NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN OE STAD EN 7 ARRONDISSEMENT AALST.
ZEEROOVERS
Donderdag 4 October 1888,
10 centiemen per nummer. 45ste Jaar, \To 2208.
ABONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS
Politiek overzicht.
Danlon en 1789
't Paradijs
DE DENDERBODE.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
tr. 3,23 voor zes maanden fr. 1,73 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 16, naDij de Groote Markt, en m alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 13 centiemen Reklamen, tr. 1,60 Vonnissen op
3e bladzijde 30 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. - -
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond.De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque Saam.
TbLST, 3 OCTOBER 1888
Manifest van don Carlos. Het eerste
nummer van het nieuwe dagblad der car-
listische partij, de Correo Espagnolbe
helst een uitvoerig manifest van don Car
los, waarin hij al wat Spanje te betreu
ren heeft, toeschrijft aan de revolutie
het verlies der amerikaansehe koloniën,
het vervtl der marine, der nijverheid,
van den landbouw, van den nationaleu
rijkdom, de bestuurlijke en tinancieele
wanorde, het verlies van den invloed der
geestelijkheid en van den adel, enz. Het
is niet genoeg die rampen te kennen er
moet getracht worden verbeteringen aan
te brengen, en dat kan geschieden, als
de carlistische partij hare werkeloosheid
laat varen indeelneemtaandestaatkunde.
Vervolgens verklaart hij dat de ware
katholieken in Spanje, gelukkiger dan die
in andere landen, hun streven verper
soonlijkt zien in een staatkundige partij,
die practische oplossingen aanbiedt. Van
dat voordeel moet gebruik worden ge
maakt.
Don Carlo» zal in geloofszaken geen
inbreuk maken op het domein der Kerk.
Hij zal haar trouwe dienaar hlijvcn.
Men heeft gezegd, gaat hij voort, dat ik
een prins van mijn huis naar Madrid
heb afgeveerdigd om eene verzoening
voor te bereiden, die mijn plicht, mijne
eer, de geschiedenis en mijn karakter van
de hand wijzen. Men heeft beweerd dat
ik «lij verbonden heb noch het regent
schap te bevechten, noch den tegenwoor-
digen toestand hinderpalen in den weg te
leggen. Ik heb geen enkele verbintenis
op mij genomen. Ik ben even vrij als op
den dag, toen ik den oorlog verklaarde
aan den vreemden koning Amedeo en
aan de republiek. Hoewel ik niet voor
nemens ben den vrede in Spanje te ver
storen, zoolang ik niet, als destijds, ge
roepen wordt door de wenschen der
verdrukten, trek ik geen mijner vroegere
verklaringen in en ik dank mijne solda
ten niet af. Ik wacht het uur, dat God
mij zal aanwijzen, zonder van iets af
stand te doen.
De Gil-Bias deelt «enige ongelooflijke
verklaringen npê, die volgens dit blad,
prins de Chim«y, minister van buiten-
landsche zaken van België aan zijnen re
porter zou gedaan hebben.
Sedert lang, verklaarde de minister,
stelt Bismark alles in 't werk om België
in een verbond te dringen. Ongelukkig
is vlaamsch-B«lgië anti-franschgezind en
de konservatieven, die aan 't bewind zijn
trekken aan 'l zelfde zeel. De vestingen
der Maas worden met koortsachtigen
j«ver voortgezet; doch het geld ontbreekt.
Bij gebrek aan ge'd bleef ook de ijzeren-
weg Nord-Bclge in handen van fransche
maatschappijen.
VA1V 8TOT-MALO.
(3!5« Vervolg.)
Welnu hernam Hervé, liet is dus verschrik
kelijk vrat gij ons te zeggen hebt 1 Gij beeft nu....
Gij beeften spreekt van gebeden, van Sidi-'l'issa,
van Miriam de Hedige Maagd en van Allah.
God is God, antwoordde Mirza, en Mahomet
is zijn profeet.
Hervé sprong op.
Ongelukkige gij wilt dat wij ons geloof ver
zaken, riep hij uit.
Ons geloof verzaken herhaalde Meriadec.
Maar gij gij hernam de kleine Breton,
terwijl hij Mirza bij den schouder schudde, gij
hebt God dus verloochend en het kruisbeeld ver
trapt
Dn jongejing verborg liet hoofd in zijne banden,
aan zijne borst ontsnapte een hevig snikken, dan
hief hij plotseling het hoofd op
De kwestie van de bewapening zal
bij de heropening der Kamar ten berde
komen. Alle militaire bestellingen zijn
gedaan bij Krupp.
Inditn zich geene verandering in de
openbare meening voordoet, zal Belgie
weldra zijne onzijdigheid verlaten en in
een verbond treden
Deze nieuwstijding wordt krachtdadig
gelogenstraft.
Lord-Mayor van Londen. De leden
der corporatie van den City hebben 31.
Whitehead gekozen tot lord-mayor, voor
het jaar dat in november begint. Er was
geen oppositie. M. Whitehead is geboren
in 1834 te Bradford, en werd alderman
van Cheapword den 8 november 1885.
M. Whitehead is een volbloed Gladsto
niaan liberaal en ierschgezind.
Te Gonstanz heeft de hertog Adolf van
Nassau, die tot hiertoe niet in vriendschap
leefde met het keizerlijk huis vanDuitsch-
land, omdat men hem zijne Staten heeft
afgenomen, /.ich met kei/.er Wilhelm ver
zoend. Men weet dat de hertog geroepen
is tot den groot-hertogelijken troon van
Luxemburg.
i ii
Het Journal des Débats, een liberaal
blad van Parijs, heelt ten minste den
moed aan de vereerders van den bloed
hond Danton de waarheid te zeggen.
Men weet dat zij aan tien montagnard
van het Schrikbewind te Arcis sur Aube
een standbeeld hebben opgericht, en dat
de minister Loekroy er de lofrede heeft
uitgesproken.
Er is maar één ware Danton, zegt het
blad, en dat is banton, de man van het
Schrikbewind, Danton de kop-afsnijder.
De tijd is voorbij toen men dien
schurk met eenen glans van grootheid
omhulde, om reden zijner stoutmoedig
heid men weet nu wie hij was, vooral
sedert de radikale Taine, het drietal
Danlon, Robespierre en Marat heeft doen
kennen als drie groote bandieten, zoo
diep gevallen onder zedelijk als onder
stoffelijk oogpunt.
Toen men Danlon onder de guillotien
legde, toen men Robespierre door een
pistoolschot den kop verbrijzelde, toen
Marat onder het mes in-een zakte, kreeg
elk van ben niets meer dan de straf voor
zijne bloedige misdaden.
En het zijn dergelijke mannen, door de
geschiedenis veroordeeld, welke Frank
rijk als hare roemrijkste zonen op een
peterstaai zet
't Is ons welFrankrijk geeft uit wat
het in heeftmaar wij vragen of wij het
volgende jaar, de revolutie zullen gaan
vereeren. die zulke monsters voortbracht,
en die meê plichtig waren aan roof,
Ja, zegde hij, ik ben ccn geloofsverzakcr,
een afvallige.,.. Wat kon een arm kind doen dat
te midden van beulen zonder ingewanden gewor
pen wordt Zoudt gij u laten martelen ii: hunne
kerkers
Ja, antwoordde Hervé, tol dc dood toe.
Dat zegt men, dat gelooft men.
Men doet liet als men Breton is.
Mijne zending is volbracht, zegde Mirza ge
durende acht dagen zal ik terugkomen om u tot
gehoorzaamheid aan tc zeUcn, om u de gevaren te
toenen, welke gij gaat inloopon, om u....
Ga henen zegde Hervé met ruwe stem. Ga
henen en kom nooit weer, bekoorder Hel zal
met ons gaan zooals het God behaagt God is met
de zwakken en de kleinen^
Mirza verwijderde zich langzaam, nadat hij
Mreiadec eene beweging had zich maken om hem
te weerhouden.
Eene week verliep.
Meriadec wankelde, Hervé bleef standvastig in
zijn geloof.
Op zekeren morgend trad Mirza binnen. Hij
hield twee zinnebeeldige voorwerpen in de han
den een tulband en een stok.
Meriadec viel op de knieën.
Genade smeekte hij.
De ouderling wierp hem den tulband toe, wel
ken Hervé onmiddellijk aan stuken trok.
Ah riep hij uit, tot dat punt zult gij geen
jafaard zijn. Herinner n de lessen en de raadge-
moord en brand, waarmeè de omwente
ling ons ongelukkig landeke geeselde.
Hel Journal des Débats antwoordt voor
ons
De eerlijke lieden zullen met walg het
hoofd omwenden, zoowel voor Danton
als voor zijne vereerders, en zelfs voor
het gouvernement dat, daags voor het
honderdjarig feest, eene plechtige hulde
brengt aan 93, aan eenen der bloedigste
helden van hel schrikbewiud, aan de
somberste en haatlijkste herinneringen
onzer geschiedenis.
Pak die geeseling vast. Etoile, die ver
leden jaar de Belgen hebt opgeroepen,
om in 89 de fransche re\o!utie te gaan
meêvieren
■rrrnr-^fflTrr"v^~~"-
der werklieden of de instellingen ten
hunnen voordeele ingericht door eene
duitsche maatschappij,
uit het duilsch vertaald door een Antwer
penaar en aan meesters, werkbazen en
werklieden opgedragen.
(Vervolg)
Instellingen ten voordeele van d«
werklieden der vereenigde steen
koolmijnen der Wurm-Reviers.
EVENREDIG GETAL DER WERKLIEDEN
Gelijk die maatschappij vooreerst ten
doele had van, door de vereeniging van
de steenkoolmijnen der Wurm-Reviers,
de schadelijke plaatselijke mededinging
te keer te gaan, de verkoopprijzen te ver-
hoogon en door eene regelmatige exploi
tatie de inkoopprijzen te verminderen,
heeft de zelfde maatschappij hare eigene
belangen wel begrijpende, van haar be
staan af, de zorgen voor de arbeiders
uit het oog niet verloren en tot het berei
ken van dat doel geenerlei middel ver
waarloosd.
Over hel getal der werklieden en de
betaalde loonen zijner maar juiste inlich
tingen te vinden te beginnen van de jaren
1861-6-2.
Alleenlijk weet men, dat uit hoofde van
de vroegere verspreiding der geëxploiteer
de steenkoolmijnen, men in de kom des
Wurm-Reviers, het Trucksysteem (t) dik
wijls uitoefende, en dat de toestand der
steenkoolgravers er zeer droevig was,
omdat de dienstaanbiedingen van werk
volk de noodzakelijkheid gewoonlijk verre
te boven gingen, en dat vele arbeiders
der steenkoolmijnen in de fabrieken te
Aachen werk moesten gaan zoeken. Eene
verbetering aan dien toestand had zich
vooreerst doen gevoelen door het voor
beeld van de vereenigingsmaatschappij,
die onophoudend tegen liet Truksysteem
gestreden heeft en dan, door het openen
der steenkoolmijn in de Fettkohlenfeldcrn
(2j gelegen oostwaarts de Feldbiss (z)
waardoor in 't jaar 1850 een groot«r
getal werklieden altijd bezigheid vonÖt.
Wat er ook van zij, in de jaren 1861-q2,
was het middelbare getal van de werk
lieden van alle de putten der vereenigings
maatschappij op 1762 mannen gerekend
en hunne middelbare daghuur was niet
hoogerdan 1,53 mark (4)
In den loop der volgende jaren, tol
1870, wrs het getal werklieden, ter oor-
zake van de vermindering der leveranciën
merkelijk verminderd.
In 1865-66 waren er niet meer dan
1323 arbeiders en in 1868-69 telde men
niet meer dan 1204 mannen.
Niettegenstaande verhoogde toen <3e
daghuur tot f,74 en 1,82 mark, omdat in
het landstreekje, dat het oude steenkolen
revier hij de Wurm genoemd wordt, een
altijd vermeerderende getal werklieden,
woonende bij de oostwaarts gelegene
putten van vatte steenkolen, werk vond.
Uit hoofde van degroote vermeerde ring
van leveranciën, die in 't jaar 1870 begon,
vermeerde ook zeer gauw het getal der
werklieden gelijk het op zijn beste in de
hier navolgende tafel aangeduid wordt.
Langs de eene zijde staan aangeduid
de veranderingen, die gedurende den eer
sten vier en vijfjarigen tijdkring gedaan
werden en langs de andere zijde degene
van den laatsten tijdkring.
00 14*. O OS >-*-
-L cï
O» O O»
vingen, welke de oude aalmoezenier ons gegeven
heeft. Lijden is niets, wanneer men lijdt v#or God
en voor Frankrijk, Breton en kristen Ik ken an
ders niets, ik.
Hij wilde zijnen gezel lot zich trekken, maar op
hetzelfde oogenblik, greep Mirza de hand van
Meriadec vast, en verdwece met hem.
Leid mij weg 1 zegde Hervé tot Haiix, nu
ïk zie dat Meriadec zijn gelool verzaakt heeft, daag
ik u uit mij kwaad tc doen.
Dc ouderling sleepte hem door de zaal en langs
tallooze gaanderijen v'oort, deed hem drij trappen
afdalen, opende dc deur van ccn hol zonder licht
en zonder lucht
Verrot daar hond van een kristen spotte
hij.
De deur viel achter liet kind toe.
VI.
IN DE KERKERS VAN DEN PACHA.
Wanaeer men Pietcr dc la Barbinais op bru
tale wijze in eenen kerker gcsloolcn had, kon hij
zich geene voldeendc rekening geven van de ake.
ligc plaats, waar men hem had ingeslootcn.
Die volkomenc duisternis, die bedorven uitwa
semingen, dc klachten en het gozucht der onge
lukkige, waarvan hij het getal niet raden kon
schokten zijne hersenen lot krankzinnigheid toe
Het grootste getal gevangenen waren aan kluis-
m m m i®
t-a o o o co et
os CR o> to o
-4 CS GS
ts ta ta
oo co oo oo oo oo
OO 00 —4 —4 OS CS
W P- 4 W O W
i: m
ta >-»■ ts
4 «- IS U
CO I» O
O li». C5
I® IS -
ters gelegd eenigen nogtans mochten zich in die
plaats van marteling vrij bewegen.
De blikken van Pieter dc la Barbinais gewenden
zich nog al spoedig aan de duistornis welke in die
ondcraardsche kolen heerschte.
Hij overzag traag den eenen gevangene na den
andere, en legde er zicli op toe op hunne uitge
mergelde wezens het verhaal hunner smarten en
de oorzaak hunner slavernij te lezen.
Eene 'siddering van afgrijzen maakte zich
hem meester naarmate bij die hartverscheurende
studie verlengde,
Ieder van die mannen scheen een grijsaard of
een stervende te zijn.
Met de hoop stierf het zedelijk leven in hen
weg.
Een enkel gedacht verblijde hen de dood.
Verscheidene van die rampzaligen dachten in
Pieter dc la Barbinais. die zooveel moed als het
mogelijk was behield, eenen zeeman te erkennen
Franschman l riepen twintig heesche stem-
Breton antwoordde hij.
Soldaatklonk het opnieuw.
Overwonnen zuchtte Pieter dc Ia Barbinais
het hoofd buigende.
Dan waren die wijde kerkers getuigen van een
onbeschrijfelijk tooneel. Dc gevangenen, die zich
vrij bewegen konden, naderden den kapitein van
den Sirius, terwijl degenen die aan hunne pilaren
vastgeketend lagen, naar hem kermend de handen
Maar boven dit getal arbeiders, die in
de steenkoolmijnen werken, gebruiktmen
nog voor de bijgevoegde nijverheden
(werkhuizen voor timmerwerk en andere
werken, en voor het herstellen der ma-
chienen, fabriek van koolgruisbollen,
coke ovens), een groot getal andere
werklieden over de welke door de hier
navolgende tafel eene duidelijker uitleg
ging gegeven wordt.
1
O
C*3
t J
tö
p
Uit deze cijfers blijkt ten duidelijkste
hoe zeer de staat der werklieden verbe
terd is.
Al ware het ook, dat de spoedige ver
hoogingen der daghuren, die in de jaren
1871-74 plaats grepen, in de volgende
slechte jaren iets verminderd waren, was
die vermindering toch maar klein, en in
de jaren 1879-80 met den beteren
toestand van de algemeene zaken der
maatschappij zijn de daghuren ook blijven
verhoogen.
Daarenboven mag niet vergelen wor
den, dat dc in 't jaar I860 en volgende
jaren bijna algemeene opslag der prijzen
van het voedsel en van allerlei zaken van
dagelijksch gebruik gansch verdwenen
is, en dat hededaags die prijzen eerder
lager zijn dan diegene van 1860 en vol
gende jaren. Edoch is het middelbare
loon, mark 2,49, der jaren 1882-86 niet
min dan 54 °/0 grooter dan de middelbare
daghuur,mark 1,61,der jaren 1861-66, en
de toestand der arbeiders is ten minste
in de zelfde evenredigheid verbeterd.
Maar die verbetering is inderdaad nog
veel grooter. Zoo is het, dat de Knapp-
uitstaken.
Franschasan
't Is te zeggen een landgenoot, een vriend, een
broeder.
Breton
Een zeeman, een dier manaen welke de roem
van het vaderland zijn en wier naam beteekent
moed en rechtschapenheid
Voor de eerste maal sedert dc ramp, welk#
hem had getroffen, te midden eencr smart zonder
naam, gevoelde Pieter de ia Barbinais ccnc plotse
ling# vertroosting. Hij opende de armen, die ge
kruist over zijne borst lagen, en het was met
eene mannelijke leederhcid dithijdcongclukkigcn
tegen zijn hart drukte, wier lot voortaan het zijne
zou wezen.
Hel zicht van Pieter wekle bij die rampzaligen
een ganschc wereld van bittere gedachten op.
Ieder van hen heelde zich in dat dc nieuwe gevan
gene hem nieuws van duurbare wezens gaven zou,
ten minste zou hij er aanbrengen over het vader
land En het vaderland was nog ccnc moeder voor
d« bannelingen van Baba-liassen,
Pieter de la Barbinais verstond hen allen hij
begreep wat er ia hunne ziel omging en zijne oogen
schoten vol tranen.
Mea voldeed aan zijn verzoek.
De blinde nam de hand van Pieter vast en Iie^
dezelfve niet meer los.
Wor'it VOORieeZKT.
