NIEUWS- EN AANKONOIGINGSBLAD VAN OE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
TOOVERHEKS.
Donderdag 29 September 1887, 10 centiemen per nummer, 41ste Jaar, N° 2192,
ARONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS
Politiek overzicht.
He moorden cn bare oorzaken.
Uit Congoland.
DE DENDERBODE.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
r3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond.—De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Cutqne Saam.
AELST, 28 SEPTEMBER 1887,
Frankrijk. Casus belliDe Temps
deelt, onder alle voorbehouding, de vol
gende lijding meê uit Epinal.
Zaterdag middag stond een luitenant
der dragonders, in garnizoen te Lune-
vllle, verzocht op eene jachtpartij te
Raon, op den boord van een bosch met
een zijner makkers, toen eensklaps drij
geweerschoten weêrklonken.
De eigenaar van liet jachtgoed kwam
toegesneld en vond zijn makker gedood
en de luitenant met verbrijzelden bil.
door geweerschoten gelost op duitsch
grondgebied.
Gencesheeren die in allerijl uit Seno-
nes en Raon waren ontboden, hebben
verklaard dat de wonden veroorzaakt
werden door oorlogswapens.
Het parket heeft een onderzoek inge
steld.
De afzetting van het been zal noodza
kelijk zijn.
Nadere tijdingen bevestigen dit nieuws.
De schoten zouden gelost zijn door duil-
sche tolbeambten.
De regeering is zeer terughoudend tot
hiertoe in de bijzonderheden, aan de
dagbladen meegedeeld over dit betreu-
rensweerdig incident.
Men heeft niet vergeten op welke wijze
M. Flourens, minister van buitenland'
sche zaken te werk is gegaan in de zaak
Schmebele. Ongelwijleld zal hij nu ook
volledige inlichtingen afwachten, alvo
rens diplomatische onderhandelingen
aan te knoopen.
Ziehier hoe de République Frangaise
die in nauwe betrekkingen staat met M.
Jules Ferry, het incident uitlegt
Eene groep jagers bevond zich in
een bosch op de fransch-duitsche grens,
toen een duitsch soldaat, die in dit bosch
geplaatst was ter bewaking der wild-
stroopers, drij geweerschoten loste. Een
brouwerij-bediende, M. Brignon en een
officier, M. Wenghel, werden getroffen.
M. Brignon, doodelijk gewond, is
eenige uren later gestorven. M. Wenghel,
aan den bil gewond, zal zeker zijn been
moeten verliezen.
Het onmiddelijk ingestelde onder
zoek heeft bewezen dat de moordenaar
zekere Richard Kaufman is, soldaat bij
de jagers, in garnizoen te Saverne.
Daar uit het onderzoek der wonden,
zegt het Journal des Rébatsgebleken is
dat zij veroorzaakt werden door oorlogs
wapens, dacht men eerst dat de moord
bedreven was door tolbeambten-bosch
wachters.
De meeste dagbladen deelen zaterdag
morgend enkel het Havastelegram meê.
DE
(2® Vervolg.)
Zij zijn gaan drinken in de herberg van
Marek eD daar de kapitein fransch sprak, heb
ik bera niet verstaan.
En wat zegde bij
Hij sprak van ijsschollen die zoo groot
als bergen waren, die dreven op gindsche zeëen
en die de schepen verbrijzelden!
Heeft hij er gezien.
Hij heeft er gezien.
En hij heeft van schipbreuken hooren
spreken
Neen, maar op zijne terugkomst heeft hij
wrakken die het wat6r mede spoelde, ontmoet.
Wrakken
En op eene der plankon stond geschreven
De Sinte Picter
Het bericht var. Anaïk Timor was een don-
ierslag. De boerinnen lieten hunnen spinrok
ken vallen.
De Sinte Pieler herhaalden al de
stemmen hij heeft gezegd de Sinte Pietcr.
Anderen doen dit reeds volgen van hunne
denkwijze.
Het is niet waarschijnlijk, zegt Figaro,
dat hier met voorbedachtheid is te werk
gegaan. Laten wij echter de vaderlands
liefde op weerdige wijze verstaan. Geene
oploopendheid kalmte en betrouwen in
.ons goed recht.
De Gaulois kan het volk niet genoeg
tot rust en stilte aanmanen. Vergeten wij
niet, zegt het blad, dat de goede afloop
der zaak Schnscbele aan onze weerdig-
heid te wijten is.
De XIX0 Siècle eischt dat de regeering
recktsherstelling vrage op klinkende ma
nier.
De Autorité zegt dat een onderzoek niet
voldoende is. De regeering moet zoo
voorzichtig mogelijk te werk gaan, doch
de voldoening eisciien, waartoe Frankrijk
recht heeft. Indien wij zwegen, zou de
vrede er niets bij winnen.
Daar de dagbladen niet verschijnen 's
maandags, werd het incident te Raon nog
niet besproken in de pers.
Een ooggetuige vprhaalt Met 5
jagers bevonden wij ons op jacht in liet
bois Sauvage. Wij gingen door het woud,
nabij de grens, toen van duitsche zijde,
op een 30tal meters van den franschen
grond, drij schoten weêrgalmden.
Ik ben als bij mirakel ontsnapt, daar
ik vooruitging. M. Fridoul, prokureur-
generaal te Nancy, heeft het onderzoek
geopend, met de parketten van St-Dié en
Genève.
Raon-l'Etape, 26 sept.
De duitsche soldaat die de geweer
schoten loste en tot hulp diende aan de
boschwachters tegen de wildstroopers,
verklaart drij jagers verwittigd en slechts
na deze vruchtelooze sommatien gescho
ten te hebben. Hij zegde te hebben ge
hoorzaamd aan een algemeen konsigne.
De jagers verklaren geene enkele ver
wittiging te hebben gehoord. Volgens
hen stond de soldaat achter eenen boom
verscholen
De Pays, fransch bonapartisch dag
blad, zegt dat het konservatieve bondge
nootschap in de Kamers niet meer moge
lijk is sedert het manifest des graven van
Parijs. Elke Orleanist, die met de hulp
der konservatieve keizersgezinden naar
de Kamers zou gaan, ware een Constitu-
ant te meer voor de uitroeping van het
koninkdom.
Engeland. Drij kandidaten. Vol
gens den Times zou de Porte op dezen
oogenblik een voorstel bestudeeren, na
melijk dat van eenen russischen kommis-
saris in Bulgarië te zenden, ten einde de
kiezingen der groote Vergadering bij te
wonen, en in de Sobranje drij kandidaten
voor den troon aan te bieden.
M. Stamboeloff denkt dat het bulgaar-
Van Tréguier.
Hebt gij wel verstaan
Zijl gij zeker
Zeker.
Een geschrei van wanhoop barste uit.
Ik was getroffen geweest gelijk de vrouwen
door dees onverzien nieuws, maar de grimlach
der oude bedelares gaf mij mistrouwen.
Gelooft haar niet riep ik uit zij wilt
u verschrikken... Zij is dronken. En mij tot
Timor wendende Gij hebt den engelschen
kapitein niet gezien. Men heeft u niet gezegd
dal de Sinte Pieter schipbreuk geleden, gij
liegt, kwade groak'h.
Bij het hooren van dezen naam die in Bre-
tanjen het slechtste slach van heksen beduid,
glinsterden do oogen der bedelares en zij
riclite het hoofd met een wild gebrom.
Zoo zoo het is op die wijze dat de
edelman aan de oude Anaïk spreektIk lieg,
ik ben dronken Ileweldat de vrouwen van
hier dc leekens te raden gaan Dat zij hooren
of het water van de zee met met een droppel
seffens aan de voet van hun bed valt Dat de
gene die het witte brood van drij koningendag
gebrokeD hebben, zien of het paart van den
afwezigen niet bedorven is(t)...
Ah Timor is eene groak'h 't Is wel't is
wel! God zal aan den edelman eu aan de vrou
wen antwoorden, God heeft tusschenteekens,
en de versmoorde zullen kunnen spreeken...
Hoort onderbrak Dinah, die opgestaan
(1) Voorspellingen die, in de oogen der Bretanjes,
den dood der afwezigen aanmelden.
sche vraagpunt te ver gekomen is, om
dergelijk voorstel aan te nemen. Het goe-
vernement van den prins, heeft hij ge
zegd, is niet voornemens welk voorstel
dan ook aan te nemen desnoods zal het
zich tegen elk voorstel verzetten dat men
aan hetzelfde wil opleggen.
Opstokerijen. Men bericht uit Wee-
nen aan de Times dat russische zende-
jingen de oeverbewoners van den Donau
in opschudding willen brengen doch
zij vinden geen gehoor bij de boeren.
De korrespondent van de Daily News
te Sofia, beweert dat een gouverneur zal
gezonden worden in Bulgarië, wiens zen
ding drij maanden zou duren.
Die maatregel zou genomen zijn op
voorstel van prins von Bismark en M.
Kalnocky. Te Sofia denkt men dat derge
lijk voorstel met verontweerdiging door
de nationale partij zal verstooten worden.
Uit Berlijn wordt gemeld aan den Stan
dard dat Duilschland zou genegen zijn
zich te voegen bij Frankrijk, Rusland en
Turkije, om te beproeven of Engeland,
Oostenrijk en Italië kunnen gewonnen
worden voor het benoemen van eenen
russischen prins tot gouverneur van Bul
garië, bijgestaan door een oostenrijk-
schen en een turkschen komrrissaris.
Dezelfde depeche doet verstaan dat zoo
gauw de Sobranje zal bijeen gekomen
zijn, zij Bulgarië en Rumelië tot een ver-
eenigd koninkrijk zal proclameeren.
In Ierland. Eene botsing heeft plaats
gehad te Fermoy, tusschen de policie en
de menigte, tijdens eene redevoering van
den afgeveerdigde Tanner. 14 burgers
en eenige konstabels worden gewond.
Toen later de policie van Mitchelstown
ter versterking kwam, werd zij op woe
dende wijze aangevallen, zoodat er eene
nieuwe botsing ontstond, waarin nog
maals gewonden waren.
M. O'Brien, na zijne invrijheidstelling,
was naar Limmerick vertrokken. Zater
dag is hij langs eenen binnenweg, ten
einde niet door de policie gezien te wor
den, naar eene meeling gekomen, gehou
den in een huis nabij Mitcheltown, en
waar hij het woord zou voeren.
De redenaar zegde dat men de National
League niet kon afschaffen, zonder de
gansche iersche natie in de gevangenis
te werpen.
Hij sprak ten slotte zijn vertrouwen
uit in Gladstone en het engelsche volk.
Om die meeting te houden had men de
meeste voorzorgen genomen. Eenige
pachters brachten de politie op een valsch
spoor, terwijl in tusschentijd de anderen
in de bovenkamer van een huis vergader
den. Met eene leer ging men naar boven,
terwijl beneden alles gebarrikadeerd was.
De policie kon dus niet tot in de meeting
komen, zonder de woning ie belegeren.
was, bleek en de wezenstrekken ganseh ont
steld.
Wij spanden de oor. Een zang kwam zich te
verheffen door het gebrul van het tempeest.
Hij wierd weldra duidelijker, naderde meer
om meer, cn, de wind eene poos ophoudende
konden wij s'.emmen onderscheiden die het
lied der zielen herhaalden.
Ouders, broeders, vrienden, in Godsnaam,
hoort ons, helpt ons, indien er nog medelij!
den in de wereld is.
Al degene die wij gevoed hebben, hebben
ons sedert lang vergelen. Degene die wij
bemind hebben, hebben ons zonder mede-
lijden verlaten.
Gij rust daar zacht; de arme zielen hebben
het kwaad. Gij slaapt in eenen diepen slaap,
do arme zielen waken in het lijden.
Wij zijn in de vlammen vuur op onze
hoofden, vuur onder onze voeten vlammen
boven, vlammen beneden Bidt voor de zieleD.
Van de eerste woorden af dezos naar gezang
waren al de vrouwen opgestaan in eenen on-
uiisprckelijken angst. Ik zelf, getroffen door
dit slach van antwoord aan de aanroeping van
Timor, was beweegloos blijven staan en als
begoocheld maar hoorendc de stemmen zich
verweideren.sprong ik Daar de deur van de hut
en ik deed eenige stappen buiten. Zoo wijd
mijn oog de nacht kon doordringen ontmoette
het niemand in het dal, de sneeuw viel stil
voort en voort brieschte het orkaan op den
berg.
Gedurende gamcb dit tooneel was Anaïk
Wat droeve tijden beleven wij Bijna
eiken dag brengt zijne misdaad mede
en welke misdaden De afgrijselijke
moorderijen met de grootste koelbloedig
heid, met de domste onverschilligheid en
met de wreedste onmenschelijkheid ge
pleegd Men schrikt zijn dagblad te ope
nen uit vrees van er in groote letters te
zien prijken A fgrijselijke moord hier,
ongehoord bloedbad daar.
Over eenige jaren kwam men in ons
vaderland zoo veel moorden niet tegen
op eene maand als nu op eene week, ja
op drij dagen, zonder te spreker, van de
diefstallen, de inbraak, de plunderingen
de aanrandingen die dagelijks meermaals
gebeuren. Wat mag daar toch de oorzaak
van zijn De grootste, de bijzonder
ste oorzaak is dat er bij velen weinig of
geen geloof meer te vinden is
Eens dat de mensch niet vastelijk ge
looft, als hij God niet meer aanziet als de
looner van het goed en de straffer van het
kwaad, als hij zich voorstelt dat er na dit
leven geen leven zal volgen, als hij aan
zijne ziel twijfelt en zegtdood al dood,
dan is hij bereid om de schroomelijkste
schelmstukken te bedrijven
Iedereen voelt het, en de dagelijksche
ondervinding leert het onsklaar.dat de
mensch genegen is tot het kwaad van
zijne jonkheid af. De driften in de kinds
heid smeulen als vuur onder de asch,
worden allengskens grooter en gevaar
lijker naarmate zij voedsel vinden, naar
mate zij voldaan worden Degenen die
twijfelen aan het geloof of het geloof ver
loren hebben, geen hoop meer hebbende
op belooning of geene straf meer vree-
zende in het ander leven, en zich niets
meer achtende dan de onredelijke dieren,
lossen den vollen toom aan hunne bedor
ven® driften, en gaan over tot de schro-
melijkste euveldaden. Want de driften zijn
als een brand die, hoe heviger hij is, hoe
meer voedsel hij noodig heelt.
En wat veld heeft 't ongeloof of de vrij
denkerij sedert korte jaren niet gewon
nen Iedereen moet bekennen dat zij met
groote schreden zijn vooruit gegaan. Doch,
moet u dat verwonderen Geenszins, als
men bemerkt wat de geest des kwaads in
het werk legt om de kristenen en bijzon
derlijk de katholieken te bederven De
vrijmetselaars door den duivel opgestookt
sparen geene moeite om de Kerk en
hare leer ten onder te brengen Laster
leugen, bedrog, slechte boeken en schrif
ten, dagbladen, spotprinten, liedekens
bewaarscholen zonderkristelijke leering,
lagere scholen zonder God, middelbaar
onderwijs ingericht om al wal godsdien
stig is te bestrijden en belachelijk te
makenenz.
Ziedaar wat de hel sedert eenige jaren
Timor alleen ongevoelig gebleven. Als ik we
der binnen kwam, vond ik haar rechtstaande
en de vrouwen die haar omringden aansta
rende met eenen zegepralende blikdezen
blik vestigde zich eensklaps op mij.
Ah ah 1 ik was zinneloos, riep zij
uit Men zegde daar seffens dat de oude
Timor gelogen had
En zij heeft het tegenstrijdige nog niet
bewezen hernam ik, terwijl ik zocht mijne
ontsteltenis te verbergee.
Heeft dan de edelman de stemmen niet
gehoord
Ik heb pelgrims of reizigers gehoord, die
voorbij gingen en een geestelijk lied zongen.
Zij bezag mij met verwilderde oogen en
schudde haar hoofd.
Wel zegde zij zoo spreekt men in
de stad, in de stad waar men niet aan de zie
len gelooftzij aanzien hunne dooden als
honden die ganscli en geheel rotten in den
pul waarin men hun gestoken heeft. Wel.
wel. God zal de heidenen leeren het geen hij
doen kan
De edelman mag zeggen dat degene die daar
voorbij gegaan zijn do versmoorde van de
Sinte-Pieler niet waren.
En de edelman zal gelijk hebben on
derbrak eene ernstige stom.
Ik draaide mij om eene spinster stond op
den dorpel.
Al de vrouwen rechteden zich op, al roe
pende
De pastoor 1
heeft uitgebroeid, en waar wij nu de
vruchten van zien te voorschijn komen.
Ja, de kanker der zedenloosheid is diep
in de samenleving gedrongen
Sla eens uwe oogen op de rijke geuzen
die, door hun losbandig leven het volk
ontstichten. Zij zien naar kerk of kluis
meer om, zij spotten met den godsdienst
en al wat heilig en eerbaar is. Die ge
trouwde heer is met zijn wederhelft niet
meer te vreden, hij heeft hier of ginder
kijkers met losse duivinnen en daarmeê
nog niet voldaan, beloert en bespiedt hij
de huisvrouw van zijnen vriend, soms
van zijnen werkman, om ze te verleiden
en ze te bederven.
Zie die rijke jongelingen, van deftige
ouders geboren, nu geus geworden, loo-
pen en zwieren met dochters en vrouwen
zonder aanzien, zij kleeden en onderhou
den haar, zij schamen zich ziet er mede
opentlijk te wandelenzij begeven zich
naar hal en danskroegen, en verbrassen
en verslempen bij heele hoopen geld.
En zoo gebeurt hetdat men jongelieden
van de werkende klas tegenkomt die nog
met gelot hebben, en die reeds hunne
bijzitten hebben, en die voor niets achter
uit gaan.
De godsdienst uit het hert genomen
maakt den mensch tot alles bekwaam
Vroeger zegde men, en met reden, dat
een dorpspastoor meer vermocht om het
volk te verzedelijken dan 100 gendarmen!
Maar nu dat het volk door de vrijmetse
larij bedorven is, hebben vele menschen
geen vertrouwen meer in de pastoors, en
den godsdienst bespotten zij. Wie zal nu
dit volksken tegenhouden Zal het zijn
het gerecht De gevangenis of de gen
darmen O neen, men zal wel middel
zoeken om aan deze te ontsnappen, zij
zijn immers niet overal tegenwoordig
en men zal de zaak zoo fijn trachten te
overleggen dat het niet zal uitkomen. En
zoo zien wij de grootste schelmen eu
moordenaars loochenen, onbeschaamd
loochenen en op alle wijze beweren dat
zij onplichtig zijn, al schijnt hunne plich-
tigheid zoo klaar aan ieders oogen, als
de zon in den klaren dag. Denkt maar
eens aan de Peltzers.
En indien het nu reeds zoo slecht gaat
wat zal het zijn als de jongelingen en
dochters in scholen zonder God en door
meesters zonder geloof opgebracht hunne
bedorvene vruchten aan de samenleving
zullen geven De tijd nadert
(Landbouwer.)
Wij knippen uit de bezondere corres
ponded van het Handelsblad
De Congo-zaken geven den Koning
veel onrust. De vrije Staat, welks souve-
rein hij is,wordt door Araben overvallen,
die er openlijk den slavenhandel drijven.
Deze naderde laDgzaam en wierp een stren;
gen blik op Timor.
Wat komt gij bier doen? - vroeg hij
haar op eenen sturen loon.
- De arme beeft het recht le gaan overal
waar er eee stuk brood is en kristenen zijD,
antwoordde de bedelares met misnoegen.
Het is de hongor niet, hernam de dorps
herder het is de vreugde een slecht nieuws
aantebrengen dat u zoo laat ia deze wegen
geleid heeft.
De bedelares heeft dan de waarheid ge
zegd - riep Dinah met eene hijgende stem,
Neen, niet gansch antwoordde de
priester.
- Hoe?
- Het engelsch schip lol Treguier aange
komen heeft niet alleenlijk het nieuws van het
vergaan van de Sinle Picter aangebracht maar
ook dagene die het gered had.
Gered.... zij zijn gered....
Ten minste gedeeltelijk, hernam de
priester. Als de schipbreuk plaats had, be
loofden zes manDen, indien zij ontsnapten,
van barvoels te komen en gansch omsluiert de
mis te booren die ik voor hun doen zoude aan
den altaar der heilige Maagd.
En die zes daar.
Zij hebben overleefd.
Waar zijn zij
Gij komt hen te hooren voorbijgaan.
De vrouwen wilden buiten de hut springenj
(Wondt voortgezet.
