kroonprins
en den vorigen aartsbisschop van Keulen,
welke brieven allen den vrede beoogden
en somt vervolgens de belangrijkste ver
beteringen op, welke tot hiertoe reeds
verkregen zijn door het herstel der bis
schoppen, de voorziening in de parochi
ale zielzorg,deheropening van seminariën,
het wegnemen der moeielijkheden in zake
van de macht der bisschoppen en het
terugroepen van eer.ige orden of kongre-
gatiën zoodat nu de Meiwetten met min
der moeite kunnen verdragen worden .Maar,
zegt de H. Vader, steeds zal de H. Stoel
nog waakzaam moeten blijven en op ver
scheidene verbeteringen bedacht moeten
zijn want de toestand is nog verre van
uitmuntend. Het zekere van het tegen
woordige moet verkozen worden boven
het onzekere der toekomst.
Wat de Anzeigebetreft,zegt de H.Vader,
dat hij die, na de vroegere belofte, niet
kan weigerenmaar o\erdejuisteregeling
dezer zaak wordt nog onderhandeld tus-
schen den H. Stoel en de pruissische
ministers, om te bepalen wat er moet ge
schieden bij geschil lusschen den bisschop
en den opperpresident. De H. Vader acht
de aanneming van het ontwerp door de
katholieken noodzakelijk., en verzoekt den
aartsbisschop in dien zin met zij kollegas
werkzaam te zijn en tevens alle katholie
ken gerust te stellen in volkomen betrou
wen op den H. Stoel.
Holland. Grondwetsherziening. De
diskussie over hoofdstuk III der grond
wet werd woensdag hernomen, in de
Tweede Kamer der nederlandsche Sta
ten generaal. Met 39 tegen 27 stemmen is
aangenomen, na bestrijding door de
rechterzij, het gewijzigd art. 83, waar
door bij den politieken eed naar keuze
ook de belofte is toegelaten.
Het amendement-Van Houten, om geen
schadeloosstelling te geven aan Kamer
leden, die tevens minister zijn, of gedu
rende de geheele zitting afwezig blijven,
werd aangenomen met 50 stemmen tegen
17.
Op het nieuw regeerings-artikel be
treffende de verkiesbaarheid van de leden
der Eerste Kamer (hoogstaangeslagenen
of zij die hooge en gewichtige openbare
betrekkingen bekleeden)stelde M. Schaep-
man voor, het woord openbare te doen
vervallen.
De regeering berstreed dit.
Duitschland. De uitdrijvingen wor
den in Elzas-Lotharingen door de duit-
sche overheden ieverig voortgezet. Voor
de minste reden ontvangt men er een
bevel, het grondgebied binnen de 24 uren
te verlaten. Zondag lestleden werd een
jongeling, die eenen halsdoek met de
fransche kleuren droeg, te Chateau-
Salins, tijdens een dansfeest aangehou
den.
De ongunstige berichten over den ge
zondheidstoestand van den duitschen
kroonprins duren voort. In sommige
brusselsche dagbladen van Donderdag
morgend gaat men zelfs zoodanig verre,
te beweeren dat deze toestand van den
prins ernstige onrust inboezemt.
Dat die geruchten overdreven, zelfs
ongegrond zijn, blijkt uit de volgende
zinsnee, welke wij in de Kölnische Zei-
tung aantreffen.
De kroonprins vermaakt zich te Ems
uitermate. Dagelijks ziet men hem met
zijne echtgenoot® wandelen en komt hij
met de bevolking in aanraking. Hij be
zoekt zijn koffiehuis. Wanneer hij van de
wandeling terugkeert, is zijn rijtuig met
bloemen opgevuld.
Zooals men ziet» hoeft men zich om
zoo een zieke hoegenaamd niet te bekom
meren.
Kerkelijk-politiek wetsontwerp. In de
Kamer van Afgeveerdigden heeft M.-
Windhorst, nadat M. Gneist tegen het
kerkelijk-politiek wetsontwerp gesproken
had, eene verklaring namens het centrum
voorgelezen, inhoudende dat het, na den
bekenden brief van Z. H. den Paus, be
reid is voor het ontwerp te stemmen,
overeenkomstig den tekst door het Hee
renhuis aangenomen, von Bismark heeft
daarop in eene uitvoerige rede het ont-
werd verdedigd, welk in geen enkel op
zicht de rechten van den Staat verkort.
Werd het ontwerp verworpen, dan zou
hij den pruisischen staatsdienst verlaten
en zijne krachten nog slechts aan het
duitsche rijk wijden. Daar men waar
schijnlijk moeielijke tijden van binnen-
en buitenlandschen strijd tegen revo-
luionnaire partijen te gemoet gaal, wil
hij eerst aan alle nuttelooze binnen-
landsche twisten een einde maken.
Rome. De Moniteur de Rome doet de
noodzakelijkheid uitschijnen vau het voort
bestaan van het centrum ook na het ein
digen van den Culturkampf, wijl de ont
binding dier groep het begin van nieuwe
aanvallen tegen de Kerk zou wezen, en
ook omdat op de nieuwe toestanden een
waakzaam oog moet gehouden worden.
Italië. Bij de italiaansche Kamer van
afgeveerdigden is een ontwerp ingediend,
volgens welk het recht op cacao, in
boouen en gemalen, op rijst, gepeld en
ongepeld, voorloopig verhoogd zal wor
den.
De ministerieele Popoio Romano meldt
dat Italië Frankrijks uitnoodiging tot
deelneming aan de wereldtentoonstelling
(Naar htnyaartche familie overleveringen).
i' Vervolg.
Nog binnen het jaar werd Konday vader en
liet hij door «en extra-koerier aan zijn konink
lijke gebiedster Maria-Theresia, te Weenen
verzoeken, of hare majesteit veroorloven
wilde dat zijn eerstgeboren zoon, ter eere van
den kroonprins, met den naam Josef werd ge
doopt. De goede koningin stoud dit verzoek
niet slechts toe, doch zond den jonggeboren
eeu allerprachtigst doopgeschenk en had den
daarbij gevoegden schriftelijken gelukwensch
eigenhandig onderteekend.
Toen de gravin Agatha nog in 't kraambed
lag, liet ze op zekeren dag haren gemaal tot
zich roepen en, terwijl zij baar arm hem om
den hals sloeg, zegde zij
Eerst nu gevoel ik, dat ik u van harte lief
heb, dat gij mijn geluk, mijne zaligheid uit
maakt. dat ik u aanbid
Tooh minde de gravin Agatbta haren ge
maal niet integendeel zij haatte, veraf
schuwde hem En toen zij hem nu bekende
dat ze hem beminde, toen nam zij
vreeselijkste wraak op hem, tot welke
vrouw in staat is.... op dat oogenblik haersoh-
van 1889, om staatkundige en financieele
reden van hand zal wijzen.
Spanje. De benoeming van Mgr Di
Pietro tot nuncius te Madrid is zeer twij
felachtig. Prins von Bismark verlangt dat
Mgr Galimberti naar Munchen zou wor
den gezongen, doch er is voor dezen
prelaat meer spraak van het gezantschap
te Madrid of te Weenen.
Rusland. Zes der betichten van den
aanslag, den 13 meert lestleden op het
leven van den czaarvanRuslandgepleegd,
werden veroordeeld om te worden opge
hangen de anderen tot eeuwigdurende
opsluiting in de gevangenissen van
Schluesselburg.
Men verwacht te St-Petersburg onge
duldig het besluit van denamerikaanschen
Senaat over het uitleveringstraktaat, on
langs gesloten tusschen het russisch gou
vernement en datgene der Vereenigde-
Staten. Deopenbare denkwijze in Amerika
verklaart zich legen de uitlevering van al
de politieke- misdadigers zonder onder
scheid.
Het komiteit van het priesterlijk jubi
leum van Z. H. den Paus, doet eenen
oproep aan de katholieke scholen van
België, om deel te nemen aan de tentoon
stelling die in het Vatikaan zal worden
geopend. Z. H. die zooveel belang stelt
in het volksonderwijs zal met voldoening
zien wat er in Belgie ter bevordering van
ons onderwijs gedaan wordt. De omzend
brief zegt onder ander
Wij bekennen het gereedelijk, deze
oproep komt wat laat, aangezien dat men
zal voor de aanstaande maand augusti
moeten veerdig zijn. Nochtans, alles wel
nagedacht, schiet er nog tijd genoeg over
om eene zeer volledige tentoonstelling in
te richten.
Al die op de wereldtentoonstelling van
Parijs, van Brussel en van Antwerpen, de
afdeelingen der schoolvoortbrengsels van
nabij onderzocht hebben, zijn overtuigd
geworden dat eene goede tentoonstelling
van dien aard, geene of toch zoo weinig
mogelijk voorbereiding mag toonen.
t Ons gedacht is dus dat onze scholen
zeerwel aan het inzicht van hetromeinsch
komiteit zouden beantwoorden, met bij
voorbeeld de verzameling der werkzaam
heden van het zomerkwartaal op te stu
ren men zou er eenige werken van
teeken- en schoonschrijfkunst kunnen
bijvoegen.
Voor de meisjesscholen zal de naai-
kuustallergeschikst eene bijzondere plaats
bekleeden.
Overigens onze katholieke school
meesters hebben aan het lager onderwijs
de nuttigste werktuigen verschaftland
en wereldkaarten, kaarten om de geschie
denis te leeren en meer andere, tel- en
te reeds de dood iu hare leden I Zij wist dat
dien dag niet meer overleven zou en wilde
haren man in vertwijfeling aan haar doodbed
achterlaten.
Konday daarentegen gevoelde zich na die
bekentenis van haar als in den zevenden hemel.
Hij dacht zich thans een halve god te zijn. Hij
bespeurde zoo iets van een zegenpraal in zijn
bedwelmde hersenseer. zegenpraal over
mouschelijke en bovenmenschelijke krachten.
Tot aan den avond verkeerde hij in die bedwel
ming. Maar toen kwam de geneesheer bem de
droevige waarschuwing geven omzich op het
groote ongeluk voor te bereiden dal zijne ge
malin ging sterven
Op dat bericht had Gabriël Konday den dok
tor wel kunnen verworgen. Doch hij vermande
zich en wierp zich smeekende voor hem op de
knieën. De geneesheer verklaarde echter, dat
zijne kunst hier niets meer vermocht, dat enkel
Gods bermhartigheid nog kon helpen, maar
alle menschelijke macht daartoe niet meer in
staat was.
Toen snelde de graaf naar hel sterfbed zijner
vrouw, doch deze herkende hem reeds niet
meer. Hij kon echter 't gerochel der stervende
niet aanhooren, hare verwrongen trekken niet
zien. Hij vloog half uitzinnig naar zijne wapen
kamer, na zijn dienstpersoneel te hebben be
dreigd, dat wie de deur daarvan hopende om
hem 't bericht van den dood zijner gemalin te
brengen, door bem zoo worden neêrgeschoten.
En wat de graaf beloofde, was hij gewoon te
rekentuigen, werktuigen om het naald
werk uit te leggen, enz. Zou het voor hen
niet zeer belangrijk en eervol zijn, met ze
te doen voorkomen op eene tentoonstel
ling. waar ieder volk zal vertegenwoor
digd zijn, en waar ieder land eene menig
te bezoekers kan zenden.
Onnoodig te zeggen dat deze tentoon
stelling niet uitsluitend voor vrije katho
lieke scholen is, maar dat alle katholieke
scholen er kunnen deel aan nemen. Mis
schien ook zullende onderwijzendekloos-
tèrgemeenten, die in Belgie verscheidene
gestichten hebben, geraadzaam vinden
eene gemeenschappelijke tentoonstelling
te doen van al de scholen, die door hare
leden bestierd worden.
Alle vragen voor inlichtingen en voor
deelneming moeten gezonden worden aan
den geheimschrijver van het belgisch komi-
teil voor het priesterjubileum, te Leuven,
Naamschestraat, 50.
M. de minister van oorlog heeft onlangs
eenen omzendbrief openbaar gemaakt,
waaraan wij de volgende punten ontlee-
r.en
1. Luidens n. 447, paragr. 4 van het
kieswetboek is het stemrecht opgeheven
voor de onderofficiers, kaporaals, brigadiers
en soldatengedurende al den tijd dat zij
zich onder de wapens bevinden.
2. Worden niet aanschouwd als onder
de wapens staande, de soldaten die in
onbepaald verlof zijn, een voorloopig pensi
oen oteenei>oorloopige vrijstelling genieten,
krachlens art. 29 der miliciewet.
o. De opschorsing van kiesrecht is toe
passelijk, zoowel op de cijnskiezers als op
de bekwaamheidskiezers, alsook op de sol
daten van minderen rang dan officier,
die, ofschoon in onbepaald verlof zijnde
terug onder de wapens werden geroe
pen, zelfs indien zij gedurende deze terug
roeping op het oogenblik der kiezing in
gunst- of ziekenverlof zijn.
Deze opschorsing is niet toepasselijk
op de soldaten in het leger gebruikt
als bedienden, die niet aan werkelijken
dienst onderworpen zijn en gelijk staan met
de onder-officiers, deze zijn
De klerken in het bestuurbataillon,
bijgevoegde geneesheeren en apothekers,
leerlingen-geneesheeren en apothekers
van 1* klas, zadel-, kleer- en schoenma
kers, kondukteurs der artillerie van 1® en
2e klas, meesters vuurwerkers, zieken-
dieners- majoors, magazijniers, portiers,
koks, enz.
5. In dit artikel worden de straffen
aangeduid, waarvan de overtreders van
bovengemeld reglemeut onderworpen
worden.
6 tot 12 geven de maatregels op, die
door de besturen moeten in acht geno
men worden, om de soldaten-kiezers de
uiloefening van hun recht te vergemakke
lijken, en anderen, die tot het vergemak
kelijken der herziening van kiezerslijsten
bijdragen.
houden. Geladen jachtgeweren en pistolen
waren in de wapenkamer altijd gereed.
Den volgenden morgend was men intusschen
genoodzaakt hem die treurmare te brengen.
Maar niemand durfde zulks wagen. Ten laatste
nam toch een Ziguener aan wien in dienst
van den graaf de zorg voor heerden en ovens,
in hel algemeen voor het stoken was opgedra
gen die gevaarvolle taak op zich. En hij
kweet zich daarvan met beleid. Hij behoefde
den graaf niet te wekken, want deze had den
gaDSChen nacht niet geslapen. Nauwelijks had
de Ziguener dan ook de deur der wapenkamer
geopend, of Konday donderde hem toe
Nu, hoe is 't f
Ik kom van mevrouw de gravin.
En hebt gij haar gezien
Ik zag haar wel, doch zij zag mij niet.
Zij is dus gestorven schreeuwde de
graaf in woede, terwijl hij naar eene pistool
greep.
Nu, mijnheer de graaf, moet gij u zelve
voor 't hoofd schieten, hernam de Ziguener
doodbedaard, want gij hebt zelf dal treurige
woord eerst uitgesproken.
De schoone vrouw was inderdaad overle
den.
Nu gevoelde graaf Konday voor de eerste
maal in zijn lev^n iets in zijn hart, dat op
messteken geleekhet onuitdrukbaar wee
eens mans, die zijne vrouw als lijk voor zich
Iziet liggen, hel lijk der vrouw, die bem zoo
zoet had ingefluisterd, dat zij hem innig lief
Een koninklijk besluit, in den Moniteur
afgekondigd, deelt het reglement meê op
het werk in de gevangenissen.
In tegenwoordigheid van de menigvul
dige klachten, die in de zittingen der
Werkcommissie tegen dit werk werden
uitgebracht, zal het zeker niet onbelang
rijk zijn, dit reglement in zijne hoofd
trekken meê te deelen
Het werk is verplichtend voor lijf
straffelijke en boetstraffelijke veroordeel
den. Voor anderen niet Sommige ver
oordeelden kunnen echter volgens om
standigheden door hel bestuur hiervan
ontslagen worden.
De uit te voeren arbeid zal hoofdzake
lijk voor rekening van den Slaat geschei
den, elk jaar door de verschillendeminis-
terieele besturen aan te wijzen, doch, in
geval de opgegeven werkzaamheden niet
voldoende zijn, om allen bezig te houden,
zullen de bestuurders de beschikbare
handen ten voordeele der vrije nijverheid
aanwenden.
De bestuurders zullen de meédinging
der aannemers inroepen. Met dit doel zal
eene tabel met opgave van _de verschillen
de nijverheidsvakken, het getal der ge
vangenen aan elk dezer gebezigd en den
prijs van den arbeidsloon aan de deur
van elke gevangenis aangeplakt zijn, als
ook het getal beschikbare gevangenen.
De voorwaarden der aanneming zullen
geregeld worden,door eene overeenkomst
die ter goedkeuring aan de bestuurcom-
missie en aan het ministerie van justitie
zal onderworpen worden doch de niet
belangrijke werken kunnen bij hoogdrin
gendheid door de bestuurders aangeno
men worden, ouder voorbehoud van goed
keuring door de hoogere overheid.
Elke belanghebbende kan kennis ne
men van de aannemingscontracteu door
zich lot de bestuurcommissie of hel mid
denbestuur te weuden.
De maakprijzen worden per stuk of per
dag bepaald. Zij worden berekend naar
den gemiddelden handelprijs,waarvan de
mindere weerde van hel tucbthuisweik
afgetrokken wordt.
De bestuurders zoo min als de andere
bedienden zullen eenige winsten mogen
genieten op het werk der gevangenen,
evenmin als zij de lesten voor hunne
persoonlijke rekening mogen doen wer
ken. Geen andere arbeid dan voor den
Slaat, voor fabrikanten of aannemers zal
door de gevangenen mogen worden uit
gevoerd. Ook is het aan de bestuurders
verboden rechtstreeksche bestellingen te
aanveerden van particulieren, behalve
vertalingen, teekeningen, schrijfwerken
en anderen van dien aard. Voor deze les
ten arbeid zal de loontaks door het mid
denbestuur vastgesteld worden op voor
stel der bestuurcommissien en van de be
stuurders.
Op dit loon zal ten titel van bestuurs-
had
Maar toch, niemand moest zien wat name
loos leed hem in zijn binnenste pijnde Er
bleef hem immers nog één wezen over, in
't welk hij al de liefde der doode bad geërfd
hun kind, hun zoon Die was zoo schoon als
2ijne moedor en zou eens haargroot, prachtig
blauw oog, haar schoon glanzend, goudkleurig
blond haar bezitten. Nadat de moeder begra
ven was, bracht Konday gansche dagen bij
zijn kind door. De minne noemde den kleinen
dan gedurig een engel, doch dan sloof de
graaf telkens op, ondor den uitroep
Neen, neen, ik wil den hemel geen engel
onttrekken Mijn zoon moet worden zooals ik
ben. niet waar, kleine vagebond eindigde hij
dan meestal, het lieve gezichte van den zuige
ling streelende.
En dan lachte het kind. De kleine vage
bond 1
Op zekeren dag echter deelde de min schoor
voetend den graaf mede. dat het wel scheen
alsof de kleine graaf Jozef toch een engel wor
den moesthij had eene gevaarlijke keelont
steking gekregen...
Maar Konday luisterde niet totdat ze die
mededeeling geëindigd had bij vloog heen en
deed in allerijl den geneesheer ontbieden eD
zoodra bij dezen in de reeds genoemde wapen
kamer onder vier oogen bad. sprak bij bem
met een van ontroering bevende stem in dezer
voege aan
- Mijn zoon is hoogst gevaarlijk ziek. Ge
ziel hier op de tafel dit koffer vol goud en deze
pistool vol lood WelDu, wanneer ge mijn
kind geneest, dan behoort dal goud u sterft
het echter, dan volgt gij mijn zoon na in de
dood
De dokter zou die keuze heel geerne zijn
ontvlucht, doch men benam hem de moge
lijkheid daartoe hij werd bewaakt als een ge
vangene en had om zoo te zeggen, dag noch
nacht rust. Maar die had ook de vader van het
kind niet. Ook deze liep rusteloos rond, met
groote stappen zijn zalen op en neèr, nu in
deze zoekende, wat hij in gene Diet vinden
kon Ging hij zitten, of legde bij zich een
oogenblik neör, dadelijk sprong hij verschrikt
weder op. Ook dat moest hij thans ondervin
den, wat vlijmende smart het hart als door
priemt, wanneer men een geliefd kind ziet
liggen sterven
Nadat dus drie dagen in de vreeselijkste
spanniDg waren voorbijgegaan, kwam de dok
ter, zelfs zoo bleek als een lijk, den graaf
berichten, dat hij zich zooveel mogelijk be-
heeischen en op alles voorbereid houden
moest. De tijd van krisis was voor den kleinen
lijder begonnen, die misschien binnen een uur
met di dood eindigen zou.
Gabriël Konday begon toen afschuwelijke
vervloekingen uit te braken, waarop de doktor
hem met zekere huivering toevoegde:
Graafgraaf! Kniel liever neder en bid
om 't behoud van uw kind
(Worst voorigsmt).
