NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST. Zondag 29 November 4891, 40 centiemen per nummer 46" Jaar N. 2624 DE SPION. lb% 3 ABONNEMENTPRIJS ANNONCENPRIJS Politiek overzicht. Vrijheid bij de Geuzen. Dendergalmiana. Allons done! DE DENDER-BODE Jit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars fr. 3,25 voo res maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat, N° 31, en in alle Postkantoren des lands. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr, 1,00 Vonnissen op 3" bladrijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Post ontvangen, sijn ten laste van den schuldenaar. Calque saam AELST, 28 NOVEMBER 1891. Nederland. Bij de kiezing vaneen lid der Tweede Kamer in het district Gouda zijn uitgebracht 2487 stemmen. Gekozen werd de oud minisier Havelaar, (candidaat der anti-revolutionairen en katholieken) met 1320 stemmen. M. Van der Breggen, (liberaal) had 1070 stem men. 't Is eene groote zegepraal voor de conservatieven, want de zetel van Gouda was in het bezit der liberalen. De katholieken hebben al het leed, hun door de anti revolutionairen aange daan goedmoedig vergeten en hunnen plicht gedaan door te stemmen voor den anti-liberalen candidaai. Duilschland. De keizer heeft woens dag, onmiddellijk na zijn verhoor aan den Russischen kanselier von Giers en onder den indruk van het met hem ge sprokene, de beëediging der recruten bij gewoond en in eene korte toespraak tot hen gezegd Naar hel zich laat vooruitzien, zult gij slechts in vrede gelegenheid vinden om uwe dapperheid en uwen moed aan den dag te leggen. Zooals men ziet zijn deze woorden nog al belangrijk. De Toss. Zeil. zegt dat de keizer er heelt bijgevoegd Maar mis schien moet men zich aan hevige binnen- landsche twisten verwachten. Te Torgau, op het banket van het pion- niers-bataljon heeft de keizer al de aan wezigen aangezet ie blijven voorlwerken voor de grootheid van Duilschland. Frankrijk. De Weener correspon dent van den Figaro zendt aan zijn blad stellige inlichtingen over den rol van Ita lië in het drievoudig verbond. Ingeval van oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland moet Italië 1° op het eerste oogenblik 200,000 man troepen op de Fransche grens bijeenbrengen 2® de vloot mobiliseeren en gaan kruisea op de kusten van Algerië, Corsika en de Fran sche kust langs den Atlantischen Oceaan. In geval van oorlog tusschen Italië en Frankrijk zal Duilschland de 8*, 14° en 15e legerkorpsen in Elzas-Lotharingen, Rijn-Beieren en Baden mobiliseeren en op de Vogeezen aanrukken. Het verbond tusschen Italië en Oosten rijk is minder stellig, louter diplomatiek beide mogendheden verbinden zich de zelfde gedragslijn te volgen in het Oosten en beider violen zullen optreden, in geval het evenwicht in de Middellar.dsche Zee werd verbroken. Birmingham. De engelsche conser vatieve partij houdt tegenwoordig een congres te Birmingham en natuurlijk worden de besluitselen yan de vergade ring met het oog op de naderende alge- 35® vervolg. Dingle legde den ongelukkige in eene minder vermoeiende houding vervolgens vroeg hij hein: Kan ik nog iels voor u doen Hebt gij niet het een of hot ander te zeggan in de kolonie Ik heb er een broer.... wij waren weezen en wjj hebben gccnc bloedverwanten. Deel hem mede al wat er gebeurd is... Zeg hem dat wij alles ge daan hebben, wat in ons vermogen was. Dat is onnoodig, viel Dingle hem in de rede. Wij kennen elkaar, Hickman, re tullen wel begrij pen, dat ze u zoo gemakkelijk niet gekregen heb ben. Toch sta ik er op, Dick, vertel hem onze geschiedenis. Breng hem de groeten van een ster vende over. Anders heb ik juist niets te zeggi n. Wat dien Monowano aangaat, Dick, weet gij wat ik van hem denk T Nu? meene kiezingen, met belangstelling nagezien. Het congres heeft zich verklaard tegen alle ontwerp van local gouvernement voor Ierland. Daarmee zit het ministerie Salis bury niet weinig in nesten doet het iets voor Ierland, dan gaat het in tegen een besluit zijner eigene vrienden doet het niets, dan is dit een wapen in de hand der Gladslonianen. Verder heeft het congres besloten dat het ministerie in zijn program zou schrij ven het stelsel der Allotments for small holdings, 't is te zeggen het verleenen van geldelijke voorschotten aan de boeren om zich kleine eigendommen aan te koopen. De conservatieve partij verklaart zich ook tegen het toelaten van ongeletterden als kiezers. Over eenige weken, was Dendergalm voor goed bezig lofliederen voor de lieve vrijheid te zingen en niets, geene bemer king kon hem in zijnen zan* stooren. Zwitserland riep hij, dat is het luiker- land der vrijheid, geen volk ter wereld is er die zooveel vrijheden geniet, 't staat aan de spits enonsarm Belgenland,onder de klauwen der papen verpletterd, houdt 't staartje van de reeks vast. Klepper raasde maar altijd op, zonder zich te laten stooren. De bemerkingen van Denderbode ging hij schokschouderend voorbij, maar op eens gestreeld, door 't een of 't ander bijtje onzer artikelen gestoken, riep hij uit in eene uitschietende gramschap Ja, de vrijheid bestaat in den paap aan de deur te zetten. I Uw gezegde, Dendergalm, willen wij nu eens bewijzen. In een harer vereenigingen had de Zwitsersche vrijmetselarij besloten den katholieken Godsdienst uit te roeien lijk hier in België in 1879.Dit mandaat wierd aan M. Carteret, voorzitter van den hoo- gen raad te Geneve opgedragen en door hem gretig aangenomen, want alle nach ten droomde die witte voorschootman een klein Bismarck in zijn vaderland te zijn. Even als eens Themistocles belet ten de lauweren door den IJzeren Kan selier in Pruisen geplukt den Zwitser- schen voorzitter te slapen. De inrichting van den katholieken Clergé, lijk hij volgens de voorschriften van kerkerecht over al bestaat, was te Geneve door de overeenkomst met den H. Stoel in 1820 gewaarborgd. Deze overeenkomst kon dus slechts met de toestemming van beide partijen worden veranderd. Dit wilde hel recht. In Zwit serland echter ging het zoo niet. De hooge raad, meest uit protestanten en vrijdenkers samengesteld, onder den aandrang van zijnen voorzitter, wilde Ik geloof dat hij een blanke of een mesties is. Hij beeft ons eens het leren gered, d-it weet ik, maar dat neemt niet weg, dat wij gerust mogen aannemen, dat bij meer menschcn van kant heeft geholpen dan aan den dood ontrukt. Dat geloof ik ook stellig, en xoodra wij weer in de kolonie zijn, dan zal hij gefusilleerd worden. Tot dusverre hebben ze hem niet durven aankla gen. Ze hebben Item wel dikwijls over zijne ge boorte ondervraagd, doch nooit heeft bij een be vredigend antwoord gegeven bovendien hebben wij hem lang genoeg onder onze oogen geduld, dat moet maar een einde nemen. Kon ik maar zoolang blijven leven, tot ik wist wie hij is, en waar hij van daan komt, maar dat zal niet gaan. Zoodra gij hem onder banden krijgt, moet ge eens beproeven of ge zijne huids kleur knnt veranderen, door die met water fiks af te wasschcn. Gij weet nog wel hoe lang wij darh- ten, dat de vrouw van Jim Peterson eene Indiaan- scltè was. Met hem zou liet ook wel eens zoo kun nen rijn. Dat zal opgehelderd worden als wij weer thuis zijn. Zoudt gij geen kracht genoeg hebben om naar de kolonie te loopen en te wachten met sterven totdat wij licht hadden in deze zaak vroeg de verkenner, die als het ware zich bij de eene nieuwe burgerinrichting van den Clergé, lijk onder de eerste republiek in Frankrijk, opdringen. Dit wsts tegen recht en rede ook poog den eenige eerlijke lieden weerstand aan die aanslagen op recht en vrijheid hun ner katholieke medeburgers, te bieden. Prolestantsche dagbladen lijk de Temps en andere, deden verzet. M. Renan, vrij denker van eerste soort, gekende schrij ver van hel leven van Jésus, de pasteur Pressensé schreven verontwaardigde artikels. Het volk stuurde smeekschrift op smeekschrift, de Paus zelf in zijne encycliek van 21 November 1873, verhief zijné stem. Niels hielp, M. Carteret had gezegd ik lach met het reclu der Kerk en lijk Paul Bert op een feest te Grenoble in 1883, uooii zal ik gedoogen dal een priester zooveel recht als een burger hebbe. Hij behaalde een kortstondige zege praal. Een wetsontwerp wierd voorge dragen, waarvan het bezonderste artikel luidde De pastoors en onderpastoors zullen door katholieke burgers op de lijst der kantonale kiezers ingeschreven, geko- zen worden. Waren het katholieke kiezers, dan had het kwaad nog zoo erg niet geweest maar het artikel 4 eener tweede wet be paalde wat men eigenilijk door een katho lieke kiezer moest verstaan Zal kiezer van eenen katholieken pas toor zijn, al die zich op de katholieke kieslijsten zal doen schrijven, zoo hij reeds twee jaar der protestansche is geschrapt. Dit moest natuurlijk het lot der katho lieken van hunne tegenstrevers doen afhangen die de meerderheid in het can ton van Geneve hebben. Die list lukte niet aanstonds. Om de gelegenheid der kiezingen te verzekeren moest ten minste het derde deel der kiezers aan den strijd deel genomen hebben. Dit vergde van een groot getal nog protestanten het begaan van eene oneerlijke daad. Men vond ze niet talrijk genoeg en men daalde op een vierde neer. 't Was nog verloren moeite en het bloed der radicalen begon te koken. De vermaarde P.everchon stelde voor, en 't wierd aangenomen, dat eene slem genoeg was om aan een katholiek dorp en apostaat of een schismatisoh priester op te dringeti. In de parochie van Pregny, ter schande van vrijheid en recht heelt het geval zich voorgedaan. De katholieken namen aan de kiezin gen geen deel, want zij wisten op voor hand dat de uitslagen der stembus zouden verdraaid of verbroken worden of dat de hooge raad van hunnen gekozenen een eed vergde, tegenstrijdig aan zijn gewe ten. Zoo ging het in dit zoo vrije Zwitser land, in dit land van het algemeen stem recht waar een zatlerik of een omge kochte geldman en woekeraar, zonder gedachte aan dit onderzoek verheugde. Neen, Dick, antwoordde Hickman meteen trcurigen glimlach, het is zelfs verwonderlijk, dat ik toch zoolang heb geleefd. Ik heb vreeselijk gele den, zooals ge zeker wel hebt opgemerkt. Ja. ja... ik kan niet ontkennen, gij hebt een geduchten steek gekregen.... Begint de pijn nog niet af te nemen. Ik beb tot dusverre het bloed, dot uit mijne wond vloeide, kunnen stuileo, cn dat schijnt mij tot heden in bet leven te bebbcn gehouden, maar nu is het gedaan, ik zou nog wel aan Maude willen zeggen... Wat? Neen, dat zou niet goed zijn... dat zou haar verschrikken.... Vrienden, opgepast stil I de Indianen. Dmgle merkte dat hij ijlde en trachtte hem in eene minder lastige houding te plaatsen. De arme drommel drukt* z\jn verband tegen de wond en het bloed vloeide niet meer zoo snel. Toen Dinglc zijn hoofd ophief, deed hij zijne oogen flauw open cn zag verbaasd rond. Dikwijls bleef zijn oog strak op het gelaat van den verken ner gevestigd, zonder dat men kon opmerken^ dat hij bij zijne kennis was, dan deed lig zijn best weer om achter zich te zien, alsof hij bang was, en verder beroep, eene vraag van geloof,van rechtveerdigheid, van recht en vrijheid besliste Ziedaar een staaltje van de vrijheid die de liberalen, waren zij meester, ons zou den breDgen Frankrijk ander land van algemeen stemrecht geeft ons, verachterde Belgen, hel voorbeeld van recht en vrijheid roept Dendergalm zegevierend uil I O blinde partijzucht, die niet meer toe laat de waarheid, de duidelijke waarheid te erkennen Een klein uittreksel uit eene redevoe ring door vrijdender Paul Bert te Greno ble, den 8 October 1883 gehouden, zal een gedacht geven van de wijze waarop de vrijheid door de Fransche radicalen moet begrepen worden Niets zou gevaarlijker zijn voor de hedendaagsche samenleving dan de vrij heid aan de Kerk gelaten. Het zou een erg gevaar opleveren in dit oogenblik de vrijheid van Godsdienst af te kondigen. Zoolang den invloed van den clergé niet verzwakt, zoolang zijne macht niet ge knakt, zijne vleugelen niet gekort zijn, zoolang men eene volledige scheiding tusschen Kerk en Staat niet bereid ge maakt heeft, zal ik nooit van eene vrijheid der Kerk willen. Nooit zal ik toestemmen dat een priester zooveel vrijheid als een burger geniet. Eenige maanden later, verscheen een wetsontwerp van M. Jules Roche, tegen woordig minister, waardoor de goederen der semenariëu, congregatiën en andere genootschappen wierden aangeslagen en de scheiding van Kerk en Staat voorge steld. Die scheiding eenmaal aangenomen dan verdween de begrooting van den eerediensten en was ook de vergoeding afgeschaft die de Staat aan de priesters betaalde voor de goederen die door het wetsontwerp van 2 November 1789 van Mirabeau waren aangeslagen, of liever geroofd. Hierop komt Denderbode nog terug. «Lijk de duivel aan God is onderworpen, zoo schrijft dit blad, zoo is de Staat de dienaar der Kerk. Vooral wat aan 't geestelijk gebied raakt, zelfs als het tijde lijke dingen zijn zooals de kloostergoede ren. Dus is de Kerk buiten en boven den Staat. Welke zouden volgens de wijsheid van Dendergalm de betrekkingen tusschen die twee machten zijn Wenscht hij niet een almaehtigen Staat die het laatste woord te zeggen heeft, zelfs als het geestelijke dingen geldt Zijn toonbeeld is de Staat meester van alles zelfs van het geweten zijner onderdanen En dan zal hij van vrijheid van geweten durven komen praten zag tco slotte zijn makker weer aan. Langzamer hand werden zijne oogen levendiger. Een glimlach zweefde op zijne lippen en bij deed zijn mond half 0|ICD. Ik heb gedroomd, niet waar, Dick vroeg hij. Een beetje. Wat heb ik gezegd f Niels, gij spraakt van Maude, en er was iets, dat gij baar wildet zeggen. Heb ik ook gezegd wat dat was vroeg hij met buitengewone belangstelling. Neen, gij dacht dat gij in een boot waart cn dat gij tot de mannen gpraakt. Dat is alles wat gij gezegd hebt. Ha die droom komt mij al binnen... Maar... Wilt gij voor mij een kuil graven Z tl u dal niet zwaar vallen t De aarde is hier hard met den tomahawk van Monowano, mijn mes cn mijne banden, zal dat wid gaan, Welnu, graaf dan een kuil hier, aan mijnen rechterkantals ik er in lig, moet gij dien goed vullen, want als zij mijn spoor ontdekken, zullen zij mij 'opgraven om mijn schedel te hebben. Vertrouw gerust cp ons. Er zijn zaken, Dendergalm die gansch aan de beoordeeling der Kerk moeten overgelaten worden, anderen die de Staat bemachtigd is te regelen volgens de grondbeginselen van recht en rechtveer digheid andere eindelijk tlie van beiden afhangen en op vreedzame wijze moeten geschikt en geoordeeld worden. Van de Kerk op de rechten van den Staat hebt gij geene inmenging te vree zen. Wij en willen in niets de rechten krenken van den Koning, schreef Boni face VIII aan P. Flotte, maar de Koning kan niet loochenen dat hij op het gebied van 't geweten aan onze overheid is on derworpen. Dit zegde Bossuet in on verbloemde woorden aan den grootsten alleenheerscher van den tijd, Lodewijk XVI «eenvoudige onderdaan van Zijne Majesteit in alle andere zaken, is hij onder mij in vrage van godsdienst. Zou Dendergalm het wellicht als een onverdraagzaamheid houden dat de Kerk in zake van Godsdienst boven den Staat is Gard. Antor.elli,staatssecretarisvanZ. H. Pius IX, schetst in volgende woorden aan den Franschen minister van buitenland- sche zaken toegestuurd, de betrekkingen tusschen Kerk en Slaat. Nooit heeft de Kerk op de politieke rechten der Staten eene rechtstreeksche en volkomene macht uitgeoefend. Zij heeft van God de verheven zending ont vangen de menschen tot een bovenna tuurlijk einde te leiden.Zij heeft daardoor de macht en het recht ontvangen over de zedelijkheid en de rechtveerdigheid te oordeelen van al <le daden in hunne betrekking met de goddelijke wetten. Nu, daar alle daad het karakter der zedelijkheid en rechtveerdigheid in zich houdt gaat het oordeel der Kerk, die rechtstreeksch over de zedelijkheid der daad loopt, ook onrechtstreeksch op de zaken met de zedelijkheid verbonden. Maar van daar tot de inmenging in politieke zaken die volgens de leering der Kerk zelf, gansch van het tijdelijk bestuur en macht afhangen, is er een groote stap. De Staat is dus bevoegd in tijdelijke zaken, 't is gelijk welke wetten te stem men als deze overeenkomen met de grondbeginselen van recht en rechtveer digheid. Maakt de Staat onrechtveerdige wetten dan laat de Kerk hare machtige stem klinken ten voordeele van den ver drukten, van den zwakken. Wij weten het wel Dendergalm heeft onder betrek van wetten en rechtveer digheid begrippen op zijn eigen. Wet en rechtveerdigheid zijn hetzelfde, zijn syno niem Deze twee denkbeelden zijn onafscheid baar, zij zijn identisch Van de tegenstrijdigheden waarin hij met dit stelsel valt, houdt die schrandere held geen rekening 't is op de gelijkheid dier twee begrippen dat zijne languitge- rekte artikels op de kloosters zijn ge- Ik heb zc nicls meer tc vragen... denk er aan, niets aan Maudc te zeggen... mijn broer... o God I erbarm u mijner Zijne oogen sloten zich.... bij had opgehouden tc leven. Diuglc wuclitle riog een poos om tc zien of hij nog een enkel teckcn van leven gaftoen hij zich vervolgens overtuigd had dat bij dood was, strekte hij hem op den grond uit. IIij bemerkte toen dat hij verscheidene andere wonden had gekregen, waarvan hij niets had gezegd. Het was zeker dat hij eei\ vreeselijkeu strijd bad gehad, cn zijn leven niet moed bad verdedigd. Zijne klecren waren aan flarden gescheurd, cn de verkenner kon niet begrijpen boe bij nog zoolang na den strijd had kunnen leven. Hij riep Jenkins en Monowano, cn zoodra deze bij hem waren, verhaalde bij bun de bijzonderhe den van den dood des sluurmaos. zonder iets te zeggen van bet lot dat de boot van Mordaunt had ondergaan, cn hij gaf hun den laatsten wensch van den overledene te kennen. Alle drie gingen daarop dadelijk aan het werk. Dingle met zijn mes, Mono wano met zijn tomahawk. Naarmate men dieper graaide, hielp Jenkins met zijne handen, en liet werk ging vlugger van de band dan zij gedacht hadden. steund. Hij vlucht hel waarlijk terrein van den twist, en op al onze bemerkin gen heeft hij met de stilzwijgendheid geantwoord Zeg, Dendergalm, hoe lang gaan wij nog op deze zoo eenvoudige vraag ant woord moeten verwachten en als gij eens den mond zult opendoen zal het dan weer de vierde maal zijn dat gij weer- schrijft. Zijn wet en rechtveerdige dezelfde begrippen Beslaat er een onderscheid, waarop is dan uw schrijven tegen de kloosters gesteund? Bestaat er geen, tracht dan te minste zulke bevestiging en dwaasheid met eene enkele bewijs voering te staven. Op de zagerijen van het wiukelpapier uit de Vooruitgangstraat zal Denderbode terug komen en in een verder schrijven ontleden. Wij vallen gedurig in tegenstrijdighe den beweert Dendergalm want wij hebben geschreven over M. Frère de onbe twistbare leider der geuzenpartij, de man van invloed en verder de man die met M. Bara en zijne dagbladen alleen staat. Dil bewijst dat het gros van 't geuzen- leger voor 't algemeen stemrecht is,voegt hij er bij. Zou Dendergalm durven beweren dat M. Frère niet eenen grooten invloed op de geuzenpartij heeft uitgeoefend, dat hij niet eenen der uitstekendste mannen is Welk stelsel kleven, ten anderen de liberale volksvertegenwoordigers aan De bekwaamheid of het algemeen stem recht Zoudt gij het wel kunnen zeggen, Dendergalm 1 Het gros van 't geuzenleger weet volstrekt niet waaraan vasthouden. Welk is't gevoelen van MM. Bara.Graux, Sainctelette, allen gewezen ministers Geen algemeen stemrecht. Thans moet men bij die nog voegen de liberale hoofden van Gent waar de Flan- dre libérale de tolk van is Zie wat ze over eenige dagen scbree* en zeg dan nog dat het gros van het geu zenleger over een stelsel 't accoord is. Dat de zegepraal der katholieken in ons land door liet algemeen stemrecht zou zijn verzekerd wij zijn er zoowel van overtuigd als M.Frère. Dat het zelfde nog zou waar zijn mei liet stelsel der huisbewoning Beernaert, ne men wij nog aan. Maar dat de klerikalen met het bekwaamheidstelsel lijk het door de wet van 1883 is begrepen en ingericht nog meester zouden blijven dat denken wij en hierin verschillen wij met M. Frère. Daarover heeft de ondervinding ge sproken. Welk waren de gevolgen der wet van 1883 dan nog dagelijks de zege praal der katholieke partij te vergrooten en het klerikalism in al do Vlaamsche dorpen in te planten en bijna in al de provinciën. In deu tijd van twee uren waren ze gcrceJ... de kuil was thans diep genoeg. Men legde het lijk er in en bedekte bet zorgvuldig. Het gras, dat cr af was genomen, werd er weder in geplaatst, en men kon niet bespeuren dat de aarde op die plaats was omgewoeld. Opdat men op deze plaats nog minder argwaan zou koesteren, sneed Dingle ccnigc takjes af cn plantte ze op het graf. Dat alles werd zoo kunstig uitgevoerd dat het gcoefcndsle oog bier niets bijzonders bad kunnen vermoedert. De reizigers hadden voor den stuurman alles gedaan, wat zij konden, en zettcdcn hunnen tocht naar de kolonie verder voort. Maar bun hart was beklemd door hetgeen zij gezien hadden, en stil- zwijgend wandelden zij verder. Zij begrepen dat Hickman's lot elk oogenblik bet hunne kon wor den. Het woud, dat zij doortrokken, werd dool" benden Indianen doorkruist, die met de ijverigste volharding hun spoor zouden volgen. Zij stonden niet stil voor dat de duisternis bet woud omhulde en de nacht aanving. Toen sloegen zij hun bivak op in eene vallei, en zij maakten zich al gereed om zich den volgenden morgen on verwijld op marscb te begeven, (Wordt voortgezet)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1891 | | pagina 1