Socialistische woelingen I>e stoet was samengesteld uit jonge meisjes, knapen van onder de 15 jaren en jongelingen van ten hoogste 20 jaren. Weinige gehuwde lieden waren te bemer ken en de weinigen die zich bij de betoo ging hadden aangesloten, volgden achter aan gelijk de boeren van Glabbeek, juist als of zij beschaamd waren. Le Patriote van Brussel schat de ma nifestanten op 1200 en Vooruit op 3,500. De beide cijfers zijn verre boven de waarheidVooruit vooral overschat meer dan 7 maal het wezenlijk getal. De stoet op verschillige punten der Stad geteld en door verscheidene personen, gaf den volgenden uitslag Aan 't hoofd, dragers van den linnen band met de woorden Algemeen stemrecht 3 13 rangen van 4, meisjes 52 20 id. id., knapen van 10 tot 15 jaar 80 70 rangen van 4, knapen, jonge lingen, gehuwden, enz., er bij begrepen dezen die volgden 280 Te samen 415 Laat ons nu aannemen dat men zich eenige rangen zou misleid hebben, iets wat voor ons onmogelijk is, dan namen er geen 450 personen deel aan de betoo ging. Nu van die 450 mag men ten minste nog een honderdtal knapen afrekenen, die maar voor de leute meeliepen en zelfs niet weten waarvan er kwestie is. Deze cijfers zyn echt en kunnen onmo gelijk betwist worden. Rond 5 ure hoorde men de trommelaars der Burgerwacht den algemeenen oproep slaan. De wachten traden talrijk op. Deze maatregel werd slechts genomen uit voorzorg, des te meer omdat men de verzekering had verkregen dat zekere ra- dikale lieden kwaad vuur poogden te stoken. Een burgerwacht, zekere Pyck I., had, uit spotterny, zijn tuniek aangetrokken en een bezem als karabien genomen en vertoonde zich aldus ter straat. Drij pelotons Burgerwachten werden uitgezonden om hem gevangen te nemen, Men vernam dat hij zich bevond in de zaal der Hoogstraat waar men op Toogen- blik meeting hield. De drij pelotons ver schenen afzonderlijk ter Hoogstraat. Het peloton onder bevel van luitenant Louis Burny kwam er op zyne beurt. .Vier manschappen traden binnen en namen Pyck gevangen, doch hij had reeds zijne burgerwacht-kleeding uitgespeeld. Het peloton trok met zijnen gevangen op, doch in de Brusselschestraat werden de Burgerwachten aangevallen door de werkstakers; steenen en andere voorwer pen werden geworpen en twee der Bur gerwachten, de heeren Theodoor Moens en J.-B Torfs,werden tamelijk ernstig aan 't hoofd gewond. De Burgerwachten waren overmand en door 't gedrang dat ontstaan was, kon Pyck ontvluchten. Men verzekert ons dat zonder de aan hitsingen van zekere lieden, de werksta kers zich met Pyck weinig zouden bekom merd en hem laten varen hebben. Ten andere wat raakte het hen? Rond 9 ure werd de Burgerwacht ont bonden. In den avond had eene meeting plaats in Concordia en na den afloop trokken een zeker getal werkstakers en bengels door klaroenblazers voorafgegaan naar de Hoogstraat. Daarna bleef alles rustig. Volgens Vooruit beloopt het getal werkstakers alhier te Aalst tot 0000 't Is niet weinig overdreven.. Onze stad telt eene bevolking van 25,500 zielen, 't Is te dom om wederlegd te worden. De radikale menners die de werklieden gedurig aanhitsen en den toon geven vooral des avonds zijn goed gekend. Op tijd en stond zal hun koekje wel eens geboterd worden. De werkstakers hebben op verschillige plaatsen gepoogd het werk te doen staken doch gelukten er niet in. Het werk werd niet gestaakt in de vlasspinnerij Linière Alostoise. Het is waarlijk te betreuren dat velen onzer werklieden niet wijzer zijn en zich zoo gemakkelijk door eenige radikale en socialistische menners laten verleiden. Waarom die betoogingen Om't algemeen stemrecht te verkrijgen Maar 't is verworpen met groote meer derheid en er kan geen spraak meer van zijn. Denkt men wellicht dat men door de werkstakingen de Volkskamer op haar besluit zal doen terugkomen Dat is mis, volgens ons. De werkstakingen zullen wreedzaam zijn en dan zullenze zonder invloed wezen op de Kamerleden of ze zullen tot wanorde, tot gevveldadigheden enz. over gaan en dan zal men ze moeten beteugelen zelfs met 't geweld der wapenen. Het is onbetwistbaar dat vele werk stakers zich zelve, hunne vrouwen en kinderen in armoede zullen dompelen... Wanneer men niet gewerkt heeft, wordt er geen loon betaald en waarmeè dan geleefd Reeds ziet men hier ter groote merkt moeders met hunne kinders op de bijgan gen zitten die alhoewel zij er kwamen om betooging te maken, niet te min de bitterste klachten beginnen te laten hooren. Dijnsdag werd het werk nog gestaakt in de vlassengarentwijnderij Het Bok- kenfabriek op den Tragel, in de weve rijen op St. Job en der firma Van den Bossche en Cnie, Hooge Vesting Verder ook gedeeltelijk in La Cotonnière Alostoise slechts 15 meisjes en jongens verlieten daar het werk. Wie woensdags op zijn werk niet was, mocht zich als afgedankt aanschouwen. Het getal werkstakers is dus eenigzins geklommen en men mag het schatten, ongedwongenen en gedwongenen.op onge veer 1200. Gansch den dag doorkruisten de werk stakers zingend onze straten Het getal manifestanten meisjes, knapen en jonge lingen te samen was nauwelijks' 280. Meer dan eens en op verschillige plaatsen en uren werden de rangen geteld. Des middags werd het besluit des Bur gemeesters 't welk alle samenscholling verbiedt aangeplakt. Uit de drukkerij van Dendergalm,dien properen bondgenoot van Vooruitzijn twee manifesten verschenen om de werk lieden tot werkstaking aan te sporen. Deze beide factum zijn opgesteld in eene taal die sterk naar deze van Vooruit geurt. Waarom hebben de uitgevers deze ma nifesten niet onderteekend Vreezen zij willicht de verantwoorde lijkheid Vreezen zij dat de werklieden die zij door hunne slechte raadgevingen nog dieper in de armoede dompelen dan naderhand als de comedie zal vertoond wezen, de hand naar hun zouden konnen uitsteken Wat er dan ook van zij, 't is weinig moedig en nog min eerlijk. Het tweede manifest noodigt de werk stakers uit zich dijnsdag, om 7 ure 's avonds, ter Statieplaats te vereenigen om de zegepraal van het algemeen te vieren. Om 6 3/4 ure hooren wij het geroffel der trommelaars van de Burgerwacht voor de bijeenroeping van 7 1/2 ure. De wachten treden talrijk en met iever op, ten meerderen deele met het vast be sluit het verbod van sanienschollingen te doen eer bieden. Aan de wachten werd een pak cartou- chen behandigd. De heer schepen Ghee- raerdts,welke tegenwoordig was.sprak de Burgerwacht toe haar verzoekende be daard te blijven en slechts in de uiterste omstandigheden tot geweldige beteugeling over te gaan. Reeds van G ure bevond t zich eene talrijke menigte ter Statieplein die altijd vermeerderde door den toeloop der toe schouwers. Eindelijk vormde zich een stoet manifestanten waarbij jonge meisjes, knapen zelfs van 7 en 8 jaren en vol wassen van 1G tot 20 jarenin groote meerderheid waren. De rangen werden op verschillige plaatsen nageteld en men schat het getal betoogers op een duizend tal ongeveer. De stoet begaf zich naar de zaal der Hoogstraat alwaar binnen en buiten werd meeting w erd gehouden. Twee Gentenaars en een Aalstenaar voerden het woord. Wat er binnen gezegd werd, kwam ons niet ter oore, doch buiten sprak eerst,van door eene venster, zekere Anné, bestuur lid van den liberalen werkmanskring. Hij moedigde het volk aan om den strijd voor algemeen stemrecht door de werkstaking voort te zetten, want aldus alleenlijk kan men zegepralen. Na Anné trad een Gentsche redenaar op. Spreker spoorde op zijne beurt tot de voortzetting der werkstaking aan. Houdt het vol tot vrijdag, ik smeek er u om, riep hij uit, dan zullen wij het stemrecht veroverd hebben en onze zegenpraal kunnen vieren. Nu, wil men het ons niet geven dan zullen wij het pakken. Ik weet niet wat er dan gebeureu zal dan zou er hier te Aalst en te Gent bloed kunnen vergoten worden. Spreker protesteerde ook tegen het verbod des heeren Burgemeester betrek kelijk de samenschollingen en vroeg of men het eens was om er met hem protest tegen aan te teeken. Talrijke stemmen riepen ja, ja en een voegde er bij Wanneer wij meester zijn, zullen wij Van Wambeke met zijnen ge meenteraad tegen den muur plakken en Milleken zal dan burgemeester zijn Toen de bende ter Merkt verscheen was de heer Van Wambeke ten Stadhuize en hij begaf zich ter Merkt om de manifestanten het uiteengaan aan te raden. Doch nau welijks had hij eenige woorden gesproken of hij wordt uitgejouwd en steenen wor den naar hem geworpen. Dadelijk wordt aan de Burgerwacht en de gendarmen bevel gegeven de samen scholing uiteen te drijven. De Burgerwachten met bajonnet op 't geweer en de policie-agenten met sabel getrokken en drie gendarmen te voet tre den vooruit en de menigte vlucht weldra in de verschillige straten. Drij gendarmen te peerd drijven de overblijvende van de Markt. Zekere Söö den duiveleen der lievig- sten, ontving een bajonnetsteek onder het hart, en naar 't oordeel der geneesheeren is zijn leven in gevaar. Toen eene afdeeling Burgerwachten aan 't begin der Lange Zoutstraat kwam wer den er steenen geworpen. Vier wachten werden getroffen, namelijk,weer den heer J.-B. Torfs, die eene gapende wonde aan 't hoofd bekwam, Joseph D'Hoir, Cornells Van den Bossche en Petrus Van Mosse- velde. Deze laatste is erg aan het hoofd verwond. Wij beschuldigen niemand doch er wordt over dat steenworpen zeer aardig in de stad gesproken. De betoogers trokken langzaam naar huis, doch in de Lange Zoutstraat bleven de socialisten nestelen, maar werden wel dra door de Burgerwacht en de gendar men uiteen gedreven. 't Was waarlijk leutig zekere kerels te zien loopen hazen hadden er niets aan. En wanneer die loopers buiten 't bereik waren, dan kregen ze weer wat moed en riepen ahoe enz. naar de gendarmen. Zekere Posschier, een hevige socialist, wilde de rangen der Burgerwacht door breken, doch bekwam een bajonnetsteek in het been In de Korte Zoutstraat vertoonde hij zijne wonde aan wie ze wilde zien, vra gende of het wel toegelaten was iemand zoo te steken die geen kwaad deed. Doch later bekende hij aan twee zijner gezellen dat hij wat te stout was geweest,met door de rangen der Burgerwacht te willen dringen. Allen trokken eindelijk slapen om 11 ure was alles rustig en te middernacht werd de Burgerwacht naar huis gezonden Een werkstaker gansch in 't rood ge kleed en drager eener roode vaan doorliep verscheidene straten zonder dat de politie er zich ineê bekommerde, doch eindelijk werd hij op 't Statieplein verplicht zijn kleedsel uit te spelen. Zijne moeder had hem vroeger reeds zijne vaan ontnomen. Bij den heer De Vos, bakker, Molen straat, nabij de Merkt werden 3 ruiten uitgeslagen door een woelmakker van Nieu werkerken. De dader heeft zich tame lijk erg verwond aan de hand. Heden Woensdag tot op 't oogenblikdat wij gaan ter pers leggen, is alles rustig. Men hoopt dat alles zal geëindigd zijn. Dinsdag om 11 ure voormiddag belde de Belleman uit Algemeen Stemrecht in de mijnom 3 ure zal het geloofd toon den Vooruit kondigt aan dat de werksta king geëindigd is nu dat het princiep van algemeen stemrecht is aangenomen en er van de huidige Kamers niet meer te ver wachten was. Onlusten teGeerardsber- gen. Zondag avond had in het Hol- landsch Koffiehuis eene vergadering plaats Na de meeting zijn de werkstakers, ondanks het verbod van den burgemees ters, op straat gekomen. Vóór het koffiehuis stonden 15 gendar men,dio met de policie de betoogers uiteen wilden drijven. Een regen van steenen viel op hen neêr, en de socialisten vluchtten terug in hun lokaal. De gendarmen drongen binnen en wer den aangerand met stekskenspotten, gla zen, flesschen, terwijl het licht werd uit gedraaid. 5 personen werden aangehouden. 2 gendarmen zijn gewond en men telt talrijke gekneusden en 2 zwaar gewonden bij de werkstakers. Het lokaal is nu gesloten op hooger bevel. Aanhouding van Edmond Picard Advocaat Edmond Picard, is dezen mor- gend aangehouden, door den policie-com- missaris van Sint-Gillis. Ook tegen de leiders der arbeiderspartij Volders, Van de Velde en Maes waren mandaten van aanhouding uitgeveerdigd Zijn zijn echter tot hiertoe niet in hun ne woning verschenen en het mandaat kon dus niet ten uitvoer worden gebraht. Aanslag tegen M. lïuls. De socialisten die zondag avond na eene meeting, die op het plein van Ten Bosch was gehouden, langs de Louisalaan terug de stad in kwamen, ontmoetten daar M. Buis, die daar wandelde in gezelschap van M. Graux. Zij omringden hen en begonnen te roe pen Weg met Buis Weg met den moordenaar Twee socialisten grepen hem bij de armen en de eene hief zijnen met loodge- vulden stok op, en sloeg. Ofschoon de slag door den hoogen hoed gebroken was.werd de Burgemeester toch ernstig getroffen. Op het geroep der voorbijgangers kwam de policie toegesneld en er ontstond een een gevecht. De socialisten, zegt een blad, losten acht revolverschoten een agent werd getroffen. M. Buis werd bloedend naar zijne wo ning, rue du Beau-Site, gebracht en de procureur des konings stelde dadelijk een onderzoek in. M. de procureur-generaal Van Schoor is aanstonds uit Bergen teruggekeerd. Twee personen zijn aangehouden, de eene onder verdenking den slag te hebben toegebracht, de andere voor het lossen der schoten, waardoor eenen der policie- inspecteurs werd gekwetst. (Nadere bijzonderheden.) De aanslag tegen M. Buis burgemeester van Brussel, zegt de Réforme, werd ge pleegd bij het uitgaan der meeting. In den aanvang was alles tamelijk kalm toen men eensklaps M. Buis bemerkte, in gezelschap van M. Graux. Het volk dringt op hem aan velen schreeuwen a bas Buis, a bas I'assas sin (weg met den moordenaar). Eenige wandelaars roepen Vive Buis! De groep, die vijandelijke geroepen deed hooren,wordt grooter.Opeens springt een jonge kerel vooruiten brengt den bur gemeester een hevigen slag toe,met eenen stok met stalen knop. De hooge hoed van M. Buis is doorboord en rolt, met den gebroken stok van den aanvaller, op den grond. M. Buis brengt de hand aan 't hoofd en ziet dat hij met bloed bemorst is. De wonde is niet erg. Het bloed besmeurt zijnen halsboord en zijn jacquette In bezwijming vallende, brengt men M. Buis naar zijn huis. Dan ontstaat er eene verschrikkelijke verwarring. De po licie snelt toe. Men hoort revolverschoten. De aanvaller kan niet onmiddellijk aan gehouden worden. Het is een burger met zijden hoed op. Een persoon, die, zegt de Réforme,niet schuldig is, werd door de policie aange houden. Zij neemt hem mêe in de richting der DefacqzstraatDaar gekomen moet de policie, door het zwaaien met den sabel, het gedrang of afstand houden. Er wordt weer geschoten met revolvers, onder an der door eenen persoon, die op het plat form van den train staat. De Réforme zegt dat personen, die M. Buis vergezelden, revolverschoten gelost hebben Een tiental policie-agenten springen toe en kapten geweldig op de menigte in de policie wordt versterkt en dreef het volk achteruit. Twee kerels zijn aangehouden een die men zegt M. Buis gekwetst te hebben, en ten werkman die een revolver op zak had, waarmeè hij op eenen agent zou geschoten hebben. M. Buis was vergezeld door den advo- kaat-generaal Lauwers, MM. Graux,Paul Hymans en Fevrier. De gendarmerie en de gewapende pom piers kwamen in galop aanzetten. De me nigte, die huilt en schuifplt,wordt achter uit gedreven. Het gerecht isinlietkom- missariaat der Defacqzstraat aangekomen en heeft de instructie begonnen. M. Buis wordt verzorgd door doctor Yandamme. Zoo komt boontje eindelijk weêr eens om zijn loontje. M. Buis die op 7 september 18S4 de vreedzame katholieke manifestan ten onder de oogen zijner politie liet mis handelen en,om zoo te zeggen,vermoorden door het Brussclsche socialisten en ander gespuis, werd nu zondag door die zelfde mannen bijna het hoofd ingeslagen. De katholieken verwonden van 1884 hebben het voorzeker aan M.Buls niet gewenscht, maar of ze nu groot medelijden voor hem zullen gevoelen dat gelooven wij niet. Welteren, 17 April. VVerkstahing. Toen dezen morgend in de fabriek Beernaerls, welke omtrent 800 arbeiders bezigt, deze ten 8 ure hun tweede ontbijt gebruikten, begonnen eenige opruiers onder hen hunne gezellen tot staking aan te hitsen en socialistische liederen tc zingen. Op het ontstane rumoer kwam de patroon tot hen, ze vrij latende te werken of wel hun voornemen tot staking uit te voeren, waarop de eenen moedwillig, do anderen uit vrees voor hunne kameraden het werk verlieten. Rond 91/2 ure kwam de groep, het leve de algemeene-werkstaking zingen de en niet een stuk roode vlag aan 't hoofd, op de Groote Markt, alwaar de roode vod hen door de policie ontno men werd. Den ganschen voormiddag doorliepen zij in kleine groepen de straten der gemeente en kondigden eene meeting aan voor 1 ure op den Venne- mandriesch. Rond dit uur waren te dier plaats niet minder dan een tweeduizend tal personen, nieuwsgierigen en werk stakers vergaderd, welke laatsten voor doel hadden de werklieden der fabriek Heymans, zoowat 400 in getal, insgelijks tot de staking te overhalen doch liet kloek optreden der plaatselijke politie, geholpen door de gendarmerie, kwam alle hunne inzichten verijdelen. Deze beschermden krachtdadig de werklieden, welke zich binnen de fabriek aan den arbeid begaven Socialitische liederen werden gezongen en de policie uitgejouwd. Daarna trokken de stakers, wier getal zeer merkelijk afgevallen was, naar de breiwerkfabriek der heeren Hepwortli, waar de 400 meisjes reeds aan den arbeid waren, om aldaar te manifesteeren. Men vreest wanordelijkheden voor dezen avond, dewijl met den maandag reeds vele dei- aanleiders door den drank verhit zijn. De policie heeft strenge bevelen ontvan gen en bij den minsten oploop zal de Bur gerwacht opgeëischt worden Honderd man iinietroepen zijn dezen middag uit Dendermonde hier tot versterking toege komen. Xe Gent. De burgertoachl heeft vrijdag zeven, zaterdag zes en half, zondag zes uren dienst gedaan. De jagers zijn van zaterdag avond tot zondag mor gend in dienst geweest. Maandag morgend moest de burger wacht van vier ure 's morgends op post zijn. Of 't plezierig is Bijzonderlijk voor die burgers die ook moeten werken voor hun brood. Ook voor die werklieden die gaarne genoeg zouden werken maar niet kunnen of niet durven,is den toestand betreurlijk. En die werklieden zijn ver uit bet grootste getal, de groepen die de stad doorloopen tellen geen 3000 man, dus het gewoon getal der socialistische st< - ten. Deovergroote meerderheid der werk stakers blijft dus te huis, een duidelijk bewijs dat zij tegen wil en dank staken. Indien die menschen konden gaan wer ken, zou de algemeene werkstaking deer lijk uitbranden. Voomiit reept wel van zooveel duizenden werkstakers, maar l i i zegt niet dat 80 ten honderd gedwongen zijn. (Fondsenblad.) Het ordewoord van Vooruit is Niet opgeven voor zaterdag dan zidlen d* werkstakers beslissen. Wat zullen zij beslissen Vooruit Spreek vrank en vrij, roept *Het Fond senblad. Een aanhoudingsmandaat is afge leveerd tegen Beerblock, verdacht deel genomen te hebben aan de beschadiging der riemen in de Gantoise. De dag van zondag is te Gent kalm go- geweest. Des morgends zijn de socialisten, met muziek voorop naar de Sl-Pietersplein getrokken om er meting te houden en verslag te geven van het onder houd dat de afgeveerdigden gehad hebben met de volksvertegenwoordigers en sena tors. De werkstakers beginnen al langs om meer hevig te worden in woorden en ge zangen. Zoo zongen zij heden morgend Wij eischen Leopold zijn hoofd Wij betalen geen huishuur meer. Inderdaad degene welke heden morgend m oesten rondgaan om geld te ontvangen, zijn met bedrogen beugel teruggekeerd, ten minste in zekere wijken der stad. Te Gent waren er maandag 17 april ongeveer 25,000 werkstakers. In de - Gantoise hebben 500 werk lieden op 2500 het werk hernomen. In het fabriek Jos. de Hemptinne werkt men voortdurend. De socialisten soms 300 in getal willen het werk beletten doch de fabrieken wor den door de Burgerwacht en het leger bewaakt. Het gasgeslicht wordt bijzonderlijk be waakt door de gewapende macht omdat de socialisten reeds gepoogd hebben het werk te doen staken of zulke schade aan te richten dat de stad Gent in de duister nis zouverkeeren. Xe Antwerpen. Aan de dok ken zijn de inanifesteereers er eindelijk in gelukt, nagenoeg in alle fabrieken en alle schepen den arbeid te doen staken. Dit maakt dat het hier betrekkelijk rustig is. Eene ploeg van een veertigtal mannen loopt er nog onophoudelijk rond,om over al waar men slechts den schijn heeft, het werk te hervatten, dit te beletten. Al de schepen hebben hunne nationale vlag opgehceschen, om aan te duiden dat de oproermakers, wanneer deze aan boord komen, zich op vreemden bodem bevin den. Aan de stoomboot AN. Hansen,heeft dinsdag morgend nog een geweldig too- neel plaats gehad. De bemanning en de werklieden wer den met steenen aangevallen. De kapitein deed de spuit stellen en ontving hen met een stroom water, terwijl hij hen zelf met den revolver in de vuist afwachtte. Hij verloor geen oogenblik zijne kalmte ofschoon hij door eenen steen getroffen werd. De artillerie der burgerwacht, die le samen met de jagers verkenners de dok ken bewaken, kwamen toegesneld, deden eene charge met de bajonnet op 't geweer en dreven de aanvallers achteruit. Al de nijveraars rondom de dokken hebben aan de policie hulp gevraagd,doch algemeen wordt er geantwoord dat het niet meer mogelijk is, nog detachementen af te zenden, daar het gros van het per sonnel te veel verdeeld is. De bestuurder van het gazgesticht ver zekert dat zijne mannen den arbeid niet zullen slaken, daar spreekt hij borg voor. De gendarmerie is versterkt met de manschappen uit de omliggende brigades. Eene groep mineurs is naar Hoboken vertrokken om de zaat Cockerill te be schermen. Eene talrijke bende,wel 2000 man sterk doorloopt de stad, om overal waar maar eene fabriek is, cigarenfabrieken, dia mantslijperijen enz, het werk te doen stil leggen. Het is waarschijnlijk deze bende, die naar Borgcrhout is getrokken. Natuurlijk moet de policie de manitesteerders daar verlaten en aan de grens van het stedelijk grondgebied hunne terugkomst afwach ten. De gendarmen van Borgerhout die da delijk waren toegesneld hebben de oproer makers terug gedreven en de fabriek werkt voort.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1893 | | pagina 2