NIEUWS- EN
DE STAD EN T ARRONDISSEMENT AALST.
ZEEROOVERS
Zondag 25 December 1888,
10 centiemen per nummer. 45ste Jaar, N° 2521.
AB0.\.\EME\TPHIJS
ANNONCENPRIJS
Bericht.
Politiek overzicht.
Vlaamsche belangen.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekeningvan den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
r. 3,2b voor zes maanden fr. 1,7b voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque Sunn.
AFXST, 22 DECEMBER 1888.
yTgif De personen welke
een abonnement nemen
aan Den Denderbode voor
het jaar 1889, zullen ons
blad van heden af tot 31
December kosteloos ont
vangen.
Frankrijk. In den franschen Senaat
begon woensdag de algemeenebespreking
der begrooting.
M. CHALLEMEL-LACOUR sprak eene
geestdriftige redevoering uit.
Er is thans geen spraak meer van de
toekomst der financiën, doch van de toe
komst van het land.
Hij laakt de schoolpolitiek der regee
ring, die de familie-overleveringen ge
krenkt heeft, en bestrijdt vooral het radi
kalismus, dat de stichters der republiek
hatelijk vervolgt.
Frankrijk na afgebroken te hebben met
de roemrijkste monarchie, is verplicht
thans 'een "toevlucht te zoeken in de armen
van den leste der menschen. De regeering
jaagt het land naar den algrond, en het
is lijd dat zij tot het gezond verstand
terugkeere.
Spreker doet een oproep totgehecl den
Senaat, zoo rechter- als linkerzij, om het
vaderland te redden.
(Heel de Senaat stond recht om M.
Challemel-Lacour toe te juichen.
M. Léon SAY vraagt dat de redevoe
ring van M. Challeme! Lacour in alle ge
meenten van Frankrijk worde aangeplakt.
M. FLOQUET spreekt tot antwoord
eene hatelijke redevoering uit. Hij zegt
dat M. Challemel-Lacour den Senaat heeft
aangezet over ie loopen tot de rechterzij.
(Algemeene protestatien.)
Hij verdedigd de politiek der regeering
die eene wijze republikeinsche, hervor
mingsgezinde politiek volgt.
Spreker besluit met te zeggen dat hij
een ontwerp zal indienen tot herstel der
stemming per arrondissement, ten einde
nog meer de rechterzij te bestrijden.
(M. Floquet verlaat de tribuun, midden
van eene doodsche stilte).
M. Leon SAY betreurt dat de woorden
van den minister niet op dehoogte waren
van de vaderlandslievende redevoering
van M. Challemel-Lacour. (Aanhoudend
gerucht.)
Nadat M. Tolain, namens de radikalen
de politiek der regeering had verdedigd
werd de zitting geheven te midden eener
onbeschrijfelijke ontroering.
Stemming per lijst of per man Ter
wijl in Frankrijk iedereen met de handen
DE
VAN HINT-HALO.
«o»—
(57* Vervolg.)
Afgezanten naar den Pacha zenden, trakta
ten tcekenen verloren moeite, vruchtelooze po
ging. De Pacha van Algiers aanveerdt altijd de
voorwaarden welke hem gesteld worden, doch bij
het minste voorwendsel verwerpt hij dezelve.
Soms spant de Sultan met hem, zooals in de zaak
van Chio.
En noglans, zegde Colbert, volbracht du
Qucsmc moedig zijnen plicht. De koning had hem
gezegd verniel de zceroovers van Tripoli. Hij
verdreef ze tot in de haven van Chio, wier kusten
hij verwoestte. De Kapoudan-pacha nam het be
vel over acht en veertig roeischepen hij dacht de
fransche vloot te verdelgen, doch gelukte er niet
in.
Onze ongelukkige afgezant, M. de Guillerag-
ncs moest het voor allen uitboeten en werd in het
Kastcel-der-zevcn-Torcns opgesloten.... Hij inochl
het niet verlaten dan na zich verplicht te hebben
de schade aan de inwoners van Chio gedaan te
in het haar zit over de kwestie van de
grondwetsherziening, is nu het vraagpunt
van het herstel van den scrulin d"arron
dissement of scrulin unonominal stem
ming per bepaald aantal kiezers voor één
algeveerdigde de warboel nog wat in
gewikkelder komen maken,
Vele vroegere aanhangers van de stem
ming per lijst, zijn nu totaal bekeerd en
zijn met pak en zak in het kamp der één
stemmers overgegaan, namelijk de oppor
tunisten of Ferrysten.
En toen de radikaal Ranc insgelijks
over eenige dagen de stemming per lijst
over boord wierp, dan kon men gemak
kelijk voorzien wat nu gebeurd isM
Floquet heeft in den ministerraad de her
invoering der stemming per arrondisse
ment voorgesteld en de raad is zijne
zienswijze bijgetreden met algemeene
stemmen, min de onthouding van M.
Goblel,
Aanleiding tot deze maatregelen is
natuurlijk de vrees voor den sabel van
Boulanger, en de weinige uitslagen door
de stemming per lijst opgeleverd.
Boulanger over de Panamakwestie.
Slechts ééne dommigheid kon de Kamer
nog begaan, en die eene heefl zij nu
begaan
Aldus sprak Boulanger over de ver
werping van hot Panama-ontwerp door
de fransche Kamer. De verslaggever van
een der parijsche bladen,wel begrijpende
dat de generaal de moeilijkheden der
Panama-maatschappij zal exploiteeren
om zijnen aanhang met een nieuw leger
van ontevredenheden te versterken, heeft
hem geinlerviewden toen de boven
staande uitspraak van hem vernamen.
Hij, Boulanger zelf, had voor het ont
werp der verdaging van betalingen ge
stemd, omdat het voorstel der Regeering
werkelijk in het belang was van hon-
derddui/.ende renteniers, vooral kleine
burgers, werklieden en landbouwers.
Het land zal nimmer vergelen, «zegde
hij, dat de Kamer de oogen heeft geslo
ten voor de dreigende ramp en roekeloos
een millioen Franschen aan de gevolgen
heeft blootgesteld. Indien de Panama
maatschappij ten gronde gaat, heeft de
Kamer dan ook een millioen kiezers van
zich afgedonderd.
Blijkbaar spekuleert de generaal op
dit millioen stemmen en is hij dus eigen
lijk verheugd over de zoogenaamde dom
migheid.
Wat het Kanaal zelf betreft, daarvan
koestert hij al zeer geringe verwachlin
gen. Toen hij iu 1881 in Amerika reisde,
had de toenmalige onder president der
amerikaansche Unie hem reeds gezegd,
dat de Franschen geen plezier zouden
hebben van hun Panama-kanaal, daar de
Amerikanen terstond na de voltooiing
een paar forten zouden bouwen aan de
beide uiteinden, ten einde in oorlogstijd
het Kanaal ie kunnen sluiien.
Niemand, meende de onder-presidant,
zou dit kunnen beletten dan de republiek
betalen.
En de som werd verminderd lot zestig dui
zend piasters.
Ditmaal, hernam Colbert, zal Algiers be
talen.
Zal du Quesme de vloot besturen
Ik hoop hetmaar ik zal hem cenen helper
toevoegen.
Wie
Oh het is een onbekende hoe nederig zijn
naam vandaag ook zij, zou het mij niet verwonde
ren dat hij weldra met roem beladen was.
Wie heeft hem u aanbevolen V
Vauban.
Wanneer moet hij komen
Mijne poort was dezen morgend voor ieder
een gesloten, behalve voor hem.
Moet ik u verlaten
Waarom Twee gedachten zijn meer waard
dan een en het komt er op aan eenen man te bc-
oordeclcn. Volgens hetgeen Vauban mij geschre
ven heeft is cr enkel spraak van een zeldzamen
ondckkingsgccst.
d'Aunoy wilde antwoorden, doch op hetzelfde
oogenblik ging dc deur open en een man van
omtrent vijf cn twintig jaren trad binnen. Hij zag
er zelfs nog jonger uit. Hij begroette den minister
met eenen eerbied, wcike deed zien, dat hij tot de
begoede klassen der samenleving bekoorde.
Het onthaal van Colbert was aanmoedigend.
van Columbia, maar juist van dezen Staat
viel zulks geenszins te verwachten.
Nihilisten. Een bericht uit Odessa
meldt dat 15 personen aangehouden zijn,
onder verdenking van verstandhouding
met de Nihilisten.
Twee kisten dynamiet en 1000 gelitho-
graphieerde programs zijn in beslag ge
nomen.
Ook te St Petersburg zijn twee jonge
lingen, zonen van groote ambtenaars
aangehouden.
Eene depeche uii Soeakim meldt dat
Crentell met 4000 manengelsche troepen
ëene viktorie behaald heeft en de vijan
delijke verschansingen innam.
De zegepraal werd in een half uur tijds,
met weinig verlies behaald. De verhezen
van den vijand bedragen meer dan 1000
man.
Wij denken het noodzakelijk de rede
voering meê te deeleu welke de heer
L.De Haedeleer, onze Volksver
tegenwoordiger, in zitting van woensdag,
heeft uilgespreken.
Wij hebben het beknopt verslag 't
welk hier en daar woorden had daarge
laten en de gedachten te veel verkorte,
volgens de fransche handelingen zooveel
mogelijk verbeterd.
De heer De Sadeleer. Ik ver
klaar het amendement van den heer Fris
te ondersteunen en wenscti levens te
antwoorden op zekere persoonlijke aan
vallen van den heer Bara.
De heer Bara. Van mij Ik heb
u niet aangevallen Ik heb slecht herin
nerd dat men u had aangerand in de
meetings
De heer De Sadeleer. Ik begrijp
uwe woorden niet indien uw doel niet is
mij te beletten de amendementen van den
heer Fris en anderen te stemmen.
Op demeetingte Antwerpen werd door
een spreker, een jonge student, gevraagd
dat men de wapens zou opnemen. Hij
heeft aan de Vlamingen hunne werkeloos
heid verweten, terwijl de Walen sedert
drij jaren plunderen en branden om het
algemeen stemrecht te bekomen. De heer
Bara verwijt ons tegen zulke taal niet op
te komen. Is het dan niet voldoende der
gelijke dwaasheden te misprijzen? Maar
de heer Bara verder gaande, heeft be
vestigd dat mijn naam en degenen van
andere leden op die meeting zijn uige-
jouwd geworden, op voorstel van zelfden
student Wij zouden dus stemmen onder
de drukking dier bedreigingen
Ik houd er aan te verklaren dat het
denkbeeld hetwelk in de amendementen
van den heer Fris weêrgegeven wordt,
door mij niet alleen bij de eerste stein
ming, maar sedert 4884 in den school
der middenafdeeling werd verdedigd. Toen
was ik ongelukkiglijk alleen van mijn
M. dc Vauban heeft u warm aanbevolen,
zegde hij. Hij beweert dat gij in de tegenwoordige
omstandigheden, groote diensten aan den Staat
zoudt kunnen bewijzen.
Ik zal mijn best doen om tot de grootheid
van mijn land bij te dragen en dc bescherming
van M. dc Vauban weerdig tc worden.
Spreek mij dus van de zaak waarom gij
wenschtet eerst door mij cn later door Zijne
Majesteit ontvangen te worden.... Of liever,
spreek mij over u zclvcn. Alvorens liet werk te
kennen, is liet goed dat wij den uitvinder beoor-
deelen.
Mijn naam is Bernard Hcnaud. Ik woonde
dc belegering van Philipsbourg bij en ik mag u
zeggen dat ik cr mijnen plicht deed.
Inderdaad, dc briefwisseling van M. de Vau.
ban spreekt er van. Welke is uwe uitvinding
Mijnbeer dc minister, antwoordde Bernard
Bcnaud, ik heb bommen uitgevonden, die, door
de schepen des konings tegen dc stad uitgeworpen
pen in weinige uren liet paleis van Baba-IIassan,
de turksciic tempels cn de rijke kwartieren van
dit zeerooversncsl zouden in puin leggen. Waar
de kanonballen niet kunnen gcrakcii, daar vinden
mijne bommen den weg. Zij zaaien moord cn
brand. Niets weerstaat aan hare verwoesting. De
proefnemingen, wcike ik gedaan heb, zijn won
derwel gelukt en ik ben bereid ze onder uw oog
tc vernieuwen. Ik smeek den koning mij eenige
gevoelen maar nauwelijks was deze
discussie geopend, of de heer Jacobs
vroeg dat het wetsontwerp beperkt zou
worden tot de bepalingen rakende hel
openbaar ministerie en de proceduur
welke, volgens mij, de eenige aanneme
lijke was, in de tegenwoordige omstan
digheden ten minste, en welke, hoop ik,
met groote meerderheid zal gestemd
worden.
De heer Bara heeft de zeer fantastische
gevoelens van de sprekers der meeting
aangehaald, maar hij zelf drukt er al even
faniastische uit. Gisteren, bij het eindi
gen zijner redevoering, heeft hij onder
andere gezegd, dat onze wet eene wet
was, opgedrongen door de meerderheid,
eene clericale wet. 't Is altijd hetzelfde
liedje In 1882, toen de Kamer het wets
ontwerp op hetgebruikvan'tViaamsch in
't middelbaar onderwijs besprak, be
weerde de heer Bara dat wij dat onder -
wijs wilden vernietigen.
De tegenwoordige toestand bewijst dot
wij geenszins met een politiek doelwit
handelen, maar wel om wettige grieven
te herstellen. Verleden jaar heeft de heer
Bara op dezelfde wijze de maatregelen
betreflende den toegang tot de militaire
school beknibbeld, ofschoon zijn collega,
de heer Hanssens, een waal als hij, het
met hem over die kwestie niet eens was.
De heer Bara blijft dus zijn verleden
getrouw. Wij weten dat telkenmale er
hier een maatregel ten voordeele der
Vlaamsche bevolking voorgesteld wordt,
wij iu hem eenen onverzoenbaren tegen
strever zullen vinden.
Welnu, ziehier hoe de Vlaamsch libe
ralen de houding van den achtbare volks
vertegenwoordiger beoordeelen.
De Bond der Vlaamsche liberale maat
schappijen teGent, bestaande uit achttien
der voornaamste volkskringen en die
meer dan 5000 leden telt. heeft zich ge
wend tol de parlementaire linkerzij en
stelt onder andere met levendige spijt
vast dat de taairechten der Vlamingen
door haar miskendworden
De toestand der liberale partij, zegt
hel stuk, legt aan de Walen der linkerzij
een plicht van politieke kieschheid en van
vaderlandsche reclitveerdigheid op.
Zij die tegenwoordig de eenige libe
rale Kamerleden zijn, zouden moeten ver
mijden van in de besprekingen aangaande
de taalrechten der Vlamingen,eenen toon
aan te slaan, die de liberalen in de Vlaam
sche gewesten maar al te dikwijls grieft
en aan onze gemeenschappelijke partij
in Vlaanderen eene onberekenbare schade
toebrengt.
De Vlaamsche bevolking is meer en
meer besloten dat men haar eindelijk in
de moedertaal besture, vonnisse en on
derwijze, zooals zulks altijd met de Wa
len het geval is geweest.
De twee partijen erkennen in Vlaan
deren de rechtmatigheid van deze natio
nale beweging.
Wanneer de leden der linkerzij dit in
zeelieden toe te vertrouwen, aan wie ik zal lecrcn
hoe zy zich van die schrikkelijke oorlogstuigen
moeten bedienen daarna zal ik toelating vragen
mij op cch der vaartuigen te mogen inschepen van
de vloot, welke met het beleg van Algiers zal ge
last worden.
Indien gij doet wat gij mij aankoudigt zegde
dc minister, zal dc belooning van Zijne Majesteit
oneindig zijn.
Ik vraag niets dan den koning wel te mogen
dienen.
Gij zult mij vandaag naar den Baad verge
zellen. Wie weet of uwe inzichten gecricn invloed
op de beslissingen zullen uitoefenen.
Kom in liet aanpalende vertrek, gij zult er a'
het noodige vinden om uwe hommen af te teeke
nen. Wij zullen alles aan den koning onderwer
pen.
Bernard Rcnaud verwijderde zieh.
Wat denkt gij er over vraagde Colbert aan
zijnen vriend.
Het is een man, antwoordde d'Aunoy.
En zulke mannen zijn zeldzaam, zelfs onder
dc regccring van onzen grootcn koning, volledigdc
dc minister.
Een uur later bracht bet rijtuig des ministers
den beschermeling van de Vauban naar Versail
les.
Het bof verbleef er sedert eenigen tijd.
Wanneer Colbert, van Uenaud vergezeld, er
de Kamer schijnen te vergeten, schtiden
zij zich blijkbaar van hunne eigene partij
in Vlaanderen af en nemen zij eene hoogst
gevaarlijke houding aan voor onze natio
naliteit en voor het liberalism.
De heer Eeman. Dat is wel juist
niet zooals de achibareheer Bara gisteren
in zijne redevoering beweerde
De heer De Sadeleer. Wat ik
daar even heb gelezen, bewijst dat het
ons gedane verwijt als /.ouden wij eene
clericale en politieke wet maken, geene
reden van bestaan heeft.
De wisselvalligheden der politiek kun
nen den heer Kara terug aan 't bewind
brengen maar hij zou de wet, die wij
zulleu stemmen, niet durven intrekken,
want dan zou hij werkelijk eenen opstand
in het Vlaamsche land verwekken. (Rechls
zeer wel
De uitleggingen door den heer Fris
gegeven, reclitveerdigen zijn amendement.
Dergelijke bepalingen bestaan in alle be
schaafde landen van Europa en men be
grijpt niet dat men daar eenig bezwaar
kan tegen inbrengen.
Zekerlijk, indien de wet gestemd wordt
zullen de magistraten van 't parket meest
altijd de Vlaamsche taal moeten bezigen
maar nu reeds bestaat gedeeltelijk die
toestand hij spruit voort uit de wet van
4873.
Men verheft zich tegen den toestand
van een openbaar ministerie dat de toe
passingder wet zou vragen in 't Vlaamsch,
terwijl de verdediging in 't Fransch ge
beurt. Maar dat geschiedt nu reeds zoo
bij vele rechtbanken sedert 1830 Nooit
heeft iemand bevonden dat het gebruik
der beide landstalen op eene rechtszitting
onregelmatig was.
De Vlaamsche conferentieder Gentsche
balie, welke uil magistraten en advokaten
bestaat, heeft in 1885, de kwestie onder
zocht en stemde toen bijna eenparig eene
beraadslaging in den zin van de amende
menten der heeren Fris en medeonder-
teekenaars.
Men vreest dat het zou kunnen gebeu
ren dal een Waalsche advokaat, in 't
Vlaamsche land pleitende, zou genood
zaakt worden op een Vlaamsch requisi-
torium te antwoorden. Doch hier ant
woorden de amendementen van den heer
Fris op de tegenwerping. Wanneer een
advokaat verklaart geene Vlaamsche pro
ceduur te verslaan, dan geschiedt de
proceduur iu 't Fransch.
Hoe zal men dat ter rechtszitting kun
nen vaststellen De wet van 1873 voor
ziet het geval dat de rechter zich verze
keren moet van de echtheid der verkla
ring van den betichte.
De verzoenende amendementen der
heerenFris en medeleden zullen,hoop ik,
door al de Vlaamsche volksveru gen woor-
digers worden gestemd. Ik hoop insge
lijks dat een aantal waalsche medeleden
zich bij ons zijllen aansluiten en dit blijk
van genegenheid schenken aan onze
Vlaamsche bevolking. (ReclUs, zeer wel
aankwam, had Lodewijk XIV juist in zijn kabinet
den raad van hel zeewezen en de generaals tc lande
vereenigd.
De monark, schrikkelijk op den Pacha van Al
giers verbitterd, aanschouwde den oorlog als on
vermijdelijk. Hij herinnerde in bittere woorden
de vernederingen welke de fi-ansche vlag had moe
ten verduren.
Baba-IIassan is een man zonder éer en zon
der hart! riep Lodewijk XIV uit, mijn geduld,
mijnhcercn, is ten einde, ik vorm slechts nog
éénen wensch de oorlog 1 de oorlog 1
Colbert cu het grootste aantal opperhoofden
juichtig geestdriftig toe.
Signelai slond bedroefd recht en zegde met
zekere plecht in «le stem
Sire, dc woorden welke gij zooevcn uit
spraakt, zijn die van eenen grooten koning, een
hcldhaftigen prins. En nogtans, welk ook uw
ongeduld zij om u over de onbeschoftheden van
den pacha te wreken, denk aan de rampzalige les
sen, welke het verleden ons gegeven heeft, Voor
zeker beklaag ik het ellendig lot onzer gevangene
landgenooten, iuaar, mijne overtuiging is dat wij
moeten wachten totdat wij nieuwe krij .smiddclcn
ter onzer beschikking zullen hebben.
N'ooit antwoordde Lodewijk XIV ik heb
gezegd dat onze eer den oorlog vcreischt, wij
zulleu den oorlog do«n.
(Woiun vmrtzzET.
