NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 25 Juli 1891,
10 centiemen per nummer
45ste Jaar, N0 2584
DE HERZIENING.
DE GOUDSMID
De bondgenoten van Dendergalm
De leerstelsels van Dendergalm.
DE DENDERBODE.
ABÖNNEMENTPRIJS I
Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
r. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men sclirijti in bij G. VAN 1)Ë PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat,
N° 31, en m alle Postkantoren des lands.
■fr
ANNONCENPRIJS
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, tr 1,00 Vonnissen op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond.De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calqne gaai
MiLST, 22 JULI I WI
Alhoewel de geuzen, in den grond
weinig de herziening aangekleefd zijn,om
zich een volkstoon te geven, schreeuwen
zij om het hevigst voor het algemeen
stemrecht.
't Is maar schijn nochtans.
Het huidige kiesstelsel is gansch ten
hunnen voordeele het geeft veel kiezers
in de stad, betrekkelijk weinig op den
buiten, de verhouding is verpletterend
voor deze laaislen endaar ligt eender
oorzaken waarom de boeren zoo weinig
herstelling bekomen in hunne wettigste
en rechtveerdigste grieven.
Om dit te bewijzen zijn er voorbeelden
in massa, maar dat der hoofstad is ge
noeg omdeonreehtveerdigheid,'t schreeu
wend onrecht in het klaarste daglicht te
stellen. Op honderd kiezers zijn er in
Brussel 87 en slecht 13 op den buiten
Moest nu het algemeen stemrecht in
gevoerd worden, het tegenstellige zou
bewaarheid worden den builen zou het
grootste getal kiezers bezitten en de on
gelijke verhouding die nu ten voordeele
der steden bestaat, zou dan ten gunste
van den buiten overgaan en daar den
buiten godsdienstig en bewarend van
natuur is, ware het algemeen stemrecht
zeer ten voordeele der katholieke partij.
Ik zie Dender galm, de armen in de
lucht zwaaien en uitroepen Maar dit
is eene onrechtvcerdigheid voor onze
partij eene kieswet mag nooit de ver-
plettering van de stad door den buiten
zijn.
Beste man, waarom verdedigt gij dan,
het algemeen stemrecht dat u deze on-
rechlveerdigheid op den hals halen moet?
Indien het onrechtveerdig is dal de ver
houding ten voordeele van den buiten
gaat, zou het tegenovergestelde misschien
recht en juist zijn Zoo niet waarom
schreeuwt gij dan dat het stelsel der
bewarende partij, bijvoorbeeld in het
het arrondissement van Brussel, eene
onrechtveerdigheid voor den geuzentroep
zou zijn, daar het de verhouding op 37
per honderd brengt
Voor de partij
De weldenkende liberalen beginnen dit
feit te bestatigen en in het kamp der
geuzen komt langzaam een beweging op
tegen het algemeen stemrecht. 31en
begrijpt dat de herziening gaat plaats
hebben en daarom beginnen zij de ver-
schillige stelsels te wikken en te wegen
en bijzonder te overdenken waar zij met
van Westelle»p.
4C vervolg.
Voorwaar, de zaak van den armen Rothing
stond niet schoon hij was gehaat bij zijne am-
bachtsgcnootcn en sinds lang reeds liet voorwerp
van bunnen argwaan al wat hij zegde van zijne
onschuld, van zijne verknochtheid aan den koning
hielp I.cm niet. Hij had van verraders geld aan
genomen, hij had op hun bevel gearbeid, en alhoe
wel dc ringen alleen cenig verdenken konden doen
ontstaan, werd toch de ongelukkige goudsmid als
plichtig aanzien en met verachting behandeld.
De afs huwelijke woekeraar Martins bad he'
voorzegd. Rothiug werd veroordeeld, ofschoon
niets tegen hem werd ingebracht, tenzij dat hij
klcinooden had gemaakt, die het spoor der samen
zweerders hadden doen ontdekken.
Maar wal deed Agnes intusschen Hoe verdroeg
zij het onheil dat haar voorgevoel haar voorspeld
had Van den rampzaligen nacht, waarop haar va
der gevangen werd tot zijne verschijning voor den
rechter, was zij tamelijk gerust, want zij betrouw
de op het woord van den pelgrim maar sedert dat
Rothing ter dood was veroordeeld en dc uitvoe
ring van dit vonnis op den volgenden dag bepaald,
kende hare droefheid gccne palen meer. Tot wien
zal zij hare toevlucht nemen Dc naam, de wo
ning van den ouden pelgrim zijn baar tccnemaal
hetsuffrage univer>el gaan henen
varen.
M. Graux onder andere verklaarde
onlangs het volgeude
Iti de arrondissementen van Gent
Brussel en Antwerpen blijft het getal
inwoners der steden verre onder dat
van den buiten, alhoewel het getal der
kiezers twee, drij, viermaal zelfs dat
der kiezers van den builen overtreft.
Wat zou nu in het algemeen stem-
recht gebeuren
i De steden zouden onder de stroomen
der buitenkiezers verdwijnen het
evenwicht zou gebroken, de vertegen-
woordiging der twee groepen vati
belangen, die het land verdeelen, zon
vervalscht zijn. Onder oogpunt der
openbare vrede zou dit een ongeluk zijn,
want de steden zouden de opperheer-
schappij der boeren niet aanvaarden,
zij zouden er zich tegen verzetten en
hun jok afschudden. "Alle kiesher-
vorming moet op het grondbeginsel ge-
steund zijn hel evenwicht de gelijk -
heid tusschen stad en buiten te vrij-
waren.
Uit die zoo klare en duidelijke verkla
ringen mag men besluiten dat M. Graux,
niet tegenstaande zijne beloften voor
zijne kiezing wanneer hij in het maison
du peuple de stemmen der socialisten
ging afbedelen, het algemeen stemrecht
verwerpt en met meer ver is het stelsel
van het gouvernement aan ie kleven, dat
aan zijne vereischer. voldoet en het
getal kiezers van stad en buiten in ge
lijke verhouding tracht te brengen
De goede vrienden van dit blad zijn de
socialisten die willen de ontvoogding
van het volk eri Dendergalm ook. Noch
tans de socialisten willen nog iets meer
zij willen do omverwerping der maat
schappij maar voor den makker van Aalst
is dit nog niet bewezen.
In zijn nummer van 29 juni schrijft
Vooruit en eens bewust van zijn recht,
zal het gansche volk u doen gevoelen
dat het u zelf kan herzien, de grond-
wet en de gansche bazis onzer lieden-
daagsche gevloekte samenleving erbij.»
Zeg eens Dendergalm wat beteekent
dit?
Zoudt gij ook het volgende kunnen
ontcijferen die in een socialisten-congres
werd uitgesproken
Men raadt ons de verdraagzaamheid
aan geene verdraagzaamheid.
Indien de guillotine er noodig is,
achteruit gaan doen wij niet.
Zoo de eigendom aan de omwente-
ling weêrstaat, moet men door volks-
onbekend cn tocli had zij de overtuiging dat bij
alléén haar vader redden kon.
Eindelijk, tegen den avond, begaf zij zich werk
tuigelijk naar dc Londenbrug, denkende dal zij
daar misschien den pelgrim zou aantreffen of den
vreemdeling wien zijden ring had ter hand ge
steld.
Nabij de brug gekomen hoorde zij een verward
gedruisch van stemmen, peerdengestamp en wa
pengerammel, terwijl de roodc glans der wachtvu
ren, door soldaten onderhouden, zich levendig
spiegelde op de aanzichten der omstuanders en de
harnassen der ridders allen hadden dc oogen op
geheven en blikten angstvol naar de brugpoort op,
waar twee bloedige hoofden waren opgehangen.
Hevig ontroerd door dit onverwacht tooncel cn be
ducht voor het dringen cn stooten der volksme
nigte, wilde Agnes terug keeren, toen zij eensklaps
haren arm voelde vastgrijpen cn opziende erkende
zij den pelgrim, naar wien zij zocht.
Kom langs hier, zei hij, terwijl hij Agnes
meerder bij de bruggepoort deed naderen. Zie
eens daar omboog. Kent gij die twee hoofden
Het sidderende meisje wierp een scliuinschen
blik omboog, deinsde van schrik terug en zegde
met bevende sten
Helaas I ik ken ze maar al te goed, 't zijn de
twee vreemdelingen, die ons in het ongeluk gestort
hebben,
Ja, hernam de ouderling, dit is liet einde van
de macht, dapperheid en hooge afkomst der gra
ven van Salisbury en Huntingdon Hier, bij dit
schouwspel, moet gij uw vertrouwen op de Voor
zienigheid versterken. Deze beide veroordeelden
vervolgden den graaf Arundel tot der dood. Heb
ben zij thans denzelfden kelk niet moeten drinken?
uitspraken den eigeodom afschaffen.
Zoo de burgerij weerstand biedt, moet
men de burgerij vermoorden.
Een andere spreker bromde Men
heeft van de guillotine gesproken, wij
willen slechts hinderpalen weg nemen.
Zoo honderd duizend hoofden hinder-
nissen uitmaken dat zij vallen
Nu,Dendergalm, vragen wij u: wat zegt
gij van ue deftige bondgenoten Zij
willen nog de storing aller orde niet?
Neen, nog niet Lees dan het besluitsel
van het congres: «Er is eene verzameling
die wij uit al onze krachten willen ver-
haasten die zal in de straat gehouden
worden en onze geweren zullen de
besluiten trekken.
Zeg, Dendergalm, wiens werk is de
Commune van Parijs, de schoonste blad
zijde uit de geschiedenis van het socia
lism, volgens Vooruit? Wat is er daar ge
beurd
Toch zal Dendergalm zijne bondgenoo-
ten niet loslaten want zij gaan met hem
in den aanval van het bewarend ministe
rie. Dendergalm droomt alle nachten van
ministerportefeuille voor zijne partijge
noten er, om er te komen, zijn alle mid
delen goed. Het einde wettigt de midde
len leeren de geuzen en zetten het deftig
in 't werk. Als de kiezingen niet gunstig
uitvaljen dan beproeft men straatlawijt
en minister en volksvertegenwoordiger,
ja, de koning zelf worden niet gespaard.
Zou, Dendergalm, de schelmerijen van
1876 en de laffe schending der heiligste
rechten van burger in 1884 te Brussel
durven afkeuren Zou hij dien moed
hebben
Wij zullen zijn antwoord afwachten en
het u meêdeelen, lezer. Blijft de man
stom dan moeien wij voortgaan hem zijne
trouwe vrienden nog beter af te schetsen.
Een oogslag in de kolommen van dit
blad is genoeg om de overtuiging te heb
ben dat zijne specialiteit de godsdienst
haat en de priestervreeterij is. Dender
galm spot met de Religie met de Kerk.Hij
gelooft noch aan Hemel, noch aan Hel;
dit zijn volgens hem slechts uitvindsels
van jesuïten om het volk onder hunne ge
weldige opperheerschappij te kunnen hou
den. God voor dien schrijver is een ijdel-
woord zonder beteekenis, waarvan de
grootste geleerde zooveel weet als de
domste koewachter. De ziel is een her
senschim, een waan, die nooit bestaan
heeft dan in de hersenspannen der kleri-
kalen.
Dendergalm is vrijdenker, vrijzinnige
en dan eerst zal de werkman gelukkig zijn
Alijnc eigene oogen hebben gezien boe deze graaf
van Huntingdon met den trouwloozen Richard en
den goeden graaf van Gloucester feest hield, en
iioc hij dezen lautslc schandiglijk vermoordde.
Weinu, ontvangt daar die Huntingdon van bet
straffend Opperwezen liet loon niet zijner euvel
daad? Daarom, Agnes, wanhoop niet. Als dc Hemel
zoo zeker de booswichten vindt en kastijdt, zal hij
dan de onschuld laten omkomen?
Helaas, morgen vroeg, zuciittc Agnes.
Vrees niet, antwoordde de grijsaard, alles
zal goed afloopen.
Maar, ecrwccrdc vader....
Agnes liad den tijd niet bare gedachte tcenemaal
uit te drukken de pelgrim was tusschen dc volks
menigte verdwenen,
Dc laatste ochtendstond, die Rothing zou zien,
brak langzaam maar helder aan. 't Was winter^
maar toch straalde de zon met klaren glans aan
den zuiveren Hemel, terwijl Rothing, vergezeld
van eenen priester cn omringd van gewapende
mannen, naar dc plaats gebracht werd, waar het
vonnis moest uitgevoerd worden. Ten halven we-
gc, aan het klooster van St-Uillis, hield men stil,
daar werd altijd, naar een oud gebruik, den ver
oordeelde een beker ale toegereikt.
Rotbing weigerde den drank en zegde met meer
der kalmte dan men van zijnen akeligen toestand
zou verwachten
Gaat maar voort, welhaast zal alles gedaan
zijn.
De rouwstoet zette zich iu beweging. Rothing
scheen nog altijd cenige hoop op redding te koes
teren.
Een licht gedruisch doorliep de volksschaar, toen
eensklaps, in vollen gallop, een ruiter kwani aange-
wanneer hij zijn geloof verloren zal heb
ben. Dit is eene Dendergalmsche oplossing
der moeilijke maatschappelijke vrage.
Over de ongemogelijkheid van zulk stel
sel,over de schrikkel ke gevolgen schre
ven wij reeds eenige lijnen en alhoewel
een rechtstreeksche aanval tegen Den
dergalm heeft dit blad den handschoen
niet durven opnemen.
Wij zegden iu ons nummer van Don
derdag 2 Juli II.:
Dendergalm gelooft noch aan Hel,
noch aan Hemel, en zoekt de werklieden
tot zijne vrijdenkerij over te halen. Maar
als gij hen den Hemel onttrekt moet gij
hen dan de aarde niet gunnen En als
alles met het tegenwoordige leven afge
daan is, waarom moet ik dulden dat een
ander meer bezit dan ik, meer genoegen
heeft, meer geluk?
Zeg eens waarom Dendergalm.
«Zult gij uw antwoord op de lange baan
niet schuiven Waarop gaat hij zich
steunen om den arbeid aan de werklieden
aan te prediken
»Op de eene of andere noodzakelijkheid
Maar als het volk opperheerscher is
dan heeft het het recht dit alles af te hre-
ken. Wat wetten opgebouwd hebben
kunnen wetten afbreken.
Dendergalm spreekt van 't zieltje hij
heeft er geene, hij is wal zijne geusche
voorzaten zegden a eene verteerende
buis aan de twee uiteinden open
Wat wij vreesden is voorgevallen. De
man talmt en lanterfant zoo lang met zijn
antwoord dat zij op het laatste in den
vergeethoek zal geraken. Wij aanzien zijn
stilzwijgen als eene bekentenis en trek
ken daaruit het besluitsel dat op wijs-
geerig gebied Dendergalm het materialism
verdedigt. Voor Dendergalm bestaat er
niets dan de stof, niets dan de stoffelij
ke wereld; voor hem is de geest eene
onmogelijkheid; voor hem is de Schepper
een waan en de schepping een dwaasheid
daar de natuur door eigen kracht bestaat
en altijd bestaan beeft.
Over de eindelooze en schrikkelijke
gevolgen op al de gebieden van het leven
van den mensch wil ik mij niet uitlaten,
slechts eenige vragen wil ik den slimmen
Dendergalm stellen, voor wie de hersen-
span de voortbrengster is van 't gedacht,
met de hoop dit maal een antwoord te
bekomen.
Welk verschil bestaat er in dit stelsel
tusschen mensch en dier
Hoe kunt gij de vrijheid waarborgen,de
verantwoordelijkheid zijner daden, voor
waarde sine qua non, der samenleving?
Indien gij consequent met u eigen, lo-
giek wilt zijn in de toepassingen van uwe
rend cn den sclierif een verzegelden brief ter hand
stelde. Deze den koninklijken zegelde aanscbon.
wende, ontdekte zich het hoofd, buigde zich eer-
biediglijk en las den inhoud van den brief, waarin
hem bevolen werd oogenblikkclijk Rotbing Daar
liet gevang te voeren.
De goudsmid stond van verwondering stom, en
eer hij juist wist wat er omging, bad de stoet reeds
den terugtocht naar de stad aangevangen. Cob-
ham was aangekomen met eene gewichtige hood,
schap en elkeen wilde den edelman verwelkomen,
wiens vader als martelaar der volksvrijheid was
gevallen, en die zelf had mede gewerkt om den
brand te blussclicn, welke het buis van Hendrik
van Lancaster dreigde te vernielen.
Duurbare Burgers, riep de lord uit, als bij de
Guildhall biunen trad, ik kom cenen akt van ge.
rcclitigheid te voltrekken jegens een braaf lid der
goudsmedersgilde. Reeds lang bad ik door eene ou
bekende hand bericht ontvangen over de samen
zweering welke nu zoo gelukkig gestraft is, en was
terzelfder tijde overtuigd gewordenvan devolkomen
onplichtigheid van Rothing. Ik weet dat wij aan
deszelfs dochter het eerste daadzakelijk bewijs te
gen dc oproermakers, door het afgeven van eenen
ring te danken hebben. De vervolgingen, tegen de
dc verraders ingespannen, hebben mij niet toege
laten den onschuldige eerder te redden. Thans is
de tijd daartoe gekomen, en ik verzeker bet u, het
is mij een waar genoegen een man gelukkig te ma
ken, die met zooveel rampspoed heeft moeten
strijden. Koning Hendrik beeft 300 marken be
stemd, voor dien, welke de eerste de samenzwee
ring zou doeu ontdekken die som komt vast-en
zeker toe aan Agnes, en ik voeg er nog 300 mar
ken bij om haar ea haar vader eenigzius te vergoe-
grondbeginsels moet gij de vrijheid loo
chenen. En wat gaat gij dan met de tribu
nalen doen Als ik niet vrij ben, niet vrij
handel, kan men mij daden aantijgen die
van mij niet afhangen, van mijnen vrijen
wil niet uitstroomen Kan men mij ver-
oordeelen mij straffen 1
Wat is het Recht in dit systeem Den
dergalm Als 't u belieft zeg het mij. Zij
consequent mei u eigen en zeg het
recht is de machten zoover strekt uwe
macht als uwe krachten komen.
Dus moordt en brandt en rooft zoolang
gij de sterkste zijt, hebt gij niets te vree
zen, geen gevaar te duchten. De zwakke
heeft geen recht van bestaan.
Welke samenleving Op het politiek
gebied is het materialism niets anders
dan de barbaarsche dwingelandij of de
ijselijksle wanorde en bandeloosheid. Op
huishoudkundig gebied komt het op het
socialism, communism of nihilism uit.
Trek uw masker af, Dendergalm, toon
uwe geuzentronie, lijk zij is aan uwe
lezers, en heb den moed de uiterste toe
passing te verdedigen der grondbeginse
len die gi] aankleeft; gij hebt verstand
genoeg om ze te kennen. Zou het u aan
wilskracht en stoutheid mangelen ze
openlijk te erkennen
Nog eene vraag Dendergalm om te ein
digen welk is de oorsprong van 't leven
welke grondbeginselen droomt gij voor
uwe toekemende materialistische samen
leving
Gij zijt waarschijnlijk benieuwd den
schrijver dezes te kennen en zoekt in hem
een drijtip of een misbakken advocaat.
Dendergalm een der Ven F is
hel niet, zij die hunne complotten achter
de muren smeden en schrikken en beven
van het licht, zij die de oorzaak, de al-
leenige oorzaak der omwenteling van
1848 zijn, wiens geschiedenis maar eene
reeks van aaneenschakelingen is der
schrikkelijksle misdaden lijk ze ons Ek-
kert en Leo Taxil beschrijven.
O Tempora
Dendergalm is bedroefd en stort heete
tranen over de onverschilligheid zijner
partijgenooten het liberalismus sterft
uit op onzen Vlaamsehen buiten en het
land gaat gansch over aan de katholie
ken.
Dat zijn de daadzaken; als fijne denker
moest Dendergalm toch ook de oorzaken
dier onverschilligheid nagaan.
Waar is de oorzaak vraagt hij.
Hij zoekt en zoekt en vindt geene an
dere dan deze de geus handelt niet dan
den voor betgeen zij geleden hebben.
Myiord, goede mylord, riep dc woekeraar
Martins door de menigte vooruitdringend, dit loon
komt mij toe. Was ik het Diet, die u het eerste be
richt gaf.
Oh, Martins, antwoordde lord Cobham op
somberen toon, de booze, dien gij zoolang gediend
hebt, heeft u juist ter goeder uur hier gezonden.
Voorwaar ik ging uw hoofd op prijs stellen. Kent
ge dit papier O ge zijt een doorslepen woeke
raar I Grijpt hem vast, mannen I Hij was met Hun
tingdon in nauwe verstandhouding, terwijl hij den
armen Rothing tot der dood vervolgde.
Martins werd gevangen, en nog voor liet einde
der week ging hij denzelfden weg in, van waar Ro
thing zoo onverwacht was terug gekeerd.
Wie zou de vreugde van den goudsmid en des-
zelfs dochter kunnen beschrijven, toen zij op eene
zoo gelukkige wijze uit hunnen droeven toestand
gered waren
Rothings dagen vervlogen in een voortdurend
geluk, waaraan niets zou ontbroken hebben, in
dien hij den onbekenden pelgrim, zijnen redder,
had kunnen bedanken. Doch alle opzoekingen wa
ren vruchteloos dc ccrbiedweerdigegrijsaard was
nergens te vinden.
Wie was hij
Ecnigcn beweerden dat het de koning zelf was
geweest. Dc groote meerderheid echter was van
gevoelen dat Agnes cn baar vader door de tus-
sclicnkomst van eenen heilige waren gered ge
weest. De oude kronijkschrijvers laten de zaak
onbeslist.
EINDE.
