NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN DE STAD EN T ARRONDISSEMENT AALST.
IN 'T IJS GEKLEMD
Donderdag 18 Augusti 1892. 10 centiemen per nummer. 46ste Jaar, IV" 2698.
Politiek overzicht.
Is wedden onzedig
Aan onze Werklieden
DE DENDERBODE.
ABONNEMENTPRLUS l
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betaien
De inschrijving eindigt met 31 December.
De onkosten der kwitantiën door de Post ontvangen, zijn ten laste Yan
den schaldenaar.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat,
N. 31, en in alle Postkantoren des lands.
DVERTEWTIENPR IJS I
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnisaen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. Voor de adverlentiên uit vreemde landen
zich uitsluitend te wenden tot de Agencie Havas, te Brussel,32, Magdalena
Straat en te Parijs, 8 Beursplaats. (Paris, 8 Place tie la Beurse.)
Guique suum.
AALST, 17 AUGUSTI 1892
Nederland.— Grensregeling Baarle-
Nassau. Men leest in liet Nieuws van
den Dag van Amsterdam
Nadat eene commissie de voorgestelde
grensregeling aan een plaatselijk onder
zoek heeft onderworpen, is opnieuw een
wapenstilstand ingetreden, en geloo-
ven de belanghebbende gemeenten dat het
weer langen tijd zal duren alvorens een
definitief besluit wordt genomen.
Wij waren ter plaatse, om het oordeel
der belanghebbende bewoners in deze te
hooren, en vernamen het volgende
Het feit, dat Nederland meer grondge
bied wil afstaan dan het in ruiling terug
krijgt, bewijst dat dit land de grensrege
ling per se wil doorzetten. De tegenstand
wordt echter het meest gevonden bij de
bewoners der gemeenten Castelre (thans
nedcrlandsch grondgebied) en Baarle-
Hertog (belgisch), die liever Belg dan
Nederlander zijn, en dit verlangen gaat
zoo ver, dat zij de commissie, die een
onderzoek kwain instellen, met niet zeer
vriendelijke oogen begroette.
Een onzer berichtgevers beweerde zelfs,
naar aanleiding van de voorgenomen af
paling der grenzen (waaraan, in strijd
met eenige berichten, nog geen gevolg is
gegeven), dat de inwoners in staat zouden
zijn de palen weer te verwijderen zoodra
de overheid die geplaatst zou hebben. Zij
hebben bij den tegenwoordigen toestand
te veel voordeel, om elke verandering in
deze goed te keuren. Vooreerst zal dit dus
welzoo blijven.
Duitschland. Duilschland en Rus
land. Wat men in Frankrijk er ook
moge over zeggen, de onderhandelingen
tusschen Rusland en Duitschland, voor
het sluiten van een handelsverdrag zijn,
zooals de telegraaf reeds gemeld heeft,
begonnen.
De eerste gedachten over dat ontwerp
werden reeds over vele maanden gewis
seld, maar het ziek worden van twee
russische ministers deed de zaak verschui
ven. Het bezoek van den czaarte Kiel
bevorderde het ontwerp, en versterkte
aan beide kanten de hoop, eenmaal het
verdrag te zien tot stand komen.
In Rusland ziet men in het sluiten van
dergelijk verdrag meer dan eenen maatre
gel van economisch-politiek belang, en
ook in Berlijn deelt men het gevoelen, dat
die overeenkomst eene beteekenis heeft
an algemeene politiek.
Een russische diplomaat verzekerde
deze week, dat Rusland het verdrag niet
wenschte om de duitsche markt te kunnen
openstellen voor zijne leeningen, maar
wel in 't belang van den handel beider
landen. Het handelsverdrag met Rusland
zal zich geheel en al op het gebied der
17* Vervolg.
Laten wij haar gaan opzoeken, zegde hij.
Hij ging naast Clara zitten en beschouwde aandach
tig haar gelaat, terwijl hij haar pols voelde. Er was
geen schijn van sympathie tusschen die heiden de
patiënte met haar droomerig gemoed en ziekelijke ver
beelding en de doktor met zijn rondborstig karakter
en praktisch oordeel.
Clara had in het geheim een afkeer van haren ge
neesheer. Tegen haren zin onderwierp zij zich aan het
nauwgezet onderzoek, waaraan hij haar thans onder
wierp. Hij ondervroeg haar en zij antwoordde hem
op prikkelbaren toon.
Een stap verder gaande (de doktor liet zich niet
spoedig ontmoedigen) maakte hij gewag van het ont
vangen nieuws omtrent de Expeditie, en sloeg daarbij
den overredenden toon aan, dien Mevrouw Crayford
reeds gebruikt had. Clara weigerde over dit vraagpunt
te spreken. Zij stond met vormelijke beleefdheid op
en verzocht verlof naar huis terug te kceren. De
doktor deed geene poging om haar tegenstand te bie
den.
tolpolitiek houden en een gevolg zijn van
den nieuwen toltoestand jin westelijk
Europa.Niettemin kan men niet loochenen
dat het ook eene algemeene politieke be
teekenis heeft, in dien zin, bij voorbeeld,
dat het een nieuw bewijs is van de vrede
lievende gevoelens, die heidelanden be
zielen.
Tegen de socialisten. ,De werking
der katholieken en aller weldenkende
personen tegen de sociaal democratie
breidt zich meer cn meer uit, en de tot
hiertoe {bekomen uitslagen zijn waarlijk
aanmoedigend.
Zondag 7 dezer hield het Volksverein
fur das katholische Deutschland eene
vergadering te Erfurt, en weer was de
zeer ruime zaal veel te klein, om al de
toegestroomden uit Erfurt en omstreken
te bevatten.
Verscheidene redenaars voerden er het
woord over den algemeenen politieken
toestand, over de grondregels en het doel
der sociaal-democratie enz., en allen be
kwamen den grootsten bijval.
Het woord, door onzen diepbetreurden
Windlhorst op den katholieken-dag van
Coblenlz gesproken v De vergaderingen
der katholieken zijn wapenoefeningen,
waarbij zij zich tot den strijd tegen den
vijand bekwamen, is door geheel
Duitschland goed begrepen. Dat bewijzen
gedurig de steeds talrijker wordende
wapenoefeningen die ten allen kante
door de katholieken gehouden worden.
Kerkelijke Staten. Nog het inter
view Séverine. Sinds eenige dagen
was door de joodscb-liberale pers veel
ophef gemaakt van een verhoor, welk aan
de socialistische schrijfster,Mad. Séverine,
op zondag 31 juli, bij Z. H. den Paus was
toegestaan en waarin, naar het heette, do
H. Vader het drijven der anti-semieten
streng beoordeeld was.
Mad. Séverine had namelijk goed ge
vonden, een uitvoerig relaas van haar ge
sprek met den Paus in den Figaro te
plaatsen, 't Spreekt van zelf dat Loo XIII
de liefdelooze overdrijvingen der anti
semieten moest laken, en dA&rop wordt nu
door bedoelde pers alle gewicht gelogd
maar zij verzuimt er bij te voegen, dat de
Paus ook uitdrukkelijk klaagde over de
heerschappij van het joodsche kapitaal
Overigens behoeft het geen vertoog dat
zulk interview, door eene socialistische
dame in Figaro weergegeven, al bitter
weinig gezag heeft. Het verslag droeg dan
ook hier en daar zoo kennelijke sporen
van on trouwbaarheid,dat wij er tot heden
niet veel van gewaagden.
Zoo werd onder andere de uitdrukking
mijn rijk is niet van deze aarde reeds
geëxploiteerd in den zin, alsof de Paus
zijn rechten op territoriaal bezit daarmede
had opgegeven Het liep zoo ver dat de
Gennania den wensch naar ëcnige te
rechtwijzing uitsprak, waarop de Moni-
teur de Rome en de Voce delta Veritó,
Wel zeker, Miss Rurnham, antwoordde hij gela
ten na eerst eenen oogslag op Mevrouw Crayford te
hebben geslagen, die duidelijk te kennen gafBlijf gij
hier bij mij. Clara betuigde zonder tc spreken haren
dank door eene koele baiging cn liet hen alleen. De
doktor staarde de vermagerde, maar nog steeds de be
vallige gestalte van het meisje na, toen deze zich lang
zaam verwijderde, na met zulk eene uitdrukking van
ernstige bezorgdheid in zijne heldere oogen, dat een
hangstig voorgevoel zich van Mevrouw Crayford op
hare beurt, meester maakte. Hij sprak echter geen
woord voor dat Clara verdwenen was onder de
veranda, die het huis aan den kant van den hof ver
sierde.
Als ik me wel herinner, hebt ge mij gezegd, be
gon hij, dat Miss Burnham geen vader of moeder meer
in leven heeft 1
Ja, Miss Bnrnham is eene weeze.
Heeft zij ook naaste betrekkingen.
Neen, ge moogt tol mij spreken als tot bare
vriendin en voogdes. Zijt gij ongerust omtrent
haar
ik ben ernstig ongerust, 't ls slechts twee dagen
geleden dat ik hier't laatst geweest ben en ik neem
eene wezenlijke verergering waar. Physick en zedelijk
eene verergering. Maak u niet noodeloos bezorgd De
ziekte is, hoop ik, niet geheel en al onherstelbaar.
Ons blijft nog de hoop, maai- daarvan hangt meest af,
dat M. Aldersley nog in leven is. Is dit het geval, dan
werkelijk verklaarden dat het verslag
onjuist was,en dat het verhoor enkel was
toegestaan op aanbeveling van achtbare
personen.
Daarop komt nu Mad. Séverine in den
Figaro verzekeren dat zij enkel was aan
bevolen door M. Magnard, redacteur van
dat blad dat zij van dezen in last had,
het oordeel van den Paus'omtrent de anti-
semielsche beweging te vragen, en dat zij
haar terstond na het verhoor geschreven
verslag aan kardinaal Rampolla ter inzage
had gezonden, van wien zij het met weg
schrapping van een 50-tal regels terug
had gekregen.
Hiermede meent men, zal al het overige
als officieel erkend of onreclitstreekseh
bekrachtigd te mogen beschouwen, welke
gevolgtrekking zeker ver van gewettigd
is doch in elk geval heelt de joodsche
pers in 'tgeheel geen reden om te juichen!
Wellicht denkt de vlugge schrijver van
liet vloeiend art. wedding, wet en zede
lijkheid op de fiere lauweren dor overwin
ning te mogen slapen. Het doet mij herte-
lijk spijt dat ik hem uit die zoete verlei
dende droomerijen moet wekken en
waarscliijnelijk zal ik de tolk zijn van het
grootste deel der lezers van Den Dender-
bodeals ik hem zeg dat zijn stelsel, in
den absolutcn vorm waarin hij het ge-
doscht heelt, gansch onaanneembaar is.
De overtuiging, zonder twijfel onwan
kelbaar cn stevig, van den geleerden
schrijver, wil ik in twijfel niet trekken,
alhoewel liet besluit van zijn opstel
gansch verschillig is met den grond van
zijne thesis. In het eene is wedden onze
dig, in het andere slechts nog belachelijk!
Wie ziet niet dat die twee begrippen
geenszins vereenzelvigd zijn
Toch een welverdiende hulde moet ik
brengen aan de knappe behendigheid
waarmeè in zijne redeneering de geachte
schrijver omspringt; hij schynt mij waar
lijk in staat Gorgias en Hegel de meesters
der sophistick, de les te spellen.
Had XX zijn stelsel bepaald op het
groot deel der weddingen, had hij de wed
ding in haar eigen, in haar wezen en
natuur niet veroordeeld, had hij er de
menigvuldige slechte gevolgen voor den
wedder, voor zjjne familie voor de sa
menleving, in schitterende kleuren en
gevoelvolle wijze doen uitkomen, niemand
had hem ongelijk kunnen geven; dan ook
had hij de bevoegheid der godsgeleerden
kunnen inroepen en met I)r Waffelaert
(De Justitia, torn. I bl. 492) zeggen. De
godsgeleerden bemerken dat het geens
zins zelden gebeurt dat de wedders eene
zonde bedrijven, ten minste eene dagelijk-
sche, ter oorzake der lichtzinnigheid, on
voorzichtigheid, zotte uitgaven en ver-
schillige andere slechte gevolgen die er
gewoonlijk uit voortvloeien.
Nochtans, niettegenstaande dat, vraagt
zich dezelfde godgeleerde af welke de
wanhoop Ik niet aan herstel in de toekomst. Is zij
eenmaal getrouwd, dan kan zjj nog gezond en gelukkig
worden. Maar zooals de zaken nu staan, moet ik be
kennen angst te gevoelen voor de vaste overtuiging,
die zij met zich omdraagt, dat mijnheer Aldersley dood
is en dat zij hem spoedig in den dood zal volgeD. In
den tegenwoordigen staat harer gezondheid, moeten
die gedachten (die haar ongetwijfeld dag en nacht
geen rust laat) evenzeer invloed uitoefenen op haar
lichaam als op haren geest. .Indien wij het kwaad niet
kunnen meester worden, zal zij hare laatste krachten
verliezen. Verlangt gij den raad van iemand anders
intewinncii, dan slaat u dit volkomen vrij. Maar mijn
gevoelen hebt ge vernomen.
Ik stel groot vertrouwen in uw gevoelen, ant
woordde Mevrouw Crayford. Zeg mij in 's Hemels
naam, wat kunnen wjj doen 1
Wij kunnen de proef nemen of eene geheele
verandering van omgeving baten zal, zegde de doktor
wjj kunnen haar terstond hier vandaan brengen.
Daar zal zij zich tegen verzetten, hernam Me
vrouw Crayford. Meer dan ecus heb ik haar veran
dering van omgeving voorgesteld en steeds weigerde
zij.
De doktor zweeg een oogenblik stil, alsof hij
iets nadacht.
Onderweg hierheen hoorde ik iets, ging hij voort
dat mij een middel aan de hand geeft om de m
lijkheid, w aarvan gij zooeven gewaagde, te ontwijken.
voorwaarden zijn van eene rechtveerdige
en eerlijke wedding, en dus waarin bei
den verplicht zijn trouw en stipt hun
woord te houden. Alle wedding moet
dus tegen de strenge voorschriften der
zedelyke wet niet gaan aandruischen.
Ten andere dit gaat zoo straf tegen de
gezonde reden dat dit stelsel van XX
bij het eerste zicht als belachelijk voor
komt. Hij gevoelt dus de nood zijne gezeg
den te bewijzen. Zijne redeneering kan
in de boeken van logika opgenomen wor
den als voorbeeld van eene drogrede, hoe
waar en onwaar hand in hand gaan, zoo
gestrengeld dat beiden moeilijk geschei
den worden. Wedden is onredelijk,
zegt hij, want het is iets als zeker aanzien
dat gansch van den toeval afhangt. Wat
onredelijk is, is onzedelijk want wij moe
ten volgens het gezond verstand han
delen.
Is het waar dat wedden iets als zeker
aanzien is Ik denk het niet. Men wedt
op het waarschijnlijke, op de kans die den
eenen of den anderen zal begunstigen. Nu
is dit onredelijk 1 is dit in tegenstrijd met
het gezond verstaud Dat eenige weddin
gen dwaas kunnen zijn en wezenlijk zijn,
zal niemand betwisten, maar dat allen het
zijn dat is eene drogrede.
Meester dubbel X gaat voort in zijne
redeneering, a Wat onredelijk is, is onze
delijk.
Een onderscheid als antwoord. Alle
weddingen zyn niet onredelijk, liever be
lachelijk, dus, zelfs die gevolgtrekking
aan genomen, zyn alle weddingen niet
onzedelijk.
Nu, is het dan volstrekt waar dat wat
onredelijk is, ook onzedelijk zou zyn! Zijn
die twee denkbeelden volkomen vereen
zelvigd en gelijk
Om de zedelijkheid eener daad te meten
moet men drie dingen in betoog houden.
1.Het doelwit van dengenen die de daad
bedrijft.
2. Het einde waar de daad zelve naar
strekt.
3" De omstandigheden die de daad ver
gezellen; die nu verzwarend, thans ver
zachtend zijn.
Dat er zaken zyn waarover kan gewed,
worden, en waar deze drij voorwaarden
in 't goede vereenigd zijn, schiet in het
oog cn daarom onderzoeken de godsge
leerden de gevallen waarin wedden wettig
en toegelaten is.
1. Wanneer de wedders in gelijke om
standigheden zijn, 't is te zeggen, dat het
op voorhand niet is gekend wie winnen
1.
2. Dat het voorwerp waarover eene
wedding loopt in zijn zeiven wettig en
goed zij.
Wat in het art. van M. XX het meest
te bewonderen is, is de behendigheid der
sophistiek, de gemakkelijkheid waarmee
bij mankende bewijsvoeringen den schijn
geeft op vaste boenen te wandelen en de
krukken en knodden te verbergen die hen
ondersteunen. Zijn artikel is niets anders
Indien ik mij niet geheel en al in haar vergis, zal Miss
Burnham geen neen zeggen op de verandering, die ik
voor haar op het oog heb.
En welke is die vroeg Mevrouw Crayford
nieuwsgierig.
Neem mij niet kwalijk dat ik, alvorens die vraag
te beantwoorden, u eene vraag doe, zegde de doktor.
Zijt gij zoo gelukkig, invloedrijke personen bij de
admiraliteit te kennen 1
Zeker. Mijn vader is ambtenaar ter secretarie,
cn twee der lords zijn vrienden van hem.
Uitmuntend Nu kan ik ronduit met u spreken,
zonder bevreesd behoeven te zijn u teleur tc stellen.
Na hetgeen ik daareven zegde, zult gjj het met mij wel
eens zijn,dat de eenige verandering in Miss Burnham's
levenswijze, die goed voor haar kan zijn, eene veran
dering is die eene wijziging zal brengen in haren
tegenwoordigen gemoedstoestand ten opzichte van M.
Aldersley.
Geef haar de gelegenheid om niet door middel
van ziekelijke inbeelding en droombeelden, maar door
daadzaken en de wezenlijkheid te ontdekken, of M.
Aldersley al of niet onder de levenden is, en de nood-
lolligste zinsbegoocheling, die nu hare gezondheid
dreigt tc ondermijnen, zal ophoilden. Zelfs in het erg
ste geval aannemende dat M. Aldersley zijue dood
in de IJszee heelt gevonden zal liet haar minder lx;
nadeelen de zekerheid daarvan te verkrijgen, dan wc
keu achtereen een voedsel te geven aan ziekelijke vèr-
dan eene knappe uiteenzetting der ge
kende latijnsche spreuk Ab uno disce
omnes.
Maar het en laat daarom toch geene
drogrede te zijn.
Verds.
Velen, alhoowel er talrijke bewij
zen bestaan, twijfelen nog of het waar is
dat de socialisten godverloochenaars, ge-
zwoorno vijanden van den R. K. Gods
dienst zyn.
Om dien twijfel bij hen weg le nemen,
willen wy hier letterlijk do woorden la
ten volgen, die Anseeïe, de opperleider
der Gentsciie Socialisten, op eene verga
dering, onder anderen uitbraakte.
Luistert wel
Wij, die beweren en bewijzen dat
de stoffelijke toestanden heel de wereld
beheersclien, dat zij de bron zijn van
de wijzigingen in do politieke gedach-
ten der inenschen, wij beken-
ne» God to willen ont-
- tronen en den rnensch eindelijk
te kronen als meester van zijn eigen
werk, en van do elementen der na
tuur.
Ziedaar, met welken zoo dommen als
dwazen hoogmoed de opperbazen der
Socialisten behebt zijn Zy willen God,
den Almachtige God, onttronen en den
rnensch, zyn schepsel, in zijne plaats
stellen
Ziet me ze daar eens die kwanten, die
volksbedriegers Anseele, Van Beveren,
Van de Velde, onz. enz., op don troon van
God gezeten
Andere kerels, mannen die meer ver
stand en kennissen hadden in hunnen
kleinen pink dan gij in gansch uwen
rooden mensch, hebben het beproefd,
maar te vergeefs; ze zyn van het aardsche
iooneel verdwenen, ze zijn onder de alge
meene verachting gevallen, ofwel zy zijn
totaal vergeten, en de eeuwige Almach
tige God troont nog in den hemel, op de
aardeen op alle plaatsen....
God onttronen Hoogmoedige kneu
kels toch Reeds duurt die strijd
tegen God bijna 1900 jaar ja, bijna 1900
jaren strijden de godverloochenaars ge
holpen door al de machten der hel, om
God te onttronen en ze zijn zoo verre
gevorderd als den eersten secoud 1
En ondanks die lessen der ondervin
ding, willen Anseele en consoorten het
op hunne beurt ook eens beproeven, in
andere woorden, eenen dwazen machte-
loozen kamp tegen de Godhaid voeren
Een» bemerking nog De socialisten
verloochenen de Godheid; volgens hen
bestaat er geen God, maar van den ande
ren kant willen ze God onttronen, dus
moot er volgens hen toch een God bestaan,
want waarom Hem willen onttronen als
Hij niet bestaat Antwoordt eens,
Anseele en Cnla I
beelding cn ingevingen, in afwachting van de andere
tijdingen omtrent de expeditie. In één woord,ik w ensch
dat gij voor het einde dezer week in staat zult kunnen
zjjn <ie onwankelbare overtuiging van Miss Burnham
omtrent het lot van haren verlooide aan eene prakti
sche proefneming te onderwerpen. Gesteld eens dat
gij tot haar kondel zeggen
Wij verschillen in gevoelen, lieve, over het lot
van M. Francis Aldersley. Gij meent stellig, zonder er
den minsten schijn van bewijs voor te hebben, dat hij
dood is, ja, nog erger, dat hij is omgebracht door de
hand van een zijner medeofficieren. Ik, van uiijnen
kaut, houd vol, op gezag van het nieuwsbericht, dat
niets van dien aard is voorgevallen en dat er alle kans
bestaat dat hij nog in leven is. Wat zoudt gij er van
zeggen als wjj eens den oceaan overstaken om de
zekerheid te verkrijgen wie gelijk had, gij of ik Ge
looft gij, dat Miss Burnham daarop neen zal zeggen,
Mevrouw 1 Als ik nog eenig verstand heb van de men-
schelijke natuur, dan bond ik mij overtuigd dat zij de
gelegenheid aangrijpen zal, als een middel om u te be-
keeren tot het geloof aan de zienersgave.
Hemel, doktor versta ik u welwilt ge dat wij
ons zulleu inschepen om de Noordpool-expeditie op
hare terugzeis tegemoet te gaan T
Volkomen juist geraden, Mevrouw Crayford I
Dat is precies wat ik bedoel.
(Wordt voortgezet.)
