Zondag 19 Februari 1895. 10 centiemen nummer. 17s,e Jaar N. 2751. NIEU'VS- EN A&NKONDIGINGSBLAD VIN OE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST. Politiek overzicht. Nomlïatclijklieidvan 1 onderwijs der Natuurkundige welen- scliappen in de Immuniteiten. MIJNHEER JUDAS Panama en Panamino. Wet op het tweegevecht. Een en ander. DE DENDERBODE. ABONNEMENTPRIJS Dil blad verschijnt den Woensdaji en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars fr. 3 25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betaien De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitanüën door de Post ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij C- VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoulstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des lands. \DVERTEi\TIEi\PRlJS Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag avond. Voor de adverlentiën uit vreemde landen zich uitsluitend te wenden tol de Agencie Havas, te Brussel,32, Magdalena Straat en te Parijs, 8 Beursplaats. (Paris, 8 Place de la Bourse. Cuique suum. Aalst, 18 Februari 18SKÏ. I Parijs, 16 febr. Betooging van 1 mei.De commissie van inrichting der betooging van 1 mei hield gisteren eene nieuwe meeting in dc zaal St-Léger. De pers werd niet toegelaten. De blan j quisten en boulangisten bleven ook uitge- j sloten. De revolutionnaire partij hoopt op eeno miristerieele wijziging, doch vreest dat Cavaignac, in wien zij een opkomenden Boulangerziet, aan't bewind zal geraken, j De commissie heeft haar bureel benoemd dat van nu af rechtstreeks met de gedele- j geerden zal onderhandelen over de voor stellen nopens 1 mei. Cavaignac en Carnot. Het is eene onvergeeflijke fout geweest van de repu- blikeinsehe linkerzij dat zij, om Floquet en Rouvier te sparen, aan een gematigden republikein de eer en de gelegenheid heeft gelaten om de ergerlijke regceringsprac- tijken ook van dit hooge gestoelte, voor het oor der Kamer en van de kiezers, te brandmerken. Wat Cavaignac gezegd heeft moest gezegd worden, en hij heeft gezegd, wat er te zeggen viel. Déroulède heeft dit zoo kernachtig we ten uit te drukken, toen hij, het woord gevraagd hebbende tegelijk met Cavaignac na diens rede de tribuun beklom en de woorden sprak Mijnheeren, alles wat gezegd moest worden voor de eer van Frankrijk en van de republiek is gezegd ik zie van het woord af De luide toejuichingen op verschillende banken bewezen dat hij naar het hart dei- Kamer gesproken had, en dit overkomt den afgeveerdigde der Charente tegen woordig zelden. Maar Déroulède heeft ook eene onder breking tijdens Cavaignac's rede op zijn geweten, welke, al komt zij in het Jour nal officiel niet voor, misschien bestemd is om historisch tc worden. Toen Cavaig nac de bekende regeeringspractijken gee- selde riep de afgeveerdigde Jourde uit Ziedaar de taal van een minister der repu bliek Neen, klonk het uit Déroulède's monds, van eenen president Want Cavaignac isdoor zijne rede eensklaps candidaat gesteld voor het presidentschap der republiek, en van den veldtocht voor deze betrekking, welke in de provincie reeds is begonnen, is hij de held. In groot getal wordt daar een vlugschrift ver spreid, waarin de Carnot's pn de Cavaig nac's twee families van hoogen republi- keinschen adelworden verheerlijkt. Maar als de schrijver de revue heeft gepasseerd over de drie Carnot's en ieder hunner warmen lof heeft toegezwaaid, begint hij met de Cavaignac's, en bij dezen vergeleken vallen de Carnot's erg af. Reeds de titel duidt het aan LES CAVAIGNAC et Les Carnot. waarin de Intransigeanl de beeldspraak heeft gelezen de groote Cavaignac's bo ven de kleine Carnot's Wij zullen toekomend jaar zien of Ro- chefort gelijk heeft. Engeland. Vrouwenslcmrechl. In 't Lagerhuis heeft zich dijnsdag bezig gehouden met de kieswet voor de benoe ming der armbestuurders. Bij tweede lezing is aangenomen dat de vrouwen, voor de kiezingen dezer be stuurders, op den zelfden rang worden gesteld als de mannen en dus ook kies recht hebben. - Kerkelijke Staten. De Paus en Ierland. Uit Rome wordt aan de j Daily Chronicle gemeld, dat Z. H. de Paus over het home rule ontwerp van Gladstone gunstig oordeelt. Wij gelooven niet dat dc H. Vader nu reeds uitspraak hebbe gedaan over het ontwerp, dat nader dient toegelicht te worden. Deze gewichtige en allerbelangrijkste stof kan op verschillende manieren be handeld worden. Vooreerst kan men de natuurkundige wetenschappen op liun eigen zeiven be schouwen, hunne aantrekkelijke schoon heid beschrijven en het veelvuldig nut, dat uit hunne studie vloeit, doen uitschij nen. Nog zou men kunnen toonen dat het doel zelf derhumanora.en de plaats die deze bekleeden in den grooten pedagogischen bouw van 't volledig onderwijs, het aan- leeren der natuurkunde verrechtveerdigd ja, noodzakelijk vereischi. Doch deze punten zullen wij later breed voerig bespreken. In dezen artikel zullen wij de studie der natuurkunde behandelen. 1° in zooverre zij in verband staat met de godsdienstige controverse - van onzen tijd, en 2° zullen wij onderzoeken welk belang zij erdient als voorbereiding tot de hoogere studiën der Universiteit. Vooreerst iedereen weet dat er tegen woordig geen spraak meer is van de ket terijen van Nestorius, Arius, Phocius,enz. enz. noch van de wreede inkerkering van Galilée noch, om zoo te zeggen, van 14" Vervolg. In den mist, iu den regen, in de duisternis, bleef Ociavius Fanks staan voor ene verlichtte vitrien haal de zijn notaboekje voor den dag en las wal hij geschre ven had na zijn eerste gesprek mcl Roger. Traag stak hij het terug op zijne plaats, hij voelde ccn krop die hem dc keel toenccp en'een zucht looien de, murmelde hij Arme. goede, oude, kamer .ad moest het dan zoo ver met u komen Wat hij over zijn onderhoud met Japlx inschreef, was het volgende liet is te verschrikkelijk. Ik kan het niet gelooven. Hij heelt mij leugens wijs gemaakt, zooals ik dacht Hij was te Irondflelds gekomen, hij kende den raam van Melstane Wat deed hij.dan, op denzelfden dag. in het zelfde huis te Jarlchcster Ilij sliep in de kamer nevens die van Melstane in den «ïacht van de moord..., Die kamer stond 's morgens open mei eene de barbaarsche folieringen der inquisitie De menigvuldige opwerpingen welke he- dendaagsch tegen onzen heiligen gods dienst, en bijzonder tegen de gewijde ge schiedenis aangehaald, en met eene hard nekkige stoutmoedigheid door de slechte dagbladen onder het volk rondgezaaid worden, zijn bijna allen uit de moderne wetenschappelijke stelsels getrokken hierover is iedereen die hoort en leest, T akkoord, 't Is hierom dat het onderwijs der verkeerde wetenschap door de vijan den van den godsdienst met zooveel zorg gegeven en verspreid wordt. Zij willen, zoo spreken zij, op de puinhoopen van de superstitie en het bijgeloof, de fakkel der wetenschap doen glansen, en het christe- i lijk geloof vervangen door het weten- j schappelijk licht. Een krachtig middel j bestaat om deze verwaandheid legen te 1 gaan en te overwinnen en 't is de plicht der christcne meesters hetzelve te gebrui- j ken en toe te passen. Het is volstrekt noodig, dat de j leerlingen, na hunne Rhetorika, 't is te zeggen, bij hunne intrede in de wereld, 1 zooveel begrippen van natuurkundige we tenschappen bezitten, dat zij ten minste in staal zijn de tegenwerpingen, die zij onvermijdelijk zullen ontmoeten, te ver- i staan; en er eene wederlegging van te zoeken, indien ze deze oogenblikkelijk niet kunnen geven. Zij moeten de onwrikbare overtuiging bezitten; dat alle tegenstrij digheid tusschen 't geloof en de weten schap onmogelijk is dat beide stralen zijn die van dezelfde eeuwige Zon uitgaan, en bijgevolg elkander niet kunnen ver- dooven. Men moet den studenten al de gewone opwerpingen voor oogen stellen, opdat zij, deze later tegenkomende, van onze stilzwijgemlheid niet zouden beslui ten tot onze onmacht, en zelfs niet min of meer zouden beginnen te twijfelen over de waarheid onzer leering. Tela prae- visa minus feriunt. Zij moeten door menigvuldige bewijzen en voorbeelden lot de overtuiging gebracht worden.dat wan neer men hun eene moeilijkheid zal op werpen, die nog niet volkomen opgelost of beantwoord is.dit alléén hier uit voort spruit, ofwel dat de opwerping een so- phisma is, ofwel dat de huidige toestand der wetenschap nog niet toelaat de zaak volkomen te verklaren. Het is juist't ver nis van ongodsdienstige wetenschap dat onze moderne pedanten zooveel zottighe den doet vertellen, die nochtans ongeluk kiglijk maar al te veel aanhoord worden, en dikwijls vefcl kwaad te weeg brengen. Men rich te dus in al onze katholieke colleges een doelmatig godsdienstig wetenschappelijk onderwijs in, en weldra zal het kartonnen kasteelje onzer tegen strevers in duigen liggen, want hier mag gezegd worden Veel geraas. Maar xoeinig wol. Gaan wq verder. De humaniteiten, ge lijk het woord zelf het aanduidt, bestaan niet voor hun eigen zeiven zij zijn inge richt om menschen tc vormen, men- schen in den vollen zin des woords. Zij spleet,... Is Roger in de kamer geweest en heeft hij Maar neen, ik geloof het niet. Mij een moord doen t... En toch, hij bezat morphina pillenWat belette hem twee sterke pillen tc krijgen, iu de kamer te dringen, ze in die doos te leggen... t De reilen daartoe Doktor Japix deed een licht voor mij opgaan. Hij zag in Melstane iemand die hem in den weg stond en lijj zette hein er buiten... Wat durf ik neerschrijven Hij kan zulk eene vreeselijkc misdaad niet bedreven hebben En toch beschuldigd) hem alles zijne tegenwoor digheid te Jarlchester - zijn bezit van morphina zijne leugens. Ik moet de waarheid ontdekken Ik schrijf onmiddelijk naar Axton op zyn adres te Londen. IV. MIJNHEER JUDAS IS VER TROUWELIJK. Op korten afstand van het huis van doktor J >pix, op de baan welke leidde van het Irondlields na buitenverblijven van de groote hoeren der stad. stond een groot, vierkantig gebouw op een afgeleg-n stuk gronds, Het huis op zich zeiven was buitengewoon afschuwelijk,daar het geschilderd was in een vuil grijs terwijl al de vensters en dc deuren zwart geverfd liet had twee verdiepingen, met vijf venters in de moeten alle de begaafdheden der ziel ont wikkelen, hierover ook later, en eene onmiddelijke en rechtstreeksche voorbereiding zijn tot de verschillende afdeelingen der hoogere studiën. Men eischt met recht dat de toekomen de candidaten in wijsbegeerten en letteren grondige letterkumlige en historische studiën gedaan hebben men vraagt met reden dat de candidaten ingenieurs niet tot de hoogere scholen zouden toegelaten worden, tenzij voorzien van genoegzame rekenkundige en natuurkundige kennis sen anders zou het hooger onderwijs tot den rang van het middelbare dalen, en de Universiteit zou eene vertakking van 't college worden. Maar, vragen wij ons af: waarom bestaat dezelfde staat van zaken niet voor de toekomende candidaten in natuurkundige wetenschappen Waarom de professors «Ier Hoogeschool verplichten de grondbeginselen der weten schap aan te leeren, wanneer dit aanvan kelijk onderwijs, de proef in een zeer klein getal vrije gestichten gedaan heeft zulks ten volle bewezen, zoo gemakke lijk en met zooveel vrucht in de colleges kan gegeven worden Eene spoedige hervorming is des te noodzakelijker daar de wetgever van 1890 voor de studiën der candidatuur in natuurkundige wetenschappen slechts, als gewoon tijdstip, een jaar bepaald heeft. j Ik beweer, zegt M. Swarts, leeraar van scheikunde aan de hoogeschool van j Gent, zonder de minste vrees van tegen- I gesproken te worden, dat het volstrekt onmogelijk is in één jaar aan eenen inge- nieur of geneesheer de noodige begrippen i van scheikunde uit te leggen en aan te leer. n, indien men met den A B dezer wetenschap moet beginnen. - Daarbij, de manier van onderwijzen der leeraars van de hoogescholen toont klaarblijkelijk dat zij de kennis dier elementen bij hunne i leerlingen veronderstellenen hieruit volgt rechtstreeks dat het grootste ge deelte onder hen in 't begin als uit de lucht schijnen te vallen, en gedurende een tot twee maanden niet de minste vrucht uit de lessen trekken. Sommigen, door de groote moeilijkheden overwonnen, laten den moed zinken blijven op den - weer zitten, gelijk men zegt houden zich met I heel wat anders clan met hunne boeken j bezig en eindigen somtijds, ongelukkig- I lijk, met de niet manhaftige verovering j eener buis. Hadden zij van eerst af den professor begrepen en zijne wetenschap pelijke taal verstaan, zouden zij met moed j gestudeerd en voldoende of zelfs schil te- rende examen afgelegd hebben. Dus in de i colleges begrippen van natuurkunde on derwezen 't is dringend noodzakelijk. In eenen toekomenden artikel zuilen wij onderzoeken hoe men gemakkelijk den tqd daartoe vinden kan. Valerius. (Wordt v oor tg ezel.) Dezelfde oorzaken leveren gelijke uit slagen. In Frankrijk hebben kamerleden, mi nisters en hooge staatsbeambten de spaar penningen van jan en alleman op onbe schaamde manier door geldschuimerslaten rooven. Zij hebben zich medeplichtig aan die kolossale bedriegerij gemaakt om mede Ie lekken, wal zij dan ook met on- verzadigbaren icver gedaan hebben. In Italië hebben kamerleden, minislcrs en lioogc staatsbeambten aan gewelen- looze bankiers en andere schelmen toege laten tot aan de ellebogen in hunne kasten te wroeten en het geki, dat hun toever trouwd was, te plunderen,op voorwaarde dat zij ook hun aandeel in dien geldroof zouden ontvangen. In Frankrijk toont men zich de hoog geplaatste schelmen, die los en vrij de straten blijven bewandelen, als zij reeds van over jaren achter eene dicht gegren delde gevangenisdeur in verzekerde be waring hadden moeten steken. In Italië loopen de getiteleerde vrijbui ters in alle gerustheid tot in de zalen n het koninklijk paleis en in de Kamers zijn er geene leden die dikwijlder en met meer onbeschaamde fierheid het woord voeren, dan de financiers die met an- dermansgeld den «jan spelen. Niemand durft ze doen aanhouden al zijn zij door allen gekend. In Frankrijk doet men, onder de druk king van de openbare denkwijze eenige mimler bekende kamerleden en eenige kleinere beambten veroordeelen, terwijl dé eigenlijke, de ware schelmen aan het gerecht ontsnappen. In Italië zet men eenige ongelukkige kleinere dieven ach er de grendels en de grootere. doch ware plichtigen, blijven vrij van alle achtervolging. In de twee landen dus vindt men door eenen zonderlingen samenloop van om- tandigheden juist denzelfden toestand Waarom gebeurden die twee overgroote schelmerijen juist in deze twee landen Waarom blijven zij ongestraft, zij die ze pleegden Waarom is het gerecht even blind in Frankrijk als in Italië Waarom Om op die kleine vraag te antwoorden, kan inen gansche boeken vol schrijven en ook slechts een enkel woord gebruikenDat alles gebeurde, omdat in Frankrijk en in Italië de Gods dienst verminderd en de goddeloos heid vermeerderd is In Frankrijk stuurt het Algemeen Stemrecht mannen naar de Kamers, die noch God noch zijn gebod kennen. Die mannen, die aan niets gelooven en aldus bovenverilieping langs den slraatgevel, 4 vensters cn eene «leur met portaal in de beneden verdieping en lager nog de kelderkeukens, afg. sloten door gepunte ijzeren bekkens, met schrik aanjagend uitzicht. De bof voor het huis werd in twee verdeeld door eenen brecden weg, die voerde naar eene verroeste ijzeren deuraan elke zijde een schraal graspleintje en in elk van deze kerkhofuchtige pleintjes een slanke statige treurwilg. De vier lagere vensters konden als deur dienen en rechtstreeks toegang geven tot het kerkhof, zoo noe n- de men den lusttuin, doch zij bleven voortdurend ge sloten daai Mev Binter, de eigenares van d>l aange naam verblijf, van oordeel was. dat de uilgang langs de kerkhofdeur geheel voldoende was. Roven liet portaal was eene breede plank aange bracht, waarop in grimmige zwarte lezers stond te le zen. BINTER'S KOSTHUIS. En ofschoon hel zicht alleen van dit leelijke huis voldoende was om den bcdeesden sterveling eene ril ing over het lijf te jagen, was Rioter's kosthuis over hej algemeen goed bewoond en de eigenares deed zeer schoone zaken, met eene bijzondere kunst om te veej te rekenen en te weinig eten te geven. Eene lange beenderige, grimmige vrouw was Mis tress binter,'gekleed in een oudcrwclsch kleed in ker grijze kleur (gelijk het huis.i en rond den hals een zwart lint (gelijk de deuren en de vensters) altijd met eene eeuwigdurende muts op hsar grijs wordend hoofd en zw arte mouw kens aan hare magere handen. Zij droeg steeds in de lenden ccn Iccrcn riem, aai welken door eene stalen ketting en bundel sleutels hing, die zoo rammeide wanneer zij ging, dat in donkere men bijnzou gezegd hebben, dat Binter,s kosthuis was bewoond door een geraamte, het welk zijne ketitng ramme'dc in dit verlaten gebouw. De vader van Mev. binter (de man was reeds overleden) was wachter geweest In eene gevangenis cn daar zijne eenige schoondochter bijgevolg was opge voed met de volledige kennis van het gcvangenislc was deze er zoo gewoon aan geworden de wereld als door de traliën der gevangenis tc beschouwen, d bijna geheel doordrongen was van de gewoonten, den geest en al de overleveringen van e n luchthuis. Was het nu uit gewoonte, had zij het van haar der overgeërfd, in alle geval Mev. binter handelde in haar doen en laten alsof zij nog in liet prison leefde. Toen zij M. Rintcr had genomen (de m «n had geen eigen bewustzijn meer), deed zij hem trouwen met haar en sloot hem voor de rest van zijn leven op in dc kel der, waar hij al hel werk verrichtte van eene schooi, meimeid, zonder loon natuurlijk. Zijne vrouw hield het oog over de kostgasten, die zij door niets worden wederhouden, maken misbruik van hunnen invloed, van hunne plaats, van hunne kennissen, om zooveel mogelijk te genieten en, daar zij niet kunnen genieten zonder geld, nemen zij dit, waar zij het krijgen kunnen, tot in de zakken van hunnen evennaaste In Italië kiest een verblind volk verte genwoordigers, die bezield zijn met haat tegen God en Christus' Plaatsvervanger, den Paus en de hevigslen ztjn daar de beste. Deze mannen ook willen leven en genieten en, daar dit in Italië zoo min als in de andere landen niet gaat zonder geld, stelen zij met eene bewonderens waardige onbeschaamdheid. Men logge het Franseh Panamaschaan- daal en het Italiaansch Panaminoschan- daal uit gelijk men wil voor ons is en hlijlt dit de eenige ware uitlegging. Het 0NGE1.00F is in beide landen de oorzaak van gelijke schandalen. [Onafhankelijke). Men verzekert dat hei wetsontwerp op het tweegevecht, in den loop der toeko mende week door den senaleur baron de Ooninck zal worden neergelegd. Dorp^gaHl liuizen. De Mo- niteur van donderdag bevat eenen om zendbrief van minister I)e Bruyn aan de gouverneurs der provinciën inhoudendo het program voor het bouwen, in de lan delijke gemeenten, van kleine hospitalen bestemd tot het behandelen der besmette lijke ziekten, en kunnende benuttigd wor den, in gewonen tijd, voor den dienst van kosteloozen geneeskundigen bijstand. De Moniteiir van vrijdag deelt het koninklijk besluit meè, waardoor de be raadslagingen der gemeenteraden van Anderlecht, St. Josse-ten-Noode, St. Gil les, en St. Jans-Molenbceck nietig ver klaard worden. Dees koninklijk besluit wordt voorafge gaan door een verslag van minister de Burlet aan den Koning. M. de minister betoogt daarin dat de gemeenteraden, liet princiep van het re ferendum terzij zelfs latende, buiten hunne ambtsbevoegdheid zijn gegaan. Alle kwestie, die de bassisen van het kiesrecht betreffen, gaan 's lands algemeene belan gen aan en de gemeenteraden hebben er niets in te zien. De gemeentewet is bovendien stellig; zij verbiedt de gemeenteraden to beraadsla gen over vraagpunten, die niet van ge meentebelang zijü, als gevangenen behandeldeaan dc tafel was zij mees ter. er steeds voor zorgende dat niemand ziek werd van el te eten zij zorgde er ook voor dat al de heeren op het bepaalde uur te bed waren in hunne kleine cel len in een «voord, z.jj deed in zoover het mogelijk was iar huis, wat haar vader m liet zijne haar bad voorgeleerd. Ondanks dit alles was het kosthuis steeds goed be woond, daar Mev. Binter in de dagbladen aankondigde dal het op den buiten was cn dc afgestoofde kler ken van Irondlields waren gelukkig een weinig buiten lucht in te ademen, zelfs mei het vooruitzicht tc moe ten wonen in eene private gevangenis Des avonds kregen over het algemeen de heeren de toelating van uit te gaan. op voorwaarde dat ze voor middernacht terug thuis waren cn in den tusschcntijd was Mev Rintei ge! eel alleen lieer en meester. Op dezen avond, echter, waren al dc kostgangers uit met uitzondering van Mijnheer Judas, die gezeten was in eene kleine cel (uit beleefdheid salon genoemd) v .or ccn zwak vuurlje, dat daar droevig lag te flik! eren in den brecden kouden heerd. De kamer was mager gemeubeld op heel eenvoudige wijze. De stoelen waren ie eng aan den rug. de sofa was juist kort genoeg om iemand te beletten er zieli gemakkelijk in néér te zetten, de vloer was bedekt door eenen witcu zwarten toilecirëe, koud en glibberig m»t een stuk laken voor dc deur, dat moest dienen voor mat. Indien het nu in de koslhuizen de gewoonte warege- •est de kostgangers met ijzers vast te leggen, dan had Mev. Binler hen zekrr wanneer zij thuis waren, 1 Imoisn geleg«l doch daar dit de gewoonte niet was at M. Judas in volle vrijheid voor den heerd, met de lang in de hand, kleine stukjes kool voegende bij het ■v. Rintcr onderricht zijnde door eener hare ad judanten, de huismcid, dat M. Judas den gansrhen avond zou thuis blijven, aanzag dil als eene overtreding het uilpaiigsrcrht en trok naar de raloncel om hem daarover aan tesprekeu. Judas hoorde het gerammel der sleutels en vcrmoc- waarom zij kwam doch hij ging niettemin voort cn richtte enkel dc o gen op naar het beenderige fi guur dal spoedig voor hem stond. G at gij niet uitvroeg Mev. Binter. terwijl zij hare armen over elkander kruiste. Er is te veel mist, antwoordde Judas, terwijl hij nog een stukske kooi nam, cn ik blijf thuis voor een vriend 1 Oh, dat is het, mijnheer, sprak de vriendelijke huisvrouw, met de sleutels rammelend, gij verwacht eenen vriend. Waarom gaat ge dan niet terug naar den winkel? Neen, zoo niet. Ik ontvang thuis. (Wordt voortgezel.)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1893 | | pagina 1