NIEUWS- ES AANK0N0IGINGSB14D VAN DE STAD EN 7 ARRONDISSEMENT AALST.
!EN VOLMAN.
louderdag 11 November 1880, 10 centiemen per nummer 44l,te Jaar, NTo ^411
ABONNEIIIEIVTPRIJS
ANNOM ENPRIJS
Politiek overzicht.
Een oordeel vao een protestant
over den Paus,
De herziening onzer Grondwet.
DE DENDER BODE;
llblad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, ouder
Rekening van den volgenden dag. l)e prijs ervan is 6 frank 's jaars
385 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen,
[e inschrijving eindigt met 31 December.
Jen schrijft in bij C. VAN 0E PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
••V7
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr. 1,00 Vonnissen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calqae Kaan
HSi 15 NOVEMBER, 1889
De personen welke een
Innement nemen voor 't jaar
j, zullen ons blad GRATIS ont-
jngen le rekenen van 1 December
inslaande.
manifest van generaal Boulanger.
Parijs, 42 nov.
Generaal Boulanger heelt eene mani-
tiiot de kiezers gericht.
Bh blad zegt dat liet tijd is het stilzwij-
m ie verbreken, dat zich hij sedert de
tie kiezingen had opgelegd.
De uitslag dezer kiezingen, waarin
ficieeln drukking en bedrog zulke groo-
rol speelden, is niet van aard om
iegenen, welke een sterk en vooispoe-
igFrankrijk willen, te leur te stellen.
He ?aak der herziening heeft geene
teerlaag geleden, zij ondergaat eenvou
dig eene vertraging, meer niet, en de
tegepraal zal er des te schitterender om
'jo.
De nationale partij zal onverpoosd
fesren strijd voorzetten om te geraken tot
ie oirlijke en opene republiek, die de
w/oeniiig lusschen alle burgers zal lot
«and brengen en die voor Frankrijk de
ifkersle waarborg zal zijn van vrede en
oorspoed.
Tertrouwde vrienden, in en buiten hel
Parlement, zullen dien vaderlandslieven
ie» strijd voortzetten en aan hel land de
onbekwaamheid an het parlementarism
loen zien.
Als banneling za! ik met hen samen
werken in dit grootschc werk. Nooit hel»
ikopgehouden mijn land als een soldaat
Kbeminnen en sleeds zal het mij gereed
uden om de plichten te vervullen, die
;ii vertrouwen mij geven zal, hoe ge
Jiarlijk deze ook mochien zijn.
Jersey, 11 november.
Generaal BOULANGER.
De manifestatie door de Boulangisteri
Itrgelegenheid der opening der fransche
bmer belegd om te protesteren tegen de
vernietieing der Kiezing van generaal
Boulanger werd door de politie uit een
[{dreven. Geene onlusten hadden plaats.
kitschland. Reis van keizer Wil-
Uit Berlijn wordt aan Figaro ge
■eld dal keizer Wilhelm aan de koningin
fcgenlcs van Spanje geschreven heelt,
fetlnj voornemens geweest was haar in
december te gaan bezoeken, maar dal de
touw van 'i hol van Portugal hem ver
lichtte zijne reis uit te stellen tol in de
mie.
Alsdan zal de keizer naar Holland gaan
DE LOTGEVALLEN
VAN
[2e Vervolg.)
-Aha! riep hij, zijt gij eindelijk «eer hij uwe
hnnistgjj, kameraad, dal v crheugt mij. Ik hegon
♦i 'errcezen dat gij hel zoo ver niel zoudtgebraclit
wben.
—Waar hen ik dan, vroeg de voerman.
-Aan boord van den drijmaster La bonne
ttóüj die over drij dagen uit de haven van
wdeaux liep om naar Cup Francais op Sl-I)oniingo
J*rs le zetten. Ik weetniet hoe en waarom gij
«f aan boord zijt gebracht, maar ecu man, dien
1 met ken, heeft mij, vóór dat wij onder zeil gin-
|®'°PWdragen u dezen zak en deze papieren Ier
die stellen, zoodra gij weer bij uw volle bc-
""Wjn waart.
De tak bevatte twee honderd gouden Louis en
M den brief, met eene krachtige, mannelijke band
«•t! zich te Antwerpen inschepen, waar
hij een onderhoud zal hebben met den
koning der Belgen en van waar hij naar
Madrid zal reizen.
Italië. De Paus als scheidsrechter.
Naar uit Rome aan den Daily News ge
seind wordt, gelooft men in de kringen
van hel Vatikaan dat de kei/ers van
Rusland en Duitschland bel plan goed
keuren, om den Paus en den koning van
Denemarken le latei: optreden, als
sclieidsrcctiters in het Balkan-vraagstuk.
De koning van Denemarken zou in
verband daarmeê een builengewonen
gezant naar Rome zenden.
Volgens een telegram uit Rome zou
het nieuws echter van allen grond ont
bloot zijn.
De redevoering van lord Salisbury in
Mansion House. Zaterdag heeft te Lon
den de plechtige aanstelling plaats gehad
van sir Henry Isaacs als lord mayor van
de city.
Op't traditionneele banket in Mansion
House hebben lord George Hamilton,
eerste lord der admiraliteit en M. Stan
hope, minister \an oorlog, eerst liet
woord gevoerd, waarna markies Salis
bury eene groote politieke redevoering
uilsprak.
Hij betreurde de werkstakingen, die
een gevaarlijk spel zijn, en voor den
werkman en voor den patroon.
De regeering heelt, opzichtcns Ierland,
niel bet minste voornemen bare politiek
te wijzigen.
Op buitenlandse!) terrein trekt vooral
Afrika de aandacht. Spreker roemt de
goede gevoelens van den sultan van
Zanzibar en maakt den lof der anii-
slavernij-conferentie te Brussel.
In Egypte zal Engeland zijne verbinte
nissen naleven het uur der ontruiming
van de engelsche troepen is nog niet ge
slagen.
In Europa was Greta alleen eene oor
zaak van onrust, doch daar wordt hei op
nieuw rustig.
De eerste minister laat ten slotte hoo-
ren dat Engeland, in geval van eenen
europischen oorlog, zal zien wai er te
doen valt, doch dat bet door geen het
minste verdrag gebonden is.
De toestand in Zuid- Afrika. Om te
beginnen een beter nieuws.
Kapitein Wissmann heeft, na een kort
verzei, opnieuw bezit genomen van
Saadani, waar de arabische slavenhan
delaars zich weer hadden ueêrgezet.
De Times verneemt uit Zanzibar, dat
de betrekkingen van den sultan met de
duitscbe Oost-Afrikaansche maatschappij
weer hoogst gespannen zijn. De maat
schappij biedt niel meer dar. 10,000 pond
st als jaarlijksche pacht voor het haar
afgestane kunstgebied, terwijl de sultan
beweert dal volgens de boeken het land
geschreven, ontcijferde Jozef met veel moeite na
genoeg het volgende
ii Uwe overvaart naar St-Domingo is betaald
i met dezen brief ontvan 51 gij eene som, die u 111
slaat stelt, om in dc kolonie een heerlijk en
1 falsoenlijk bestaan te vinden. Wat wij u beloofd
hebben zult gij geregeld elke maand ontvangen.
Wacht u intusschcn van uwen eed te breken
laat u nooit een woord van ul het gebeurde ont-
vallen, cn wacht u bovenal nooit naar Frankrijk
terug te keeren. Bij den eersten stap, dien gij
aan land doet, wacht u een gewisse dood. Zijt
gij echter verstandig en stilzwijgend, dan zal
uw lot voortaan gelukkiger zijn, dan toen gij
nog in armoede leefdet Houd u dit voor gc-
zegd.
Toen Jozef, die gelukkigerwijze, in zijne jeugd
naar dc school geweest was, dezen brief met moeite
ontcijferd had, rukte dc andere hem dien uit de
hand, scheurde hem aan stukken en wierd hem in
zee, om er geen spoor meer van tc laten overblij
ven.
Deze man heette Tribauthij was achtereen
volgens smokkelaar, soldaat, ook een tijd lang roo-
ver, kroeghouder, doodgraver, paardenkoopcr cn
koppelaar geweest, cn stond juist met dc poiicic
niet op den besten voet, toen Jozefs ontvoerders
hem voorstelden, tegen goede betaling, den ge
bonden naar dc kolonie te vergezellen, bij hem te
gemiddeld jaarlijks 70,000 pond sl. op
brengt. Hierop hebben de Duitschers pe-
antwoord, dat zij liet kunstgebied in elk
geval toch zullen behouden.
Portugal treedt in openlijke vijand
schap met Engeland.
Men weet dat, bij charter der konin
gin, al het gedeelte land ten noorden
van den Transvaal loi aan den Zambesi
aan de British South African Company
is afgestaan.
Welnu, de jonge koning van Porlugal,
welke recht denkt te hebber, op die
landstreken, heelt bij dekreet de portu-
geesche overheid het recht uilgeroepen
op een gedeelte au hel land, algeslaan
aan de engelsche kompagne.
Hoe zal dit nu weêr afloopen
En nu Dr Peiers.
De bekende Afrika reiziger Clemens
Dcnhardt, die zich in het sultanaat Witu
bevindt en daar als bezondere vriend van
den Sultan sedert vele jaren den groot
sten invloed bezit, seint, dat hem tot
hiertoe elke geloofweerdige tijding van
de dood van Dr Peters ooi breekt.
Hij twijfelt daaraan, want op het einde
van ociober heeft de geheele duitscbe
Emin expeditie nog aan de grenzen van
Witu vertoefd, daar tengevolge van ver
schillende gebeurtenissen bijna al hare
voorraden deels door vuur, deels door
water waren verloren gegaan, en zij zich
eerst weêr nieuwe voorraden moest aan
schaffen, wilde zij verder kunnen door
dringen.
Hel gerucht van de dood van Dr Pe
ters en de zijnen, was tot dusver nog
maar alleen verspreid door kunst-Ara
bieren, dit- weinig geloofweerdig zijn.
Door zijne betrekkingen met de inboor
lingen kan Denhardt liet eerst onderricht
zijn, en hij is ook de man, die het snelst
aan de expeditie-Peters hulp zou kunnen
bieden.
Ook aan het departement van buitcn-
landschc zaken te Berlijn, ontbreekt het
oflicieele doodbericht.
Een Protestantsch blad, de Scots
Observer gaf onlangs eene uitvoerige
beschouwing over Paus Leo XIII. Het
geschrift is in vele opzichten van groote
beteekenis en verdient daarom wel, dat
wij oenige gedeelten er van aan onze
lezers mededeelen.
Om iemand die eene groote waardigheid
bekleedt, naar.waarde le achten, zegt de
Observer, moeten wij letten op de
taal, welke hij als spreker bezigt. Naar
mate daarin zijne ondervinding, zijne
levenskracht, zijn moed uitkomt, kan
men zijne persoonlijkheden waardeeren.
Elke Paus heeft een machtigen invloed
en het verheven standpunt, vanwaar hij
spreekt, doet allen met ontzag naar hem
luisteren. De Pauzen gebruiken deLalijn-
blijvcn, op hem gedurende zijn verblijf aldaar,
nauwkeurig in liet oog te houden. Tribaut bemerk
te wel, dat bij deze ganschc geschiedenis redenen
bestonden, die het daglicht schuwden ook was hij
de man niet, die de nauwgezetheid van geweien
te verdreef, cn hij haastte zicli dus het voorstel
aan te nemen, te meer, daar hij onder die vreemde
hemelstreek minder vervolging te duchten had.
Eene hevige hersenontsteking was liet gevolg van
de wonde geweest, die Jozef dien morgend had
ontvangen, en hem ccnigc dagen in eenen staat
van bewusteloosheid had doen doorbrengen. Ecni-
ge aderlatingc i en zorgvuldige geneeskundige ver
plcging in eene eenzame woning aan dc oevers van
de Gironde, hadden hem nochtans spoedig zoover
gebracht, dat hij zonder levensgevaar kou worden
ingescheept cn nog bewusteloos werd hjj in den
nacht aan boord van dc Bonne Adéle gebracht,
wier kapitein niet aarzelde, legen goede betaling
een reizig-T op te nemen die, naar het heette, op
bevel des ministers naar dc koloniën werd gezon
den. De kapitein had alleen met Tribaut tc doen,
en deze was slim genoeg, om alle vragen, waarop
hij zelf geen voldoende antwoord geven kon, on
beantwoord le laten.
Jozef was eerlang weder hersteld, cn kortte zich
den tijd met de matroozea de behulpzame hand te
bieden, waardoor hij weldra de genegenheid van
al het scheepsvolk verwierf. Vlug en moedig, was
sche taal, eene doode taal, waarmede
geen bespiegelende redevoeringen worden
opgezet.
De Pauken zijn dan ook inderdaad
pracliscbe mannen en werkelijk zou het
onverdraaglijk zijn, als een Paus een
niet practisch man, als hij een bespiege
lend wijsgeer was. Geen constitutioneel
vorst is minder vrij een initiatief te ne
men. Oorspronkelijkheid als leeraar zou
onwelkom zijn.DeRoomschePaus schrijft
dus over bekende zaken, maar over
bekende 'aken, die altijd om hunne
belangrijkheid de aandacht vorderen
want zij zijn allijd uitvoeriger bespreking
waardig. Nooit heefteen Paus meer ge
sproken, geschreven en gebeden dan Paus
Leo XIII in den betrekkelijk korten tijd,
dal hij de driekroon draagt. Groote En
cyclieken zijn jaar op jaar door hem ge
schreven, zonder dat iemand ze ooit lang
dradig heeft genoemd.
De theologanten zoowel zij, die de
kerkleer bestudeeren, als zij die aan
zedenleer en ascesis (beschouwende god
geleerdheid) werken,bewonderen ze voor
hu wetenschappelijk verband met de
waarheden der Catholieke Kerk.
Wat de Paus zegt, kan een grondigen
toeis aan godsgeleerdheid en wetenschap
doorstaan. Zij daarentegen, die builen de
Kerk staan, ach 1 en de encyclieken als de
oude en de zeilde katholieke leer met
nieuwe en rijke woorden omkleed.
Leo XIII houdt zich nauwkeurig aan de
Kerkleer en laat tevens aan theologanten
een zeer uitgebreide vrijheid van meening
in niet streng noodzakelijke zaken.
De brieven van don Paus hebben vooral
dit uitgewerkt, dat de millioenen geloo
vigen, wier Opperherder hij is, door hem
zijn aangespoord tol houden van devotien.
De rozenkrans is door hem een zeer
popblair gebed geworden.
Hij heeft verder het volk aangespoord
om lid te worden van den derden regel
van den H. Franciscus. Zijn-brief over
den Poverello di Dio, over den kleinen
armen van God (rienH. Franciscus), wiens
bloed, aan zijne voeten ontsproten, over
de heuvelachtige wegen van Umbrië en
Perugia heelt gevloeid, is een meester
stuk van italiaansche letterkunde.
De H. Franciscus, de stichter der Min
derbroeders, heeft ook zonder zich iets
als letterkundige te willen laten voor
staan, de zangerige, schoone taal van
zijn vaderland verrijkt met heerlijke lof
gezangen.
Paus Leo XIII, die op zijn tachtigjari
gen leeftijd door zorgen en leed van ver
schillenden wordt gekweld, is klein van
gestalte. Zelfs zoo klein is de H. Vader,
dat, wanneer een man van middelmatige
lengte voor Z. H. op de kniën ligt, hel
hoofd van den Paus nauwelijks boven
hem uitkomt. I e vingers van den Paus
zijn zoo mager dal de ringen die de vor
sten hem met zijn jubilé hebben geschon
ken, allen te wijd zijn.
De teederheid van Z. H. is zoo groot,
dal hij niet zelden de handen op het
hij de noodige handgreep spoedig meester, en on -
derschcidde zich vooral in eenen storm, die het
schip op de hoogte van Portorico overviel cn het
zelve in groot gevaar bracht.
Eindelijk kwam cn tc St. Domingo, aan, dat
toenmaal in het jaar 1776, de rijks'tc kolonie was.
Toen tic gewézen voerman zich onder dezen altijd
helderen hemel in het bezit van eene som zag,
welke hij nooit, zelfs niel in den droom had durven
hopen, verlangde hij zijnen vrachtwagen of dc
slechte wegen niet weder terug hij schikte zich
rustig in zijn lot, cn vergat liet plan, dat hij aan
vankelijk had opgevat, oin ten spijle van alle ge
varen, naar Frankrijk terug te keeren. Hij trad,
even als zijn vriend Tribaut, als opzichter cencr
plaulagic in dienst, kreeg negers onder zijne
orders, cn dacht nauwelijks meer aan hel onver
klaarbaar voorval, dat hem uit hel vaderland zoo
geheimzinnig had weggerukt. Hij had hetzelve
wellicht geheel vergeten, indien de hem beloofde
vier gouden Louis hem niet geregeld elke maand,
door tusschenkomst van cc» der voornaamste
handelshuizen van Cap Francais, waren uitbetaald
geworden.
Jozefs onverklaarbaar verdwijnen baarde in den
ganschcn omtrek een levendig opzien. Het voer
tuig was op den helderen dag voor de deur cencr
herberg gevonden, waar de paarden uit vrije be
weging waren blijven staan van d« vracht was
hoofd van zijne bezoekers legt. Hij is
spoedig aangedaan, vurig als hij spreekt
en beweeglijk in zijne gebaren gelijk een
Italiaan. In menig opzicht vertoont Leo
XIII de goede eigenschappen van zijne
nationaliteitin zijn opmerken, prediken
lachen erkent men zijn licht ontvankelijk
gemoed. Zijne beschaafdheid is misschien
niet meer ontwikkeld dan die zijner voor
gangers hij voelt evenveel als een zijner
voorgangers voor schilderkunst en mu
ziek.
Leo XIII blijkt inlusschen andere Pau
sen le overtreffen door eene uitmuntende
kennis van het Latijn zijn pro a is dan
ook altijd vol majesteit, zijn latijn maakt
hem zoo woordenrijk in zijne gedichten.
Hij is een bekend diplomaat, in zijne
staatkunde vindt men herhaaldelijk de
zetten van een behendig schaakspeler.
Zonder princiepen prijs le geven, weet
hij dikwerf in het belang der goede zaak
personen op te offeren.
Daardoor is de kerkelijke vrede in
Pruisen voor een goed deel hersteld.
Met de italiaansche regeering blijkt al
het vredelievend streven te vergeefs.
Honderde malen heeft hij verzekerd, dat
het bezit van Rome voor de onafhanke
lijkheid van den Paus n00dig is. Op welke
wijze hij in liet bezit van Rome wenscht
hersteld te worden, is naar de Schots
zegtniet duidelijk. Met andere woor
den men weet niet hoeveel concessies
de Paus aan de Italianen zou doen, als hij
eerst in het volle bezit van zijne Staten
hersteld was.
De handelwijze van den italiaanschen
Staat is altoos verklaart de protestant
even brutaal als verachtelijk. Wat de
regeering met geweld heeft genomen,
houdt zij met mistrouwen vast. De Paus
heeft getracht zijn volk op de ware hoogte
van zijn martelaarschap te houden. De
waardigheid, waarmede hij de protesten
uitspreekt, moge doordringend zijn, het
Latijn is mild genoeg, om den toon juist
met volle kracht te laten inwerken.
De Paus leidt op deu troon een werk
zaam en verstorven leven. Leo XIII heelt
geen groote fouten, Voor zijn famillie
heeft hij steeds een warm hart. De H.
Vader schittert in een eerlijk licht van
deugd en wetenschap.
Indien wij, calholieken, niets anders
dan onze kiesbelangeu wilden bewerken,
dan zouden wij de herziening van art. 47
onzer Grondwet volkomen moeten bij
treden.
Geene de minste vrees zouden wij,
calholieken, voor de gevolgen dezer her
ziening moeten koesteren vooral wat het
stemrecht betrelt. Immers de overgroote
meerderheid der Belgische bevolking is,
behalve in de groote steden, nog le zeer
de bewarende en godsdienstige leerstel
sel* aangekleefd om hare tusschenkomst
in de kiezingen, zelfs door 't algemeen
stemrecht, te moeten duchten.
geen slrooihahn gestolen. Hebzucht kon nel niet
dc beweegreden der ontvoering van ccnen armen
dronmicl zijn, die slechts cenig kopergeld in den
zak had. De nasporingen van het gerecht bleven
zonder cenig gevolg, de rechterlijke ambtenaren,
de gendarmen cn dc policiebcdicndcn verloren
hunnen lijd, cn hoegenaamd geen spoor van
cenige misdaad kwam aan den dag. Dc sterkste
geesten van het land twijfelden cn nauwelijks
meer aan, of de voerman was door den duivel ge-
gehaald, en dit geloof vond algemcencn ingang,
inlusschen nam de belangstelling in zijn lot van
dag lot dag af, tot nieuwe gebeurtenissen die ein
delijk geheel verdrongen.
Verplaatsen wij ons nu voor cenige oogcnblikken
in den lijd, die de beschrevene schikking ongeveer
twee maanden voorafging.
De markies de Lauzcray» de rijkeen vei mogen
de bezitter van Chevanccri, kwam van het ontbijt
en begaf zich in zijn kabinet, om ccnigc brieven te
schrijven, toen een bediende hem kwam zeggen
dat een vreemd lieer hem iu dringende aangelegen
heden verlangde te spieken. De markies wikkelde
zich in zijnen slaapjapon, cn liet den vreemdeling
binnen komen. Deze was een klein lcel|jk man
met een onbeschaamd gezicht cn levendige, door.
dringende oogen, wiens geheele wezen op het eer
ste aanzien sluwheid cn gierigheid verried.
Wordt voortgezet.
