NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 25 Januari 1890, 10 centiemen per nummer.
4i8te Jaar, IX0 2452
ARONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS
Encycliek van den
Paus.
Politiek overzicht.
Liberale vooruitgang.
Voorzienigheidskas.
DE DENDERBODE.
i)it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 8,25 voor res maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen-
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, Ir. 1,00 Vonnissen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque Saam.
AELST 22 JANUARI, 1890.
De officiëele tekst der Encycliek van
Z. H. Leo XIII, handelende over de bij
zonderste plichten der kristenen, is thans
afgekondigd.
De plaatsruimte, waarover wij in ons
blad beschikken, laat ons niet toe dit
hoogst merkwaardig dokument, dat niet
minder dan negen groote kolommen
druks beslaat, in zijn geheel mede te
deelen.
Wij zullen echter hieronder trachten
een uiltreksel zoo getrouw mogelijk te
geven, dat onze lezers bekend zal maken
met den hoofd-inhoud van het uitgebreid
schrift, waarin de H. Vader aan de ge-
loovigen hunne plichten als kristenen en
als burgers voorhoudt.
I.
De H. Vader begint met vastte stellen
dat het eene noodzakelijkheid is, welke
dagelijks klaarder uitschijnt, terug te
keereu tot de kristene grondbeginsels,
en er geheel zijn leven, alsook de zeden
en de instellingen der volkeren naar te
schikken. De verachting dezer grondbe
ginselen heeft zulke groote kwalen voort
gebracht, dat geen redelijk mensch, zon
der smartelijken angst de tegenwoordige
beproevingen kan onderstaan noch zon
der vrees de toekomst te gemoet zien.
De lotbestemming van den mensch is
te verheven om zijn geluktedoen bestaan
in de aardsche goederen en genoegens,
welke door den vooruitgang eenergansch
stoffelijke beschaving, rondom hem
opeengehoopt worden.
De mensch kan alleen zijn opperste
geluk vinden ln God. De oogen tot God
verheffen en zich geheel en al naar Hem
richten, dat is de hoogste wet van 's men-
schen leven. Geene lichamelijke bewe
ging of poging kan ons nader tot God
brengen dit kan alleen gebeuren door
de werken der ziel de kennis van God
en de liefde tot God.
God is de eerste en opperste waarheid
en de waarheid is alleen voedsel voor het
verstand. Hij is de volmaakte heiligheid
en het opperste goed, naar hetwelk bij
zich doelmatig kan richten bij middel
van de deugd.
II.
Het materialism en de goddeloosheid
hebben het menschdom in den bekla
genswaardigste!) staat van verval ge
bracht, wat liet geluk der zielen betreft.
Men kan bijna zeggen, dat hoe meer het
stoffelijk welzijn aangroeit hoe meer het
welzijn der zielen vermindert.
Klare bewijzen van de vermindering en
van de groote verzwakking van het kr is
ten geloof, zijn de al te dikwijls herhaal
de beleedigingen welke men den gods
dienst in vollen dag en onder de oogen
van het publiek aandoet beleedigingen
welke, in eene eeuw die meer de gods
dienstige belangen waardeerde, te
geenen prijze zouden gedoogd geworden
zijn.
De macht is de eenige waarborg ge
worden van de openbare orde en rust
doch niets is zwakker dan de macht,
wanneer zij niet steunt op den gods
dienst, Zij verwekt slavernij in plaats van
gehoorzaamheid en bevat in zich zelve de
kiemen van groote omwentelingen.Reeds
heeft de tegenwoordige eeuw groote
gedenkwaardige rampen ondergaan en
het is niet zeker dat er geene dergelijke
meer te vreezen zijn.
Wij moeten dus de middelen zoeken
waar zij te vinden zijn, 't is te zeggen, in
het bijzonder leven en in al de deelen
der maatschappelijke inrichting,degrond-
beginsels en gebruiken van het krislen-
dom herstellen. Dit is hel eenig middel
om ons te verlossen van de kwalen die
op ons drukken en de gevaren te voor
komen die ons bedreigen.
III.
Aan de katholieken zijn, in dezen toe-
land, grootere en talrijkere plichten
opgelegd den aan de menschen die in
ons geloof slecht onderricht of aan zijne
leeringen geheel vreemd zijn. Zij vooral
moeten zich verzetten tegen de hooger
aangehaalde wanorders.
De mensch die, zooals het zijn plicht
is, het kristen geloof heelt omhelsd, is
door dat feit zelve onderworpen aan de
Kerk, zijne moeder, en wordt lid van de
grootste en heiligste maatschappij, welke
de Paus vau Rome onder Jesus-
Kristus haar onzichtbaar opperhoofd
met volle macht voor zending heeft te
besturen.
Indien nu de natuurlijke wet ons be
veelt met voorliefde en zelfopoffering het
land te beminnen waar wij gebooren en
opgevoed zijn tot zooverre dat een goede
burger niet vreest voor zijn vaderland
de dood te trotseeren, met nog veel
grootere reden moeten de kristenen met
degelijke gevoelens bezield zijn, ten
opzichte van de Kerk, aan welke wij het
onisterfeiijk leven onzer ziel verschul
digd zijn want het is redelijk de goede
ren der ziel te verkiezen boven die van
het lichaam en de plichten jegens God
zijn heiliger van aard dan die jegens de
menschen.
Overigens, de bovennatuurlijke liefde
voor de Kerk en de natuurlijke liefde
voor het vaderland komen uit hetzelfde
eeuwig grondbeginsel voort. Beide heb
ben God voor maker en voor eersten
oorsprong, waaruit volgt dat er tusschen
de plichten welke zij opleggen geene
tegenstrijdigheid kan bestaan,
Het gebeurt niettemin dat somtijds de
eischen va.i den Staat jegens den burger
iu strijd zijn met die van den godsdienst
jegens den kristen.
Deze betwistingen komen hieruit voort
dat de politieke overheden het heilig
gezag der Kerk beschouwen als niet be
staande, ofwel zich recht aanmatigen het
aan hen te onderwerpen,
Vandaar komen strijden voort, welke
aan dc deugd gelegenheid geven haren
moed te doen blijken. Twee machten
slaan tegenover elkander en geven tegen
strijdige bevelen. Onmogelijk aan beiden
te gelijk te gehoorzamen niemand kan
twee meesters dienen
Aan wien zal men den voorkeur geven?
De twijfel is niet toegelaten. Het ware
eene misdaad zich te willen onttrekken
aan de gehoorzaamheid welke men God
verschuldigd is, om aan de men3chen te
behagen de wetten van Kristus te over
treden om aan de magistraten te gehoor
zamen, onder voorwendsel dat men de
rechten der burgerlijke orde eerbiedigt f
het is beter aan God te gehoorzamen dan
aan de menschen
De wet is niets anders dan een bevel
van de rechte rede, gegeven door de
wettige macht, in 't belang van het alge
meen welzijn. Doch er is geene ware en
wettige macht dan die welke van God
komt. den oppersten Heer en Meester
van alle dingen, die alleen den mensch
kan bekleeden met de macht over de
andere menschen te bevelen. Men kan
den naam van rechte rede niet geven aan
dié welke in strijd is met de waarheid
en met de goddelijke rede, noch evenmin
waarachtig goed noemen hetgeen in
strijd is met het opperste en onverander
lijk goed en den menschelijken wil van
God afkeert en verwijdert.
Do kristenen hebben dan eenen gods-
dienstigen eerbied voor het gezag, waar
in zij, zelfs als het in handen is van eenen
onwaardige, eene weerkaatsing en een
beeld zien der goddelijke Majesteit. Zij
achten zich gehouden de wetten te eer
biedigen, niet uit oorzaak der strafbepa
lingen, waarmede zij de plichtigen be
dreigen, maar omdat het voor hen een
gewetensplicht is.
Doch, indien de wetten van den Staat
in openlijke tegenstrijdigheid zijn met de
goddelijke wet indien zij bepalingen
bevatten nadeelig aan de Kerk of strijdig
met de plichten door den godsdienst op
gelegd indien zij in den Opperherder
hel gezag van Jesus-Kristus zelve ver
krachten in al deze gevallen is men
verplicht weerstand te bieden en gehoor
zamen ware eene misdaad, waarvan de ge
volgen op den Staat zouden terugvallen.
Want de Staat ondergaat den weder
slag van elke beleediging den godsdienst
aangedaan, liet is bijgevolg onrecht
vaardig de kristenen van oproerigheid
te beschuldigen. Zij weigeren noch aan
den vorst noch aan de wetgevers de ge
hoorzaamheid die hun verschuldigd is,
maar als zij gehoorzaamheid weigeren
't is alleen aan voorschriften welke geen
gezag hebben, omdat zij gegeven zijn
tegen de eer aan God verschuldigd en
bijgevolg tegen alle rechtvaardigheid, en
dat zij met wezenlijke wetten niets ge
meens hebben.
IV.
Hoe hardnekkig en op welke menigvul
dige wijze men nochtans dc Kerk den
oorlog aandoet is nauwelijks noodig te
herinneren. Omdat de rede. gewapend
met de wetenschap, aan de natuur vele
geheimen heeft ontrukt, om ze tot de
verschillende gebruiken van het leven te
doen dienen, zijn de menschen tot dien
graad van hoogmoed gekomen dat zij
meenen het gezag en het rijk van God
uit het maatschappelijk leven te mogen
verbannen.
Dat gezag, van hetwelk zij God willen
berooven, kennen zij aan de mensche
lijke natuur toe volgens hen is de
natuur het grondbeginsel en de regel
van alle waarheid, Vandaar de looche
ning van alle veropenbaarde waarheid,
van de kristene zedeleer-en van de Kerk.
Deze heeft, volgens hen, geene rechten
hoegenaamd en de burgerlijke macht
moet van haar geene rekening houden.
Om de wetten te beter naar deze lee
ring te kunnen schikken, verwaarloozen
zij niets om het bewind der Staten te
bemachtigen.'t Is alzoo dat in vele lan
den de katholieke godsdienst ofwel open
lijk vervogd, ofwel in het geheim aange
rand wordt. De verderfelijkste dwalin
gen zijn van de straffeloosheid verzekerd,
terwijl talrijke hinderpalen gesteld wor
den aan de openbare belijdenis der
kristene waarheid.
Tegenover deze onrechtvaardigheden
is de eerste plicht der kristenen zich te
doordringen van de kennis der gods
dienstige waarheden en hun geloof te
versterken.
Bij deze eerste plicht is deze gevoegd
de kristene gloofspunten te verdedigen
tegen de aanvallen waarvan zij het voor
werp zijn en ze bij de andere menschen
te vespreiden. Dit is, meer in 't bijzon
der, de plicht van den H. Vader en de
bisschoppen doch 't is ook de plicht
van al de kristenen, omdat elke kristen
een soldaat is van Jesus-Kristus en van
zijne Kerk.
Om echter in dit werk van versprei
ding goed te gelukken, is het noodig
dat de pogingen van eiken kristen niet
afgezonderd blijven die pogingen moe
ten vereenigd en aangeweud worden in
eene volmaakte eenheid van inzichten,
van gedachten en van gevoelens.
Vandaar ook de noodzakelijkheid, om
die eenheid van gedrag en werking te
bekomen, de eendracht en de eensge
zindheid onder do katholieken te doen
lieerschen. Er mag onder de kristenen
van de geheele wereld maar ééne leering
en maar één geloof zijn.
De eensgezindheid der geesten ver-
eischt, met eene volmaakte overeen
komst en eensgezindheid in hetzelfde
geloof, ook eene volmaakte onderwerping
aan den Paus van Rome en aan de bis
schoppen.
Wanneer men de palen aanduidt van
de gehoorzaamheid aan de Harders der
zielen, en vooral aan den Roomschen
Opperherder verschuldigd, moet men
Iniet denken dat zij alleen de geloofspun
ten bevatten, bij welke het versland zicb
moet aansluiten en waarvan de hard
nekkige verwerping de misdaad van
ketterij uitmaakt.
Het zou zelfs niet voldoende zijn eene
rechtzinnige en kloeke bijtreding te ge
ven tot de leeringen welke, zonder ooit
door eene plechtige uitspraak der Kerk
bepaald geweest te zijn, nochtaans aan
ons geloof door den Paus worden voor
gesteld, als behoorende tot de goddelijke
veropenbaring, en welke, volgens het
Vatikaansch Concillie moeten geloofd
worden, als behoorende lot het katholiek
en goddelijk geloof. De kristenen moeten
het daarenboven als eene plicht beschou
wen zich te laten beheerschen, besturen
en geleiden door hel gezag der Bisschop
pen en vooral door dat van den H. Apos-
tolischen Stoel.
De Kerk laat, overigens, de opperhoof
den der Staten vrij in de uitoefening
hunner regeeringsmacht doch aan de
Kerk alleen is de macht gegeven de zie
len te besturen.
Zij heeft dus het recht in haar behoud
te voorzien door instellingen gelijkvormig
aan haren aard. Zij weigert zich ten
dienste der partijen te stellen eu blijft
volkomen onverschillig aangaanden den
regeeringsvorm.
Doch, de Kerk kan niet onverschillig
blijven aan de wetten welke de staten
beheeren, voor zooveel deze inbreuk zou
den kunnen maken op hare rechten.
Tusschen de mannen die aan 't hoofd
der regeeringen zijn, moet zij diegenen
begunstigen welke gezonde denkbeelden
hebben over de betrekkingen tusschen
Kerk en Slaat. De katholieken, van hun
nen kant, moeten die mannen onder
steunen.
Zij die aan 't hoofd der staatszaken
kunnen gesteld worden, hebben twee
gebreken te vermijden eene al te groote
voorzichtigheid, welke hun zou beletten
het kwaad tegen te werken uit vrees van
te schaden aan het goed en eene al te
groote stoutmoedigheid, welke hen zou
aanzetten om te willen dat alles, in de
Kerk, zou gebeuren volgenshunne manier
van zien en van oordeelen.
De pogingen der katholieken zullen
echter onvruchtbaar blijven, indien hun
leven niet geschikt is volgens de regel
tucht der kristene zeden. Het is de zonde
die de volkeren ongelukkig maakt. Van
daar de noodzakelijkheid van het gebed
en van het oefenen der deugden, welke
den goeden uitslag verzekeren van de
werken ondernomen voor de verdediging
van het geloof en van de Kerk.
Eindelijk, de huisvaders hebben tot
grootsten plicht te waken op de opvoe
ding hunner kinderen. Het huisgezin is
de wieg der burgerlijke samenleving en
het is grootendeels in den kring van den
huiselijken haard dat de lotbestemming
der Staten wordt voorbereid.
Er mag dus niets gespaard worden om
de kristene opvoeding der jeugd te ver
zekeren, want het is daarvan dat groo
tendeels het heil der samenleving
afhangt
Fransche Kamer. In de fransche
Kamer heeft zaterdag eene interpellatie
plaats gehad van burggraal de Montfort
over de slaapsteden der soldaten.Spreker
stelde zich op een onpartijdig, zuiver
vaderlandslievend oogpunt en vroeg dat
men ten minste zorgen zou, dat elke sol
daat een bed had, wat nu het geval niet
is.
M. deFreycinet, minister van oorlog,
heeft geantwoord er, stellig beloofd dat
er maatregels zouden genomen worden
en M.Deroulède veroorzaakte een onweèr
door den naam van generaal Boulanger
te noemen.
Maandag was het bespreking der kie
zing van M. Bisschoffsheim, te Nizza.
't Schijnt dat die millionnair niet weinig
met het geld moet gespeeld hebben om
gekozen te worden.
Den 16 februari hebben te Parijs de
herkiezingen plaats voor de ongeldigver-
klaarde boulangisten.
Komplot tegen den czaar. Een tele
gram uit Weenen aan den XIXSiècle,
meldt de aanhouding van vele officieren
en hofbeambten te St-Petersburg en den
zelfmoord van kolonel Valeikow, der
lijfwacht, ten gevolge van de ontdekking
van een komplot tegen het leven van
den czaar.
De Gaulois ontvangt uit Rome 21 janu
ari, ten 1 1/2 ure 's morgends, het vol
gende telegram, waarvan wij het eerste
deel onder voorbehoud meêdeelen
Men is zeer ongerust over de gezond
heid des konings, welke door de dood
zijns broeders,de hertog van Aosta,hevig
schijnt geschokt te zijn.
M, Crispi heeft al de overheden bevo
len bij de begrafenis van M. Mariani aan
wezig te zijn.
De zorg van M. Crispi voor die begra
fenis, wordt veel besproken.
Uit Zanzibar verneemt de Times dat
Emin aan een gezwel lijdt, dat zich bui
ten aan het hoofd gevormd heeft, en dat
ook zijne tong verlamd is. Men zegt dat
hij de reis zou kunnen aanvaarden indien
hij wilde, maar hij toont niet veel geneigd
heid om Bagamoyo te verlaten.
Hij onringt zich met inboorlingen en
ziet bijna geen Europeanen, buiten zijn
duitschen geneesheer.
•Ziehier hoe de liberalen het aanleggen
met hunne schepsels
Eerst beginnen zij met hun de priesters
hatelijk te maken en voor te stellen als
vijanden van den godsdienst, terwijl zij,
de heeren geuzen, er de grootste vrien
den en beschermers van zijn.
Zoodra zij dat gelooven, pogen zij hun
aan te praten dat zij te veel verstand heb
ben om nog naar de Kerk te gaan, een
sermoon te hooren of een sakrament te
ontvangen.
Een verstandig mensch zeggen zij
heeft geene bemiddelaars noodig tus
schen hem en zijnen God
Kunnen zij hel zoover krijgen, dan po
gen zij hun geloof in God tol wanhoop te
brengen en te vernietigen. Gelukken zij
daarin, dan komen zij, voor't slot, met
eene formuul van testament af, waarin
zij hem doen verklaren en onderteeken
dat geen priester hun sterfbed mag na
deren en dat zij burgerlijk, 'tis te zeggen
zor.dcr eenige godsdienstige plechtigheid,
zonder een gebed op huu graf. willen be
graven worden.
Alsdan is de toer gespeeld en zoo ver
hinderen zij hen, zelfs wanneer zij in
hunnen ouden dag of in hunne laatste
ziekte tot inkeer zouden komen, tot den
Godsdienst hunner jeugd terug te keeren.
En zij maken hen wijs dat dit de ware
vooruitgang is en door het liberalisme,
zonder hetwelk alles barbaarschheid is
in de wereld.
Dat is hun plan en dit plan is door de
logie geteekend en goedgekeurd.
Ziehier het ontwerp, door het gouver-
vernement voorgesteld, tot stichting
eencr voorzienigheidskas, ten voordeele
der slachtoffers van den arbeid.
Artikel I. Ter gelegenheid der 25e ver
jaring (an de troonbeklimming van Z. M.
Leopold II, is er een voorzienigheidskas
gesticht, ten voordeele van de slachtof
fers der ongevallen van den arbeid.
Artikel II. De kas zal de burgerlijke
verpersoonlijking genieten.
Zij zal giften of legaten kunnen aan-
veerden, doch deze zullen enkel bun uit
werksel hebben, voor zoo veel zij toege
laten zijn in de voimen, vastgesteld door
artikel 76 der gemeentewet.
Artikel UI. Een kapitaal van 2 millioen
is haar toegestaan ten laste der schat
kist, dat zal aangewend worden tol deu
aankoop van titels der openbare schuld
van 3 t/2 t. h. Deze titels zullen in haren
naam op het '.root Boek der openbare
schuld ingeschreven worden.
