NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Zondag 25 October 4891,
40 centiemen per nummer 46slc Jaar N. 2615
AHONNEMENTPRI.JS
A.WOM EXPRIJS
1866. STAD AALST 1891.
Ufil\I\ IMWMM
OCTOBER i860.
PROGRAMMA
luisterrijk concert.
De Wetgevende zittijd en de
liberalen.
De verplichtende Mis.
Blinddoek.
STORM.
Vrijheid.
De kloosters.
Een en ander.
DE DENDER-BODE.
Jit Wad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,2a voo zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoulslraat,
N" 31, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Iteklamen, tr, i,00 Vonnissen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdagavond.Do onkosten der kwitantiën door de Post
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque guum.
AELST, 24 OCTOBER 1891.
20' VERJARING
van den
op Zondag 25 October 1891.
0—
DE FEESTELIJKHEDEN,
zullen den Zaterdag 'savonds en de Zon
dag 's morgens door liet kunonnen-
gebrom aangekondigd worden.
Mis van Dankbaarheid en TeDeum
Om 11 ure in onze St-Martinuskerk.
Alle katholieke Maatschappijen en
katholieke Burgers worden verzocht
deze plechtigheid bij te wonen.
De katholieke Maatschappijen worden
verder verzocht met hare Standaarden op
te treden.
Men zal vergaderen, ter Groole Merkt,
aan 't lokaal van den Katholieken Kring
om 10 1 j2 ure om zich van daar stoets-
wijze ter kerk te begeven.
Onze Koninklijke Harmonie zal in
parade tuniek wezen.
BROOD DEELING,
Drij duizend (3000) brooden zullen om
11 ure. voormiddag aan onze arme mede
burgers bedeeld worden, aan 't Stadhuis.
VOLKSBANKET,
om 4 ure des namiddags, in de Groote
Zaal van den katholieken Werkmans
kring.
GEZAN GEIV.
Verscheidene oude Bokkenliederen,die
komen herdrukt te worden alsook De
Aalstersche Bok, zullen aan de dischge-
noten rondgedeeld worden.
LICHT8TOET.
Om 6 ure, met Muziek en Bengaalsche
vuren, rond de Stad en Aubade aan de
woningen der nog levenden en alhier
verblijvende gekozen van 1866.
Al de katholieken Maatschappijen wor
den uitgenoodigd aan de Lichtstoet deel
te nemen.
De Stoet zal zich vormen in de Korte
Zoutslraat, aan 't iokaal van den Katho
lieken Kring, in de richting der Lange
Zoutstraat.
Venitiaansche Lantaar-
nen zullen in den kring ter beschikking
zijn der deelnemers aan den Stoet.
De Stoet zal den volgenden ommegang
doen Lange Zoutstraat, Merkt, Leopold-
straat, Esplanadepleiu, Statiestraat, Al-
bert-Liénartstraat, Kapellestraat, Molen
straat, Molenstraatpoort,
STILSTAND EN VERRASSING.
Molendries, Vaart, (Aubade aan M. A. De
BièvrO Molenstraat, Merkt, Kerk
straat, Brusselschestraat (Aubade aan M.
Baron P. Beihune), Houtmerkt, Zonne-
siraat, Keizerlijke Plaats, (Aubade aan M.
Van Warabeke). Nieuwstraat (Aubade aan
M. F. Montils) en Merkt.
Prachtig VUURWERK,
om 9 ure, ter Groote Merkt. Het Vuur
werk zal een van de fraaiste zijn die wij
hier ooit te zien kregen.
Opstijging van den Luchtbal,
B3 BOZ.
Gedurende het vuurwerk zal onze Ko
ninklijke Harmonie al de oude maar zoo
fraaie Bokkendeuntjes uitvoeren.
"VAA.HÏDEL.
Onze katholieke Medeburgers worden
verzocht op Zondag aanst. 26 October,
hunne huizen te bevlaggen.
De Kamers zullen weldra hare werk
zaamheden hernemen. De liberale linker
zijde schijnt in eenen doodenslaap te
liggen, want niets duidt aan dal zij een
programma, een plan van oppositie bezit
of zal ten uitvoer brengen.
De dagelijksche uitdagingen en beroe
pen op geweld zijn de eenige teekens van
leven die door de liberale-radikale kliek
op 't oogenblik worden gegeven. Men
bedreigt met oproer en even als verlede-
ne jaar zou men den veldtocht weêr met
schrikaanjaging willen aanvangen.
De Liberale Associatie van Brussel ver
gaderde maandag lest en heelt bij eenpa
righeid van stemmen besloten zich aan
té sluiten bij de belooging die,op den dag
der opening van de Kamers, zal ingericht
worden, door de socialisten ten voorJee-
le van het algemeen stemrecht.
Dus liberalen en socialisten zullen als
bondgenoten optreden.
De doctrinairen of oude pruiken hou
den bek in de pluimen, of wel, zij leveren
zich over aan armzalige beknibbelingen
over 't verslag des heeren de Smet-de
Naeyer. Die handelwijze schijnt schade
loos, maar men lotte wel op, want altijd
hebben zij een kwaad hair in den steert.
Ja, de doctrinairen zijn tot alles in
slaatmen zal ze alle oproerige kuipe
rijen der hevigste radikalen zien onder
steunen en hei zelfs zoo verre drijven van
de roode kliek de hand toe te reiken, als
er maar hoop is van langs dien weg weêr
aan het zoo gelief geldschotelke te gera
ken.
Wie weet er niet dat de herziening voor
de doctrinairs slechts een middel tot
oproerige betoogingen is van de welke
zij, even als vroeger, de beste uitslagen
verwachten.
Voor ons is het dus eene dwaasheid op
welk lid ook der linkerzijde te rekenen
om tot de herziening meê te werken.
Overigens de rechterzijde heeft geene
hulp noodig zij is talrijk genoeg om de
herziening tot een goed einde te brengen.
Het wordt tijd dal de partijdige kies
wetten door de liberalen met het doel
zich aan 't bewind te vereeuwigen tot
stand gebracht, verdwijnen.
De overgroote meerderheid des lands
eischt niet alleen eene redelijke uitbrei
ding van 't kiesrecht maar ook dat de
uitoefening der kiesplicht worde verge
makkelijkt.
Waarom zou men hier te lande de
stemming per gemeente niet kunnen in
voeren In Holland gebeurt het zoo zon
der eenige moeilijkheid.
Een andere rechtvcerdige maatregel
zou de verdeeling des lands wezen in
gelijke kiescollegiëu die 2 senateurs en 4
volksvertegenwoordigers zouden benoe-
men* - j
Is het niet onrecht veerdig dat de kie
zers van 't arrondissement Brussel 16
volksvertegenwoordigers en 8 senateurs
mogen benoemen, terwijl de kiezers van
andere arrondissementen er maar 4, 2,
3, 4 enz. mogen benoemen.
De Brusselsche kiezers mogen dat
voorrecht niet bezitlen, anders is de ge
lijkheid der Belgen voor de wet door
onze Grondwet bekrachtigd, eene leugen
Onder dien titel lezen wij in Dender galm
van zondag laast het volgende
Minister Van den Peereboom heeft
alweer eenen maatregel genomen, die
regelrecht indruischt tegen de vrijheid
van geweten door de Grondwet gewaar
borgd.
Onder voorwendsel van zondagrust,
maar in werkelijkheid om zijne bedienden
te dwingen naar de mis te gaan, heelt hij
eenen omzendbrief aan al de dienstover-
sten gestuurd, waarin huu bevolen wordt
aan de bedienden, 's zondags en op ker
kelijke feestdagen, den noodigen tijd te
verschaffen om hunne godsdienstige
plichten te vervullen.
Tot daar valt er niets op te zeggen,
zoolang de regelmatige dienstregeling er
niet door lijdt. Wie tot eene geloofsbelij
denis behoort, mag niet in de onmoge
lijkheid gesteld worden, wat hij zijne
plichten noemt, te vervullen.
Maar de minister bepaalt zich daar
niet bij. Indien wij den Nonl van Brussel,
mogen gelooven, zou hij een onderzoek
bevolen hebben, om zich te vergewissen
over de manier hoe de briefdiagers hun
ne verlofsuren dooi brengen.
De facteurs zullen officieel ondervraagd
worden in welke kerk zij naar de mis
gaan UI
Kan men eene brutalere schending
der vrijheid van geweten bedenken De
Staat beeft het recht niet zich met de ge
wetenszaken zijner onderhoorigen te be
moeien en hun te vragen of zij, ja of neen,
naar de mis gaan. Dat is eene wezenlijke
inkwisilie waar de gezonde reden, onze
zeden en de Grondwet zich tegen ver
zetten.
Wij nemen voor een oogenblik hel
gezegde der liberale Nord van Brussel als
waar aan. In dit geval zelf waar is de
dwang zoolang onze achtbare heer Mi
nister zijne onderhoorigen niet gebiedt de
katholieke diensten bij te wonen
Dit alleen zou tegen de voorschriften
der Grondwet strijden,die de vrijheid van
geweien, van denkwijze en van gods
dienst waarborgt.
Op alle tonen beeft Dendergalm de vrij
heden bezongen die de Duitschers in bun
vaderland genieten. Hij heeft dit land
zelfs over eenige weken als een voorbeeld
aangehaald waar wij, Belgen, ons mogen
naar spiegelen.
Welnu in dit zoo vrije Duitschland is
men verplicht, wanneer men zich op een
poliiiebureel doel inschrijven den gods
dienst te vermelden die men aankleelt
Ons geachten kan de beer Minister al
hoewel in zijn volle recht, niet zoover
zijn gegaan. Hij zal zich enkel bepaald
hebben op de vraag, of alle zijne onder
hoorigen den noodigen lijd liebben om
hunne godsdienstige plichten te vervul
len tot welke geloofsbelijdenis zij ook
belmoren.
Zoolang Dendergalm den ministerieelen
omzendbrief in zijn volle waarheid niet
meêdeelt, achten wij het gezegde der
bron waaruit bij zijn artikel heeft gelrok
ken als een rein verdichtsel.
Hij beoordeelt zelf de weerde van zijn
geschreeuw want hij eindigt met te zeg
gen
Landgenotengij vindt dit alles goed,
vermist gij zonder protest den minis-
ter-kwezelaar laat begaan. Gij moet het
weten. Slaapt wel
Gij ziet, lezer, de dwang moet schrik
kelijk groot ziin want niemand steekt hel
hoofd op, niemand klaagt dan onze geu
zen die alle nachten van ministerporte
feuilles droomen
Dendergalm heeft een dappere mede
werker in een katholieken huisvader ge
vonden die de waarheid van zijne beves
tigingen door liet verzwijgen van zijnen
naam waarborgt. Hij doel zich schrijven
dat de leering der middelbare scholen
volstreekt geene ongodsdienstige strekking
heeft
Nog een middeltje om zekere twijfel-
achtigen om den tuin te leiden
Nu, de ondervinding heelt luid gespro
ken en bewezen dat deze- middelbare
scholen en atheneums kweekscholen der
geuzerij zijn en anders nietdat zij
broeikassen zijn van rationalisten in Jen
haat opgevoed van alle positieve gods
dienstbegrippen. Men zou u leerlingen
kunnen noemen die op hunne leerboeken
schrijven
Vlaming en geus
Is onze leus
Vooruit heeft dit feit sedert lang
bestatigd sticht scholen, tempels van
ware wetenschap roept hij gedurig tot
de geleerde professors, opstellers van de
Flandre libérale, en gij vormt jonge so
cialisten die, later op rijperen ouderdom,
onze rangen talrijk zullen komen aanvul
len.
De studenten, der atheneums volgen
door den band de leergangen der Ilooge-
scliool van Brussel en laten zich dan door
den socialistenclub inlijven die het be
stuur beletten, uit vrees voor lawijt, een
solenneele zitting te houden.
Met drogredens worden de jonge
hooiden opgevuld want zoo zong gisteren
eene jonge leerling zijn leermeester na en
hield staan dat de moord van M. De
Wandre van Sclessin door een socialis
tisch belhamel van nauw 23 jaar oud aan
het klerikaal bestuur te wijlen was
En die moord zou voor dat nauw aar.
zijn eerste broek ontsprongen geusje de
de laatste niet geweest zijn
Rukt dat masker af, Dendergalm, en
blijft niet uit takiiek, lijk de schijnheilige
Etoile Beige, in de kerk, om ze beter te
kunnen bestrijden.
Aan zulke woorden gelooft niemand
meer door de duidelijkheid der feilen
overtuigd
't Gaat stormen in de geuzen wereld de
liberale geest ontwaakt uii zijne diepe
sluimering want onder een klerikaal be
stuur verbeidt de eene wetsverkrachting
de andere niet meer.
M. Van den Peereboom, onze kracht
dadige minister, weigert langer mede
plichtige te zijn der vernielingen onder
onze jeugd door de verpestende vuile
schriften van Parijs
Grondwelsverkrachling en vertrapping
onder de voeten der drukpers
Overal wordt de krachtdadige maatre
gel toegejuicht zelfs door vrijdenkers
bladen en Zwitserland, liet land der veel
door Dendergalm gevierde vrijheid, volgt
liet voorbeeld van onzen minister na de
onzedige schriften worden er buiten ge-
kuischt
Nu is het de beurt aan M. de Burlet, de
wetten met de voeten te treden en de
dierbaarste rechten op het renteniers
leven der op wachtgeld gestelde oflicieelo
meesters af te schallen De onmensche-
lijke wreedaard hij noodigt ze den be
delstaf in de handen te nemen en naar
den Congo te trekken.
Gedurende zeven jaar hebben zij een
ander plaats kunnen zoeken maar achten
hel beter op de kosten van den Staat al
niels doende te leven
Ja de Slaat moest ze eenen dienst aan
schaffen
Nieuwe rechtsgeleerdheid van Dender
galm die M. Frère, het betwistbaar op
perhoofd der geuzen op eene flmksche
avcrechtschc manier in 4864 heeft loegs-
past
Arme Dendergalm overal met zijn
duchtig schreeuwen bakt hij den vuilen.
De geuzen slapen. Wanneer komt de
dag der iveerwraak? Deze zal akelig zijn
Sedert eenigen tijd hebben wij over
dit punt met Dendergalm een pennetwist
gevoerd, llij had de voorbeelden van
Frankrijk, Duitschland en Zwitserland
aangehaald, om te bewijzen dat onder
betrek van vrijheden, ons landeken aan
de staart staat. Wij hebben onze lezers
doen kennen op welke treffelijke wijze
die vrijheden in de aangehaalde landen
geëerbiedigd wierden.
Vrijheid voor Dendergalm is kerkver
volging, is dwang, ieder naar zijne
eigene denkbeelden te doen denken.
Weet gij, lezer, wat hij heeft geant
woord
Wij stippen zijne woorden dankend
aan, want nooit kon een betere proef der
liberale geuzen onverdraagzaamheid ge
vonden worden.
Welnu wij gelooven dat het hon-
derdmaal beter is, jesuïien te verban-
nen en geestelijken in dwang te hou
den, dan hun heer en meester te laten,
zooals in ons gelukkig Til landekenj
want waar die den baas spelen, daar
blijft er van die vrijheden niels meer
over en mag hel volk dansen zooals
die zwartjes schuifelen. Honderde fei-
ten geven ons daar dagelijks bewijzen
van.
Zoo is de woordluid van dit schoon
stukje.
Wij durven den diepgesludeerden Den
dergalm beleefd vragen, waar er reeds
veroordeelingen uilgesproken zijn over
de verkrachting der vrijheden door de
Grondwet gewaarborgd
Weet de sukkelaar van Dendergalm
dan niet meer, welken sclioonen stelregel
de heer Pety de Thozée, Gouverneur van
Luik, in den gouwraad heeft staande ge
houden, nadat de Kamers zich zoo
klaar over hel recht van vcrecniging
hadden uilgesproken
Op welke wijze hebben de jonge geu
zen, de vrijheden van betoog den T Sep
tember 84 te Brussel geëerbiedigd
Dan zal Dendergalm ook uilgeroepen heb
ben. Bravo 't is wel besteed wat hadden
die pijpekoppen van boeren (Chroniqué)
daar verloren Hij zal het woord her
haald hebben van het vrijdenkers dag
blad Le journal de Gand. De katholie
ken zijn maar goed om afgerost te
worden Dit schreef dit vrijheidsmin-
nend blad daags na den laffen aanval der
bedevaarders van Oostacker in Gent
Als besluit dus wordt het langs om
meer klaarder, dat onverdraagzaamheid,
geus en liberaal synoniem zijn gewor
den.
Het stelsel van Dendergalm dat orider
welken vorm ook in al zijne nummers
voorkomt is deze De macht is het
recht En voor de macht moet hel recht
buigen
Hoe gaat Dendergalm zijn materialism
doensamenrijmen met zijn zooge
zegd en schijnheilig demokratism. Is de
werkman de zwakke niet en als de macht
het recht uitmaakt kan de rijke hem dan
niet met rede verdrukken
Wij dagen u uit, fijne Dendergalm,
daarop eens slim en fijn le antwoorden,
zonder dal uwe bevestigingen en rede
neeringen niet bij het haar zijn getrok
ken.
Of wij lang wachten zuilen
Dendergalm zet zijne artikels over de
kloosters voort. Hij schijnt in dit schrij
ven veel vermaak en genoegen te vinden,
want hij rekt ze maar uit zooveel hij
maar kan en gaat zelfs niet voor weder-
halingen achteruit.
't Is voor hem een waar genot zijnen
haat voor al wat Godsdienst raakt te
kunnen lucht geven hij is zelfs zoo
groot dat zijn verstand en schrandere
geest er door bemachtigd worden en
hem niet meer toelaten zijne opgehoopte
drogredens te onderscheiden en eindigt
er zelfs met geloof aan te hechten.
Hebt gij, lezers, aanhoorders van
eenen kluchtverteller en giappenmaker,
die zijne verdichtsels met de warmte
der overtuiging kan opdisschen, niet
hooren zeggen dat hij op't laatste zijne
eigene leugens voor waarheid aannam
Hier is gelegenheid tot toepassing dier
volkspreuk. Nochtans als doortrapten
pleiter en spitsvondigen advokaat weet
Dendergalm zijne pillen te vergulden,
llij neemt den schijn aan, de zaak te
doorgronden, stelt zich de opwerpingen
aan zijnen stelregel voor maar wacht
zicii wel er op te antwoorden.
Zoo schrijft hij
De eerlijke Godsgclcerde.paler Bouin
zal ons nogmaals uitleggen, hoe het
schandelijkste bedrog in volle gewe-
lensrust kon worden gepleegd
Gij spreekt Dendergalm van schande
lijkste bedrog. Wat ol wie moet men
raadplegen om te welen dat deze of gene
daad een bedrog uitmaakt
Is 't bet geweten of de wet
In het eerste geval wat beteekenen
dan al de artikels van Dendergalm En
waar is dan het bedrog dat het
winkelpapier uit de Vooruitgangstraat
ons doet kennen en uitbazuint i
Is hel de wet Dan is de wet de op
perste scheidsrechter van recht en on
recht. Alle wetten zijn dan ook reclit-
veerdig
Ziet ge Dendergalm de dwaze gevolg
trekkingen nog niet die uit uw stelsel
vloeien
Zijt gij consequent met uw eigen
grondbeginsel dan moet ge de feodale,
middeJeeuwscbe wet op de jacht toe
juichen
Die wet is de schoonste uitdrukking
van recht en rede (Bravo
Gij valt art. 47 der Grondwet aan
't Is nochtans eene wet en dus recht en
rechtveerdig Gij geeft daar dus een
felle kaakslag aan uw fameus geuzen-
princiep
Vele wetten zijn tegenstrijdig, niet
alleen in verband gebracht met verschei
dene volkeren maar met die van een
volk in 't bijzonder
Zijn die dus allen even rechtveerdig
Hoe is dit mogelijk, fijne Dendergalm
Wat voor de franschen goed en recht
veerdig zou zijn bijv. zou voor de Bel
gen onrechtveerdig zijn Wat is in dal
geval de rechlveerdigheid.
Gij past het woord van Pascal toe
a Verilé en déca des Pyrennées, erreur au
délh M. Bara zegde dit in eene andere
wonding Cela depend des cas dat is
diensvolgens.
Dit leekent gansch den geus af, dit
schelst zijn karakter in klare en heldere
trekken Godsdiensthaat, onverdraag
zaamheid voor andersdenkenden, zijn
de hoofdlijnen van zijn gedragIs hij
meester van T schotelken dan heelt hij
gendarmen ter zijner beschikking en voor
de macht moet liet recht buigen
Schoone leerstelsels die wij aan de
oplettendheid van alle weldenkende
burgers aanbevelen
De Feansclie republiek
is niet teeder voor de Belgische socialis
ten, die te Halewijn werkten en daar wat
veel propagande maakten, want zij hebben
verbod ontvangen nog den voet le zeiten
op Fransch grondgebied.
Ziedaar hoe de Franscbo republiek,
waar nochtans liet algemeen stemrecht
bestaat, handelt
I*roef. In liet Duilsch leger gaat
men eens de proef nemen om te weten of
men in twee jaar tijds een goed soldaat
kan vormen. Men heelt daarover veel ge
twist; de eenen zegden neen,» de ande
ren beweerden ja. De keizer beeft be
slist de zaak praktisch te onderzoeken
en in verscheidene regimenten balaiilons
samen le stellen van twee klassen. Deze
zullen beproeven of zij den dienst in twee
jaar kunnen leeren. Men zal dan zien ol
zij op dezelfde hoogte zijn als de anderen.
ICiflel is de loef af te Chi
cago gaat een toren opgericht worden
van duizend voet hoog! waarop in eens
23,000 mensclien zullen kunnen plaats
vinden,
Het huis Carnegie, van Pitsburg,gelast
zich toet dezen metalen reus tegen
Februari 1893, bij hel expositieplein op
te richten, voor de kleinigheid van
4,500,000 dollars.
Daar het huis Carnegie over een eigen
kapitaal van 40 tot 50 millioen dollars
beschikt en 13,000 werklieden onder zijn
gebied heeft, is men gerust dat die ijze
ren berg op gestelden tijd zal voltooid
zijn.
Om vaten te zuiveren.
Om vaten, tonnen, enz, te zuiveren, doet
men in een val een weinig ongebluchten
kalk en giet er wat water over. Daarna
sluit men het vat, derwijze echter, dat er
eene Kleine opening blijft.
Spoedig wordt de kalk verhit en dringt
de zuiverende damp in liet hout. Men giet
nog een weinig water in bet vat dal thans
in alle richtingen omgeschud wordt, en
na een paar uren nog slechts met water
behoeft uitgespoeld te worden om alle
onzuiverheden te verwijderen.
