NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN T ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 27 November 1890. 10 centiemen per nummer
45" Jaar Ne 2517
ABONNEMENTPRIJ S
ANNONCENPRIJS
Politiek overzicht.
Een •woordje waarheid.
DE ALBIGENZER
De Tabak.
DÉ DENDERBODE.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week,^ onder
dagteekening van den volgenden dag De prijs ervan is 6 frank 's jaars
tr. 3,28 voor zes maanden fr. 1,13 voer drij maanden, voorop te betalen
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat,
N» 31, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone IS centiemen Reklamen, tr. 1,00 Vonnissen op
3« bladzijde 50 centiemen. - Dikwijls te herhalen bekendmakingen b.j
accoord Niet opgenomen handschriften worden met teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond.-De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Cuiqoe snuM
AELST, 26 NOVEMBER 1890
Dood ran den toning van Holland.
Koning Willem is zondag morgend, rond
5 ure, op het koninklijk verblijf Hel Loo
overleden.
Rond 6 ure werd hel gerucht zijns
overlijdens onder het volk versprijd.doch
men kon hei niet gelooven, daar de laat
stege/.ondheidsbulletijn, die werd u. ge
geven; tamelijk gerustellend was en hoe
genaamd zoo ras zulke noodlottige ont
knooping niet liet voorzien,
Rond 8 ure, werd de droeve tijding
echter volkomen bevestigd en te 's Hage
hing men aan de officiëele gebouwen
deneerlandsche vlag half mast.
De ontroering welke dit onverwacht
verscheiden te weeg brengt, is algemeen.
De doorluchtige lijder is gestorven
zonder Veel te lijden.
Vrijdag en zaterdag was hij zeer ge
jaagd. Zaterdag avond vielen zijne krach
ten volkomen op niet en het water dat
hij loste duidde aan dat zijn einde nakend
was.
Rond middernacht, verslechtte zijn
toestand merkelijk en Dr Roessingh ver
klaarde dat er geene hoop meer bestond,
ja zelfs dat zijn einde heel nakend was.
Rond een ure, kende koning Willem nie
mand meer zijner omgeving.
De doodstrijd duurde tot rond 5 ure en
daarna viel Neerland's vorst stil om rond
o ure 45 min. voor eeuwig den laatsten
adem uit te blazen.
De koningin heeft geen oogenblik het
bed haars echtgenoots verlaten.
Zoodra de lijdingen echt verklaard
waren in de bureelen der ministerien te
's Hage, alwaar het volk zich met dui
zenden naartoe begaf, snelden honderden
lieden naar de statie en namen eenen
koepon voor Appeldoorn de statie die
dichtsbij Het Loo gelegen is. Al de trei
nen, men richte er zelfs bezondere in,
waren op miu dan een uur tijds, letter
lijk ingenomen.
De ministers der koloniën, van justicïe
alsook de grootceremoniemeester: de
heer Dutour van Bellinchaven zijn naar
het Loo vertrokken.
De ministerraad werd voor middag bij
eengeroepen.
Zondag, rond den middag, kwam te
Luxemburg de tijding aan, dal koning
Willem, groothertog van het hertogdom,
overleden was. Generaal-majoor Dumon-
ceau bracht deze droeve tijding den heer
staatsminister Eyschen over.
De ministerraad kwam onmiddellijk
bijeen en deed rouwbrieven aanplakken
waarbij het Luxemburgshe volk werd
aangekondigd, dat zijn vorst overleden
was.
Men gelooft dat de hertog Adolf van
Nassau deze week nog den eed zou af
leggen als groothertog van Luxem
burg.
De kiezingen van Italië vallen leelijk
uit tegen de anti ministerieelen.
Ziehier eenen telegram maandag avond
uit Rome ontvangen.
Maandag zijn in het geheele land de
kiezingen voor de Kamer gehouden. Tot
dusver zijn gekozen 76 ministerieelen,
1 lid der liberale oppositie, 3 leden der
behoudsgezinde oppositie, 11 radikalen
en 3 sociaal-demokraten.
De minister Crispi is in drie dislrikten
gekozen. Ook zijn de ministers van ma
rine, justitie en landbouw en de onder-
sekretaris van hel departement van bui-
tenlaudsche zaken gekozen.
Te Milaan verliezen de radikalen 2
zetels. Te Rome werd de leider der
irridenten, Barzilai, gekozen. Dienten
gevolge werd eene groote betooging ge
houden. De menigte begaf zich naar de
woning van den afgeveerdigde Imbrani
en juichte hem toe.
Overal verkregen de kandidaten der
regeeringspartij eene sterke meerder
heid.
Een telegram Dijnsdag morgend ont
vangen luidt als volgt
Op dezen oogenblik zijn 263 uitslagen
gekend, verdeeld als volgt 206 ministe
rieelen, 4 twijfelachtigen, 18 der linker
oppositie, 3 der rechter oppositie, 27 ra
dikalen en 3 socialisten.
Crispi is viermaal gekozen in Sicilië.
Men zegt dal Sbarbaro, radikaal, die
thans gevangen zit, als tweede kandidaat
in het kieskollege te Savona gekozen
weid, alwaar hij juist achter minister
Berilli komt.
in verband staan met de opzettelijke land-
bouwlessen.
Dus, de opvoeding verliest haar drie
dubbel doel de lichamelijke en zedelijke
opvoeding der kinderen wordt totaal uit
het oog verloren, ter oorzake der ver
standelijke die zich bepaalt bij den land
bouw.
Als een leerling die op veertienjarigen
ouderdom de school verlaat, de beginse
len van landbouw kent, dan is hij ge
leerd; ja, dan mag hij vrij en vrank de
wijde wereld intreden 1! Maar welke te-
Belg een verlicht man zij, en ons vader
land zal bloeien; want van de min ot meer
goede ontwikkeling en beschaving van
een volk hangt grootendeels het welzijn
der natie af. Ik kom slechts terug op het
onmogelijke dat men, in de tegenwoordi
ge omstandigheden wel te verstaan, van
sommige menschen eischl. Men wil van
den onderwijzer een savant umversel
:i. a'.,-» .in nanc AOTI
't Is door deze vriendelijke ruiling dat
tusschen de twee werelddeelen, de eer
ste betrekkingen hebben begonnen.
De eersten, die noodig vonden, tabak
poeier in de neusgaten te steken wier
den eerst uitgelachen, ook een weinig
vervolgd. Jaak de eerste koning van
Engeland stelde tegen die tabakverbruik-
ten een boek op, Miso-Capnos» ge-
maken, een man zeg ik, die nu eens een naanid. Om die te straffen, die gedurend
knap heerschap zou wezen met hoogen i (je goddelijke diensten, de neus met dit
hoed en lange jas, bedeeld met natuur- ZWart poeder op vulden, liet de keizerin
en wiskundige kennissen, philosopbische I Elisabeth de kerkbaljuwen toe de snuif-
,UJ^ en theologische begrippen; dan een boer, doozen ter hunne profijt aan te slaan.
leurstelling, wanneer die leerling zijne mel Spa(je, bouw, hark en schoffel in de I Amurat de Vierde, verbood het verbruik
-...;i ii I Kn..,innofii>h9i land- I van jaba^ onder straf den neus afgekapt
te worden.
neuswijsheid wil toepassen I |jan(j om met groot bazuingeschal, land-
Is het programma der lagere scholen 1 bouw aan het volk te onderwijzen; eD
nog niet genoeg uitgebreid? Heeft de on- I een derde maal een timmerman met j
derwijzer der dorpsscholen, die drie, vier, 1 voorschoot en een groot paar blokken
ja, soms vijl afdeelingen heeft, nog niet I aan, staande voor eene schaafbank, waar-
genoeg te zwoegen, om zijnen kinderen 1 op hamers, beitels, zagen, boren, vijlen
"en nagels liggen om de kinderen ervaren
te maken in den handenarbeid, ten einde
een weinig bet onmisbare te leeren
Ik heb het nog gezegd, en ik kom er op
„erug; dat men zonder uitstel in elke ge
meente adultenscholen inricht, en dat
men daar den landbouw onderwijst, dat
zal een werk vari vooruitgang wezen. Ja
Moest men voor die uitvinding een man
gevonden hebben die zegde - Laat ons
een middel zoeken om in de kas van den
slaat een vrije belasting van verscheide
ne miljoen per jaar te storten
ïeDeïs'"vorken. doosjes en bakjes te ver- Men moet aan 't volk iets verkoopen
vaardigen Lach niet, lieve lezer, wat ik I wat iedereen gebruikt, iets dat men met
zeg is juist Er is in ons land reeds eene I kan missen indien gij uit hare bladeren
nationale maatschappij van handenarbeid een empyreumatische olie perst, een
yesticht die hedendaags meer dan drie- druppel ervan zal een groot dier in de
lieve lezer, een werk van vooruitgang zeg I s j en die voor doel afgrijselijkste stuiptrekkingen doen ster-
ik, maar dit werk is nu een dam tegen moeilijkheden tot de inrichting van ven. Bieden wij deze plant aan, fijn ge-
dit ouderwijs op te lossen, en hetzelve
in alle scholen in te voeren.
Ik moet het bekennen,^achtbare lezer,
de handenarbeid is zeer nuttig, en het
ware te wenschen dat dit vak in al de
scholen des lands onderwezen wierde;
maar helaas, wij zijn onder dat opzicht
ver achteruit legen andere. In Noorwe
gen en Zweden wordt dit vak reeds lange
jaren onderwezen. In Frankrijk is de
handenarbeid reeds acht jaren verplich-
den vooruitgang; want, zoo men in de la
gere scholen den landbouw grondig wil
aanleeren, dan is men verplicht de andere
vakken te verwaarlozen, en ik stel lezen,
schrijven en rekenen ver boven den land
bouw; die kennissen zijn den mensch on
misbaar, want ten huidige dage mag een
ongeleerd mensch vergeleken worden met
het onredelijk dier, niettegenstaande hij
met rede en verstand is begaafd,
't Is waar hij is mei rede en verstand
sneden of tot poeder gemaald, wij zullen
ze duur verkoopen, wij zullen aan 't volk
zeggen; het poeder ervan in den neus te
douwen ol er den rook van in te ademen
en op te slokken.
Maar zij zullen sterven
Neen, zij zullen bleek worden zij
zullen maagpijn hebben, draaiingen in
't hoofd, soms ook buikpijn en bloedspu
wingen, of hertpijn. 'lis daarmeêal. Men
De landbouwkweslie slaat aan de dag
orde: in Kamer en Senaat spreekt men
over de opbeuring van den landbouw; het
Staatsbestuur kondigt wetten af en maakt
verordeningen betrekkelijk den landbouw;
in alle kringen houdt men zich met dit zoo
belangrijk punt onledig, en rollen de ge
sprekken over den betreurenswaardigen
landbouwcrisis; in vele sleden en ge
meenten zijn landbouwcursussen inge
richt, die door bet publiek vrij en koste
loos mogen gevolgd worden. Zulke maat
regelen van wegens het Staatsbestuur zijn
prijzenswaardig, want het is hoogst nood
zakelijk dat men het lot van den armen
land- en werkman verbetert. Jammer
maar, dat men dit vak in de lagere scho
len doet onderwijzen, waar het geen nul
slicht, en dit aan kinderen van zes tot
dertien jaren!! Ja, lieve lezer, er bestaat
een volledig programma, waarvan al de
voorschrevene punten aan de kinderen
dienen onderwezen te worden. Waarlijk,
men zou zeggen dat de studie van den
landbouw geen verstand, geen krachtin
spanningen vereischt; en nogtans, men
kan dit vak niet grondig studeeren, zoo
men geene kennis heeft van natuur- en
scheikunde.
Waar gaan we naartoe? De leeslessen,
dictaten, opstellen en rekenkundige
vraagstukken, in een woord, alles moet
i ia «aai inj ia .«--v., i i,anaenarDeia reeus ami jaic» sazes(\ ae gewoonte is eeHe twee
begaafd. maar hedendaags wil men in de d krachlens eene wet afgekondigd in heen _gezegd oe gewoonte is ee e
school het versland der k»d.™„r. „e „and Maarl jaar 1882. D. du me^ aa^elen
achtereenvolgens drijmaal den lemmer
en twee maal den echt heeft veranderd.
Er is niets meer voor den mensch der
ien- 1 natuur. Er zijn niets meer dan gewoon-
Ik zeg dus dat het handwerk in al de j ten Het VQ|k zaj joen) ten anderen lijk
scholen der steden kan ingevoerd v\or- jyjithridaie koning van 't Pontusrijk die
den, maar ik denk, dat het veel moeilijker i „ewoon was vergif te nemen.
u dnnii in fto I tl 11 rlPl 11 k C. I
De eerste maal dat men tabak smoort,
Verhaal uit de XIIIe eeuw.
door H. W. FRANK.
8e vervolg.
Amaury was opgestaan en scheen te willen
spreken, maar dc baron, die ongeduldig heen
en weer wandelde, deed hem tecken van tc
zwijgen. Na eenige oogenblikkcn stilte, keerde
de baron zich plotseling naar den jongeling.
Mijn vriend, zeide hij, ik heb eonigc noo-
dige bezigheden tc vervullen. Verschoon
voor het overige van den dag. Elvira zal u
gezelschap houden, en met korten en deel-
nemenden groet verliet hij het vertrek.
Roger zat droomend aan liet venster en staarde
op den grooten, onregclmatigen hurchtkoer. waar
de krijgslieden van den baron in groote en
kleine groepen tc kouten stonden, en het oog
van den ouden krijgsman dwaalde bezorgd
over dc stevige wallen cn torens van het kas-
tompen, daar men alles in eens zoekt aan
te leeren. Weet men dan niet, dat hij die
te veel wil leeren, niets voortbrengt? Het
onderwijs moet zich regelen naar den na
tuurlijken ontwikkelingsgang, de vatbaar
heid en het arbeidsvermogen van den
leerling,zegt ons een princiep van metho
deleer. Houdt men hiervan rekenschap,
lieve lezer, ik vraag het u ls de geest
van zulke kleine kinderen reeds genoeg
ontwikkeld, om al die verschillende vak
ken met vrucht le studeeren
Ik antwoord Hun geest moet zich af
matten, en hunne gezondheid ondermij
nen; hun geheugen moet een chaos we
zen; alles moet er in verwarring liggen;
de zielebeelden moeten duister, ot be
paald en onbestendig wezen, en kunnen
bijgevolg door het kind zeer moeilijk of
niet in het bewustzijn terug gebracht
worden. Er is dus geene orde en een
heid meer in het geesieleven, en helaas,
hét kind weet op den duur niets meer,
het valt in de onwetendheid.
Het is te betreuren, niet waar beste le
zer, en nogtans het is zoo; wees geduldig
de lijd zal leeren.
Ge moet nu niet denken, achtbare lezer,
dal ik een vijand beu van den vooruit
gang, hoegenaamd niet, integendeel, ik
land moedigt men zelfs de inrichting van
het onderwijs des handenarbeids aan,
door het verleenen van bijzondere toela-
zal zijn hetzelfde ie doen in de landelijke
scholen, waar dikwijls één onderwijzer
voor honderd kinderen staat. Daar zou
die inrichting veel bezwaar opleveren, en
misschien schadelijk wezen voor de alge-
meene opvoeding der jeugd.
Laat dit gezegd zijn, achtbare lezer, om
u tc bewijzen dat men soms wel wat ie
veel van onderwijzer en kind eischt, en
maar al te gauw het onmogelijke zou dur
ven vragen.
Ik kom hierop later terug.
Kerkxken. A. V. O. V. S.
Moet dc markies hier ons uittrekken,
mompelde hij binnensmonds, hij zal braaf werk
hebben. Ons geheel ridderschap ware niet te
veel zulk ccn arendsnest in tc memen.
Dc oude vrouw, welke Elvira in het woud
vergezelde, .kwam bijna ongehoord binnen. Zij
nam plaats achter een spiunewicl, in eenen hoek
van de zaal. Men hoorde weldra niets meer dan
het gesuis van het spinnewiel.
Tusschen de jonkvrouw en Amaury ontstond
er weldra een vertrouwelijk gesprek. Het meisje
stelde vragen over alles, cn Amaury was ver
plicht zijn geheel leven te vertellen, zijne
jeugd op het kasteel in Picardie, de jaren
welke hij als edelknaap aan het hof van Frank
rijk doorbracht en den tijd. gedurende welken
hij als schildknaap aan het hof van den heili
gen Lodcwijk, de roemrijke feiten der kruisva-
ders, de hofschc ridderdiensten en bloedige
veldslagen. Elvira luisterde met verwondering.
In het afgelegen kasteel van haar vader had zij
tot nu toe slechts verhalen gehoord van bloed cn
wraak, want de Noordsclic baroDncn kende zij
niet dan als woeste krijgslieden en wreede ver
volgers van hare geloofsgenooten. De overtui.
ging, waarmede de jongeling sprak, sleepte haar
Alph. KARR.
Eenzaam en onbekend had de tabak in
eenige streken en verlatene hoeken van
eautt, nueguiiaaiuu ...e, ..«l0feC..uCC., icv .Amerika gebloemd De wilden, aan wie
wend alle mogelijke pogingen aan, om de I wij genever gaven hebben ons in ruiling
jeugd te ontwikkelen, en eene goede op- de tabak gesclionken.wmr roa
voeding legeven. Mijn wensch is dat elke I feestelijke omstandigheden bedwelmde.
zal men hertpijn, walgingen, draaiingen,
krampen, koudzweet gevoelen maar dit
zal stiilekens aan verminderen en met
dertijd zal men eraan gewend zijn zoover
dat men maar van tijd tot tijd zekere
ontslellingen zal hebben en dan slechts
wanneer men slechten tabak smoort of te
straf, of als men niet wel te pas is en
in vijf of zes andere gevallen.
Zij die snuiven, moeten niezen, zullen
een vuilen stank gerieken, den reuk ver
liezen. en in den neus een onophoude
lijk hruin waterbeekje hebben gemaakt.
Ik zeg dan dat wij dit duur zullen ver
koopen en wij zullen er den monopol van
behouden.
Beste vriend, zou men aan dezen man
gezegd hebben, zot genoeg zulke taal te
j spieken niemand zal u het voorrecht
betwisten eene waar te verkoopen die
geene koopers zal hebben.
Men zou betere kans hebben een win-
I kei te openen en er op te schrijven
mede, en slechts als deze in zijne geestdrift^
veel uitweidde over godsdienst en geloof,
verdonkerde licht haar voorhoofd, terwijl
oude haar werk niet voortzette, en den spre
ker met vijandige oogen bezag. Wat Amaury
betrof, hij was gelukkig, en had zijne gevangen
schap al geheel vereeten. Elvira haalde een
kostelijk schaakbord. Amaury was weldra aan
liet spel, en zoo liep de namiddag aangenaam
cn snel voorbij.
Een schelle horcnklank, welke van den wacht
toren weergalmde, stoorde eensklaps de stilte.
Amaury cn EUira traden tot bij het venster,
en terwijl op den koer dienstboden er. wapen
knechten verward dooreen liepen, ging de
groote poort open. Een schitterende stoet, van
omtrent twee honderd krijgslieden tc paard,
trad binnen in wel gevormde gelederen. Aan
hun hoofd reden vier ridders in prachtige rus
tingen, het geslachtswapen van Roquemar op dc
horst.
Het zijn magen en leenmannen
mijnen vader, fluisterde Elvira Amaury toe.
De baron ging vreugdig dc aankomenden te
gemoet, greep dc handen van dc riddersi
welke hij krachtig drukte. Een kort en herte-
lijk gesprek had plaats, dan stegen ridders
wapenlieden van hunne peerden. Deze laatsten
iden door de toegesnelde knechten naar de
stallingen geleid, cn terwijl dc soldaten met
hunne makkers naar de gehouwen nevens de
poort trokken, leidde dz baron dc ridders naar
liet hecrenhuis.
Amaury en Elvira stonden nog aan het venster,
wanneer Raynald binnenkwam.
Messire, zeide hij tot den jongeling, mijn
meester biedt u zijnen groet, en gelast mij
nuar uwe vertrekken tc leiden. Hij is ge
noodzaakt hier met zijne uiagen cn bondge-
nootcu eenen krijgsraad tc houden. Wil mij vol-
gen.
Amaury nam een hartelijk afscheid van de
jonkvrouw, volgde Raynald, welke den wentel
trap opklom, en ccne deur op een hoogcr ver
diep opende.
Messire, zeide hij, ik hoop dat gij en uw
dienaar met deze kamers zult te vredeu zijn.
Het kasteel is opgevuld met krijgsvolk het is
u daarenboven toegelaten binnen dc muren van
het kasteel naar goeddunken rond tc wan
delen.
Het waren kleine, maar allerliefste vertrekken
welker meubelen, voor dien tijd, eeDe huiten.
gewone pracht uitmaakten. Buiten het venster
schitterden dc kruinen van dc Monts Noias onder
dc blakende zuiderzon.
Jonkvrouw Elvira, bemerkte Raynald
heeft cr haar deel bijgedragen om het kas
teel van Roquemar aangenaam te maken voor d«
gasten van haar vader, ls er nog iets ten uwen
dienste
Ik dank u, Raynald, druk aan den baron
in mijnen naam, den hartclijken dank uit voor
zijne gastvrijheid.
Raynald groette en vertrok.
Ewrl, oude vriend, zeide Amaury al lachende
aan Roger, wat zegt ge van ons avontuur?
Geniet ik niet cencn rijken loon voor mijne kleine
ridderdiensten T
Amaury, g|j seherst, antwoordde Roger
ernstig, omdat gij voor 't oogenblik geen gevaar
loopt cn de jonkvrouw genoegen in uw gezelschap
gevonden heeft.
De jongeling werd rood tot sver sijnt
ooren.
Daar hebben wij het, ik had het wel ge»
peisd. Amaury laat mij vrij spreken gij «Ijt een
liccthloedige, onbezonnen jongeling, gij hebt
het dikwijls bewezen cn bewijst het nu nog
maals.
(Wordt voortgezet.
