NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 7 ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 2 Juli 1891,
10 centiemen per nummer
45ste Jaar, N° 2579
ABONNEMENTPRMS
ANNONCENPRIJS
Politiek overzicht.
EEN EX-VOTO
Zondagrust.
Werk-uren.
Uit de Kronijcke der Ezelarijen
Guezeriana.
DE DENDERBODE.
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag, De prijs ervan is 6 frank 's jaars
r. 3,25 voor les maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen,
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat,
V» 31, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr 1,00 Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque
AELST, 1 JULI 1891.
De neerlaag der Hollandsche katholie
ken in de laatste kiezingen mag als eene
zedelijke overwinning aanschouwd wor
den.
De legerwet, met den gedwongen
dienstplicht is letterlijk in den grond ge
noord en het bondgenootschap dat zekere
katholieken met de anti-revolutionnairen
(protestanten) willen doordrijven, is nu
voor goed verlaten.
Dat schipperen met die oude doctri
nairs, in de ziel de calvinisten-partij, had
den katholiek reeds meer dsn eens be
drogen, en nu heeft hij zich afgescheurd,
en niet geaarzeld zelfs mannen van zijne
partij daarvoor op te offeren.
De liberale partij heeft de overhand en
hel conservatief-doctrinair kabinet zal
vallen maar de liberale, partij heeft die
overhand slechts bekomen doordat een
aantal van hare mannen tegen de gedwon
gen dienstplicht waren opgekomen.
De nederlandsche toestand wordt voor
ons gewichtig om na te gaan; ware de
legerwet door de kiezers bekrachtigd ge
worden, dan zeker zou men hier daarin
een bewijs gevonden hebben, dat men
niet meer aan den dans kon ontsnappen.
Bezoek van Keizer Wilhelm. Het be
zoek van keizer Wilhelm aan Nederland
neemt eene grooter beteekenis dan het
wel heeft.
De fransche bladen brengen het socia
listische spook voor den dag en voor
spellen dat de keizer zal uitgefloten wor
den. Wij gelooven het niet. Verleden
zondag hebben Nieuwenhuys en Fortuyn
het woord gevoerd in de zaal Constantia
over het keizerlijk bezoek; en er de ge
wone ronkende volzinnen tegen de mo
narchie laten weerklinken.
Wij betwijfelen of dit de amsterdam-
sche bevolking zal weêrhouden den kei
zer vriendelijk te ontvangen.
Het Wiener Tageblaltvan zijnen kant
blijft volhouden dat Wilhelm wel degelijk
werkt om Hollands bijtreding tot het
drievoudig verbond te verkrijgen.
Hierop heeft de Tijd, in een zijner laat
ste nummers afdoende geantwoord
Het nederlandsche volk ziet geen heil in
bondgenootschappen, waarvan wij in on
ze geschiedenis maar al te vaak de zure
vruchten hebben geplukt. Verreweg het
grootste gedeelte van ons volk droomt
van alles, behalve van krijgsroem. Het
nut van zulk een bondgenootschap, dat
ons tegen Frankrijk front zou dóen
maken, komt ons meer dan twijfelachtig
voor.
vrij naar het Fransch
van Alfred de BREHAT.
6* vervolg.
Raoul klom de trede op co knielde neer voor
hertog Jan. Eene groote stilte heerschte in de
plaats. De hertog wcnschte den overwinnaar geluk.
Met luidklinkendc stem riep hij de onschuld van
den ridder Raoul van Plougomar uit, beloofde
hem in zijne eer, zijne rechten en zijne goederen
te herstellen. Uwe uitgestane pijnen en folteringen
tullen u ruimschoots door bijzondere voorrechten
vergoed worden.
Bij zijn vertrek deed de hertog eene zeer
teboone, gouden keting aan den hals van Raoul.
De ridder van Plougomar wierp zich in de ur
nen zijns vaders, wiens gejaagdheid al hooger en
hooger klom. Het anders zoo bleek en uitgemer
geld gelaat van den zinnelooze was nu met roode
plekken bedekt, die achtereenvolgens van plaats
veranderden. De aderen van zijn voorhoofd en
t'joen hals geleken aan dikke blauwachtige koor-
dee, die men gemakkelijk door zqne gerimpelde
huid zag doorschijnen. Gedurig sprak hij, en nie
mand verstond «en woord van het gezegde.
Of de duilsche keizer zelf in hel slui
ten van dergelijk bondgenootschap eenig
voordeel zóu zien Wij meenen het
veilig te mogen betwijfelen. Voor een
eventueel oorlogsgevaar staan hem in het
drievoudig verbond heel wat andere
krachten dan ons eenvoudig legertje ten
dienste Maar daarenboven, bij de vre
delievende gezindheid, van welke keizer
Wilhelm II niet ophoudt blijk te geven,
schijnt gevaar voor eenen europeeschen
oorlog, in den eersten tijd althans, uitge
sloten.
Uittreksel der Encycliek.
Hiermeê is de grondslag aangewezen
van de verplichte zondagrust. De zondag-
rust beoogt iets anders dan hel genot van
trage ledigheid. Nog veel minder is zij
ingesteld om de losbandigheid te bevor-
dereu of om gelegenheid te geven tot
lichtzinnigheid en uitgelatenheid, ofwel
tot onnoodige uitgaven, waartoe zij door
velen misbruikt wordt. Zij is een door
den godsdienst gewijde rust van den ar
beid.
Deze door den godsdienst gewijde
rustdag ontheft den mensch van de zor
gen van het dagelijksch leven, van den
last van zijn gewonen arbeid, ten einde
de hoogere gedachten des Hemels bij hem
levendig te maken. De Kerk noodigt hem
uit, het gevoel van kind Gods bij zich op
te wekken en iu de overtuiging van de
meest eervolle zijner verplichtingen aan
de godsdienstviering deel te nemen. Wees
indachtig dat gij den Sabbaihdag heilig
maaktsprak God in het Oude Verbond,
toen Hij als streng gebod den rustdag
voorschreef, terwijl reeds de rust een
godsdienstig heilig karakter bezat van het
oogenblik af waarop zij door den Schep
per werd ingevoerd, die in de geheimnis-
volle rust na de schepping des menschen
zelf daarvan het voorbeeld gaf.Hij rustte
den zevenden dag van al het werk, dat Hij
geschapen had.
Wat voorts de bescherming der aard-
scbe belangen van den werkenden stand
aangaat, moet voor alles een einde wor
den gemaakt aan den jammerlijken toe
stand, veroorzaakt door de grove baat
zucht en de hartvochtigheid van som
mige werkgevers, welke de krachten van
den werkman op buitensporige wijze uit
putten en hem niet als een mensch, maar
als een levenloos voorwerp behandelen.
De gerechtigheid en de naastenliefde
komen in opstand tegen het vorderen van
een arbeid, zoo zwaar, dat daardoor het
lichaam wordt ten gronde gericht en de
Op bevel van hertog Jan, kleedde men Simon
van Plougomar met eene uitnemende schoone cn
volledige wapenrusting.
Eene onbeschrijfelijke aandoening klemde het
hort van al de toeschouwers, cn meer dan een oud
soldaat, die nooit geweend had, wischle nu cenen
traan cg. De heeren van Maleslroit cn van Kcr-
moisau hadden zelf vochtige oogen. Simon van
Plougomar was opmerkzaam op alles, wat rond
hem gebeurde. Hij bezag, keerde en hurk eerde
elk deel van zijn harnas, alsof hij te velde moest
trekken. Alhoewel zijnen ver gevorderden ouder
dom, droeg de oude man het harnas reet veel ge
mak. hij geleek aan cenen ridder in den bloei zij
ner jaren. Ganseh uitgedorst, bleef hij eenen gc-
ruimen tijd stil. Eensklaps trdkt hij zijn zwaard,
richt het naar den hemel, vooruit I Plougomar
vooruit 1 schreeuwt hy op bevelenden toon
Hij sloeg achterover, zijn zoon had hel geluk
hem in zijne armen te ontvangen.
Niets in de wereld kan een gedacht geven van
van den indruk, dien de gebaren en de woorden
van den ouden ridder van Plougomar op de toe
schouwers gemaakt had. Na ecnigc minuten kwam.
Huit Legoal, de heelmeester van den hertog uit
eene tent, waarin men voorloopig den ouden grijs
aard gebracht had. Onmiddellijk was alles stil, men
verwachtte nieuws.
De oude ridder Simon van Plongomar is ge
spaard, liet Huit Legoal aan den hertog hooren,
hij heeft het gebruik zijner zinnen terugbekomen
en zal dit waarschijnlijk behouden.
geest wordt afgestompt. Gelijk bij den
mensch alles grenzen heeft, zoo ook bij
den arbeid dien hij kan voortbrengen, en
verder dan de grens van zijn arbeids
kracht mag men niet gaan. De arbeids
kracht wordt wel is waar door oefening
en inspanning verhoogd, maar slechts
dan zal zij datgene uitwerken, waartoe
zij inderdaad iu staat is, indien te ge
schikter tijde voor onderbreking en rust
worde zorg gedragen.
Ten aanzien van den dagelijkschen ar
beidsduur moet dus het begiusel gelden,
dat hij niet langer mag zijn dan de kracht
der arbeiders verdragen kan. Hoe lang de
rusttijden moeten duren, behoort afhan
kelijk te worden gesteld van den aard
van het werk, van tijd en plaats en van
lichamelijke krachten. Werk in mijnen en
groeven eischt klaarblijkend meer in
spanning dan anderen arbeid en is scha
delijker voor de gezondheid. Daarvoor
moet derhalve de gemiddelde arbeidsdag
worden vastgesteld.
Evenzoo zijn er sommige soorten van
arbeid, die in bepaalde landstreken gedu
rende eenige tijden van het jaar schier
afmattend zijn te noemen, terwijl zij in
gewone omstandigheden niet moeilijk
zijn.Bovendien is eene vrouw of een kind
niet in staat tot datgene wat een volwas
sen, krachtige man verricht.
De kinderarbeid vooral vordert de
nauwlettende zorg van alle menschen -
vrienden. Kinderen mogen niet tot de fa
briek of de werkplaats worden toegelaten
voor lichaam en geest tot voldoende rijp
heid gekomen zijn. De^ontwikkeling der
krachten wordt bij jeugdige personen
door te vroege inspanning gesmoord; en
is eenmaal de bloesem van den kinderlij
ken leeftijd verdord, dan is de geheele
verdere ontwikkeling op jammerlijke wij
ze bedorven.
Eveneens is in het oog te houden, dat
velerlei soort van arbeid ongeschikt is
voor het vrouwelijk geslacht, dat eigen
lijk voor den huiselijkett arbeid bestemd
is. Deze laatste soort van arbeid beveiligt
de weerdigheid der vrouw, maakt een
goede opvoeding der kinderen gemakke
lijk en bevordert het huiselijk geluk.
In het algemeen behoort vast te staan,
dat aan de arbeiders zooveel rust moet
wórden verzekerd als noodig is om de bij
deri arbeid aangewende krachten te her
stellen immers door de onderbreking
van den arbeid wordt herstel van krach
ten beoogd.
Bij elke overeenkomst, tusschen werk
gevers en werkers aangegaan,zij uitdruk
kelijk of stilzwijgend de voorwaarde ge
steld, dat de bovengenoemde tweevoudi
ge soort van rust aan de arbeiders zal
worden gegund.
Eene overeenkomst zonder deze voor
waarde zou in zedelijken zin ongeoor
loofd zijn, omdat het prijsgeven van zijn
Innige vreugde was op liet gelaat van eiken toe.
schouwer te lezen.
Den volgenden dag deed dc hertog den jongen
ridder van Plougomar roepen.
Legoal heeft mg gezegd, sprak de hertog, dat
uw vader binnen eenige dagen geheel hersteld zal
zijn. Nu moeten wij over uw lot spreken. Om u
alles te doen vergelen, wat gij geleden hebt, wil ik
u eene der rijkste erfgenamen van Bretanje ten
huwelijk geven.
Heer hertog, zegde Raoul, de knie buigende
dc dag van gisteren cn uwe hoogwaardige welwil
lendheid ten mijnen opzichte hebben mij ruim
schoots het ongelijk vergoed, dat vudcren ik heb
ben uitgestaan. Laat mij toe niets anders meer aan
te nemen.
Zij is jong en sehoon en van edele afkomst,
hernam de hertog. Zy bezit drie der schonstc kas
teden van Bretanje, en hare rijkdommen zijn meer
dim voldoende om de kostcelen van Plougomar cn
Kerratt te doen heropbouwen, te meer, zg is
edel.
Heer hertog, ik ben onweerdig van zulke
eer.
Zeg de waarheid. Js uw hart niet vrij
Helaas, neen, heer hertog, ik bemin eene
edele dame, die schipbreuk leed te Plougomar.
Hebt gij haar gezegd, dat gij ze bcmindet
Oh, neen lieer hertog, de afstand tusschen
ons twee was te groot, dat ware eene laflieid van
mijnentwege geweest.
plichten jegens God en jegens zichzelven
van niemand mag worden gevorderd en
door niemand mag worden toegestaan.
Om de werklieden, om het volk tegen
de katholieke partij, tegen het bewarend
ministerie te kunnen opruien heeft Den-
dergalm het geraadzaam gevonden door
een pennetrek de grondwet af te breken.
In zijn nummer van 17 mei schrijft hij
Gij weet wel dat de werkman geen
recht van spreken heeft, maar wel de
plicht van zich dood te zwijgen.
Gij ziet de grondwet is afgeschaft, de
art. 7 tot 23 bestaan niet meer.
Hij vervolgt Wie hem zulks belet
wel dat is zijn meester, het kapitaal, de
wet, het gezag.
Dus wet, kapitaal en meester afgeschaft
en alles aan de Slaat toegekend 't Is
wat de socialisten vragen, en Vooruit te
Gent gaat juichen in Dendergalm van
Aalst een gezel gevonden te hebban.
Alle omzetting gebeurt langzaam. Se
dert eenigen tijd had Dendergalm nog al
wel op zijne bondgenooten gestoeld. Dan
kon men vragen wat daaronder schuilde,
nu komt de aap uit de mouw Dender
galm valt liet kapitaal, den eigendom aan!
Zinsverbijstering. In een
ellelang artikel van zondag 10 mei wilt
Dendergalm bewijzen dat het ministerie,
door de wet op deinkomrechten van 't vee,
ten voordeele der rijke veefokkers de
oorzaak is van al de ellende van het volk,
die het door rechten op het graan in 't
toppunt willen doen stijgen.
Het ministerieschuld van de werkstakin
gen, der loonsvermindering, van den kri-
sis, van den warboel in alle politieke
kringen, der onvermijdelijkheid van
het algemeen stemrecht, van de herzie
ning der Grondwet en mijn God I wat
weet ik nog al wat
De Vereenigde Staten, Spanje, Duitsch-
land en Frankrijk, enz., sluiten hunne
grenzen. Belgie, uit eerbied voor de prin
ciepen, moet den vrijhandel bewaren
In Frankrijk spreekt Basly, socialist,
voor inkomrechten op 't graan
Het fijnste komt nog hoor het slot .-
Het algemeen stemrecht kan aan al dit
schreeuwend onrecht alleen een einde
stellen.
En dan, Dendergalm Dan zullen de
boeren, die verre de meerderheid uit
maken, de vrijhandelaars naar de maan
zenden en vertegenwoordigers hebben
die hunne belangen zoo niet zullen slacht
offeren lijk de geuzen het doen. De boe
ren zijn met de geuzen niet ie wel be
vriend men weet wat M. Graux van hen
gezegd heeft.
Is zij gehuwd 1
Neen, heer hertog, zij is weduwe.
Alzoo, gij weigert mijne edele nicht hernam
de hertog, opstaande cn cenc geheime deur ope
nende. Zeg het haar dan zelf, ik laat u te zamen.
Marcellc van Bcloï kwam het vertrek binnen. Zij
had den kleinen Loic bij de hand dc kleine,
blonde jongen wierp zich recht in de armen van
Raoul. Deze bezag Marcelle.
't Is van mij dat de hertog u sprak, zegde zij
met bewogen stem. Ik ben weduwe en vry over
mijne hand, Raoul, weigert gij nu uog mij te trou
wen.
Hij nam hare bevende hand ea bracht ze aan
zijne lipjien.
Gij wist dan dat ik u beminde, zuchtte hij....
Ja En bemint gij mij 1 Zie Marcellc,
spreek mij, opdat ik de wezenlijkheid voor geenen
droom neme.
Tranen van geluk rolden uit dc oogen van Ra
oul op de rooskleurige vingeren van de jonge
vrouw.
Ja, Raoul, ik bemin u, zegde zij op stillen cn
kuischen toon. Ik had in uw hart gelezen. Sedert
mijn vertrek uitKerpratt, heb ik niet gedacht dan
aan u. Ik beb alles aan den hertog gezegd. En
dit paard, deze wapens Ik was zoo gelukkig mij
met u te kunnen bezig houden. Jobic was mijn
helper.
Mijn God, mijn God, zegde Raoul, die de
jong-; edelvrouw altijd bewonderde, wat moet
ik doen om u voor zoo veel geluk te bedanken I
Dendergalm, dondert tegen de inkom
rechten, en het algemeen stemrecht dat
hij zoo duchtig voorstaat, is het middel
om ze te bekomen. Als men met de
geuzomanie bezeten is, heelt men alle
begrip verloren en dan wordt tegenstrij
digheid de natuur zelf.
De Dendergalm van 31 mei schrijft
De meerderheid heeft in de Midden-
Afdeeling met geen ander inzicht zoo
lang gelanterfant en getalmd dan om
de questie der herziening te trekken, te
rekken en op de lange baan te schui-
«ven.
Juist zoo. Om den heer Frère te belie
ven heeft de Midden-Afdeeling hare zit
tingen gedurende eenige dagen moeten
opschorsen.
Dat was weer de fout van 't ministerie!
Het stelsel van het gouvernement doen
kennen is nutteloos, uiet waar Dender
galm, daar stelsels zoeken de zaak en
taak is der Constituante of beter gezegd
der kiezers lijk gij 't beweert.
«Dit recht behoort alleen aan 't kie-
zerskorps hij alleen is de opperste
rechter in deze zaak. Dat men dit kie-
zerskorps eens laat zijn gedacht zeggen
en het antwoord zal rap gegeven, de
formul spoedig gevonden zijn. (15*
maart.)
Zij zullen, niet waar, hefstelsel, dat qj
verkiezen, op hun stembriefje schrijven
en dan gaat het los
O Dendergalm!
Hel blad uit de Vooruitgangstraat zee-
vert voort
De overeenkomst der partijen, door
het ministerie gesteld was een der eer-
ste stokken welke er in het wiel der
herziening gestoken werd.
Had Dendergalm in 1883 reeds 't licht
gezien, hoe zou hij, die met hert en ziel
uit liberaal belang de herziening genegen
is, tegen MM. Frère, Bara en C.*, gedon
derd hebben die dan hardnekkig hielden
staan dat een voorloopig accoord vol
strekt noodig was Ja, maar dan waren
de liberalen aan 't roer en dat verandert
de zaak 't Is immers het Cela depend
des cas het princiep der geuzen.
M. Frère loochent nu wat hij in 1883
hardnekkig voorstond
Dendergalm raaskalt verder
Het stelsel Beernaert was een tweede
struikelsteen welke door het goeverne-
ment werd in den weg geworpen.
Dat ontbrak er nog. Minister Beernaert
wil de herziening tot goede haven bren
gen en dat is voor Dendergalm een
struikelsteen in den weg werpen Bravo!
Nu maar algauw het stelsel van Den
dergalm toegepast dat is herzien en
Zij nam de Land van Loïc en drukte ze met
dc handen in de handen van Raoul de Plougo
mar.
Wees de tweede vader van dit kind, wees er
goed voor....
Al wecnende omhelsde Raoul ze beiden.
Is het niet aan Loic, dat ik mijn geluk te
danken heb, zegde hij. Het was hij, die mij op het
strand bij dc klecderen greep. Opdat dit gelukkig
voorval nooit ons geheugen ontga, wil ik dat men
aan den altaar der kerk, waar men ons huwelijk
zal inzegenen, een zlveren afbeeldsel hange ter
gedachtenis van de door mij gepletterde baad.
Marcelle was over dit voorstel zeer tevreden, ea
waardeerde al meer en meel de goede inborst t«b
Raoul.
Wanneer zal ons huwelijk plaats hebben 1
vroeg hij.
Wij zullen het aan uwen vader vragen, zeg
de zij, dit hangt van zijne gezondheid af.
Het huwelijk had plaats twee maanden nadien
jn de kleine kapel van Lannarose.
Het was de hand van Simon van Pleugomar
welke geheel hersteld was, die de zilveren hand
een ex-voto aan het altaar hechtte. De armen van
den omtrek behielden langen tijd het aandenken
van dit huwelijk. Men hoort nog in die streek
sommige berggezangee, waarin de namen van Mar
celle en Raoul voorkomen.
EINDE.
