NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST. Zondag 20 April 1890, 10 centiemen per nummer. 44ste Jaar N.2456 ABONNEMENTPRIJS \WO.\( EXl'RWS Politiek overzicht. MOEDIGE VROUW. Eer en geweten. Een en ander. i .iyagggasgaafr a,w jigguigH» -Maag DE DENDER-BODE. Jit blad versckijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen- De inschrijving eindigt met 31 December. Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat, N* II, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Deklamen, Ir. 1,00 -onnissen op 3« bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen Gen dijnsdag en vrijdag avond.De onkosten der kwitantiën door de Post ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar. Caiqne «aam. AELST, 19 APRIL 1890 Anti-militarism in Nederland. Dc volgende motie is maandag door den Algemeenen Bond van B. K. Kiesereeni- gingen le Utrecht, op voorstel Dr Schaep- man, met algemeene stemmen aangeno men t De Algemeene Bond van katholieke Kiezersvereenigingen in Nederland Gezien het verslag der Staatscom missie, ingericht bij koninklijk besluit van 10 Juni 1888, n. 26, tot voorbereiding der wettelijke regeling van den militairen dienstplicht Handhavende zijn aangenomen pro gram, luidende: Beperking van de kosten en lasten der defensie, met dien ver staande,dat de verdedigbaarheid des lands ten volle blijve verzekerd Is van oordeel Dat de afschaffing van plaatsvervan ging in geen opzicht wenschclijk, noch buiten alleruiterste noodzakelijkheid aan nemelijk is Dat het voorgestelde stelsel van legervorming en samenstelling van de krijgsmacht met langdurigen diensttijd verwerpelijk is Dal de hoogste volksbelangen zou den worden geschaad, wanneer de grond slagen voor de wettelijke regeling van den dienstplicht en het ontwerf-organi satie van het leger, die de meerderheid der commissie meent te moeten aanbeve len, óf door de hooge regeering 61 door de vertegenwoordigers tot uitgangspunt van wetgeving werden genomen Besluit van zijn zienswijze meêdee- ling te doen aan do hooge regeering en aan de vcreoniging van katholieke leden der Tweede Kamer, onder de betuiging van volledig vertrouwen in hun verstan dig beleid en gehechtheid aan de ware volksbelangen. En aan heeren voorzitters der R. K. kiesvcreenigingen in Noord-Brabant in stemming te betuigen met de door hen in hun motievan 13 Meert 1890 aangevoerde redenen tot behoud van het bondgenoot schap tegen den algemeenen of den per soonlijken dienstplicht, en hun dank le zeggen voor de meêdeeling der door hen aangenomen motie. Het nieuwe tijdperk in Duitschland. Er is bepaald een nieuw tijdperk in Duitschland begonnen. Het is alsof het machien der regeering anders werkt, alsof Staatslieden en burgers anders den ken, alsof een nieuwe zon heel hel land bestraalt. De keizer, door iedereen in den beginne als een lichtzinnig, avontuurlijk jongman aanzien, veropenbaart zich als een her vormer, als de grootste vorst der tegen woordige tijden. Bismark valt van de aanzienlijkste hoogte, die ooit een mensch bad bereikt, bliksemsuel naar beneden en zijne plaats zien we, niet een autocraat als dc ijzeren k; nselier, maar een bezadigd Staatsman, met den olijftak der verzoening in de hand. Wii hebben het volledige verslag gele zen der openingszilting van den pruisi- schen Landdag en er de overtuiging uit gehaald, dat alle partijen in den nieuwen kanselier meer vertrouwen stellen, dan deze eigenlijk heeft gevraagd. Na den gunstig onthaalden maiden speech van generaal von Caprivi zagen wij de leiders der verschillige groepen achtereenvolgers op de tribuun verschij nen. MM. Rickert en Richter, van de vrijzin nigen, vrijheeren von Rauchhaupt en von Zedlilz van de conservatieven, alsook de groote Windthorst wenschen allen den kanselier geluk en beloofden hem hunne ondersteuning. Vooral M. Richter drukte zijne tevre denheid uit over het feit dal M. von Caprivi een beroep had gedaan op alle mannen van goeden wilvoortaan zullen er dus geene rijksvijanden meer zijn. Nog eene bijzonderheid van belang. De sprekers van alle partijen hebben allen hunne afkeuring uitgedrukt over de rep- tieliën pers en den nieuwen kanselier aangezet voorlaan af te zien van een stel sel, dal reeds le lang twist, tweedracht en vijandschap in het land heeft veroor- akt. Men weet wat generaal Caprivi beslo ten heeft voortaan zal alleen de Reich- sanzeiger meedeelingen ontvangen der regeering. Woensdag in den Landdag is de rijks kanselier nog stelliger geweest. Hij heeft gezegd dat, van toen hij den voet zette in de kanselarij, alle betrekkingen met officieuse dagbladen opgehouden hadden. Alleen het departement van buitenland- sche zaken houdt nog betrekkingen met dagbladschrijvers in den vreemde. En er is in heel de Kamer geen enkel lid rechtgestaan, om de verdediging der officieusen op zich te nemen 2* Vervolg. Het eerste verhoor was geëindigd. De substituut schreef iets op een gedrukt papier en gaf dit aan den brigadier der gendarmen over, waarna bij zich met den instruktic-rcchter, den burgemeester en den vrederechter verwijderde. Dc laatste nam, na een paar woorden slil tc hebben gesproken, een der gendarmen met zich mede. De overige gendar men bicven voor het huis staan, om dc dorprlingcn terug tc houden. Dc brigadier alleen bleef in de werkplaats. Firmain was op eenc schraag neerge vallen, en zat daar met gebogen hoofd, verslagen, stom van ontzetting. Eindelijk vermocht zijne vrouw tot hem tc nade ren. Zij nam hem bij de hand en zcidc Joseph, mijn ongelukkige Joseph, houd moed Vertrouw op God Hij zal u niet verlaten. En de kinderen herhaalden weenend die woor den, terwijl zij hunnen vader teeder omhelsden. Joseph scheen ongevoelig voor die liefkozingen cu kon slechts op zielroerende toon deze woorden stamelen Moordcnacr gcloovcn zij dat ik een moorde naar ben Wij, wij gcloovcn liet niet, riep Helena uit. Wij zijn van uwe onschuld overtuigd, en daarom In een vorig nummer bespraken wij, naar professor de Laveleye, de kwestie dat iemand die ongeloovig is geen vasten grondt aanbiedt, waarop de deugd kan wortel schieten. Zonder godsdienst ge lijkt de mensch aan een onvruchtbaar veld dat geene heerlijke vruchten kan voortbrengen en waarop de weeldrigsïe boomgewassen verkwijnen. Zoo ook kan de deugd evenmin ontkiemen bij iemand die de Godheid en de onsterfelijke ziel loochent. Professor de Laveleye behandelt dit punt en maakt vervolgens de opmerking dat er toch buiten den godsdienst andere beweegreden bestaan waarom de deugd wordt beoefend. Wij willen hem hier dus nogmaals 't woord verleenen Wat is er dan, buiten den godsdienst, in staat zoo vervolgt professor de Laveleye om goede neigingen aan te kweeken en kwade te onderdrukken.Daar zijn nog twee andere beweegredenen, namelijk eer en geweten... Ir: een land waar het materialisme heerscht zal geen eer gevonden worden, en wordt zij er toevallig aangetroflen, dan zal zij er weldra te niet gaan uit gebrek aan eeuen grond om er wortel te schieten. Weeg alle vreugden, welke het leven kan aanbieden op tegen de eer, bij het grootste deel zal de eer lichter zijn dan iet genot. De voldoening, die wij smaken vau de achting van anderen, bestaat slechts in de verbeelding liet genot van den rijkdom daarentegen, al kleeft er een smet aan, doet ons lichaam goed en vindt een sterken steun in het zinnelijk ge deelte des menschen. Handel ik slecht, en zegt gij mij, dat ik mij daardoor onteer, dan voel ik dit verwijt zeer goed. Doch ik heb maar even de grenzen over te gaan. Ik schud er met het stof van mijn voetzolen mijne schande af, en vind er nieuwe genietin gen, zelfs nieuwe achting, als ik de mid delen heb om dit alles te koopen. Een mensch die de wellust najaagt, bekommert zich al heel weinig over de achting van anderen, als hij zich kan voldoen. In de genieting kan hij zeer goed vergeten, dat men hem veracht. Maar nu gesproken over het geweten... Is het geweten voldoende om iemandvan 't kwade te wederhouden Het gewe ten is, zegt professor de Laveleye zeer sterk mei God, doch zonder Hem, zwak en wijfelend. Veronderstellen wij dat alles stof is, dan kan er geen goed of kwaad, geen recht of onrecht bestaan. En meer, hoe gemakkelijk is het niet het geweien tot zal God, de alziende Rechter, u niet verlaten. Firmain stond op, strekte zijne twee handen boven liet hoofd zijner kinderen uit, en met de oogen ten Hemel geslagen, sprak hij op roerenden toon Kinderen die mg zoo dierbaar, zijt, ik ver klaar u plechtig dat ik onschuldig ben Waren die woorden voor mij noodig vroeg Helena op den toon van innig vertrouwen. Ken ik u niet sedert mijne jeugd Zijl gij niet dc deugd zame, de eerlijke man. op wien ik fier ben t En vader, moeder en kinderen vielen iu elkan ders armen. Tranen rolden over de gebruinde wangen van den brigadier. Hij moest zich omkcercn om die af tc wisschen. Er naderde een rijtuig. Dc brigadier ntocst zijne plicht vervullen hij trad naar den beschuldigde, voor wie hg een innig medelijden gevoelde en zeide: Firmain, het oogenblik van vertrek is geko men. De ongelukkige schrijnwerker onttrok zich aan de omarmingen zijner vrouw en kinderen, en met verwilderd oog herhaalde hij ongeloovig. Vertrekken waarom en waarheen Wel, antwoordc de brigadior, liet bevelschrift te voorschijn halende, dat hem was ter band ge steld, ziehier het bevel.... tot overbrenging naar de gevangenis tc Mirccourt. Maar de gevangenis gilden de kinderen, die zich onstuimig in de armen huns vaders wierpen. Firmain scheen vernietigd, wanhopend. Helena alleen bleef kalm. Het verhoor had haar reeds doen beseffen, dat deze beproeving zou komen zij had zwijgen te brengen als het door den godsdienst niet is gesterkt geworden. Hier tegen werpt men op dat de daad zaken met de theoriëu niet overeenstem men, dat er materialisten gevonden wor den die van goed en zedelijk gedrag zijn. Dat nemen wij aan, maar het zijn uit zonderingen. doch zulke uitzonderingen, zegt professor de Laveleye, zijn koude filosofen zonder de gewone zinnelijke neigingen, gevormd door eene kristelijke opvoeding en in eene kristelijke omge- ing. Maar stel u eens. zegt hij, een gansch volk voor zonder godsdienst Alle zede lijkheid, zelfs het begrip van offer en plicht zal er uitgewisclit worden. Daarom, zoo besluit hij in 't kort, zonder geloof aan God en aan de onster felijkheid, der ziel, ontbreekt het iedere zedewet aan eenen vasten grondslag. De orde in de samenleving die nu steunt op recht en rechlvecrdigheid,zou dan geheel en al ondermijnd worden. Als alle godsdienstige overtuiging verdwijnt dan keeren wij onvermijdelijk naar de uiterste barbaarschheid terug. Het is eene onbetwistbare daadzaak dat de godsdienst het werktuig is geweest der ontwikkeling van de beschaving. Wil men derhalve de beschaving niet doen verdwijnen, dan moet men den gods dienst de wetten der zedelijkheid laten voor houden en elkeen lol vervulling zijner plich ten aanmanen. Aldus spreekt professor Emiel de Laveleye, een der geleerdsten onder de liberalen. Slechts uilen gelijk Slirameken uil Den Dendergalm spreken anders Nieuws uit den Congo. De laatste koerier uil den Congo, te Brussel aange komen, bevestigt de tijdingen betrekke lijk de terugvinding vari kapitein De Becker. Volgens den Precurseur van Antwerpen was kapitein De Becker met zijne eskorte verdwenen na zijn ontslag van ambtenaar van den Vrijen Congostaat te hebben gegeven. Verder brengt de koerier tijdingen aan over de reis van den gouverneur M. Janssens en anderen alsook over de dood van M. Mury, oversle van den fran- schen post, welke in een gevecht sneu velde met twaalf zijner mannen. De tijdingen van kapiiein van Gele zijn 'goed. De brieven welke aangebracht zijn, jeven eene beschrijving van de nieuw lezochte streken en zeggen dat de bevol king zeer talrijk en hoegenaamd niet vijandig gezind is. er zicli kunnen op voorbereiden. Hare bleekheid alleen verried hare aandoening. In haar donker oog was geen traan zichtbaar, maar iets dat een moedig hert verraadt. Zij was een dier vrouwen, die zich door het ongeluk niet laten overmeesteren, maar hun vertrouwen op God stellen, en al hunne krachten verzamelen om beter tegen den ramp spoed tc kunnen strijden. Voor het oogenblik was alleen onderwerping mogelijk. Helena begreep liet en sprak daarom met evenveel verstand als teedcr- lieid Joseph, gehoorzaam, L'we onschuld zal aan den dag komen.... En opdat het geschiedde op eenc schitterende wijze moet gij zelfs gevangenis en terechtstelling verduren. Daaiom, moed gevat Twijfel niet aan de rechtvccrdighcid en dc goedheid van God 1 Ja, ja, stamelde hij verbijsterd, terwijl tranen over zijn gelaat rolden, men zal inzien dat het eene vergissing, eene noodlottige dwaling is Maar zoo le worden gescheiden van alles, wat ik lief heb!.... En zoo verre En misschien voor zoo lang I.... Iets in mijn binnenste zegt mij,sprak Helena, dat gij ons weldra zult worden teruggegeven. Iu afwachting daarvan zullen wij ons te Mirccourt vestigen, zoo liet ons wordt tocgcstaau Wij zuilen elkander dan misschien kunnen zien, of ten minste zult gij weten dat wij dicht bij u zijn, voor u bid_ den en aan u denken. Het rijtuig hield voor de werkplaats slil. Het was de reiskoets van den meier, bedekt door eeue kap cn lederen schermpjes of glazen. Als laatste bewijs van deelneming had de burgemeester den De wilden eischen niet veel voor de waren die zij verkoopen. Voor eene geit zijn zij te vreden met vier katoenen zak doeken. Al het overige is in evenredig heid. De koloniseering gaat goed vooruit. Te Lualaburg bestaat er reeds eene groote hoeve met 34 stuks groot vee 70 schapen 110 geiten, verders verkens, kiekens, eenden en al wat men op eene welinge richte europeesche hoeve vindt. Het land is schoon en zeer vruchtbaar, in de bevolking komt met den Europeaan uitmuntend overeen. Hun landbouwwerk levert hun vee) meer dan zij noodig heb ben. Het gouvernement van den Congostaat heeft een staal ontvangen van jute, die te Boma gekweekt is en er uitmuntend uil- ziel, Bieënteelt. Theorische en praktische leergangen over bieënteelt in vier lessen zullen dues jaar gegeven worden in de volgende steden en gemeenten onzer pro vincie Aalst, Basel, Borsbeke-bij-Aalst, Boitelare en Gout. Naar het leven geschilderd. Jan df. zot, een doropstellersvan den rooden Vooruit gaf dezer dagen eene verhandeling over het wedden en haalde verschillige voor beelden van weddingschappen aan. Sprekende van ons, katholieken, zegde hij Aan alle weddingen wordt niet altijd die ruchtbaarheid gegeven. Zoo worden dagelijks heele karrevrachlen onze aders en wees gegroets door vrome katholieken verwed, zonder dal daar iemand anders overvalt dan de betrok kene partijen. Dat zijn de profijlers op het wedgebied. Jan de zot% gaf ook zijn oordeel te ken nen over de geliefkoosde weddingschap pen der deftige heeren liberalen De liberale jeugd verstaat en beoefent liet geheel en al anders ze zijn breed. Om een staaltje te geven dat zij zich bo ven het gemeen der wedders weten te verheffen, zij het genoeg te zeggen, dat inden tijd, door een liberaal heerschap, de wedding gedaan werd om liet hart eener juffer (van zoogezegde deftige en liberale burgers) te veroveren. Als bewijs dat de verlijder geslaagd was, moest dienen, dat, in den loop eener aangeduide week, het meisje moe der was geworden. Er a aren 25 flesschen Champagnewijn, merk Roederer, in 't spel... Ze werden door onzen Don Juan ge wonnen. Als echte gentlemen rekende hij het zich ten plichte de vrienden wed ders uit te noodigenomsamen de flesschen te ledigen. Uit een kiescli gevoel, eigen aan alle gelantuomos. werd er ook een gevangene dc vernederidg willen besparen op eene kar tc worden vervoerd, ten aanscliouwc van gansch dc bevolking. Kom, sprak dc brigadier, 't is tijd. En dc oude soldaat voelde zicli hoe langer hoe meer bewogen. Firmain stond op en zeide Ik ben gereed. Liza en Ferdinand omstrengelden weenend cn kermend hunnen vader en wilden hem niet losla ten. Hij boog zich tot hen en omhelsden hen loe der. Er sciiecn geen einde tc komen aan de wan hoopskreten endc bittere tranen. Helena moest zicli weder de krachtigste loonen. Zij trok dc kin deren zacht van hunnen vader weg, omarmden hem en zcidc Ga dc Hemel zal u niet verlaten. De ongelukkige stapte in het rijtuig. De koets rolde snel voort. De menigte die zich nu bedrogen zag, om den schrijnwerker te kunnen uitjouwen, braakte nu allerlei spotredenen tegen hem uit. Helena versmolt iu tranen, knielde voor een kruisbeeld neder cn bad snikkend Alontfermcnde God, sta mij bij I geef uiij moed cn sterkte bescherm mijnen echtgenoot cn doe weldra zijne onschuld blijken 1 Den volgenden dag vertrok zij met dc dcligcncie naar Mirecourt. III. Zoodra Helena Firmain tc Mirecourt was gekomen, begaf zij zich niet hare beide kinderen aan de hand naar 't arresthuis, om te verzoeken de gevangenschap met haren tnan tc mogen declcD. Dit was eenc eerste teleurstelling. Vergun mij dan ten minste den troost, van elkander tc zien, vroeg zij op smeekenden toon. Ook die vraug kon niet toegestaan worden. Jo seph Firmain zat afgezonderd tol dat dc zaak ten volle zou onderzocht zijn. Ondanks die weigering kwam Helena den volgenden dag bij dc ictralicdc deur terug. Wat hoopte zij niets. Maar zij wilde zoo dicht het kon bij den gevangene zijn. Er kon iemand misschien voorbij gaan die haar de gunst zou verleenen nog dichter bij le komen In den namiddag werd Firmain naar het burce' au den iiislruktie-rechler overgebracht. Helena vilde haren echtgenoot toesnellen, doch er waren laar gendarmen cu onder deze de brave brigadier. 't ls verboden niet elkander tc spreken, zegde bij, alhoewel met leedwezen. Gij kuutcikauder van verre zien.... maar dit is ook alles. En welke welsprekende woorden werd n toen door beider oogen gewisseld Toen 't verhoor van Firmain was geëirdigd en hij teruggebracht werd, verminderde de brigadie den pas. Van verre was hij Helena gewaar gewor den, die wachtte. Zij had nog zielskracht genoeg om haren echtgenoot ecnigc teekenen van opbem ring te geven. Met hand cn oog wees zij hem naar den Hemel, dat laatste reddingsoord der ongeluk, kigon. Liza en Ferdinand stortten tranen en riepen onwillekeurig uit Ach, vader lieve vader 1 Hij dankte hen niet dc oogen cn weende hert- roerend. Eindelijk verdween de treurige stoet de gevangenis, en de poort werd weder toegeslo* beker van den lekkeren, fijnen nectar gedronken op de gezondheid van... moe der en kind. Dal zijn de breed opgevatte, verfijnde weddingen bet nee plus ultra in zijnen geure, daarachter moet men bet aan God opgeven of 't wedden in het dak steken. Geene verdere bedenkingen zijn lieer noodzakelijk Vooruit verdient onzen dank voor de welgelukte schets van dc zoo deftige liberale heeren. Op eene kies vergadering te Gent, riep de vermaarde zageman Rolin uit Wij, liberalen, moeten ons programma niet ver gaan zoeken, het bestaat in artikel I onzer standregelen en luidt als volgt De leden der liberale associatie zijn verplicht zich aan te sluiten bij het hetprogramma van hetliberaal congres van 1846. Nu, dit fameus liberaal programma be slaat uit zeven artikels waarvan vier sedert lang zijn verwezenlijkten twee zoodanig verouderd zijn dat ze geen re den van bestaan meer hebben. En inderdaad, sedert lang zijn verwe zenlijkt. De vermindering van den kiescijns tot de uiterste palen door de grondwet toegelaten 2° De inrichting van een openbaar onderwijs onder hel uilsluitend bestuur der burgerlijke overheid 3° De onafhankelijkheid der burgerlijke macht 4° De vermeerdering van't getal volks vertegenwoordigers en senaleurs, in ver houding van eenen volksvertegenwoor diger per 40 duizend en een senateur per 80 duizend inwoners. De twee verouderde artikels zijn het tweede en liet zesde. Het tweede, de intrekking van de reac tion naire wetten is eeno dwaasheid. Immers welke zouden nu toch de reacti- onnairc wetten mogen wezen die moeten 'ngetrokken worden Het zesde, dringend vereischte verbe tering van het lot van den werkerstand, moet onbetwistbaar sedert lang verwe zenlijkt zijn, want het is niet aan le nemen, dal de liberalen die, sedert 1846 19 volle jaren, 'l bewind hebben in han den gehouden, niets ten voordeele van de werklieden zouden gedaan hebben ingezien dat liet dringend vereischt was. Een artikel van 't liberaal programma van 1846, blijlt er dus nog te verwezen lijken, luidende als volgt De vrijmaking, door aile wettige midde- len, van de mindere geestelijkheid, die gedurig met afstelling isbedreigd en wier burgerlijke rechten on gestraft worden ge schonden. ten. Den volgenden dag en dc daaropvolgende dagen kwam Helena met hare twee kinderen terug op «Ie zelfde plaats, altijd en te vergeefs wachtende. Dc gevangenis werd niet meer geopend. Zij smeekte om verlof haren man tc zien, doch dit werd haar niet toegestaan. Van achter tegen de gevangenis stonden eenige huizen hier humde Heleua een zolderkamcrken, van waar zij op liet binnenplein der gevangenis kon zien. Beurt om beurt zat zij of een barer kinderen uau hel venster, doch zagen diengenen niet weikeu hunne oogen zoo verlangend zochten. Eindelijk was hel langdurig onderzoek geëindigd. Het rapport werd toegezonden naar liet hof van Nancy, eu dit besliste dat de zaak van Firmain oor het assisenhof van Kpiual zou gebracht wor den. Van dal oogenblik af kreeg Helena dc toe stemming om haren man tc mogen bezoeken. Wie zal hutnte ontmoeting, hunne tranen van ontroer- nis on vreugde tc beschrijven Wie zal kunnen uitdrukken welke gewaarwording er in dal oogen blik in hunne herten ontstond V Helena stelde alles iu het werk om huren echtgenoot, die cr verma gerd cn bleek uitzag, op tc beuren. Zij zegde hem, dat eerlang zijne onschuld zou erkend zijn, cn God zijn lijden dan iu blijdschap zou veranderen. Het afscheid echter was hcrlscheurend en ging bijua hare krachten te boven. Met de grootste moeite kon zij hare tranen weerhouden wanneer zij zag, dat hare kinderen, ond'i' hevig snikken, zich aan hunnen geliefden vader krampachtig vastklampten en hem niet wilden loslaten. Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1890 | | pagina 1