NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
KATHOLIEKE LANDDAG
Donderdag 6 Augusti 3891,
10 centiemen per nummer
45ste Jaar, N° 2590
De Vooruitstrevers.
Niet bewezen!
Herziening en kiezerskorps.
DE DENDERBODE.
ABONNEMENTPRIJIS
Jil blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag De prijs ervan is 6 frank 's jaars
r. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat,
N° 31, en in alle Postkantoren des lands.
ANNONCENPRIJS
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, tr ],00 Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque snnn
VAK HET ARRONDISSEMENT AALST
op Maandag IT Augustus 1891, om 2 1(2 ure namiddag slipt,
ter Groote Zaal van den Katholieken Werkmanskring
KORTE ZOUTSTRAAÏ.
Aalst, 3 Augustus 1891.
.JRijnbeer,
Wij hebben de eer u uit te noodigen op den Katholieken Landdag
die zal plaats hebben den Maandag 17 Augustus 1891, om 2 1/2 ure
namiddag, ter groote zaal van den Katholieken Werkmanskring Korte
Zoutstraat, Aalst. 6
Onze voorgangers in bet openbaar leven, hebben het goddeloos
überalismus in ons schoon Arrondissement tot eenen staat van volko-
mene onmacht verslagen. Heden echter bedreigen nieuwe gevaren het
geloof van ons volk en de rust van ons vaderland. Het is de'taak
van alle katkolieken, maai' bijzonderlijk van de katholieke jongheid
de anti-socialistische beweging ter harte te nemen en de heilzame
maatschappelijke hervormingen, door den merkwaardigen omzendbrief
van Z. H. Paus Leo XIII over den toestand der werklieden in de
wetten en in de zeden te doen doordringen.
Om dien uitslag te bereiken, moeten zij malkander kennen aanmoe
digen en helpen. Eendracht maakt macht.
In die overtuiging hebben wy liet nuttig gevonden, eenen oproep
te sturen, tot alle katholieke strijders van het Arrondissement en
bovenal tot de jongheid, om ze te verzoeken, gezamenlijk met de
Geestelijkheid, de grondslagen daar te stellen eener vruchtbare samen
werking van al diegenen by wie de groote stem van Leo XIII
gehoor heeft gevonden.
De dagorde hebben wij getracht zoo eenvoudig en zoo praktisch
mogelijk voor stad en buiten op te stellen.
D A GORDE:
I. Anti-socialistische Propaganda
a) Voordrachten stichting van eenen sprekersbond.
b) Drukpers verspreiding der goede dag- en weekbladen
c) Verspreiding van den omzendbrief Z. H. Leo XIII op den toe
stand der werklieden en van andere goede vlugschriften.
H. Stichting en ondersteuning van plaatselijke gilden en goede werken
a) Patroonschappen avond- en zondagscholen.
b) Werkmanskringen en vakvereenigingen.
c) Maatschappijen van onderlingen bijstand tegen de ziekten, voor
de vrywillige veeverzekering, enz.
d) Boerenbonden.
e) Bezoek der armen Vincentiusgenootschappen.
f) Werk der lotelingen militaire kringen.
III. Congres.van Mechelen, op 8, 9, 10, 11 en 12 September aanstaande.
IV. Stichting van een bestendig Comiteit der maatschappelijke werken in
het Arrondissement Aalst.
AuUVAfEHKmGEN
De tegenwoordige uitnoodiging zal als ingangkaart dienen: men
gelieve zich ervan te voorzien.
Personen die zouden verlangen het woord te nemen op een der
hierboven vermeldè punten, worden verzocht zich te laten inschrijven
bij eenen der leden van liet inrichtend comiteit.
De duur der redevoeringen zal bepaald zyn.
Wij hopen, dat onze vrienden talrijk onzen oproep zullen beant
woorden. Men gelieve op onze namen geene aandacht te nemen, maar
alleenlijk te gedenken voor welke zaak wij de medehulp van alle
weldenkende burgers vragen.
Tot 17 Augusti dus, en aanvaard intusschen, Mijnheer, onze beste
Vlaamsche groetenis.
Het inrichtend Comiteit
Baron Leo BETHUNE, voorzitter van den Katholieken Werkmans
kring, Aalst.
Prosper DE PELSMAEKER, Dr in de Rechten, Denderleeuw.
Celestinus GHYSSELINCKX,ondervoorzitter van het Jongens-Patroon
schap, van den Bond der Katholieke Bekwaamheidkiezers en van het
Vlaamsch Taalgilde te Aalst.
Paul GUILLEMIN, voorzitter van den Katholieken Werkmanskring»
Geeraardsbergen
Romaan MOYERSOEN, student, Aalst.
Frederik RAES, leeraar, Heldergem.
Oscar REYNTJENS, voorzitter van het Yincentiusgenootschap, Moorsel.
Alexander VAN DE VELDE, werkman, lid van het Comiteit der
antisocialistische Vakvereeniging, Aalst.
Ivo VLASSENBROECK, schrijver van den Katholieken Werkmans
kring, Aalst.
Ê?"Personen die ecnige afdruksels van den tegenwoordigen uitnoodigingsbrief zouden ontvangen,
de'kf»KAK,S«i dezelve zoodra mogelijk aan weldenkende Burgers en bijzonderlijk aan
katholieke jonkheden hunner gemeente te doen geworden.
AELST, 5 AUGUSTI 1891.
De geuzenpartij, ter oorzake der afwe
zigheid van alle onaantastbaar grondbe
ginsel, waaraan zij met hert en zie! vast
kleef!, ter oorzake barer breed e vlag, zoo
breed dat ze tegenstrijdige gedachten in
hare plooien kan bergen, verdeelt zich
in drij groepen de doctrinairen met
Frère aan 't hoofd, de vooruitstrevers
met Janson als leader eu de socialisten
met Volders, Anseele, als vaantjesdra
gers.
Daar de doctrinairen voor goed aan 't uit
sterven zijn en zich overal machteloos
toonen.lijk uit bun gedrag in de gedeelte
lijke kiezing van Leuven blijki daar
onze lezers het schoon programmeken
der bondgenooten van Dcndergalm ken
nen iedereen gelijk wil ik hen stil
zwijgend voorbijgaan, om eenige punten
van het vooruitstrevend leidschrifl in
korte woorden aan te raken, van zooveel
te meer belang omdatDendergalm in Aalst
die princiepen verdedigt, zorge dragend
ze hier en daar te verbloemen en te ver
bergen uit vrees zijne lezers te kwetsen.
Waartoe '.villen de vooruitstrevers
Een woord schetst hun gansch pro
gramma af. Het doel, dat zij najagen en
nastreven, waar zij reeds met hunnen
schooloorlog in 1879 de hand hebben
naar uitgesteken is eene samenleving
zonder God.
Daar het goddienstig gevoel voor hen
uit den onheilvollen invloed van opvoe
ding en bewegingskring is ontstaan,
(Bayle) kan de menschheid geen geluk
hebben, geen vrede genieten, geen waar
genoegen smaken zoolang zij aan de
slavenketen van het Roomsch bijgeloof
is geboeid De Christenleer is uitmun
tend, zegt men, maar heeft haren tijd
gehad zij moet nu voor den vooruit-
gaan.voor de voorschriften, de besluitse-
ien der wetenschap de vlagge strijken.
Bewijzen hebben die felle geleerden
niet, zij moeten die dwaasheden als een
axioma voor uitzetten. Die ezelarijen zijn
te dikwijls weêrlegd om ze nog te her
balen.
Gij vraagt mij wie ik ben (Ch. Horion
question sociale Liège) wel op vvijsgeerig
gebied positivist in politiek progressist
wat hetzellde is.
Positivism, voor wie niets zeker is
dan hetgeen onder de zintuigen valt, is
slechts een verbloemde hedendaagsche
naam van het materialism der vorige
eeuw.
Natuuriijk bewegen de vooruitstrever
zich op al de gebieden aan de werkzaam
heid van den mensch overgelaten en
willen er hunne grondbeginselen in 't
werk stellen en toepassen.
De uitgestrektheid van het onderwerp
maakt zekere onderscheidingen noodig
wij zullen ze achtervolgens behandelen,
zoo korten bondig mogelijk en zoo vat
baar als de stof het toelaat. Onze bronnen
zijn de bekentenissen der dagbladen,
zekere vluchtschriften en werken door
vooruitstrevers uitgegeven. De lezer zal
vergeven dat wij op zekere punten moe
ten terugkomen daar dit een rechtstreek-
sche aanval tegen Dendergalm is, zal zon
der twijfel dit blad ons schrijven aan
tasten.
Om tot hun doelwit te komen eene
samenleving zonder God of Godsdienst
zonder toekomstig leven, eene materia
listische maatschappij waar alle driften
even wettig de grondslag zijn van handel
en wandel van den mensch,zijn alle mid
delen even goed. Alle wapens zijn
wettig en goed schreef de doctrinaire
Indépendanceals het gaal een vijand te
treffen. Die vijand is de Roomsche Kerk
met hare onverbiddelijke beginselen van
broederlijke genegenheid, van geloot en
goede zeden
Telkens een ongelukkige, door
hooveerdij het hoofd verdraaid en op hol
gezet, zich uit den schoot zijner Moeder
losrukt om ellendig diep, lijk Luther,
Hyacinthe, Jordano, Bruno te vallen,
wordt dit de held der geuzenbladen dien
zij ophemelen en verheffen. Die onwaar
dige, die zijne plichten vergeet komt een
eereplaats in hunne rangen innemen
Daar hun gedrag met hunne grondbegin
selen,met hunne onverbiddelijke plichten
niet meer overeenkomt, moeten zij een
schuilplaats zoeken onder het geusche
vaandel waar de grootste tegenstrijdig
heden samengaan.
De waarheid alleen kan van hare
natuur verdraagzaam zijn de dwaling
kan het niet, 't is de onverdraagzaamheid
zelve. De geschiedenis bewijst dit zonne
klaar overal waar waarheid en dwaling
samenhuizen wordt gene door deze
onderdrukt ten spijte van alle recht en
rede, indien zij de noodige macht in
handen heeft. De openlijke kerkvervol
ging in Duitschland onder den alleen-
Ireerschenden Bismark en in het radicale
Zwitserland, de verstokene in Fraukrijk
laten daarover geen twijfel beslaan.
Wat ons te wachten staat hebben ons
reeds progressistische schrijver voor
speld en ons ook gedeeltelijk doen onder
vinden ten tijde van het beheer der
bijzondere commissarissen.
De waarheid schrijven zij, bestaal in
haar eigen niet 't is hel versland niet
dat ze ons doet kermen.'t Zijn de vooruit
strevers uie ze scheppen en vormen naar
hunne wilkeur eu de beginsels van hunne
leerstelsels.
Wee de andersdenkenden wee hen
die andere denkbeelden zullen durven
uiten dan die van het vooruitstrevend
boeltje, want tallt'. wapens zijn goed om
de vijanden te troffenBoet gevang en
verbannning zijn wettelijke middelen
schreef, een zoogezegd vooruitstrever,
waarom ze niet tegen de katholieken in
't werk gezet.
Katholieken en gij gematigde liberalen
die nog aan de grondbeginselen eener
wezenlijke vrijheid vasthoud!, doet de
oogeu open en overweegt wat al hervor
mingen de vooruitstrevers zullen in
voeren, komen zij eens aan 't roer.
Spreekt van «een vrijheden meer want
een hunner schreef
't Is noodig dat wij geweld en dwang
weten te gebruiken.
De waarheid 't zijn wij die. haar
scheppen, de maatschappelijke nood-
wendigheden 't zijn wij die ze bepalen.
Hoe
Door de macht, 't Is de macht
alleen die op deze wereld schept en
bewaart...
Een recht zonder macht is maar een
woord. Wat men er ook van zegge, niet
alleen de macht onderdrukt het reeht
maar de macht is het recht. (Revue de
Belgique 10me liv. 1875.)
Wat kan in dit stelsel van de vrijheden
je worden die onze Grondwet waarborgt
en wat hopen er onze vooruitstrevers
raeê te doen
Over eenigen tijd beweerde Dendergalm
dat liet niet bewezen was dat de socialis
ten de storing aller orde,de omverrewer-
ping der maatschappij droomen en wil
len Nu schrijft hij het volgende op het
toontje Hïïet bewezen
a De kwestie of het lezen van zekere
romans iemand tot zedeloosheid kan
aanzetten is nog niet ten volle opge-
lost.
Tot hoeverre is de kwestie dan al Den
dergalm'! Wel zet u eens aan 't werk en
komt gij eens met de oplossing voor den
dag!
De wijsheid der volkeren zegtmet
wien men verkeert wordt gij geëerd. Zeg
mij wal ge leest en ik zal u zeggen wat
gij zijl. Welnu een lezer van onzedige
schriften waar men de vuigste hertstoch
ten van den mensch ophemelt kari onmo
gelijk zedig blijven.
In plaats van met zulken rimram en
onzin al te komen, Dendergalm, hadt Jge
beter gedaan het voorbeeld van uwen
bondgenoot Vooruit van Gent na te vol
gen en te beweren dat de onzedigheid
eene onmogelijkheid is.
Inderdaad, gij verdedigt het materialis-
mus, gij kent niets dan de stof; uw prin
ciep op zedelijk gebied, op het handelend
terrein,moet dus zijn om het geluk te be
komen,om tevreden te zijn, de bewegin
gen der natuur volgen. Men moet volgens
de voorschriften der natuur leven lijk
Jan de Zot van Vooruit het zottelijk be
vestigt.
Die bewegingen zijn allen even wettig,
die driften allen even goed, want allen
stroomen rechtstreeksch uit de natuur,
en van vrijheid, lijk de Reforme het giste
ren nog beweerde, kan bij het materialise
mus geeu spraak zijn en dus ook niet van
onderscheid tusschen de driften en waar
is dan de zedelijkheid?
Nochtans moeten wij, katholieken, ons
verwonderen dat de geuzen schreeuwen
omdat de fransche onzedige schriften uit
ons land gezet worden
In geenen deele. De lezers van Paris la
Muit, Gaudriole, Lanterne, zijn, en zijn
zij het nog niet, moeten de besie solda
ten worden die de rangen onzer geuzen
komen aanvullen, 't ls dus uit belang voor
hunne partij dat M. Janson en zelfs M.
Bara zoo ferm in de Volkskamer ten voor-
deele dier siraatbladjes hebben gepleten.
Kon Dendergalm in dit geval, zijne
goedkeuring aan den minister schenken
die schriften afkeuren
De redeneering van den kleinzoon van
Pyrrhon is naïf en eenvoudig Niet
bewezen I
De fijnaard kent andere middelen om
de zedeloosheid te keer te gaan. Dat men
die geheime huizen van ontucht uitroeie,
zegt hij.
Welke wet, Dendergalmlaat die dan
toe Niets belet u dus uwen maatregel in
't werk te stellen. Gij vergeet maar een
ding, dat is het deze dat de jonge lezers
van de Lanterne later de steunpilaren
vari zulke huizen moeten worden.
Binnen eenigen tijd zal het herzienings
ontwerp in de Volkskamer op hel tapijt
gebracht worden. De volksvertegenwoor
digers zullen dan welsprekende redevoe
ringen houden de eene voor de huisbe-
woning, een tweede voor de bekwaam
heid, een derde voor het algemeen stem
recht, met een woord, alle stelsels zullen
grondig worden onderzocht en besproken.
Hoe zal Dendergalm dan bliksemmen,
donderen, tieren en tempeesten tegen al
die heeren, en luidkeels schreeuwen dat
zij hunne taak te buiten gaan en zich de
bevoegheid van het kiezerskorps aanma
tigen.
Gij bespreekt de verschillige kiesstel
sels, Heeren Vertegenwoordigers, dit is
aan U niet, het kiezerskorps alleen is mees
ter van de zaak. Gij treedt uwe rechten
te buiten. De Kamer kan en mag niets
anders doen dan hetgeen men gedaan
heeft in de middensektie, de noodzake
lijkheid der herziening stemmen; het kie
zerskorps alleen beslist hoe er moet her
zien worden.
Klaar niet waar, heeren Volksverte
genwoordigers Uwe taak is afgelegd,
niets meer is te bespreken. Het woord is
aan 't kiezerskorps, zegt Dendergalm.
De vraag is nu hoe gaat hel kiezers
korps zijn gedacht doen kennen
Zonder de geheimen van het blad uit
de Vooruitgangstraat te kennen, denk ik
toch te mogen vooruitzetten dat zijne op
stellers besloten hebben den volgenden
maatregel, om tot dit einde te geraken,
voor te stellen
lederen kiezer van het Land van Aalst
zal zich persoonlijk en opvolgend tot
zijne vier Vertegenwoordigers en twee
Senators wenden en hen last geven
in zijnen naam dit of geen stelsel naar
's kiezers wil te verdedigen.
Het zal ons dus niet mogen verwonde
ren dat onze Volksvertegenwoordigers
voor ieder stelsel, dat zijne aanhangers
heelt, eene redevoering zullen moeten
houden en hunne stem afgeven.
Zoo zal ter verwondering van iedereen
maar van Dendergalm zeker niet, seffens
de vraag opgelost zijn en zoo zal het
