NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Oprecht
Donderdag 51 December 1891, 10 centiemen per nummer 41» Jaar, i055
ANNONCENPRIJS
Geschiedenis.
Bij d'ander.
DENDERBODE.
ABONNEMENTPRMS
9it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
g van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,25 voo zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft m bij C. VAN DE PUTTE-GQOSSENS, Korte-Zoutstraat,
N° 31, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, fr i,00 Vonnissen op
3« bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiën door de Pos
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Calque «nam.
MLST, 50 DECEMBER 1891.
Politiek overzicht.
De Paus en de Fransche Bisschoppen
'l is slechts ten titel van inlichting dat
wij, in deze moeilijke kwestie, de ver-
schillige berichten meêdeelen.
De Paris spreekt van een onderhoud
dat de pauselijke nuntius te Parijs mot
den minister Fallières zou gehad hebben
en waarin deze ecne afkeuring van de
houding der Fransche Bisschoppen door
den H. Stoel verlangde of althans tegen
openlijke goedkeuring van het gedrag van
Mgr Gouthe-Soulard waarschuwde.
Dit is zeker hoel goed mogelijk maar
als het blad er bijvoegt, dat daarop door
den Paus aan verschillende Bisschoppen
werkelijk afkeuringen zijn uitgedeeld,
zegt het zeker meer dan hel verantwoor
den kan.
Als opvolger van Mgr. Freppel in de
Kamer want de katholieken van Brest
houden er aan opnieuw eenen bisschop
te kiezen noemt men nu Mgr Tregaro,
en die, als oud opper-aalmoezenier der
marine, goed gezien is door de regeering
en door leger en vloot.
Nota van China over de oproeren. De
Chineesehe gezant heeft eene noiameêge-
deeld, waarbij aangegeven wordt, welke
maatregels door China genomen zijn, om
de geschillen naar aanleiding van de op
standen, die dezen zomer in het gebied
der Yang tse Kiang zijn voorgekomen, te
regelen. Eene schadeloosstelling van
2,500,000 Ir. is betaald. Voor hel ver
volg zal men kunnen vertrouwen op de
krachtige waakzaamheid der Chineesehe
regeering, die besloten is alle interna
tionale plichten te vervullen engelijker-
tijd al hare souvereine rechten zal hand
haven.
Betreffende de opstanden in Mants-
joerië wordt gezegd,dat deze niet dezelfde
oorzaken hadden, daar men plunderde en
moordde zonder onderscheid van gods
dienst. Deze opstand is volkomen gedempt
De Chineesehe regeering komt op tegen
de onware berichten, die door de euro-
peesche bladen op rekening van China
zijn gesteld.
Op ons artikelGeuzen-Rechtsgeleerd
heid heelt, bij uitzondering, Dendergalm
eenige bemerkingen neêrgeschreven niet
om de vraag grondig te bespreken, dat
ligt misschien buiten zijne bevoegdheid,
maar om zijdelings de Kerk aan te val
len. Zijn stelsel houdt hij staande, niet
door beweegreden gestaald maar met
dit bosje dat wij hem kennen van stoute
bevestiging,het spreekwoord gedenkend:
Stout en hevig gesproken is half gevoch
ten.
YVij gaan dus over dit punt en nemen
terloops eenige van zijne bemerkingen
ter hand.
Nooit zullen onze lezers raden welke
gevolgtrekking Dendergalm uit de volgen
de lijnen leidi. Tot lond 312 nam zij de
armen in haren school op,want de eerste
Christenen hadden maar een hert en eene
ziel.
Ziellier wat Dendergalm zegt
«Dus na 512 wierden de armen de nood-
diuftigen uil haren schoot gebannen en
begonnen de kuiperijen der ik- en heb
zucht. Tot dan toe waren de christenen
socialisten.
Het hoofd van den neger wit willen
wasschen waar zottemanswork. Wij ge
ven dit op voor het eerste punt.
Wat het tweede aanraakt, die wijze
van leven en hel kolleciivism zijn twee
verscheidene zaken en tusschen beide
ligt een hemelsbreed verschil. De socia
listen willen iedereen aan de slaafsche
ketens der gelijkheid boeien uit haat en
nijd der kapitalische samenleving. De
persoonlijke vrijheid wordt op liet autaar
der aigunst opgeofferd. De dwang, van
wege de Staat, is de grondsteen waarop
het is gebouwd en alleen op macht en
kracht is gesteund.
De gemeenschap der eerste christenen
die ongedwongen uit liefde voor hunnen
goddelijken meesier hunne goederen
verkochten, gaven slechts gehoor aan de
edelmoedige ingevingen der liefde, zij
wilden liet voorbeeld van hunnen onsier-
felijken Voorganger navolgen.
De genegenheid van hunnen even-
mensch was de drijfveer van hun gedrag,
zij konden ook, wanneer zij het wilden,
hunne eerste stelling in de maatschappij
weêrnemen lijk het klaar uit het ant
woord van den H. Paulus aan Ananias
blijkt.
Zoolang de Kerk in de catacomben
was opgesloten, zoolang hare werkzaam
heid was beperkt, had die gemeenschap
niets dan goede gevolgen en was dit een
ideaal. Nu,na de bekeering van Constan-
lijn verandert dien stand van zaken en de
armen worden op andere wijze verzorgd.
Uit haat van de Kerk ziet het vooruit
strevend blad uit de Vooruitgangstraat
dit niet. Wilde het oprecht de waarheid
kennen, hoe zou het dan nog tegen den
Godsdienst donderen kunnen Dender
galm is benauwd van het licht daarom
'durft hij den toegeworpen handschoen
niet oprapen en met ons een heerlijke
pennetwist beginnen.
En zeggen dat die jongen partijganger
is van het verplichtend onderwijs en dat
wij,katholieken, 'i volk in slaaiscbheid en
domheid houden willen.
Verder betwist Dendergalm de wettig
heid der middelen van bezitting der Kerk.
Hare rijkdommen zijn de vrucht van rooi
en inpalmingen, want als zij deel had in
DE
(4e Vervolg).
Ja, zij was eene flinko vrouw, zegde Peter
Griebel. In het bestuur van liarc landerijen was
zij zoo goed thuis als een man. Ik ben gedurende
de leste twee jaren toczichlcr geweest, maar zoo
oud als ik ben. heb ik bij baar meer grleerd dan
in tien bij mijn vorigen meester. Zie maar eens
bij wees naar de welerige landerijen dit alles
is baar werk, want de opperhoutvester moet er
zoo goed als niets van gekend hebben, t Is waar
een paar akkers daar achter liet dennenbosch zijn
verwaarloosd, maar diebehooren ook tot de pacht
hoeve, en daar gaat het niet goed, uw advokaat
zal dit wel hebben geschreven.
Ja, sedert vier jaren heeft M. Franz, de
schout, de boerderij in pacht, maar in de gehou
den boeken is geen enkele keer de pachtsom als
ontvangen aangeteckend.
De oude mevrouw heelt alt(jd cea oog toege
daan, omdat de vrouw van den schout altijd hare
vriendin geweest is, viel de kleine vrouw ia. De
schout zat tot over de ooren in de schulden zijne
sehuldeischers haalden hem alles af, tot zelfs zijn
landbouwgereedschap. Toen heeft de opperhout-
vcsterin hun de pachthoeve gegeven, wel niet voor
niemendal, daartoe was zij veel te streng en te
puntig stipt in geldzaken maar toch voor een
bagatel, en dat heeft de oude deugniet zelfs niet
betaald.
Zij hield op en stak de hand in den zak. Daar,
zie, Peter, heb ik liet u niet altijd gezegd
sprak zij, zich tot haren man wendende, terwijl
zij voor zijne oogen een kleinen gebraden aard
appel brak, die van binnen zoo geel «Is de dooier
van een ei. In liet hosch van den graaf zoeken de
jongens van Tillroda aardbeziën en daar liggen die
lekkere aardappels bij hoopen in de lieelc ascli.
«- En Jetj.-1
En man 1 bootste zij hem op spottenden toon
n». Moesten die bengels dan juist de allerbeste
soort hebben En toen ik hun vrorg
Hoe komt gij daar aan antwoordde de ben
de stout weg Niet van juffrouw Griebel, maar
van de meid van den schout. Mijnheer Markus, ik
wil de menschen van de pachthoeve niet belakkcn;
voor mijn paart mogen ze tot in alle eeuwigheid op
de boerderij zitten zonder pacht te betalen, r
zij hebben den besten aardappclgrond van het hcele
goed.
Jetje denk aan uw geweten I viel haar man
waarschuwend in. Wij hebben gcenc reden tot
klagen, het gaat ons goed en van mijne familie zal
niemand er toe aanzetten, dat M. Markus kort
den koek was alles recht wat gebeurde.
Ten bewijze het gedrag van Clovis, de
inquisitie enz.
Dendergalm gij doet ons waarlijk aan
uwe geschiedkundige kennissen twijfelen
of anders geeft gij hier wederom een ver
bazende blijk der spsoG geuzentrouw.
Welke roof, door Clovis gepleegd, is
door de Kerk gewettigd geworden, als
rechtveerdig aanzien
De bekeering van Clovis had zijne hei-
densche inborst niet gansch veranderd,
zijn karakter ruw en bloeddorstig niet
gansch omgestemd. Wie heeft paal en
perk er gesteld aan die barbaarsche
buitensporigheden
Zeg eens Dendergalm
Gij spreekt van d'iuquisitie lijk 'nen
blinden van de kleuren zonder de zaak
anders dan door den naam te kennen. In
de verbeurdverklaringen, straf die de
Kerk als tegenstrijdig aan de voorschrif
ten van 't natuurlijk recht tegenwerkte
bekwam de Kerk geen duit. Jan III ver
bood door zijne bulie van 23 meert 1556
aan de portugeesche inquisitie binnen de
tien jaar geene aanslaging van goede
ren uit te spreken. D iarbij in die zaak
besliste de Kerk slechts of iemand ketter
was ol niet en daarmeê was hare rol ten
einde.
De plichtig gevondene wierd dan aan
de wereldscbo macht overgeleverd en
was de koning dan een held door Den
dergalm bewonderd lijk Filip den Schoone
dan stegen zij, het voorbeeld van Molay
hoofd der ridders de templiers leert het,
den brandstapel op en hunne schatten en
goederen sloegen den weg in der Staats
kas.
Leest ne keer de geschiedenis van den
Franschen valschmunter.een uwer helden
en daarna verwachten wij u in eenen
pennetwist.
De volgende lijnen, in Dendergalm
aangetroffen, doen in ons de vraag ont
staan, en met rede geloof ik zijt gij ern
stig als gij schrijft 1
Neen, wij keuren die in China ge
pleegde onmenschelijkheden af, wij
teekenen er krachtig protest tegen aan,
omdat wij de partij der verdraagzaam
heid zijn, vijandig aan alle brutaal ge
weld.
Zoo de geuzerij is de partij der ver
draagzaamheid Aardige verdraag
zaamheid, aardige eerbied voor de vrij
heid van iedereen
Gij, Dendergalm, gekend om den haat
dien gij den Katholieken Godsdienst toe
draagt, gij, die in al uwe nummers hem
aanvalt en hem aan spot en hoon prijs
geeft;
Gij die vindt dat de kloosterlingen er
te veel zijn;
spel met die. menschen maakt. Dc schout is oud
zijne vrouw ligt sedert een joar ziek te bed, en als
de meid niet wist buis te houden.,.
Ja, de meid, bet is me wat lekkers, zegde
juffrouw Griebel, terwijl zij minachtend de schou
ders optrok. Nu, gij hebt haar gezien, M. Markus,
liet meisje met baar verfronst sladsklred aan. Nu
loopt zij wel met een grasbussel op het hoofd,maar
in den beginne 1 't Is God geklaagd
Is zij hier uit dc streek t vr,eg M. Markus
met belangstelling.
O, hemel neen Naar baar spraak te oordee-
Ien moet zij ver van hier zijn... Nadat onze me
vrouw gestorven was, werd ook de vrouw van den
schout bedlegerig en de meid ging weg, omdat ze
gecncn penninloon krerg dat was een erg geval
want niemand wilde in bare plaats komen. Ik had
al gezegd of ik ook ergens mee van dienst kon zijn
al hebben zij nooit naar ons omgezien, maar daar
kwam op eens eene nicht van den schout voor d<
dag zij was gouvernante in eencgrootc stad,zoo
ais de houtvcslcrin mij eens gezegd heeft, en die
heeft dc meid meegebracht... Op de meid rust nu
het hcele huishouden want het gouvernante-juf
ferke zal zeker geencn kookpot of stofvod aanra
ken.
Hit I klonk hel uit den mond van den heer
Markus, terwijl hij eene beweging maakle, als wil
de hij iets van zich schudden.
Is er iets Eu juffrouw Griebel zette hare
Gij, voorstaander van het verplichtend
onderwijs, waardoor gij, niettegenstaan
de de kristclijke overtuiging der huisva
ders, de jeugd aan de bron van godsdien
stige onverschilligheid, van haat en mis
prijzen liever te laven zoekt;
Gij, die, op onze uildaging, de schand
daden van Gent, Antwerpen, Mechelen,
Uoei en Brussel, zelfs in de grootsche
betooging van 7 September 84 voor uwe
partijgenoten, te veroordeelen, niet
eens, uit vrees uwe vleugels te verbran
den. hebt durven beantwoorden.
Zult gij uw vermaarde boni-minister
durven laken, die des anderendaags met
de slaclnoflers der geuzenschanddaden
van 7 September op onmenschelijke
wijze, den spot dreef.
Zult gij hel gedrag der Chronique be
knibbelen durven, die met den fleren en
verwaanden hoogmoed eens overwin
naars, de gescheurde stukken van vaan
dels en cartels, als gedenkzuilen van
eenen schoonen en eerrijken zegepraal
aan hare helden en partijgenooten ten
toon prijkte
Zult gij den volzin van den Journal dc
Gand durven misprijzend afwijzen, toon
beeld der onverdraagzaamheid, die de
moorderijen van Oostakker toejuichte en
geschreven heeftzij die dwaas genoeg
zijn beêwegen te doen, zijn maar goed om
afgerost te worden 1
Hoe dikwijls hebben de geuzenbladen
van insektdoodende middels niet ge
sproken, die niet gewenscht om lijk
't geuzenlied luidt 't vaderland van het
ongediert der papen te verlossen
Neen, Dendergalm, de schoone hoeda
nigheid die gij gratis uwe partij aanei-
gent, komt haar niet toe, moet haar eer
door de geschiedenis worden ontnomen
en ontzegd.
De dwaling is en kan van hare natuur
slechts onverdraagzaam zijn. In 't verle
den ligt het heden, zegt een oud spreek
woord, en in h.et nu wat worden zal.
Gij zijt bewonderaar, Dendergalm, van
al de godsdiensten die zich met kracht
en geweld uit den schoot der Moederkerk
hebben losgerukt.
Een uwer helden is de vermaarde Ma-
hornet die met zijn vreeslijk wapen in de
hand de wereld toesnauwde Geloof of
sterf.
Calvin ook, staat op een hangsken, hij,
de onverdraagzame, die voor mangel aan
eerbied voor zijnen persoon, verschei
dene personen onder andere Gruet,
Gentilis enz. deed onthoofden, en ecne
galg op de openbare plaats van Geneve
deed oprechten met dit opschrift Voor
hem die kwaad van Calvin zeggen zal
Gij zingt lofliederen ter ophemeling
der Fransche omweutelaars die met den
schoonen stelregel in iden mond de
broederlijkheid of de dood hunne mede
burgers neêrmaaiden.
Zouden de kleinkinderen dan de in
borst, aard en karakter van grootvader
Voltaire hebben verloochend die de scha
duw van een mededinger niet kon ver
dragen en deze met al zijnen driltigen
haat en verwaanden hoogmoed vervolg
de
Waarom heeft hij J. J. Rousseau doen
verbannen Welke verdraagzaamheid
Er zijn er twee soorten van ver
draagzaamheid, geloof ik, de wezenlijke
die alleen aan de waarheid toekomt
en met haar aan hare verdedigers de
katholieke partij. De andere soort, op
haar eigen, is die van Dendergalmde
geuzenverdraagzaamheid en bestaat in
den dwang, anderen, lijk hij te doen
denken.
Trekt dus dit pluimlje van uwen geu-
zenhoed, Dendergalm, dat moet hem ont
sieren want anders zou het kunnen
gaan, gelijk in de label en uw ge
schreeuw zou u haast verraden.
Wij, Katholieken, verdedigers der
goede zaak, keuren alle geweldenarijen
af kracht en geweld tegenover recht en
reden kunnen door ons nooit gewettigd
worden. Onze grondbeginselen, onze
Godsdienst verbieden het en het ware
ook onze vijanden, die overal op loer
zitten een schrikkelijk wapen in de hand
stoppen.
Wij lezen in Dendergalm
Wij hebben geschreven en Slimme-
ken heeft tot hier toe ons schrijven niet
kunnen weerleggen dat de fransche
omwenteling aan de Kerk hare goederen
ontnomen heeft omdat zij deze niet in
eigendom bezat maar wel ten behoeve
van den arme.
Dit was dus geene berooving want
vermits de Staat de verzorging der nood
lijdenden op zich nam,deed de Kerk niets
anders dan de goederen terug geven
welke zij voor de uitoefening van dien
dienst bezeten had.
Verder gaat hij voort.
Toen bezat (onder de Bourbons) die
Kérk de 2/3 van den nationalen rijkdom
en ondanks die onberekenbare inkomsten
was de ellende nooit schrikkelijker ge
weest en vielen honderde menschen van
honger en gebrek dood langs de openba
re wegen.
t Denderbode noemt dat de noodlijden
den spijzen-
Zoo zorgde de Kerk voor het werk
der armen. Moet het dan verwonderen
dat die Fransche revolutie haar die on
wettig verkregen goederen, van
welke zij zoo slecht ge
bruik maakte heeft ontnomen
Zoo zoo de verbeurdverklaring van
1789 was eene teruggaaf. Hoe bewijst gij
dat Dendergalm
'tls eene reine dwaasheid, jongsken,
indien gij niet beweert dat dc Kerk, om
dat zij Kerk is, het recht niet heeft van
te bezitten. Ga voort, manneken, volgt
kleine o- pen zoover mogelijk open.
Ja beste juffrouw Griebel, gij moet weten,
dat ik zenuwachtig ben ik heb vooral een onbe-
dwingbaren tegenzin voor gouvernanten.
Dc man lachte geestig.
Dat wil zeggen gij kunt geen gouvernante
uitstaan Dat zou ik me kunnen aantrekken^
M. Markus want mijne Louise wil ook gouver
nante worden, maar niet zoo als die op de pacht
hoeve. Daar wil ik niets vnn hooren, In de vakan
tie moet zij werken. Zij kan goed bakken, inmaken
en voge's mesten in de meikerij is zQ t'huis, zoo
goed als ik, en daarbij heeft zij roode wangen als
eer. appeltje, en is friscb en gezond.,. Ik wil ook
niet, dat zij naar eene groote stad ga, want daar
komt men vqii terug met blcekc kleur en gekke
manieren, gelijk juffrouw Eranz op de pachthoeve.
Ik heb baar maar ééns in dc kerk te Tillroda gc.
zien, en toen had ik er genoeg van. Zoo'n lange
boonstaak als hare meid, een nuf met veel ver
beelding en bleek en mager in het gezicht, voor
zoover ik van mijne zitplaats zien kon.
Zij hield in cn wendde zich eensklaps naar dc
deur.
Maar ik sta hier mijnen tijd te verbabbelen
cn ik heb nog zooveel tc doen. Peter ge moet jonge
duiven van liet bok halen en verschc eieren bren
gen, terwijl ik de koffie zet. Daarna moet hier
boven gesloft worden. Tol zoo lang moet gij den
tijd maar verdrijven, mijnbeer Markus er z(ju
hier aardigheden genoeg te zien.
Daarmee ging zij weg. Peter volgde haar op den
voet cn, de nieuwe heer keerde van het venster
terug, terwijl zijn oog nauwkeuriger de kamer
rondwaarde,
Dc ramen der koepel waren in liet midden van
den voormuur der groote kamer, zoodat de gla
zendeur aan weerskanten door een venster bezet
werd. Zoo kwam er veel licht, een weinig verzacht
door katoenen gordijnen met groene bloemen,
binnen en deed twee portretten opden tegenover-
staanden muur uitkomen.
Dc jongen mun fronste het voorhoofd bij he
zien van het schoone, mannelijke portret in groe
nen jagersrok, welke door een verdorden eike
krans omgeven was.
Ja, zoo moest hij er uitgezien hebben, de trot-
sclie opperhoutvester, die zich van zijne eenige zus
ter bad losgemaakt, omdat zij aan cencn man uit
den ambachtsstand haar hart geschonken en hem
ook, ondanks dc gramschap en hel verzet van haren
broeder, getrouwd had. Deze zuster was de moe
der van den jongen Markus geweest... Ja, dat was
de verpersoonlijking van den ambtcnaarshoogmoed
die de verwantschap met den slotmaker van
zich gewezen luid, al was ook de slotmakerswert-
plaats in den loop van den tijd in eene kolossalc
fabriek veranderd, welke een hooggeachte» naam
droeg.
(Wordf voortgezet.)
