NIEUWS- EN MNKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN T ARRONDISSEMENT AALST.
FARRAGHIT,
Donderdag 17 Mei 1888,
10 centiemen per nummer.
42ste Jaar, N° 2258.
ABONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS
Kanton Aalst.
Politiek overzicht.
Aan wie is de schuld
Vooruitgang.
Vereeniging der Katholieke
kringen te Luik,
DE DENDERBODE.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. Do prijs ervan is 6 frank 's jaars
Ir. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Langc-Zoutstraat,
N° 10, naDij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3C bladzijde 50 centiemen.Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
aecoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond. De onkosten der kwilantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Cnlque Snam.
AFLST, 16 MEI 1888'
Provinciale Kiezing van Zondag
27 Mei 1888.
Kandidaat der Katholieke Vereeniging,
Mijnheer
Alexander Blancquaert,
Grondeigenaar en Schepen le Lede.
Werkstaking in Nederland. In de
Nederlandsche Tweede Kamer vondt dins
dag de aangekondigde interpellatie over
de werkstakingen plaats.
M. DOMELA NIEUWENHUIS roept de
aandacht der regeering op de gebeurte
nissen in de Veenlanden. Met Dr Schaep-
man is spreker het eens dat de regeering
blijken heeft gegeven van weinige kennis
der maatschappelijke toestanden.
Hij bespreekt de werkstakingen en hare
oorzaken, en zal over die werkstakingen
inlichtingen geven en wel over de turf-
voortbrengst, die loopt over drie deelen
de veenbazen, de turfmokers en de bag
geraars.Vooral geelt hij inlichtingen over
den zwaren arbeid der turlmakers en
hunne vrouwen. Jongens van 12 jaar en
jonger worden door werkkracht mis
bruikt. Maar de baggeraars werken het
zwaarst en krijgen bet minste, naar mate
zij meer inspannenden en vermoeienden
arbeid verrichten.
Hij wijst op de stelling van Mill om
trent de verhouding van loon tot arbeid,
en die stelling past volkomen op deze ar
beiders, die nauwelijks tijd hebben om
te rusten of te eten en die een allertreu
rigst leven leiden in woningen of krotten
waar zij zich nauwelijks kunnen bewe
gen.
Voor zulken bijna onmenschenlijken
arbeid krijgen zij. blijkens een leerrijk ar
tikel in het Niemus van den Dag, met hun
zeven of achten gl. 2.50 a 3.50,en dit met
behulp van kinderen die mannenwerk
verrichten. Zoo had een onderbaas 6 gl.
per week. Hoe zal het nu wel met do
mindere arbeiders zijn, menschen zóó
arm, dat zij geen geneesheer kunnen be
talen en dus de armenpraktijk genieten.
Spreker beknibbelt verder het zender,
der millitaire macht, waar deze volstrekt
niet%noodig was, bij voorbeeld le Heeren -
veen.
Hij veroordeelt verder het stelsel der
banmolens, waardoor de werkliê ver
plicht zijn hunne winkelwaar te gaan
koopen bij de veenbazen. Dat is eene
schandalige verdrukking, en hier diem
eene wet gemaakt te worden, luidende
dat de werkliê moeten betaald worden
in gangbare munt en niet verplicht kun
nen worden hunne winkelv\aar te koo
pen in winkels, door de arbèidgevers
gehou'den.
M. RUYS VAN BEERENBROECK, mi
nister van justicie, antwoordt. Hij zegt
OI' DE JONGE SLAAF.
MET TOELATING.
4C Vervolg.
Farraghit is twee honderd frank weerd, zei
de geleider aan den pater.
Honderd frank wit ik u geven, antwoordde
dc pater, en geenen duit meer.
Honderd frank hernam dc geleider. Meent
gij dat ik zot hen Hij is twee honderd frank
weerd.
Stiliekens, zei de pater Farraghit staat mij
wet aan, maar ik heb hem niet noodig, en ingc-
zien gij hem zoudt witten kwijt zijn, zat ik u hon
derd frank geven.
Eiwcl, om u dienst te doen, wil ik trachten
overeen te komen neemt hem roor honderd en
vijftig.
Honderd frank geef ik, en niets meer ik
neem farraghit en leidde hem mede hier is uw
geld.... honderd frank.
-Na lang geredekaveld te hebben, liet de staven-
dat de toestanden, door den vorigen
spreker blootgelegd, wel een weinig
overdreven en te zwart gekleurd zijn.
Hij roemt verder de houding van poli-
cie en militaire macht, die enkel opgetre
den zijn, waar de rust werd verstoord
door de werkstakers, lot handhaving van
rust en orde, ter bescherming van den
vrijen arbeid.
De regeering berkent dal gedwon
gen winkelnering reden geeft tot grieven
en er aan dit stelsel verbeteringen te
brengen zijn.
Italië. In de italiaansche Kamer
verwierp minister Crispi met nadruk het
denkbeeld der ontruiming van Massoeah.
Hij weersprak voorts de bewering, dat
wanneer Italië Massoeah verliet, Egypte
er in dezelfden toestand zou komen als
Engeland in Aden. Hij hoopte, dat tus-
sclien Italië en den Negus de vrede zal
gesloten worden.
Dq motie, waarin de terugroeping der
troepen uit Massoeah wordt gevraagd,
werd met 302 tegen 40 stemmen verwor
pen, en eene motie van vertrouwen aan
genomen met groote meerderheid.
De Kamer beeft dus geene stemming-
van wantrouwen durven uitbrengen, om
dat zulke stemming een kaakslag voor
baar eigen was.
Intusschen keeren langzamerhand al
de Italiaansche troepen uit Afrika, en
blijft er van al de droomen Oer iialiaan
sche regeering over koloniale uitbreiding
niets meer over dan Massoeah, eene ver
sterkte plaats aan de Roode Zee.
't Is niets voor MM. Crispi en konsoor
ten, maar, wat de huismoeders zullen
zeggen, wier zonen in Afrika gevallen
zijn; wat de belastingschuldigen zullen
zeggen wier millioenen in Abyssinië ver
loren zijn, dat zal de toekomst leeren.
Het officieel© russische regeeringsblad
antwoord op een artikel in de Nowoje
Wremja over de bulgaarsche kwestie.
De gebeurtenissen sedert den oorlog
van 1877/78 zijn voor onpartijdige kritiek
nog te versch. De houding der russische
vertegenwoordigers in Bulgarië was
geenszins onzeker en wispelturig, wat.
nu trouwens niet kon zijn, daar Bulgarië
te snel uit eenen toestand van volledige
dwingelandij onder den grondwettelijken
regeeringsvorm kwam, waardoor politie
ke hartstochten opgewekt en Ruslands
welwillende bedoelingen miskend wer
den.
Dit had eene ongunstige verhouding
tot Bulgarië ten gevolge, maar de tijd en
de ondervinding zullen de bestuurders
van Bulgarië eindelijk tot het inzicht hun
ner dwaling brengen.
De keizerlijke regeering heeft alles ge
daan om hun den terugkeer op den weg
der wettelijkheid en het herstel der re
gelmatige betrekkingen met Rusland mo
gelijk te maken. Het openbaar gemaakte
regeeringsprogram ten aanzien van Bul
garië blijft onveranderd gehandhaafd, en
als er in de onnatuurlijke verhouding
lussclten Bulgarië en Rusland nog geene
verbetering is gekomen, dan is dit alleen
de schuld van de machlsbekleeders in
Bulgarië.
handelaar mij voor honderd frank, en pater Ri
chard deed mij mede.
Van mijn leven had ik nog geen witte menschen
gezien, en ik beefde van schrik, als ik zag dat ik
in dc handen van den missionoaris viel. Ik meen
de dat hij mij ging opclen, want de Araben en de
Touaregs hadden mij altijd gezeid dat dc witte
christenen de zwarten opeten. «Zij doen een groo-
tcn ketel met water koken, zeggen de Araben
en als het water kookt, roepen zij den kleinen
neger en doen hein kijken in dien ketel. Binst dat
de neger overhelt om in den ketel le zien, smijten
zij hem tiet hoofd voren daarin de neger kookt,
en vervolgens eten zij hem op....
lk was schrikkelijk benauwd van den missiona
ris cn ik meende dat zijn kleed niets anders was
dan een vel, dal de witte menschen op hun lijf
groeit.
De pater deed mij mede naar Biskrah, in Al
giers, hij leidde mij in een schoon huis, gelijk ik
nooit ecu huis gezien had. De pater deed mij zitten
cn streelde mijn hoofd met der hand. Ik was nog
altijd benauwd dat hij mij ging opeten maar stil
iekens aan verstout door zijne strcchngcn, zei ik
hem dat ik honger had en dat de Touaregs en dc
dc Araben mij gewoonlijk meer stok- en zweep
slagen gaven als brood. De brave pater deed mij
Het is onbetwistbaar dat de financiën
van vele gemeenten in slechten, ja, soms
in zeer slechten toestand verkeeren.
't Zijn de schooluitgaven die meest al
de gemeenten ruineren en geruïneerd
hebben. Daar waar de liberalen meester
zijn, wordt bet derde en soms de helft
van het budjet aan bet onderwijs be
steed.
De scholen, het ondrwijs, zijn dus de
ruine der gemeenten.
Maar moet de schuld, ervan ten laste
van 't voorgaande liberaal ministerie
gelegd worden In andere woorden,
zijn de schooluitgaven der gemeenten
hedendaags groolcr dan ten tijde van
Pietje Van Humbeeck
De heer Jacobsde verdienstrijke ver
tegenwoordiger van Antwerpen, beeft de
kwestie klaar en duidelijk beantwoord
tijdens de beraadslaging over 't budjet
van onderwijs.
Van 1883 (liberaal bestuur) tot 1885
(katholiek bestuur) werden de toelagen
van den Slaat verminderd met omtrent
de 3.400.000 franks.
Integendeel de besparingen beliepen
voordo gemeenten tot 2 200,000 franks.
Dit verschil van 1 200.000 franks moet
op 900.000 franks gebracht, worden om.
dat de provinciën hare tusschenkomst
met 300.000 franks vermeerderd hebben.
Deze toestand is, sedert 4885, schier
onveranderd gebleven:
Nu deze vermeerdering van lasten van
900.000 franks die de gemeenten hebben
te dragen, wordt van den anderen kant
vergoed door de meerdere opbrengst van
het gemeentefonds 't welk, in 4887, een
millioen meer gaf dan in 4883.
Maar dat is alles niet.
De wachtgelden die zekere officieele
konijnenkvveekers genieten, belasten de
budjetlen van vele gemeenten met ver
scheidene honderden duizenden franks
doch deze last zal allengskens verdwij
nen. Eindelijk de toelagen van den Slaat
aan de gemeenten zijn met een half milli
oen vermeerderd geworden.
Nu, men verlieze uit het oog niet dat
het vooral de buitengewone uitgaven
voor nuttelooze schoolpaleizen zijn die
de gemeenten geruïneerd hebben. Hier
aan is nu gelukkiglijk een einde gebracht
sedert het liberaal ministerie van schan
dalige geldverkwisting naar de maan
werd gezonden.
De Economie van Doornijk, het
orgaan van M. Bara, keurde onlangs de
ongehoorde geldverspilling af door het
oprichten van nuttelooze schoolpaleizen
veroorzaakt.
Er moet geen kwestie meer wezen,
riep liet blad uit, van de ruineerende
oprichting van scholen aan te moedigen
seffens ccnigtt dadels geven, cn als ik hertelijk gc-
cten iiad, was ik blijde van (c zien dat dc witte
mensch dc vriend cn niet dc beul van de zwarten
is, cn ik was verheugd van ticm toe tc behooren. Ik
sloeg, ik zong, al loopen door de kaiucr cn de hand
van den missionnaris kussende. Ik had tocli zoo
ellendige dagen doorgebracht in mijn leven ihi
mocht ik blijde zijn Rij mijne toekomst in het
huis van den missionnaris, zag ik welhaast dat
iedereen gelukkig was die brave pater Richard
gaf mij een wollen heinde cn zond mij op dc speel
plaats. E-- waren daar veel kinders van mijn oud-
dc, die speelden en gelukkig waren zij kwamen
mij te gcinoet gcloopcn alsof ik hun broeder haddc
geweest, en ik vergat schier dat ik tot dien dag
niets anders gebregen had dan stok- en zweepsla
gen....
Pater Richard kwam bij mij weder en zei
Gij hebt zeker zeer boozc meesters gehad
Oh zeker ja, booze (bf.zzef
En ik, vroeg dc pater, ben ik ook boos?
Oli, neen, gij zijl bono iiessef (zeer brave, i
Wilt gij hierbij mij blijven
Oh ja, ja, altijd, altijd, ja, sidi, altijd
Alsdan omhelsde mij pater Richard, cn zei mij
dat ik vrij was en geen slave meer. Sedert dien
leer ik God beminnen, en geen enkelen dag laat ik
die de geldkoffers der gemeenten en van
den slaat ledigden. Er gijn onder dit op
zicht buitensporigheden bedreven, we-
ten wij het te erkennen.
Het valt dus gemakkelijk te begrijpen
dat de financiën der gemeenten die ten
gevolge dier liberale buitensporigheden
in erbarmlijken toestand verkeeren, nu
lieden nog niet gansclt hersteld zijn, maar
wij komen te bewijzen dat haren toestand
dagelijks verbetert
Voegen wij hier ten slotte bij dat het
wetsontwerp betrekkelijk de onderstand
woonst welk komt aangeboden te wor
den, indien bet aangenomen wordt, de
gemeenten met een millioen en half zal
ontlasten. En aldus zullen zij allengskens
haren bloeienden toestand terugwinnen.
gH3»8lg8a<gHL—-
De liberalen zijn nocli
voor, noch legenden gods
dienst M. Bara neeft hel onlangs in
de Kamer plechtig bekend gemaakt.
Het volgende schrijven van eenen
leeraar der Staatshoogescliool van Gent,
aan de Flandre, levert er een nieuw be
wijs van.
Eenige vrijdenkers hebben, in de
belangrijke gemeenten der kom van
Charleroi eenen propaganda-veldtocht
tegen het katholiek geloof ondernomen.
Zij richten voordrachten in, waar de
roomsche geloofsartikelen door de critiek
gehekeld worden, en waardegodsdienst-
gescltiedenis geene gewijde hescltiedenis
meer blijft, maar bet verhaal wordt van
een samenweefsel van misdaden en gru
welstukken. Het volk stroomt in menigte
naar die vergaderingen zijn geloof is
aan 't wankelen, en 't gezag der pries
ters wordt aanhoudend bedreigd. Bij het
zien van 't dreigende gevaar, slaken de
geestelijken verontweerdigde kreten.
Vooral de Bien public wordt woedend bij
't zien dier poging om de zielen aan den
godsdienst te ontrukken... Bedreigd in
hetgeen hem 't duurbaarste is, zal T libe-
ralismus zich steeds vastberadener toonen,
om de politieke maclit zijner vijandenin
hare bron zelve, in het geloof, aan te ran
den.
En wie zal nu nog durven zeggen dat
de liberalen tegen den godsdienst zijn?!
In de redevoering uitgesproken door
M. Lejeune, minister van justicie, tijdens
de beraadslaging over de voorwaardelijke
in vrijheidstelling en veroordeeling, tref
fen wij de volgende statistische bijzon
derheden aan
In 4840 werden er in België 9012 per
sonen tot gevang veroordeeld. Tol 4870,
blijft dit geial omtrent hetzelfde. Van dan
af begint het te klimmen. In 4880 was
het reeds geklommen tot 17.667 en, in
1884, tot 19 735.
Die ontrustwekkende aangroeing der
misdaden staat in nauw verband met het
vermenigvuldigen der herbergen.
In 4850, telde men in België 50.000 her
bergen, heden telt men er 140,000. Dus
voorbijgaan zonder Hem hertelijk tc danken omdat
Hij mij van de slavernij verlost heeft en als kind
heeft willen aan veerden.
Ik sprak toen verschillige talen, vooreerst Ne-
gerscli dat ik van kindsbeen af geleerd had ik
kende ook wat Araabsch en tamelijk wel sprak ik
Italiaanse!), want ik had bij meesters gediend die
geene andere taal spraken. (1)
Later zond pater Richard mij naar Tripoli en
Algiers, om er fransch tc leeren, cn als ik nu tame,
lijk Fransch kon, leerde men mij den catechismus
cn men beloofde mij hel Doopsel.
Ik verlangde uit ganschcr herten naar dien ge-
zegenden dag, op welken ik ccn kind van God zou
worden alle dage studeerde ik den catechismus
en trachtte de schoonheid van den katholieken
godsdienst tc verstaan. Ik leerde dc heilige Moeder
Gods en dc Heiligen kennen, cn door hunne voor
spraak smeekte ik den Heer, den dag van mijn
doopsel te willen verhaasten.
Het was in dc Nieuwjaarinaand 18*1, na dat ik
drij jaar bij dc patcrs-missionnarisseii gewoond
had, dat men mij beloofde dat ik zou gedoopt
(1) Hier dient bemerkt te worden dat er dikwijls
onder de slavenhandelaars Europeanen zijn dat
is sedert lang herkend en bewezen. Jh. S,
eene herberg op 43 inwoners.
Op zekere plaatsen is er eene herberg
op 24 inwoners of op 6 volwassenen.
Het verbruik van den genever is zes
maal vermeerderd, sedert 1831 Heden
wordt in Belgie 104.783 hectoliters ver
bruikt, dus 12 liters per inwoner. In gel
de staat dit gelijk met 120 millioen franks
ol fr. 20.37 per inwoner, of 100 franks
per huishouden. En het is bewezen dat
de genever eene der grootste oorzaken
is der misdaden.
't Is vooruitgang, ja, maar T is de voor
uitgang van 't kwaad
De 20e zitting van de Vereeniging der
Katholieke Kringen en behoudgezinde
maatschappijen werd zaterdag, ten 5 ure
namiddag, geopend in de zaal van den
Kring Saint-Léonard, te Luik.
De vergadering werd voorgezeten door
M. Woeste, en was zeer talrijk.
De bespreking die zondag morgend ten
40 ure voortgezet werd, handelde over
verschillige punten.
Over het ambachtonderwijs, dat wij
moeten trachten in de meeste vrijheid
te bezitten. Daarom betrachten wij zoo
weinig mogelijk hulpgelden, om aan de
voogdij van den Staat te ontkomen.
Over Staats- en vrije Hoogscholen, en
de plaatsen van den Staat, die voor de
leerlingen van al de boogschoten zouden
moeten toegankelijk zijn.
Over de herziening der kieswetten. De
gedachten verschillen over de manier,
waarop men zou moeten te werk gaan,
om uitbreiding aan het getal kiezers te
geven, maar al de sprekers waren 't eens
om de afschaffing te vragen van dit
schandelijk voorrecht, dat wettelijke
kiesbekwaaamheid heet.
Eu ten slotte over het landbouwkre
diet.
De zitting eindigde met een feestmaal,
dat ten i 1/2 ure in de groote zaal van
ven Sint Hubrechtskring plaats had.
300 gasten zaten aan tafel.
Aan de eeretafel bemerkte men onder
andere MM. graaf de Grunne, Simons,
van Ockerliout, Orban de Xivry, baron
Whetnall. de Limburg Stirum, senators
de Favereau, Melot, Schaetzen, Ancion,
Cartuyvels, Loslever, de Malander, Half-
lants, volksvertegenwoordiger Cousin
en Helleputte, leeraars in dc hoogeschool
van Leuven enz.
Heildronken werden voorgesteld aan
Paus en Koning door M. Woeste.
Aan de rechterzijde, door M. de Pont-
hière waarop M. Melot antwoordde, en
aan de toekomende zegepraal der katho
lieke Luikenaars dronk.
Aan de drukpers, door M.deDorlodot
antwoord van M. Demarteau hoofdop
steller der Gazette de Liège.
Aan Walen en Vlamingen, door M.
Woeste, enz., enz.
worden binst de aanstaande Meimaand. Ik deed
mijne gebeden met meer godvruchtigheid, cn ik
bereidde mij zoo wel mogelijk om dat heilig sacra
ment te ontvangen.
Eindelijk brak die schoone dag aan. Ik vertrok
van Tripoli naar Malte, en daar was het dat Zijne
Eminencic dc kardinaal Lavigerie mij in ccdc luis—
tcrlijkc kapel liet 11. Doopsel toediende in plaats
van Farraghit, kreeg in den naam van Ewmantsl
Bie.yno. Ik was dertien jaar cn half als ik christen
werd, kind van God cn van de Kerk. Dien zelfden
dag deed ik mijn eerste communie, cn of ik ge
lukkig was inoet ik niet zeggen ik leefde met de
engels, cn ik kon God niet genoeg danken, om de
groote weldaden die hij mij deed....
Au ben ik vijftien jaar oud, en ik werk ievcrig
met de paters mede, om ook eens een goede missi
onnaris tc worden cn het woord des Heeren te gaan
erkondigen aan mijne broeders van Midden-Afri-
ka, dio niemand dan Satan kennen. Het is aan de
almoczcn der brave vlaainsche en franschc katho
lieken dat ik mijn geluk tc danken heb, en de
milddadigheid der godvruchtige zielen van die
schoone cn gelukkige landen zal voortduren, om
die menigte Afrikanen te helpen afkoopen en er
christenen van te maken.
Wordt Voortgezet.